Zobacz peÅne wydanie (PDF) - SÄdeczanin

v Zaciska się pętla finansowa v Izba wytrzeźwień w cenie imprezy 

v Opowieść o cudach v PANORAMA WSI SĄDECKICH – FLORYNKA 

MIESIĘCZNIK NIEZALEŻNY 

MARZEC 2011 Nr 3 [39] | Rok IV Cena 5 zł (w tym 8% VAT) | NR INDEKSU 259071 v www.sadeczanin.info 

KINGA MIGACZ 38 

Pro sto... 

Z NIebA 

NOWY SĄCZ. STADION 

JAK MARZENIE: MIĘDZY 

SANDECJĄ A… BALTIC ARENĄ 28

Szafy, 

garderoby, 

zabudowy 

wnęk 

z przesuwnymi 

drzwiami 

Salony: Nowy Sącz, ul. Jamnicka 1, tel. 18 477 01 02 

Limanowa, ul. Krótka 6, tel. 602 695 802

3.2011 | w numerze: 

v www.sadeczanin.info 

49 57 

Dzieło życia księdza Zenona 

Mając świeżo w pamięci ponadpółwiekową pracę duszpasterską, 

zmarłego przez miesiącem ks. Zenona Rogoziewicza, Leszek Migrała 

przypomina Jego największe dzieło: kościół na osiedlu Milenium, wotum 

wdzięczności Opatrzności za 700 lat historii Nowego Sącza. 

Spisane będą czyny i rozmowy 

W wielu kręgach śmierć działacza „Solidarności” w Nowym Sączu, Zbigniewa 

Szkarłata w 1986 r., przypisuje się od lat „nieznanym sprawcom”, pod którym 

to eufemizmem kryje się SB. Nieszczęśliwy wypadek, czy śmiertelne 

pobicie – na to pytanie próbuje odpowiedzieć Henryk Szewczyk. 

Felieton 

Chłopak na wózku inwalidzkim i Palikot 4 

Wydarzenia 

Wydarzenia 5 

Opinie 9 

Zmiana warty w Fundacji Sądeckiej 10 

Twórcza kontynuacja 11 

Sądecczyzna wiele Mu zawdzięcza 12 

Przekazał szkole swój osobisty komputer 

– wspomnienie o abp. Józefie Życińskim 13 

Sądeczanie na Plantach wymodlili 

beatyfikację 15 

Gospodarka 

Zaciska się pętla finansowa 17 

Gospodarcze lustro regionu 18 

Cuchnący problem 22 

23 

Na Kicarzu miało być Eldorado... 

a skończyło się wielką kłótnią 23 

Izba wytrzeźwień w cenie imprezy 25 

Stadion jak marzenie 28 

Między Sandecją a... Baltic Areną 31 

Biznes i„sanktuarium” 32 

Łazienki dla Mikulskich 33 

Ziemia przesiąknięta ropą 36 

Wokół nas 

Prosto z... nieba 38 

Kiedyś wygrał walkę o życie, dziś walczy 

o swoje marzenia 41 

43 

Opowieść o cudach 43 

Sądeczanie 

Dzieło życia księdza Zenona 49 

Spisane będą czyny i rozmowy 57 

Ojciec nie zdzierżył 60 

Słynnego Rogasia/Rogasiów przypadki 62 

Pamiętnik panny Wandy – szkolne 

wspomnienia z przedwojennego 

Nowego Sącza 67 

Rodzina Rysiów 73 

Kultura 

Kalejdoskop kulturalny 75 

81 

Początek jubileuszu w... Watykanie 81 

Kto czyta, nie błądzi 84 

Historia 

Odwet Górski majora Zbigniewa Makusza 

– ubecka prowokacja „Cezary” 86 

Józef Piłsudski i kilka epizodów sądeckich 89 

Rozmaitości 

Ostat nie po dry gi te go rocz nej zi my 93 

Poczet pszczelarzy sądeckich: Czesław 

Jung z Berestu 94 

Łyżka strawy: szarlotka skazańca 97 

Do i od redakcji 98 


MARZEC 2011 Sądeczanin 3

KOSYM SPOJRZENIEM 

z Januszem Palikotem 

w sali konferencyjnej 

hotelu „Beskid” Naspotkaniu 

w Nowym Sączu zabrakło krzeseł. Byłe 

go po sła PO, któ ry w spo sób prze my - 

ślany i konsekwentny lżył i znieważał 

śp. prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego, 

Honorowego Obywatela Nowego Sącza, 

w tymże Sączu spotkało ciepłe, 

wręcz entuzjastycznie przyjęcie. W tamto 

lutowe, niedzielne popołudnie „na Palikota” 

przyszło dużo młodzieży, sporo 

osób star szych, ale by li też lu dzie 

w średnim wieku, kobiety i mężczyźni, 

i nie wszy scy mie li obłęd w oczach. 

Na czele siedział na wózku inwalidzkim 

chłopak, którego przyprowadził na spotkanie 

z politykiem-skandalistą starszawy 

mężczyzna (ojciec, dziadek). 

Pa li kot jest in te li gent ny, ukoń czył 

KUL, pracę magisterską pisał o Kancie. 

Jako przedsiębiorca branży spirytusowej 

odniósł spektakularny sukces: 

wykreował wódkę „Żołądkówkę”. Dobrze 

wyczuwa nastroje społeczne, nieźle 

prze ma wia, pod wzglę dem 

de ma go gii i po pu li zmu Lep per 

przy nim to tramp karz. W po ło wie mi - 

nionej dekady wydawał ultraprawicowy 

tygodnik Ozon, z plejadą znanych 

kon ser wa tyw nych pu bli cy stów, któ ry 

jed nak ryn ku nie zdo był. Ozon wal czył 

z aborcją, eutanazją i nowinkami obyczajowymi. 

Dziś Palikot hołduje zupełnie 

odmiennym wartościom. Doszedł 

Chłopak na wózku 

inwalidzkim 

i Palikot 

Henryk Szewczyk 

do wniosku, że na walce z Kościołem 

może zrobić karierę. 

W Są czu Pa li kot roz po czął swo je 

wystąpienie od spraw gospodarczych, 

ale gdy zo rien to wał się, że sa la ocze - 

kuje od niego antykościelnych filipek, 

z ja kich sły nie, to so bie po fol go wał. 

Bredził o odebraniu katechetom pensji 

i wyprowadzeniu religii ze szkoły. Mówił, 

że to bę dzie ka my czek, któ ry wy - 

wo ła la wi nę i spra wi, że Ko ściół 

zejdzie do kruchty, a Polska stanie się 

nowoczesna. Te słowa padły 100 metrów 

od kościółka kolejowego w Nowym 

Są czu, gdzie pra cu ją oj co wie 

jezuici, tak bardzo wrośnięci w historię 

naszego miasta. A sala klaskała… 

Po li tyk z Bił go ra ju jest od po wie - 

dzialny za niesłychaną brutalizację polskie 

go ży cia po li tycz ne go. Te raz gra 

na antykościelnej nucie, nie ma dla niego 

żad nych świę to ści. Przy Pa li ko cie 

lektorzy PZPR z lat 80. minionego stulecia, 

to niewinne baranki, oni jednak 

pewnych granic nie przekraczali. Jeżeli 

w Nowym Sączu zdobywa on wyznawców, 

to ilu ich mu si mieć w Pol sce po - 

pegieerowskiej, na zachodzie i północy 

kraju 

Ciekawe, co takiego wyniósł ze spotka 

nia z Ja nu szem Pa li ko tem, oprócz 

wspól nej fo to gra fii, ten chło pak 

na wózku inwalidzkim. Czy w Polsce 

bez Boga i Kościoła życie tego biednego 

chłop ca bę dzie lep sze 

ISSN 1899-3443a 

Sądeczanin 

miesięcznik niezależny, ukazuje się od 

stycznia 2008 r. na terenie Sądecczyzny. 

Redaguje zespół: 

Henryk Szewczyk – red. naczelny 

(h.szewczyk@sadeczanin.info) 

Kinga Bednarczyk, Jerzy Cebula, 

Jerzy Leśniak, Iga Michalec, 

Ireneusz Pawlik, Bernadeta 

Waszkielewicz 

Reklama i prenumerata: 

Kamila Jeleń, tel. (18) 415 70 77 w. 12 

e-mail: k.jelen@sadeczanin.info 

Reklama i dystrybucja: 

Karol Trojan, tel. (18) 415 70 77 w. 20 

e-mail: dystrybucja@sadeczanin.info 

Wydawca: 

Fundacja Sądecka 

ul. Barbackiego 57 

33-300 Nowy Sącz 

tel. (18) 415 70 77, 415 70 83 

e-mail: redakcja@sadeczanin.info 

Skład: IPRESS STUDIO 

Druk: Flexergis, Nowy Sącz 

Zastrzegamy sobie prawo skracania 

i redagowania nadsyłanych tekstów oraz 

opatrywania ich własnymi tytułami. 

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności 

za treść reklam i tekstów sponsorowanych. 

FOT. ARCH. KINGI MIGACZ 

4 Sądeczanin MARZEC 2011 v www.sadeczanin.info

WYDARZENIA 


FOT. PG 

10 lat te mu A. Czer wiń ski i R. No wak zgod nie współ pra co wa li. Czy hi sto ria 

po la tach „zim nej woj ny” się po wtó rzy FOT. LEŚ 

Wresz cie ra zem: 

Nowak z Czerwińskim 

Z inicjatywy posła Andrzeja Czerwińskiego 

w piątek (18 lutego) odbyła się w Warszawie, 

w gabinecie ministra infrastruktury 

Cezarego Grabarczyka, walna narada 

w sprawie sądeckich inwestycji drogowych 

oraz połączeń komunikacyjnych Brzesko 

– No wy Sącz. Po raz pierw szy po seł Czer - 

wiński i prezydent Nowego Sącza Ryszard 

Nowak pojechali do stolicy razem i przemawiali 

jednym głosem. W spotkaniu uczestniczy 

li ta kże: po seł Adam Mu siał z Brze ska, 

burmistrz Brzeska Grzegorz Wawryka wraz 

z starostą brzeskim oraz dyrektor Zarządu 

Dróg Wojewódzkich w Krakowie Grzegorz 

Stech. Przed mio tem roz mów by ło pięć te ma - 

tów: budowa obwodnicy północnej Nowego 

Sącza, budowa drogi krajowej Brzesko – Nowy 

Sącz – granica państwa, zjazd z autostrady 

w Brzesku w kierunku Nowego Sącza, 

remont dworca kolejowego w Nowym Sączu 

i szyb ka ko lej miej ska dwo rzec PKP – Sta ry 

Sącz i dworzec PKP – Marcinkowice. 

Oto niektóre ustalenia (z notatek posła A. 

Czer wiń skie go): 

1. Mi ni ster za pew nił o wy dzie le niu z pu li 

re sor tu w 2012 r. czę ści środ ków fi nan so - 

wych na budowę obwodnicy północnej i mostu 

na Dunajcu. Warunkiem jest wskazanie 

lidera projektu do kontaktu z ministerstwem, 

uzyskanie prawomocnej decyzji budowlanej, 

wy ko na nie za da nia w jed nym ro ku z uzy - 

skaniem efektu komunikacyjnego. 

2. Dro ga kra jo wa Brze sko – No wy Sącz 

– gra ni ca pań stwa po bie gnie w du żej czę - 

ści po no wej tra sie. Wa run kiem ko niecz - 

nym jej bu do wy bę dzie po ro zu mie nie gmin 

i za rzą du Wo je wódz twa Ma ło pol skie go. 

Nie zwłocz nie na le ży wy stą pić z wnio - 

skiem o uzu peł nie nie pro gra mu bu do wy 

dróg kra jo wych o tę in we sty cję. GDD KiA 

przy stą pi do opra co wa nia pro jek tu tech - 

nicz ne go dro gi. In we sty cja mo że być roz - 

po czę ta z chwi lą uzy ska nia pra wo moc nej 

de cy zji bu dow la nej. 

3. Zjazd w Brzesku z autostrady w kierunku 

No we go Są cza jest już pro jek to wa ny. 

In we sty cja bę dzie roz po czę ta w 2014 r. 

4. Re mont dwor ca ko le jo we go w No wym 

Są czu – w br. zle co no opra co wa nie pro jek - 

tu re no wa cji. 

*** 

Mniej szym opty mi stą po po wro cie ze sto - 

li cy jest pre zy dent Ry szard No wak przy po - 

mi na jąc, że mia sto mia ło go to wą 

dokumentację i to organy państwowe uchyli 

ły de cy zję śro do wi sko wą zmu sza jąc no - 

wo są dec ki sa mo rząd do roz po czę cia 

pro ce dur od no wa. Do da je też, że to GDD - 

KiA wy co fa ła się z budowy ob wod ni cy pół - 

noc nej na te re nie gmi ny Cheł miec. Nie ma 

tej dro gi w wy ka zie prze zna czo nych do bu - 

do wy. Jest na to miast in for ma cja, że 

do 2013 r. nie ma mo wy o żad nym fi nan so - 

wa niu. Nie mniej jed nak pre zy dent No wak 

jest za do wo lo ny z de kla ra cji mi ni stra, że 

chce po móc No we mu Są czo wi. 

Dymisje w uzdrowisku 

Z po wo du nie za do wa la ją cych wy ni ków fi - 

nan so wych ra da nad zor cza od wo ła ła za - 

rząd Uzdro wi ska Kry ni ca Że gie stów SA: 

pre ze sa Ja ro sła wa Handz la i człon ka za - 

rzą du To ma sza Su sa. Obo wiąz ki pre ze sa 

po wie rzo no Ur szu li Le li to, przed sta wi cie - 

lo wi za ło gi w ra dzie nad zor czej. De cy zja 

by ła o ty le za ska ku ją ca, że pod ko - 

niec 2010 r. spół ka uzy ska ła obiet ni cę do - 

fi nan so wa nia, o co pre zes J. Han dzel 

od daw na za bie gał, w wy so ko ści 35 mln zł 

mo der ni za cji i roz bu do wy m.in. Pi jal ni 

Głów nej. 25 mln zł mia ło po cho dzić 

od Skar bu Pań stwa a 10 mln z Urzę du Mar - 

szał kow skie go. W ra dzie nad zor czej spół - 

ki za sia da z ra mie nia mi ni stra skar bu 

Ma rek So wa, mar sza łek Ma ło pol ski. J. 

Han dzel był pre ze sem spół ki od kwiet - 

nia 2009 r., gdy po wy gra nym kon kur sie za - 

stą pił Ja nu sza Ci ska. 

Sącz bez ko men dan ta 

Pre zy dent No we go Są cza od wo łał ze 

sta no wi ska ko men dan ta Stra ży Miej skiej 

Ryszarda Wasiluka, któ ry peł nił tę funk cję 

od 2005 r. R. Wasiluk odmówił skomentowania 

powodów swej dymisji. Nieoficjalnie 

z kuluarów ratuszowych dowiedzieliśmy się, 

FOT. LEŚ 


WYDARZENIA 

że by ła ona spo wo do wa na sta now czym 

wnio skiem wi ce pre zy den ta Je rze go Gwi - 

żdża. Według kilkuletnich obserwacji „Sądeczanina” 

Ryszard Wasiluk (wcześniej 15 

lat w woj sku ja ko czoł gi sta i 15 lat w po li cji, 

m.in. w Krakowie, gdzie kierował zabezpieczeniem 

m.in. wizyty papieża Jana Pawła II, 

prezydentów USA i Izraela) dobrze zapisał 

się w działalności Straży miejskiej, zmodernizował 

jej służbę i bazę, pozyskał dodatkowe 

wyposażenie m.in. samochody. Miał 

sukcesy w ochronie porządku w miejscach 

publicznych i ujawnianiu sprawców wykroczeń. 

Ja ko do świad czo ny i ope ra tyw ny 

„szeryf” cieszył się niekłamanym autorytetem 

u podwładnych. Przełożeni byli jednak 

odmiennego zdania… 

nad Morzem Czerwonym uległa normalizacji, 

tu ry ści po wra ca ją, to mo im zda niem 

skoń czy ła się epo ka ar cy przy ja zne go dla 

Po la ków i ta nie go kra ju fa ra onów, od wie - 

dza ne go w ostat nich la tach przez ty sią ce 

ro da ków. Egipt bę dzie zu peł nie in nym kra - 

jem, któ re go cze ka ją wiel kie wy zwa nia 

ustrojowe i dźwiganie się z ciężkiego kryzysu 

gospodarczo-społecznego – powiedział 

„Są de cza ni no wi” K. Le śniak. 

FOT. TVP 

ra powstaje od dołu”. J. Palikot skrytykował 

po li ty kę go spo dar czą i po dat ko wą rzą du 

Tu ska, opo wie dział się m.in. za li kwi da cją 

dofinansowania partii politycznej i funduszu 

ko ściel ne go (1,3 mld zł), z któ re go opła ca - 

ni są ka te che ci i na uczy cie le re li gii. Zob. fe - 

lie ton red. Hen ry ka Szew czy ka – str. 4. 

FOT. HSZ 

Re gion bez ga zu 

7 lu te go o godz. 1 w no cy bli sko 35 ty się - 

cy mieszkańców Nowego Sącza i okolic zosta 

ła po zba wio na do staw ga zu. Zie mia, 

któ ra osu nę ła się w Pa szy nie, do pro wa dzi - 

ła do pęknięcia rury gazociągu wysokoprężne 

go. Po usu nię ciu awa rii do sta wy ga zu 

wzno wio no wie czo rem. 

Nasz czło wiek w Egip cie... 

Obserwowane z napięciem przez cały świat 

wydarzenia rewolucyjne w Egipcie komentował 

w ogólnopolskich mediach – prasie, telewizji, 

radiu i na portalach internetowych 

– I sekretarz Ambasady RP w Kairze Karol 

Leśniak, sądeczanin, absolwent II LO im. 

Marii Konopnickiej w Nowym Sączu i Uniwersytetu 

Warszawskiego oraz Uniwersytetu Kairskiego, 

arabista, dyplomata MSZ. Razem 

z pracownikami ambasady koordynował 

ewakuację polskich turystów, dziennikarzy 

i innych osób z ogarniętego rewoltą Egiptu. 

– Choć sy tu acja zwłasz cza w ku ror tach 

FOT. JEC 

... i Ka ra gan dzie 

Po cho dzą cy z gmi ny Ko rzen na bp Ja - 

nusz Ka le ta, od 1999 r. ad mi ni stra tor apo - 

stol ski w Aty rau w Ka zach sta nie, zo stał 

po wo ła ny na or dy na riu sza Ka ra gan dy, te - 

ry to rium o po wierzch ni 711 300 km 2 , któ re 

za miesz ku je prze szło 3,4 mln lu dzi. 

Na zdję ciu: Bp J. Ka le ta w gro nie naj bli - 

ższych współ pra cow ni ków. 

Frekwencja u Palikota 

Tłum lu dzi zja wił się 13 lu te go w sa li kon - 

ferencyjnej hotelu „Beskid” w Nowym Sączu 

na spo tka niu z Ja nu szem Pa li ko tem, któ - 

ry przy je chał na Są dec czy znę bu do wać 

zręby swojego ugrupowania, rekomendując 

je „ja ko pierw szą od 1989 ro ku par tię, któ - 

FOT. ARCH. BPA J. KALETY 

Wóz al bo prze wóz 

Zde spe ro wa ni miesz kań cy Wo li Ku row - 

skiej da li Za rzą do wi Dróg Wo je wódz kich 

mie siąc na for mal ne otwar cie prze jaz du 

przez osu wi sko. Utwar dzo na pro wi zo rycz - 

nie droga jest powszechnie użytkowana pomi 

mo umiesz czo ne go za ka zu jaz dy, 

spo wo do wa ne go przed łu ża ją cy mi się biu - 

ro kra tycz ny mi pro ce du ra mi. Miej sco wi nie 

przej mu ją się zna kiem „stop”, prze je żdża ją 

tu nawet tiry, ale przyjezdni są zdezorientowa 

ni: je chać czy nie je chać. W ra zie dal szej 

opie sza ło ści szy ku je się blo ka da tra sy kra - 

jo wej z No we go Są cza na Brze sko. 

Nowe witraże u jezuitów 

W nawie bocznej kościoła Ducha Świętego 

w Nowym Sączu zamontowano witraże 

symbolizujące czterech ewangelistów. Kolorowe 

kompozycje szklane oblane ołowiem 

FOT. KONRAD BEDNARSKI 



pochodzą z renomowanego Zakładu Witraży 

S. G. Żeleńscy w Krakowie, a zaprojektował 

je znany sądecki artysta i konserwator 

Józef Stec. Św. Jana symbolizuje gołębica 

(fun da to rzy: Ma ria i Jan Kul piń scy), św. 

Marka – lew (fundatorzy: Agata i Marek Mikowie), 

św. Łukasza – wół (fundatorzy: Maria 

i Jan Sło wi ko wie) a św. Ma te usza 

– anioł (fundatorzy: Agnieszka i Grzegorz 

Feckowie). W 2010 r. w na wie głów nej za - 

łożono pięć ogromnych witraży, pochodzących 

z tej sa mej kra kow skiej pra cow ni 

i rów nież za pro jek to wa nych przez Jó ze fa 

Steca, przedstawiających jezuitów wyniesionych 

na ołtarze: św. Ignacego Loyolę, św. 

Franciszka Ksawerego i bł. Jana Beyzyma. 

Kolejny witraż z gołębicą wyobraża Ducha 

św., a pią ty, naj bli żej oł ta rza, przed sta wia 

scenę koronowania cudownego obrazu MB 

Pocieszenia w 1963 r. na polach w Zawadzie 

z udzia łem kard. Stefana Wyszyńskiego 

i bpa Karola Wojtyły. 

FOT. HSZ 

Naj gor szy dwo rzec ko le jo wy 

jest w Kry ni cy 

Kasy nieczynne, dworce i pociągi brudne, 

te ostat nie spóź nio ne – kon tro le rzy z Urzę - 

du Trans por tu Ko le jo we go nie mie li li to ści 

dla ko le jo wych prze woź ni ków. W cza sie fe - 

rii zi mo wych in spek to rzy te re no wi UTK 

prze pro wa dzi li kon tro lę na dwor cach ko le - 

jo wych w ca łej Pol sce. Pod czas in spek cji 

w Kry ni cy -Zdro ju do zna li cię żkie go szo ku: 

na dwor cu nie by ło ani in for ma cji, ani czyn - 

nej ka sy bi le to wej, a ocze ku ją cy pa sa że ro - 

wie nie mo gli na wet sko rzy stać z WC. 

Na do da tek po cze kal nia (na wet w mroź ne 

dni) by ła za mknię ta. Po wa żne za strze że - 

nia wzbu dził też stan tech nicz ny i sa ni tar - 

ny wa go nów. Od no to wa li rów nież, że 

po ciąg re la cji Kra ków – Kry ni ca opóź nio ny 

był o 55 mi nut. 

W „Sokole” po staremu 

11 lutego podczas walnego zgromadzenia 

To wa rzy stwa Gim na stycz ne go „So kół” 

w No wym Są czu pre ze sem wy bra no po - 

now nie Lesz ka Zegz dę, a wi ce pre ze sa mi 

– An to nie go Mal cza ka i Pio tra Ten gow - 

skie go. W mi nio nej ka den cji z ini cja ty wy 

stowarzyszenia wykonano replikę historycznego 

sztandaru sądeckiego gniazda „Sokoła” 

z XIX w. Dzia ła cze ak tyw nie 

uczest ni czą w ak cjach spo łecz nych m.in. 

w corocznych zbiórkach funduszy na odnowę 

ne kro po lii są dec kiej. W 2012 r. za mie - 

rza ją przy go to wać ob cho dy 125. rocz ni cy 

za ło że nia gniaz da „So ko ła” w No wym Są - 

czu i 145. rocz ni cy po wsta nia or ga ni za cji. 

Ho no ro wy pre zes TG „So kół” w No wym 

Są czu ks. pra łat Sta ni sław Cza chor zgło - 

sił wnio sek nada nia jed nej z ulic w mie ście 

na zwy So kol stwa Są dec kie go. 

Do ży wo cie po raz dru gi 

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu ponownie 

skazał 39-letniego Ryszarda Ch., młodszego 

brata Władysława Ch., znanego jako Al 

Ca po ne z Ga bo nia, na ka rę do ży wo cia 

w więziennej celi za 13 przestępczych czynów: 

dwa zabójstwa (barmana Tomasza M., 

zastrzelonego w sierpniu 1999 r. w Maszkowicach 

k. Łącka i „biznesmana” Andrzeja K. 

zamordowanego w styczniu 2000 r. w Tarnowie), 

pięć napadów na plebanie w Starym 

Są czu, Mu szy nie, Trze trze wi nie, Za brze ży 

i Przydonicy, rozboje (m. in. w Pisarzowej) 

i podpalenie sklepu w rodzinnej wiosce. Proces 

powtórzono po werdykcie sądu apelacyjnego. 

Sędzia Bogdan Kijak oparł wyrok 

m.in. na zeznaniach skruszonego gangstera 

Krzysz to fa Ł. i part ner ki ży cio wej oska - 

rżo ne go – Iza be li K. W uza sad nie niu 

stwier dził: „Oska rżo ny za słu żył so bie 

na najsurowszy wymiar kary. Nie widać tutaj 

okoliczności łagodzących i ciężko byłoby 

do pa trzyć się ja kiej kol wiek. Oska rżo ny 

jest osobą zdemoralizowaną i zdeprawowaną. 

Zabijał z błahych powodów, a przecież 

nikt nie ma pra wa od bie rać ży cia ni ko mu. 

Na wet je śli do ty czy to osób, wo bec któ rych 

ist nie ją za strze że nia etycz ne”. Od po ło wy 

lat dzie więć dzie sią tych mi nio ne go wie ku 

gang Al Ca po ne pod po rząd ko wał so bie 

mniejsze grupy przestępcze w Małopolsce, 

dał się po znać se rią bru tal nych roz bo jów 

i morderstw, za które w kilku procesach bracia 

Władysław i Ryszard Ch. zostali skazani 

na dożywocie, a pozostali bandyci na kary 

od 10 do 25 lat pozbawienia wolności. 

(przebieg procesu piórem red. Ireneusza Pawlika 

szeroko relacjonował w ostatnich miesiącach 

portal www.sadeczanin.info) 

Powrót Profesora 

24 lutego podczas 231. Koncertu u Prezyden 

ta w są dec kim ra tu szu re ci tal ze spo łu 

ka me ral ne go So na ti na 2 z Miej skie go 

Ośrod ka Kul tu ry uświet nił pro mo cję no wej 

ksią żki jed ne go z naj bar dziej za słu żo nych 

i wybitnych sądeczan, prof. Bolesława Faro 

na Po wrót do ko rze ni. No wy. Pu bli ka cja 

opar ta jest o oso bi ste wspo mnie nia pro fe - 

so ra zwią za ne z je go ro dzin ną zie mią: 

Czar nym Po to kiem i Łąc kiem, No wym Są - 

czem i Sądecczyzną. Tę sądecką antologię 

au tor za de dy ko wał wnu kom: Ma cie jo wi 

FOT. A. DROŻDŻAK 


Prof. Bo le sław Fa ron i wi ce pre zy - 

dent Bo że na Ja wor FOT. SŁA WO MIR SI KO RA 

i Mikołajowi. Sylwetkę B. Farona przybliżył 

pu blicz no ści red. Je rzy Le śniak, a je go 

twór czość na uko wą i dzia łal ność dy dak - 

tycz ną omó wił prof. Bo gu sław Kołcz. 

Górski z cygarem Fidela 

Ber na de ta Ar ga siń ska, cu kier nik 

i współ wła ści ciel ka wy twór ni lo dów „Lwo - 

wia ka” w No wym Są czu, Wie sław Ba sta, 

przed się bior ca z gmi ny Ło so si na Dol na, 

jak rów nież fir ma PERS z No we go Są cza 

oraz Sto wa rzy sze nie Przy ja cie le Ser ca 

i Ży cia z No we go Są cza zo sta li lau re ata mi 

ple bi scy tu „Ziarn ko Gor czy cy 2011”. Pod - 

czas cha ry ta tyw nej li cy ta cji m.in. 10 tys. zł 

przed się bior ca Adam Gór ski za pła cił 

za kubańskie cygaro, podarowane poprzez 

Lesz ka Zegz dę przez me tro po li tę kra kow - 

skie go kar dy na ła Sta ni sła wa Dzi wi sza. 

Kar dy nał do stał cy ga ro od Fi de la Ca stro, 

pod czas wi zy ty Ja na Paw ła II na Ku bie. 

Ze bra ny do chód (łącz nie ok. 120 tys. zł) 

prze ka za no na wy po sa że nie dla Są dec kie - 

go Ho spi cjum. 

Striptiz przy Jagiellońskiej 

W ka mie ni cy przy ul. Ja giel loń skiej 15 

(w miej scu, gdzie znaj do wał się kie dyś zna - 

ny sklep „U Waś ki”) otwo rzył po dwo je noc - 

ny lo kal ze strip ti zem pod na zwa Ni ght Club 

Co co mo. Wła ści ciel za trud nił strip ti zer ki 

z ga żą 2 tys. zł ty go dnio wo. 

Prezes Szkaradek 

Pre ze sem klu bu spor to we go Start na ko - 

lej ną ka den cję zo stał po now nie Krzysz tof 

Szka ra dek. Po par ło go jed no gło śnie 47 

WYDARZENIA 

de le ga tów. K. Szka ra dek spra wu je funk cję 

pre ze sa od 1993 r. W skład za rzą du we - 

szli: Ma rek Bor kow ski (kie row nik sek cji 

te ni sa sto ło we go), Grze gorz Da nek, Zbi - 

gniew Ku dlik, Ka zi mierz Ku ro pe ska, 

Agniesz ka Okrę glak, Re na ta Pie tras -Pa - 

siut, Gra ży na Po par da (kie row nik sek cji 

ka ja kar stwa gór skie go), Jó zef Pru sak, 

Adam So wiń ski oraz Sta ni sław Ślę zak. 

Do ko mi sji re wi zyj nej wy bra no: Emi lię 

Ćwik, Ja na Ja nu ra, Ada ma Kmie ci ka, 

Ry szar da Win glar ka i Mar ka Zwo liń skie - 

go. Wi zy tów ką klu bu są bez kon ku ren cyj - 

ni w kra ju ka ja ka rze gór scy oraz sek cja 

te ni sa sto ło we go (ko bie ty wal czą o I li gę). 

De le ga ci pod ję li uchwa łę o ob cho - 

dach 100-le cia no wo są dec kie go ka ja kar - 

stwa (2012). 

Ode szli 

29 stycz nia zmarł Ma - 

rian Po pie la, b. po seł 

na Sejm PRL (w la - 

tach 1972–1976), dłu go - 

letni pracownik Zakładów 

Naprawczych Taboru Kole 

jo we go w No wym Są - 

czu. Uro dził się 16 

sierp nia 1924 w No wym Są czu – Bie lo wi - 

cach. Z za wo du ślu sarz, w ZNTK był m.in. 

maj strem na „wa go nów ce”. 

*** 

31 stycz nia w wie ku 62 

lat zmarł Jó zef Świer - 

czek, zna ny na Są dec - 

czyź nie przed się bior ca 

bu dow la ny i spo łecz nik. 

Po cho dził z Mę ci ny 

(ur. 2 lu te go 1949), oże - 

nił się w Świ niar sku 

i z tą miej sco wo ścią zwią zał się na kil ka - 

dzie siąt lat. Był za ło ży cie lem i wła ści cie - 

lem Za kła du Re mon to wo -Bu dow la ne go. 

Zbu do wał m. in. wy sy pi sko od pa dów ko - 

mu nal nych w Za beł czu, Szko łę Pod sta - 

wo wą (wraz z ha lą spor to wą) nr 21 im. 

Ja na Paw ła II w os. Woj ska Pol skie go 

w No wym Są czu. Pro wa dził sze ro kie in - 

we sty cje na po łu dniu Pol ski m.in. zbu do - 

wał dol ną sta cję ko lej ki li no wo -te re no wej 

na Gu ba łów ce. Zaj mo wał się ta kże za go - 

spo da ro wa niem nar ciar sko -tu ry stycz nym 

szczaw nic kiej Pa le ni cy oraz Za woi, ro bo - 

ta mi wod no -ka na li za cyj ny mi w Są dec kiem 

FOT. ARCH. RODZINNE 

FOT. LEŚ 

i Li ma now skiem. Prze wod ni czył ko mi te - 

to wi bu do wy no we go ko ścio ła w Świ niar - 

sku, był głów nym opie ku nem 

miej sco we go Lu do we go Klu bu Spor to we - 

go, rad nym gmi ny Cheł miec. 

*** 

1 lu te go zmarł ks. pra - 

łat Ze non Ro go zie wicz, 

b. dłu go let ni pro boszcz 

pa ra fii Mat ki Bo skiej Nie - 

po ka la nej w No wym Są - 

czu, bu dow ni czy no we go 

ko ścio ła w osie dlu Mi le - 

nium. Zob. str. 49 

*** 

1 lu te go w wie ku 79 lat 

zmarł Jó zef Woj sław, 

zna ny są dec ki mu zyk, 

kie row nik ze spo łu es - 

tra do we go w świe tli cy 

mię dzy spół dziel nia nej 

przy ul. Ja giel loń - 

skiej 31, na ba zie któ rej 

po wstał ze spół pie śni i tań ca „La chy”. J. 

Woj sław uro dził się 2 grud nia 1932 r. 

w Chełm cu, ukoń czył tech ni kum han dlo - 

we, pra co wał w ZNTK (do eme ry tu ry 

w 1986). Był dłu go let nią pod po rą i ba si - 

stą ka pe li „La chów” (z ro dzi ną Jó ze fow - 

skich) i ze spo łu pie śni i tań ca spół dziel ni 

„Twór czość”, gry wał też na gło śnych 

dan cin gach w „Im pe ria lu”, „Lu bia nej” 

i Do mu Żoł nie rza. Przez 15 lat był or ga - 

ni stą w ko ścioł ku św. He le ny. Ja ko mło - 

de go chło pa ka w ar ka na gry na ró żnych 

in stru men tach wpro wa dził go zna ny pe - 

da gog mu zy ki, prof. Wła dy sław Do - 

brzań ski, ab sol went Kon ser wa to rium 

Pol skie go To wa rzy stwa Mu zycz ne go we 

Lwo wie. Wraz z po ślu bio ną w 1956 r. żo - 

ną Ma rią wy cho wał czwór kę dzie ci 

(trzech sy nów i cór kę), trzy na ścio ro wnu - 

ków i pra wnu ków. 

*** 

12 lu te go zmarł w Kry - 

ni cy -Zdro ju por. Ju lian 

Nieć, ps. Glo bus, żoł - 

nierz Ar mii Kra jo wej, 

FOT. ARCH. RODZINNE FOT. GRZEGORZ WOJSŁAW FOT. LEŚ 

dzia łacz kom ba tanc ki. 

Miał 93 la ta. Po cho dził 

z Czcho wa. Przed woj ną 

pra co wał w za kła dzie 

ma sar skim Sty czyń skich w No wym Są czu, 

a od 1946 r. miesz kał pod Gó rą Par ko wą. 

REPORTERZY „SĄDECZANINA” 

Wia do mo ści za czerp nię te m.in. z Sądeckiego Portalu Informacyjnego – www.sadeczanin.info 


Do bry po li cjant mu si ko chać pra cę 

O plu sach i mi nu sach pra cy w po li cji opo wia da star szy sie rżant Elżbie ta Gar gas -Mi cha lik, rzecz nik pra so wy ko - 

mendanta miejskiego policji w Nowym Sączu. 

Jako mała dziewczynka słuchałam opowieści taty, który długo służył w wojsku. I ja też chciałam trafić 

do armii. Wiadomo jednak, że byłoby mi trudniej niż mężczyźnie, dlatego gdy dorosłam, postanowiłam 

wstąpić do policji. Każdy policjant ślubuje służyć społeczeństwu, Polsce, nawet z narażeniem życia. W tej 

pracy mamy do czynienia ze światem przestępczym, jesteśmy po drugiej stronie barykady. Niejednokrotnie 

nawet zwykła interwencja może skończyć się tragicznie. A na takie interwencje policjanci idą codziennie. 

Kiedy w naszym otoczeniu dzieje się coś niepokojącego, to funkcjonariusze niejednokrotnie 

FOT. MIGA 

interweniują będąc po cywilnemu, tak jak ten warszawski policjant Andrzej Struj, który zginął rok temu 

od ciosów nożem zadanych przez dwóch wyrostków. Każdego policjanta trzeba zapytać osobno o powód 

wstą pie nia do po li cji. Je że li chce się być do brym po li cjan tem, trze ba po pro stu ko chać tę pra cę. Wiem, że nie wszy scy nas lu bią, 

bo kto się cie szy, gdy do sta nie man dat. Ktoś uka ra ny przez po li cjan tów z pew no ścią nie bę dzie za ni mi prze pa dał. Zazwyczaj to 

ci ludzie wypisują na blokach epitety pod adresem policji. Natomiast osoby starsze czy dzieci, do których chodzi my do szkół pod - 

czas akcji profilaktycznych, są zafascynowane pracą policji. Ludzie, którzy musieli korzystać z naszej pomocy szanują policję, bo 

dzię ki nam czu ją się bez piecz nie. 

KA RO LI NA KO TAS, uczennica LO im. M. Skłodowskiej-Curie w Starym Sączu 

FOT. ARCH. FUNDACJI POZA HORYZONTY 

Na sze szczę ście nie za le ży od licz by rąk czy nóg 

W Akademickim Liceum i Gimnazjum im. Króla Bolesława Chrobrego w Nowym Sączu gościł Jasiek Mela, najmłod 

szy w hi sto rii zdo byw ca bie gu na pół noc ne go i po łu dnio we go, a jed no cze śnie pierw szy nie peł no spraw - 

ny, który dokonał takiego wyczynu. W 2002 r. w wieku 13 lat stracił prawą rękę i lewą nogę. Założyciel 

Fun da cji „Po za Ho ry zon ty”, zaj mu ją cej się m.in. gro ma dze niem fun du szy na pro te zy dla nie peł no spraw nych. 

Nasze życie przypomina układanie puzzli. Planujemy sobie: pójdę do takiej i takiej szkoły, potem zostanę 

lekarzem, marynarzem albo tancerzem. Ożenię się albo i nie, będę mieć dzieci: jedno, dwoje, troje. 

Nikt z nas nie pla nu je wy pad ku ani cię żkiej cho ro by. Nikt z nas nie jest w sta nie prze wi dzieć, że stra ci 

kogoś, kogo kocha najbardziej na świecie. Kiedy dotyka nas jakaś tragedia, wszystko wygląda tak, jakby 

ktoś porozrzucał wszystkie elementy układanki i pozabierał część z nich. Nie zauważamy jednak, że 

w ich miej sce do sta je my in ne puz zle. Kie dy Bóg nam coś za bie ra, to ni gdy w tym miej scu nie po zo sta - 

wia dziu ry. Da je nam coś in ne go, lep sze go. Ale to aku rat je ste śmy w sta nie po jąć du żo, du żo póź niej.(…) Po wyj ściu ze szpi ta - 

la długo nie mogłem poradzić sobie z najprostszymi czynnościami. Pewnego dnia pojechałem z tatą na spotkanie kadry 

paraolimpijskiej. Dopiero tam, gdy zobaczyłem tylu niepełnosprawnych – uśmiechniętych, niekryjących swojego kalectwa – zrozumiałem, 

że „bycie szczęśliwym nie zależy od liczby rąk czy nóg. Bariery są w naszych głowach. Postanowiłem wte dy, że zdo - 

będę biegun. Już po wyprawie zrozumiałem, że o wiele ważniejsza od samego bieguna była ta cała droga, którą przeszedłem. 

ALI CJA SZCZER BA, KLAU DIA OL CHAW SKA, kl. II, Akademickiego Gimnazjum im. Króla Bolesława Chrobrego w Nowym Sączu 

FOT. ARCH. 

OPINIE 


To nie jest kraj dla starych (młodych) ludzi... 

MI ŁOSZ OL CHAW SKI, kl. II, Akademickiego LO im. Króla Bolesława Chrobrego w Nowym Sączu 

Czy my także utraciliśmy dziś całkiem nadzieję Wokół nas dzieją się rzeczy makabryczne – morder 

stwa, gwał ty, ra bun ki, a my nie re agu je my na nie. Oszu stwa i prze krę ty co raz mniej nas też dzi wią. 

Może po prostu już trochę przywykliśmy. Nasza wrażliwość staje się znikoma. Ale po prostu dlatego, że 

nie wie rzy my w nic. In te re su je nas biz nes. Wła sny biz nes. I nasz dom – na sza twier dza. Nic po za tym. 

Niespecjalnie obchodzi nas los drugiego człowieka. Jeśli pomagamy, to najlepiej gdy odnosimy z tego 

powodu jakieś korzyści, zwolnienia, odpisy. Oczywiście często wspieramy różne organizacje materialnie. 

Mamy spokojne sumienie, wszystko jest w porządku. Wiemy już i wierzymy, że pieniądze to rozwiązanie 

wszelkich ludzkich problemów. I tak przecież wszystko kręci się wokół pieniędzy. Tak bardzo 

to przekonanie zakorzeniło się w nas, że stało się częścią naszego istnienia. I całym naszym myśleniem. 

„To nie jest kraj dla sta rych lu dzi” – mo gą po wie dzieć na si dziad ko wie. 

„To nie jest kraj dla mło dych lu dzi” – mó wią dzi siej si stu den ci i ab sol wen ci stu diów. 

„Nie o taką Polskę walczyłem” – mawiał kiedyś legendarny przywódca narodu. 

A więc kie dy ta Pol ska bę dzie wresz cie na sza Kie dy ta Pol ska bę dzie DLA NAS I kto ją ma nam dla nas dzi siaj przy wró - 

cić – Czy Bóg Czy Ma ry ja Czy So li dar ność Czy spo łe czeń stwo 

– Czy MY SA MI – CZY LI KTO Z PORTALU WWW.SADECZANIN.INFO | SĄDECZANIN MŁODYCH 


WYDARZENIA 

Piotr Ociepka za Zygmunta Berdychowskiego 

Zmiana warty 

w Fundacji 

Sądeckiej 

dzielni Mleczarskiej w Nowym Sączu, 

wyrażając mu podziękowania za wieloletnią 

pracę na rzecz fundacji. Drugim 

wi ce pre ze sem FS, obok Je rze go Bo - 

chyńskiego (prawej reki Z. Berdychowskie 

go), spra wu ją ce go swo ją funk cję 

nieprzerwanie od 1992 r., został Bogdan 

Baczyński, lek. med., szef niepublicznego 

zakładu opieki zdrowotnej w Kasinie 

Wielkiej (gm. Mszana Dolna); pochodzi 

z Marcinkowic, jest podobnie jak Berdy 

chow ski ab sol wen tem I LO im. Ja - 

na Długosza w Nowym Sączu. 

Na posiedzeniu Rady Fundatorów nakreślono 

kierunki działalności FS 

na przyszłość, w tym w segmencie mediów. 

Fundacja Sądecka przygotowuje się 

do wydawania tygodnika regionalnego. 

W po sie dze niu Ra dy Fun da to rów 

Fun da cji Są dec kiej uczest ni czył m.in. 

Sta ni sław Pa soń (przed się bior ca 

z Mosz cze ni cy Ni żnej, po seł na Sejm 

RP w kadencji 1993–1997) i Władysław 

Pik sa (le gen dar ny dzia łacz „S” RI 

z Czerń ca), któ rzy 19 lat te mu da li się 

porwać idei ówczesnego posła na Sejm 

RP Zygmunta Berdychowskiego i znaleźli 

się w gronie założycieli Fundacji 

Sądeckiej. 

(HSZ) 

Warto wiedzieć 

Zyg munt Ber dy chow ski FOT. P. DROŹDZIK 

Zygmunt Berdychowski złożył rezygnację z funkcji prezesa 

Fundacji Sądeckiej, wydawcy miesięcznika „Sądeczanin” 

i portalu informacyjnego sadeczanin. info. Zastąpił go Piotr 

Ociep ka, któ ry tak jak po przed nik bę dzie peł nił funk cję spo - 

łecznie, bez honorariów. Zmiana dokonała się na posiedzeniu 

Rady Fundatorów Fundacji Sądeckiej 6 lutego br. 

Swoją decyzję Zygmunt Berdychow 

ski tłu ma czył za an ga żo - 

wa niem w dzia łal ność 

po li tycz ną (od li sto pa da ub.r. 

jest radnym wojewódzkim) oraz nawałem 

obowiązków. W Warszawie prowadzi 

Instytut Studiów Wschodnich, który 

jest organizatorem Forum Ekonomicznego 

w Krynicy-Zdroju i innych konferencji 

gospodarczych. 

Piotr Ociepka FOT. LEŚ 

– Po dziewiętnastu latach kierowania 

Fun da cją Są dec ką żal od cho dzić, ale 

dziennikarze portalu i miesięcznika „Sądeczanin” 

powinni mieć komfort niezależności, 

bo tylko wolne media mogą być 

filarem demokracji – stwierdził Zygmunt 

Berdychowski. 

Rada Fundatorów FS odwołała także 

wiceprezesa Karola Mirowskiego, emery 

to wa ne go pre ze sa Okrę go wej Spół - 

Fun da cja Są dec ka(daw niej Są dec ka Fun da - 

cja Roz wo ju Wsi i Rol nic twa) po wsta ła 

w 1991 r. z ini cja ty wy Zyg mun ta Ber dy - 

chowskiego (ówczesnego posła na Sejm RP) 

i skupionych wokół niego działaczy NSZZ 

„Solidarność” RI. W pierwszym okresie istnienia, 

ludzie Fundacji skupiali się na działal 

no ści szko le nio wej i cha ry ta tyw nej, bo 

zmia ny ustro jo we naj do tkli wiej od czu ła wieś 

i rol ni cy. Z bie giem lat wo kół Fun da cji wy ro - 

sły takie dzieła, jak Fundusz Stypendialny 

im. Bra ci Po tocz ków, Sto wa rzy sze nie Ka sa 

Wzajemnej Pomocy, Stowarzyszenie Sołtysów 

Zie mi Są dec kiej i in ne. Fun da cja Są dec - 

ka zna na jest ta kże z ak cji cha ry ta tyw nych: 

„Lato Wiejskich Dzieci” (kolonie dla dzieci 

z ubo gich ro dzin), „Ser ce Ser cu” (pacz ki świą - 

tecz ne dla naj bied niej szych), or ga ni zu je po - 

nadto konferencje gospodarcze 

i hi sto rycz ne. 


Twórcza 

kontynuacja 

Rozmowa z PIO TREM OCIEP KĄ, nowym prezesem 

Fundacji Sądeckiej 

Nie ła two bę dzie Pa nu za stą pić 

Zyg mun ta Ber dy chow skie go, choć 

mó wi się, że nie ma lu dzi nie za stą - 

pio nych 

Z Fundacją Sądecką związany jestem 

od lat, współpracowałem z Zygmuntem 

Berdychowskim przy niejednym przedsięwzięciu, 

zatem nie jestem człowiekiem 

z zewnątrz, z jakiegoś konkursu. 

Jako prezes Fundacji Sądeckiej pragnę 

kontynuować linię działalności mojego 

poprzednika, której ważną częścią było 

wydawanie miesięcznika regionalnego 

oraz portal informacyjny sądeczanin. info, 

a do kompletu, żeby oferta była pełna 

– przydałby się jeszcze tygodnik regionalny. 

Na tym polu osiągniemy sukces, 

jeżeli to będą faktycznie niezależne 

media, tylko wtedy zyskamy czytelników, 

a w ślad za nimi – reklamodawców. 

W nowej siedzibie na Wólkach w Nowym 

Sączu nasi dziennikarze uzyskali 

doskonałe warunki do pracy i liczymy, 

że z czasem ta inwestycja zacznie procentować. 

Jak osiągnąć niezależność 

Warunkiem jest wysoki poziom bezstronności 

prezentowanych informacji. 

Jest to za da nie bar dzo trud ne, ale chce - 

my nad tym pra co wać i ten cel osią gnąć. 

FOT. PIOTR DROŹDZIK 


Nie poniechamy akcji 

charytatywnych, które 

zajmowały zawsze ważne 

miejsce w działalności 

Fundacji. Nadal będziemy 

urządzać kolonie letnie dla 

dzieci z rodzin ubogich 

i wspomagać rodziny 

potrzebujące i osoby 

samotne . 

Na to składa się niezależność finansowa 

i profesjonalny zespół redakcyjny. 

W przypadku portalu internetowego będziemy 

dążyć do równowagi między poziomem 

oglądalności strony a poziomem 

dzien ni kar stwa, bo to nie za wsze idzie 

w parze. Każde ambitne medium musi 

uwzględ niać obie te kwe stie, nie bę dzie - 

my gonić za tanią sensacją i zdobywać 

czytelników za wszelką cenę. 

Fun da cja Są dec ka to nie tyl ko mie - 

sięcz nik i por tal… 

Pragnę rozwijać te inicjatywy, nie zaniedbując 

dzieł, które złożyły się na wysoką 

pozycję Fundacji Sądeckiej pośród 

organizacji pozarządowych, jej znakomitą 

reputację i zakorzenienie w regionie. 

Zamierzam kontynuować działania 

ukierunkowane na realizacje celów statutowych 

Fundacji, rozwijając jej sztanda 

ro we in sty tu cje, ja ki mi są: Fun dusz 

Sty pen dial ny im. Bra ci Po tocz ków, 

wspomagający zdolną młodzież z rodzin 

nie za mo żnych, i Sto wa rzy sze nia Ka sa 

Wza jem nej Po mo cy, udzie la ją ce nie - 

opro cen to wa nych po ży czek swo im 

członkom. Nie poniechamy akcji charytatywnych, 

które zajmowały zawsze ważne 

miej sce w dzia łal no ści Fun da cji. 

