Ubezpieczenia w Rolnictwie. Materiały i Studia. Nr 43/2012 - KRUS

ORGANIZACJA, EKONOMIKA I PROBLEMY SPOŁECZNE
waż, średnio biorąc, można traktować ziemię jako aktywa „prawie” pewne.
Rynkowa przeciętna cena gruntów ornych wynosiła jednak 17 042 zł –
gdyby przyjąć, że ta wielkość odpowiada zdyskontowanemu na „chwilę
obecną” nieskończonemu strumieniowi wartości dodanej brutto, 10 jaką
przynosi hektar ziemi, to musimy dojść do wniosku, że rynkowy poziom
stopy dyskontowej w obrocie ziemią wynosił 10%, a nie 6%, jak wyżej
przyjąłem. „Prawie czyni wielką różnicę” – wtedy rzecz jasna wielkość
kapitału ziemskiego przejętego przez państwo w ramach „hipoteki za jednym
zamachem odwróconej” sprowadzonych do wartości w roku 2009
wynosi 37,5 mld złotych. W każdym razie, gdyby się upierać, że oprocentowanie
obligacji rządu polskiego „konsumuje” już ryzyko związane z gospodarką
polską i jego wielkość poprawnie określa stopę dyskonta, to
możemy powiedzieć, że państwo w ramach „hipoteki za jednym zamachem
odwróconej” przejęło od rolników kapitał ziemski o wartości 37,5-
62,5 mld złotych. (Nawiasem mówiąc, ciekawe byłoby prześledzić, jak się
miały rynkowe stopy dyskontowe na rynku rolnym do stóp dyskontowych
używanych do rachunku wartości majątku narodowego wyprzedawanego
zagranicznym inwestorom strategicznym).
Nietrudno zauważyć, że wielkość rocznej wartości dodanej brutto
otrzymywanej (a przynajmniej możliwej do otrzymania przez państwo)
z 2,2 mln hektarów ziemi przejętych przez państwo w ramach hipoteki
odwróconej zawsze była większa niż suma emerytur i rent wypłacanych
rocznie 350 tysiącom rolników, którzy takiego odwrócenia dokonali.
Znowu – nie jest w tym momencie możliwe dokonanie precyzyjnych rachunków
– nawet nie wiemy, ilu z tych 350 tys. właścicieli gospodarstw
rolnych, którzy w latach 1978-1990 dokonali odwrócenia hipoteki, jeszcze
żyje. W momencie startu nowej ustawy o ubezpieczeniu emerytalnorentowym
rolników z roku 1990 i wg cen z tamtego roku (ale już zdenominowanych)
przypuszczalnie kwota wydatków na emerytury i renty
345 000 osób, które oddały ziemię za emeryturę 11 wynoszącą miesięcznie
48,8 zł 12 stanowiła tylko 44,2% rocznej wartości dodanej brutto (w tamtym
czasie – 211, zł z hektara – szacunek przybliżony) 13 uzyskanej z 2,2 mln
hektarów przejętej przez państwo ziemi. Sumując tę partię rozważań –
w roku 2009 dochód implikowany z 2,2 mln hektarów ziemi mierzony
wartością dodaną brutto wyniósł 3,7 mld złotych, przy podanej wyżej
wielkości dochodu z hektara. Implicite – prawdziwa „dotacja” z budżetu
do funduszu emerytalno-rentowego wynosiła nie 15,7 mld zł, lecz
10
Dokonuję rachunku wartości kapitału ziemskiego w oparciu o wartość dodaną
brutto z hektara ziemi, gdyż takie dane są łatwo dostępne w statystykach.
11
Rocznik Statystyczny GUS 1994, tab. 5 (320), s. 217.
12
Tamże.
13
Tamże str 326, tabl 9 (421).
25