Nadal będziemy urządzać kolonie letnie 

dla dzieci z rodzin ubogich i wspomagać 

rodziny potrzebujące i osoby samotne 

bogatymi paczkami żywnościowymi 

przed Świętami Bożego Narodzenia. 

Od nie daw na po lem ak tyw no ści 

Fun da cji Są dec kiej jest ta kże 

sport 

Fundacja jest organizatorem Festiwalu 

Biegowego w Krynicy-Zdroju, które- 


go dru ga edy cja od bę dzie się w czerw - 

cu tego roku z udziałem, jak szacujemy, 

około dwóch tysięcy biegaczy z Polski 

i za gra ni cy. To bar dzo per spek ty wicz - 

na im pre za, któ ra mo że stać się zna kiem 

roz po znaw czym Fun da cji Są dec kiej 

w Polsce. Nadal też będziemy sponsorować 

występujący w I lidze piłki ręcznej 

kobiet zespół szczypiornistek Olimpia- 

-Sądeczanin Nowy Sącz. Traktujemy to 

jako wsparcie dla ambitnej i uzdolnionej 

młodzieży, kształtującej swą osobowość 

poprzez sport. Nie zaniechamy organizowania 

plebiscytu na Sądeczanina Roku, 

bu du ją ce go to żsa mość re gio nu, 

poprzez promowanie ludzi nietuzinkowych. 

Od czasu do czasu postaramy się 

urządzić konferencje gospodarcze i historyczne. 

Na to wszystko trzeba pieniędzy… 

Dlatego najważniejszym moim zadaniem 

jako prezesa Fundacji Sądeckiej, 

będzie pozyskiwanie dodatkowych środków 

fi nan so wych po za stra te gicz nym 

darczyńcą, jakim jest Instytut Studiów 

Wschodnich w Warszawie, którym kieruje 

Zygmunt Berdychowski. 

Roz ma wiał HEN RYK SZEW CZYK 

Bp J. Życiński z ówczesnym posłem nowosądeckim Lechem Kaczyńskim, 

prezydentem Jerzym Gwiżdżem i jego małżonką Anną FOT. KA ZI MIERZ FA ŁOW SKI 

Sądecczyzna wie le 

Mu zawdzięcza 

Piotr Ociep ka 

Ur. 1961 r. we Wro cła wiu, ab sol went LO im. 

Ja na Za moj skie go i Szko ły Głów nej Go spo - 

darstwa Wiejskiego (Wydział Zootechniczny) 

w War sza wie oraz stu diów po dy plo mo wych 

z za rzą dza nia w WSB -NLU w No wym Są czu. 

W Li ma no wej, gdzie miesz ka od 16 lat, pro - 

wa dzi biu ro do rad cze Eu ro Pro Po, spe cja li sta 

od pozyskiwania dotacji UE na projekty inwe 

sty cyj ne (po nad 200 zre ali zo wa nych pro - 

jek tów). 

W przeszłości m.in. dyrektor ośrodka regionalnego 

w Nowym Sączu Fundacji Programów 

Pomocowych dla Rolnictwa „FAPA” 

(1998-2000), dyrektor małopolskiego oddziału 

regionalnego w Krakowie Agencji Restrukturyzacji 

i Modernizacji Rolnictwa 

(2000-2002), prezes Stadniny Koni Huculskich 

„Gładyszów” w Gładyszowie (2006-2008). 

Je go pa sją są ko nie i hip pi ka. Aka de mic ki 

Mistrz Pol ski w sko kach przez prze szko dy 

w 1987 r. 

Żo na ty, tro je dzie ci. 

10 lutego w Rzymie zmarł 

abp Józef Życiński. Jako ordynariusz 

tarnowski w latach 

1990-1997 był czę stym 

gościem na Sądecczyźnie. 

8listopada 1992 r. przewodniczył 

mszy św. dzięk czyn nej 

na rynku sądeckim, wieńczącej 

obchody 700-lecia miasta 

z udziałem prezydenta Lecha Wałęsy. 

Kościół sądecki wiele Mu zawdzięcza... 

Za jego ordynatury kościół farny św. 

Mał go rza ty w No wym Są czu zo stał 

podniesiony do rangi bazyliki mniejszej 

i odrodziła się kapituła kolegiacka, 

a przy parafii powstało studio Radia 

Dobra Nowina, w którym co sobotę ordynariusz 

wygłaszał słynne „Kwadranse 

pasterskie”, co było ewenementem 

na tamte czasy. 

Kon se kro wał wie le ko ścio łów 

i obiektów sakralnych na Sądecczyźnie, 

m.in. ko ściół MB Nie po ka la nej 

w os. Milenium W Nowym Sączu oraz 

Cia ła i Krwi Chry stu sa w Brze znej. 

Wmurował kamień węgielny pod Dom 

Parafialny im. Ks. Jerzego Popiełuszki 

w Marcinkowicach. Przygotował koronację 

wizerunku MB Bolesnej w Czarnym 

Po to ku. Za ini cjo wał bu do wę 

ośrod ka re ko lek cyj ne go „Ar ka” 

w Gródku nad Dunajcem. 

W Kry ni cy i oko li cach za że gnał 

spory z grekokatolikami i prawosławnymi, 

zwracając prawowitym właścicielom 

niektóre świątynie użytkowane 

po wojnie przez rzymskich katolików 

al bo udo stęp nia jąc świą ty nie dla ró - 

żnych obrządków. 

*** 

Za nim trum na z Je go cia łem spo - 

częła 19 lutego w krypcie archikatedry 

lubelskiej, to wcześniej hołd zmarłemu 

Pasterzowi oddali wierni diecezji tarnow 

skiej. W uro czy sto ściach ża łob - 

nych w katedrze tarnowskiej 15 lutego 

wzię ły udział de le ga cje wie lu pa ra fii 

są dec kich oraz ka pła ni wy świę ce ni 

przez bpa Józefa Życińskiego. 

(HSZ) 


WYDARZENIA 


We wspomnieniach o zmarłym 

arcybiskupie Józefie Życińskim 

nie może zabraknąć 

informacji o jego zaangażowaniu 

w tworzenie i wspieranie 

pierwszego w diecezji 

tarnowskiej katolickiego liceum 

ogólnokształcącego, jakie 

z jego inspiracji powstało 

w 1993 r. w No wym Są czu. 

Jako ordynariusz diecezji tarnowskiej 

ks. bi skup prof. dr hab. Jó - 

zef Ży ciń ski już w kwiet niu 1993 

r. przyjął przedstawicieli Komitetu 

Za ło ży ciel skie go Ka to lic kie go Li - 

ceum Ogól no kształ cą ce go w No wym 

Sączu i udzielił tej idei pełnego poparcia. 

Interesował się: jakie założenia legną 

u pod staw tej szko ły Ja kie 

elementy w programie nauczania i wycho 

wa nia bę dą sprzy ja ły roz wo jo wi 

wiary wychowanków Na czym będzie 

polegała katolickość tej szkoły 

Natomiast w wakacje 1993 r. spowodował, 

że na cele szkoły przekazano nale 

żą cy do pa ra fii św. Mał go rza ty 

bu dy nek przy ul. Te li gi 24 (daw ne go 

punktu katechetycznego). 

Ja ko or dy na riusz die ce zji 

tarnowskiej ks. biskup prof. 

dr hab. Jó zef Ży ciń ski już 

w kwiet niu 1993 r. przy jął 

przedstawicieli Komitetu 

Za ło ży ciel skie go Ka to lic - 

kiego Liceum Ogólnokształcą 

ce go w No wym Są czu 

i udzie lił tej idei peł ne go 

po par cia. 

1 wrze śnia 1993 r. ks. bi skup Jó zef 

Życiński wydał dekret erygujący Katolickie 

Liceum Ogólnokształcące w Nowym 

Są czu, a już 7 wrze śnia te go ro ku 

od wie dził szko łę spo ty ka jąc się 

z ucznia mi, gro nem na uczy ciel skim 

i dyrektorem. Zapoznał się z programem 

O mniej znanych faktach z działalności 

na Sądecczyźnie śp. arcybiskupa Józefa Życińskiego 

Przekazał szkole 

swój osobisty 

komputer 

W kościele św. Małgorzaty w Nowym Sączu FOT. KAZIMIERZ FAŁOWSKI 

wy cho waw czym, z pla nem pra cy dy - 

daktyczno-wychowawczej oraz problemami 

finansowymi. 

Byliśmy mile zaskoczeni wiedzą ks. 

biskupa Józefa Życińskiego z zakresu 

dydaktyki, teorii oraz historii wychowania. 

To dzię ki je go wska zów kom w na - 

szym liceum korzystaliśmy z najlepszych 

wzorców wychowania chrześcijańskiego, 

na przy kład ze spu ści zny św. Ja na de 

la Sal le, czy św. Ja na Bo sko. Dla te go 

w latach 1993–1998 w naszej szkole nie 

było poważniejszych trudności wychowawczych, 

a wszyscy podkreślali dobrą, 

pełną wymagań, ale rodzinną atmosferę 

pracy dydaktyczno-wychowawczej. 

Ks. biskup Józef Życiński dbał o to, 

by Liceum Katolickie w Nowym Sączu 

było szkołą o bardzo niskim czesnym. 

Z założenia nie była to szkoła dla bogaczy. 

W la tach 1993–1998 uczęsz cza ły 

do niej głównie dzieci robotników oraz 

nie za mo żnej in te li gen cji (na przy kład 

sporo było dzieci nauczycieli), a także 

z rodzin rolniczych z okolicznych wsi. 

Za chę cał nas, aby ucznio wie, któ rzy 

uzyskiwali najlepsze wyniki w nauce, 

otrzymywali stypendia naukowe. Nato- 


WYDARZENIA 

miast pracowici uczniowie z biednych 

ro dzin lub ta kich, w któ rych, ze wzglę - 

dów losowych (na przykład z powodu 

powodzi) nagle pogorszyły się warunki 

materialne, otrzymywali stypendia socjalne. 

Znając trudną sytuację finansową 

naszej szkoły, ks. biskup Józef Życiński 

wspierał ją osobistymi wpłatami. Były to 

na przykład darowizny finansowe 

w markach niemieckich, po pobytach 

w Niem czech lub we Fran cji, gdzie wy - 

głaszał wykłady w czasie przysługującego 

mu urlopu kanonicznego. 

Pozostając w ciągłym kontakcie z dyrektorem 

i gronem pedagogicznym Katolickiego 

Liceum w Nowym Sączu, ks. 

biskup Józef Życiński wspólnie z nami 

prze ży wał to, że już po sze ściu mie sią - 

cach na sza pla ców ka uzy ska ła pra wa 

szko ły pu blicz nej. By ło to mo żli we 

dzięki dobrym wynikom pracy dydaktycz 

nej, po twier dza nym przez ko lej ne 

wizytacje i kontrole wyników nauczania 

prowadzone przez kuratorium oświaty. 

W 1994 r. Jó zef Ży ciń ski po ma gał 

w dofinansowaniu obozu wakacyjnego 

dla na szych uczniów. Na te „Wa ka cje 

z Bogiem”, połączone z ciekawymi zaję 

cia mi z fi lo zo fii i ety ki chrze ści jań - 

skiej a na wet ko smo lo gii, za pew nił 

wykładowców z Instytutu Teologicznego 

w Tar no wie (m. in. ks. dr. Wszoł ka, 

ks. dr. Dro żdża, ks. Adam ka). 

W latach 1993–1997 bp Życiński 

wspierał zabiegi dyrekcji o dobre wyposażenie 

szkoły w niezbędne pomoce nauko 

we do te go stop nia, że na wet 

przekazał liceum swój osobisty komputer. 

W szkole katolickiej 

20 czerw ca 1996 r., mi mo roz licz - 

nych obo wiąz ków, ks. bi skup Jó zef Ży - 

ciń ski po świę cił pra wie ca ły dzień 

na po byt w Ka to lic kim Li ceum Ogól - 

no kształ cą cym w No wym Są czu. 

Po spotkaniu z uczniami i ich rodzicami 

w sali audiowizualnej, odbył długą 

i cie ka wą dys ku sję z gro nem na uczy - 

cielskim i dyrektorem szkoły. Zaintereso 

wa ny był or ga ni za cją szkol nej 

pracowni komputerowej i pracowni chemicz 

nej, a ta kże za so ba mi bi blio te ki 

szkol nej, py tał o pla ny i za mie rze nia 

na przyszłość. 

Ks. biskup Józef Życiński dobrze znał 

na uki ści słe, m. in. jest au to rem cie ka - 

wej, poświęconej matematyce, książki 

Bóg Abrahama i Whiteheada. Dlatego 

szczególnie cieszył się z sukcesów 

uczniów naszego liceum w Olimpiadzie 

Matematycznej w latach 1994–1997. 

Kie dy w 1997 r. uczeń kla sy czwar - 

tej Jacek Bulzak został finalistą XLVIII 

Olimpiady Matematycznej, to ks. biskup 

Jó zef Ży ciń ski pod kre ślał, że był to 

do tej pory jedyny przypadek, by uczeń 

szkoły katolickiej był finalistą tego typu 

olimpiady. 

20 czerwca 1996 r., mimo 

rozlicznych obowiązków, 

ks. biskup Józef Życiński 

poświęcił prawie cały dzień 

na pobyt w Katolickim 

Liceum Ogólnokształcącym 

w Nowym Sączu. 

Autor tekstu, b. dyrektor szkoły katolickiej, dr Tadeusz Rams FOT. ARCH. RODZINNE 

W czerw cu 1997 r. ks. bi skup or dy - 

nariusz opuścił diecezję tarnowską, ponieważ 

został mianowany arcybiskupem 

metropolii lubelskiej. Jednak przed wyjaz 

dem do Lu bli na zna lazł czas, by 

udzielić wielu cennych rad przedstawicie 

lom Ka to lic kie go Li ceum Ogól no - 

kształcącego w Nowym Sączu. 

TA DE USZ RAMS 

Autor jest doktorem matematyki, 

współzałożycielem i pierwszym dyrektorem Liceum 

Katolickiego w Nowym Sączu (1993-96), obecnie 

Zespołu Szkół Katolickich im. bł. P. J. Frassati. Wieloletni 

wykładowca logiki w ośrodku zamiejscowym 

Uniwersytetu Śląskiego w Bielsku-Białej. 



Od 2 maja 2005 r. 70 razy spotkali się przy Skale Piotrowej 

Sądeczanie na Plantach 

wymodlili beatyfikację 

Przesadą byłoby powiedzieć, że wiceprezydent Nowego Sącza Bożena Jawor z grupką przyjaciół 

i znajomych wymodlili beatyfikację Jana Pawła II, ale coś jest na rzeczy. 2 lutego br. szefowa 

Klubu Inteligencji Katolickiej Bożena Jawor i proboszcz ks. prałat Jan Siedlarz 

z gromadką sądeczan po raz 70. spotkali się najpierw w kościele św. Kazimierza, a potem 

przy Skale Piotrowej na sądeckich Plantach. 

w mie ście po mni ka zmar łe go pa pie ża 

(zma te ria li zo wa na w po sta ci po mni ka 

wg pro jek tu prof. Cze sła wa Dźwi ga ja 

pod ra tu szem), ale Bo że na Ja wor, Le - 

szek Zegzda, Anna Zwolińska i pozostałe 

oso by z te go to wa rzy stwa by li 

pierwsi. Wydobytą z koryta rzeki w okolicy 

Tylmanowej, surową skałę dunajcową 

prze trans por to wa no, nie bez 

przy gód, do No we go Są cza i po sa do - 

wiono na Plantach w sąsiedztwie Dębu 

Wolności. Miejsce wyborne. Nasi dziadowie 

posadzili dąb w listopadzie 1918 

ro ku dla upa mięt nie nia od zy ska nia 

Tym razem modlitwa miała charak 

ter dzięk czyn ny, a nie pro - 

szal ny, bo pa pież Be ne dykt 

XVI pod jął już de cy zję 

i do uroczystości beatyfikacji Jana Pawła 

II pozostało niecałe trzy miesiące. 

Po śmier ci Ja na Paw ła II 2 lu te - 

go 2005 r. spontanicznie zawiązała się 

Inicjatywa Sądecka „Sercem Budowane”, 

ja ko nie for mal na wspól no ta osób 

i stowarzyszeń (KIK, Civitas Christiana, 

To wa rzy stwo Gim na stycz ne So kół, 

Związek Sądeczan, Katolickie Centrum 

Edukacji Młodzieży MADA), która posta 

wi ła so bie za cel upa mięt nie nie 

w Nowym Sączu największego z Polaków, 

głębsze poznania myśli i kontynuowa 

nia w wy mia rze lo kal nym dzie ła 

Papieża-Polaka. Temu miały służyć cyklicz 

ne spo tka nia „Nie za po mi naj cie 

o mnie – Jan Pa weł II”. Pra wie rów no - 

le gle zro dzi ła się myśl po sta wie nia 

FOT. LEŚ 

Taka wytrwała modlitwa 

musiała odnieść skutek. 

Cała Polska modliła się o 

wyniesienie Jana Pawła II 

na ołtarze, ale chyba 

nigdzie tak systematycznie 

i konsekwentnie. 

przez Polskę niepodległości po 123 latach 

nie wo li. Ka mień, któ ry ob my wa 

strumyk, opatrzono cytatem ze słynnej 

„po wtór ki z geo gra fii” Ja na Paw - 

ła II w Sta rym Są czu:… i je ste śmy 

w Sączu z powrotem. 

– Pierwsze spotkanie modlitewne 

pod Skałą Piotrową odbyło się 2 maja 

2005 ro ku i przez na stęp ne la ta nie 


WYDARZENIA 

opuściliśmy żadnego drugiego dnia 

miesiąca – mówi z dumą Bożena Jawor. 

Z czasem ustalił się scenariusz tych 

co mie sięcz nych uro czy sto ści. Naj - 

pierw msza św. i ró ża niec w ko ście le 

Opis Skały Piotrowej na sądeckich Plantach 

FOT. LEŚ 

św. Kazimierza, potem wykład w „Soko 

le” ja kiejś zna nej oso bi sto ści z Pol - 

ski, zwią za nej z Ka ro lem Woj ty łą, 

następnie przejście na Planty, Apel Jasno 

gór ski i mo dli twa o ry chłą be aty - 

fi ka cję Ja na Paw ła II i od śpie wa nie 

„Bar ki” w go dzi nie Je go śmier ci 

– 21.37. Po ro ku, z bra ku fun du szy, 

zrezygnowano z wykładów i prelekcji 

w „So ko le”, po zo sta ła msza w ka pli - 

cy szkol nej i mo dli twa na Plan - 

tach. I tak przez 6 lat. Ta ka wy trwa ła 

modlitwa musiała odnieść skutek. Ca - 

ła Polska modliła się o wyniesienie Jana 

Paw ła II na oł ta rze, ale chy ba 

ni gdzie tak sys te ma tycz nie i kon se - 

kwent nie. 

– Cie ka we, że w cią gu tych 70 spo - 

tkań, ani raz nie pa dał deszcz. Kil ka 

osób z na sze go gro na twier dzi, że 

na Plantach wymodlili sobie za przyczyną 

Jana Pawła II ważne dla siebie 

spra wy. Si ła by o tym mó wić… 

– uśmiecha się tajemniczo pani wiceprezydent. 

Czy nigdy nie przeżywali kryzys 

– Ow szem, był ta ki czas, że gro no 

mo dlą cych się pod Ska łą Pio tro wą 

stopniało do kilku osób, ale szczęśliwie 

przezwyciężyliśmy kryzys i potem, z każdym 

mie sią cem by ło nas wię cej – mówi 

Bożena Jawor. 

Ma się ro zu mieć, że sze fo wa KIK - 

-u od ponad 20 lat z przyjaciółmi i znajo 

my mi spod Ska ły Pio tro wej 

wy bie ra ją się do Wiecz ne go Mia sta 

na uroczystość beatyfikacji Jana Pawła 

II 1 maja tego roku w niedzielę Miłosierdzia 

Bożego. – Jedziemy całym 

autokarem, w takim dniu nie może nas 

zabraknąć w Rzymie – oświadczyła pani 

wiceprezydent. 

(HSZ) 

Dla uczczenia pamięci Ojca Świętego Jana Pawła II dnia 16 czerwca 2005 roku w 6. rocznicę wizyty 

papieża na Ziemi Sądeckiej, umieszczono głaz wydobyty z koryta Dunajca. Głaz i cytat 

na nim nawiązuje do słynnej starosądeckiej „powtórki z geografii”. Poprzez ustawienie go obok 

Dębu Wolności chcemy przekazać przyszłym pokoleniom, że po latach zniewolenia Jan Paweł 

Wielki tchnął Ducha Bożego w Naród, który solidarnie zrzucił okowy komunizmu. Napis podkreśla 

również, że tu w Nowym Sączu jesteśmy złączeni na zawsze z Największym z naszego Rodu. 

Ini cja ty wa Spo łecz na „Ser cem bu do wa ne” 

18 lutego Rada Powiatu Nowosądeckiego 

bez głosu sprzeciwu 

uchwaliła budżet na 2011 

rok, ale nie był to dzień trium - 

fu starosty nowosądeckiego. 

Jan Golonka nałykał się wielu gorzkich 

słów pod ad re sem bu dże tu, 

wypowiedzianych nie tylko przez 

przedstawicieli opozycji z Prawa 

i Spra wie dli wo ści, ale rów nież re pre - 

zentantów własnego klubu. Budżet poparło 

16 radnych koalicji, 11 rajców PiS 

wstrzymało się od głosu. 

– Nie jest to bu dżet roz wo ju, lecz 

stagnacji, ale nie chcemy przeszkadzać 

tyl ko współ pra co wać dla roz wo ju po - 

wia tu, dla te go wstrzy mu je my się 

od gło su – po wie dział Edward Cią gło 

z Goł ko wic. By ły po seł LPR z dwu let - 

nim sta żem na Wiej skiej w War sza wie 

pod dał dro bia zgo wej ana li zie plan fi - 

nan so wy po wia tu no wo są dec kie go 

w 2011 r. – W dzia le rol nic two nie ma 

ani zło tów ki, a je ste śmy prze cież po - 

wia tem rol ni czym – uty ski wał Cią gło. 

Za kwe stio no wał sens an ga żo wa nia się 

po wia tu w re ali za cję tzw. mięk kich 

pro jek tów unij nych na ró żne go ro dza - 

ju szko le nia i do kształ ca nie (Pro gram 

Ka pi tał Ludz ki). – Ko rzy ści z ta kich 

pro gra mów od no szą tyl ko kie row ni cy 

pro jek tów, a za pa rę lat Unia nas roz - 

li czy z wy ko rzy sta nia tych pie nię dzy. 

Czy po trze ba aż ty lu szko leń – py tał 

Cią gło. 

Przewodniczący komisji budżetowej 

Marek Kwiatkowski w imieniu tego gremium 

pozytywnie zaopiniował uchwałę 

bu dże to wą, ale zgło sił sze reg za strze - 

żeń. – Z 14 mln zł kre dy tu, któ re w tym 

roku zaciągnie powiat, aż 12 milionów 

pójdzie na spłatę starych kredytów, czyli 

jest to zwykłe rolowanie kredytu, a tylko 

2 miliony przeznaczymy na inwestycję 

i roz wój – wy li czył Kwiat kow ski. 

– Za rok skoń czy się po moc unij na i je - 

żeli nie zmienimy struktury budżetu i nie 

zracjonalizujemy wydatków, szczególnie 

na oświa tę, to bę dzie źle. Ten bu dżet to 

dzwo nek alar mo wy dla kie row nic twa 

starostwa! 

Starosta Jan Golonka mówił, iż zdaje 

so bie spra wę, że za ci ska się pę tla fi nan - 


Starostowie w ogniu krytyki 

Dzwonek alarmowy dla starosty 

Za ci ska się pę tla 

fi nan so wa... 

sowa na powiecie, że potrzeba radykalnych 

kro ków i głę bo kich cięć wy dat - 

ków. – Ale to mu si my wspól nie zro bić 

i ra zem wziąć za to od po wie dzial ność 

– stwierdził starosta, zerkając w kierunku 

opozycji z PiS. 

Kiedy wydawało się, że J. Golonka 

się obroni w dyskusji, o mikrofon poprosił 

Wło dzi mierz Olek sy, któ ry zdo był 

mandat radnego powiatowego z komitetu 

wyborczego... pana starosty. Najpierw 

czarno na białym wykazał, że ościenne 

powiaty gorlicki i limanowski w tym roku 

wydadzą zdecydowanie więcej pienię 

dzy na in we sty cje a mniej 

na administrację niż powiat nowosądecki, 

a po tem rzu cił zło tą myśl. – Trzeba 

zrobić audyt finansów powiatu, wynająć 

ze wnętrz ną fir mę, że by przyj rza ła się 

strukturze budżetu, Krynica już to zrobiła 

– radził były burmistrz Muszyny. 

Jó zef Świ gut (PiS) wiesz czył, że 

na koniec roku szkolnego zabraknie pieniędzy 

dla nauczycieli. Uspokajał go dyrektor 

wydziału oświaty Zbigniew Czepelak, 

szara eminencja starostwa, tłumacząc, 

że w dzia le oświa ty bu dżet jest 

zrów no wa żo ny, choć fak tycz nie mo że 

za brak nąć ok. 900 tys. zł na wy pła tę 

ustawowych dodatków dla nauczycieli. 

– Tych pie nię dzy mu si my po szu kać 

w wy dat kach bie żą cych szkół – mó wił 

Cze pe lak. Po wia to wy ku ra tor zgo dził 

się z przedmówcami, że nadchodzi niż 

demograficzny, ubywa młodzieży w klasach 

i trze ba bar dzo uwa żnie przyj rzeć 

się wydatkom na szkoły. 

Na koniec jeszcze Monika Bochenek, 

szefowa niedawno otwartego Powiatowego 

Centrum Funduszy Europejskich, 

powiedziała, że placówka będzie kosztowała 

starostwo w tym roku raptem 400 

tys. zł, na co się zło żą kosz ty wy naj mu 

lokalu oraz pensje 4-osobowego kierownic 

twa. – Resz ta pra cow ni ków ży je 

z projektów unijnych – tłumaczyła Bochenek, 

mimochodem przyznając rację 

Edwardowi Ciągle. 

FOT. MARIA OLSZOWSKA 


*** 

Bu dżet po wia tu no wo są dec kie go 

w 2011 roku po stronie dochodów wynie 

sie pra wie 137 mln zł, a wy dat ków 

– 150 mln. De fi cyt zo sta nie po kry ty 

przede wszyst kim nad wy żką środ ków 

fi nan so wych z 2010 ro ku (10 mln zł). 

Do cho dy wła sne po wia tu (głów nie 

udział w podatku dochodowym PIT) to 

za le d wie 12 pro cent bu dże tu, resz ta to 

sub wen cje, w tym oświa to wa, środ ki 

unij ne oraz do ta cje ce lo we na za da nia 

zle co ne. Naj więk szą po zy cją bu dże tu 

po stro nie wy dat ków w 2011 ro ku bę - 

dą tra dy cyj nie na kła dy na oświa tę 

i wychowanie (52 proc.), a dalej: transport 

i łącz ność (21 proc.), po moc spo - 

łecz na (16 proc.) i ad mi ni stra cja (11 

proc.). 

Wy dat ki ma jąt ko we wy nio są rap - 

tem 26 mln zł i bę dą to przede wszyst - 

kim re mon ty i prze bu do wa dróg 

powiatowych. 

(HSZ) 

Jed na szko ła, za miast trzech 

Rada Powiatu Nowosądeckiego w specjalnej 

uchwa le in ten cyj nej (14 gło sów za, 12 gło - 

sów prze ciw) za re ko men do wa ła li kwi da cję 

Ze spo łu Szkół Za wo do wych nr 2 i Ze spo łu 

Szkół Drzew no -Me cha nicz nych w Sta rym 

Sączu. Placówki te mają być wchłonięte 

przez Ze spół Szkół Za wo do wych im. Wła dy - 

sła wa Or ka na przy ul. Da szyń skie go. Po wód 

pro za icz ny: oszczęd no ści, ma le ją ca ilość 

uczniów (niż de mo gra ficz ny). Prze ciw ko te - 

mu roz wią za niu pro te stu ją rad ni opo zy cyj ni 

(głównie Antoni Poręba z PiS), jak również 

miej sco wi na uczy cie le oba wia jąc się re duk cji 

zatrudnienia. Powiatowy szef oświaty Zbigniew 

Cze pe lak prze ko nu je, że pla no wa ne 

zmiany wyjdą wszystkim na lepsze: – Te 

dzia ła nia pro wa dzą je dy nie do prze kształ ce - 

nia szkół, a nie do ich li kwi da cji. Jest to tyl ko 

zmia na nazw tech ni ków i za sad ni czych szkół 

za wo do wych w Sta rym Są czu oraz prze - 

kształ ce nie do tych cza so wych trzech ze spo - 

łów szkół w je den ze spół. Dzia ła nia te nie 

po wo du ją za gro że nia dla kon ty nu acji kształ - 

ce nia mło dzie ży, któ ra na dal bę dzie się uczy - 

ła w do tych cza so wych szko łach i za wo dach 

– twier dzi. (BOS) 


GOSPODARKA 

GO SPO DAR CZE LU STRO RE GIO NU 

Mi liar do wy kon trakt 

2 lu te go w War sza wie, z udzia łem 

pre zy dent Han ny Gron kie wicz -Waltz, 

konsorcjum Siemensa AG i nowosądeckie 

go Ne wa gu SA pod pi sa no umo wę 

na dostawę 35 nowych sześciowagonowych 

pociągów o nazwie „Inspiro” dla 

dwóch linii warszawskiego metra. Umowę 

ze stro ny spół ki Me tro War szaw skie 

pod pi sa li człon ko wie za rzą du Do ro ta 

Popińska i Grzegorz Ledzion, ze strony 

Sie men sa Hans Jörg Grund mann i Pe ter 

Baudrexl oraz Zbigniew Konieczek prezes 

Newagu. Kontrakt opiewa na kwotę 

1 mld 69 mln zł. 

Pierwszych 10 pociągów powstanie 

w Wiedniu (gdzie pracownicy Newagu 

przejdą specjalistyczne szkolenie), a kolej 

ne już w No wym Są czu (w 2013 r.), 

gdzie zbudowane zostaną na ten cel nowe 

hale produkcyjne. Pociągi z Nowego 

Są cza bę dą ró żnić się od tych, któ re je - 

żdżą obecnie w stołecznym metrze; będą 

jed no prze strzen ne, tzn. nie trze ba 

będzie wysiadać z pociągu, by przejść 

do innego wagonu, będą także cichsze 

niż obec ne oraz wy god niej sze dla pa sa - 

żerów dzięki szerokim drzwiom. 

Inicjatywa FAKRO: 

tunel pod torami 

W wywiadzie dla branżowego portalu 

Ry szard Flo rek, pre zes FA KRO po - 

wie dział, że za mie rza roz bu do wać 

za kład pro duk cyj ny w No wym Są czu, 

le żą cy w po bli żu to rów ko le jo wych. 

Jak Wykopując pod nimi tunel. Prezes 

R. Florek wspomniał o budowie nowych 

hal pro duk cyj nych w naj bli ższych la - 

tach. Ja ko, że fa bry ka znaj du ją ca się 

przy ul. Węgierskiej leży w pobliżu torów 

kolejowych, co utrudnia naturalną 

FOT. SIE MENS/PAP 

roz bu do wę za kła du, fir ma za mie rza 

przekopać pod nimi… tunel. 

Drożej za wodę i ścieki 

O po nad 5 proc. wzro sną od 1 kwiet - 

nia w No wym Są czu ce ny wo dy i ście - 

ków. Są dec kie Wo do cią gi tłu ma czą 

pod wy żkę wzro stem kosz tów ener gii 

i wyższą stawką podatku VAT. Przeciętna 

są dec ka ro dzi na, zu ży wa ją ca mie - 

sięcz nie kil ka na ście ku bi ków wo dy 

i odprowadzająca tyle samo ścieków, zapła 

ci rocz nie o 100 zł wię cej za usłu gi 

Sądeckich Wodociągów. 

Dwie ście miejsc pra cy 

Kilkaset osób zgłosiło się na rozmowy 

kwalifikacyjne do Sądeckiego Urzędu 

Pra cy w No wym Są czu pod czas 

giełdy pracy przygotowanej na zlecenie 

firmy Tesco, która uruchamia hipermarket 

w osiedlu Gołąbkowice i potrzebuje 

ok. 200 pra cow ni ków, głów nie sprze - 

daw ców – ka sje rów i ma ga zy nie rów. 

Otwar cie hi per mar ke tu, któ ry – wraz 

z pierwszą w mieście restauracją KFC 

i ki nem 5D, bę dzie czę ścią Cen trum 

Handlowego Gołąbkowice, zaplanowano 

na 13 kwiet nia br. In we sto rem jest 

spół ka są dec kich przed się bior ców za - 

rządzana przez Jana Kosa, Kazimierza 

Śliwę i Stanisława Łukasika. Powierzchnia 

han dlo wa cen trum to 17,9 tys. m2, 

obok 700 miejsc parkingowych. 

REPORTERZY „SĄDECZANINA” 

FA KRO z lo tu pta ka FOT. LEŚ 

Tesco potrzebuje ok. 200 pracowników 

WIZUALIZACJA AGENCJA A-4 



T E K S T S P O N S O R O W A N Y 


R E K L A M A 

Każdy potencjalny 

bezrobotny może liczyć 

na pracę z InterKadry 

Rozmowa z Krzysztofem Jakubowskim, dyrektorem 

ds. handlowych Agencji Pracy i Doradztwa Personalnego 

InterKadra sp. z .o.o. 

Czym jest In ter Ka dra i na czym po le ga jej 

dzia łal ność 

In ter Ka dra jest agen cją pra cy tym cza so wej 

i do radz twa per so nal ne go. Dzia łal ność fir my po - 

le ga na do star cza niu pra cow ni ków tym cza so - 

wych oraz per so ne lu do firm ze wnętrz nych. 

Zaj mu je my się też do radz twem per so nal nym, 

wy szu ki wa niem pra cow ni ków na sta no wi ska, 

któ re są wska zy wa ne przez klien ta. In ter Ka dra 

również deleguje pracowników poza granice Polski 

– są to głów nie opie kun ki osób star szych, wy - 

ko ny wa nie opie ki pa lia tyw nej (Niem cy) oraz 

pra cow ni ków bu dow la nych do Fran cji. 

Od kie dy dzia ła Pań stwa fir ma i ja kie ma do - 

świad cze nie 

Firma działa na rynku pod marką InterKadra 

od 2008 roku. Doświadczenie InterKady jest już w tej 

chwili ogromne, m.in. za granicą – głównie Niemcy, 

Francja, ale również Portugalia, gdzie wysyłamy pracowników 

sezonowych. Mamy bardzo duże doświadczenie 

w kraju, ponieważ współpracujemy 

z największymi klientami – filiami międzynarodowych 

koncernów, które mają tutaj swoje fabryki i najbardziej 

znane wielkopowierzchniowe sieci 

handlowe – te, w których na co dzień robimy zakupy, 

których loga i marki kojarzymy. Współpracujemy 

również z klientami mniejszymi, uczącymi się dopiero 

w Polsce czym jest praca tymczasowa, dlaczego 

jest to wygodniejsza czy bardziej elastyczna forma 

zatrudnienia niż tradycyjne zatrudnienie kodeksowe 

lub nawet tradycyjne korzystanie ze zleceniobiorcy. 

Czy mo że Pan zdra dzić nie któ re z tych ma rek 

Współ pra cu je my z Te sco, Re alem, Car re fo - 

urem, ale też z wielkimi korporacjami, które mają 

tu taj swo je fa bry ki – To shi ba, LG, Fa gor 

Ma ster co ok, Elec tro lux, Lo renz -Bahl sen, Cad bu - 

ry -We del, King Oskar czy Sa int -Go ba in. 

W czym za kres usług In ter Ka dry i ich efek - 

tyw ność jest lep sza np. od Urzę dów Pra cy 

Urzędy pracy mniej skupiają się na aktywnym 

poszukiwaniu pracy dla bezrobotnych. Wynika to 

z te go, że aby za in te re so wać fir mę – po ten cjal - 

ne go pra co daw cę – nie wy star czy w tej chwi li 

skierować do niego pracownika, ale trzeba się wyka 

zać szyb kim tem pem re ali za cji usług i wra żli - 

wo ścią na je go po trze by. Agen cja pra cy 

tymczasowej poszukuje klientów, czyli pracodawców 

użyt kow ni ków dla osób po zo sta ją cych 

na bez ro bo ciu w spo sób ak tyw ny: są to part ne - 

rzy biz ne so wi, do któ rych są wy po ży cza ni pra - 

cow ni cy tym cza so wi. Na to miast ro la Urzę du 

Pracy jest bardziej pasywna, polega na redystrybu 

cji dóbr fi nan so wych, czy li za sił ki, za po mo gi, 

rejestracja, ewidencjonowanie i prowadzenie staty 

sty ki. Agen cja jest pod mio tem ko mer cyj nym, 

bar dzo dy na micz nie dzia ła ją cym na ryn ku 

i w sposób aktywny starającym się znaleźć pomoc 

w zatrudnieniu dla osób bezrobotnych. 

Czy obsługa klienta poszukującego zatrudnie 

nia koń czy się w mo men cie zna le zie nia 

mu pra cy, czy trwa pod czas jej wy ko ny wa - 

nia, np. wy jaz du w tym ce lu za gra ni cę 

Absolutnie nie kończy się w tym momencie, 

a w gruncie rzeczy to się dopiero rozpoczyna. 

Klient-pracodawca dostaje pracowników tymczasowych, 

którzy pracują pod jego nadzorem i kierow 

nic twem, jed nak sa ma agen cja ca ły czas ich 

zatrudnia – prowadzi ich dokumenty, gromadzi akta 

osobowe, wypłaca wynagrodzenia, odprowadza 

wszelkie świadczenia, daniny publiczno-prawne, 

przekazuje tzw. paski RMUA na koniec miesiąca, 

prowadzi ewidencję urlopów i zwolnień chorobowych. 

To bardzo duże odciążenie dla klientów. 

Co trze ba zro bić, by stać się klien tem In ter - 

Ka dry 

Pracodawcą użytkownikiem może być każda firma. 

Posiadając status pracodawcy użytkownika wystarczy 

podpisać umowę o współpracy i zwyczajnie 

złożyć do InterKadry zamówienie na pracowników 

tymczasowych. Jeżeli chodzi o korzystanie z usług 

doradztwa personalnego, to wystarczy podpisać 

umowę lub złożyć zamówienie na konkretnego pracownika, 

którego klient chce zatrudnić bezpośrednio. 

Taka sama sytuacja ma miejsce w przypadku 

dostarczania pracowników za granicę. 

Na co mo gą li czyć miesz kań cy Są dec czy zny, 

fir my i bez ro bot ni ko rzy sta ją cy z usług In - 

ter Ka dry 

Przede wszystkim na aktywną pomoc w szukaniu 

pracy, co oczywiście jest też uzależnione od liczby 

part ne rów, któ rych uda się prze ko nać 

do współpracy z nami – każdy potencjalny klient, 

którego uda się przekonać do takiej współpracy, daje 

miejsca pracy dla bezrobotnych na terenie całej 

Sądecczyzny. Jest to coś, co wyrasta ponad pasywną 

działalność Urzędów Pracy. Każdy z potencjalnych 

bezrobotnych może liczyć na to, że InterKadra 

w sposób aktywny znajdzie dla niego pracę. 

Ponadto w najbliższym czasie zostanie zorganizowana 

konferencja dla nowosądeckich pracodawców, 

potencjalnych naszych klientów. Będzie 

to prezentacja firmy i usług, które ona oferuje. 

Łukaszczyk Maciej 

Koordynator ds. Obsługi Klientów 

Sieciowych Region Nowy Sącz 

Agencja Pracy i Doradztwa Personalnego 

InterKadra Sp. z o.o. 

mobile: (+48) 668 003 099 

e-mail: m.lukaszczyk@interkadra.pl 

Infolinia InterKadra 

tel: 0801 800 811, fax: 12 443 18 90 

e-mail: dh@interkadra.pl 

www.interkadra.pl 


R E K L A M A 

Pomagamy 

spełniać marzenia 

o własnym domu 

Od ma rzeń o wła snym miesz ka niu do kup na od po - 

wied niej nie ru cho mo ści dro ga wy da je się da le ka. Ale 

nie mu si tak być. – Ko rzy sta jąc z po śred nic twa wy spe - 

cjalizowanego biura nieruchomości można być pewnym, 

że trans ak cja bę dzie prze pro wa dzo na szyb ko i cał ko wi - 

cie bez piecz nie – mó wi Kin ga Waś ko Fi li pek, li cen cjo - 

no wa ny po śred nik w ob ro cie nie ru cho mo ścia mi, 

wła ści ciel ka fir my Li der Nie ru cho mo ści. 

Na sądeckim rynku firma Lider istnieje od zaledwie dwóch lat, a już 

zyskała sobie grono wiernych klientów 

To dlatego, że pośredniczymy w sprzedaży i wynajmie nieruchomości dla 

bar dzo ró żnych klien tów. Z jed nej stro ny są to fir my, któ re szu ka ją miesz - 

kań dla swo ich pra cow ni ków, z dru giej – du że ro dzi ny, któ re po trze bu ją 

po pro stu funk cjo nal ne go do mu. Naj wy ższą oce ną dla na szych dzia łań jest 

to, że klien ci po le ca ją nas swo im zna jo mym, a nie rzad ko sa mi wra ca ją. 

Do ka żde go pod cho dzi my in dy wi du al nie, a zro zu mie nie po trzeb klien ta to 

podstawa w naszej pracy. Bo wiadomo, że dobrze sprecyzowane oczekiwania 

to pierwszy krok do znalezienia odpowiedniej oferty. W pracy korzystamy 

z no wo cze snych tech nik sprze da ży, dzię ki te mu je ste śmy w sta nie 

przed sta wić klien to wi kil ka pro po zy cji. Sta ra my się też, aby wy na gro dze - 

nie, któ re po bie ra my, nie by ło prze szko dą w osta tecz nym pod ję ciu de cy zji 

o zakupie czy sprzedaży nieruchomości. To wszystko razem sprawia, że klienci, 

któ rzy sko rzy sta li z na szych usług, wy cho dzą za do wo le ni. 

Jaki dokładnie wachlarz usług proponuje firma Lider 

Po śred ni czy my w speł nia niu ma rzeń... (śmiech). A tak na po wa żnie, to 

głów nie zaj mu je my się po śred nic twem w za ku pie, sprze da ży i wy naj mie 

miesz kań, do mów, dzia łek, ale też nie ru cho mo ści ko mer cyj nych. Po nad to 

wykonujemy Świadectwa Charakterystyki Energetycznej budynków i mieszkań 

od da wa nych do użyt ko wa nia oraz pro wa dzi my pro ce du ry od bio ro we 


budynków. Staramy się minimalizować formalności przy sporządzaniu aktu 

notarialnego, a jest to możliwe dzięki współpracy z szeregiem specjalistów. 

Nasza oferta jest skierowana do kupujących, właścicieli nieruchomości, 

najemców oraz firm developerskich. 

Na co mo gą li czyć klien ci, któ rzy zwró cą się do Pa ni biu ra 

Przede wszystkim na profesjonalne sfinalizowanie swojej transakcji, bezpłatne 

porady pośrednika oraz fachowe konsultacje prawne. Lojalnie negocjujemy 

ceny, nadzorujemy terminy realizacji umowy i bezpieczny przepływ 

środ ków pie nię żnych. Po sfi na li zo wa niu trans ak cji słu ży my po mo cą w dal - 

szym procesie realizacji marzeń. Pomagamy w zorganizowaniu wszystkich 

for mal no ści zwią za nych na przy kład z bu do wą lub re mon tem. Tu taj wspie - 

ra mnie mój mąż, któ ry po sia da du że do świad cze nie w pro wa dze niu te go 

ty pu in we sty cji. Współ pra cu je my rów nież z wie lo ma fir ma mi bu dow la ny - 

mi oraz uta len to wa ny mi ar chi tek ta mi. 

Czy oso by, któ re na wła sną rę kę znaj dą nie ru cho mość, też mo gą 

sko rzy stać z ofe ro wa nej przez agen cję ob słu gi for mal no -praw nej 

trans ak cji 

Oczy wi ście. Spraw dza my stan praw ny nie ru cho mo ści, ne go cju je my 

warunki umowy, uczestniczymy przy podpisywaniu aktu nota 

rial ne go oraz spo rzą dza my pro to kół prze ka za nia 

nie ru cho mo ści. Współ pra cu je my też 

z Bankami, dzięki czemu pomagamy 

uzy skać wy jąt ko wo ko rzyst ne 

warunki kredytów hipotecznych lub 

go tów ko wych. 

Go rą co po zdra wia my na szych sta - 

łych klien tów i za pra sza my do współ - 

pra cy no wych. 

KIN GA BED NAR CZYK 

Biuro Lider Nieruchomości znajduje się przy ul. Dłu go sza 43/4 w No wym Są czu. Na po czą tek wy star czy kon takt te le fo nicz ny 

600-260-768 lub mej lo wy: biu ro@li der -ns.pl. Za pra sza my też do od wie dze nia stro ny in ter ne to wej www.li der -ns.pl 


GOSPODARKA 

Cuch ną cy 

problem 

Niesolidny wykonawca, firma Ekomeks Stanisława 

Klimka ze Szczawnika, przy biernej postawie inwestora 

(czyli gminy), podłączyła kolejne gospodarstwa 

do sie ci ka na łów, nie cze ka jąc na jej od biór 

przez inspektorów nadzoru budowlanego. Kanalizację zaczęto 

eks plo ato wać bez praw nie. Te raz nie czy sto ści za le wa ją 

część wsi, wydostają się z gruntu, cofają się do toalet. Stanisław 

Kli mek nie po czu wa się do wi ny, twier dzi, że in we sty - 

cję wykonał prawidłowo. 

Śmierdzący problem jest znany sądowi, prokuraturze, samorządowemu 

kolegium odwoławczemu, sanepidowi, organom 

ochrony środowiska i minister ds. zwalczania korupcji 

Julii Piterze. Od ponad dwóch lat w Prokuraturze Okręgowej 

w Nowym Sączu z zawiadomienia obecnego wójta Bernarda 

Stawiarskiego toczy się postępowanie m.in. w sprawie niepra 

wi dło wo ści przy prze tar gu na wy ko naw cę. Pod ko niec 

stycznia mieszkańcy Świniarska na czele z sołtysem Andrzejem 

Drzyzgą urządzili protest-pikietę przed sądem przy ul. Pijar 

skiej, na trans pa ren tach wid nia ły na pi sy: „Oszu ka ła nas 

banda złodziei! Ścieki zalewają nasze domy!” 

Ostatnie dni przyniosły publiczną wymianę „listów otwartych” 

między powiatowym inspektorem nadzoru budowlanego 

Januszem Golcem i wójtem Bernardem Stawiarskim. 

Inspektor Golec zanim wystąpił do prokuratury, to wcześniej 

wlepił wójtowi Chełmca karę grzywny za użytkowanie 

przez mieszkańców Świniarska nieodebranej kanalizacji i pobieranie 

przez gminę opłaty z tego tytułu. Po wielu korowodach 

gmina zapłaciła 80 tys. zł grzywny plus odsetki. 

Administracja budowlana stoi na stanowisku, że inwestycję 

trzeba dokończyć, wykonać dokumentację zastępczą, co 

ma kosztować ok. pół miliona złotych. Wójtowi Stawiarskiemu, 

jak mówi, ani w głowie legalizacja spartaczonej roboty. 

Czeka na werdykt sądu w Krakowie, gdzie pozwał wykonawcę 

ze Szczaw ni ka. Wyj ścia z te go im pa su nie wi dać. 

(HSZ) 

Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego, Janusz Golec: 

Spra wa cią gnie się od sze ściu lat. Pod ję ta 

kosz tem 17,5 mln zł przez gmi nę Cheł miec 

kanalizacja Świniarska, jeszcze za kadencji 

poprzedniego wójta Stanisława Poręby, okazała 

się gigantyczną fuszerką. 

FOT. HSZ 

„Wszelkie działania organów nadzoru budowlanego w sprawie zmierza 

ły i zmie rza ją do do pro wa dze nia spor nej ka na li za cji do sta nu zgod - 

ne go z pra wem, tak aby mo żna by ło ją ode brać i bez piecz nie 

użyt ko wać. Stwier dzo ne nie pra wi dło wo ści w bu do wie ka na li za cji spo - 

wo do wa ły wstrzy ma nie in we sty cji i na ło że nie przez Po wia to we go In - 

spek to ra Nad zo ru Bu dow la ne go na ka zu spo rzą dze nia pro jek tu 

bu dow la ne go za mien ne go już w po ło wie 2008 r. O tym, że in we sty cja 

jest wa dli wie wy ko na na i wy ma ga spo rzą dze nia pro jek tu za mien ne go 

in we stor wie dział, jed nak do pu ścił do jej eks plo ata cji i do ło żył wszel - 

kich starań, aby odciągnąć w czasie konieczność sporządzenia wymaganej 

przez prawo dokumentacji.” 

Wójt Bernard Stawiarski do inspektora Janusza Golca: 

„(...) Od cze go w koń cu jest Pa na in sty tu cja, sko ro Pan twier dzi, że nie 

zro bi łem nic w spra wie od bio ru ka na li za cji w Świ niar sku oprócz te go, 

że zainteresowałem tym problemem wszystkie możliwe instytucje 

– wg mo jej oce ny wła śnie do te go po wo ła ne Pro szę ła ska wie o udzie - 

le nie w koń cu od po wie dzi, czy w Pa na oce nie mia łem prze bu do wać 

ca łą ka na li za cję w Świ niar sku, zo sta wia jąc wy ko naw cę bu bla w spo ko - 

ju i to wszyst ko kosz tem miesz kań ców na szej gmi ny (…) Wresz cie, czy 

jest Pan prze ko na ny, że ka na li za cja Świ niar sko I, któ ra zo sta ła przez 

Pa na ode bra na, jest wy ko na na zgod nie ze sztu ką bu dow la ną i zgod nie 

z pro jek tem, bo we dług Spo łecz ne go Ko mi te tu Miesz kań ców Świ niar - 

ska jest bu blem bu dow la nym 



Optymizm po podpisaniu umowz początkiem 2010 r. Od lewej: Waldemar Sałata – inwestor z Warszawy, Cezary 

Charzewski, prezes spółki Stacja Narciarska Kicarz, Rafał Brzezowski – inwestor z Warszawy, Andrzej Gąsiorowski, 

burmistrz Edward Bogaczyk, zastępca burmistrza Tomasz Kmiecik FOT. MIGA 

W Kicarzu miało być Eldorado... 

a skoń czy ło się wielką kłót nią 

Gdy ciężki sprzęt budowlany wjechał na grząskie zbocze góry 

Kicarz, w Piwnicznej Zdroju radość mieszała się z oburzeniem 

i strachem. Mieszkańcy pokłócili się o stację 

narciarską. Z jednej strony rozwój turystyki i miejsca pracy 

dla miejscowych, z drugiej kompletna degradacja środowiska 

naturalnego. Co wybiorą, a raczej, która instytucja dokona 

za nich tego wyboru 

Kon flikt wo kół bu do wy kom - 

pleksu rekreacyjno-sportowego 

zatacza coraz szersze kręgi. 

Inwestycja, która miała być dobro 

dziej stwem skłó ci ła już nie mal 

wszystkie instytucje i poróżniła na dobre 

miesz kań ców tej uzdro wi sko wej 

miejscowości. 

Kie dy na po cząt ku lu te go, pod czas 

konferencji prasowej starosta Jan Golonka 

do stał do rąk pe ty cję pod pi sa ną 

przez 300 mieszkańców Piwnicznej, było 

już pew ne, że kon flikt na brzmie wa. 

Sygnatariusze apelu domagali się w niej 

skutecznej pomocy w likwidacji poczynań, 

które zdążają do przerwania realizacji 

inwestycji. 

– Pragniemy żyć w poczuciu ekonomicz 

ne go roz wo ju i lep szych szans 

na przy szłość, nie chce my być ska za ny - 

mi na wyniszczenie ekonomiczne naszego 

mia sta i gmi ny – napisali w petycji 

piwniczanie. 

Jesz cze te go sa me go dnia do cze ka li 

się wsparcia Starostwa. 

– Inwestor ma prawomocne pozwolenie 

na bu do wę i mo że zgod nie z nim re - 

alizować inwestycję. Opieramy się 

na obowiązującym planie zagospodarowania 

przestrzennego. W związku z tym 

decyzja jest pozytywnie podtrzymana 

i miejmy nadzieję, że zostanie zrealizowana. 

Żebyśmy poszerzyli swoją ofertę 

narciarską – oświadczył Golonka. 

Sprawa dla kogoś mnie zorientowa - 

nego w lokalnych realiach wydawała się 

być zakończona: „jest legalne pozwolenie, 

można budować”. Proste Niestety 

nie, bo rękę na inwestycji trzyma jeszcze 

prokurator. 

Od kilku miesięcy sądecka prokuratura, 

powiadomiona wiosną zeszłego roku 

przez ekologów, domaga się zatrzymania 

inwestycji. Postępowanie wszczęła 

na wniosek ekologów ze Stowarzyszenia 

Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot 

Prokurator rejonowy w Nowym Sączu 

powołał się na opinie niezależnych 

ekspertów: Państwowego Instytutu Geologicznego 

i Akademii Górniczo-Hutniczej 

w Krakowie. 

Obie ekspertyzy wskazują, że inwestycja 

nie tylko zagraża wodom mineralnym, 

ale także ożywi ruchy osuwiskowe. 

Przygotowanie tras dla narciarzy (wycin- 


ka drzew i sztuczne naśnieżanie) grozi 

osunięciem się już naruszonego zachodniego 

zbocza góry. 

Śledczy przychylili się też do argumentów 

ekologów, którzy twierdzą, że 

powiat przy wydaniu pozwolenia na budo 

wę sta cji nar ciar skiej nie wziął 

pod uwa gę te go, że in we sty cja mo że 

zniszczyć miejscowe źródła wody mineralnej 

„Piwniczanka”. 

Do nie sie nie zło ży li eko lo dzy z By - 

strej, człon ko wie Sto wa rzy sze nia Pra - 

cow nia na Rzecz Wszyst kich Istot. Tak, 

to ci sa mi, o któ rych usły sza ła ca ła Pol - 

ska podczas głośnej akcji w Dolinie Rospu 

dy. Od te go cza su ta gru pa jest 

symbolem, w zależności od poglądów 

i punktu widzenia, albo walki o środowisko 

naturalne, albo niezrozumiałego 

pieniactwa. 

– Już wcześniej apelowaliśmy, że budowa 

stacji na Kicarzu doprowadzi 

do wyniszczenia źródeł wody mineralnej, 

jed ne go z nich już nie ma – mówi Radosław 

Ślusarczyk, prezes stowarzyszenia 

Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot 

Podkreśla, że wysokie jest prawdopodobieństwo 

tego, że gdy inwestycja zosta 

nie zre ali zo wa na, czyn ne osu wi sko 

zostanie uruchomione. 

– To mo że mieć dra stycz ny wpływ 

na lo kal nych miesz kań ców, bo to jest 

FOT. LUCYNA LATAŁA-ZIĘBA 

GOSPODARKA 

przesunięcie mas ziemnych, nie do końca 

zbadanych w wielkościach, ale może 

to być nawet zagrożenie zdrowia i życia 

– argumentuje Ślusarczyk, 

Pracownia przekonuje, że mieszkańcy 

domagający się wznowienia inwestycji 

sami podcinają gałąź, na której sami 

siedzą. Potwierdzają to geolodzy z Krakowskiej 

Akademii Górniczo-Hutniczej. 

– W 2007 r. przygotowaliśmy dokumentację 

dla Ministerstwa Środowiska 

i Ministerstwa Zdrowia, która wskazuje 

na za gro że nia pły ną ce z dzia łal no ści 

stacji – zapewniał dziennikarzy już kilka 

ra zy w tym ro ku, dr Ma riusz Czop 

z Pracowni Geotechnologii, Odwadniania 

i Inżynierii Środowiska AGH. 

Doktor Lucyna Rajchel z Wydziału 

Geo lo gii, Geo fi zy ki i Ochro ny Śro do - 

wiska AGH sama pochodzi z Piwnicznej. 

Dla niej spra wa ma tro chę szer szy, 

bo bar dziej oso bi sty wy miar. Nie chce 

by rodzinna miejscowość straciła to, co 

ma naj cen niej sze go: uni kal ne źró dła 

mineralne i piękną przyrodę: 

– Przez tą budowę Piwniczna-Zdrój 

może utracić status uzdrowiska z powodu 

zniszczenia wód mineralnych. Spada 

też mineralizacja ujęcia P-9. W pobliżu 

stoku, z powodu osuwiska, w trzech budyn 

kach po pę ka ły ścia ny. Skan da lem 

jest też wy cin ka drzew w stre fie B uzdro - 

wiska, która zgodnie z obowiązującym 

prawem powinna być chroniona – mówi 

dr Raj chel. 

Starostwo Powiatowe, mimo problemów 

z prokuraturą, naukowcami i ekologami, 

trzyma się swojego stanowiska. 

– Plan za go spo da ro wa nia prze - 

strzen ne go Piw nicz nej był uzgad nia ny 

przez różne instytucje, również Państwowy 

Instytut Geologiczny. Na tej podstawie 

stwierdzono, że inwestycja może być 

realizowana. Prawne aspekty sprawdzało 

Sa mo rzą do we Ko le gium Od wo ław - 

cze. Nie do pa trzo no się na ru sze nia 

prawa. Sprawa jest prawidłowo prowadzona. 

Inwestorzy mogą działać. Nic nie 

za le ży od sta ro stwa. De cy zje są w rę - 

kach gminy i budujących stację –umy - 

wa ręce Golonka. 

Przy okazji starosta powiatowy poruszył 

też kwestie ekonomiczne. 

– Kto będzie ponosił koszty powstające 

wskutek cofnięcia decyzji, wydanej 

Biznesmeni, którzy chcieli 

zamienić górę 

w turystyczne Eldorado, 

coraz gorzej znoszą całe 

zamieszanie. 

Zainwestowali w budowę 

już ok. 20 milionów 

złotych, a na zwrot 

nakładów się nie zanosi. 

w opar ciu o plan za go spo da ro wa nia 

przestrzennego Przecież inwestor poniósł 

określone wydatki – pyta Golonka. 

Wywołany „do tablicy” Edward Bogaczyk, 

burmistrz Piwnicznej cały czas 

zapewnia wszystkich, że badania geologicz 

ne wy klu czy ły oba wy o źró dła 

„Piwniczanki”. 

– Piwniczna z czegoś musi żyć – mówi. 

– Nie ma mo żli wo ści zbu do wa nia 

u nas zakładów przemysłowych, nie ma 

u nas gleby pszenno-buraczanej, są gleby 

6, 7 klasy. Tylko turystyka nam pozosta 

ła i z tej tu ry sty ki bę dzie my w 100 

proc. korzystać – mówił niedawno Bogaczyk 

na antenie lokalnej telewizji. 

Biznesmeni, którzy chcieli zamienić 

górę w turystyczne Eldorado, coraz gorzej 

znoszą całe zamieszanie. Zainwestowali 

w budowę już ok. 20 milionów 

zło tych, a na zwrot na kła dów się nie za - 

nosi. Andrzej Gąsiorowski, jeden z inwestorów, 

od kilku tygodniu unika mediów. 

Od początku prac nad kompleksem sportowym 

podkreślał, że dokumentacja, jaką 

przedłożył w celu uzyskania 

pozwolenia na budowę była kompletna. 

300 mieszkańców Piwnicznej, którzy 

podpisali się pod petycją, nie chce słuchać 

obaw o osuwiska i ginące źródła, 

choć wy ra ża je spo re gro no, jak by nie 

było, fachowców. Marzą o pracy i zyskach. 

Autorzy petycji nazywają ekspertyzy 

naukowców „skandalicznymi 

spostrzeżeniami” i „pomówieniami, które 

nie mogą być usprawiedliwione pozorną 

dbałością o środowisko naturalne”. 

BO GU MIŁ STORCH 

(po czą tek ba ta lii o Ki carz opi sa ła Iga Mi cha lec 

w„Są de cza ni nie” nr 3 [2] z mar ca 2010 r.) 



Komentarz autora: 

Bogumił 

Storch 

Starostwo Powiatowe w Nowym Sączu wraz 

ze słyn ną „pe ty cją 300” miesz kań ców Piw - 

nicz nej do star czy ło dzien ni ka rzom, rów - 

nież... kse ro stro ny „Dzien ni ka Za chod nie go” 

z fe lie to nem Ka mi la Dur czo ka: 

Ata ku ją z ukry cia. Nie wi dać na wet oczu, 

zwykle połyskujących metalicznie w mroku. 

Obserwują otoczenie, a potem wykonują 

szybki i gwałtowny skok (...) 

A skan sen ma my, bo gru pa, prze pra - 

szam, to cy tat z jed ne go z licz nych fo rów 

in ter ne to wych, „ży cio wych po pa prań - 

ców i nieudaczników zwanych ekoterrory 

sta mi” za mor do wa ła Za ko pa ne, 

Szczyrk i Kor bie lów. Jak im się ta sztu ka 

udała Ano za pomocą kartki z napisem 

„pro test” – pi sze dzien ni karz TVN. 

Szybkie połączenie następujących faktów: 

zły eko log, Ki carz, sta ro sta Go lon ka, Ka mil 

Dur czok po zwa la przy pusz czać, że pan sta ro - 

sta ma po glą dy po dob ne do Dur czo ka i wy - 

dał po zwo le nie na bu do wę z czy stym 

su mie niem. Czy nie bę dzie jej ża ło wał 

Powtórna zgoda Starostwa Powiatowego 

na bu do wę sta cji, spra wi ła, że znów in we - 

stycji będzie się musiał przyjrzeć prokurator. 

Po tem ko lej ne pi sma, oświad cze nia, ze zwo - 

le nia itd. Wszyst ko po trwa mie sią ce, je śli nie 

la ta. Przez ten czas tu ry ści nie bę dą śmi gać 

po stoku, a źródła wody mineralnej i drzewa 

jesz cze czę ściej niż te raz bę dzie mo żna zo ba - 

czyć je dy nie na zdję ciach. Osu wi sko ca ły czas 

zagrażać będzie pobliskim zabudowaniom. 

Woj nę o Ki carz prze gra ją wszy scy. Gdy, któ - 

raś ze stron, ją wy gra i tak nie bę dzie po wo - 

du do świę to wa nia. Zresz tą, to już nie bę dzie 

de cy zja miesz kań ców. Wy bo ru mię dzy 

ochro ną śro do wi ska i bez pie czeń stwem lu - 

dzi (osu wi ska!!!), a„dut ka mi” od tu ry stów 

i mniej szym bez ro bo ciem, lub mó wiąc 

wprost, więk szą szan są dla miej sco wych 

na„prze ży cie od pierw sze go do pierw sze go” 

do ko na ją urzęd ni cy zza swo ich biu rek. 

Ludzie z głową 

Izba wytrzeźwień 

w cenie imprezy 

W ramach naszego tryptyku weselnego opisaliśmy już 

w cyklu „Ludzie z głową” organizatorkę wesel Bożenę Gagatek 

oraz zapewniającego oprawę muzyczną DJ Marshalla. 

Kolej na dom weselny, bo w ostatnich latach potężnie 

zwiększyła się liczba takich wyspecjalizowanych przybytków. 

Nasz wy bór padł na Sta ry Młyn. 

Kazimierz Grzegorczyk (z lewej) i Marian Bodziony na tle trofeów piłkarskich 

Dom We sel ny Sta ry Młyn 

w No wym Są czu to rze czy - 

wi ście sta ry, przed wo jen ny 

młyn. Podobnie jak pobliska 

wytwórnia pościeli i firanek Tera, opisa 

na w na szym cy klu w po przed nim 

nu me rze „Są de cza ni na”, mie ści się 

w budynku, który dawniej był młynem, 

napędzanym wodą z pobliskiej Kamienicy, 

doprowadzoną tutaj przy pomocy 

kanału, który płynął pod spodem. Właściciele 

dzisiejszego domu weselnego 

za pew nia ją, że w piw ni cach wciąż 

znajdują się urządzenia młynarskie. 

Młyn był bardzo solidny, skoro jego 

mury o prawie półmetrowej grubości 

postawiono z pełnych cegieł. Po wojnie 

należał do spółdzielni Las, która miała 

tu swoje magazyny, potem przeszedł 

na wła sność fir my WP Trans Woj cie cha 


GOSPODARKA 

Wi dok ogól ny Do mu We sel ne go Sta ry Młyn 

Ścia na jak gdzieś w To ska nii 

Popielucha, a w 2008 r. kupili go Kazimierz 

Grzegorczyk i Marian Bodziony. 

Jak strażak z górnikiem 

Pochodzą z Piątkowej, są rówieśnikami 

i zna ją się od dziec ka. Grze gor czyk 

ukończył Szkołę Chorążych Pożarnictwa 

w Krakowie i pracował w Komendzie 

Wojewódzkiej Straży Pożarnej w Nowym 

Sączu. Przez 6 lat organizował 

szkolenia. Potem ruszył za granicę 

za chlebem. W Kiskunhalas na Węgrzech 

butelkował tokaj, a w Grecji pracował 

na plantacjach owoców. 

Bodziony zaliczył samochodówkę 

w Nowym Sączu, a potem odsługiwał 

wojsko w kopalni węgla kamiennego Kościuszko 

w Jaworznie. Zarobki tak mu się 

tam spodo ba ły, że zo stał pod zie mią 

w su mie na 6 lat. Sam wpraw dzie wę gla 

nie wydobywał, ale przygotowywał 

do wydobycia przodki. Po prostu jak kret 

drążył tunele na głębokości do 1000 m. 

Przeżył porządne tąpnięcie, rzuciło nim 

kil ka me trów do ty łu, na wet go przy sy - 

pa ło. Ca łe szczę ście, że tyl ko mia łem, 

więc wygrzebał się z rumowiska o własnych 

si łach. 

A na przełomie lat 80. i 90. dołączył 

do Grze gor czy ka za gra ni cą. Ten już 

wtedy był w Austrii, m.in. w Klagenfurcie 

w Ka ryn tii. Ra zem pra co wa li ja ko 

kel ne rzy w re stau ra cji Golf Ho te lu 

w Mariawald. 

Po powrocie do Polski założyli hurtownię 

Rena GB z dodatkami kaletniczymi, bo 

No wy Sącz był za głę biem w tej bra nży. 

Jed nak tak ja koś ok. 2008 r. ta ni im port 

Dom Weselny Stary Młyn 

w Nowym Sączu to 

rzeczywiście stary, 

przedwojenny młyn. 

Właściciele zapewniają, że 

w piwnicach wciąż znajdują 

się urządzenia młynarskie. 

z Chin zaczął wykańczać miejscowe firmy 

produkujące torebki i inne wyroby ze skóry. 

Ry nek za czął się kur czyć, a bra nża pod - 

upa dać, więc że by sa mi prze trwać i nie 

zwalniać pracowników, kupili ten stary 

młyn z myślą o domu weselnym. 

Za okrą glo na se ce sja 

Dobiegały bowiem do nich informacje, 

że nie któ re mło de pa ry i po trzy la ta 

cze ka ją ze ślu bem, bo nie ma ją gdzie 

wyprawić wesela. Wiedzieli zatem, że 

jest po pyt, więc oni za ję li się po da żą. 

Pech chciał, że nie oni jed ni… Iwtej 

chwili na Sądecczyźnie mamy domów 

weselnych dostatek, a nawet przesyt, 

więc w 2010 r. roz po czę ła się wal ka kon - 

kurencyjna, uciekająca się do najgorszych 

metod, łącznie z podpaleniami, 

o czym przekonali się właściciele domów 

weselnych w Cieniawie i Rytrze. 

Oni swój uruchomili w końcu 2009 r. 

Z młyna zostały same mury, resztę zaadaptowali 

do własnych potrzeb. O ile 

skorupa jest przedwojenna, to wnętrze 

nowoczesne, zaopatrzone nawet w klimatyzację, 

dzięki której uniezależnili się 

od pór roku i temperatur na zewnątrz. 

Wnętrze głównej sali, w której na powierzchni 

ok. 300 m kwadratowych może 

za siąść do 200 osób, a i tak po zo sta je 

sporo wolnego miejsca na tańce i zresztą 

ogól nie jest luź no, dzię ki cze mu brać 

kelnerska może swobodnie lawirować, 

nie wylewając barszczu na białe suknie 

ślubne panien młodych, zaprojektowane 

jest przez ab sol went kę Li ceum Sztuk 

Plastycznych w Nowym Wiśniczu Wiolet 

tę Ro lę w sty lu se ce sji, ogól nie za - 

okrą glo nym. Pa ste lo wa ko lo ry sty ka 



doskonale skomponowana. W górnych 

par tiach ścian cią gną się dys kret ne 

szlaczki ornamentu. Dla państwa młodych 

przeznaczone są fotele z ozdobną 

tapicerką. Zamiast szyb wprawione są 

witraże dzieła Magdaleny Kotkowskiej 

z Piąt ko wej. Ona też zaj mu je się od po - 

wiednią aranżacją wnętrz w zależności 

od im pre zy, ja ka ma się od być. 

Nastawili się na wesela, studniówki, 

chrzci ny, imie ni ny, im pre zy fir mo we. 

Najtrudniej miało być ze studniówkami, 

gdyż sale na te zabawy rezerwowane są 

gru bo wcze śniej. Ale im uda ło się szyb - 

ko we drzeć i na ten ry nek. W so bo tę po - 

prze dza ją cą na szą wi zy tę w Sta rym 

Mły nie ba wi li się tam ma tu rzy ści 

z Technikum Odzieżowego. Szkoda, że 

nas tam nie by ło, bo za pew ne kre acje 

dziewcząt powalały na kolana… 

Żad nej pra cy się nie bo ją 

Wła ści cie le Sta re go Mły na za pew - 

niają imprezowiczom wszystko oprócz 

muzyki i alkoholu, bo nie mają koncesji 

na jego sprzedawanie. Te dwie sprawy 

go spo darz im pre zy mu si za ła twić we 

własnym zakresie, choć co do muzyki, 

to Bodziony z Grzegorczykiem mają tak 

rozległe kontakty, że zawsze mogą kogoś 

polecić. 

To, że właściciele zapewniają wszystko 

z wy jąt kiem dwóch rze czy ozna cza, 

że również oferują wyżywienie. Zaplecze 

kuchenne Starego Młyna jest imponu 

ją ce. Nie tyl ko speł nia wszel kie 

standardy unijne, nie tylko jest nowoczesne, 

ale także zajmuje imponującą po - 

wierzch nię. Tak jak w ja kimś du żym 

pa ła cu są tam osob ne po miesz cze nia 

kredensowe na tzw. statki, czyli bogaty 

asor ty ment na czyń, są chłod nie, są po - 

mieszczenia socjalne dla załogi. 

W czasie największych imprez kuchnią 

zaj mu je się 6 osób. Ob sa dę kel ner - 

ską rekrutuje się w zależności od liczby 

gości. Zasada jest taka, że jedna kelnerka 

lub kel ner ma przy pa dać na 20 kon - 

sumentów. Obsługa kelnerska pojawia 

się w ko stiu mach za pro jek to wa nych 

przez Mał go rza tę Le niar w sty lu mły - 

narskim, bo historia i nazwa lokalu przecież 

zobowiązują. 

Właściciele – jak Irena Kwiatkowska 

w serialu telewizyjnym „Czterdziestolatek” 

– są osobami pracującymi i żadnej 

pracy się nie boją. Zorganizują imprezę, 

zapewnią zaopatrzenie, staną za barem, 

zamienią się w kelnerów, a jak trzeba, to 

jeszcze zasiądą w kuchni na zydelkach 

i w mig ostrugają metr kartofli. 

Razem z pracownikami wybudowali 

na tyłach głównego budynku rodzaj 

drewnianej altany, w której można urządzać 

grillowiska. Nieopodal jest plac zabaw 

przydatny, jeśli goście przybędą 

na weselisko lub chrzciny w asyście licznej 

dzie ciar ni. Kie dy za no si się, że bę - 

dzie tych szkrabów więcej, właściciele 

organizują nawet przedszkolankę, która 

zajmuje się dziećmi, żeby ich rodzice 

mogli się bawić ze spokojnymi głowami. 

Zasadniczy personel Domu Weselnego 

Sta ry Młyn oprócz wła ści cie li sta no - 

wi 7-oso bo wa za ło ga ich hur tow ni 

do dat ków ka let ni czych. W ty go dniu 

pra cu ją w hur tow ni, a w so bo ty prze - 

dzierz ga ją się w ku cha rzy i kel ne rów. 

Ponieważ firma jest rodzinna, w prospero 

wa niu Sta re go Mły na po ma ga ją też 

małżonki i dzieci właścicieli. 

Koledzy z boiska 

Dla imprezowiczów, którzy zanadto 

zapamiętują się w zabawie przeznaczone 

są 24 miejsca hotelowe w estetycznych 

pokojach na drugiej kondygnacji. 

Pokoik dla... zmęczonych zabawą FOT. IRP 

Właściciele wzięli na siebie trud odsiewa 

nia za ba wo wi czów, któ rzy za nad to 

sobie pofolgowali. Przed rozpoczęciem 

imprezy witają wszystkich przy wejściu, 

ale nie chle bem i so lą, lecz w for mie 

uroczystego odbierania kluczyków samochodowych. 

Kiedy po kilku, kilkunastu godzinach 

uczest nik im pre zy zdra dza ocho tę jej 

Wła ści cie le Sta re go Mły - 

na zapewniają imprezowiczom 

wszyst ko oprócz 

muzyki i alkoholu, bo nie 

ma ją kon ce sji na je go 

sprze da wa nie. Te dwie 

sprawy gospodarz imprezy 

mu si za ła twić we wła snym 

zakresie. 

opuszczenia, właściciele lokalu i jednocześnie 

depozytariusze kluczyków własno 

ocz nie do ko nu ją lu stra cji 

potencjalnego kierowcy na okoliczność 

tego, czy w aktualnym stanie nadaje się 

do prowadzenia pojazdu mechanicznego. 

Jeśli oględziny wypadną pozytywnie, 

kie row ca od zy sku je klu czy ki, ale 

jeżeli stwierdzone zostaną objawy nad- 


GOSPODARKA 

miernego upojenia… zabawą, niedoszły 

kierowca jest kierowany na spoczynek 

w pokoiku na drugiej kondygnacji. Dodaj 

my, że noc leg w tej pod ręcz nej izbie 

wytrzeźwień wliczony jest w cenę impre 

zy i nic nie kosz tu je eks tra. 

Grze gor czy ka i Bo dzio ne go oprócz 

koleżeństwa i Starego Młyna łączy to, że 

obaj udzie la ją się ta kże ja ko pił ka rze. 

Ten pierw szy grał na wet kie dyś w dru - 

żynie juniorów Sandecji. Trenował razem 

z ta ki mi zna ny mi pił ka rza mi, jak 

późniejszy reprezentant Polski oraz stoper 

Wisły Kraków, GKS Katowice i Austrii 

Wiedeń Marek Świerczewski, jak 

pomocnik Legii Warszawa Andrzej Łatka, 

jak gracz Sta li Mie lec i Wi sły Kra - 

ków Krzysz tof Łę to cha, jak za wod nik 

Ra do mia ka, Ślą ska Wro cław i Le cha 

Poznań Leszek Partyński. 

Wła ści cie le Sta re go Mły na gra ją 

w pił kę no żną w dru ży nie old bo jów 

Awans-Rena, którą założył jeszcze obecny 

po seł, a by ły pił karz An drzej Czer - 

wiń ski, a pro wa dzi ją na dal brat po sła 

Bog dan Czer wiń ski, wła ści ciel fir my 

ochroniarskiej Sezam. Razem z tym zespo 

łem po wy gry wa li spo ro tur nie jów 

dla oldbojów, także po sąsiedzku na Słowacji 

i w Czechach. 

IRE NE USZ PAW LIK 

Współwłaściciele Starego Młyna Kazimierz 

Grzegorczyk (z lewej) i Marian 

Bodziony pod własnoręcznie wykonanym 

żyrandolem w drewnianej altanie 

na tyłach domu weselnego 

Sta dion 

jak ma rze nie 

W ślad za instalacją sztucznego oświetlenia włodarze miasta 

i klubu Sandecja zaczęli myśleć o dalszej rozbudowie liczącego 

już czterdzieści lat obiektu przy ul. Kilińskiego. 

Przed pierwszym meczem przy świetle elektrycznym 

do Nowego Sącza dotarła zapierająca – przyznajmy! – dech 

w piersiach rozpracowana w najdrobniejszych szczegółach 

wizja kolejnych kroków inwestycyjnych na tym obiekcie. 

Przy ja zny oto cze niu pro jekt 

mo der ni za cji opra co wał żeń - 

ski du et: Ewe li na Ja skul ska 

z No we go Są cza i jej ró wie - 

śniczka Anna Miller z Żyrardowa. 

Co wi dzi my Przede wszyst kim 

cztery kryte trybuny, dwanaście tysięcy 

miejsc siedzących, podgrzewaną 

murawę. Bryła stadionu i zadaszenia 

jest wkomponowana w krajobraz Kotliny 

Sądeckiej. Kształt dachu stadionu, 

inspirowany formą górzystą Beskidu 

Sądeckiego, podparty jest na dźwigarach 

stalowych przybierających postać 

drzew, których gałęzie wznoszą się 

i opadają. Membrana dachowa (z włókna 

szklanego wzmacniana teflonem) 

rozpięta ponad trybunami, miejscami 

schodząca do poziomu terenu, nawiązuje 

do falujących meandrów rzek i potoków 

górskich. Pokrycie dachu ma 

właściwości samoczyszczące. Stopień 

przepuszczalności światła jest regulowany 

poprzez zmianę grubości materiału, 

co daje liczne możliwości 

w iluminacji świetlnej obiektu. Dzięki 

wysokiej elastyczności materiału możliwe 

jest ukształtowanie powłoki 

obiektu w formę przypominającą masyw 

górski, co nadaje mu niepowtarzalny 

i wyjątkowy charakter. 

– Tak jak wo da jest zmien na, tak sa - 

mo fasada obiektu zaskakuje swoją różno 

rod no ścią kształ tu w za le żno ści 

od punktu patrzenia. Przemieszczanie 

się na promenadzie jest jak odkrywanie, 

poruszanie się jak w lesie pomiędzy 

drze wa mi, tu jed nak nie ma 

Co widzimy Przede 

wszystkim cztery kryte 

trybuny, dwanaście tysięcy 

miejsc siedzących, 

podgrzewaną murawę. 

Bryła stadionu i zadaszenia 

jest wkomponowana 

w krajobraz Kotliny 

Sądeckiej. 

miej sca na przy pa dek, wszyst kie ele - 

menty, począwszy od funkcji, poprzez 

konstrukcję, a skończywszy na powłoce 

membramowej, muszą tworzyć dosko 

na łą ca łość, two rzą cą har mo nię 

po mię dzy ele men ta mi tra dy cyj ny mi 

a nowoczesnymi – stwierdzają Ewelina 

Jaskulska i Anna Miller. 

Popatrzmy na szczegóły. Od strony 

ul. Kilińskiego wydzielono podjazd 


FOT. SŁAWOMIR SIKORA 

Na stadionie Sandecji przy ul. Kilińskiego stanęły przywiezione z Turcji cztery 

maszty (wysokie na 45 m, o wadze 14 ton), które posłużą do sztucznego 

oświetlenia obiektu. Każdy ze słupów wyposażono w 42 reflektory, które 

dają natężenie światła 1600 luksów. Urządzenia oświetleniowe są produkcji 

renomowanej firmy Philips. Operacja postawienia masztów do pionu 

wzbudziła duże zainteresowanie sądeczan. 

Projekt oświetlenia przygotował Ryszard Ogorzelski z nowosądeckiej pracowni 

Elektroprojekt, z którym ściśle współpracował architekt Witold Król. 

Wykonawcami byli: konsorcjum firm: Instalatorstwo Elektryczne z Krynicy- 

-Zdro ju oraz PPU El marc z No we go Są cza. Koszt in we sty cji: 2,5 mln zł (z bu - 

dżetu miasta). Pierwszy mecz Sandecji (z Ruchem Radzionków) w blasku 

jupiterów zaplanowano na 19 marca (godz. 19). 


i bezpośrednie wejście dla VIP-ów, 

a od stro ny ul. Krań co wej wjazd dla au - 

tobusów ekip z możliwością bezpośredniej 

komunikacji zespołu do pomieszczeń 

dru żyn na sta dio nie. Gra cze nie są na ra - 

żani na żadne niebezpieczeństwo ze strony 

kibiców drużyny przeciwnej. 

W przestrzenie dla drużyn zaprojektowano 

pomieszczenia zgodne z wytycznymi 

PZPN takimi jak: szatnie dla zawodników, 

toalety, jacuzzi, pokoje masażu, pomieszczenia 

rozgrzewki, sale trenerów 

i kontroli dopingu itp. Piłkarze przez tunel 

wychodzą bezpośrednio na boisko. 

W czterech narożnikach obiektu zapro 

po no wa no wej ścia na pro me na dę, 

z której można dostać się na trybunę. Ze 

wzglę dów bez pie czeń stwa te czte ry 

WIZUALIZACJA: E. JASKULSKA, A. MILLER 

wejścia zostały zaprojektowane tak, aby 

ka żdy ki bic mu siał wejść na po ziom 

promenady górnej, a stamtąd kierować 

się do właściwego miejsca. Kibic musi 

pod nieść gło wę, aby wejść po scho dach, 

w związku z czym kamera obejmuje go 

„okiem” już od prze kro cze nia bra mek 

wejściowych na obszar stadionu. Na poziomie 

promenady górnej znajdują się 

toalety oraz kioski gastronomiczne dla 

kibiców. Promenada pełni ponadto ważne 

funkcje: komunikacyjną oraz ewakuacyjną. 

Pod trybunami wydzielono kilka lóż 

dla wa żnych go ści. Lo że ma ją po - 

wierzchnię około 26m2, wyposażone są 

w meble i urządzenia wysokiej jakości. 

Loże VIP wynajmowane byłyby nie tylko 

na czas trwania zawodów sportowych, 

ale również poza imprezami odbywający 

mi się na obiek cie np. w ce lu spo tkań 

biznesowych. Loże VIP posiadają własny 

taras widokowy na boisko w najlepszym 

pod kątem widoczności miejscu. 

Pod trybunami wydzielono jeden lub 

dwa poziomy powierzchni przeznaczonej 

pod wynajem – łącznie około 20 tys. m2. 

Powierzchnia ta pełniłaby funkcję han- 


GOSPODARKA 


dlową, komercyjną lub usługową. Urządzone 

tu puby, kawiarnie, sklepy, galerie 

przynosiłyby dochody dla 

właściciela obiektu w czasie, gdy 

na obiekcie nie odbywają się żadne imprezy 

masowe. 

Stadion został zaprojektowany również 

w ta ki spo sób, aby mógł peł nić 

funkcję imprez masowych (np. koncerty 

mu zycz ne), przez co stał by się wa - 

żnym w mie ście i re gio nie miej scem 

szeroko pojętej kultury i rozrywki. 

Od strony ul. Kilińskiego zlokalizowano 

wjazd dla pojazdów uprzywilejo 

wa nych: ka ret ki po go to wia, stra ży 

pożarnej i policji. 

Projektanci przewidzieli też miejsca 

parkingowe na sąsiednich działkach. 

Przedstawiona wyżej wizja modernizacji 

stadionu Sandecji jest na razie 

melodią przyszłości, wymaga sporych 

na kła dów fi nan so wych, ale, oczy wi - 

ście, od cze goś trze ba za cząć. 

– Nie jest to je dy ny pro jekt, ja ki 

przedstawiono władzom miasta, ale ta 

pro po zy cja rze czy wi ście ro bi wra że - 

nie. No wy Sącz stać na pięk ny, a za - 

ra zem ka me ral ny sta dion, je den 

z najpiękniejszych obiektów tego typu 

w Pol sce po łu dnio wej. To miej sce nie 

tyl ko dla me czów pił kar skich, ale też 

dla ma so wej i in dy wi du al nej re kre - 

acji, roz ryw ki i edu ka cji, kon cer tów 

gwiazd, spo tkań biz ne so wych – za - 

uwa ża dy rek tor Wy dzia łu Kul tu ry 

i Spor tu UM Jó zef Kan tor. 

Realia są następujące: w obecnej sytuacji 

budżetowej miasta nie stać na samo 

dziel ne udźwi gnię cie li czo nych 

w kilkadziesiąt milionów złotych kosztów 

inwestycji. Potrzebne są środki ze - 

wnętrz ne lub nada nie te mu 

przedsięwzięciu formy partnerstwa publiczno-prywatnego, 

a konkretne roboty 

można podzielić na etapy. 

– Czy to fan ta zja, od le głe ma rze - 

nie My ślę, że nie – twier dzi dy rek tor 

J. Kan tor. (LEŚ) 

Me cze w No wym Są czu 

W ra mach roz gry wek I -li go wych San de cja 

ro ze gra wio sną br. na wła snym obiek cie 

dzie więć spo tkań, z cze go osiem w so bot - 

nie po po łu dnia i wie czo ry, na to miast jed no 

w piąt ko wy wie czór. 

5 mar ca (so bo ta), godz. 15 

Sandecja – GKP Stilon Gorzów Wielkopolski 

19 mar ca (so bo ta), godz. 18 

San de cja – Ruch Ra dzion ków 

2 kwietnia (sobota), godz. 18 

Sandecja – Kolejarz Stróże 


San de cja – Gór nik Po lko wi ce 


San de cja – Ter ma li ca Bruk -Bet Nie cie cza 

11 ma ja (so bo ta), godz. 19 

Sandecja – Odra Wodzisław Śląski 

21 ma ja (so bo ta), godz. 20 

San de cja – GKS Ka to wi ce 

27 ma ja (pią tek), godz. 20 

San de cja – ŁKS Łódź 

11 czerw ca (so bo ta), godz. 17 

Sandecja – KSZO Ostrowiec Świętokrzyski 

Co łą czy MKS San de cja 

z budową stadionu Baltic 

Arena w Gdańsku, na którym 

rozegrane zostaną mecze mistrzostw 

Europy w piłce nożnej 

EURO 2012 Okazuje 

się, że nie ma ło. 

Tym „łącz ni kiem” jest mło da, 

wszech stron nie wy kształ co - 

na ko bie ta, mgr inż. ar chi tekt 

Ewe li na Ja skul ska, ro do wi ta 

sądeczanka, która od ponad dwóch lat 

jest kierownikiem projektu pn. „Stadion 

w Gdańsku” i prowadzi zespół projektowy 

odpowiedzialny za międzybranżową 

ko or dy na cję pro jek tu z pra ca mi 

budowlanymi. Swoje obowiązki dzieliła 

(i dzie li) w ostat nich mie sią cach 

na pracę w biurze firmy Rhode Kellermann 

Waw row sky w War sza wie 

i na budowie w Gdańsku. 

W tym zapracowanym życiu sądecka 

pani architekt – wraz z koleżanką również 

z branży, Anną Miller – znalazła też 

czas na przygotowanie projektu modernizacji 

i rozbudowy stadionu Sandecji 


Skrom ne dzie wu chy, ró wie śnicz ki 

(ma ją po 31 lat), bro nią się przed ja ki - 

kolwiek rozgłosem wokół siebie, chronią 

prywatność, uważają się za „trybiki” 

w tym ogromnym przedsięwzięciu. 

– Nasza praca polega na skoordynowaniu 

projektu z branżami (konstrukcja, 

wszelkie instalacje, firmy) oraz zmianami 

wpro wa dza ny mi na pla cu bu do wy. 

Dodatkowo oceniamy projekty warsztatowe 

firm, które „wchodzą” na budowę 

z po szcze gól ny mi pro duk ta mi. Oce - 

na polega na prawidłowości wykonania 

opra co wa nia warsz ta to we go zgod nie 

z projektem architektonicznym oraz obowiązującymi 

przepisami – mówią Ewelina 

i Anna. 

*** 

Ewelina Jaskulska pochodzi z dzielni 

cy He le na. Ma tu rę (1998) zda wa ła 

w I LO im. Ja na Dłu go sza, w kla sie 

o profilu matematyczno-fizycznym, której 

wy cho waw cą był prof. An drzej Frą - 

czek, słyn ny an gli sta ps. „Fa ster”. 

Wykształcenie architektoniczne zdoby- 



Od lewej: An na Mil ler i Ewe li na Ja skul ska FOT. ARCH. 

Ewelina Jaskulska i Anna Miller 

Mię dzy San de cją 

a... Ba ltic Are ną 

ła na Politechnice Krakowskiej. Swoją 

drogę zawodową rozpoczęła w Nowym 

Sączu jako praktykantka, potem pracowała 

przy projektach budynków mieszka 

nio wych w Kra ko wie, na to miast 

pod czas krót kiej prak ty ki za wo do wej 

w Chicago asystowała przy modernizacji 

obiektów sakralnych oraz projektowa 

niu bu dyn ków miesz kal nych. 

W warszawskich biurach projektowych 

zdobywała doświadczenie przy projektowaniu 

obiektów biurowych (Rondo 1 

w Warszawie), przemysłowych i handlowych 

(„Zło te Ta ra sy” w sto li cy, Cen - 

trum Handlowe „Wzgórze” w Gdyni). 

Obecnie pracuje na stanowisku kierow 

ni ka pro jek tu gdań skie go sta dio nu 

na EU RO 2012. Bra ła udział w licz nych 

konkursach architektonicznych zdobywając 

nagrody i wyróżnienia. 

– Podczas ostatnich wakacji tak bardzo 

zafascynowała mnie kultura kubańska, 

że podjęłam współpracę z Wydziałem 

W tym zapracowanym życiu 

sądecka pani architekt 

– wraz z koleżanką również 

z branży, Anną Miller 

– znalazła też czas 

na przygotowanie projektu 

modernizacji i rozbudowy 

stadionu Sandecji 


Architektury w Hawanie na rzecz renowacji 

zniszczonych budynków części starej 

stolicy Kuby. Moją pasją jest również tworzenie 

instalacji w przestrzeni publicznej. 

To nowa dziedzina, w której chciałaby się 

móc w przyszłości zrealizować. 

*** 

Anna Miller urodziła się w Żyrardowie. 

Zdo by wa nie wie dzy ar chi tek to - 

nicznej rozpoczęła już w warszawskim 

Technikum im. Stanisława Noakowskiego. 

Edukację kontynuowała na Wyższej 

Szkole Ekologii i Zarządzania w Warsza 

wie oraz w nie miec kiej Fa ch hoch - 

schu le w Bo chum. Pierw sze kro ki 

zawodowe stawiała jako stażystka pracując 

przy realizacji projektów osiedli 

mieszkaniowych w Żyrardowie i w niemiec 

kim biu rze pro jek to wym. Po po - 

wro cie do kra ju roz po czę ła pra cę 

w War sza wie przy pro jek tach bu dyn - 

ków wielorodzinnych, użyteczności publicznej 

i centrów handlowych. Obecnie 

pra cu je przy pre sti żo wym pro jek cie 

przygotowywanym na EURO 2012, jakim 

jest sta dion pił kar ski w Gdań sku. 

Obok architektury jej drugą pasją jest 

fo to gra fia. W tym kie run ku rów nież 

kształciła się zawodowo, a potem swoje 

pomysły realizowała podczas sesji zdjęciowych 

w atelier fotograficznym. Wyko 

rzy stu jąc umie jęt no ści w obu tych 

dziedzinach brała udział w kilku wystawach 

zdjęć o tematyce architektonicznej 

zdobywając wyróżnienia. 

Obie panie architekt poznały się pracując 

przy projekcie stadionu gdańskiego. 

Ich wzajemne porozumienie oraz 

dobra współpraca stały się zalążkiem 

do dalszego rozwoju zawodowego i zaowocowały 

koncepcją stadionu Sandecji. 

Sta dio nu jak ma rze nie. Są zna ki 

na nie bie i zie mi, że mo że się ono zi ścić 

szybciej niż myślimy… 

JE RZY LE ŚNIAK 



GOSPODARKA 

Biznes i „sanktuarium” 

W dawnych dobrych czasach, 

kiedy jeszcze Piotrek Świerczewski 

toczył boje w Lidze 

Mi strzów, Adam Sie ja, pre zes 

Okręgowego Związku Piłki 

Nożnej w Nowym Sączu zorganizował 

wyprawę szlakiem znanych 

stadionów europejskich. 

Zabrał liczną grupę trampkarzy 

i juniorów, kilku prezesów nowo 

są dec kich klu bów i ni żej 

podpisanego redaktora. 

Odwiedziliśmy m.in. stadiony Milanu 

i Interu, Olimpique Marsylia, Toulose 

i Monaco, Realu i Barcelony. To była 

ekstraklasa, różniąca się od betonowych 

gigantów typu Nepstadion w Budapeszcie 

czy Łużniki w Moskwie. Jeżeli futbol 

jest swojego rodzaju odmianą religii, 

a tak z pew no ścią jest dla mi lio nów ki - 

bi ców we Wło szech czy Hisz pa nii, to ta - 

kie sta dio ny jak San Si ro czy Nou Camp 

jawiły nam się jako „sanktuaria” otoczone 

czcią przez rze sze mi ło śni ków pił ki 

nożnej. Zapamiętałem wizytę w szatni, 

gdzie wisiały przygotowane do wdziania 

ko szul ki gwiazd, da ne nam też by ło 

zajrzeć do pomieszczeń prasowych i sędziowskich, 

a nawet przysiąść na miejscach 

dla VIP -ów. 

Od te go cza su prze by wa jąc w ró - 

żnych miej scach, sta ram się obej rzeć nie 

tyl ko głów ne atrak cje, za byt ki, ale też 

stadiony, nawet, gdyby to były nieodgrywa 

ją ce spe cjal nej ro li w pił kar skim 

świat ku obiekty Na rwiku, Lwowa czy... 

Niecieczy. Wszędzie znalazłem coś ciekawego, 

niekoniecznie podczas gry. 

Studiując teraz projekt i wizualizację 

no we go obiek tu San de cji, au tor stwa 

młodych i utalentowanych projektantek 

Eweliny Jaskulskiej i Anny Miller, stanęły 

mi przed oczami świątynie futbolowe 

z tamtej podróży, tamtejsze boiska, 

try bu ny, tu ne le, pu by ki bi ców, mu zea 

piłkarskie i sklepy z pamiątkami („relikwia 

mi” – po zo sta jąc przy re li gij nych 

porównaniach), słowem wszystko to, co 

ma wpływ na at mos fe rę i po śred nio 

na wynik sportowy. 

Powróciło chłopięce uczucie podniecenia, 

gdy trzymałem w ręku koszulkę 

z nazwiskiem Zinadine Zidane’a lub gdy 

dotykałem robiącej niesamowite wrażenie 

tra wy (ni czym dy wan), po któ rej bie - 

gał wtedy Brazylijczyk Ronaldo. Teraz 

oczami wyobraźni zobaczyłem przy ul. 

Jeżeli futbol jest swojego 

rodzaju odmianą religii, 

a tak z pewnością jest dla 

milionów kibiców we 

Włoszech czy Hiszpanii, to 

takie stadiony jak San Siro 

czy Nou Camp jawiły nam 

się jako „sanktuaria” 

otoczone czcią przez rzesze 

miłośników piłki nożnej. 

Kilińskiego sądecką „świątynię futbolu”, 

z całą kolorową otoczką, galerią zdobywanych 

od ponad stu lat trofeów, plakatów, 

fotografii, strojów klubowych 

(szytych na miarę... od niemowlaków 

po wielkoludów) i naturalnej wielkości 

Polski akcent na stadionie Barcelony: 

na pamiątkową tablicę z nazwiskami 

srebrnych medalistów olimpijskich 

z 1992, w tym i są de czan Pio tra 

Świerczewskiego i Aleksandra Kłaka, 

wskazują prezes Sandecji Andrzej 

Da nek i dyr. WKiS UM Jó zef Kan tor 

FOT. LEŚ 

Sądeczanie z Adamem Sieją na Nou Camp w Barcelonie FOTL LEŚ 



woskowych figur sław, od Tadeusza Koniecznego 

po Wiesława Spiegla. 

Wy obra żam też so bie na San de cji 

zna ko mi te przy go to wa ne pły ty bo isk, 

ide al nie przy strzy żo ną tra wę i mi mo - 

wolnie dostrzegam dzisiejszych trampkarzy 

(a może juniorów) w czeluściach 

wielopiętrowej niecki stadionu, w huku 

dopingu i okrzyków, szturmujących jak 

na skrzydłach bramkę rywali. 

Różne są te moje europejskie stadiony. 

Jedne wyglądające jak statek kosmiczny 

czy neogotycki zamek, inne niczym barykada 

w okopach pod Stalingradem. 

Szczególnej magii nabierają dopiero wtedy, 

gdy wie czo rem za bły sną na nich świa - 

tła elektryczne i wypełnią się widownią, 

a na murawie piłkarzami lub zespołem 

rockowym. Jakie wrażenia staną się naszym 

udzia łem 19 mar ca, gdy 1600 luk - 

sów zabłyśnie nad drużyną Jano 

Frőhli cha A ja kie jesz cze mo gą być, gdy - 

by przestawiona obok wizja młodych architektek 

stała się rzeczywistością 

Projekt Jaskulskiej i Millerównej daje 

szansę obecności takiej magii przez 

ca łą do bę, nie tyl ko wie czo rem, ale 

i za dnia. To rzadka sztuka połączenia 

no wo cze sno ści z tra dy cją i be skidz ką 

specyfiką regionu. To też sposób na ożywienie 

miasta, na pobudzenie koniunktu 

ry, sło wem na biz nes. To ta ka 

spor to wa ga le ria han dlo wo -roz ryw ko - 

wa, w której można spędzić z pożytkiem 

i atrakcyjnie kilka godzin. (LEŚ) 

Joanna i Mariusz Mikulscy 

Sztandarowa inwestycja 

Piwnicznej-Zdroju sprzedana! 

Łazienki 

dla Mikulskich 

FOT. MIGA 

Niszczejące od lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku niedokończone, 

słynne piwniczańskie Łazienki poszły wreszcie 

pod młotek. 10 lutego w Urzędzie Miasta i Gminy w Piwnicznej-Zdroju 

Joanna i Mariusz Mikulscy z Nowego Sącza podpisali 

protokół, kończący rokowania dotyczące ich kupna. 

Nabywcy zapłacą za tę nieruchomość 601 tys. zł w ratach. 

Wło da rze Piw nicz nej 

od kil ku już do brych lat 

szukali chętnych, którzy 

zdecydowaliby się kupić 

trzy dział ki o po wierzch ni 0,3639 ha 

wraz z trzema pawilonami w stanie suro 

wym za mknię tym, wy bu do wa nych 

kiedyś z przeznaczeniem na cele zakładu 

przy ro do lecz ni cze go. Kil ka na ście 

lat te mu obiek ty na wła snych grun tach 

zaczęła wznosić gmina, ale inwestycji 

nie do pro wa dzi ła do fi na łu. Bu dyn ki 

z każdym rokiem coraz bardziej popadały 

w ruinę, bo nie było pieniędzy ani 

na ich do koń cze nie, ani na wła ści we 

zabezpieczenie. Wizja uzdrowiskowe- 


GOSPODARKA 

Nowi właściciele Łazienek 

w pierwszej kolejności chcą 

powstrzymać degradację 

pawilonów. Ten etap prac 

chcieliby zrobić w ciągu 

najbliższych tygodni, ale 

ich plany uzależnione są 

od pogody. 

go zakładu balneologicznego z kąpielami 

borowinowymi i mineralnymi oraz 

częścią hotelową pozostała więc na papie 

rze. W te re nie po zo sta ły na to miast 

budynki z małymi pokojami bez sanitariatów, 

bez możliwości zamontowania 

pochylni dla niepełnosprawnych. 

Ile ra zy ła zien ki szły od 2003 r. 

pod przysłowiowy młotek (wtedy Rada 

Mia sta i Gmi ny zgo dzi ła się na ich 

sprze daż) – trud no już dzi siaj do ciec. 

Wszystkie dotychczasowe próby szukania 

na byw cy, któ ry zde cy do wał by się 

wyłożyć kapitał i dokończyć tę inwestycję 

koń czy ły się nie ste ty nie po wo dze - 

niem. Zainteresowani nieruchomością, 

którzy nosili się z zamiarem jej nabycia, 

szybko się z tego wycofywali, po obejrzeniu 

nieprzynoszących chluby miastu 

budynków. Może pokutowało także i to, 

że przez la ta część miesz kań ców, przy - 

wiązanych do tradycji, blokowała zbycie 

tej uzdrowiskowej infrastuktury. 

Sztandarową inwestycją dla Piwnicznej 

Zdro ju Ła zien ki sta ły się w 1932 r., 

kiedy to po dokonaniu pierwszych odwiertów 

wody mineralnej ówczesna Rada 

Gminy zadecydowała o budowie 

pawilonu balneologiczno-leczniczego. 

Inicjatorem tego przedsięwzięcia był Eugeniusz 

Brągiel – właściciel piwniczańskiej 

apteki i późniejszy lekarz 

uzdrowiskowy Ludwik Rzeszutek 

Wspie rał ich moc no bur mistrz Jan Mar - 

ciszewski. W ciągu bardzo krótkiego 

czasu wybudowano drewniany obiekt 

o 7 kabinach. I już w październiku tegoż 

roku burmistrz oceniając na forum Rady 

Gminy funkcjonowanie Łazienek stwierdził, 

że cie szy ły się one u let ni ków wiel - 

kim wzię ciem. Nic, więc dziw ne go, że 

w kolejnych latach przystąpiono do rozbudowy 

obiektu i budowy jakże potrzebnej 

tu drogi dojazdowej. Działalność 

Łazienek przynosiła systematyczny 

wzrost do cho dów dla mia sta, dość po - 

wie dzieć, że np. w 1935 r. aż 37 proc. bu - 

dżetu miasta pochodziło z tego źródła. 

Okres wojny to zanik działalności Łazie 

nek. Szyb ko jed nak przy stą pio no 

do ich re ak ty wa cji. Wpraw dzie ule gły 

one częściowemu zniszczeniu podczas 

po wo dzi w 1948 r., ale już w la tach na - 

stęp nych wy ko ny wa no dzien nie oko - 

ło 100 ką pie li bo ro wi no wych i 200 

ką pie li kwa so wę glo wych. Apo geum 

roz kwi tu prze ży wa ły zaś Ła zien ki 

w okre sie tzw. eks pe ry men tu no wo są - 

deckiego. Jednak w latach osiemdziesiątych 

wy eks plo ato wa ną bez 

prze pro wa dze nia ko niecz nych re mon - 

tów pijalnię i zakład przyrodoleczniczy 

trzeba było zamknąć i obiekty zlikwidować. 

W 1992 r. od da no wpraw dzie 

do użytku nową pijalnię, ale na dokończenie 

zakładu przyrodoleczniczego zabra 

kło nie ste ty fun du szy. Obiekt 

w budowie niszczał przez lata. 

W koń cu jed nak się uda ło, ale dro ga 

do sprzedaży Łazienek nie była łatwa. 

FOT. MIGA 



Przed rokowaniami, do których przystąpili, 

jako jedyni oferenci Joanna i Mariusz 

Mi kul scy, gmi na ogło si ła dwa 

przetargi (w kwietniu i sierpniu ub. r.), 

które zakończyły się negatywnym wynikiem. 

Teraz cena wywoławcza, zaproponowana 

przez gminę wynosiła 600 tys. 

zł (net to) i by ła ni ższa od pier wot nej 

o 370 tys. zł. 

– Składając podpisy na protokole rokowań 

staliśmy się właścicielami piwniczańskich 

Łazienek – powiedzieli nam 

Joanna i Mariusz Mikulscy. – Klamka 

za pa dła. Co mo że my jesz cze do dać. 

Lu bi my wy zwa nia, lu bi my re ali zo wać 

coś, co jest nie stan dar do we. W tej nie - 

ru cho mo ści, choć jest ona w ta kim, a nie 

innym stanie, zobaczyliśmy to coś. Piwniczna 

zawsze się nam podobała. Jeśli 

nasza cegiełka przyczyni się do rozwoju 

tej pięk nej miej sco wo ści, to już bę dzie 

bardzo dużo. 

Państwo Mikulscy przyznają, że pomysł, 

by bli żej przyj rzeć się piw niczń - 

skim Ła zien kom za kieł ko wał 

w ubiegłym roku, gdy na stronie interne 

to wej Urzę du Mia sta i Gmi ny Piw - 

nicz na -Zdrój uka za ły się in for ma cje 

o prze tar gach na sprze daż pa wi lo nów. 

Kie dy po ja wi ła się na to miast wia do - 

mość, że gmi na chce je zbyć w dro dze 

ro ko wań mie li już go ni twę my śli i za - 

częli bardzo poważnie zastanawiać się 

nad koncepcją kupna. 

– Mieliśmy świadomość, że pawilony 

są nie do koń czo ne, zu peł nie dzi siaj 

niefunkcjonalne i, że jeśli podejmiemy 

się te go za da nia bę dzie my mu sie li 

od no wa przejść wszel kie do ku men ta - 

cyjne formalności – stwierdzają – Dosko 

na le zda wa li śmy so bie rów nież 

spra wę z te go, że na wet, gdy się zde cy - 

Lubimy wyzwania, lubimy 

realizować coś, co jest 

niestandardowe. W tej 

nieruchomości, choć jest 

ona w takim, a nie innym 

stanie, zobaczyliśmy to coś. 

Piwniczna zawsze się nam 

podobała. 

JOANNA I MARIUSZ MIKULSCY 

FOT. MIGA 

du je my ku pić ła zien ki, mu si my za cho - 

wać ich pierwotne przeznaczenie, czyli 

lecz ni czy cha rak ter. Stwier dzi li śmy, że 

w Piw nicz nej jest za po trze bo wa nie 

na ta ki obiekt. Wie my, że cze ka nas 

ogrom pra cy. 

Nowi właściciele Łazienek w pierwszej 

ko lej no ści chcą po wstrzy mać de - 

gra da cję pa wi lo nów. Ten etap prac 

chcieliby zrobić w ciągu najbliższych tygo 

dni, ale ich pla ny uza le żnio ne są 

od pogody. Potem czeka ich opracowanie 

koncepcji przebudowy budynków. 

– Dajemy sobie niespełna rok na zebranie 

niezbędnej dokumentacji – dodaje 

Ma riusz Mi kul ski, wła ści ciel fir my 

pro jek to wo -bu dow la nej REMM z No - 

wego Sącza. – Nie bę dzie to ła twe, ale 

mamy nadzieję, że szybko przebrniemy 

przez ten etap. Chcie li by śmy, by po wstał 

tam mały pensjonat z kilkoma pokojami 

1, 2 i 4-osobowymi, mający rozbudowa 

ną część lecz ni czą, któ ra bę dzie 

zgodna z dawną wizją zakładu przyrodoleczniczego. 

Będą w niej, zatem pokoje 

lecz ni cze i za bie go we, jak rów nież 

kąpielowe (jacuzzi), sauna, grota solna, 

grota lodowa. Nastawiamy się na to, by 

obiekt pełnił funkcje lecznicze i zabiegowe. 

Chcielibyśmy dobudować też mały 

basenik dla dzieci. 

– Bardzo dobrze byłoby, gdyby udało 

się otwo rzyć nasz obiekt na prze ło mie ro - 

ku 2012/2013 – uważa Mariusz Mikulski, 

z wykształcenia inżynier budowlany, 

właściciel firmy projektowo-budowlanej 

REMM w No wym Są czu. Je go żo - 

na – Joanna, uczy fizyki w Gimnazjum 

nr 5 w Nowym Sączu. Oboje angażują 

się w działalność Stowarzyszenia Młodów-Głębokie, 

którego prezeską od lat 

jest Maria Krasowska. Mariusz Mikulski, 

przygotował i przekazał nieodpłatnie 

projekt budowy sądeckiego 

hospicjum. 

Ze sprze da ży Ła zie nek bar dzo się 

cie szy Edward Bo ga czyk, bur mistrz 

Piwnicznej-Zdroju. 

– Wie rzy łem, że wcze śniej, czy póź - 

niej znajdziemy kupca na łazienki – powiedział 

portalowi Bogaczyk. – Bardzo 

się cie szę, że na resz cie zna lazł się ofe - 

rent, któ ry je ku pił. W bu dyn kach bę dzie 

zachowana pierwotna funkcja, zgodnie 

z życzeniem Rady Miasta i Gminy, która 

kil ka lat te mu zde cy do wa ła się na ich 

sprzedaż. Uważam, że piwniczańskie łazienki 

poszły w dobre ręce, a ich właściciel 

bę dzie ro bić wszyst ko, by z te go 

obiektu korzystało jak najwięcej mieszkańców 

i wczasowiczów. Gmina niestety 

nie mia ła pie nię dzy, by je do koń czyć, 

a je śli na wet, nie by ło by nas stać, by je 

utrzymać. 

IGA MI CHA LEC 

Historia piwniczańskich łazienek została 

zaczerpnięta z książki Piwniczna Zdrój. Studia i szkice 

z dziejów miasta 1772-1999 pod red. prof. Józefa 

Długosza, rozdział „Początki i rozwój uzdrowiska” 

autorstwa Stanisława Leśnika. 


GOSPODARKA 

Zie mia prze si 

Fascynaci wszelkiej maści 

zna ją to uczu cie: ża lu, że coś, 

co jesz cze wczo raj, przed - 

wczoraj było w zasięgu ręki, 

niepostrzeżenie przeniosło się 

do kategorii rarytasów. 

FOT. W. BAŁDA 

Zbieracze militariów, obserwujący 

ceny, dyktowane za byle 

ba gnet, ża łu ją, iż kie dy tych 

śmiercionośnych narzędzi używa 

no po wszech nie w ka żdym nie mal 

gospodarstwie, nie obkupili się na zapas, 

aby dziś robić interesy – miłośnicy parowozów 

wspominają bocznice, zapełnio 

ne lo ko mo ty wa mi ró żnych od mian 

i typów, oczekującymi na pocięcie palnikami 

acetylenowymi (niedobitki tych 

pięk nych ma szyn trak tu je się dziś jak 

sza cow ne za byt ki i umiesz cza zgo ła 

na cokołach) – ci natomiast, którzy tęsknią 

za czasami, gdy symbolem Gorlickiego 

były „zagajniki” kiwonów i wież 

wiertniczych, wspominają wszechobecność 

ko pa nek, pa mię ta ją cych cza sy 

Ignacego Łukasiewicza. 

Jeszcze niedawno natrafić na nie było 

wyjątkowo łatwo: wystarczyło rozejrzeć 

się uwa żniej po po lach al bo la sach 

– i sa me wcho dzi ły w oczy: re gu lar ne 

pagórki o równych brzegach, podobne 

do kraterów. Gdy się wspięło na niewyso 

ką kra wędź, czę sto gę sto ude rzał 

w nos spe cy ficz ny za pach ro py naf to - 

wej, roz la nej w więk szą lub mniej szą 

kałużę pośrodku. To kopankowa klasyka, 

czy li mi ni ko pal nie z cza sów, gdy 

wydobycie surowca prowadzono na skalę 

półprzemysłową: swoiste kratery powstawały 

z ziemi, wyrzucanej wpierw 

ło pa ta mi, po tem wy cią ga nej w ku ble, 

za wie szo nym na zwy kłym (ta kim jak 

w studniach), kołowrocie, i usypywanej 

w krąg. Da wa ło to nie tyl ko wy go dę ko - 

pa czom, ale i w przy pad ku, gdy zło że 

okazało się wydajne, a wypływ ropy duży, 

takie uformowanie zabezpieczało pola 

przed rozlaniem się surowca. 

Wcześniej jednak – nawet jeszcze zanim 

gorlicki aptekarz podjął swoje próby 

nad wy ko rzy sta niem ma zi, 

sto so wa nej przez pa ste rzy do le cze nia 

chorób skórnych owiec – kopanki były 

płytkie, niewyróżniające się z otoczenia. 

Drążono je tam, gdzie dochodziło do samo 

czyn nych wy cie ków: wy star czy ło 

po głę bić ta kie miej sce, ocem bro wać 

niekorowanymi okrąglakami –i studnia 

gotowa. Taką kopankę, jeśli nie otoczono 

jej żer dzia mi – trud niej by ło do strzec 

w terenie, łatwo zaś – po prostu w nią 

wdepnąć. Z rozmaitymi konsekwencjami. 

Tragicznych nie wyłączając: bywały 

stud nie z ro pą głę bo kie na na wet 

kilkadziesiąt metrów. 

Pozostałości po pionierskim okresie 

gor lic kie go za głę bia naf to we go spra - 

wia ły pro ble my współ cze snym gór ni - 

kom, eks plo atu ją cym zło ża, od kry te 

przed 100 i wię cej la ty: „Wiel ka nie wia - 

doma, żadnych szczegółów, żadnej doku 

men ta cji” – mó wi li o nich 

na po cząt ku lat 90. mi nio ne go wie ku 

pra cow ni cy Kro śnień skie go Za kła du 

Górnictwa Nafty i Gazu, gospodarujący 

Jeszcze niedawno natrafić 

na nie było wyjątkowo 

łatwo: wystarczyło 

rozejrzeć się uważniej 

po polach albo lasach 

– i same wchodziły w oczy: 

regularne pagórki 

o równych brzegach, 

podobne do kraterów. 

w historycznej kolebce wydobycia bituminów. 

Wtedy właśnie ewidencjonowali oni 

ko pan ki, roz sia ne mię dzy Gor li ca mi 

a Krosnem. Liczby ujawniano niechętnie; 

do publicznej wiadomości górnicy 

podawali, że naniesiono na mapy – oraz 

zabezpieczono – około 85 proc. prawdopodobnie 

istniejących. Czyli około 400. 

Tajemniczość wynikała nie tylko z typowej 

dla lubiących spokój niechęci 

do nagłaśniania czegoś, z czego pożytku 

nie będzie na pewno, natomiast kłopoty 

– bardzo prawdopodobne. Administrujących 

polami, na których prowadzono 

wydobycie ropy naftowej, obowiązywały 

przepisy prawa górniczego, a one nie 

zezwalały na pozostawianie swojemu losowi 

kopanek – nawet jeśli miały ponad 

100 lat i zostały wydrążone przez 

dawno zmarłych wykonawców. Prawo 

jest prawem; likwidacja tych studni czy 

też kałuż musiała odbywać się według 

procedur, ustalonych w celu likwidacji 

odwiertów kopalnianych. Należało więc 

oczyścić taki otwór (przesiąkniętą ropą 

ziemię oczywiście wywieźć do utylizacji), 

zatkać go cementowym korkiem, 

uniemożliwiającym przesączenie się ropy 

– nawet po skokowym wzroście ciśnienia 

złożowego – i przysypać ziemią 

na koniec. 



ąknięta ropą 

Taka „zabawa” kosztowała nawet 25 

tys. zł. Dla te go rocz nie li kwi do wa no 

śred nio 20-30 ko pa nek. In na rzecz, iż 

i to prze bie ga ło z pro ble ma mi. Kie dy 

gwoli zabezpieczenia wypełnionej ropą 

dziu ry w zie mi na kry wa no ją bla chą, 

nieraz ginęła już pierwszej nocy: skrzętny 

lud wszyst ko po tra fił za go spo da ro - 

wać. Ale, w przy pad ku kon tro li, 

pro ble my miał nie zło dziej, tyl ko gór nik, 

który nie upilnował… 

15-20 lat te mu z ko pa nek nie da wa ło 

się wyciągnąć żadnych korzyści. Ropa, 

jeśli w nich się pojawiała, zazwyczaj była 

wypychana przez wodę, a więc zanieczysz 

czo na, „uro bek” – bez wzglę du, 

czy tygodniowy, czy miesięczny – liczyło 

się w ki lo gra mach; tak czy ina czej, 

o wie le za ma ły, że by był sens zbie rać tę 

emul sję, od dzie lać kam fi nę od wo dy, 

magazynować, odstawiać do rafinerii. 

Kopanki nie miały więc admiratorów 

– i pewnie dlatego (choć oficjalnie nikt 

się do te go nie przy zna…) ni gdy nie zre - 

ali zo wa no do bre go po my słu: aby tam, 

gdzie tak naprawdę rozpoczęła się świato 

wa ka rie ra ro py naf to wej, czy li 

pod Gorlicami, urządzić skansen z autentycznymi 

kopankami z czasów Łukasie 

wi cza. Pro jekt wy dzie le nia ta kie go 

obszaru – pod nazwą oddziału terenowego 

muzeum naftowego w Gorlicach 

– został opracowany dobre ćwierć wieku 

te mu przez dr. inż. Eu ge niu sza Ko - 

narskiego (z Libuszy rodem), wybrano 

nawet odpowiednie miejsce na terenie 

dawnej kopalni „Barbara” na pograniczu 

Ropicy Górnej, Sękowej i Siar; i niestety, 

jak to by wa, za mia ry speł zły na ni - 

czym. Tajemnicą poliszynela jest fakt, iż 

decydujący o sposobach upamiętniania 

15-20 lat temu z kopanek 

nie dawało się wyciągnąć 

żadnych korzyści. Ropa, 

jeśli w nich się pojawiała, 

zazwyczaj była wypychana 

przez wodę, a więc 

zanieczyszczona. 

Dawna kopanka za ropą w Sękowej FOT. M. STASZEWSKI 

tradycji i dorobku nafciarzy bonzowie 

wywodzili się z Krosna – przeto każdy 

pomysł, który kwestionował prymat Bóbr 

ki, ja ko naj wa żniej szej, mo de lo wej, 

historycznej kopalni, bywał natychmiast 

torpedowany. 

Skansenu więc nie ma, a zdecydowaną 

więk szość ko pa nek zli kwi do wa no 

– co nie zna czy, oczy wi ście, by już ich 

wca le nie by ło. Na po lach Owczar, Ro - 

pi cy, Siar, Sę ko wej, Li bu szy, Li pi nek, 

Krygu wciąż można znaleźć pozostałości 

po nich; nie któ re, po za ru ro wa niu, 

wciąż są na wet czyn ne: za in sta lo wa ne 

nad ni mi ki wo ny pom pu ją nie wiel kie 

wpraw dzie, ale po kry wa ją ce kosz ty 

utrzy ma nia pro stych urzą dzeń wy do - 

byw czych, ilo ści su row ca. Wszak jest to 

ziemia przesiąknięta ropą… 

Ale że czas ko pa nek mi nął – to in - 

na spra wa. Dziś ni ko mu nie przyj dzie 

do gło wy to, co au to rzy wy da ne go 

w 1965 r. albumiku „Ziemia gorlicka” 

uznali za oczywiste i niezbędne: umieścić 

w pu bli ka cji o cha rak te rze kra jo - 

znaw czym zdję cie ni czym nie 

za bez pie czo nych ko pa nek z po ło - 

wy XIX stulecia jako przykładu atrakcji 

turystycznej… 

WAL DE MAR BAŁ DA 


WOKÓŁ NAS 

Tam, gdzie pta ki śpie wa ją…. 

Prosto... z nieba 

Mam 25 lat, po cho dzę ze Sta - 

rego Sącza, z osiedla Słonecznego. 

Po studiach 

znalazłam pracę w stolicy. 

W rodzinne strony często powra 

cam. By wa, że… pro sto 

z nieba. Na spadochronie. 

Wy ska ku ję z sa mo lo tów 

(czasami ze śmigłowców) 

od czte rech lat. Wcze śniej 

nie wie dzia łam, że jest ta - 

ka mo żli wość. By łam pew na, że ska czą 

jedynie wojskowi, a zwykli śmiertelnicy 

mo gą tyl ko po pa trzeć pod czas co - 

rocznych pokazów lotniczych. 

Swoje pierwsze kroki w spadochroniarstwie 

stawiałam pod okiem instruktora 

Roberta Erdowskiego w Chrcynnie 

pod Warszawą (tam wtedy studiowałam 

i mieszkałam), z którym teraz prowadzę 

szkołę spadochronową „Skoczmy.pl”. 

Później skakałam w Piotrkowie Trybunalskim, 

Ostrowie Wielkopolskim, we 

Wrocławiu, na pokazach lotniczych 

w Płocku, nad morzem w Bagiczu (niedaleko 

Kołobrzegu) oraz w słowackich 

Ta trach w No vej Spis skiej Vsi. Na Sło - 

wacji kilka razy w roku organizujemy 

skoki w tandemie ze śmigłowca (MI-8). 

W minionym sezonie skoczyło tam z nami 

kilku sądeczan, m.in. moje serdeczne 

koleżanki Joanna Plata i Karolina Pych. 

Mój dzia dek (Ma rian Mi gacz), któ ry 

był woj sko wym, opo wia dał mi, że daw - 

niej skakało się również w Łososinie Dolnej. 

Chciałabym bardzo, żeby nadal 

mo żna by ło ska kać tak bli sko Są cza, 

w tak pięknych okolicznościach przyrody. 

Szybować sobie nad Beskidem Sądeckim 

i Wyspowym. Byłaby to najpiękniejsza 

strefa spadochronowa w górach. Może 

któryś z naszych lokalnych przedsiębiorców 

bę dzie chciał przy czy nić się 

do wskrzeszenia sekcji spadochronowej 

w Aeroklubie Podhalańskim. 

Mam na swo im kon cie 96 sko ków in - 

dywidualnych i 5 w tandemie. Ponad 90 

skoków wykonałam z wysokości 4000 

me trów, ka żdy był bar dzo moc no prze - 

myślany i pozwolił na zdobycie nowych 

umiejętności. Dzięki temu, pomimo stosunkowo 

niewielkiej ilości skoków, posia 

dam cał kiem spo re umie jęt no ści 

i mogę skakać jako kamerzystka, z kamerą 

przytwierdzoną do kasku. 

Pod czas sko ku nr 48 w Ostro wie 

Wielkopolskim spadochron odmówił mi 



posłuszeństwa. Po otwarciu okazało się, 

że jest on prze ple cio ny lin ka mi, co po - 

wodowało niekontrolowane obroty. Musia 

łam szyb ko wy piąć cza szę głów ną 

i otworzyć zapasową. To działo się bardzo 

szyb ko, ale mózg też ja koś szyb ciej 

popracował. Cała akcja trwała może 3 

sekundy, a miałam wrażenie, że minęło 

pół go dzi ny. Ta przy go da utwier dzi ła 

mnie w prze ko na niu, że się do te go na - 

daję, bo w kryzysowych sytuacjach potrafię 

logicznie i szybko działać. Awaria 

spadochronu była spowodowana źle złożo 

nym spa do chro nem. Zaw sze le piej 

poskładać sprzęt samodzielnie. Ten był 

składany przez specjalnego układacza, 

a nie prze ze mnie oso bi ście. 

Ska kać mo że pra wie ka żdy, kto ma 

na to ocho tę… Pra wie ka żdy. Po pierw - 

sze, trze ba mieć koń skie zdro wie. 

Przed kursem spadochronowym robione 

są szcze gó ło we ba da nia le kar skie 

(prześwietlenie kręgosłupa, badanie zatok 

itp.), na pod sta wie któ rych le karz 

orzecz nik me dy cy ny lot ni czej wy da je 

terminowe zaświadczenie pozwalające 

na „wyskoki”. 

Po drugie, niestety, trzeba mieć pieniądze. 

Z pustą kieszenią nie zostaniesz 

spa do chro nia rzem i nie po szy bu jesz 

w przestrzeni, gdzie ptaki śpiewają. Pienią 

dze na kurs po ży czy łam od bra ta, 

któ re go spła ci łam cał kiem nie daw no 

(dzię ki Ci, Mać ku!). Póź niej pod czas 

stu diów pra co wa łam, a po go dzi nach 

dziergałam na drutach (sądeckie umiejętności 

się przydały) rękawiczki, czapki 

i sza li ki, któ re sprze da wa łam przez 

in ter net (co zresz tą ro bię na dal, ale już 

bar dziej hob by stycz nie – za pra szam 

na www.minga.pl), a z czasem zaczęłam 

pomagać w organizowaniu skoków tandemowych 

(z pasażerami) i tak powstało 

„Skocz my.pl”. Te raz wy ska ku ję 

„za darmo”, ponieważ skaczę z kamerą 

i filmuję skoki tandemowe. 

Nadal nie mam swojego spadochronu 

(skaczę z pożyczonym), to spory wyda 

tek, ale już nie dłu go mo że się to 

Mam na swo im kon cie 96 sko ków in dy wi du al nych i 5 

w tan de mie. Po nad 90 sko ków wy ko na łam z wy so ko - 

ści 4000 metrów, każdy był bardzo mocno przemyślany 

i pozwolił na zdobycie nowych umiejętności. Dzięki temu, 

pomimo stosunkowo niewielkiej ilości skoków posiadam 

cał kiem spo re umie jęt no ści i mo gę ska kać ja ko 

kamerzystka, z kamerą przytwierdzoną do kasku. 

zmienić, ponieważ rozmawiam z jedną 

z korporacji w sprawie zakupu sprzętu. 

Oczy wi ście bę dzie to re kla ma dla tej fir - 

my, po nie waż na cza szy spa do chro nu 

bę dzie jej ogrom ne lo go. Mam na dzie - 

ję, że wszyst ko się uda i bę dę mia ła swój 

spadochron skrojony na miarę. 

Ko cham ska kać i mam za miar ro bić 

to do końca życia. Próbowałam kiedyś 

opi sać, co się czu je pod czas sko ku, ale 

chyba nie można oddać tego słowami. 

Trzeba skoczyć. 

A teraz kilka rad dla początkujących 

spadochroniarzy. Nauka skakania przypo 

mi na tro chę na ukę cho dze nia. Naj - 

pierw skok w tan de mie (pre fe ro wa ny) 

przypomina siedzenie w nosidełku u rodzica. 

Później podczas kursu spadochrono 

we go (me to dą AFF) pierw sze dwa 

(zazwyczaj) skoki wykonuje się z dwoma 

instruktorami (to jak chodzenie z rodzi 

ca mi za rę ce). Ko lej ne sko ki 

(około 5) z jednym. Jak tylko trenerzy 

zde cy du ją, że na da jesz się do sko ków 

sa mo dziel nych „pusz cza ją wol no”. 


WOKÓŁ NAS 

Oczywiście wszystko poprzedzone jest 

szko le niem teo re tycz nym na zie mi 

i gruntownymi badaniami lekarskimi. 

Po ukończeniu kursu nadal jest się 

„uczniem skocz kiem”. Mo żna ska kać 

sa mo dziel nie, ale od po wie dzial ność 

za sko ki bie rze na sie bie in struk tor, 

który „podpisuje” się pod uczniem. 

Na po cząt ku za zwy czaj są spo re 

problemy z wygięciem ciała (sylwetka 

musi przypominać banana), taka pozycja 

pozwala spadać stabilnie w pionie 

i nie latać po niebie. Wtedy najlepiej 

skakać z instruktorem, bo można mieć 

jakiś punkt odniesienia. 

Częstym problemem ucznia skoczka 

jest niesymetryczna postawa, która 

po wo du je ob ra ca nie w jed ną stro nę. 

Otwarcie spadochronu w takich obrotach 

po wo du je skrę ce nie li nek (tzw. 

twist), na szkol nych du żych cza szach 

można się stosunkowo łatwo odkręcić, 

na mniej szych nie za wsze jest to pro ste 

i cza sa mi trze ba wy piąć spa do chron 

główny i otworzyć zapasowy. 

Mając za sobą minimum 50 skoków 

można podejść do egzaminu na świadec 

two kwa li fi ka cji skocz ka spa do - 

chro no we go. Eg za min skła da się 

z czę ści teo re tycz nej i prak tycz nej. 

Po zda nym eg za mi nie, na le ży zło żyć 

wszystkie dokumenty (min. zaświadczenie 

o niekaralności) do Urzędu Lotnic 

twa Cy wil ne go, aby uzy skać 

licencję. Niestety, na świadectwo trzeba 

cze kać na wet po nad mie siąc, ale 

za to przez pięć lat jest się praw dzi wym 

skoczkiem spadochronowym (po pięciu 

la tach li cen cję się wzna wia). 

Zapraszam na stronę www.skoczmy.pl, 

tam mo żna obej rzeć fil my i zdję - 

cia z naszych skoków tandemowych. 

Jest link do ar ty ku łu i fil mu ze sko ku 

sparaliżowanego Marka, z którego relacja 

była transmitowana w TVN24 

oraz zdję cia ze sko ku Do ro ty Gar dias. 

Zapraszam wszystkich na pokład. 

Z lotniczym pozdrowieniem! 

KIN GA MI GACZ 

Kin ga Mi gacz 

Ur: 24 listopada 1985 w Nowym Sączu, absolwentka 

Liceum Ogólnokształcącego im. 

Marii Curie Skłodowskiej w Starym Sączu, 

Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej 

w Nowym Sączu (ekonomia) i Uniwersytetu 

Warszawskiego (Wydział Zarządzania). Pracowała 

w USA, Niemczech i Francji. Obecnie 

w firmie Nestle Waters w Warszawie. 

FOT. ARCH. AUTORKI 

Arek Borzęcki ma dwadzieścia 

dwa la ta i po sia da wła - 

ściwie wszystkie cechy 

dobrego sportowca: jest silny, 

uparty, konsekwentny i świadomy 

własnych słabości. 

Ate musi pokonywać, nie tylko 

trenując swoją ukochaną dyscyplinę 

sportową – pchnięcie 

ku lą, ale i wy ko nu jąc pro ste 

czyn no ści do mo we. Arek ma bo wiem 

sparaliżowaną lewą część ciała. Ta niepeł 

no spraw ność nie prze szka dza mu 

jed nak star to wać w mi strzo stwach 

na poziomie krajowym i marzyć o zdobyciu 

medalu olimpijskiego. 

Arka, już jako małego chłopca, roznosiła 

energia. – Biegał, skakał, robił fikołki 

i przewroty – wspominają rodzice. 

– Do czasu tego wypadku samochodowego, 

praktycznie nie chorował... Miał 

wów czas pięć lat. 

Przez pierw sze trzy mie sią ce, w Szpi - 

talu Dziecięcym w Krakowie – Prokoci 

miu, le ka rze wal czy li o ży cie Ar ka. 

Po tem sam już wal czył. Naj pierw, że by 

przywrócić funkcje w kończynach, potem 

wstać z wóz ka, w koń cu, aby zro bić 

pierwszy krok. 

– Lekarze byli zdumieni, że tak mały 

chłopiec może mieć w sobie tyle samozaparcia 

– mówi mama Arka. – Strasznie 

de ner wo wał go wó zek, dla te go 

ćwi czył i nie na rze kał, że go bo li, że nie 

da ra dy. 

Wy pa dek po zo sta wił jed nak swo je 

ślady. Uszkodzona czaszka i paraliż lewej 

strony ciała nie pozwalały na prawidło 

wy roz wój. Ko niecz na by ła cią gła 

re ha bi li ta cja i chy ba tyl ko je go upór 

sprawił, że dzisiaj chodzi i mimo niedowła 

du, ra dzi so bie z co dzien no ścią. 

– A może to właśnie niepełnosprawność 

wyzwoliła ogromny potencjał sportowy 

Ar ka – za sta na wia ją się je go ro dzi ce 

i nie py ta ją o sens cier pie nia. Bo o wie - 

le le piej za ufać Bo gu i w ka żdym dzia - 

ła niu, w ka żdym miej scu i cza sie 

widzieć wolę Opatrzności. 

Już na uczy cie le, któ rzy pro wa dzi li 

z Ar kiem in dy wi du al ne na ucza nie 

w Szkole Podstawowej w Przysietnicy. 



Kiedyś wygrał walkę 

o życie, dziś walczy 

o swoje marzenia 

Podczas mistrzostw Polski w Bydgoszczy 

za uwa ży li, że chło piec ma du żo si ły 

i ener gii. Czte ry la ta te mu po now nie 

zwró cił na to uwa gę Woj ciech La sek, 

wi ce pre zes Sto wa rzy sze nia na Rzecz 

Osób Nie peł no spraw nych „Gniaz do” 

w Starym Sączu. 

– To by ło pod czas tre nin gów boc ci 

– wspomina. – Arek po za si łą miał jesz - 

cze jedną ważną cechę: był precyzyjny 

i zmotywowany, aby wygrywać. Dlatego 

rodzice zdecydowali się zaprowadzić go 

do Zrze sze nia Spor tu Osób Nie peł no - 

spraw nych „Start” w No wym Są czu. 

W „Star cie” Arek za czął tre no wać 

rzuty kulą i oszczepem. W tych dyscypli 

nach mógł wy ko rzy stać swo ją si łę, 


a jednocześnie nie stanowiły one zagrożenia 

dla jego zdrowia. Codzienne trenin 

gi na ha li i w si łow ni dość szyb ko 

zaczęły przynosić rezultaty. W 2008 roku 

Arek pojechał na XIX Międzynarodo 

wą Spar ta kia dę Osób 

Niepełnosprawnych do Wisły, a już rok 

póź niej zdo był brą zo wy me dal 

w pchnięciu kulą na Lekkoatletycznych 

Mi strzo stwach Pol ski Nie peł no spraw - 

nych w Ko zie ni cach. Zna lazł się też 

w re pre zen ta cji „Star tu” na mi strzo - 

stwach w Szcze ci nie i w Byd gosz czy. 

Widząc chęci i determinację syna, o odpo 

wied nie wa run ki do tre no wa nia za - 

dba li ta kże ro dzi ce Ar ka. W po ko ju 

urządzili mu mini siłownię, w ogrodzie 

zaś koło, z którego może ćwiczyć rzuty. 

Die ty mło de go spor tow ca pil nu je ma - 

ma. To wszyst ko jed nak za ma ło... 

Po trzech latach pojawiła się konieczność 

znalezienia trenera, który nauczy 

Arka techniki wykonywania rzutów, bo 

w tej dys cy pli nie, tak jak i in nych, sa ma 

si ła to za ma ło. „Start” mo że udo stęp nić 

salę do ćwiczeń i umożliwić korzystanie 

z siłowni, ale nie może zapewnić bazy 

tre ner skiej z pro stej przy czy ny: klu bu 

na to nie stać. W poszukiwania trenera 

zaangażowali się więc wszyscy znajomi 

i stowarzyszenie „Gniazdo”. W końcu 

odpowiedniego człowieka znalazł Wojciech 

Lasek. Na treningi z Arkiem, bez 

żad ne go wy na gro dze nia, zgo dził się 

Stanisław Szuberla z krakowskiego klubu 

„Wa wel”. 

– Na po cząt ku pan Szu ber la tro chę 

się bał – opowiadają państwo Borzęccy. 


WOKÓŁ NAS 

– Treningi z osobą niepełnosprawną, to 

nie to sa mo, co z peł no spraw ną. Py tał 

nas na przy kład, jak bar dzo Arek jest 

wytrzymały na ból. Dość szybko przeko 

nał się, że ból nie jest prze szko dą dla 

naszego syna. 

Arek jeź dzi do Kra ko wa w ka żdą 

so bo tę. To wa rzy szą mu al bo ro dzi ce 

albo Wojciech Lasek z „Gniazda”. Trener 

uczy go przede wszyst kim tech ni - 

ki rzu tu, bo chło pak ma pew ne 

przyzwyczajenia, których musi się pozbyć. 

Jed nak do tej po ry tre no wał sam, 

na podstawie tego, co zobaczył w telewizji 

lub podczas zawodów. Tymczasem 

w pchnię ciu ku lą, ka żda część 

ciała musi być odpowiednio ułożona, 

a wszyst ko mu si ze so bą współ grać. 

Na tre nin gu Arek wy ko nu je śred - 

nio 200 rzu tów. Nie znie chę ca go ból, 

nie prze ra ża in ten syw ność ćwi czeń. 

Ale tak na praw dę ten je den dzień w ty - 

go dniu to za le d wie kro pla w mo rzu. 

Na częst sze tre nin gi po trze ba jed nak 

pieniędzy, a jak słusznie zauważa Wojciech 

Lasek, chętnych na zainwestowanie 

w niepełnosprawnych sportowców 

brakuje. 

– Arek ma przy naj mniej dres, któ ry 

udało się załatwić dzięki przychylności 

Ha li ny Ha raf i Ry szar da Skwarcz ka 

z „Piwniczanki”– mówi Władysława 

Borzęcka. – Kiedyś próbowałam znaleźć 

sponsora tylko na koszulki dla zawodników 

„Startu”. Niestety, wszędzie 

spo tka łam się z od mo wą. A prze cież 

klub ma bar dzo uty tu ło wa nych spor - 

towców. 

Arek ma jed no, wiel kie ma rze nie: 

chciał by zna leźć się w re pre zen ta cji 

Pol ski na igrzy ska pa ra olim pij skie 

Arek ma jedno, wielkie marzenie: chciałby znaleźć się 

w reprezentacji Polski na igrzyska paraolimpijskie 

w 2012 roku. Wprawdzie rodzice i trener twierdzą, że 

bardziej realna jest olimpiada w Rio de Janeiro w 2016 

roku, ale kto wie dokąd zaprowadzi go upór Bo Arek 

nigdy się nie poddaje. 

FOT. KB 

w 2012 roku. Wprawdzie rodzice i trener 

twier dzą, że bar dziej re al na jest 

olim pia da w Rio de Ja ne iro w 2016 ro - 

ku, ale kto wie do kąd za pro wa dzi go 

upór Bo Arek ni gdy się nie pod da je. 

Sko ro je go ko le dzy nie ma ją rąk czy 

nóg i zdobywają medale, to dlaczego 

on, ma jąc „je dy nie” nie w peł ni spraw - 

ną jed ną część cia ła, nie miał by sta nąć 

na podium igrzysk olimpijskich 

KIN GA BED NAR CZYK 


Kiedy w grudniu 2009 roku 

przekroczyłem próg Domu 

Samotnej Matki przy ulicy 

Przybyszewskiego 39 w Krako 

wie mo ja wie dza nie wy - 

kraczała zbytnio poza ogólne 

informacje, zawarte w nazwie 

tej instytucji. 

Towarzyszyłem redaktorowi Jerze 

mu Le śnia ko wi, któ ry na - 

mó wił mnie do wspól nej 

– in te re su ją cej, jak za pew niał 

– wyprawy, związanej z przygotowywaną 

przez nie go pu bli ka cją. Nie 

spodziewałem się wówczas, że kilka godzin 

spędzonych w tym miejscu pozostawi 

po sobie tak niezwykłe wrażenie 

i tak bogate doznania w mym życiu. 

Na wie dze nie 

Drzwi otwo rzy ła nam mło da dziew - 

czyna, której funkcji nie potrafiłem 

od ra zu okre ślić, a – jak się póź niej do - 

myśliłem – jedna z pensjonariuszek czy 

może lepiej: podopiecznych Domu sióstr 

Nazaretanek. Wprowadziła nas do małego, 

skromnie urządzonego pokoiku, 

w którym czekaliśmy chwilę na umówione 

spotkanie z kierującą Domem siostrą 

Cherubiną Bokotą. Zastanawiałem 

się, jak mo że wy glą dać oso ba, któ ra 

przybrała sobie kiedyś tak „anielskie” 

imię za kon ne. Na zwa ta, słod ko brzmią - 

ca do dziś w na szych uszach, ozna cza 

piękne biblijne postaci przebywające najbliżej 

Boga. Według niektórych źródeł 

wywodzona jest z hebrajskiego określenia 

istot sil nych, opie ku ją cych się ludź - 

mi i strze gą cych ich przed złem. Che ru by 

– jak czytamy w Piśmie świętym – pełniły 

także odpowiedzialną funkcję: były 

strażnikami drzewa życia w rajskim 

ogrodzie Edenu. 

Szybko przekonałem się, jak bardzo 

zgod ne z wła snym po wo ła niem imię 

przyjęła nasza rozmówczyni. Do pokoju 

we szła ni ska, drob na, cie pło uśmiech - 

nię ta i życz li wa sta rusz ka, któ ra 

z minuty na minutę porywała nas swoją 

niezwykłą aurą, oddaniem dla sprawy, 

dla której się spotkaliśmy i skromnością. 

Kil ka na ście ra zy w cza sie roz mo wy 


FOT. ARTURO MARI 

Okno ży cia – Okno mi ło ści 

Opo wieść o cu dach 

podkreślała, żeby nie pisać o niej, tylko 

o Do mu i o mi sji, na ło żo nej przez ks. 

kardynała Karola Wojtyłę na siostry Nazaretanki 

przed trzydziestu pięciu laty. 

Tej misji pozostaje i ona, i jej najbliższa 

współ to wa rzysz ka, sio stra Jó ze fi na, 

z wielką radością i przekonaniem wierna 

do dziś. Nie ja sna wie dza o do mu, 

do którego przybyłem i małym okienku 

z dzie cię cym be ci kiem w mu rze te go 

domu (zwanym „oknem życia”) stawała 

się coraz bogatsza, a siostra Cherubina 

swoją opowieścią – bogatą w liczne 

listy, fotografie, świadectwa – ujmowała, 

fascynowała i zniewalała. Pierwszy 

Dom Sa mot nej Mat ki w die ce zji kra - 

kow skiej, pro wa dzo ny przez Zgro ma - 

dze nie Sióstr Na za re ta nek po wstał 

przy ulicy Warszawskiej 13 z inicjatywy 

ks. kardynała Wojtyły, który wielokrot 

nie wy po wia dał się w obro nie 

nienaruszalności życia, dziecka poczętego, 

matki i rodziny. 

4 listopada 1974 roku, w dniu imienin 

inicjatora, przełożona Domu, siostra 

Che ru bi na Bo ko ta przy ję ła pierw szą 

nie szczę śli wą dziew czy nę, a wkrót ce 

potem następne przyszłe matki z całej 

Pol ski. Dom ten – jak opo wia da ła sio - 

stra Che ru bi na – stał się miej scem, 

do którego mogła trafić (kierowana czasem 

dys kret nie przez pa ra fię, le ka rzy, 

pielęgniarki czy spowiedników) każda 

samotna dziewczyna, oczekująca dziecka, 

która nagle została opuszczona przez 

bli skich lub też sa ma mu sia ła opu ścić 

rodzinę z powodu strachu przed reakcją, 

zmuszania do przerwania ciąży lub innych 

przy czyn oso bi stych. W tym Do - 


Siostra Cherubina z jednym ze swoich 

...wnucz ków 

mu została przyjmowana z sercem i otoczo 

na opie ką. Ro la za kon nic po le ga ła 

na udzieleniu wsparcia duchowego, mate 

rial ne go i for mal ne go, zwią za ne go 

z porodem. Skrzywdzone przez los, odrzucone 

przez swoje środowisko dziewczyny 

znajdowały tu azyl, zrozumienie, 

akceptację i miłość. Siostry załatwiały 

opiekę medyczną, zawoziły do szpitala, 

uczy ły opie ko wać się na ro dzo nym 

dzieckiem, towarzyszyły w pierwszych 

dniach radości macierzyńskiej i wspierały 

na duchu osamotnioną matkę. 

Podczas opowieści gospodyni Domu 

po ka zy wa ła al bum ze zdję cia mi na ro - 

dzonych dzieci. – Tu jest nasz Pio truś, 

a tu taj Ka sia; to jest Kin gu sia, a ten to 

Kacperek. Fotografie niemowląt zestawiała 

ze zdjęciami kilkulatków, potem 

nastolatków i osób dorosłych. Opowiadała 

o okolicznościach, które towarzyszyły 

przybyciu i odejściu z Domu ich 

matek. Pytałem Siostrę o niektóre szczegóły 

związane z losami jej podopiecznych, 

o ewentualne trudności związane 

z ich po by tem wśród sióstr (by wa ły tu 

WOKÓŁ NAS 

ta kże dziew czy ny rom skie, Ukra in ki 

i Mołdawianki, niektóre zamieszkiwały 

już w dru gim czy trze cim mie sią cu cią - 

ży), wy py ty wa łem o kwe stie wy cho - 

waw cze i dys cy pli nar ne obo wią zu ją ce 

w Domu (niektórym pensjonariuszkom 

brakowało tylko… internetu), o więzi łączą 

ce ze so bą prze by wa ją ce w Do mu 

dziewczyny. Siostra Cherubina na każde 

pytanie odpowiadała szczegółowo, cierpli 

wie i… z ser cem na dło ni. 

Nie spo tka łem do tych czas w swym 

życiu człowieka, który by z taką życzliwo 

ścią i wy ro zu mia ło ścią wy ra żał się 

o ka żdej, na wet po sia da ją cej wy raź ne 

wady osobie. Trudne w swym charakterze 

dziew czy ny znaj do wa ły w ustach 

Sio stry cał ko wi te uspra wie dli wie nie, 

a ich ska za ne przez in nych na śmierć lub 

odrzucenie, niechciane dzieci nazywane 

były ciepło „dzieciątkami” – „NASZY- 

Nie spotkałem dotychczas 

w swym życiu człowieka, 

który by z taką życzliwością 

i wyrozumiałością wyrażał 

się o każdej, nawet 

posiadającej wyraźne 

wady osobie. 

MI dzieciątkami”. Siedziałem wpatrzony 

i onie mia ły. Kie dy skrom niut ka, 

sie dem dzie się cio pię cio let nia Sio stra 

Cherubina z radością w oczach mówi, 

że ten chło piec na zdję ciu jest bar dzo 

zdol ny, a te mu na ko lej nym Pan Bóg ta - 

kże dał wie le ta len tów, że ta ma ła dziew - 

czyn ka dziś już tra fi ła na stu dia, a jej 

mamę czasami policja przyprowadzała 

do Domu, mięknie i we mnie skamieniałe 

wnętrze, a skorupa obojętności, z którą 

tu taj przy by łem, to pi się, sta jąc się 

coraz bardziej gorąca. 

Słucham historii trudnej dziewczyny, 

któ ra jak co dzień wy szła z Do mu Na - 

zaretanek na spacer i złapano ją w sklepie 

na kra dzie ży – sły szę w gło sie 

Siostry usprawiedliwienie czynu (– Mo - 

że przez przypadek wrzuciła do koszyka 

te pie lusz ki); słu cham o za gu bio nych 

i trud no pod da ją cych się dys cy pli nie 

Domu pensjonariuszkach (zagubionych 

często i w wierze: – To biedactwo potrafi 

ło znik nąć na ca ły dzień, by przyjść 

wie czo rem tak wy gło dzo ne, że aż żal by - 

ło pa trzeć!) – nie sły szę naj mniej szej 

iry ta cji czy po tę pie nia w ustach opie - 

kunki; słucham o złych nawykach, opryskliwości, 

wulgarności podopiecznych 

(– Prze cież to nie klasz tor, a one nie są 

za kon ni ca mi…) – ale nie sły szę tak 

przecież popularnych dzisiaj wśród starszych 

ludzi utyskiwań na młodych… 

Słucham historii związanych z licznymi 

odwiedzinami w domach rodzinnych 

dziew cząt, słu cham opo wie ści 

o nie rzad ko bar dzo trud nych pró bach 

me dia cji, ja kie po dej mo wa ła Sio stra 

Cherubina z ich – nieprzejednanymi niegdyś 

i na ma wia ją cy mi do abor cji czy 

adopcji nienarodzonego dziecka – ojcami 

czy partnerami (– W wielu przypadkach 

wy star cza ło po ka za nie zdję cia 

ocalonego dzieciątka, czy też zaproszenie 

na urzą dza ne przez nas je go chrzci - 

ny w kościele…), sły szę co raz bar dziej 

otwierającymi się do słuchania oczami, 

uszami i sercem z ust Siostry Cherubiny, 

drobnej istoty, zatopionej w albumie 

ze świadectwami zdanie: „Wszystkie te 

dzieci tuliłam i szeptałam im dobre słowa 

chcąc im prze ka zać w ten spo sób mi - 

łość do Pa na Bo ga i lu dzi...” – i już 

wiem, że TA MI ŁOŚĆ SPŁY WA 

W TEJ CHWI LI TA KŻE NA MNIE. Ja, 

dorosły, sceptyczny i cyniczny czasami 

człowiek, ostrożnie podchodzący do nowych 

znajomości, autorytetów i kontaktów 

– w grud niu 2009 ro ku, tu 

– w domu przy ulicy Przybyszewskiego 

39 w Krakowie przeżywam nawiedze 

nie. Gdy na za da ne prze ze mnie 

pytanie ile niechcianych dzieci przyjęła 

na świat, Siostra Cherubina odpowiada 

skromnie: – Ponad dwa tysiące, przekona 

łem się, że sto ję oto przed Świę - 

tą. I właśnie zostałem nawiedzony przez 

Miłość. 

Okna ży cia 

W Do mu Sa mot nej Mat ki przy uli - 

cy Przy by szew skie go w Kra ko wie 

prze by wa ło w pew nych okre sach cza - 

su nawet dwadzieścia dziewcząt jednocze 

śnie. Sio stry przy go to wy wa ły 

wspólne posiłki, utrzymywały czystość 

i po rzą dek w po ko jach (by w Do mu 


y ło jak… w do mu), za ła twia ły mło - 

dym mat kom opie kę le kar ską, jak by - 

ło ła twiej na wet za ję cie i pra cę, 

umo żli wia ły spo koj ny – nie rzad ko do - 

piero po kilku miesiącach pobytu u siebie 

– po wrót do po rzu co ne go przez nie 

śro do wi ska do mo we go i ro dzin ne go. 

Ni gdy żad na z przy by wa ją cych do Do - 

mu ko biet nie by ła kon tro lo wa na, roz - 

li cza na, prze py ty wa na – bez jej zgo dy 

– z oso bi stych pro ble mów. Nie na ru - 

sza no jej pra wa do wol no ści, nie odzie - 

ra no z pra wa do pry wat no ści 

i in tym no ści. Przy cho dząc do Do mu 

Sióstr Na za re ta nek dziew czę ta nie by - 

ły py ta ne na wet o wia rę i swój sto su - 

nek do Bo ga. I Mi łość, któ rą do zna ły 

w Do mu, cza sem pierw sza w ich ży - 

ciu, po tra fi ła uczy nić cu da. Nie chcia - 

ne dzie ci i nie chcia ne mat ki uczy ły się 

tu taj Mi ło ści. 

19 mar ca 2006 ro ku w ścia nie do mu 

przy uli cy Przy by szew skie go 39 

w Kra ko wie otwo rzo no pierw sze 

w Pol sce „Okno ży cia”. Na stęp ca kar - 

dynała Karola Wojtyły, kardynał Stanisław 

Dzi wisz, kon ty nu ując pa pie ską 

mi sję obro ny dziec ka po czę te go, po - 

świę cił je tym, któ rym ro dzi ce od mó - 

wi li mi ło ści. Po ru sza ją ce ko mu ni ka ty 

o za mor do wa nych pło dach, dzie ciach 

znalezionych w śmietnikach, mają jeszcze 

jed ną szan sę po zo stać tyl ko w hi - 

sto rii. Okna ży cia, po wsta ją ce 

w kolejnych diecezjach rokrocznie, sta - 

ły się miej scem do po zo sta wie nia nie - 

Nigdy żadna 

z przybywających 

do Domu kobiet nie była 

kontrolowana, rozliczana, 

przepytywana – bez jej 

zgody – z osobistych 

problemów. Nie naruszano 

jej prawa do wolności, nie 

odzierano z prawa 

do prywatności 

i intymności. 

chcia nych dzie ci w opty mal nych 

wa run kach: ta kich, któ re za pew nią im 

bezpieczeństwo i natychmiastową opiekę 

le kar ską. Dziec ko, umiesz cza ne 

w okien nym łó żecz ku, na dźwięk 

dzwon ka od bie ra ją sio stry za kon ne. 

Przej mu ją nad nim opie kę, prze no szą 


do in ku ba to ra, za wia da mia ją szpi tal, 

a po tem sąd i ośrod ki ad op cyj ne. 

19 czerw ca 2006 ro ku, trzy mie sią ce 

po otwar ciu okna w Kra ko wie, sio stra 

Che ru bi na po de rwa na zo sta ła na no gi 

nocnym dzwonkiem. Czuwała stale, bo 

cza sem lu dzie dzwo ni li dla żar tu, ale 

tym razem w łóżeczku leżało pierwsze 

porzucone niemowlę. Siostra Cherubi - 

na nie może opanować wzruszenia, gdy 

wspomina do dzisiaj śliczną dziewczynkę: 

dzieciątko owinięte w niebiesko-różo 

wy ko cyk. Z jej ust, zza szkieł 

okularów bije blask ciepłego spojrzenia. 

Nie potępia dziewczyny, która pozbyła 

się dziec ka. Prze ma wia sło wa mi naj - 

pięk niej szej ewan ge lii: – Chcę po wie - 

dzieć mat ce tej dziew czyn ki, że jest 

do brym czło wie kiem, bo mo gła z tym 

dziec kiem po stą pić tak, jak in ne mat ki, 

któ re chcą się dziec ka po zbyć. A ona 

przyniosła je do poświęconego miejsca 

i na pew no ufa ła, że Pan Bóg za opie ku - 

je się tym ma leń stwem. Bę dzie my się 

za nią codziennie modlić… 

Do dzisiaj siostry odebrały w oknie 

ży cia w Kra ko wie kil ka na ście na stęp - 

nych dzie ci. Nie na zwa ły je ni gdy „po - 

rzu co ny mi”. Dla nich, słu żeb ni czek 

Miłości, te dzieci są OCALONE. 

Otwarcie „Okna życia” w Nowym Sączu, 25 marca 2009 r. FOT. LEŚ 

Wnuki Cherubiny i Józefiny 


WOKÓŁ NAS 

Nie mówi o tym głośno, 

nie chwali się, nie domaga 

wdzięczności, medali, 

zaszczytów. Ale rozpłakał 

się ze wzruszenia, gdy 

siostra Felicjanka z Nowego 

Sącza zadzwoniła do niego, 

że właśnie uratowano 

dzieciątko, któremu dla 

niego właśnie nadano imię 

Ryszard. 

Ryszard Pierwszy Sądecki 

Są dec kie „Okno ży cia” jest już 

osiemnastym w kraju. Po nim zdążyło 

powstać kolejnych dwadzieścia. Poświęcone 

zostało przez ordynariusza diece - 

zji tar now skiej, ks. bpa Wik to ra 

Skwor ca 25 mar ca 2009 r., w uro czy - 

stość Zwiastowania Pańskiego, które obcho 

dzo ne jest w ko ście le ja ko Dzień 

Świętości Życia. Opiekują się nim siostry 

Felicjanki, w domu przy ulicy Długo 

sza 53. Rok po otwar ciu, 20 

ma ja 2010 r., do okna ży cia w No wym 

Sączu przyniesiono pierwsze niemowlę. 

Sio stry nada ły ura to wa ne mu chłop cu 

tymczasowe imię Ryszard, na cześć funda 

to ra okna, Ry szar da Kon stan te go. 

Dzisiaj mały Rysiek ma rodzinę adopcyjną, 

rozwija się dobrze. 

Z Ryszardem i Elżbietą Konstantymi 

ze tkną łem się po raz pierw szy w 2000 

roku. Wywodzący się z rodziny znanych 

sądeckich budowniczych Ryszard Konstan 

ty sam pro wa dził ta kże fir mę bu - 

dow la ną, naj pierw w No wym Są czu, 

następnie w Krakowie i Europie. Ich syn 

Piotr uczęszczał do IV Liceum Ogólnokształcącego 

im. Króla Bolesława Chrobrego 

w Nowym Sączu, obecnie kończy 

studia w Krakowie. Córka państwa Konstantych 

dała swoim szczęśliwym rodzicom 

sze ścio ro wnu cząt. Po raz dru gi 

spotkałem Ryszarda i Elżbietę Konstantych 

w dniu mo je go „na wie dze nia” 

przez Sio strę Che ru bi nę. Snu jąc opo - 

wieści o ratowanych przez siebie dzieciach 

wyrażała się z wielkim uznaniem 

i wdzięcznością o Panu Ryszardzie i Pani 

Elżbiecie – swoich przyjaciołach, dobrodziejach 

Domu i sponsorach. Na ich 

po moc – jak wie lo krot nie pod kre śla ła 

– zawsze i siostry, i dzieci mogą liczyć. 

Ry szard Kon stan ty pięć lat te mu usły - 

szał o potrzebie ufundowania inkubatora 

dla Do mu Sa mot nej Mat ki 

Małżeństwo Konstantych z kardynałem Stanisławem Dziwiszem FOT. S. SIKORA 

w Krakowie. Inkubator miał służyć dzieciom 

pozostawianym w pierwszym 

w Pol sce „Oknie ży cia”. Na wieść o wy - 

łożeniu przez Prezydenta Krakowa Jacka 

Majchrowskiego ledwie pięciu 

tysięcy złotych z budżetu miasta dla ratowania 

niechcianych dzieci, Ryszard 

Konstanty postanowił sam zapłacić całą 

kwotę, która – jak mówi – odpowiadała 

wówczas cenie małego samochodu. 

Od tej chwi li i on prze żył swo je na wie - 

dzenie. Idea ratowania życia stała się 

ideą je go ży cia. Nie umiał od ma wiać 

prośbom. Ufundował okna życia w kolejnych 

diecezjach, nie szczędził własnych 

funduszy na kilkanaście 

następnych inkubatorów. Nie mówi 

o tym gło śno, nie chwa li się, nie do ma - 

ga wdzięczności, medali, zaszczytów. 

Ale roz pła kał się ze wzru sze nia, gdy sio - 

stra Felicjanka z Nowego Sącza zadzwoniła 

do niego, że właśnie uratowano 

dzieciątko, któremu dla niego właśnie 

nadano imię Ryszard. Kiedy spotkałem 

go po raz trze ci, Ry szard Kon stan ty wrę - 

czał metropolicie krakowskiemu, ks. kardynałowi 

Stanisławowi Dziwiszowi 

pierwszy egzemplarz ufundowanej przez 

siebie książki – Okno ży cia. S.O.S. ks. 

kardynała Karola Wojtyły. 

Dokument drogi do miłości 

17 lutego 2011 r. w siedzibie Kurii 

Metropolitarnej w Krakowie odbyło się 

pierwsze spotkanie promujące książkę 

opracowaną przez Jerzego Leśniaka, Sławomira 

Sikorę i księdza Jacka Koniecznego, 

dyrektora Wydziału 

Duszpasterstwa Rodzin. W spotkaniu 

oprócz autorów i fundatorów – Elżbiety 

i Ryszarda Konstantych , uczestniczyły 

Siostry Cherubina i Józefina oraz prezes 

Sądeckiego Hospicjum, Roman Porębski. 

Ksiądz kardynał Stanisław Dziwisz 

z wyraźnym zainteresowaniem i podziwem 

przeglądał ofiarowany sobie egzemplarz, 

zatrzymał wzrok na tekstach 

przemówień papieskich, zauważył archiwalne 

zdjęcie, na którym towarzyszył 

przed laty księdzu kardynałowi Karolowi 

Woj ty le w cza sie Mszy św. w ka pli cy 

pierwszego Domu przy ulicy Warszawskiej. 

Wszyscy uczestniczący w spotkaniu 

przyjęli szczere gratulacje następcy 

i kontynuatora idei Jana Pawła II w dzie- 



Siostra Cherubina przy „Oknie życia” FOT. LEŚ 

Siostra Józefina FOT. LEŚ 

dzinie ochrony życia. Przytuliwszy 

do serca obie Siostry Nazaretanki, kardynał 

Dziwisz (obdarowany dodatkowo 

obszernym opracowaniem Szkoła Chrobrego 

1908-2008) dawał liczne dowody 

sympatii dla „grupy sądeckiej”. 

Album Okno ży cia. S.O.S. ks. kar dy - 

nała Karola Wojtyły uzyskał imprimatur 

Ku rii Me tro po li tar nej w Kra ko wie 

w dniu 9 listopada 2010. Wydrukowany 

Autorom Okna życia udała 

się rzecz niezwykła: 

stworzyli w swoim dziele 

„Sztukę miłości” naszych 

czasów – nie tej fizycznej, 

zmysłowej (miłość amor), 

lecz ewangelicznej 

– świętej (miłość caritas). 

został w sporym nakładzie w sądeckiej 

Dru kar ni GOL DRUK, ale ma być roz - 

pro wa dza ny w ca łym kra ju je dy nie 

przez instytucje kościelne. Całość, zawierająca 

bogatą dokumentację kronikar 

ską i fo to gra ficz ną, wy po wie dzi 

księdza kardynała Karola Wojtyły, świadectwa 

duszpasterzy rodzin i współpracow 

ni ków Wy dzia łu (np. po ru sza ją cy 

Dziennik Ewy Czerwińskiej), wypowiedzi 

i materiały przekazane przez Siostry 

Nazaretanki Józefinę Gutkowską i Cherubinę 

Bokotę (choć one same – zgodnie 

z ży cze niem – zo sta ły 

zaprezentowane bliżej dopiero na końcu 

książki), liczy prawie 150 stron formatu 

A4 (projekt graficzny – Sławomir Sikora, 

rysunki w tekście – Katarzyna Mentel). 

Ostatnia strona, po metryce książki, 

zawiera wymowną dedykację, podpisaną 

przez pozostających w cieniu całego 

przedsięwzięcia fundatorów: 

Ni niej sze wy daw nic two jest skrom - 

nym podarunkiem i symbolem szczerej 

wdzięczności dla Sióstr Cherubiny i Józe 

fi ny oraz ca łej Ro dzi ny Na za re tań - 

skiej, w ser decz nym po dzię ko wa niu 

za wiel kie ser ce i po świę ce nie; za co - 

dzienny trud w długoletniej opiece i trosce 

okazywanej opuszczonym dzieciom 

i samotnym matkom, a przede wszystkim 

za wcielenie w życie idei ochrony życia 

za po cząt ko wa nej prak tycz nie w la tach 

siedemdziesiątych XX w. przez Księdza 

Kardynała Karola Wojtyłę, późniejszego 

Oj ca Świę te go, Słu gę Bo że go Ja - 

na Pawła II. Elżbieta i Ryszard Konstanty, 

Kra ków, 2011 r. 

Autorom Okna ży cia uda ła się rzecz 

nie zwy kła: stwo rzy li w swo im dzie le 

„Sztukę miłości” naszych czasów – nie 

tej fizycznej, zmysłowej (miłość amor), 

lecz ewangelicznej – świętej (miłość cari 

tas), przed sta wio ną, co jest jej naj - 

więk szą za le tą, w spo sób po glą do wy, 

in te re su ją cy i atrak cyj ny dla ka żde go 

czytelnika, a szczególnie młodzieży: tej 

po szu ku ją cej dzi siaj au to ry ta tyw nych 

wzor ców, sta ją cej przed wy zwa nia mi 

i dezawuowanymi powszechnie wartościami 

rodzicielstwa, z którymi borykali 

się i z którymi poradzili sobie z sukcesem 

bo ha te ro wie tej ksią żki – pod - 

opieczni Domu. 

Już po pierwszym spotkaniu z Siostrą 

Cherubiną w 2008 roku czułem potrzebę 

wskazywania jej wzoru wychowywanej 

przez sie bie mło dzie ży. Mó wi łem, 

że na praw dę są po śród nas świę ci 

– współcześni Samarytanie, Matki Teresy, 

że ist nie ją ta kże dzi siaj – choć Wy 

w to nie bardzo wierzycie – spadkobiercy 

Siłaczek, Judymów – żyją wśród nas 

Ci, któ rych współ cze sna mło dzież 

w swym konsumpcjonizmie i praktycyzmie 

skazała na niebyt. Ponad rok później, 

po przeczytaniu wydanego właśnie 

Okna ży cia J. Le śnia ka, S. Si ko ry i J. 

Ko niecz ne go wiem, że Sio stra Jó ze fi - 

na i Sio stra Che ru bi na mo gą i zdo ła ją 

dzisiejszą młodzież nauczyć miłości: tej 

bezinteresownej, oddanej, nieszukającej 

poklasku i nieunoszącej się pychą, miłości 

świętej, o której kiedyś pisał święty 

Pa weł. Bę dą to czy nić na pew no 

z kart powstałego dzięki ich pracy albumu, 

a jeżeli siły pozwolą, także bezpo- 


WOKÓŁ NAS 

Spotkanie przy Franciszkańskiej FOT. TADEUSZ WARCZAK 

śred nio w swej pra cy mi syj nej wśród 

mło dych (w trak cie spo tka nia w Ku rii 

Siostry potwierdziły przyjęcie mojego 

za pro sze nia na spo tka nie z mło dzie żą 

w No wym Są czu). Tej wła śnie zbun to - 

wa nej mło dzie ży, ata ku ją cej po pu li - 

stycz nie Ko ściół, od cho dzą cej 

od wartości rodzinnych, szukającej autorytetów 

i pogubionej w konsumpcyjnym 

pochłanianiu życia, zacytuję kilka 

zawartych w książce listów – świadectw 

od „dzieci”, „wnuków” i „prawnuków” 

Sióstr Nazaretanek z Krakowa: 

„Gdy do wie dzia łam się, że je stem 

w ciąży, byłam na półmetku klasy matural 

nej. Nie mia łam nic: ani wy kształ ce - 

nia, ani pra cy, ani na dziei 

na ma łżeń stwo. Był za to ogrom ny strach 

przed reakcją rodziców… Będąc na Jasnej 

Górze dowiedziałam się o istnieniu 

Domu Samotnej Matki w Krakowie. Pojechałam 

tam i spotkałam siostrę Cherubinę 

– człowieka o ogromnym sercu. 

Przy ję ła mnie z nie praw do po dob ną 

życzliwością, okazała zrozumienie oraz 

dodawała nadziei… Siostra pomogła mi 

rów nież w naj wa żniej szej spra wie 

– w poinformowaniu rodziców… Dziecko, 

które w czasie ciąży wydawało mi się 

karą za złe postępowanie, stało się największą 

radością i dumą”. 

„Droga Babciu Cherubino! 

Za kil ka dni bę dę zda wać ma tu rę 

– eg za min doj rza ło ści. Nie wiem, czy 

napisanie kilku słów wypracowania potwierdzi 

moją dojrzałość psychiczną, ale 

mi mo wszyst ko bo ję się, bo jest to za koń - 

cze nie wa żne go eta pu w mo im ży ciu. 

Jed nak wie rzę, że wszyst ko bę dzie do - 

brze, a Ty bę dziesz się za mnie mo dlić… 

Dzię ki To bie i wszyst kim w do mu 

czułam się kochana, oczekiwana od same 

go po cząt ku. Mi mo że ca ły świat był 

prze ciw ko de cy zji mo jej ma my o uro - 

dze niu mnie, Ty by łaś je dy na, któ ra 

wierzyła, że wszystko będzie dobrze i że 

ja koś się uło ży. Da łaś mo jej ma mie si - 

łę, któ ra by ła jej wów czas tak bar dzo 

potrzebna i utwierdziłaś ją w przekonaniu, 

że ży cie, na wet to, któ re go jesz cze 

nie ma na świe cie, jest war to ścią naj - 

wa żniej szą”. 

Od wie dza na dzi siaj czę sto przez 

dzien ni ka rzy (mó wią o tym cy to wa ne 

w zakończeniu książki materiały prasowe) 

Siostra Cherubina nie chce mówić 

o sobie: – Li czy się tyl ko to dzie ło kar - 

dy na ła Woj ty ły… To był Bo ży czło - 

wiek… Dba i z za świa tów o nas, o Dom, 

o swoje dzieło… Ścisłą tajemnicą Siostry 

Cherubiny pozostanie także treść jej 

zeznań – istotnego świadka – złożonych 

w toczącym się procesie beatyfikacyj - 

nym Jana Pawła II. 

Idea „Okno ży cia” – na pi sał ks. Ja - 

cek Konieczny w albumie – to świadectwo 

trzech cu dów: po czę te go ży cia 

(na ro dzin dziec ka), doj rza łe go ma cie - 

rzyństwa i odpowiedzialnego ojcostwa. 

Okno ży cia. S.O.S. ks. kar dy na ła Ka ro - 

la Woj ty ły – śmiem prze ko ny wać 

wszystkich – to książka, którą powinno 

się obo wiąz ko wo czy tać i oma wiać 

w szko łach, za miast (ró żnej war to ści) 

po rad ni ków tech nik i me tod obro ny 

przyszłych rodziców przed dzieckiem. 

Edukacja seksualna, z trudem przebijająca 

się do klas lekcyjnych, powinna się 

stać edukacją prorodzinną, nauką świadomego 

rodzicielstwa, a nie zapobiegania 

ciąży i ratowania się po „wpadce”. 

Ksią żka J. Le śnia ka, S. Si ko ry i J. Ko - 

niecz ne go wska zu je dro gę ku obro nie 

ży cia po czę te go i sa mot nej mat ki, 

przedstawia osobom odrzuconym i niechcia 

nym dro gę do mi ło ści i uciecz kę 

od zła. 

Kto ratuje jedno życie, ten ratuje cały 

świat – głosi jedna z głębokich mądrości 

naszej cywilizacji. 

– Siostry Nazaretanki z Krakowa urato 

wa ły tych dzie ci bli sko dwa ty sią ce 

– piszą autorzy w wydanym albumie. 

– Dzi siaj jest ich już dwa ty sią ce 

czterdzieści! – precyzuje Siostra Józefina 

na spotkaniu z ks. kardynałem Stanisławem 

Dziwiszem. 

BO GU SŁAW KOŁCZ 


SĄDECZANIE 

Kościół Matki Bożej Niepokalanej w Nowym Sączu 

Dzie ło ży cia 


księdza Zenona 

Przed miesiącem odszedł do wieczności ks. prałat Zenon Rogoziewicz 

– proboszcz parafii Matki Bożej Niepokalanej. 

Mając świeżo w pamięci jego ofiarną posługę duszpasterską 

i ponad półwiekową pracę kapłańską, pragniemy przypomnieć 

niniejszym tekstem jedno z największych dzieł Księdza 

Prałata – kościół na osiedlu Milenium – wotum wdzięczności 

Panu Bogu za 700 lat historii Nowego Sącza. 

Początki duszpasterstwa w południowych 

osiedlach Nowego 

Są cza wią żą się z ro kiem 1961, 

tj. zachętą ks. prałata Władysława 

Lesiaka – proboszcza nowosądeckiej 

fary – do wprowadzenia w Białym 

Klasztorze ss. Niepokalanek stałych 

Mszy św. W 1963 r. utwo rzo no tu taj sta - 

ły rektorat na czele z ks. Gerardem Bratkiem, 

któ ry zmarł 29 czerw ca 1966 r. 

w wyniku wypadku drogowego, najechany 

na motorze przez ciężarówkę. 

W tym sa mym ro ku (w lip cu) urząd rek - 

tora Białego Klasztoru objął ks. Zenon 

Rogoziewicz, co wiązało się z podniesieniem 

powierzonej mu jednostki do rangi 

samodzielnej wikarii, prowadzącej 

od 1967 r. własne księgi parafialne. 

Na rzu ca ją ca się po trze ba bu do wy 

świątyni w ludnych osiedlach Nowego 

Sącza, odległych od historycznego centrum 

miasta, spowodowała począwszy 

od ro ku 1970 pod ję cie przez ks. Ze no - 

na Ro go zie wi cza i wła dze die ce zjal ne 

intensywnych starań o uzyskanie zezwolenia 

na budowę nowego kościoła. Okazją 

do ja sne go wy ar ty ku ło wa nia 

stanowiska w tej sprawie była pierwsza 

w krótkiej historii tworzącej się wspólno 

ty pa ra fial nej wi zy ta cja ka no nicz - 

na prze pro wa dzo na przez bp. Je rze go 

Ablewicza w czerwcu 1972 r., w której 

trakcie ks. Zenon Rogoziewicz zdał rela 

cję z do tych cza so wej pra cy dusz pa - 

sterskiej, zwracając jednocześnie uwagę 

na pro blem ko niecz no ści bu do wy ko - 

ścioła, co wyraził dobitnym stwierdzeniem: 

„Chcemy też budować świątynię 

Bożą – tę z kamienia lub z cegły – abyśmy 

mie li swój wła sny ko ściół – to jest 

nasze wielkie pragnienie”. 

Znacz na in ten sy fi ka cja tych sta rań 

na stą pi ła rok póź niej. La tem 1973 r. 

proś bę o wy ra że nie zgo dy na bu do wę 

ko ścio ła w No wym Są czu na osie dlu 

Mi le nium za wio zła do Pre zy dium Wo - 

je wódz kiej Ra dy Na ro do wej w Kra ko - 

wie de le ga cja no wo są dec kiej 

społeczności katolickiej reprezentowana 

przez oso by świec kie – Woj ciecha 

Plu tę i Woj cie cha Adam czy ka. Mo nit 

o tej sa mej tre ści po no wio ny zo stał 

w WRN kilka miesięcy później. Zawierał 

on cały szereg argumentów uzasadnia 

ją cych po trze bę bu do wy no wej 

świą ty ni. Wska zy wał na du ży na pływ 

spo łe czeń stwa wiej skie go do mia sta 

oraz na trudności, jakich doznają wierni 



SĄDECZANIE 

FOT. ANTONI ŁOPUCH 

Czynnikiem decydującym 

były szybko postępujące 

zmiany polityczne 

związane z powstaniem 

Solidarności, która 

działając na gruncie 

nowosądeckim, sprawę 

budowy świątyni na osiedlu 

Milenium uczyniła jednym 

ze swoich podstawowych 

dezyderatów społecznych. 

w korzystaniu z posługi duszpasterskiej. 

Nawiązywał do skutków szybkiego rozrostu 

osiedla Milenium. Przede wszystkim 

jednak odwoływał się do rozsądku 

decydentów, podkreślając pożytki płynące 

ze zgodnego współdziałania instytu 

cji pań stwo wych i ko ściel nych. In ną 

odważną próbą było skierowanie na ten 

sam adres petycji podpisanej przez około 

tysiąc osób, popierających urzędowe 

sta ra nia pro wa dzo ne przez ks. Ze no - 

na Rogoziewicza. 

W roku następnym – 1974 – zabiegi 

o uzy ska nie pań stwo we go ze zwo le nia 

na bu do wę ko ścio ła by ły pro wa dzo ne 

rów nie kon se kwent nie i to za rów no 

na szczeblu wojewódzkim, jak i powiatowym. 

Najważniejsze działania w tym 

zakresie podjęto w marcu, a następnie 

w lipcu, kiedy to w kwestii zezwolenia 

monitowały Wojewódzką Radę Narodową 

w Kra ko wie de le ga cje rek to ra tu, 

w obydwu przypadkach złożone z reprezen 

tan tów świec kich – Woj cie cha 

Adam czy ka i Edwar da Czer nec kie go 

– w drugim wsparte także osobą i autorytetem 

księdza rektora. O determinacji 

sta rań zwią za nych z bu do wą ko ścio ła 

na osie dlu Mi le nium świad czy fakt, 

że 12 lipca 1974 r. rektorat zdecydował 

się wy słać w tej spra wie pi sma do dy - 

gnitarzy zajmujących najwyższe urzędy 

w państwie, tj. wiceprezesa Rady Ministrów 

Jó ze fa Tejch my i sze fa Urzę du 

do Spraw Wyznań Kazimierza Kąkola. 

Pewne nadzieje na korzystną zmianę 

odnośnie wniosku nowosądeckiego dawa 

ły, cią gle wpraw dzie rzad kie, ale jed - 

nak coraz częstsze w Polsce realizacje 

no wych ko ścio łów, na cze le z gło śną 

(urastającą do rangi historycznego symbolu) 

budową świątyni w Nowej Hucie, 

konsekrowaną 15 maja 1977 r. Jeszcze 

więcej powodów do optymizmu dostarczała 

przeprowadzona w naszym kraju 

na wio snę 1978 r. wi zy ta oso bi ste go 

przedstawiciela papieża Pawła VI – arcy 

bi sku pa Lu igi Pog gi – któ ra bę dąc 

wyrazem poprawy stosunków pomiędzy 

rządem w Polsce a Stolicą Apostolską, 

wydawała się ułatwiać sytuację parafii 

oczekujących na koncesje odnośnie realizacji 

zaplanowanych obiektów sakralnych. 

Przyjazd wysłannika papieskiego 

został wykorzystany do poruszenia sprawy 

ze zwo le nia na bu do wę ko ścio ła 

na Milenium, która to kwestia znajdując 

się w centrum zainteresowania spo - 

łecz no ści ka to lic kiej nie tyl ko No we - 

go Są cza, ucho dzi ła wów czas 

za pierw szo pla no wą w ska li die ce zji 

tar now skiej. Trud no do ciec na ile za - 

in te re so wa nie wy so kiej hie rar chii 

kwestią nowosądeckiej świątyni przybliżyło 

uzyskanie zgody na jej budowę, dopro 

wa dza jąc do skru sze nia opo ru 

ówczesnych decydentów, m.in. osobistego 

przeciwnika spraw miejscowego Kościo 

ła – ów cze sne go wo je wo dy 

nowosądeckiego Lecha Bafii. Nie ulega 

jednak wątpliwości, że czynnikiem decy 

du ją cym by ły szyb ko po stę pu ją ce 

zmiany polityczne związane z powstaniem 

So li dar no ści, któ ra dzia ła jąc 

na gruncie nowosądeckim, sprawę budo 

wy świą ty ni na osie dlu Mi le nium 

uczy ni ła jed nym ze swo ich pod sta wo - 

wych dezyderatów społecznych. 

13 kwiet nia 1979 r. (w Wiel ki Pią tek) 

z in spi ra cji ks. Ze no na Ro go zie wi cza 

na placu zamierzonej budowy postawiono 

krzyż o wy so ko ści 3,5 m. Był to wy - 

raz determinacji, który spowodował, że 

przeciwnicy budowy świątyni ustąpili. 



Wmurowanie kamienia węgielnego 

dokonał abp Jerzy Ablewicz 


Zapowiedzią zwycięstwa w tej sprawie 

było ujęcie 9 września 1980 r. (decyzją 

wo je wo dy no wo są dec kie go) re ali za cji 

kościoła w planie budownictwa sakralne 

go i ko ściel ne go na rok 1980, osta - 

tecznym zaś tryumfem decyzja Urzędu 

Miejskiego w Nowym Sączu z 20 paździer 

ni ka 1982 r., któ ra udzie la ła po - 

zwo le nia na bu do wę ko ścio ła 

parafialnego na Milenium przy ul Królowej 

Jadwigi 44 „do stanu zerowego”. 

W międzyczasie (6 grudnia 1980 r.) dekre 

tem bi sku pa tar now skie go zo sta ła 

utworzona parafia Matki Bożej Niepoka 

la nej, po więk szo na nie ba wem (14 

grud nia 1983 r.) o frag ment osie dli Bar - 

skie i Armii Krajowej. 

Praktycznym początkiem budowy kościo 

ła na Mi le nium był za kup przez pa - 

ra fię MBN w lip cu 1982 r. od sióstr 

Niepokalanek parceli o powierzchni 2 ha, 

położonej w bezpośrednim sąsiedztwie 

Białego Klasztoru. Prace realizacyjne 

nad szeroko zakrojonym przedsięwzięciem 

od początku przebiegały w dobrym 

tempie, przy dużym zaangażowaniu parafian. 

Skutecznym sposobem zaspakajania 

potrzeb finansowych budującego się 

kościoła okazały się wyjazdy ks. Zenona 

Rogoziewicza do mniej lub bardziej 

odległych parafii, połączone z wygłaszaniem 

niedzielnych kazań i przeznaczaniem 

tacy na budowę nowosądeckiej 

świątyni. Nie zabrakło również innych 

form pomocy, polegających na sprzedaży 

przez członków Klubu Inteligencji 

Ka to lic kiej (m. in. przez Zo fię Flis) ma - 

łych palm wielkanocnych oraz dystrybuowaniu 

w różnych parafiach książek 

religijnych. Przede wszystkim jednak 

efektywnym sposobem na pokrycie rosnących 

wydatków budowlanych okazało 

się uruchomienie przez parafię 

produkcji drewnianych palet przeznaczonych 

dla niemieckiego odbiorcy. 

Dal sze dzia ła nia ks. Ro go zie wi cza 

i je go współ pra cow ni ków skon cen tro - 

wa ły się na spo rzą dze niu pro jek tu ko - 


ścio ła. W wy ni ku kon kur su wy bra no 

projekt wykonany przez zespół krakowskich 

ar chi tek tów pod kie row nic twem 

arch. Leszka Filara. To co zdecydowało 

o wy bo rze kra kow skie go pro jek tu 

(zmienionego nieznacznie w trakcie reali 

za cji w za kre sie roz wią zań heł mu 

W międzyczasie dekretem 

biskupa tarnowskiego 

została utworzona parafia 

Matki Bożej Niepokalanej, 

powiększona niebawem 

(14 grudnia 1983 r.) 

o fragment osiedli Barskie 

i Armii Krajowej. 

wie ży i for my sy gna tur ki) wy ni ka ło 

przede wszyst kim z fak tu, iż au to rzy 

przedstawili oryginalną, a zarazem nowo 

cze sną wi zję bu dow li sa kral nej na - 

wią zu ją cą do wschod nich mo ty wów, 

uwi docz nio nych głów nie w pro jek cji 

wieży-minaretu, ciekawie komponującej 

się z krajobrazem Sądecczyzny. Zało 

że nia funk cjo nal ne za kła da ły 

powstanie dużej świątyni (mogącej pomie 

ścić 5,5 tys. osób), co od zwier cie dla - 

ją jej podstawowe wymiary: 

– dłu gość ko ścio ła (okap da chu) – 68,07 m; 

– szerokość kościoła wraz z zespołem kaplic – 63,3 m; 

– wy so kość wie ży – 64 m (z krzy żem – 68 m); 

– po wierzch nia użyt ko wa – 3 418,8 m²; 




SĄDECZANIE 

– po wierzch nia za bu do wy – 2 133,7 m²; 

– kubatura ogólna – 52 605 m³. 

Pierw szy etap bu do wy ko ścio ła 

na Milenium został zamknięty w 1986 r. 

W tym czasie powstała obszerna kaplica 

Mat ki Bo żej Nie usta ją cej Po mo cy 

(mogąca pomieścić 1500 wiernych), służą 

ca przez naj bli ższe la ta ja ko no wy, 

chociaż ciągle jeszcze tymczasowy kościół 

parafialny. Pomimo swojej prowizo 

rycz no ści zna cze nie tej czę ścio wej 

re ali za cji by ło ogrom ne, a wa gę te go 

wydarzenia podkreślało poświęcenie kapli 

cy przez ks. bp. Je rze go Able wi cza 

(na Pasterce w 1986 r.), który na pamiątkę 

te go wy da rze nia ofia ro wał ka pli cy 

Ks. S. Majcher, ks. Z. Rogoziewicz 

i ks. J. Pancerz 

malowany na desce złocony obraz Matki 

Bo żej. Or dy na riusz tar now ski już 

wcześniej zresztą, i to wielokrotnie, okazy 

wał ży we za in te re so wa nie i po moc 

spra wom pa ra fii MBN, o czym świad - 

czy m.in. wmurowanie przezeń 2 czerwca 

1985 r. pod bu du ją cą się świą ty nię 

ka mie nia wę giel ne go po cho dzą ce go 

z Bazyliki św. Piotra w Rzymie, poświęconego 

specjalnie na tę okazję przez papieża 

Jana Pawła II. 

Od samego początku budowy kościoła 

uwidoczniła się troska o godny wystrój 

po wsta ją cej świą ty ni. Bo da jże 

pierwszym zamówieniem artystycznym 

(poczynionym w związku z uroczystością 

wmurowania kamienia węgielnego) 

było powierzenie Grażynie Kulig zadania 

namalowania obrazu Matki Boskiej 

Ja zło wiec kiej, umiesz czo ne go póź niej 

w sa li do mu ka te che tycz ne go. W tym 

samym miejscu zostały ulokowane dalsze 

obrazy – Serce Pana Jezusa i Serce 

Mat ki Bo żej, a ta kże pła sko rzeź ba 

przed sta wia ją ca Ma don nę z Dzie ciąt - 

kiem. W sa mym ko ście le na to miast 

– w dziewiątą rocznicę wprowadzenia 

stanu wojennego – odsłonięta została tabli 

ca ku czci ks. Je rze go Po pie łusz ki. 

Osob ne miej sce wśród ofia ro wa nych 

w tym czasie obrazów zajął wizerunek 

Chrystusa: Je zu ufam To bie, przekazany 

ko ścio ło wi przez s. Ad ria nę Hen ry kę 

Czarnecką wraz z rodziną. 

Historyczny akt konsekracji kościoła 

MBN, za pla no wa ny na rok ju bi le - 

uszu 700-le cia No we go Są cza, 

na dzień 15 listopada 1992 r., został poprze 

dzo ny po świę ce niem czte rech 

Pierwszy etap budowy 

kościoła na Milenium został 

zamknięty w 1986 r. W tym 

czasie powstała 

obszerna kaplica Matki 

Bożej Nieustającej Pomocy, 

służąca przez najbliższe 

lata jako nowy, chociaż 

ciągle jeszcze tymczasowy 

kościół parafialny. 

dzwonów: „Józef”, Małgorzata, „Stanisław” 

i „Maksymilian”, ufundowanych 

przez rodziny Ostrowskich, Wójcików, 

Wydrów i Zająców. Aktu poświęcenia 

kościoła Matki Bożej Niepokalanej dokonał 

ordynariusz tarnowski ks. bp Józef 

Ży ciń ski, na to miast ho no ru 

na masz cze nia ścian świą ty ni ole ja mi 

świętymi w miejscu zacheuszków dostą- 






pili księża Stanisław Jemioło i Tadeusz 

Górka. Podczas uroczystości w konsekro 

wa nym oł ta rzu umiesz czo no re li - 

kwie św. Ho no ra ty, św. Pro bu sa i bł. 

Ka ro li ny Kóz ki. Uczu cia pa ra fian 

i wszystkich tych, którym realizacja nowosądeckiej 

świątyni była bliska, wyraził 

ks. pro boszcz Ze non Ro go zie wicz, 

który w swojej przemowie z dumą, ale 

i z troską stwierdził: „I dziś na na szych 

oczach nakładamy koronę temu dziełu, 

które ogłaszam Pomnikiem Wdzięczno - 

ści Bo gu, ja ko dar na 700-le cie No we go 

Są cza [...]. Nie wszyst ko jest zro bio ne 

– tyl ko to co naj wa żniej sze, by ta kon se - 

kra cja mo gła się od być. Nie ma sta łe go 

tabernakulum, nastawy ołtarzowej, nie 

ma wi tra ży, nie ma głów nych drzwi 

w od le wie oraz in ne go wy po sa że nia. 

[...] Nie jest jeszcze skończona kaplica, 

w której trwa obecnie układanie posadzki, 

[zakładanie] grzejników, wentylacji”. 

Dokonanie aktu konsekracji kościoła 

zamykało ważny etap w historii parafii 

Matki Bożej Niepokalanej, rozpoczynając 

kolejny okres – wyposażania surowej 

świą ty ni w ele men ty wy stro ju 

od po wied niej kla sy, do sto so wa ne 

do cha rak te ru no wo cze snej bu dow li. 

Główne zadanie w tym zakresie powierzono 

wybitnemu rzeźbiarzowi krakowskiemu 

prof. Bronisławowi Chromemu, 

który podjął się tego wyzwania z wielkimi 

nadziejami na stworzenie oryginalnych 

dzieł, z któ rych naj wię cej miej sca 

do wykazania talentu i wyobraźni artystycz 

nej da wał tryp tyk oł ta rzo wy oraz 

monumentalne drzwi główne. 

Oczekiwane z dużym zainteresowaniem 

prace projektowe nie zadowoliły 

jednak w pełni komisji diecezjalnej ds. 

sztu ki sa kral nej, któ ra wnio sła swo je 

uwagi, głównie odnośnie tryptyku ołtarzowego, 

powodując w praktyce zaniecha 

nie je go re ali za cji. Mniej dys ku sji 

budziła sprawa głównych drzwi kościelnych, 

które na etapie wykonawstwa znala 

zły się w mar cu 1994 r., bę dąc 

ukoń czo ny mi ze znacz nym opóź nie - 

niem w 1999 r. 

Wiele prac wykonywanych w pierwszych 

la tach po kon se kra cji ko ścio ła 

zwią za nych by ło z my ślą o przy ję ciu 

w parafii MBN figury Matki Boskiej Fatimskiej, 

co zaplanowane zostało na koniec 

1995 r. Spodziewając się przybycia 

do ko ścio ła na Mi le nium rze szy wier - 

nych z sze ściu de ka na tów, sta ra no się 

przy go to wać świą ty nię i jej oto cze nie 

jak najgodniej. Do tego czasu wykonano 

m.in. więk szą część ogro dze nia, 

głów ną bra mę wej ścio wą pro wa dzą cą 

na plac kościelny, dokończono remont 

kaplicy Matki Boskiej Nieustającej Po- Mury pną się do góry FOT. ANTONI ŁOPUCH 



SĄDECZANIE 

Ks. Z. Rogoziewicz ze swoim następcą 


Przy kościele MBN, 13 lipca 2010 r. FOT. ANTONI ŁOPUCH 

mocy (nazywanej w 1996 r. Fatimską). 

Swój wy ra zi sty kształt (choć cią gle nie 

ostateczny ze względu na brak nastawy 

ołtarzowej) uzyskało prezbiterium, wyposażone 

wg projektu Bronisława Chrome 

go przez Mał go rza tę Kot. 

Na pamiątkę Nawiedzenia 

Fatimskiego na głównej 

ścianie umieszczono 

malowidło Matki Bożej 

Niepokalanej (zwanej 

Sądecką) z napisem: „Tobie 

Maryjo Zawierzamy”, 

wykonane przez 

Mariana Pażuchę. 

W wystroju tym na uwagę zasługiwa ołtarz 

„soborowy” wykonany z „pińczaka” 

z wy rzeź bio ny mi sym bo la mi 

eucharystycznymi i postaciami aniołów 

oraz dwie „ambonki” (pulpity), na których 

wy ry te są wi ze run ki czte rech 

Ewangelistów i rzymskie cyfry Dziesięcior 

ga Przy ka zań. Po cze sne miej sce 

w prezbiterium zajęła również sześcienna 

chrzcielnica, na której ukazane zostały 

sce ny z ży cia i mę czeń stwa św. 

Ja na Chrzci cie la oraz wy ko na ne 

w drewnie tabernakulum z symbolami 

eucharystycznego chleba i boskiej nieskończoności. 

Na pamiątkę Nawiedzenia 

Fa tim skie go na głów nej ścia nie 

umiesz czo no ma lo wi dło Mat ki Bo żej 

Niepokalanej (zwanej Sądecką) z napisem: 

„Tobie Maryjo Zawierzamy”, wykonane 

przez Mariana Pażuchę. 

Duże zmiany w wyglądzie kościoła 

następowały w związku ze wspomnianą 

już fundacją obrazu Je zu ufam To bie oraz 

fundacją obrazu św. Rity. Pierwszy 

z nich początkowo (kiedy kościół był 

jeszcze w budowie) znajdował się w kaplicy 

pokutnej, następnie umieszczony 

został w pierwszej wnęce od strony ołtarza 

przeznaczonej na konfesjonał, by 

ostatecznie po kilku dalszych latach znaleźć 

swoje eksponowane miejsce w kaplicy 

Miłosierdzia Bożego (zwanej 

również kaplicą św. Krzysztofa) w ołtarzu 

z napisem: „Pamiętaj o nas miłosierny 

Panie”, ufundowanym przez rodzinę 

Jamrozów. Wykonawcą tego obrazu był 

Mirosław Grzelak z Łodzi; poświęcenia 

ołtarza wraz z ornatem sprawionym na tę 

pamiątkę przez Stowarzyszenie „Faustinum” 

do ko nał 18 kwiet nia 1999 r. ks. bp 

Piotr Bed nar czyk. Dru gi ob raz – św. Ri - 

ty – namalowany przez Bernarda Wójcika 

– ufundowany przez Janinę 

Habelę-Juin – umieszczony został z prawej 

strony ołtarza głównego, w tzw. 

„przewiązce” specjalnie w tym celu 

przygotowanej. Wizerunek św. Rity 

– kopia włoskiego oryginału – został poświęcony 

przez bp. Piotra Bednarczyka 

na nabożeństwie w dniu 22 maja 1993 r. 

przy udziale licznie zebranego duchowieństwa 

i wiernych, wyrażających na co 

dzień swój kult wo bec czczo nej świę tej 

przynoszonymi przed jej obraz czerwonymi 

różami. 

Nieco wcześniej ufundowano figurę 

Chry stu sa Fra so bli we go. Drew nia - 

na rzeź ba (je sio no wy świą tek) zo sta ła 

wykonana na prośbę ks. Zenona Rogoziewicza 

przez niepokalankę z Nowego 

Sącza – s. Tedeę (Zofię Nowakowską) 

– któ ra przed sta wia jąc twarz Je zu sa 

wzorowała się na obliczu z Całunu Turyńskiego. 

Praca nad rzeźbą trwała rok, 

po jej ukoń cze niu fi gu ra wraz z dwu - 

dziestoma dwoma kamieniami symbolizu 

ją cy mi dzie sięć lat sta rań 

o zezwolenie na budowę świątyni i dwanaście 

lat jej realizacji została umieszczo 

na w ma łej wnę ce pod chó rem 

przy wejściu bocznym do kościoła w cichym 

ką ci ku mo dli twy. Rów nież i to 

dzie ło oraz na rzę dzia Mę ki Pań skiej, 

wykonane z drewna, poświęcone zostało 

przez bp. Pio tra Bed nar czy ka. 

Wyposażenie i wystrój kościoła dopełniły 

stacje Drogi Krzyżowej umieszczone 

w nawie świątyni. Z kolei kaplicę 

Miłosierdzia Bożego dodatkowo ozdobi 

ło du że płót no au tor stwa Ber nar da 

Wójcika przedstawiające św. Krzysztofa 

prze cho dzą ce go z ma łym Je zu sem 

przez Kamienicę, wizerunek bł. Matki 

Mar ce li ny Da row skiej za ło ży ciel ki 

Zgro ma dze nia Sióstr Nie po ka la ne go 



Biały Klasztor i kościół MBN z lotu ptaka FOT. SŁAWOMIR SIKORA 

Kaplica św. Rity FOT. ANTONI ŁOPUCH 

Ks. Z. Ro go zie wicz, bp W. Le cho - 

wicz, ks. K. Mar kie wicz FOT. AN TO NI ŁO PUCH 

Po czę cia Naj święt szej Ma ryi Pan ny, 

a także wspomniany obraz Matki Bożej 

Nieustającej Pomocy, ofiarowany przez 

bp. Jerzego Ablewicza w 1986 r. 

Po opuszczeniu parafii przez ks. Stani 

sła wa Je mio łę, nad zór nad dal szy mi 

pracami budowlano-wyposażeniowymi 

przejął z polecenia ks. proboszcza Zenona 

Rogoziewicza ks. Tadeusz Górka, 

a na stęp nie ks. Wła dy sław Si pior. 

Szczegółowe zapisy kronikarskie odnośnie 

wykonywanych prac w drugiej połowie 

lat dziewięćdziesiątych dają obraz 

mno go ści po dej mo wa nych wy sił ków. 

Naj wa żniej sze z nich to: ukoń cze nie 

prac w kaplicy domowej (poświęconej 

przez bp. Władysława Bobowskiego 22 

ma ja 1998 r.), umiesz cze nie lamp 

oświe tle nio wych wo kół ko ścio ła, 

wybudowanie do mu ka te che tycz ne go 

i plebani, zrobienie dróg dojazdowych 

na placu kościelnym, wykonanie nowego 

ta ber na ku lum z pan cer nym wnę - 

trzem oraz dzie się ciu no wych 

konfesjonałów, zainstalowanie nowych 

jupiterów nad ołtarzem głównym, odnowienie 

cokołu i figury Matki Bożej Niepo 

ka la nej przed ko ścio łem, za sia nie 

traw ni ków i po sa dze nie krze wów 

ozdob nych, ukoń cze nie prac przy par - 

kingach i boiskach sportowych do siatków 

ki, te ni sa oraz pił ki ręcz nej, 

a ponadto wykonanie wielu większych 

i mniej szych ro bót ślu sar skich, sto lar - 

skich, elektrycznych, konserwatorskich 

Najbardziej zuchwałym 

przypadkiem włamania 

była próba zrabowania 

gabloty wotywnej sprzed 

obrazu św. Rity, podjęta 

w dzień siódmej rocznicy 

konsekracji kościoła – 15 

listopada 1999 r. 

i de ko ra cyj nych. Nie zbęd nym oka za ło 

się również założenie urządzeń alarmowych 

w kościele i na plebani, co niestety 

po dyk to wa ne by ło przy krą 

koniecznością związaną z próbami włamań. 

Naj bar dziej zu chwa łym te go ro - 

dza ju przy pad kiem by ła pró ba 

zra bo wa nia ga blo ty wo tyw nej sprzed 

obrazu św. Rity, podjęta w dzień siódmej 

rocznicy konsekracji kościoła – 15 

listopada 1999 r. – udaremniona w ostatniej 

chwi li, gdy dwaj mę żczyź ni po cho - 

dzący z odległych stron Polski, wynosili 

już wota z placu kościelnego. 

Zakończenie głównego etapu starań 

o upiększenie i godne wyposażenie kościoła 

MBN nastąpiło w końcu 1999 r., 

na kil ka ty go dni przed na dej ściem ro - 

ku 2000 – Wielkiego Jubileuszu Chrześci 

jań stwa. Oka zję do sym bo licz ne go, 

a przy tym bar dzo wy mow ne go po łą - 

cze nie Ju bi le uszu z czter dzie sto let nią 


SĄDECZANIE 

Ks. Z. Ro go zie wicz zo stał po cho wa ny 3 lu te go na cmen ta rzu ko mu nal nym w No wym Są czu 

za le d wie hi sto rią rek to ra tu i pa ra fii, 

stworzyły okoliczności związane z wykonaniem 

i poświęceniem długo wykony 

wa nych drzwi głów nych. Drzwi te 

wyróżniały się z dwóch powodów: wyrazu 

artystycznego oraz olbrzymich, niespotykanych 

rozmiarów. 

8 grud nia 1999 r., w cza sie po świę - 

cenia drzwi przez ordynariusza tarnowskie 

go Wik to ra Skwor ca, 

no wo są de cza nie i wszy scy przy by li 

na uro czy stość prze ko nać się mo gli za - 

rów no o in te re su ją cej kon cep cji ar ty - 

stycz nej wy ra żo nej w sce nie Zwia sto - 

wania, jak również o wielkich gabarytach 

te go dzie ła. Trud no stwier dzić, 

który z parametrów fizycznych przesądził 

o tym, że metalowe drzwi nowosądeckiego 

kościoła zaprojektowane przez 

Bro ni sła wa Chro me go uzna ne zo sta ły 

za największe w Europie. Imponują one 

bo wiem nie tyl ko swo ją wy so ko ścią 

i sze ro ko ścią – od po wied nio: 6,4 m 

oraz 7,5 m – ale przede wszyst kim za - 

dzi wia ją nie bo tycz nym 16-to no wym 

cię ża rem, któ ry spo wo do wał ko niecz - 

ność za mon to wa nia urzą dze nia pneu - 

matycznego wspomagającego ich otwieranie 

i zamykanie. 

23 sierp nia 2002 r. Ksiądz Ze non Ro - 

goziewicz przekazał probostwo w parafii 

Matki Bożej Niepokalanej swojemu 

następcy ks. kanonikowi Kazimierzowi 

Mar ko wi czo wi. Do koń ca swo ich dni 

starał się służyć swoim parafianom posługą 

w kancelarii i konfesjonale, zasługu 

jąc na mia no ojca du cho we go 

powierzonej mu wspólnoty parafialnej. 

LE SZEK MI GRA ŁA 

Pół wieku w Nowym Sączu 

1 lu te go w No wym Są czu zmarł ks. pra łat Ze non Ro go zie wicz, w la - 

tach 1980–2002 pro boszcz pa ra fii Mat ki Bo żej Nie po ka la nej w No wym 

Są czu, w la tach 1981–2002 dzie kan de ka na tu No wy Sącz – Po łu dnie 

(po re or ga ni za cji: No wy Sącz – Wschód), ka no nik gre mial ny i kan tor 

Ka pi tu ły Ko le giac kiej, bu dow ni czy ko ścio ła w osie dlu Mi le nium. Zwią - 

za ny z No wym Są czem od blisko 50 lat. 

Ks. Z. Ro go zie wicz uro dził się 19 li sto pa da 1932 r. w Rop czy cach. Świę - 

ce nia ka płań skie przy jął 24 czerw ca 1956 r. z rąk bpa Ka ro la Pę ka li. Był 

duchownym zasłużonym dla społeczności Nowego Sącza, pracował 

w pa ra fii św. Mał go rza ty w la tach sześć dzie sią tych i sie dem dzie sią tych 

w okre sie pro bo stwa ks. Wła dy sła wa Le sia ka. Za pi sał się ja ko twór ca 

i ini cja tor wspól not apo stol skich i sto wa rzy szeń ka to lic kich, m.in. osób 

nie peł no spraw nych oraz ja ko ka pe lan sióstr Nie po ka la nek i pen sjo na - 

riuszy Państwowego Domu Rencistów przy ul. Emilii Plater, opiekun 

Klubu Amazonek. Współzakładał Stowarzyszenie Przyjaciół Społecznego 

Ka to lic kie go Li ceum Ogól no kształ cą ce go w No wym Są czu. Od zna - 

czo ny Me da lem im. Jo an ny Be ret ty Mol li za obro nę ży cia po czę te go. 

W swej pa ra fii upo wszech nił kult św. Ri ty. 

Ks. Z. Rogoziewicz został pochowany 3 lutego na cmentarzu komunalnym 

w Nowym Sączu w grobie, w którym spoczywa od kilkudziesięciu lat ks. 

Gerard Bratek (1933–1966), tragicznie zmarły kolega z seminarium w Tarnowie, 

jego poprzednik i współpracownik przy tworzeniu rektoratu w os. 

Milenium. Pożegnało go ok. 200 kapłanów z bpem Wiesławem Lechowiczem 

i bratankiem ks. Edmundem Rogoziewiczem z Warszawy. 



W II LO im. M. Konopnickiej 

zostanie wmurowana tablica pamiątkowa 

Zbigniewa Szkarłata 

Spisane będą 

czyny i rozmowy 

5 lutego br. minęła, bez echa, 25. rocznica tragicznej śmierci 

Zbigniewa Szkarłata, działacza Solidarności, którego znaleziono 

nieprzytomnego 2 lutego 1986 r. pod arkadami hotelu 

„Beskid” w Nowym Sączu, przynajmniej taka była oficjalna 

wer sja. Zmarł po 3 dniach w szpi ta lu. 

Zbigniew Szkarłat 

Nie zbi tym fak tem jest, że cię - 

żkich obrażeń czaszki – bezpo 

śred nia przy czy na zgo nu 

– Zb. Szkar łat do znał w dro - 

dze na Mszę św. za Oj czy znę w ko ściół - 

ku kolejowym. Nieszczęśliwy wypadek, 

czy śmiertelne pobicie – na to pytanie 

do dzisiaj nie ma odpowiedzi. 

W kręgach solidarnościowych, i nie 

tylko, tajemniczą śmierć Szkarłata wtedy 

i te raz przy pi su je się „nie zna nym 

sprawcom”, pod którym to eufemizmem 

kry je się Słu żba Bez pie czeń stwa, taj - 

na po li cja po li tycz na PRL. Twar dych 

dowodów brak. 

Zbigniew Szkarłat, rocznik 1944, założył 

„Solidarność” w Spółdzielni Inwali 

dów. W „kar na wa le” So li dar no ści 

(1980–81) był delegatem na zjazd regional 

ny związ ku w Kra ko wie. W mar - 

cu 1984 r. zna lazł się w gru pie 

kil ku na stu są de czan, aresz to wa nych 

przez SB pod zarzutem kontynuowania 

nielegalnej działalności w Solidarności. 

Więziony w Areszcie Śledczym przy ul. 

Mogilskiej i na Montelupich w Krakowie, 

gdzie od no wi ła mu się cho ro ba 

ucha. Wol ność od zy skał po 5. mie sią - 

cach na mo cy amne stii. Po wyj ściu 

z aresztu zaangażował się w działalność 

Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy parafii 

ko le jo wej, przy go to wy wał m.in. 

oprawę comiesięcznych Mszy św. za Ojczy 

znę. Przy jaź nił się z ro dzi ną Szka - 

radków, nawet zewnętrznie był podobny 

do Andrzeja Szkaradka (wzrost, waga), 

przywódcy podziemnej „S” w Nowym 

Są czu, o czym są dec cy bez piecz nia ki 

dobrze wiedzieli… 

Pogrzeb Zbigniewa Szkarłata 11 lutego 

1986 roku na cmentarzu komunalnym 

przy ul. Rejtana w Nowym Sączu, 

z udziałem ponad tysiąca osób, przerodził 

się w manifestację patriotyczną. 

Uroczystościom żałobnym przewodniczył 

niezłomny jezuita, o. Kazimierz 

Ptasz kow ski. Nad trum ną przy ja cie la 

prze ma wiał An drzej Szka ra dek. Ze 

sztan da ra mi przy by ły de le ga cje „S” 

z całej Małopolski. Na płycie nagrobnej 

W kręgach solidarnościowych, 

i nie tyl ko, ta jem ni - 

czą śmierć Szkar ła ta wte dy 

i te raz przy pi su je się „nie - 

zna nym spraw com”, 

pod któ rym to eu fe mi - 

zmem kry je się Słu żba Bez - 

pie czeń stwa, taj na po li cja 

po li tycz na PRL. Twar dych 

do wo dów brak. 

umieszczono cytat z wiersza Czesława 

Miłosza: Możesz go zabić, narodzi się 

no wy, spi sa ne bę dą czy ny i roz mo wy. 

W opi nii ża łob ni ków spod zna ku „S” 

był to mord po li tycz ny. 

Sekcję zwłok Zb. Szkarłata przeprowadzono 

w zakładzie medycyny sadowej 

AM w Krakowie. Opinię sporządził 

osławiony prof. Zdzisław Marek, który 

w 1977 ro ku prze pro wa dził ob duk cję 

ciała Stanisława Pyjasa. W obrażeniach 

Szkarłata nie dopatrzył się udziału osób 

trzecich. 

Po stę po wa nie w spra wie śmier ci 

dzia ła cza „S” Pro ku ra tu ra Re jo no wa 

w No wym Są czu umo rzy ła po kil ku 

mie sią cach z bra ku zna mion udzia łu 

osób trzecich. Prywatne śledztwo prowadzone 

przez Andrzeja Szkaradka rozbiło 

się o mur strachu i milczenia, m.in. 


zeznających na potrzeby oficjalnego docho 

dze nia go ści (fe ral ne go wie czo ru) 

restauracji hotelowej. Bardzo szybko ze 

„śled cze go” Szka ra dek za mie nił się 

w „zwie rze łow ne” SB, ba da ją cej kto 

rozpuszcza pogłoski o udziale „bezpieki” 

w tragicznym zdarzeniu. (Echa takie 

go za an ga żo wa nia mo żna zna leźć 

w Raporcie Rokity, a niezbite dowody 

w ak tach IPN. Ale to te mat na osob ny 

artykuł). 

W prasie oficjalnej z tamtego okresu 

(m. in. du ży ar ty kuł pt. „Spra wa Szkar - 

ła ta” w „Prze glą dzie Ty go dnio wym”, 

Zbi gniew Szkar łat z matką 

SĄDECZANIE 

nr 9/205 z 2 mar ca 1986 r.) lan so wa no 

te zę o nie szczę śli wym upad ku ofia ry 

po libacji alkoholowej w restauracji hotelowej. 

W tę wersję nie wierzyła prasa 

podziemna i przede wszystkim nie wierzył 

Nowy Sącz. Do sądeczan przeciekły 

in for ma cje o na ci skach es be ków 

Bardzo szybko ze 

„śledczego” Szkaradek 

zamienił się w „zwierze 

łowne” SB, badającej kto 

rozpuszcza pogłoski 

o udziale „bezpieki” 

w tragicznym zdarzeniu. 

na ze zna ją cych w śledz twie kel ne rów, 

personelu i gości hotelu, gdzie aż roiło 

się od współpracowników SB. 

*** 

Po przełomie ustrojowym w 1989 roku 

spra wa Zb. Szkar ła ta zna la zła się 

w orbicie zainteresowania tzw. Komisji 

Rokity, wyłonionej przez Sejm kontraktowy, 

z zadaniem zbadania działalności 

MSW w kontekście tajemniczych zgonów 

122 osób zmarłych po wprowadzeniu 

stanu wojennego 13 grudnia 1981 r., 

w tym wielu działaczy opozycji. 

Ko mi sja Ro ki ty, ba da jąc wy łącz nie 

oficjalne akta, nie zakwestionowała decyzji 

o umorzeniu śledztwa w sprawie 

śmierci Zb. Szkarłata, ale zaleciła prokuraturze 

sądeckiej analizę sprawy opera 

cyj nej SB ps. Dru karz, wsz czę tej 

po śmier ci Szkar ła ta (czy taj obok). 

W na stęp nych la tach pro ku ra tu ra nie 

podjęła żadnych działań w tym kierunku. 

Sprawę Szkarłata odłożono ad acta, 

ale sądeczanie pamiętają. 

*** 

Ten nie po zor ny grób, po ło żo ny 

pod murem południowym sądeckiej nekro 

po lii przy ul. Rej ta na, w la tach 80. 

zeszłego stulecia zawsze otaczał wieniec 

z kwiatów i zniczy. Przed rokiem zmarł 

Ja kub Szkar łat, któ ry pie lę gno wał pa - 

mięć o bra cie i zni czy jak by uby ło. Być 

mo że wy pły ną kie dyś nie zna ne do ku - 

men ty, ujaw nią się mil czą cy świad ko - 

wie, któ rzy rzu cą świa tło na tą 

tajemniczą śmierć. I jeżeli to był mord 

polityczny, to sprawcy, póki żyją, nie powinni 

spać spokojnie! 

Pod czas ubie gło rocz nej kon fe ren cji 

historyczno-edukacyjnej w II LO im. M. 

Konopnickiej w Nowym Sączu, poświęconej 

29. rocznicy wprowadzenia stanu 

wojennego, Jacek Mazanec, wykładowca 

PWSZ w No wym Są czu, bard i po eta 

zgłosił wniosek uczczenia w szkole Zbigniewa 

Szkarłata tablicą pamiątkową. 

Ja cek Ma za nec (uczył j. pol skie go 

w II LO; pierwszy przewodniczący „S” 

w tej szko le) przy po mniał, że Zbi gniew 

Szkar łat był w la tach 1973–1977 

uczniem Liceum dla Pracujących, działającym 

przy II LO, i nawet szefował samorządowi 

szkolnemu. 

– Wnio sek ko le gi Ma za ne ca zy skał 

ogólną aprobatę. Dyrekcja szkoły rozważa 

formą jego realizacji i zastanawia 

się nad wy bo rem od po wied nie go mo - 

mentu odsłonięcia tablicy – mówi Anto 

ni Szcze pa nek, eme ry to wa ny 

na uczy ciel hi sto rii w II LO, se kre tarz 

zarządu sądeckiego oddziału Polskiego 

Towarzystwa Historycznego, który prowadził 

grudniową konferencję. 

Zbi gniew Szkar łat gdy by żył, miał by 

dziś 67 lat. 

(HSZ) 

Materiały i zdjęcia dostarczył p. Bogdan Potoniec 

z II Liceum Ogólnokształcącego w Nowym Sączu oraz 

p. Stanisław Janus z introligatorni przy 

ul. Krajewskiego. 


Z raportu Rokity 

Frag ment spra woz da nia Sej mo - 

wej Ko mi sji Nad zwy czaj nej 

do zba da nia dzia łal no ści MSW, 

tzw. Ra por tu Ro ki ty 

(…) Szczególnym przypadkiem jest 

sprawa śmierci działacza „Solidarności 

w Nowym Sączu Zbigniewa Szkarła 

ta. Ko mi sja uzna ła umo rze nie 

postępowania w tej sprawie za zasadne, 

aczkolwiek wniosła o przeprowadze 

nie przez pro ku ra tu rę ana li zy akt 

operacyjnych SB i przesłuchań funkcjo 

na riu szy b. Wy dzia łu V WUSW 

w Nowym Sączu. Komisja ustaliła nato 

miast, że po śmier ci Z. Szkar ła ta Słu - 

żba Bezpieczeństwa w Nowym Sączu 

wsz czę ła po stę po wa nie ope ra cyj ne 

kryptonim „Drukarz”, mające na celu 

„1. rejestrację informacji, że Zb. Szkarłat 

padł ofia rą SB, 2. usta le nie ini cja to - 

rów ta kich in for ma cji, 3. 

prze ciw dzia ła nie roz po wszech nia niu 

ta kich in for ma cji przez roz mo wy 

ostrze gaw cze, czyn no ści re pre syj ne 

i ewentualne sankcje karne”. 

Ów cze sny szef WUSW w No wym 

Sączu płk Grodecki dopuścił, by postępowanie 

to toczyło się pod nadzorem 

mjr. A Chmielewskiego i było prowadzo 

ne przez por. K. Mę do nia, któ rzy 

wcześniej prowadzili działania represyjne 

przeciwko Z. Szkarłatowi w sprawie 

operacyjnego rozpoznania 

kryptonim „Ogniwo”. W toku postępowania 

kryptonim „Drukarz” zgromadzono 

dużą ilość materiałów 

dotyczących okoliczności śmierci Z. 

Szkarłata, jednak nie zostały one udostępnione 

osobom prowadzącym bądź 

nadzorującym śledztwo. W szczególności 

odpowiedzialny za specjalną grupę 

operacyjno-śledczą kpt. K. Galas 

opierał się wyłącznie na ustnych informacjach 

przekazywanych mu przez 

mjr. Chmielowskiego i wnosząc o umorzenie 

postępowania karnego nie miał 

możliwości zbadania zakresu czynności 

operacyjnych prowadzonych przez 

funkcjonariuszy SB, którzy czynności 

te prowadzili. Spowodowało to wykluczenie 

z góry wersji, w której sprawcami 

zabójstwa Z. Szkarłata mogliby być 


Ów cze sny szef WUSW 

w No wym Są czu płk Gro - 

decki dopuścił, by postępo 

wa nie to to czy ło się 

pod nadzorem mjr. 

A Chmielewskiego i było 

prowadzone przez por. K. 

Mę do nia, któ rzy wcze śniej 

prowadzili działania represyjne 

przeciwko Z. 

Szkar ła to wi 

funkcjonariusze SB. Za takie ukierunkowanie 

śledztwa odpowiada mjr A. 

Chmielowski. Postępowanie operacyjne 

nowosądeckiej SB w sprawie śmierci 

Z. Szkar ła ta jest ty po wym 

przykładem skoncentrowania się organów 

MSW nie na za da niu wy kry cia 

sprawców zabójstwa, lecz na ustaleniu 

i wyeliminowaniu (poprzez fabrykowanie 

pomówień, szantaż i tym podobne 

metody działania) wpływów osób przekonanych, 

iż zabójcami są funkcjonariusze 

MSW. Na podkreślenie zasługuje 

fakt, że ile kroć po ja wia ło się w opi nii 

publicznej przekonanie o zabójstwie 

przez funkcjonariuszy SB, tylekroć całe 

postępowanie zostawało automatycznie 

nakierowane na zwalczanie tego 

przekonania, a hipoteza taka nigdy nie 

była weryfikowana w śledztwie. (…) 

*** 

Roz dział 4 czę ści III do ty czy 26 

spraw badanych przez Komisje. W poszczególnych 

sprawach sformułowano 

na stę pu ją ce wnio ski wo bec osób 

uczestniczących w prowadzeniu postępowania 

karnego oraz osób, które mogą 

być po dej rza ne o do ko na nie 

przestępstw: (…) 

Pkt. 17. Spra wa śmier ci Z. Szkar ła ta: 

– Andrzej Chmielowski (b. Wydział 

V WUSW No wy Sącz): brak 

kwalifikacji do dalszej służby w MSW. 

– Z. Bąk (b. Wy dział V WUSW No - 

wy Sącz): jw. 

– K. Mę doń (b. Wy dział V WUSW 

No wy Sącz): jw. (…) 

War sza wa, 25 wrze śnia 1991 r. 


SĄDECZANIE 

Mieczysław Jarończyk 

Oj ciec nie zdzie rżył 

W dniu ślubu, 9 października 1943 r. 

17 grudnia 1949 r. wicestarosta nowosądecki, mgr Mieczysław 

Jarończyk, napisał prośbę do Ministerstwa Administracji 

Publicznej o zwolnienie z posady z dniem 31 grudnia z odręczną 

adnotacją: „Na skutek nacisku KP PZPR napisałem niniejsze 

podanie!”. 

Oj ciec nie zdzie rżył! – opowiada 

je go syn, Ju liusz, zna ny 

fotograf, od ponad 30 lat prezes 

Kry nic kie go To wa rzy - 

stwa Fotograficznego. 

Mieczysław był człowiekiem z prawym 

i pro sto li nij nym cha rak te rem. 

Z przed wo jen ną ma tu rą, z dy plo mem 

krakowskiej Alma Mater i brawurowym 

epi zo dem pod czas oku pa cji hi tle row - 

skiej. Za dzia łal ność kon spi ra cyj ną 

aresztowany przez gestapo i zapakowany 

do bydlęcego wagonu do Auschwitz, 

uciekł podczas transportu z kolegą, lotni 

kiem Ka zi mie rzem Za krzew skim. 

Obaj ukry wa li się po la sach do koń ca 

wojny. Wojenne szczęście ominęło natomiast 

jego stryja, Henryka (ur. w 1895 

w Chomranicach), nauczyciela, absolwen 

ta I Gim na zjum w No wym Są czu 

i seminarium Nauczycielskiego w Starym 

Są czu, za mor do wa ne go przez 

NKWD w Katyniu. 

*** 

Mieczysław Jarończyk był najpierw 

bardzo krotko starostą, a następnie od 15 

września 1948 r. – wicestarostą. Po dymisji 

do życia publicznego powrócił dopie 

ro po prze ło mie paź dzier ni ko wym, 

pracował jako kierownik administracyjno-gospodarczy 

w ówczesnych Ogrodniczych 

Zakładach Handlowych. 

Jarończykowie mieszkali w kamienicy 

przy ul. Konarskiego, przy sądeckich 

Plantach. Obok znajdowała się siedziba 

ra dio wę zła. Mie czy sław od da wał się 

M. Ja roń czyk – rys. Adam Wal czyń - 

ski (po 1959 r.) 

swojej pozazawodowej pasji: fotografii 

połączonej z dziennikarstwem. Od młodych 

lat posługiwał się czeskim aparatem 

fotograficznym Miliona (4,5 x 600). 

W cza so pi smach „Po znaj swój 

świat”, „Słowo Powszechne”, „Gazeta 

Krakowska”, „Dziennik Polski”, „Kie - 

run ki”, „Hej nał Ma riac ki”, „Or ka”, 



M. Jarończyk z lewej, w sekcji 

fotograficznej PTTK 

Palmy wielkanocne na Moście Lwowskim FOT. MIE CZY SŁAW JA ROŃ CZYK 

Wystawa, 1958 r. 

„Gromada Rolnik Polski”, „Wiadomości 

Sądecko-Limanowskie” publikował 

piękne fotografie z dłuższymi lub krótszymi 

opisami. Jarończykowi zawdzięcza 

my utrwa lo ne na kli szy re la cje 

z ówczesnych Świąt Kwitnącej Jabłoni 

w Łącku, portrety Nikifora w Krynicy, 

premiery Teatru Lalek w Nowym Sączu, 

inscenizacji wesel podegrodzkich. 

Trud no ukryć za du mę pa trząc dziś 

na zdję cia od da ne go aku rat wte dy 

(1961) do użytku wiszącego mostu linowego 

nad Kamienicą czy osiedla Przydwor 

co we go (jesz cze bez są siedz twa 

hotelu Orbis-Beskid). Na prośbę głównego 

akuszera eksperymentu sądeckiego, 

Kazimierza Węglarskiego, Mieczysław 

Jarończyk towarzyszył z aparatem 

fotograficznym ważniejszym wydarzeniom 

te go cza su. 

Mieczysław był 

człowiekiem z prawym 

i prostolinijnym 

charakterem. 

Z przedwojenną maturą, 

z dyplomem krakowskiej 

Alma Mater i brawurowym 

epizodem podczas okupacji 

hitlerowskiej. 

Ściśle współpracował z sekcją fotograficzną 

(był jej sekretarzem) Oddziału 

PTTK „Be skid”. Przez wie le lat 

współorganizował wystawy, prowadził 

kursy fotograficzne. Był wielokrotnym 

lau re atem kon kur sów. Zdję cia ro bił 

od czasów przedwojennych. Przyczynił 

się do powstania muzeum regionalnego 

w Mu szy nie (3 sierp nia 1958 r.). Zmarł 

jak Molier, na posterunku, podczas pracy 

twórczej: w lesie, fotografując sądecką 

przyrodę. 

Są dec kie śro do wi sko fo to gra ficz ne 

tworzyli m.in. zegarmistrz Henryk Dobrzań 

ski, ad wo kat i pi sarz dr Adam Ko - 

zacz ka (wię zień Au schwitz 

i Oranienburga), biololog i chemik Jan 

Hasso-Agopsowicz, wywodzący się ze 

starego książęcego rodu ormiańskiego, 

osiadłego między Prutem a Karpatami, 

Jan Świdziński, Edward Osmakiewicz, 

Włodzimierz Sudnik, Antoni Sitek, Kazimierz 

Dagnan, a z młodszego pokolenia 

Bo le sław Ła zarz i Jan Wę żyk 

(ówczesny student medycyny). 

Dziś jego syn, Juliusz wspomina ojca: 

– Zaw dzię czam mu wszyst ko, 

a przede wszystkim: pasję do fotografowania 

i chodzenia po górach, po których 

cią gnął mnie ze so bą, gdy by łem jesz cze 

w wieku przedszkolnym. 

(LEŚ) 

Mieczysław Jarończyk 

Ur. 28 mar ca 1916 r. w No wym Są czu, zm. 23 

sierpnia 1975 r. Absolwent II Państwowego 

Gim na zjum im. Kró la Bo le sła wa Chro bre go 

(1935) i Uniwersytetu Jagiellońskiego 

(1939), praw nik. Ja roń czy ko wie wy cho wa li 

trój kę dzie ci; Ju liu sza oraz Ja dwi gę (miesz ka 

obec nie w Po zna niu) i Ma rię (miesz ka w No - 

wym Są czu). 


SĄDECZANIE 

powieści napisanej 

przez pi sar kę dla dzie - 

ci i młodzieży i wydanej 

w 1957 r. Natej 

wychowało się wiele pokoleń. Z pobytów 

pisarki w Rytrze i zbierania materia 

łów m.in. do tej ksią żki wła dze gmi ny 

chcą uczy nić atut, któ ry przy cią gnie 

do niej jeszcze większą rzeszę turystów. 

Krynica-Zdrój jest dumna ze światowej 

sławy malarza – prymitywisty Nikifora, 

Piwniczna-Zdrój z wybitnej aktorki 

Danuty Szafarskiej, więc dlaczego by 

Ry tro nie mo gło po chwa lić się kimś zna - 

nym, związanym z tą ziemią, chociażby 

tyl ko przez pe wien, nie zbyt dłu gi okres. 

A taką osobą była bez wątpienia Maria 

Kownacka, wspaniała pisarka, tłumaczka 

sztuk scenicznych, autorka słuchowisk 

dla dzie ci, któ ra zna la zła swo je 

W Dolinie Roztoki 

Słynnego 

Rogasia/Rogasiów 

przypadki 

Roztoka Ryterska kojarzy się miłośnikom pieszych wędrówek 

zazwyczaj z niezwykle urokliwą miejscowością, leżącą w zachodniej 

części gminy Rytro – najmłodszej na Sądecczyźnie. 

Rze szom Po la ków ta na zwa, a mo że bar dziej dwa sło wa 

– Dolina Roztoki kojarzą się z lekturą z lat szkolnych pt. Rogaś 

z Doliny Roztoki autorstwa Marii Kownackiej. 

Anna Stawowczyk – babcia Rogasia 

FOT. MIGA 

miejsce w literackim panteonie. Pani 

Maria często wypoczywała na ryterskiej 

ziemi, a także i tu intensywnie, twórczo 

pracowała. Jej miejscem pracy i wypoczyn 

ku w la tach 1955–1958 mógł być 

piękny, drewniany budynek, dzisiaj Nadleśnictwa 

Piwniczna, stojący w Rytrze 

do dzisiaj nad torami kolejowymi. Niewykluczone 

jednak, że Rytro mogła odwiedzać 

jeszcze wcześniej. Wspomnienia 

o jej pobycie przewijają się do dzisiaj 

często w opowiadaniach mieszkających 

tutaj ludzi. Część rytrzan pamięta jeszcze 

i jej po by ty i spa ce ry nie tyl ko 

po Roztoce Rycerskiej, ale i po okolicy. 

Pisarka musiała także zapuszczać się 

m.in. do Piwnicznej-Zdroju i do Starego, 

a być może i Nowego Sącza. Z miejscowymi, 

znającymi każdy kamień, każdą 

górską ścieżkę wyruszała zapewne w góry, 

a potem, to, co zaobserwowała m.in. 

przepiękną przyrodę Beskidu Sądeckiego 

przelała w barwnych opisach na karty 

dwóch swo ich ksią żek 

– wspomnianego Rogasia z Doliny Roztoki 

i wydanej rok później Szkoły nad obłokami, 

któ ra przez wie le lat 

funkcjonowała na Niemcowej. 

Po blisko sześciu dekadach, odkąd pisar 

ka tra fi ła tu po raz pierw szy na wy - 

po czy nek, jej po byt cią gle jest 

wspominany. Czynią to zwłaszcza starsi 

mieszkańcy, indagowani przez przyjezdnych, 

a przede wszyst kim przez dzie ci. 

Z racji upływu czasu wiele szczegółów 

jednak zupełnie się pozacierała, bądź też 

uległo przeinaczeniu, zapomnieniu. Historia 

niesfornego, osieroconego sarniątka 

Ro ga sia, ura to wa ne go od śmier ci 

przez ksią żko we go sta re go drwa la Ja - 

na Pogwizda z Rytra, a potem wychowa 

ne go przez ksią żko wą ro dzi nę 

gajowego Piotra Kluski, po tylu latach 

cią gle jed nak ży je wła snym ży ciem 

i w Ry trze ni ko go nie dzi wi to, gdy sły - 

szy się, że Ro gaś wy cho wy wał się tu, 

czy tam, za glą dał do tej, czy in nej za - 

Po bli sko sze ściu de ka dach, 

od kąd pi sar ka tra fi ła tu 

po raz pierw szy na wy po - 

czy nek, jej po byt cią gle jest 

wspominany. Czynią to 

zwłasz cza star si miesz kań - 

cy, in da go wa ni przez przy - 

jezd nych, a przede 

wszyst kim przez dzie ci. 

gro dy. Gę ste ry ter skie la sy nie raz od da - 

wały ludziom na wychowanie maleńkie 

sarniątka, które zostały osierocone przez 

matki, zagryzione przez wilki lub rysie. 

– W miejscowościach, otoczonych lasami 

– to typowe, można powiedzieć na- 



turalne zjawisko – mówi Józef Pogwizd, 

rodowity rytrzanin, dzisiaj sądecki artysta 

plastyk, utytułowany grafik, długolet 

ni pre zes są dec kie go od dzia łu 

Związku Polskich Artystów Plastyków. 

Dla Marii Kownackiej, która zdaniem 

sądeckiego artysty przyjeżdżała do Rytra 

już przed 1955 ro kiem, ta wieś pod - 

kar pac ka, jak sa ma pi sze: 

„rozłożona malowniczo w dolinach Popra 

du i obu Roz tok by ła wraz z po bli - 

skim Sta rym Są czem praw dzi wą 

skarb ni cą pa mią tek hi sto rycz nych, le - 

gend i podań, niewiele dotąd znanych”. 

Rogaś z Doliny Roztoki powstał, dzięki 

po mo cy miesz ka ją cych tam lu dzi. 

W sło wie od au tor ki, za miesz czo nym 

na końcu powieści czytamy: 

„Przede wszystkim gorące podziękowanie 

należy się byłemu, wieloletniemu 

nadleśniczemu lasów ryterskich – Konstantemu 

Kowalczykowi, który z wielkim 

od da niem i cier pli wo ścią 

wpro wa dzał mnie w taj ni ki miej sco - 

wych la sów i przy pad ki ho do wa ne go 

w Rytrze koziołka. Znajdziecie je w tej 

ksią żce mo żli wie wier nie od da ne, 

z pewnymi drobnymi zmianami, jakich 

wymagała kompozycja. Chcę też wyrazić 

wdzięcz ność na uczy ciel kom miej - 

scowej szkoły, koleżankom Stefanii Laskowskiej 

i Marii Czechównie oraz Jano 

wej Klesz czy nie, miej sco wej 

gospodyni, za zaznajamianie mnie z ryterską 

piosenką, gwarą oraz obyczajami 

wsi i szko ły.” 

Słynny na całą Polskę Rogaś z Doliny 

Roztoki, przez wie le lat obo wiąz ko - 

wa lek tu ra w czwar tej kla sie szko ły 

podstawowej, opowiada o dziejach małe 

go sar niąt ka (ko zioł ka), któ rym za - 

opie ko wa ła się ro dzi na Klu sków, 

mająca gromadkę dzieci (Marysię, Jędrka, 

Józię, Rozalię i maleńką Kundzię). 

Kie dy sam czyk pod rósł i wy ro sły mu 

ro gi, otrzy mał imię Ro gaś. Gdy za czął 

do ra stać i mę żnieć spo ro bro ił, co 

w konsekwencji doprowadziło do tego, 

że wró cił do la su, tam, gdzie się uro dził. 

Tak w skró cie mo żna stre ścić fa bu łę 

książki, w której z pewnością fikcja lite 

rac ka prze pla ta się z praw dzi wy mi 

wątkami. Trudno już dzisiaj dociec, czy 

pierwowzorem dla pisarki, do nakreślenia 

po sta ci był tyl ko je den ma ły Ro gaś, 

wy cho wy wa ny przez miesz kań ców 

Roztoki Rycerskiej, czy może nie. 

Hi sto rię Ro ga sia znał wy mie nia ny 

w książce Konstanty Kowalczyk, wielolet 

ni nad le śni czy la sów ry ter skich, oj - 

ciec dziś po nad 86-let niej An ny 

Maria Kownacka, 1975 r. FOT. ARCH. BOLESŁAWA FARONA 

Stawowczyk mieszkającej w Rytrze naprze 

ciw ko Urzę du Gmi ny. Ucznio wie 

bardzo chętnie zapraszają ją do szkoły, 

by opowiedziała jego historię. Nazywają 

starszą panią „Babcią Rogasia”. Pani 

Ania do tego zabawnego określenia się 

Pamiętam, że odprowadzał 

mo ją ma mę do ko ścio ła 

i wra cał do do mu. Ubó - 

stwiał nar cia rzy. Miał też 

ocho tę na za ba wy, zwłasz - 

cza z pa nia mi, i wie le ra zy 

oj ciec mu siał pła cić za po - 

tar ga ne spód ni ce 

AN NA STA WOW CZYK 

już przyzwyczaiła. Mówi, że kiedy sarniątko 

do nich trafiło miała 10 lat. 

– Rogaś został wyrzucony na brzeg, 

pod czas po wo dzi w 1934 ro ku przez wez - 

brany Poprad – opowiada Anna Stawowczyk. 

– Znaleźli go robotnicy leśni 

i przynieśli mojemu ojcu Konstantemu 

Kowalczykowi do leśniczówki na Małej 

Roztoce, w której mieszkaliśmy do czasów 

po wo jen nych. To był ma ły sa miec 


SĄDECZANIE 

Dom Rozalii Marszałek FOT, MIGA 

Józef Pogwizd z wnuczkiem FOT. LEŚ 

sarny. Nazwaliśmy go Jacuś. U nas był 

kilka lat. Początkowo był problem z jego 

karmieniem. Do miski wlewało się mleko, 

ma cza ło w nim pal ce, któ re po tem 

ssał. Póź niej na uczył się pić z bu tel ki, 

a po tem, gdy za czął do ra stać jadł już sa - 

modzielnie z miski. Dziennie 

zjadał sześć surowych żółtek. 

Był bardzo rozpieszczony. 

Czę sto spał w no gach łó żka, 

jak dziec ko. Spo ro cza su spę - 

dzał na zabawach z psami. 

Szyb ko rósł. Jak za czę ły mu 

się pchać ro gi, ob cie rał skó rę 

o drze wa w sa dzie, aby szyb - 

ciej ukazać oznakę dorosłości. 

Pamiętam, że odprowadzał moją 

mamę do kościoła i wracał 

do domu. Ubóstwiał narciarzy. 

Miał też ocho tę na za ba wy, 

zwłaszcza z paniami, i wiele 

razy ojciec musiał płacić 

za potargane spódnice Kiedy zaczął 

dorastać, zaczęliśmy się 

oswa jać z my ślą, że bę dzie mu siał 

wrócić do lasu. Pewnego dnia został 

wsadzony do worka i wywieziony 

na Radziejową. Nim konie wróciły 

do do mu, Ja cek był w ogro dzie. Przy - 

szła jed nak po ra, gdy wszy scy do szli - 

śmy do wnio sku, że trze ba go zwró cić 

naturze. Przestaliśmy mu dawać jeść 

w domu. Najpierw miał je wystawione 

na ganku, potem na podwórzu, ogrodzie. 

Aż wresz cie po szedł do la su. Jesz cze po - 

tem, przez pół to ra ro ku krą żył ko ło do mu. 

Pani Anna Stawowczyk przypomniała 

sobie różne śmieszne historie związa- 

FOT. MIGA 



Ewa Sta wow czyk -Górsz - 

czyk, wnucz ka Kon stan te - 

go Ko wal czy ka przy zna je, 

że w ksią żce pi sar ka po łą - 

czy ła wy da rze nia praw dzi - 

we z li te rac ką fik cją, 

do cze go mia ła zresz tą 

pra wo. 

FOT. MIGA 

ne z Jac kiem. Pew ne go ra zu do jej oj ca 

Kon stan te go przy je chał na pro szo ny 

obiad sam hra bia Adam Stad nic ki, wła - 

ściciel m.in. ryterskich lasów. Na stole 

po ja wił się m.in. barszcz. Je go za pach 

sprawił, że Jacuś wparował do mieszkania 

i nie na my śla jąc się umo czył swój 

pyszczek w hrabiowskiej zupie. 

Podczas okupacji na Kordowcu zosta 

ło zor ga ni zo wa ne po lo wa nie, 

w któ rym uczest ni czy li Niem cy. 

Wte dy my śli wym uka za ło się 

wspaniałe zwierzę. Na jego widok 

psy za czę ły ucie kać, a za ni mi 

biegł ro sły ro gacz. – Leśniczy mówił 

nam po tem, że był to, jak nic, 

Jacek – wspomina pani Anna. 

Ewa Stawowczyk-Górszczyk, 

wnucz ka Kon stan te go Ko wal - 

czy ka przy zna je, że w ksią żce 

pi sar ka po łą czy ła wy da rze nia 

praw dzi we z li te rac ką fik cją, 

do czego miała zresztą prawo. 

– Razem z Marią Kownacką 

do dziad ka przy cho dził prof. 

Cho micz (Wi told Cho micz, wy - 

bit ny ma larz i gra fik – przyp. red.) 

i obo je słu cha li je go opo wie ści 

– mówi Ewa Stawowczyk-Górszczyk. 

– U dziad ków dom był 

zawsze otwarty i kiedy tylko pisarka 

przyjeżdżała do Rytra 

przychodziła. Pamiętam ją, 

jak przez mgłę. To mógł 

być 1955 rok. By ła po staw - 

ną oso bą. W tym po ko ju, 

w któ rym dzi siaj roz ma wia - 

my, siadywali Maria Kownacka, 

Cho micz i mój dzia dek. 

Jestem przekonana, że jeżdżąc 

tutaj przez lata, przemierzyła 

z pew no ścią wszyst kie 

szla ki tu ry stycz ne i mniej zna ne 

ścieżki. Fajnie, że całą fabułę książki 

umiejscowiła w Rytrze, połączyła 

w niej fakty z fikcją literacką. No, 

cóż, by ła pi sar ką. A to, że sły szy się, 

że Ro gaś miał wie le do mów, że u ko goś 

się cho wał, to zna czy, że hi sto ria naj wi - 

docz niej ży je już wła snym ży ciem. Nam 

to nie prze szka dza. 

W Rytrze, w domu, nieopodal tego, 

w którym mieszkają panie Anna i Ewa 

wychowywał się wspomniany już Józef 

Pogwizd, sądecki artysta plastyk, utytułowany 

grafik. Na kartach książki Marii 

Kownackiej także pojawia się rodzina, 

nosząca takie nazwisko. Pan Józef pamięta, 

że pisarka bywała w jego domu. 

Przy jaź ni ła się z je go ma mą. Z nim, 

wte dy na sto let nim chłop cem, rów nież 

dużo rozmawiała, przynosiła mu książki. 

Jó zef Po gwizd, mó wi, że był oczy - 

ta nym dziec kiem. Je go wy obraź nia 

bardzo intensywnie pracowała. Na papier 

prze le wał więc świat ba jek. To pi - 

sar ce się bar dzo spodo ba ło, więc 

ry so wał ilu stra cje do jej opo wia dań 

m.in. do słynnego Rogasia. On z zadania 

się wy wią zał, ale je go ry sun ki ni gdy 

do niego nie wróciły. 

– O ile mnie pa mięć nie my li, bo wte - 

dy by łem jesz cze chłop cem, u Klu sków 

było małe sarniątko – mówi Józef Pogwizd. 

– Przy niósł je do do mu w za na - 

drzu pan Klu ska. Wte dy „le śne sie ro ty”, 

jeśli zostały w porę zauważone trafiały 

pod opie kę lu dzi. Tak jest i te raz. Ta sie - 

rota chodziła po naszej uliczce, zaglądała 

do obejść i by ła kar mio na przez 

mieszkańców różnymi smakołykami. Potem, 

gdy koziołek podrósł zabrany został 

chyba do nadleśnictwa nad stacją kolejo 

wą, a tam już upo mniał się o nią las. 

Le śna znaj da krę ci ła się jesz cze przez ja - 

kiś czas ko ło sie dzib ludz kich, ale trzy - 

ma ła się jed nak od nich w bez piecz nej 

odległości. 

Ro gaś z Do li ny Roz to ki wy cho wał 

się wła śnie, jak mo żna prze śle dzić 

na kartach powieści u rodziny Klusków. 

Ro za lia Mar sza łek z do mu Klu ska 

mieszka w parterowym domu na Mikutach, 

przed którym stoi charakterystyczna, 

drewniana kapliczka. 

Rozalia jest najmłodsza z kilkorga rodzeństwa: 

– Do nas przychodził taki Jasiu 

Po gwizd. Jak ja go pa mię tam, był już 

wtedy starszym człowiekiem. Przyniósł 

jelonka bodajże zimą. Był malutki i miał 

ta ki dziw ny za pach. Spał w kuch ni, 

w naszym domu. Był karmiony mlekiem 

z butelki. Szczegółów nie pamiętam, bo 

byłam wtedy bardzo małym dzieckiem. 

Pa ni Ro za lia mó wi, że jej ma ma 

– ta kże Ro za lia by ła bar dzo go ścin ną 

oso bą. Być mo że spo tka ły się gdzieś 

z pi sar ką, a ta, w ten spo sób tra fi ła 

do nich do do mu, któ ry po tem, jak mó - 

wi, od wie dza ła. Pa ni Ro za lia nie pa - 

mię ta Kow nac kiej z cza sów, gdy 

wy po czy wa ła w Ry trze, ale przy po mi - 

na so bie, że przy je cha ła tu taj z wy - 

ciecz ką. 

– Maria Kownacka przyszła nas odwiedzić, 

dała mamie książkę »Rogasia 

z Do li ny Roz to ki« z de dy ka cją – opo - 

wiada. – Te raz ma ją sio stra, miesz ka ją - 

ca w No wym Są czu. 

Pisarka, wypoczywając w Rytrze odwiedzała 

wielu mieszkańców. Z pewnością 

też pań stwa Cza de rów, 

miesz ka ją cych w sta rej „le śni czów ce” 

(z zielonym dachem) nad torami kolejowy 

mi. Tam, jak gmin na opo wieść nie - 

sie mia ła po noć miesz kać. Od 17 lat 

Rozalia Marszałek z domu Kluska 


SĄDECZANIE 

w „starej leśniczówce” gospodarzą Bożena 

i Tadeusz Nowakowie. On jest leśniczym 

w nadleśnictwie Piwniczna. 

– Coś wię cej na ten te mat mógł wie - 

dzieć mieszkający tutaj kiedyś leśniczy 

Mie czy sław Ki jow ski, ale już nie ży je 

– mówi pani Bożena. 

Jó zef Po gwizd po da je, że Ma ria 

Kownacka mieszkała u nieżyjącej już 

pani Aurelii Rzymkowej, nauczycielki. 

Być może wynajmowała też kwa - 

terę u innego ryterskiego gospodarza. 

Dzi siaj trud no by ło by to pre cy zyj nie 

ustalić. Historia Rogasia, a może Roga 

siów z Do li ny Roz to ki i miej sca, 

bądź miejsc, gdzie się wy cho wy wał/li 

ży je wła snym ży ciem. Nie za le żnie 

od niej i jej barw nej otocz ki, wła dze 

gmi ny chcą uczy nić z te go epi zo du 

w dzie jach nad po pradz kiej miej sco - 

wo ści atut, któ ry przy cią gnie do niej 

jesz cze więk szą rze szę tu ry stów. 

Gmin na Bi blio te ka Pu blicz na w Ry - 

trze, za pośrednictwem Stowarzyszenia 

„Perły Beskidu Sądeckiego” stara 

się o unij ne fun du sze (21 tys. zł) na re - 

alizację projektu pn. „Wakacje z lekturą”. 

Złożyła go do Programu Rozwoju 

Obszarów Wiejskich. Całkowita jego 

wartość wynosi 30 tys. zł. 

– Chcie li by śmy wy dać »Ro ga sia 

z do li ny Roz to ki« i »Szko łę nad ob ło - 

ka mi« w jednej publikacji w nakładzie 

ty sią ca eg zem pla rzy, a ta kże pły tę 

pro mu ją cą nasz re gion – mó wi Wła - 

dy sław Wę trzak, wójt gmi ny Ry tro. 

– Je śli otrzy ma my do fi nan so wa nie, 

o któ re się sta ra my, za da nie to zre ali - 

zuje Oficyna Wydawnicza G&P w Pozna 

niu, po nie waż tyl ko ona po sia da 

prawa autorskie. Chcielibyśmy postawić 

ta bli cę, któ ra in for mo wa ła by, że 

wła śnie tu taj – w Ry trze Ma ria Kow - 

nac ka wy po czy wa ła i pra co wa ła 

nad ty mi ksią żka mi. 

Książki nie będą sprzedawane. Jako 

ma te riał pro mo cyj ny tra fią w for - 

mie da ro wi zny m.in. do bi blio tek, 

szkół w gmi nie. 

– Byłaby znakomita promocja Rytra 

– dodają Bożena i Tadeusz Nowakowie. 

– Nic nie ma my prze ciw ko te mu, by upa - 

miętnić fakt, że pisarka tutaj bywała, 

a potem napisała słynnego »Rogasia«. 

Tak uwa ża też i wie lu in nych miesz - 

kańców Rytra. IGA MI CHA LEC 

Leśniczówka nad torami gdzie mieszkają Bożena i Tadeusz Nowakowie 

FOT. MIGA 

Wan da Ry siów na w Se mi na rium 

Na uczy ciel skim 

Wroku 1925 ukończyłam 7– 

kla so wą Szko łę Po - 

wszech ną im. Kró lo wej 

Jadwigi i po zdaniu egzami 

nu wstęp ne go zo sta łam przy ję ta 

do Prywatnego Żeńskiego Seminarium 

Nauczycielskiego im. Marii Konopnickiej 

w No wym Są czu. 

Mie ści ło się ono wów czas w sta rej 

czyn szo wej ka mie ni cy Bra chlów, 

przy ul. Matejki 24. Dostanie się do Seminarium 

nie było wcale takie łatwe, bo 

było dużo chętnych, szczególnie dziewcząt 

ze wsi i có rek ko le ja rzy. 

Dziewczęta z tak zwanych domów zamożnych, 

córki wysokich urzędników, 

wolnych zawodów i kupców wstępowały 

do Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego 

a po tem szły na wy ższe stu dia 

do du żych miast, jak Lwów i Kra ków. 

Ja nie mo głam na wet ma rzyć o gim na - 

zjum i wy ższych stu diach ze wzglę du 

na trudną sytuację materialną, w jakiej znalazła 

się moja rodzina po śmierci Ojca. 

Musiałam w jak najkrótszym czasie 

ukończyć swoją edukację, zacząć pracować, 

ażeby pomóc młodszemu rodzeństwu 

w kształceniu się. 

Mój Oj ciec w ro ku 1920, ma jąc 55 

lat zmarł nagle, był nadkomisarzem kontroli 

skarbowej – zostawił 40-letnią niepracującą 

Matkę z siedmiorgiem dzieci. 


Szkolne wspomnienia z przedwojennego Nowego Sącza 

Pamiętnik 

panny Wandy 


Rodzina zmarłej w 2009 r. Wandy (z Rysiów) Straszyńskiej-Skrzeszewskiej udostępniła 

„Sądeczaninowi” spisane pod koniec lat dziewięćdziesiątych jej wspomnienia z edukacji 

w Prywatnym Żeńskim Seminarium Nauczycielskim im. Marii Konopnickiej w Nowym 

Sączu. Autorka, rocznik 1911, wywodząca się z patriotycznej rodziny, przedwojenna 

harcerka, nauczycielka, śpiewaczka, współzałożycielka i długoletnia przewodnicząca 

warszawskiej sekcji Klubu Ziemi Sądeckiej, skupiającego sympatyków i miłośników Nowego 

Sącza i Sądecczyzny, wprowadza nas nie tylko w swój prywatny świat, ale i w klimat 

przedwojennego miasta nad Dunajcem i Kamienicą. Przywołuje i przybliża postacie gigantów 

ówczesnej sądeckiej oświaty m.in. ks. Pawła Sulmy czy prof. Feliksa Rapfa. Zanurzmy się 

zatem w ten sądecki kraj młodych lat Pani Wandy, „słodki i piękny jak pierwsze kochanie”... 

Naj star szy brat miał lat 19, a naj - 

młodsza siostra 3 miesiące. Mimo przeciw 

no ści wszy scy chcie li śmy się 

kształcić, tylko 17-letnia siostra musiała 

zre zy gno wać z na uki w gim na zjum 

i iść na posadę. 

Na ra tu nek: ksiądz Sul ma 

Wstępując do Seminarium musiałam 

zarobić sama na czesne a było ono wysokie 

25 zł. miesięcznie, a Mama miała 

100 zł ren ty. Mo je do bre i ko cha ne 

na uczy ciel ki ze Szko ły Po wszech nej 

dba ły o to, że bym mia ła ko re pe ty cje. 

Czesne trzeba było opłacić bezwarunkowo 

do 5-te go ka żde go mie sią ca. Raz 

przeżyłam szok, nie zapłaciłam w terminie 

czesnego i wyrzucono mnie z Semina 

rium. Szłam przez ko ry tarz i gło śno 

szlochałam. Nagle, jak z pod ziemi stanął 

przede mną mój ka te che ta ks. Pa weł 

Sulma i zapytał „czego ryczysz”. 

Kiedy powiedziałam, co jest przyczyną 

mojej rozpaczy, sięgnął do kieszeni 

sutanny i wyjął 25 zł. i powiedział „idź 

i zapłać czesne”. Nigdy nie zapomnę tego 

dobrotliwego uśmiechu mojego katechety, 

kiedy mi wręczał te pieniądze. 

Mój brat kiedyś dostał 

od niego dwóję, to moja 

Mama zrobiła ślub, że jak 

przejdzie do następnej 

klasy, to do końca życia 

będzie śpiewała Godzinki 

i śpiewała. 

Warunki nauczania w naszym Seminarium 

były fatalne, małe pokoje, ciasno 

ta i du cho ta. Nie by ło ko ry ta rza, 

że by wyjść na prze rwę – sie dzia ło się 

w klasie. Na pierwszym kursie, na najdłu 

ższą prze rwę przy cho dzi ła och mi - 

strzyni p. Ślusarzowa, piękna siwa pani, 

z żabocikiem, żeby nas uczyć dobrego 

wychowania. Pewnie zachowywałyśmy 

się nie zbyt grzecz nie, bo wkrót ce prze - 

stała przychodzić. 

Dyrektorem naszego Seminarium był 

dyr. Piotr Zie liń ski, uczył nas hi sto rii, 

był bar dzo szczu pły i bar dzo su ro wy 

– bałyśmy się go. Wychowawcą naszym 

był prof. I Gim na zjum Mę skie go im. 

Długosza Florian Wiliński, bardzo przystoj 

ny pan, uczył nas fi zy ki, bio lo gii 

i chemii – był bardzo wymagający, ale 

traktował nas pobłażliwie. 

Wiem, że dla chłop ców w Gim na - 

zjum był bar dzo su ro wy. Mój brat kie - 

dyś do stał od nie go dwó ję, to mo ja 

Ma ma zro bi ła ślub, że jak przej dzie 

do następnej klasy, to do końca życia będzie 

śpiewała Godzinki i śpiewała. 

Mo no log w kan ce la rii 

Do połowy III-go kursu religii uczył 

nas ks. Sul ma – po je go śmier ci ks. Piotr 

Ma cia szek. Mia łam też nie la da przy go - 

dę z tym ka te che tą. By łam już na IV - 


Pa no wie (od le wej): Sta ni sław Dłu go pol ski (póź niej szy ad wo kat, oj ciec zna ne go współ cze śnie le ka rza -uro lo ga), 

Edmund Bochenek (syn dyrektora szkoły „Ciuciubabka”), Tadeusz Kózka (zginął na początku wojny 1939 jako lotnik), 

Wacław Serafin (syn „wysokiego profesora Serafina”), Janusz Flis (profesor UJ, geograf, harcerz, walczył 

pod Mon te Cas si no), Wi told Du dziń ski (le karz reu ma to log w Byd gosz czy), Jó zef Wiesz czek (uta len to wa ny ak tor 

o pięknym głosie, fenomenalny, naśladowca głosów zwierząt, pracował w Lwowskiej Fali Radiowej. Po wojnie 

wy emi gro wał do Chi ca go, zmarł na ser ce na lot ni sku Okę cie po przy lo cie do Pol ski), Eu ge niusz Go łę biow ski 

(z ro dzi ny dzia ła czy en dec kich). 

Panie (od lewej): Wanda Rysiówna (I-voto Straszyńska, II-voto Skrzeszewska, Stanisława Klocówna (mieszkała 

w Kry ni cy), Ire na Chmu rzan ka -Szczer bow ska (miesz ka ła w No wym Są czu), Ja dwi ga Kar go lów na (wdo wa po ad - 

wo ka cie Fran cisz ku Ćwi kow skim, miesz ka ła w Je le niej Gó rze), Mi cha li na Sza frań ców na, Ire na Kos sec ka (zmar ła 

młodo na raka), Józefa Buchmelterówna (była nauczycielką, zmarła przy porodzie dziecka), Stanisława Jankiewiczówna-Szwarcowa 

(absolwentka Konserwatorium w Katowicach). 

-tym kur sie. Po ja kiejś se sji, na któ rej 

oma wia no stop nie i za cho wa nie się 

uczennic na lekcjach Panowie Profesoro 

wie uzna li, że trze ba mi ze psuć sto - 

pień z za cho wa nia za to, że cią gle się 

śmie ję na lek cjach. Jesz cze się se sja nie 

skończyła, kiedy ks. Maciaszek powiedział 

mi, że bę dę mia ła „ze psu te oby cza - 

je”. We mnie, jak by pio run strze lił. Nie 

namyślając się wiele wpadłam, jak furia 

do kancelarii i zapytałam, czy to prawda, 

że obniżono mi stopień z zachowania, 

tyl ko za to, że się śmie ję 

Nie czekając na odpowiedź wygarnę 

łam jed nym tchem, że rze czy wi ście 

nie po win nam się śmiać, tyl ko pła kać 

mając tak ciężkie sieroce warunki bytowania. 

Zapytałam, czy ktoś z moich profesorów 

zainteresował się tym, czy mam 

co jeść czy mam się w co ubrać skąd 

biorę pieniądze na czesne 

Mój monolog był następujący: 

Po powrocie ze szkoły zamiast odpocząć 

i odrabiać lekcje na następny dzień 

muszę biegać po wielu domach i dawać 

korepetycje. Nie mając własnych książek 

i warunków do odrabiania lekcji (nie mieliśmy 

w domu elektryczności a w zimie 

często nie było pieniędzy na kupno węgla, 

żeby opalić mieszkanie) chodzę do koleżanki 

(Stasi Jankiewiczówny) i u niej 

do późna w nocy odrabiam swoje lekcje. 

Rzeczywiście sama sobie się dziwię, że 

jesz cze chce mi się śmiać! – po wie dzia łam. 

W kancelarii gdzie był dyrektor i całe 

grono profesorskie zapanowała cisza, 

jak ma kiem za siał. Nikt nie za re ago wał 

na moje zachowanie się i nikt nie zapytał, 

skąd ja wiem o de cy zji, że bę dę mia - 

ła ob ni żo ny sto pień z za cho wa nia 

– od cze ka łam chwi lę ukło ni łam się 

i wyszłam z podniesioną głową i pewna 

siebie, że miałam rację. Oczywiście, 

nie obniżono mi stopnia z zachowania 

i po jakimś czasie dowiedziałam się, że 

Dyrektor powiedział: „Ona da sobie radę 

w ży ciu”. 

Języka polskiego uczył mnie prof. 

Wojciech Janczy, góral ze Sromowiec. 

To by ły dość dziw ne lek cje pol skie go 

– nigdy nie dawał nam wypracowań piśmiennych. 

Na lekcjach prawie cały czas 

on mó wił al bo czy tał a jak za py tał któ - 

rąś uczennicę i nie odpowiedziała po jego 

my śli, to mó wił: „sia daj ło śle”. 

Bałyśmy się wypowiadać, żeby nie usłyszeć 

jego epitetów. Prawie wszystkie 

miałyśmy tróje z polskiego. Moje zamiłowanie 

do literatury wyniosłam z domu. 

Ma te ma ty ki uczył nas prof. Fe liks 

Rapf, przystojny, kulturalny pan. Kochały 

śmy się w nim dziew czy ny, ale on był 

odporny i zimny, jak głaz. 

Języka niemieckiego uczył nas prof. 

Gu staw We imer, ro do wi ty Nie miec 

i w czasie okupacji wrogo był nastawiony 

do Po la ków. Pe da go gi ki uczył nas 

prof. Franciszek Wzorek (nazwałyśmy 

go Franz Pomidor) pewnie dlatego, że 

miał sine rumieńce. Religii początkowo 

uczył nas ks. Pa weł Sul ma, a po je go 

śmier ci ks. Piotr Ma cia szek. Na uki 

o Pol sce współ cze snej uczy ła mnie p. 

Mi czyń ska, hi gie ny uczy ła dr He le - 

na Stuchłowa. 


Stanisława Jankiewiczówna 

Zo fia, Zbi gniew i Wan da Ry sio wie 

w domu przy ul. Ma tej ki w N. Są czu 

SĄDECZANIE 

Wycieczka sądeckich seminarzystek do Szczawnicy, 1930 r. 


Ry sun ków po cząt ko wo p. Ja ni - 

na Leńkówna, a potem Wanda Bielczyków 

na. Śpie wu – po cząt ko wo uczył 

mnie prof. Stanisław Bugajski a potem 

Sta ni sła wa Ha ras sow ska. Gim na sty ki 

uczyła prof. Bronisława Szczepańcówna. 

Gry na skrzyp cach uczył naj pierw 

prof. Mi gacz a po tem prof. Szy biak. 

Kilka wydarzeń z okresu, kiedy byłam 

uczennicą Seminarium zapadło mi 

głę bo ko w pa mię ci, wła ści wie ich nie 

ro zu mia łam, bo nikt mi ich nie wy tłu - 

ma czył, a ja nie mia łam od wa gi pro sić 

o to. Do jed nej z młod szych klas cho - 

dziła śliczna dziewczyna. Pewnego dnia 

ro ze szła się wia do mość, że dziew czy - 

na została bardzo skrzywdzona, ale kto 

ją skrzyw dził i jak ją skrzyw dził To by - 

ło tabu. Dziewczyna zniknęła z naszego 

Seminarium. Dziś mogę się domyśleć, 

że ją zgwał co no, ale o spra wach sek su 

nie mówiło się. 

Mia ła też miej sce afe ra, bo ktoś na pi - 

sał ano nim, ale do dziś nie wiem, kto na - 

pisał i na kogo 

Pa mię tam, że któ re goś dnia wszedł 

do naszej klasy Dyrektor Zieliński i kilku 

Profesorów. Dyrektor wygłosił bardzo 

ostre prze mó wie nie, że pi sa nie 

anonimów jest najgorszym złem, jakie 

mo żna zro bić dru gie mu czło wie ko wi. 

Zapamiętałam to na całe życie. 

W roku 1926 nasza klasa podzieliła 

się na dwa obo zy – cho dzi ło o „za mach 

majowy”. Córki kolejarzy potępiały Piłsud 

skie go a my z mia sta, uwa ża ły śmy 

go za bohatera. Omal nie pobiłyśmy się. 

W Nowym Sączu były duże zakłady kolejowe, 

a kolejarze byli przekonań lewico 

wych – so cja li stycz nych. Zaw sze 

na 1-go Maja maszerowali przez miasto 

ze sztandarami i transparentami, wygłasza 

li pło mien ne mo wy, ale ja mia łam za - 

bro nio ne wy cho dze nie z do mu te go 

dnia, bo mo że dojść do roz ru chów i mo - 

gą mnie za bić. Ni gdy w No wym Są czu 

do cze goś ta kie go nie do szło. To by ła 

polityka, o której ja nie miałam pojęcia. 

Ko le ja rzy ba łam się tyl ko 1 Ma ja, po - 

za tym dniem by wa łam w dom kach ko - 

lejowych i przyjaźniłam się z córkami 

kolejarzy, to były wspaniałe dziewczyny. 

Zachwycałam się ich domami, były 

wszyst kie jed na ko we i la tem to nę ły 

w kwiatach. Były jakieś niezwykle ciepłe 

– czu ło się, że lu dzie miesz ka ją cy 

w nich są sobie przyjaźni. Kolejarze byli 

sil ną gru pą spo łecz ną – ży li wła snym 

ży ciem – mie li swój sklep tzw. „Kon - 

zum” do brze za opa trzo ny, mie li te atr, 

chór, orkiestrę i kino. Byli poważną konku 

ren cją dla mia sta No we go Są cza. 

W Seminarium, poza tym jedynym incy 

den tem w 1926 r., nie by ło ró żni cy, 

kto z jakiego domu pochodzi, żyłyśmy 

w wielkiej przyjaźni i nie interesowałyśmy 

się polityką. Szczęśliwa jestem, że 

w takiej atmosferze kształtował się mój 

światopogląd i stosunek do ludzi – nigdy 

nie mia łam pro ble mów we współ - 

życiu z ludźmi. 

W szko łach śred nich, a więc i w na - 

szym Se mi na rium obo wią zy wał ostry 

rygor. Musiałyśmy chodzić w mundurkach 

granatowych z marynarskim kołnie 

rzem, w spód nicz kach ukła da nych 

w fałdy, w beretach granatowych z metalową 

literą „S”. Gimnazjalistki na beretach 

miały znaczek „G”. Galowy nasz 

strój to granatowa spódniczka w fałdy 

i bia ła bluz ka z ma ry nar skim koł nie - 

rzem granatowym z trzema białymi tasiemkami. 

Na nogach musiałyśmy nosić 

gru be poń czo chy w prą żki (fil de ko so - 

we). Denerwowały nas te grube pończochy, 

bo wów czas by ły mod ne cien kie, 

cie li ste poń czo chy. Ja cza sem no si łam 

takie cieliste pończochy, bo miałam starszą 

siostrę, która je wyrzucała, jak polecia 

ło, oczko, a ja na pra wia łam 


Harcerstwo nauczyło mnie 

miłości do Ojczyzny, 

umiłowania przyrody 

i piękna, oraz pomagania 

ludziom, wyrozumiałości 

i życzliwości. Dobrze się 

czułam w gronie 

harcerskim. W czasie 

okupacji hitlerowskiej 

Nowy Sącz był groźny dla 

okupanta, bo działali 

harcerze, zdolni oddać 

życie za Polskę. 

i wkładałam, ale musiałam uważać, żeby 

nie spo tkać Dy rek to ra. Wie le ra zy 

uciekałam do bramy. Po mieście wolno 

było nam chodzić tylko do godziny 19- 

tej, po tem tyl ko pod opie ką star szych. 

Nie wol no nam by ło cho dzić po uli - 

cach z chłopcami. Szczególnie nas karcił 

ks. Jędrzej Cierniak, katecheta I Gimnazjum 

im. Długosza. Raz zaatakował mnie, 

kiedy szłam z Jurkiem Miczyńskim – wykrzykiwał 

„zostaw ją!”, a ja powiedziałam 

Jur ko wi, że jak mnie zo sta wi, to nie chcę 

go znać, to chło pak udał, że nie sły szy 

– miał potem nieprzyjemności. 

O wychowanie młodzieży dbał dom, 

kościół i szkoła – byliśmy mocno trzymani 

w ryzach. 

W ostat nich kla sach szkół śred nich 

pozwolono nam chodzić na lekcje tańca 

towarzyskiego. Odbywały się one w Resursie 

Obywatelskiej przy ul. Jagiellońskiej. 

Na te lek cje cho dzi li rów nież 

chłopcy, więc dziewczyny musiały przycho 

dzić z kimś star szym, prze wa żnie 

chodziły z nami nasze Mamy. 

Mo ja Ma ma bar dzo lu bi ła ze mną 

chodzić, bo dobrze tańczyłam i zawsze 

miałam partnera. Na zakończenie odbywał 

się „Wieczór pożegnalny” – ubrane 

byłyśmy w galowe mundurki i od chłopców 

otrzymywałyśmy bukieciki, które ja 

suszyłam i przez wiele lat przechowywałam. 

W karnawale urządzałyśmy pikniki, 

były to zabawy taneczne z poczęstunkiem, 

na których tańczyłyśmy i czasem 

SĄDECZANIE 

bawiłyśmy się w gry towarzyskie – przeżyciem 

była zabawa w „listonosza”, bo 

trzeba było pocałować się z chłopakiem, 

a to było surowo zakazane. 

Nie wiem skąd znaj do wa łam czas 

i ener gię, bo bra łam udział w wie lu im - 

prezach poza szkolnych. Jeszcze w Szkole 

Powszechnej wstąpiłam do harcerstwa, 

które było w Nowym Sączu wspaniale 

prowadzone. Najpierw moją hufcową 

była wzór kobiety Polki p. Maria Bugajska, 

nauczycielka, miała przydomek harcerski 

„Czarna Orlica”. Pamiętam, że 

kiedyś śpiewałam Jej na imieniny piosenkę 

„Chciałabym ja mieć skrzydełka” 

oczywiście śpiewałam solo. W ogóle 

w harcerstwie uchodziłam za śpiewaczkę 

i śpiewałam na każdym ognisku. Później 

moją hufcową była drh. Bronisława 

Szczepańcówna „Skrzętna Pszczółka” 

– wyjątkowa osoba, która życie poświęciła 

idei harcerstwa i wychowaniu 

młodzieży. Wiele Jej zawdzięczam – te 

obozy, na które mnie zabierała dały mi 

zdrowie fizyczne, bo byłam bardzo wątłą 

dziewczynką, często chorowałam 

i nie by łam ni gdy le czo na, bo nie by ło 

pieniędzy na lekarza. 

Mo ja ma ma dwa ra zy dzien nie cho - 

dziła do kościoła i modliła się do Przemienienia 

Pańskiego, żeby Jej Pan Jezus 

Trzy siostry - Wanda, Zofia i Maria 

Wanda i Olgierd Straszyńscy 

w Wenecji, 1960 r. 



po mógł wy cho wać dzie ci. Pa mię tam, 

jak przed sa mą ma tu rą za cho ro wa łam 

na an gi nę i mia łam wrzód w gar dle 

– dusiłam się i miałam bardzo wysoką 

gorączkę. Chwilami traciłam przytomność 

a to był okres, kie dy po wta rza łam 

materiał do matury. Były u mnie koleżanki, 

z którymi przerabiałam ten materiał 

– nie wie le do cho dzi ło do mo jej 

świadomości. Szczęśliwy los zrządził, 

że sio stra mo jej Ma my, na uczy ciel ka 

przysłała 25 zł. Mama oczywiście chciała 

biec po le ka rza, że by mi prze ciął 

wrzód, ale ja za czę łam okrop nie pła kać, 

że szkoda pieniędzy – to spowodowało, 

że wrzód sam pękł. Obe szło się bez le - 

karza. Anginy to były moje częste choro 

by, ale jak ja nie mia łam cho ro wać, 

kie dy nie mia łam ani płasz cza ani bu tów 

ciepłych na zimę. 

Jak już wspo mnia łam wie le za wdzię - 

czam har cer stwu, a szcze gól nie Bro ni 

Szczepańcównej. Harcerstwo mnie wycho 

wa ło. Na obo zach na bie ra łam sił 

i zdro wia oraz za czę łam wy ka zy wać 

swoje umiejętności artystyczne, recytatorskie, 

śpiewacze, nabrałam pewności 

sie bie, że je stem kimś i wie le po tra fię 

zdziałać. Byłam zastępową i drużynową 

zuchów. W mojej drużynie była Danusia 

Szaflarska – jeszcze niedawno wspomi 

na ły śmy z Da nu sią te cza sy. 

Har cer stwo na uczy ło mnie mi ło ści 

do Oj czy zny, umi ło wa nia przy ro dy 

i piękna, oraz pomagania ludziom, wyrozumiałości 

i życzliwości. Dobrze się 

czułam w gronie harcerskim. W czasie 

oku pa cji hi tle row skiej No wy Sącz był 

groźny dla okupanta, bo działali harcerze, 

zdol ni od dać ży cie za Pol skę. 

No wy Sącz ni gdy nie był za ścian - 

kiem, za wsze w nim tkwi ło ży cie in te - 

lek tu al ne i ar ty stycz ne. Co ty dzień 

chodziłyśmy do Ratusza na ciekawe odczyty 

przeważnie wygłaszali je profesorowie 

z Uniwersytetu Jagiellońskiego. 

W Seminarium miałyśmy dobry chór. 

Cza sa mi mie wa ły śmy kon cer ty z chó - 

rem mę skim „Echo” pro wa dzo nym 

przez p. Ma ria na Rzym ka i or kie - 

strę I Puł ku Strzel ców Pod ha lań skich. 

Przy je żdża ły też wy bit ne śpie wacz ki 

z całej Polski na występy w Nowym Sączu. 

Kie dyś dy ry go wał Fe liks No wo - 

wiejski z Poznania. Często w wakacje 

Maturzystki Prywatnego Seminarium Żeńskiego im. M. Konopnickiej 

Maj, 1930 r., ostatnia matura w kamienicy Brachlów, przy ul. Matejki 24 

Biedroniówna Emilia (po mężu Kucharska); 

Bielczykówna Halina (artystka malarka – zmarła w 1997 roku); 

Bocheńska Wanda (zginęła w czasie II wojny światowej); 

Buchmelterówna Józefa (zmarła przy porodzie w 1941 roku); 

Chmurzanka Irena (po mężu Szczerbowska, zmarła w 1997 roku); 

Ćwikówna Maria (po mężu Towpaszowa); 

Doboszyńska Stanisława (wyjechała do Szwecji do syna); 

Elsterówna Urszula; 

Hanikówna Maria (zmarła); 

Heroldówna Otylia (Niemka, ale w czasie okupacji nie opowiedziała się za okupantem); 

Hoffmanówna Stefania (Niemka, pracowała na Gestapo, wróg Polski); 

Hołówna Elżbieta (po mężu Bukowska); 

Jankiewiczówna Stanisława (po mężu Szwarc, utalentowana pianistka, zmarła przed 4-ma laty); 

Kaczorowska Maria; 

Kargolówna Jadwiga (po mężu Ćwikowska, mieszka w Jeleniej Górze); 

Klocówka Stanisława (zmarła w Krynicy przed 2-ma laty); 

Kocębianka Zofia; 

Kopczyńska Janina; 

Kosińska Maria (po mężu Tobiaszowa, zginęła tragicznie potrącona przez autobus); 

Kosecka Irena (zmarła młodo na raka); 

Kusionowicz Izabella (wstąpiła do zakonu); 

Moczulska Helena; 

Oleksówna Anna (siostra znakomitej polonistki, która młodo zmarła); 

Rajcówna Maria (po mężu Surowiec, zmarła w tym roku); 

Rajcówna Zofia; 

Romanowska Eugenia (zmarła młodo na raka); 

Rymarowiczówna Maria (po mężu Duszowa, bohaterze II wojny światowej, zmarła w Londynie); 

Rysiówna Wanda (dwukrotnie zamężna Straszyńska-Skrzeszewska); 

Skałbianka Janina; 

Słabówna Janina (najlepsza uczennica w naszej klasie, dużo podróżowała, zmarła w ub; roku); 

Słowikowska Janina (mieszka w Nowym Sączu); 

Sobolówna Maria (po mężu Doroszu, mieszka w Nowym Sączu); 

Sondajówna Maria; 

Smażanka Aniela (niedawno zmarła); 

Synowcówna Leopoldyna; 

Suchowolska Janina (po mężu Elsterowa, artystka malarka, mieszka w Nowym Targu); 

Szpakowska Kazimiera; 

Szafrańcówna Michalina; 

Tomerówna Honorata (po mężu Bartoszowa, zmarła przed paru laty); 

Turska Maria (po mężu Leszko); 

Turczynowska Janina (po mężu Olszewska, zginęła w czasie Powstania Warszawskiego); 

Widłówna Aniela (więźniarka obozu koncentracyjnego Ravensbrűck – zmarła w tym roku); 

Wójcicka Eugenia; 

Zielińska Jadwiga (po mężu Denkowska, mieszka w Nowym Sączu). 

*** 

W roku 1973 miałyśmy zjazd koleżeński w Nowym Sączu. Z profesorów była jedyna żyjąca Bronisława 

Szczepańcówna. Nas przyjechało tylko 15. Drugi zjazd koleżeński miałyśmy po 55 latach 

w 1985 r. Spotkałyśmy się w kaplicy szkolnej, obecnie kościele św. Kazimierza (i na poprzednim 

zjeździe i na obecnym śpiewałam na Mszy św.). Przemówił do nas wzruszająco ks. proboszcz Stanisław 

Czachor. Na kolejny zjazd przyjechało 17 koleżanek. Spotkałyśmy się w sali Związku Nauczycielstwa 

Polskiego, aby opowiedzieć o sobie. Obiad miałyśmy w Imperialu za pierwszym 

razem, a za drugim u Trembeckiej (czyli „na pięterku” w„Stylowej” – przyp. red.). 

Warszawa – Nowy Sącz, 1998 


SĄDECZANIE 

wy stę po wa ła Ada Sa ri, któ ra przy je - 

żdżała z zagranicy do rodziców. Później 

byłam z nią zaprzyjaźniona, bo koncertowała 

z moim mężem. 

Same jako uczennice Seminarium orga 

ni zo wa ły śmy kon cer ty w „So ko le”, 

na któ rych śpie wa łam so lo we pie śni 

prze wa żnie kom po zy to rów pol skich. 

Uczyła mnie tych pieśni moja koleżanka 

Stasia Jankiewiczówna, bardzo utalen 

to wa na pia nist ka – uczy ła ją p. 

Al brecht gry na for te pia nie, ona też czu - 

wa ła nad po zio mem na szych pu blicz - 

nych po pi sów. Je den ta ki pro gram 

za cho wał mi się. W Mu zeum jest fo to - 

grafia tańców narodowych, bo nasz koncert 

koń czył się tań ca mi – by ły to tań ce: 

mazur, polonez, krakowiak – stroje miałyśmy 

wypożyczone z Teatru Kolejarzy, 

uczył nas tań czyć p. Ed mund De nen feld. 

Jakież to były cudowne te koncerty, 

ja ką uta len to wa ną mło dzież mie li śmy 

w Nowym Sączu. Mnie wydawało się, 

że jestem wybitną artystką. Kiedyś śpiewałam 

wśród innych pieśni „Serenadę” 

Galla wykonywałam ją z wielkim przejęciem, 

a w pierwszych rzędach siedzieli 

nasi profesorowie i ryczeli ze śmiechu 

jak wyśpiewałam słowa „ja kocham, ja 

ko cham go” – „o pójdź, o pójdź w me 

ra mio na” i gdy scho dzi łam ze sce ny 

wpadłam w ramiona profesora Janczego, 

któ ry mnie uca ło wał. Mie li ubaw 

z nas na si wy cho waw cy! Mo je ar ty - 

stycz ne wy czy ny za wdzię czam mo jej 

Wanda i Olgierd na sokole 600 

– przed wojną 

Pani Wanda z siostrą Zofią i rodziną, 2003 r. FOT. LEŚ 

koleżance Stasi Jankiewiczównie – ona 

była bardzo muzykalna, świetnie grała 

na fortepianie, ona mnie uczyła pieśni 

kompozytorów polskich. 

Nie wol no nam by ło cho dzić do ki na, 

ale my śmy ze Sta sią Jan kie wi czów ną 

Jakież to były cudowne 

te koncerty, jaką 

utalentowaną młodzież 

mieliśmy w Nowym Sączu. 

Mnie wydawało się, że 

jestem wybitną artystką. 

wkładały kapelusze i chodziłyśmy na seanse 

– filmy były nieme – ktoś przygrywał 

na for te pia nie w cza sie se an su. 

Filmy nie były gorszące, nie było żadnego 

seksu – raczej wyciskały łzy z oczu, 

je że li ktoś był wra żli wy. Raz usiadł 

przy nas prof. Jan czy uda wał, że nas nie 

zauważył, ale zdenerwowałyśmy się ze 

Stasią. 

Maturę zdałam w roku 1930. To była 

ostatnia matura w kamienicy przy ul. 

Ma tej ki 24. W na stęp nym ro ku mło - 

dzież uczyła się w nowo zbudowanym 

wspaniałym gmachu przy ulicy Żeromskie 

go. Gmach zo stał wy bu do wa ny 

wiel kim wy sił kiem dyr. Zie liń skie go. 

Jakże niegodziwie zachowały się władze 

PRL -u, któ re usu nę ły z dnia na dzień za - 

służonego Człowieka, który z takim poświę 

ce niem bu do wał ten gmach. 

Wi docz nie nie mógł się po go dzić z tą 

niesprawiedliwością, bo wkrótce zmarł. 

Z rozrzewnieniem wspominam swoje 

młode lata – lata uczęszczania do Seminarium 

w Nowym Sączu – nie były 

one dla mnie ła twe, ale co złe to się za - 

po mi na. Mia łam szczę ście do lu dzi, 

wierzyłam, że dojdę do czegoś w życiu. 

Po maturze czekałam na posadę blisko 2 

la ta. Po sa dę otrzy ma łam na Lu belsz - 

czyź nie. Po 4 la tach zre zy gno wa łam 

z po sa dy. W 1935 r. wy szłam za mąż 

za uta len to wa ne go ar ty stę – mu zy ka, 

dy ry gen ta, An drze ja Stra szyń skie go. 

Wy cho wa łam tro je uta len to wa nych 

dzie ci. Star szy syn An drzej po szedł 

w ślady Ojca – jest wybitnym dyrygentem. 

Córka jest historykiem sztuki. Syn 

młod szy jest mgr inż. elek tro ni kiem, ob - 

leciał świat dookoła, zna 8 języków. 

W ro ku 1971 zmarł mój mąż Ol gierd 

Straszyński. W roku 1978 wyszłam drugi 

raz za mąż za b. am ba sa do ra we Fran cji, 

ministra oświaty i spraw zagranicznych, 

sądeczanina Stanisława Skrzeszewskiego. 

Przez wiele lat byłam prezesem warszawskiego 

Klubu Ziemi Sądeckiej. 

Zaw sze ser ce mnie cią gnie do te go 

za kąt ka, gdzie się uro dzi łam, gdzie spę - 

dziłam dzieciństwo i młodość. 

WAN DA STRA SZYŃ SKA -SKRZE SZEW SKA 



Ro dzi na Ry siów 

Wan da by ła jed ną z sied mior ga 

dzie ci He le ny i Jó ze fa Ry siów, 

którzy pobrali się 12 maja 1900 r. 

w ko ście le far nym i za miesz ka li 

w do mu dziad ków Ma li now skich 

przy ul. Ma tej ki 2, po sa do wio - 

nym na historycznych, średniowiecz 

nych wa łach obron nych 

oka la ją cych sta re mia sto, w są - 

siedz twie drew nia ne go wów czas 

mo stu Lwow skie go nad Ka mie ni - 

cą i ka plicz ki. 

Rodzina Rysiów przed II wojną światową 

Dom nazywano „Olimpem” z uwagi 

na położenie na wzgórzu. Rysiowie 

prze ży li ze so bą 20 lat. Po cząt ko wo 

miesz ka li w No wym Są czu, po tem 

w Tar no brze gu i Roz wa do wie. He le - 

na uro dzi ła dzie wię cio ro dzie ci, lecz 

dwój ka sy nów Mie czy sław i po nim 

Tadeusz zmarła we wczesnym dzieciństwie. 

Po śmier ci mę ża w 1920 r., wraz 

z dziećmi powróciła do Nowego Sącza. 

Oto rodzeństwo Wandy: Władysław 

(1901–1971) jako 17-letni ochotnik, 

brał udział w obro nie Lwo wa w 1918 r., 

gdzie zo stał ran ny w no gę. Je go prze - 

strzelony but z walk z Ukraińcami 

pod Lwowem znajduje się w Muzeum 

Niepodległości w Warszawie. Stanisława 

(1903–1957), Bronisław (1907– 

1941), Zbigniew (1914–1990), Maria, 

po mężu Allen (ur. 1917, żyje w Cambridge 

w Anglii), Zofia (1920–2003), 

wybitna aktorka dramatyczna. 

Podczas II wojny światowej cała rodzina 

zaangażowała się w ruch oporu 

przeciwko Niemcom. Bracia Wandy należeli 

do czołowych konspiratorów Armii 

Krajowej, byli odważnymi kurierami 

na trasach przerzutowych na Węgry. Bronisław, 

został zamęczony przez Niemców 

w kamieniołomach w Mauthausen. 

Zbigniew dokonał 108 rajdów kurierskich 

z okupacyjnej Polski na Węgry. 

Zofia była łączniczką ruchu oporu, 

któ ra oca li ła ży cie ku rie ra Pań stwa 

Pod ziem ne go Ja na Kar skie go (Ja - 

na Ko zie lew skie go) wy kra da jąc go 

pod czas oku pa cji nie miec kiej w bra - 

wu ro wej ak cji ze szpi ta la w No wym 

Są czu 28 lip ca 1940 r. Los mat ki i có - 

rek stanął pod znakiem zapytania, gdy 

gestapo dowiedziało się, że Zofia odegra 

ła klu czo wą ro lę w uwol nie niu 

Karskiego. Mogła uciec do „lasu”, ale 

gó rę wzię ła od po wie dzial ność za ro - 

dzi nę. Aresz to wa na w War sza wie 

w mieszkaniu Wandy przez przybyłego 

specjalnie z Nowego Sącza bestial- 

skiego gestapowca Johanna Gorkę znala 

zła się w ka tow ni na ul. Szu cha, póź - 

niej na Pa wia ku, a na stęp nie 

w wię zie niu w No wym Są czu. Ma jąc 

zwią za ne łań cu chem rę ce by ła bi ta 

przez Heinricha Hamanna za „bezczelne 

spoj rze nie”. W sierp niu 1941 r. tra - 

fi ła do KL Ra vensbrűck, gdzie 

doczekała końca wojny. (LEŚ) 

Ob ja śnie nia bio gra ficz ne 

Stanisław Bugajski 

– ur. 1889 w Su chej, 

zm. 15 stycz nia 1956 

w Krakowie; wybitny 

nauczyciel języka 

polskiego, śpiewu 

i muzyki w sądeckich 

szkołach średnich, 

abs. II Gimnazjum w N. Sączu (1909) 

i Wydz. Fi loz. UJ (1914), ukoń czył też 

studia muzyczne. W 1914 walczył 

w szeregach 4 pułku II Brygady Legionów. 

Prowadził chór młodzieży gimnazjalnej. 

Działacz harcerski, autor 

modlitwy (hymnu) harcerskiej pt. 

O Panie Boże, Ojcze Nasz, powstałej 

na obozie harcerskim w Skrudzinie 

w 1919. W latach 30. był naczelnikiem 

Wydz. Szkół Powszechnych w Ministerstwie 

Oświecenia Publicznego 

i Wyznań Religijnych. Podczas okupacji 

hitlerowskiej jako kier. Szkoły Powszechnej 

nr 98 w Warszawie 

organizował tajne nauczanie, należał 

do AK, walczył w powstaniu warszawskim 

w kom pa nii „Iskra”. Po woj nie 

uczył w Kra ko wie w IV Gimn. i Li - 

ceum im. H. Sienkiewicza. Pochowany 

na cment. Rakowickim. 

*** 

Jędrzej Cierniak – ur. 1885, 

zm. 1965 w N. Są czu; in fu łat, ka płan 

– wychowawca i katecheta I Gimnazjum 

i Liceum im. Jana Długosza, ps. 

„Kolec”, dyrektor Bursy im. Tadeusza 

Kościuszki, długoletni rektor kościoła 

św. Kazimierza w N. Sączu – więzień 

w latach okupacji hitlerowskiej. Spoczy 

wa na cment. ko mun. w N. Są czu. 

*** 

Woj ciech Jan czy – ur. 1875 w Sro - 

mow cach, zm. 1939; mgr po lo ni sty ki, 


abs. Gim na zjum im. B. No wo dwor - 

skie go w Kra ko wie i UJ (1904). Na - 

uczy ciel „No wo dwor ka” i gim na zjum 

w Bro dach, a od 1906 – I Gim na zjum 

im. J. Dłu go sza w N. Są czu. Pod czas 

pierw szej woj ny ja ko ofi cer do stał się 

do nie wo li ro syj skiej. U schył ku dzia - 

łań wo jen nych za cią gnął się do pol - 

skich wojsk na Sy be rii, do kra ju 

wró cił w li sto pa dzie 1920 i kon ty nu - 

ował pra cę w I Gim na zjum. W okre sie 

mię dzy wo jen nym przew. Związ ku 

Ofi ce rów Re zer wy RP w N. Są czu, 

czło nek za rzą du „So ko ła” i To wa rzy - 

stwa Śpie wa cze go „Lut nia”. Uczył też 

w Żeń skim Se mi na rium Na uczy ciel - 

skim. W la tach 1927-39 opie kun 

i współ au tor pism mło dzie ży szkół 

śred nich „Lot” i „Zew Gór”. 

*** 

Feliks Rapf 

– ur. 1891 w Tarnowie, 

zm. 1971 w N. 

Sączu; wybitny nauczy 

ciel szkół śred - 

nich w N. Są czu 

i działacz turystyczny, 

taternik. Matura 

w I Gimn. im. J. Dłu go sza w N. Są czu 

(1910), studia – Politechnika Lwowska 

(1909-11) i Uni wer sy tet JK we Lwo wie 

(1911-14). Żołnierz armii austriackiej 

(wal czył na fron cie wło skim) i WP (ka - 

pitan). Do 1939 nauczyciel matematyki 

i fizyki w I Gimnazjum J. Długosza 

w N. Sączu. Uczestnik kampanii wrześniowej, 

zbiegł z niewoli niemieckiej; 

organizator tajnego nauczania w Miejskiej 

Szkole Krawieckiej i Szkole Zawodowej 

Kupieckiej, opiekun 

biblioteki gimnazjalnej. Po wyzwoleniu 

pierwszy dyr. I Gimnazjum i Liceum 

im. J. Długosza. Prezes Towarzystwa 

Tatrzańskiego „Beskid” (1920-39) 

i PTTK (1945-52). Organizator schroniska 

turystycznego w Szczawnicy Niżnej 

„Na Pia skach” (1926) 

i budowniczy schroniska na Przehybie 

(1938). Wytyczył i odnowił ok. 470 km 

szlaków turystycznych w Beskidzie Sądeckim 

i na Pogórzu Rożnowsko-Limanowskim. 

Znany organizator 

wycieczek, propagator turystyki pieszej, 

fotografik i autor kronik filmowych, 

współzałożyciel Polskiego Towarzystwa 

SĄDECZANIE 

Miłośników Astronomii w N. Sączu. 

Publicysta („Wierchy”, „Tygodniowy 

Kurier Podhalański”, „Turysta”, „Rocznik 

Sądecki”) i autor przewodników. 

Zasłużony dla turystyki Sądecczyzny 

oraz turystyki młodzieżowej. Jego imię 

no si jed na z ulic N. Są cza. 

*** 

Paweł Sulma – ur. 1873 w Szczurowej, 

zm. 1928 w N. 

Są czu; ks., od 1914 

katecheta w sądeckich 

szko łach, na zy - 

wany prekursorem 

ekumenizmu (a przez 

Żydów – „dobrym 

panem księdzem”). 

Na jego lekcje religii przychodziły też 

uczennice niemieckie i łemkowskie. 

*** 

Danuta Szaflarska – ur. 1915 w Kosarzyskach; 

aktorka, 

debiutowała w teatrze 

Tow. Dram. 

pod okiem Bolesława 

Barbackiego 

w przedstawieniu 

„Tomcio Paluch”. 

Abs. Państwowego 

Instytutu Sztuki Teatralnej w Warszawie 

1939; występowała na scenach Teatru 

Polskiego w Wilnie 1939-41, 

teatru frontowego AK 1943-45, Teatru 

Starego w Krakowie 1945-46, Teatru 

Kameralnego w Łodzi 1946-59, teatrów 

warszawskich: Współczesnego 

1949-57, Narodowego 1954-66, 

Dramatycznego (od 1966). Grała też 

w filmach: w Zakazanych piosenkach 

1947, Skarbie 1949, Zemście 1957, 

Lalce 1976 (wersja telewizyjna), 

Umarli rzucają cień 1978, Dolinie Issy 

1981, Nic 1998, Przedwiośnie 2001, 

Pora umierać 2007, Janosik. Prawdziwa 

historia 2009. Mieszka w Warszawie, 

odpoczywa w Kosarzyskach. 

** 

Bronisława Szczepańcówna – ur. 1903 

w N. Są czu, zm. 1996 w N. Są czu; na - 

uczycielka. Maturę zdała w Miejskim 

Seminarium Żeńskim w N. Sączu, ukończyła 

studia pedagogiczne na UJ (1935- 

39). Pracowała w szkołach średnich, 

m.in. w Liceum Pedagogicznym w N. 

Sączu. Podczas okupacji była nauczycielką 

w Szkole Powszechnej 

w Mszanie 

Dolnej, jednocześnie 

organizując tajne nauczanie 

na tym terenie. 

Czynnie działała 

w konspiracji, była 

łączniczką ZWZ 

i AK, „Wrzos”. Po wojnie pracowała 

w Gimnazjum i Liceum im. Marii Konopnickiej 

w N. Sączu, a następnie 

– na skutek szykan władz – przeniesiono 

ją do li ceum w St. Są czu, skąd tra fi ła 

do SP nr 2 w N. Są czu (1958-70). Przez 

całe życie związana była z harcerstwem. 

Wieloletnia komendantka hufców żeńskich, 

obozów, zlotów. Poetka, autorka 

piosenek, kawaler Orderu Uśmiechu, 

od 1945 działaczka ZNP. Opisywała 

zwyczaje ludowe, legendy; prowadziła 

zespoły taneczne. Spoczywa na cment. 

ko mun. w N. Są czu. 

*** 

Piotr Zieliński – ur. 1879 w Skrzydlnej, 

zm. 1959 w N. 

Sączu; pedagog, 

działacz społeczny. 

Ukończył Gimnazjum 

św. An ny 

w Krakowie. Studia 

(prawnicze i filologiczne) 

na UJ. 

W 1911 zorganizował pierwszą w N. 

Sączu drużynę harcerską, którą prowadził 

do 1922. Mło dzież, któ rą szko lił, 

weszła później w skład II Brygady Legionów, 

zwanej Karpacką. W latach 

1924-1947 był dyr. Pry wat ne go 

(potem Miejskiego) Seminarium Nauczycielskiego 

Żeńskiego, a potem 

Prywatnego Gimnazjum i Liceum im. 

Marii Konopnickiej w N. Sączu. Dzięki 

jego staraniom w 1930 oddano budynek 

nowej szkoły (dzisiaj mieści się 

w nim II LO im. Marii Konopnickiej 

w N. Sączu). W 1934 odznaczony został 

przez pre zy den ta RP Krzy żem Ka - 

walerskim Orderu Polonia Restituta. 

Podczas okupacji organizował tajne nauczanie. 

W 1947 został odsunięty ze 

stanowiska przez ówczesną władzę. 

Doskonały organizator, przyjaciel młodzieży, 

prawdziwy patriota. 

Źró dło: J. Le śniak, A. Le śniak, 

En cy klo pe dia Są dec ka, 2000 


KALEJDOSKOP 

KULTURALNY 

KULTURA 


FOT. ZB. J.M. RUCHAŁA 

Powrót do przeszłości 

W Są dec kiej Bi blio te ce Pu blicz nej 

otwar to wy sta wę pt. „No wy Sącz – spoj - 

rze nie w prze szłość” przy go to wa ną 

przez Annę Totoń i Rafała Bobrowskiego. 

Eks po zy cja przed sta wia wło da rzy 

miasta od czasów galicyjskich po ekspery 

ment są dec ki, sce ny zIiIIwoj ny 

światowej, tematykę żydowską, obiekty 

ar chi tek tu ry i pla ny, re kla my ze sta rej 

pra sy i ka dry z fil mów re ali zo wa nych 

w Nowym Sączu Portret małego miasta 

(1961) w reż. Władysława Ślesickiego 

Po wrót do prze szło ści – Pie kło, ul. 

Lwow ska, la ta 40-50 ZB. AN DRZEJ FU GIEL 

i Dziu ra w zie mi (1970) w reż. An drze - 

ja Kon dra tiu ka. De dy ko wa no ją Zbi - 

gnie wo wi Bo brow skie mu, zmar łe mu 

w 2009 r. oj cu współ au to ra wy sta wy. 

Ekspozycja wywołała duże zainteresowanie 

zwiedzających. 

Bo ga te dzie dzic two 

W Ga le rii Daw na Sy na go ga w No - 

wym Sączu odbył się wernisaż wystawy 

pt. „Dia lo gi – od opac twa Esca la dieu 

w Bigorre po Czerwony Klasztor na Spiszu”, 

zorganizowanej przez nowosądeckie 

Muzeum Okręgowe i L’ubovnianske 

Mŭzeum w Starej Lubowali (z siedzibą 

na tam tej szym zam ku). Głów na część 

wy sta wy po ka za ła ży cie co dzien ne 

klasztorów cysterskich, kartuzjańskich 

i kamedulskich od Pirenejów po Spisz, 

m.in. w słynnym Czerwonym Klasztorze, 

zamieszkanym od XIV do XVI w. 

przez wspólnoty kartuzów specjalizujących 

się w prze pi sy wa niu i opra wie 

ksiąg. Ekspozycja jest niezwykłą podróżą 

szla ka mi, ja ki mi mni si kil ku za ko - 

nów dotarli z Pirenejów w nasze strony. 

Za spra wą oglą da nych daw nych ksiąg 

za kon nych, ha bi tów, przed mio tów co - 

dziennego użytku, a nawet medykamentów 

z klasz tor nej ap te ki i cał kiem 

współczesnych fotografii urzekających 

FOT. LEŚ 

pięknem, odbywamy wędrówkę, cofając 

się w czasie do minionych wieków. Kameduli, 

żyjący w Czerwonym Klasztorze 

od XVIII w., za sły nę li pierw szym 

prze kła dem Bi blii na ję zyk sło wac ki, 

wytwarzaniem leków i zielarstwem. 

Codzienne życie w dawnych klasztorach 

zilustrowały współczesne fotografie: 

Ada ma Bu ja ka, au to ra zdjęć 

z klasz to ru ka me du łów na Bie la nach 

w Krakowie oraz Pascala Le Doaré, foto 

gra fu ją ce go ar chi tek tu rę klasz tor ną 

cy ster sów fran cu skich. O wspól nym 

dzie dzic twie za kon nym barw nie opo - 

wiadał Miroslav Ŝtevik, historyk z Muzeum 

w Sta rej Lu bow li i re dak tor 

naczelny „Zeszytów sądecko-spiskich”, 

których najnowszą edycję (V tom) zaprezentowano 

podczas wernisażu. 

– Ta wspa nia ła wy sta wa przy bli ża 

rozwój monastycyzmu chrześcijańskie- 


go od czasów najdawniejszych. Kultura 

monastyczna – to piękna karta w dziejach 

historii kościoła, to wspaniałe dziedzic 

two Eu ro py – po wie dział Ro bert 

Ślusarek, dyrektor Muzeum Okręgowego 

w No wym Są czu. 

Wir tu oz z San kt Pe ters bur ga 

No wy Sącz zna lazł się na tra sie kon - 

cer to wej fi na li sty 16. Kon kur su Cho pi - 

now skie go Mi ro sła wa Kul ty sze wa 

z Sankt Petersburga. 26-letni mistrz fortepianu 

wystąpił z recitalem chopinowskim 

w „So ko le” i ocza ro wał są dec ką 

wi dow nię wir tu oze rią wy ko na nia ma - 

zur ków, nok tur nów i słyn nym Po lo ne - 

zem – Fantazją As-dur i Sonatą h-moll. 

Spra woz daw ca „Dzien ni ka Pol skie go” 

odnotował: „Już pierwszymi uderzeniami 

w klawisze zaczarował salę. Słucha - 

ła i pa trzy ła w za chwy cie w ma gicz ne 

sto pie nie ar ty sty i in stru men tu w jed ną 

mu zycz ną ca łość. Wy da wa ło się, że je - 

go rę ce nie wy ra sta ją z ra mion, lecz 

z ser ca. Dło nie kładł de li kat nie na kla - 

wia tu rze lub za wie szał w po wie trzu. 

Za sty gał w ci szy do peł nia ją cej utwo ry 

wła sną par ty tu rą. Mu zy ka prze pły wa ła 

z for te pia nu na pal ce, dło nie prze ka zy - 

wa ły ją so bie na wza jem w zmy sło wym 

tań cu, roz pra sza ły po wi dow ni ni czym 

won no ści ete rycz nych olej ków. Aż 

strach po my śleć, co by się sta ło, gdy by 

wów czas za dzwo nił ko muś nie wy ci szo - 

ny telefon komórkowy. Na szczęście nic 

ta kie go się nie sta ło, kon cert sło wiań - 

skie go ro man ty ka do brzmiał ostat nią 

nu tą ci szy, za mknął klam rą zra zu stłu - 

mionych, porażonych wrażeniem, oklasków. 

Mo że tak wła śnie grał Cho pin.” 

Wizytówka XXI wieku 

W galerii „Na bursztynowym szlaku” 

w sądeckim „Sokole” urządzono wystawę 

z najnowszej kolekcji Małopolskiej 

Fun da cji Sztu ki Współ cze snej. Przed - 

stawiono na niej reprezentatywny wybór 

z po nad czte ry sta eks po na tów: rzeźb, 

ob ra zów, zdjęć, obiek tów prze strzen - 

nych, ry sun ków i fil mów wi deo 

– wszyst kie po wsta ły w ostat nich 

kilkunastu latach i stanowią swojego rodza 

ju wi zy tów kę sztu ki XXI wie ku. 

Swoje prace pokazali tacy twórcy jak: 

Mi ro sław Bał ka, Mo ni ka So snow ska, 

KULTURA 

Zbigniew Sałaj, Teresa Bujnowska, Stanisław 

Koba, Rafał Bujnowski, Wilhelm 

Sasnal, Marcin Maciejowski, Grzegorz 

Sztwiertnia, Maria Pyrlik, Jakub Ziółkowski, 

Marek Chlania i inni. Kuratorem 

wy sta wy, któ ra po trwa do 27 mar ca, 

jest Jan Trzu pek, pre zes Ma ło pol skiej 

Fundacji Muzeum Sztuki Współczesnej. 

Ken ne dy i in ni 

W są dec kim „So ko le” w ra - 

mach X Fe sti wa lu Wir tu oze rii i Żar tu 

Mu zycz ne go Fun and Clas sic za grał 

słynny angielski skrzypek jazzowy i klasycz 

ny Ni gel Ken ne dy, od kil ku lat 

miesz ka ją cy w Pol sce. Wraz z wir tu - 

ozem wy stą pił kra kow ski ze spół The 

Kroke Band. Ponadto w ramach festiwalu 

zorganizowano ogólnopolską wystawę 

karykatury i rysunku satyrycznego 

oraz występy niemieckiego zespołu instrumentów 

dętych German Brass oraz 

Waldemara Malickiego i Jacka Kęcika 

w ramach „Nowej odsłony filharmonii 

dowcipu”. 

Prze pust ka do te le wi zji 

Ponad pięćdziesięcioro kandydatów 

i kan dy da tek sta wi ło się w Miej skim 

Ośrodku Kultury na castingu, który wyłonił 

uczestników telewizyjnego programu 

Ro ber ta Ja now skie go „Ja ka to 

melodia”. Jurorki Agnieszka Karpińska 

(Media Corporation) i Aleksandra Budziak 

(pro gram „Ja ka to me lo dia” 

TVP1) ogło szą swój wer dykt w cią gu 

dwóch tygodni. Zainteresowanie eliminacjami 

były b. duże. Najlepszym zapropo 

no wa no udział w bie żą cych 

odcinkach programu, a kolejnym występ 

w barwach Nowego Sącza w rywalizacji 

z dwoma jeszcze innymi miastami. 

Se rial z są de czan ką 

5 mar ca w TVP roz pocz nie się emi - 

sja 13-odcinkowego serialu pt. 1920. 

Wojna i miłość (w reż. Macieja Migasa), 

w któ rym jed ną z głów nych ról (Zo fii 

Olszyńskiej) odtwarza sądeczanka Karolina 

Chapko (ur. 1985, absolwentka I LO 

im. J. Dłu go sza w No wym Są czu i Pań - 

stwowej Wyższej Szkoły Teatralnej 

w Krakowie, 2008), aktorka krakowskiego 

Teatru Bagatela (zagrała m.in. Ofelię 

w Hamlecie w reż. Macieja Sobocińskie- 

Ni gel Ken ne dy 

Ka ro li na Chap ko 

Ca stin g na uczest ni ków te le wi zyj ne go pro g 



FOT. JEC 

FOT. ARCH. TEATRU BAGATELA 

go), debiutująca na dużym ekranie w filmie 

Jerzego Stuhra Korowód, a po tem 

w serialu Barwy szczęścia. 

Między Telekamerą a Wiktorem 

Na początku lutego Telekamerę „Tele 

Tygodnia” w kategorii najlepsza aktorka 

roku otrzymała Katarzyna Zielińska 

– nasza krajanka ze Starego Sącza, 

a ostatnio została nominowana do nagród 

telewizyjnych – Wiktorów, w kategorii 

Odkrycie Telewizyjne Roku. Kasia 

będzie rywalizować o polskiego Oskara 

w doborowym gronie, obok: Magdy 

Gessler, Julii Pietruchy, Pauliny Sykut 

i Bartosza Węglarczyka. Wiktory są 

przyznawane przez fachowców z branży 

jak Oskary. W Akademii Wiktorów, która 

wybrała nominowanych, zasiada w tej 

chwili około 200 osób – laureatów poprzednich 

edycji. 

Zielonooka brunetka konsekwentnie 

realizująca swoje marzenia, stała się wyrazistą 

osobowością piosenki aktorskiej 

ostatnich lat. Przepustką do kariery było 

dla niej zwy cię stwo w szkol nym fe - 

sti wa lu re cy ta tor skim w Li ceum 

Ogól no kształ cą cym im. Ma rii Cu rie - 

-Skło dow skiej w Sta rym Są czu 

w 1998 r. Szef ju ry, ak tor Jan No wic ki, 

na mó wił ją do stu diów ak tor skich 

w Krakowie w szkole teatralnej im. Ludwika 

Solskiego. Dziś mieszka na warszawskim 

Mokotowie. 

Wszech stron nie uzdol nio na: gra, 

tań czy i śpie wa. Uro cza, bez pre ten sjo - 

nal na, za wsze ele ganc ka. Dow cip na, 

z dy stan sem do sa mej sie bie. Ostat nio 

zdo by ła po pu lar ność ro lą Mar ty Wa - 

law skiej w Bar wach szczę ścia, wcie la - 

jąc się w po stać zdra dzo nej żo ny 

Przepustką do kariery było 

dla niej zwycięstwo 

w szkolnym festiwalu 

recytatorskim w Liceum 

Ogólnokształcącym im. 

Marii Curie-Skłodowskiej 

w Starym Sączu w 1998r. 

Szef jury, aktor Jan 

Nowicki, namówił ją 

do studiów aktorskich 

w Krakowie 

wal czą cej o pra wo do opie ki nad ad op - 

to wa ną cór ką, a ta kże wy stę pem w ko - 

me dii Och, Ka rol 2. Wcze śniej za gra ła 

ta kże w naj więk szych ki no wych hi tach 

ostat nich lat jak Dzień świ ra, Mój Nikifor, 

Plac Zba wi cie la i Ryś. Wy stę pu je 

w spek ta klach mu zycz nych i mu si ca - 

lach w Te atrze Ko me dia, Ram pa i Sy - 

re na. W re per tu arze ma m.in. pio sen ki 

przed wo jen ne i ży dow skie. Czę sto 

przyjeżdża na Sądecczyznę. Magnesem 

jest jej wil czur Ge ron prze by wa ją cy 

na „wy cho wa niu” u ro dzi ców. Jest ak - 

tyw ną sym pa tycz ką Klu bu Przy ja ciół 

Zie mi Są dec kiej. Umie po wo zić sa nia - 

mi, jeź dzić na nar tach i ły żwach. Jest 

za rę czo na z Woj cie chem Do mań skim, 

ro dem z Mosz cze ni cy Ni żnej (sio - 

strzeń cem zna ne go przed się bior cy i b. 

po sła PSL Sta ni sła wa Pa so nia), ab sol - 

wen tem Ha rvar du, dy rek to rem war - 

szaw skiej fir my ICEN TIS Ca pi tal 

kon cen tru ją cej się na re ali za cji pro jek - 

tów in we sty cyj nych. 

(L) 

K. Zielińska z rodzicami i siostra 

Karoliną FOT. ARCH. K. ZIELIŃSKIEJ 

ra mu „Ja ka to me lo dia” FOT. S. SIKORA 

Z Janem Nowickiem jako laureatka Konkursu Recytatorskiego, 1998 r. FOT. JEC 


R E K L A M A 

Firma „CIEPŁOWNIK” sp. jawna 

ul. Węgierska 188, 33-300 Nowy Sącz 

tel./fax: 18 442-54-30 

tel: 18 442-90-74 

kom: 501-203-450, 502-361-200 

e-mail: biuro@cieplownik.com.pl 

NA RYNKU OD 20 LAT! 

Przedstawiciel kotłów BUDERUS i VIESSMANN 

Wykonawstwo: 

– instalacje CO, wod-kan, gaz 

– kotłownie CO 

– kolektory słoneczne 

SERWIS 24h 

www.cieplownik.com.pl 

Nasza firma posiada certyfikat ISO 9001:2000 

WSPIERAJĄ NAS MEDIALNIE: 

• Zakład Fryzjerski Czesława Olszak w Nowym Sączu; 

• F. H. U. „KRYSZTAŁ” Anna Plata w Nowym Sączu; 

• Firma Handlowo – Usługowa „Kręgielska” w Nowym Sączu; 

• „UŚMIECH DZIECKA” s. c. Dorota Pierzga, Marta Mikulska w Nowym Sączu; 

• Sklep Zielarsko-Medyczny „MELISA” s. c. w Nowym Sączu; 

• Zakład Fryzjerski Stanisława Jasińska w Nowym Sączu; 

• Salon Cosmetic Ewa Elster w Nowym Sączu; 

• Galeria Obrazów oraz Salon Fryzjerski „Rene” w Nowym Sączu; 

• Salon Fryzjerski „OLIVIA” Dorota Kosal w Nowym Sączu; 

• Gabinet Kosmetyki Estetycznej „LAWENDA” Ewa Żygłowicz 

w Nowym Sączu; 

• Angielskie ABC/Centrum Korepetycji Joanna Tomyślak w Nowym Sączu; 

• Salon Fryzjerski „JAROLA” s. c. Aleksandra Hajnosz-Michalik, 

Aleksandra i Jarosław Wingralek w Nowym Sączu; 

• „SARA” Fryzjer Damsko-Męski Elżbieta Najduch w Nowym Sączu; 

• Fryzjer P. P. H. U. „NATALIA” Beata Kania w Nowym Sączu; 

• Salon Fryzjerski Barbara Pawlik w Nowym Sączu; 

• Centrum Rekreacji wsb-nlu „OLIMP” w Nowym Sączu; 

• Lecznica Weterynaryjna „SERWIN” Szpital Weterynaryjny w Nowym Sączu; 

• Gabinet Kosmetyki Dłoni „LAWENDA” Beata Małgorzata Chrzan 


• „SYDA” Daniel Truszkowski w Nowym Sączu; 

• Miejski Ośrodek Kultury w Nowym Sączu; 

• „Multimed Sp. z o. o.” w Nowym Sączu; 

• „Bizart” – biżuteria, Wioletta Olszowska w Nowym Sączu; 

• Salon fryzjerski „Revolution”, Katarzyna Gargas w Nowym Sączu; 

• Salon fryzjerski, Anna Pietrzak w Nowym Sączu; 

• NZOZ „TWOJE ZDROWIE” Chirurgia Jednego Dnia w Nowym Sączu; 

• SPA dla PSA Sylwia Micigolska w Nowym Sączu. 

• Handel Artykułami Przemysłowymi i Spożywczymi – Kwiaty Irena 

Ptaczek w Nowym Sączu; 

• Gabinet Stylizacji Paznokci Edyta Dobosz w Nowym Sączu; 

• Studio Zdrowia – Gabinet Rolletic Elżbieta Górecka w Nowym Sączu; 

• Centrum Usług Pielęgniarsko – Opiekuńczych „RÓŻA” Marta 

Głąbińska w Nowym Sączu; 

• Centrum Informacji Turystycznej w Nowym Sączu; 

• Krynicka Organizacja Turystyczna w Krynicy – Zdroju; 

MIESIĘCZNIK „SĄDECZANIN” I PORTAL WWW.SĄDECZANIN.INFO 

• Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu; 

• Osiedle „Zielony Gaj” (Chełmiec – Gaj); 

• Szkoła Podstawowa nr 21 w Nowym Sączu. 

• Gabinet Masażu i Neuromobilizacji „FizjoMed” Marta Ryfiak 


• Gabinet Kosmetyczny Wiesława Wokacz w Nowym Sączu; 

• Salon Fryzjerski „Jola” Jolanta Sikorska w Nowym Sączu; 

• Salon Fryzjerski „Ewa” Grzegorz Wańczyk w Nowym Sączu; 

• „TB” Tomasz Baliczek z Nowego Sącza; 

• FRAMESI BEAUTY CENTER Karol Fedko w Nowym Sączu; 

• ART-AN Estetyka Ciała w Nowym Sączu; 

• EDDAR Edyta i Dariusz Wielocha z Królowej Górnej; 

• Galeria Fryzur „COSMO” Bożena Ryba w Nowym Sączu; 

• „Elite nails” Stylizacja paznokci Katarzyna Giedroń w Nowym Sączu; 

• „Mały Robinson” w Nowym Sączu; 

• Salon Fryzjerski „Karin”, stylizacja paznokci, wizaż w Nowym Sączu; 

• Gabinet stylizacji paznokci i wizażu „Joanna” w Nowym Sączu; 

• „HABART” Stacja Kontroli Pojazdów w Powroźniku; 

• Sądeckie Towarzystwo Sportowe w Nowym Sączu; 

• Sądecki Uniwersytet Trzeciego Wieku w Nowym Sączu; 

• Małopolskie Centrum Kultury „Sokół” w Nowym Sączu; 

• Gabinet Kosmetyczny Agnieszka Sołoduszkiewicz w Nowym Sączu; 

• Centrum Kosmetyczne Karolina Zasowska w Nowym Sączu; 

• Studio Fryzur i Urody „LAWENDA” Beata Iwańska w Nowym Sączu; 

Sądeczanin 

MIESIĘCZNIK I PORTAL INTERNETOWY 

Reklama i prenumerata: 

Kamila Jeleń, tel. (18) 415 70 77 w. 12 

e-mail: k.jelen@sadeczanin.info 

Reklama i dystrybucja: 

Karol Trojan, tel. (18) 415 70 77 w. 20 

e-mail: dystrybucja@sadeczanin.info 


R E K L A M A 

Laser Medi-Tapin Marta Ryfiak 

Kusząca propozycja 

dla pań i panów 

– coś dla ciała i dla ducha 

Rozmowa z MARTĄ RYFIAK – mgr fizjoterapii 

(AWF Wrocław) i właścicielką gabinetu masażu 

i neuromobilizacji „Fizjomed” w Nowym Sączu 

Ga bi net zo stał otwar ty za le d wie 

pół ro ku te mu, a na brak pra cy Pa - 

ni nie na rze ka 

– Zaw dzię czam to przede wszyst kim in dy - 

wi du al nemu po dej ściu do klien ta, któ ry czę sto 

ocze ku je nie tyl ko wy ko na nia ja kie goś za bie gu, 

ale i po ra dy, na przy kład jaki ma saż wy brać i jak 

czę sto z nie go ko rzy stać. Z dru giej stro ny wa żny 

jest sprzęt. Ten, na któ rym pra cu ję w mo im ga - 

bi ne cie, jest naj wy ższej ja ko ści. Klien tów przy - 

cią ga ją też kon ku ren cyj ne ce ny. Wy cho dzę 

z za ło że nia, że za bie gi, któ re ofe ru ję, po win ny 

być do stęp ne dla wszyst kich chęt nych. Ze zdro - 

wiem nie ma żar tów, a o syl wet kę trze ba dbać 

i to nie za le żnie od wie ku. My ślę, że moi klien ci 

ce nią też so bie swo istą in tym ność, któ rą za pew - 

nia mój ga bi net. 

Ja kie za bie gi mo że Pa ni za pro po - 

nować swoim klientom 

– Pro po nu ję ró żno ra kie za bie gi wy szczu pla - 

ją ce i ko ry gu ją ce syl wet kę. Mo że to być na przy - 

kład en do ma saż, któ ry wy ko nu je się za po mo cą 

spe cjal ne go apa ra tu pró żnio we go al bo dzia ła ją - 

cą na pod czer wień sau ną in fra red. Po za wy raź ną 

zmia ną wy glą du skó ry, za bie gi te ma ją też dzia - 

ła nie zdro wot ne: oczysz cza ją cia ło z tok syn i po - 

Elektroterapia 

pra wia ją ukrwie nie. Mo żna je ze so bą łą czyć, co 

daje jeszcze bardziej korzystne efekty. Wcześniej 

wy ko nu ję do kład ne po mia ry i ana li zę skła du cia - 

ła w miej scach, któ re bę dą pod da ne za bie go wi. 

Uzyskane w ten sposób dane dokładnie omawiam 

i udzie lam wska zó wek, co ro bić, aby wyniki 

pomiarów by ły utrzy my wa ne w nor mie. 

Jak opisałaby Pani swoich klientów 

– Moi klien ci po cho dzą nie tyl ko z Są dec czy - 

zny. Re gu lar nie od wie dza mnie pew na mło da 

ko bie ta znad mo rza. Bar dzo ce ni so bie ma saż 

krę go słu pa. Wo bec od le gło ści ja ka dzie li po łu - 

dnie od pół no cy Pol ski klien ci, któ rzy przy je - 

żdża ją z Kra ko wa czy ze Ślą ska, nie ro bią już 

na mnie wra że nia. Po ja wia ją się u mnie i pa nie, 

któ rych pra ca wy ma ga utrzy ma nia od po wied - 

niej syl wet ki i ta kie, któ re szu ka ją uko je nia dla 

cia ła, umy słu i du szy. Ka żda ko bie ta po trze bu - 

je cza su dla sie bie nie za le żnie od te go czy jest 

biz ne swo man czy urzęd nicz ką. Je dy ny pro blem 

w tym, że dzi siaj nie ma te go cza su za wie le, 

pa nie więc lu bią za dbać jed no cze śnie o uro dę 

i sa mo po czu cie. W mo im ga bi ne cie po ja wia ją 

się przed sta wi ciel ki wszyst kich za wo dów, ale 

oczy wi ście, z wia do mych wzglę dów, nie mo gę 

po dać ich na zwisk. 

A czy wśród klien tów są też mę - 

żczyź ni 

– Mę żczyź ni wy da ją się być bar dzo świa do - 

my mi klien ta mi. Ocze ku ją, że za bie gi, któ rym 

zo sta ną pod da ni, przede wszyst kim po pra wią 

ich zdro wie. W mo im ga bi ne cie ofe ru ję ró żno - 

ra kie go ro dza ju ma sa że i fi zy ko te ra pię. Tak więc 

ka żdy znaj dzie coś dla sie bie. 

Za in te re so wa ne pa nie i pa nów za pra - 

szam do mo je go ga bi ne tu przy ul. Kra jew - 

skie go 2 w No wym Są czu. Przed pierw szą 

wi zy tą, pro szę o kon takt te le fo nicz ny 

pod nu me rem 889 336 546. Za pra szam też 

do do wie dze nia mo jej stro ny in ter ne to wej 

www.fi zjo med ma sa ze.pl. 


II FESTIWAL BIEGOWY 

FORUM EKONOMICZNEGO 

9-11 września 2011 roku 

KRYNICA-ZDRÓJ, MUSZYNA, NOWY SĄCZ, BARDEJOV 

WIOSENNA 

PROMOCJA! 

WYGRAJ ROMANTYCZNY WEEKEND W PARYŻU! 

Od 1 marca do 1 kwietnia codziennie 

losujemy atrakcyjne nagrody: 

• poniedziałek – buty do biegania 

• wtorek – zwrot kosztów podróży 

• środa – luksusowe weekendy w Krynicy 

• czwartek – sprzęt sportowy 

• piątek – dwuosobowe wycieczki do Paryża 

REJESTRUJ SIĘ I WYGRYWAJ! 

www.festiwalbiegowy.pl

KULTURA 


40-lecie Chóru im. Jana Pawła II 

Po czą tek ju bi le uszu w... 

Wa t y k a nie 

Znany szeroko poza Sądecczyzną Chór im. Jana Pawła II 

z parafii kolejowej pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa 

w Nowym Sączu obchody 40-lecia działalności rozpoczął 

pielgrzymką do Włoch. 

Od wie dzi li śmy i po chy li li śmy 

się nad grobem naszego patrona, 

a potem na Placu Św. 

Piotra wspólnie z papieżem 

Be ne dyk tem XVI od mó wi li śmy Anioł 

Pański. Na trasie naszej wyprawy znalazły 

się inne bazyliki rzymskie i także 

grób za ło ży cie la za ko nu je zu itów św. 

Ignacego Loyoli i kościół z relikwiami 

św. Andrzeja Boboli. Pod Monte Cassino, 

nad mogiłami żołnierzy polskich, odśpie 

wa li śmy „Marsz, marsz Po lo nia”, 

byliśmy też w Orvieto, Siennie, Padwie 

i We ne cji, wy ko nu jąc w tam tej szych 

świą ty niach spe cjal nie przy go to wa ne 

utwory – mówi dyrygent chóru, Stanisław 

Wo lak. 

W pielgrzymkowej trasie towarzyszył 

chórzystom proboszcz parafii kolejowej 

Jó zef Bi rec ki wraz ze zna ko mi tym 

znawcą historii i architektury włoskiej 

Ro ber tem Cem pą. Au to ka ru uży czy ło 

biuro podróży „Rycho”. 

Kul mi na cja ob cho dów 40-le cia na - 

stą pi w przeded niu be aty fi ka cji Ja - 

na Paw ła II: chór wy stą pi wte dy 

w kościele kolejowym z galowym koncertem 

razem z orkiestrą reprezentacyjną 

Straży Granicznej. 

Przez 40 lat swojej działalności chór 

wpisał się we współczesną historię Nowego 

Sącza jako propagator wykonywanej 

na wy so kim po zio mie mu zy ki 

ko ściel nej i świec kiej kom po zy to rów 

polskich i zagranicznych o światowej renomie. 

Chór im. Jana Pawła II – śpiewając 

od lat Bo gu na chwa łę, a lu dziom na po - 

żytek – towarzyszy renomowanym solistom 

i or kie strom, uświet nia 

najważniejsze imprezy kulturalne w Nowym 

Są czu. 

FOT. ARCH. CHÓRU 

Hi sto ria 

Chór mieszany przy parafii kolejowej 

pw. Naj święt sze go Ser ca Pa na Je zu sa 

po wstał w 1971 r. z ini cja ty wy oj ca 

Władysława Augustynka (1915–1997), 

powszechnie szanowanego i popularnego 

w mieście kapłana-jezuity i miłośnika 

spor tu. 

R E K L A M A 

STOLMEB 

– POMIAR 

– TRANSPORT 

– MONTAŻ 

MEBLE 

KUCHENNE 

) 609 627 768 

Nowy Sącz, ul. Śniadeckich 3 

Małopolska Hodowla Roślin 

HBP – Spółka z o.o. 

Magazyn NOWY SĄCZ 

ul. Ciećkiewicza 3 

tel. 18 443 70 07, 18 443 70 57 

www.hbp.pl, e-mail: nsacz@hbp.pl 

OFERUJEMY DO SPRZEDAŻY KWALIFIKOWANE NASIONA: 

ZBÓŻ, ROŚLIN ROLNICZYCH I PASZOWYCH 


Sądeczanie ze swoim Patronem FOT. ARTURO MARI 

Do pierwszego publicznego występu 

do szło 14 kwiet nia 1971 r. pod czas 

Wiel ka no cy. Trzon no wo pow sta łe go 

chó ru mie sza ne go sta no wił ist nie ją cy 

ówczesny chór męski „Echo” (założony 

w 1939 r. przez Antoniego Paszyńskiego), 

le gi ty mu ją cy się bo ga tą tra dy cją 

śpiewaczą. Ówcześni pasjonaci śpiewu 

pochodzili z różnych parafii nowosądeckich, 

z odległych miejsc zamieszkania. 

Zespół skupiał osoby o zróżnicowanym 

sta tu sie spo łecz nym, od uczen nic 

po urzędników. 

W 1979 r. chór otrzy mał imię Ja - 

na Pawła II. 

Pewnie nie doszłoby do nadania chóro 

wi pa pie skie go imie nia, gdy by nie 

protekcja siostrzeńca ojca Augustynka, 

również jezuity, ks. Stefana Filipowicza, 

któ ry przez je de na ście lat był sze fem 

pol skiej sek cji Ra dia Wa ty kań skie go. 

On to wła śnie, po proś bach z No we go 

Sącza, wystarał się o pisemną zgodę Ojca 

Świętego na użyczenie swego imienia 

sądeckiemu chórowi. W marcu 1980 

r. o. Augustynek dostał list zaczynający 

się od słów: „Dro gi Wuj ku! Oj ciec Św. 

wy ra ził zgo dę!” Do ku ment opa trzo ny 

autografem papieża wisi teraz oprawiony 

w kościele kolejowym. 

Od początku swojej działalności chór 

uświet niał na bo żeń stwa i uro czy sto ści 

re li gij ne w po nad 60 pol skich świą ty - 

niach i miejscach kultu religijnego (m. 

W marcu 1980 r. o. 

Augustynek dostał list 

zaczynający się od słów: 

„Drogi Wujku! Ojciec Św. 

wyraził zgodę!” Dokument 

opatrzony autografem 

papieża wisi teraz 

oprawiony w kościele 

kolejowym. 

in. Kraków-Łagiewniki, Gdańsk-Oliwa, 

Lu blin, Wro cław, Po znań, Gnie zno, 

Prze myśl, Ka to wi ce, Pie ka ry Ślą skie, 

Wam bie rzy ce, Szcze cin, Za ko pa ne, 

War sza wa, Ja sna Gó ra, Świę ta Lip ka, 

Kal wa ria Ze brzy dow ska i Pa cław ska, 

Niepokalanów, Licheń, Tarnów, Kłodzko, 

Łańcut, Tuchów, Pasierbiec, Ludźmierz, 

Li pin ki, Szczy rzyc, Biecz, Kry - 

nica, Stary Sącz). Uczestniczył również 

w wielu uroczystościach patriotycznych. 

Śpie wał wie lo krot nie pod czas mszy 

transmitowanych przez radio i telewizję. 

Chór wie lo krot nie wy stę po wał po - 

za granicami kraju, m.in. we Włoszech, 

Niemczech, Holandii, Austrii, Szwajcarii, 

Belgii, Francji, Monako, Szwajcarii 

oraz na Wę grzech, Li twie, Ukra inie 

i Sło wa cji. Śpie wał w sław nych ka te - 

drach i sank tu ariach (np. dwu krot nie 

w Mariazell w Austrii i na Cmentarzu 

Or ląt we Lwo wie). 

Śpie wa li dla Pa pie ża 

Przed swoim patronem sądeccy śpiewa 

cy wy stą pi li czte ro krot nie, po raz 

pierwszy w 1985 r. Zadebiutowali wtedy 

też w Radiu Watykańskim. 

Największymi doświadczeniami arty 

stycz ny mi i du cho wy mi chó ru by ły: 

udział w liturgii mszy świętej – pasterce 

w Bazylice Św. Piotra w Rzymie odprawianej 

przez Jana Pawła II w 1996 r., 

koncert kolęd w Auli Pawła VI podczas 

spotkania opłatkowego Ojca Świętego 



W Watykanie w lutym 2011 r. 

z Po lo nią oraz śpiew w cza sie mszy św. 

w Bazylice św. Marka w Wenecji. 

Chór uczest ni czył też w opra wie wo - 

kalno-muzycznej liturgii mszalnej podczas 

ka no ni za cji księ żnej Kin gi 

na sta ro są dec kich Bło niach 16 czerw - 

ca 1999 r. 

Ogromnym przeżyciem były również 

występy na uroczystej mszy ekumenicznej 

w Fa ti mie w Por tu ga lii oraz dwu - 

krotnie na mszy świętej w Lourdes we 

Francji. 

W swo im do rob ku chór ma oko ło 600 

utwo rów, wśród nich ta kże te, któ re za - 

liczane są do największej klasyki światowej 

muzyki. 

*** 

Od 2000 r. chór współ pra cu je z Or - 

kiestrą Reprezentacyjną Straży Granicznej, 

bio rąc udział w tra dy cyj nych 

kon cer tach no wo rocz nych, ope ret ko - 

wych galach świętojańskich, koncertach 

„Jubilaei Cantus” i z innych okazji. Był 

obecny m.in. na święceniach biskupich 

Władysława Bobowskiego (1975), 700- 

leciu fundacji starosądeckiego klasztoru 

klarysek (1980), I zjeździe NSZZ Solidarność 

w Gdańsku-Oliwie (1981), jubileuszu 

200-lecia diecezji tarnowskiej 

(1986), uroczystości 700-lecia Nowego 

Sącza z udziałem prezydenta RP Lecha 

Wałęsy (1992), odsłonięciu pomnika Jana 

Pawła II na sądeckim rynku (2005). 

Zespół został odznaczony Złotą Tarczą 

Her bo wą – Za słu żo ny dla Mia sta 

Nowego Sącza. 

W zespole śpiewało około 185 chórzystów. 

(LEŚ) 

Dy ry gent 

Chórem dyryguje wybitny organista Stanisław Wolak. Rodem z Tropia nad Dunajcem. Gruntowne 

przy go to wa nie do za wo du or ga ni sty zdo był w la tach 1953-1957 w Sa le zjań skiej Śred niej Szko le 

Organistowskiej w Przemyślu, która była w tym okresie jedynym ośrodkiem kształcenia organistów 

w Pol sce (do cza su za mknię cia przez wła dze ko mu ni stycz ne w 1963 r. pla ców ka ta wy - 

kształ ci ła 570 dy plo mo wa nych or ga ni stów). 

Przez ko lej ne la ta pra cę za wo do wą łą czył z dal szym do sko na le niem swo ich umie jęt no ści 

pod kierunkiem pana Romualda Sroczyńskiego, profesora Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej 

(obec nie Aka de mii Mu zycz nej) we Wro cła wiu. 

Od 1971 r. roku do chwili obecnej organista w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Nowym 

Sączu oraz dyrygent założonego w tym samym roku chóru mieszanego. Wielokrotnie nagradzany 

i wyróżniany za działalność artystyczną, za wkład w prezentację kultury miasta i regionu. 

Oprócz codziennej pracy organisty i nauczyciela chóru, Stanisław Wolak stale zajmuje się remontowaniem 

i udoskonalaniem brzmienia zaprojektowanych i rozbudowanych przez siebie organów 

– z 8-głosowych do 30-głosowych, o trzech manuałach elektryczno-pneumatycznych. 

*** 

Dy ry gent Sta ni sław Wo lak: 

– Imię Ja na Paw ła II wszę dzie otwie ra ło nam drzwi. Pod czas wi zy ty w Au strii naj pierw by li śmy 

w Wied niu, a póź niej po je cha li śmy do słyn ne go sank tu arium Ma ria Zell. Tam naj pierw nikt z na mi 

nie chciał roz ma wiać, po wie dzia no, nie bę dzie cie mo gli za śpie wać, po nie waż wszyst kie msze przez 

dwa dni są już za ję te dla piel grzy mów z po łu dnia te go kra ju. Je den pol ski ksiądz umo żli wił nam 

spo tka nie z ku sto szem te go ko ścio ła. Kie dy do wie dział się, że je ste śmy Chó rem im. Ja na Paw ła II, 

po wie dział, że by śmy chwi lę po cze ka li. Za raz do nas wró cił i ob wie ścił: – Za go dzi nę bę dzie na bo - 

żeń stwo z udzia łem czte rech bi sku pów. Za pra szam was do udzia łu w nim i śpie wu. 

Z zaprzyjaźnioną orkiestrą Podhalan 

czy ków FOT. ARCH. CHÓRU 

Stanisław Wolak FOT. LEŚ 


KULTURA 

Nowe książki sandecjana 

Kto czy ta, nie błą dzi 

cmentarzy rusińskich i niemieckich – zauważa 

Antoni Kroh. 

Z drugiej strony, co świetnie pokazano 

na są sia du ją cych obok sie bie zdję - 

ciach, zna kiem współ cze sne go 

spojrzenia na wielokulturowość Sądecczy 

zny, wręcz ewe ne men tem, jest od - 

two rze nie w Są dec kim Par ku 

Et no gra ficz nym trzech świą tyń trzech 

wyznań: cerkwi św. Dymitra Męczennika 

z Czarnego (ponownie konsekrowanej 

w 2004 r.), drew nia ne go, 

osiem na sto wiecz ne go ko ścio ła pw. śś. 

Pio tra i Paw ła z Ło so si ny Dol nej oraz 

kościoła ze Świniarska, który pierwotnie 

służył jako zbór kolonistom wyznania 

pro te stanc kie go, w Sta dłach. 

W żadnym z polskich skansenów nie ma 

takiej przestrzeni ekumenicznej. Uratowane 

przez skansen zabytkowe świątynie, 

są nie tylko obiektami muzealnymi, 

lecz również – po ponownej konsekracji 

– pełnią swoją kultową funkcję i służą 

wier nym pod czas li tur gii w trzech 

ob rząd kach: gre ko -ka to lic kim, rzym - 

skokatolickim i ewangelickim. 

Główną ozdobą publikacji, wydrukowanej 

niezwykle starannie przez oficynę 

Goldruk, są unikalne fotografie pokazujące 

przenikanie się wpływów kulturowych 

w regionie na przestrzeni wieków, 

a także współczesne losy zamieszkujących 

go narodowości. Pokazane eksponaty 

i fotografie pochodzą ze zbiorów: 

Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, 

Archiwum Łemkowskiego Zespołu Pieśni 

i Tańca „Kyczera”, Narodowego Archiwum 

Cyfrowego, Muzeum 

Budownictwa Ludowego w Sanoku, 

Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów 

w Gorlicach, Muzeum Etnograficznego 

w Krakowie, Archiwum Gminy 

Chmelnica na Słowacji i prywatnej kolekcji 

Stanisława Banacha. 

Autorami wystawy byli: Joanna Hołda 

(scenariusz wystawy, teksty), Piotr 

Droździk (fotografie współczesne, reprodukcje), 

Anna Mokrzycka, Michał Załuski 

– (aranżacja plastyczna), Antoni Kroh 

(wstęp do katalogu, scenariusz i tekst 

do filmu), Magdalena Kroh (konsultacja 

naukowa). Do wydawnictwa dołączona 

jest płyta DVD z materiałem filmowym 

nakręconym przez Jacka Kurzeję. 

Sądecczyzna na styku 

kultur i religii 

Po kło siem za koń czo nej w stycz niu 

br. wystawy w galerii dawna Synagoga 

w No wym Są czu pt. „Są dec czy zna 

na styku kultur i religii” jest dokumentujące 

ją wydawnictwo (pod tym samym 

ty tu łem), przy go to wa ne przez ze spół 

pra cow ni ków Mu zeum Okrę go we go. 

Ka ta log, a wła ści wie al bum, ob ra zu je 

ziemię sądecką jako region różnorodności 

kul tu ro wej i re li gij nej, utrwa la nej 

przez pokolenia rdzennej ludności pol - 

skiej oraz napływowej – łemkowsko-rusiń 

skiej, ży dow skiej, cy gań skiej, 

węgierskiej i niemieckiej. 

W in te re su ją cym ese ju dr An to ni 

Kroh przy po mi na, że do pie ro ostat nie 

lata przyniosły zapełnianie białych plam, 

czyli odkłamywanie historii związanej 

z za gad nie nia mi na ro do wo ścia mi. 

Słusz nie twier dzi, że to nie by ła idyl la. 

Kto powtarza banialuki o harmonijnym 

współżyciu narodów, religii i kultur, mówi 

oczywistą nieprawdę. 

Jesz cze w la tach sie dem dzie sią tych 

jedno z sądeckich podwórek było wybrukowane 

macewami (z cmentarza żydowskie 

go) i ni ko go to nie ra zi ło (…) 

Nie ma ło rów nież za wi nio no wo bec 

Rodem z Tropia 

Zaw sze czu łem się na swo im miej scu 

to ty tuł ksią żki, a wła ści wie wy wia du 

rzeki, jaki z biskupem seniorem diecezji 

tarnowskiej – Władysławem Bobowskim 

prze pro wa dził Grze gorz Bro żek, 

dzien ni karz pra sy ka to lic kiej. Ksią żka 

uka za ła się na kła dem Wy daw nic twa 

Die ce zji Tar now skiej Bi blos. Na 156 

stronach biskup opowiada o swojej drodze 

ży cio wej, któ ra wio dła z Tro pia 

(gdzie się uro dził) po przez szko ły w No - 

wym Sączu, Wyższe Seminarium Du - 

chow ne w Tar no wie i stu dia 

spe cja li stycz ne w Rzy mie. Ta barw - 

na i pełna anegdot opowieść została zilu 

stro wa na fo to gra fia mi z ro dzin ne go 

archiwum księdza biskupa. 

Oto frag ment wspo mnień bpa Wła - 

dysława Bobowskiego: 

Rodzice mieli w Tropiu malutkie gospo 

dar stwo. To by ły trzy mor gi, czy li 

około 1,5 hektara. To naprawdę niedużo, 

zwłasz cza, że z go spo dar stwa się 

utrzymywali. Tato próbował gdzieś doro 

bić, ale wte dy pra cy nie by ło. Sy tu ację 

mie li śmy trud ną, bo w do mu by ła nas 

czwórka dzieci. Ja byłem najstarszy z żyją 

ce go ro dzeń stwa. Przede mną tro je 

dzie ci zmar ło tuż po na ro dzi nach. 


Po mnie przy szło na świat jesz cze czwo - 

ro dzie ci: An drzej, Jó zef i Ma ria oraz 

ostatni Stanisław, który zaraz po urodzeniu 

od szedł do wiecz no ści. W 1944 ro - 

ku, kie dy ta to zmarł, mia łem 12 lat, 

a naj młod sza sio stra mia ła 3 la ta (…) 

By ło bar dzo cię żko. Bie da za glą da ła 

wtedy do każdego domu. Takie były czasy. 

Jadaliśmy czasem z jednej wielkiej 

miski, cała czwórka dzieci. Każde z nas 

wypatrywało, jeśli posiłek był maszczony, 

czy ja kiś skwa rek się nie scho wał, że - 

by go po rwać i zjeść z ape ty tem. 

Pamiętam też, że w domu była jedna para 

butów. Jeśli do kościoła trzeba było 

iść, to bra łem je ja lub je den z bra ci, ale 

bu ty czę sto za kła da li śmy do pie ro 

przed samym kościołem, nie wcześniej, 

aby ich za bar dzo nie znisz czyć. Wra cał 

jeden z kościoła, to drugi dopiero zabierał 

je ze so bą i szedł na Mszę św. Bie da 

była powszechna. Było też wielu ludzi, 

któ rzy cho dzi li po do mach pro sząc 

o wspar cie. Du ży wpływ na ogól ną bie - 

dę mia ła woj na, fakt, że woj sko za bie ra - 

ło co tyl ko by ło. 

Żydzi, Niemcy, Łemkowie 

i Polacy (na marginesie!) 

Światło dzienne ujrzała kolejna publikacja 

Muzeum Okręgowego w Nowym 

Sączu – plon ubiegłorocznej konferencji 

naukowej poświęconej wielokulturowości 

na Sądecczyźnie, podsumowującej 

dwuletni projekt pn. „Jarmark Kultur”. 

Jego celem była prezentacja i propagowanie 

bogactwa kulturowego Sądecczyzny, 

współtworzonego przez wieki przez 

różne grupy narodowościowe: oprócz 

rzecz jasna Polaków, także Niemców, 

Żydów, Łemków oraz wyznaniowe – katolików, 

grekokatolików, protestantów, 

ludność wyznania prawosławnego oraz 

mojżeszowego. 

God ne po le ce nia są opra co wa nia 

m.in. ks. prof. Józefa Mareckiego z Uniwer 

sy te tu Ja na Paw ła II w Kra ko wie 

o osadnictwie niemieckim na ziemi sądeckiej 

pod koniec XVIII wieku, a także 

dr hab. Lesz ka Hoń dy z UJ o ca dy ku 

Chaimie Halberstamie z Nowego Sącza 

i dr Iwony Kamilii Brzewskiej z Żydowskiego 

Instytutu Historycznego w Warsza 

wie o sym bo li ce ży dow skich 

przedmiotów kultu religijnego. 

Bar dzo war to ścio wy jest imien ny 

(z numerami domów!) spis pierwszych 

ko lo ni stów nie miec kich w Chełm cu, 

Gołkowicach, Stadłach, Biczycach, Starym 

Są czu i in nych miej sco wo ściach. 

Do cie kli wi mo gą praź ró dła wie lu dzi - 

siejszych znanych, a nawet popularnych 

sądeckich nazwisk, doszukać się w tym 

rejestrze. 

Są również teksty autorów słowackich 

i węgierskich poświecone tematyce łemkowsko-grekokatlickiej. 

Swojego rodzaju 

syntezą omawianej tematyki jest 

artykuł prof. Jana Rzońcy z Uniwersytetu 

Opolskiego dotyczący osadnictwa 

Łemków, Żydów i Niemców na ziemi 

sądeckiej aż do II wojny światowej. Okupacja 

niemiecka i wydarzenia wojenne 

na ziemiach polskich przyniosły kres 

wzajemnym stosunkom i współżycia 

wielonarodowej i wielokulturowej Sądecczyzny, 

wyrywając te narodowości 

z naszego regionu, który zamieszkiwali 

od wie ków. Ten świat prze stał wte dy ist - 

nieć. Dziś Niem ca czy Ży da trud no się 

w regionie doszukać, a i Łemków pozostała 

też stosunkowo niewielka rzesza. 

Natomiast nieporozumieniem, wręcz 

błędem metodologicznym wydaje się 

umieszczenie zarówno w programie 

konferencji, jak w pokonferencyjnej publikacji 

wykładu (rozdziału) pt. „Ludność 

polska na Sądecczyźnie”. Polacy 

(Lachy) akurat w tym regionie byli gospodarzami 

u siebie od setek lat i stawianie 

ich na jed nej płasz czyź nie 

z ludnością napływową, o wiele mniej 


liczniejszą jest dziwolągiem. Rdzenni sądeczanie, 

zakorzenieni tu od wieków, 

przez autora jednego z rozdziałów zostali 

potraktowani jako skromna mniejszość 

(zaledwie 5 stron), jakby ubodzy krewni 

potężnej nacji niemieckiej czy żydowskiej! 

To tak jakby w monumentalnej 

księdze o Polsce i Polakach poświęcić 

ludności polskiej jakiś małoznaczący 

margines, albo napisać pracę magisterską 

pt. „Rola (znaczenie) Polaków w… 

Polsce”. Na dodatek ten wyposażony 

w kuriozalną stylistykę tekst opatrzony 

został nieczytelnymi i niezrozumiałymi 

przypisami np. ze stron… internetowych. 

Wikipedia i inne portale są dziś szybkim 

i czę stym źró dłem wie dzy, ale jed nak nie 

dla poważnych wydawnictw. 

Powyższą wpadkę, na szczęście, rekompensują 

unikalne archiwalne zdjęcia 

i reprodukcje. 

Zeszyty sądecko-spiskie, tom 5 

Kolejny tom Zeszytów sądecko-spiskich 

przynosi solidną porcję wiedzy 

z dziejów pogranicza polsko-słowackiego. 

Zeszyty... to jedna z najcenniejszych 

inicjatyw wydawniczych ostatnich lat 

w naszym regionie. Wydawane przez 

Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu 

i Muzeum w Starej Lubowli, są naturalnym, 

kolejnym etapem rozwijających się 

od lat kontaktów między obiema placówkami. 

Na liście dokonań są wspólne 

konferencje, wymiana wystaw, współpraca 

przy projektach skansenowskich. 

Spora w tym zasługa dyrektorów obu 


HISTORIA 

placówek Roberta Ślusarka i Moniki Pavelčikovej, 

oraz szerokiej rzeszy polskich 

i słowackich badaczy i redaktorów. Są 

wreszcie Zeszyty... wspól nym fo rum wy - 

miany myśli i dorobku naukowego muzealników, 

historyków, etnografów 

polskich i słowackich. 

W to mie 5 wśród au to rów tek stów 

dominują Słowacy: dr Miroslav Ŝtevik 

pisze o początkach i lokowaniu średniowiecznych 

klasztorów na Spiszu, Monika 

Pa velčiko va o pa tro nach ma łych 

obiek tów sa kral nych w oko li cy Sta rej 

Lu bow li, An drej Novák o bi twie 

pod Voj na na mi, Fran tiška Mar ci nová 

o ży ciu co dzien nym w Sta rej Lu bow li 

na przełomie XVII i XVIII w. na podstawie 

zachowanych testamentów, Katarina 

Chmelinová o niebiańskiej muzyce 

w kaplicy matki Bożej we Frydmanie. 

Są dec ki mi ak cen ta mi są opra co wa nia 

Arkadii Podgórskiej i Sławomira Wróblewskiego 

o początkach opactwa Św. 

Ducha w Nowym Sączu, Jakuba Bulzaka 

o koronacji obrazu „Pocieszycielki” 

z kościoła Ducha Świętego, Filipa Fetki 

o Sebastianie, pierwszym staroście sądecko-spiskim 

z rodu Lubomirskich. 

Przedstawiono też sylwetkę zasłużone 

go w do ku men to wa niu po gra ni cza 

Jána La zo ri ka, któ ry nie daw no ukoń - 

czył 90 lat. 

Dodajmy, że wszystkie tomy Zeszytów... 

są prowadzone niezwykle starannie 

pod względem konsekwencji, jednorodności 

stylu i układu graficznego, co 

– oprócz dwujęzycznej wersji – jest 

dodatkowym walorem wydawnictwa. 

Zeszyty sądecko-spiskie 

redaktor naczelny: Miroslav Ŝtevik 

z -ca re dak to ra na czel ne go: Ro bert Ślu sa rek 

sekretarz (tajomnicka): Anna Wideł 

re dak tor pro wa dzą cy (wŷkon ny re dak tor): 

Le szek Mi gra ła 

kon sul ta cja: prof. Hanns Ha as 

ze spół: Piotr Droź dzik, Fi lip Fet ko, Da nu ta 

Pla ta, Bar ba ra Ruc ka, Be ata Wierz bic ka 

opra wa gra ficz na, skład i ła ma nie: Piotr Hre - 

ho ro wicz, Mał go rza ta Pun zet, In ter Li ne SC 

tłumacze: Antoni Kroh, Miroslav Ŝtevik, Filip 

Fet ko. 

BI BLIO FIL 

Ubecka prowokacja „Cezary” 

Odwet Górski 

majora Zbigniewa 

Makusza 

Po rozbiciu IV Zarządu Głównego (Komendy Głównej) WiN 

i aresztowaniu jej szefa ppłk. Łukasza Cieplińskiego w 1948 r., 

który uwierzywszy ubeckim obietnicom ujawnił swoje kontakty 

krajowe i zagraniczne, Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego 

w porozumieniu ze swoimi zwierzchnikami, 

towarzyszami radzieckimi z NKWD i GRU, zorganizowali największą 

prowokację w powojennej historii Polski wobec najbardziej 

patriotycznej części społeczeństwa polskiego, która 

jeszcze nie pogodziła się z nową sowiecką okupacją. 

Wtej ope ra cji szcze gól nie 

cen ny oka zał się Ste fan 

Sieńko, który po aresztowa 

niu zgo dził się na 

współpracę z bezpieką i stanął na czele 

fał szy wej, utwo rzo nej przez MBP 

„V KG WiN”. 

Operacja, której MBP nadało krypto 

nim „Ce za ry”, mia ła trzy fa zy. 

Pierwsza obejmowała lata 1948-1950 

i polegała głównie na budowaniu wiary 

god no ści or ga ni za cyj nej w kra ju, 

przyj mo wa niu ku rie rów z Za cho du 

i rozpoznawaniu sytuacji na emigracji 

oraz na wią zy wa niu po now nych kon - 

taktów z ludźmi podziemia rozproszonymi 

po rozbiciu IV KG WiN. Druga 

fa za roz po czę ła się w li sto pa - 

dzie 1950 r. i trwała do listopada roku 

na stęp ne go. W tym cza sie fik cyj - 

na IV KG WiN zacieśniła współpracę 

z Ame ry ka na mi, przede wszyst kim 

przy pomocy podstawionych przez siebie 

kurierów. Faza trzecia trwała od listopada 

1951 r. do końca grudnia 1952 

r., kiedy to ostatecznie w pośpiechu zakończono 

całą tą operację. W tej fazie 

główny nacisk kładziono na uporządko 

wa nie i roz bu do wę struk tur kra jo - 

wych, by móc po ka zy wać ist nie ją ce 

realnie struktury WiN-u wysłannikom 

z Zachodu. 

Podczas tej operacji MBP przechwyciło 

przesłaną z Zachodu dla polskiego 

podziemia ściśle tajną „Instrukcję X”, 

a jakiś czas później jej modyfikację 

„Plan Wulkan”. Instrukcje te zawierały 

wytyczne do pracy wywiadowczej 

na czas pokoju, a także do działań dywersyjno-sabotażowych, 

gdy wybuchnie 

już III wojna światowa. Przejęto 

także olbrzymią część finansowego 

wsparcia dla polskiego podziemia 

w postaci 1 mln dolarów amerykańskich 

i 1 to ny zło ta oraz spo ro sprzę tu 

technicznego, m.in. 17 nowoczesnych 

radiostacji. By gra mogła być skutecznie 

prowadzona, by nie wzbudzała żadnych 

podejrzeń u strony przeciwnej, 

trzeba było mieć odpowiednio dużo ludzi 

zdeklarowanych do takiej „samobójczej” 

działalności. Szukano ich 


głównie pośród byłych AK-owców, 

BCh-owców, niedobitków z WiN-u, 

NSZ i PSL – mikołajczykowskiego. 

*** 

W tej at mos fe rze ro dzi się Pol ska 

Pod ziem na Ar mia Nie pod le gło ści 

(PPAN) i jej zbrojne ramię Żandarmeria 

utwo rzo ne pod ko niec 1947 r. przez 

mieszkańca Nawojowej, byłego żołnierza 

AK Sta ni sła wa Pió ro ps. „Ze nit”, 

który namówił do współpracy w charakte 

rze ka pe la na je zu itę o. Wła dy sła wa 

Gurgacza. Z organizacją tą związanych 

by ło, wg sza cun ków UB, co naj mniej 80 

osób z Sądecczyzny. Kres jej działalności 

na stą pił osta tecz nie 13 sierp - 

nia 1949 r. przy wydatnej pomocy kilku 

tajnych współpracowników, a w szczególności 

TW „Koczes”, pracownika Powia 

to we go Związ ku Sa mo po moc 

Chłopska w Nowym Sączu. W procesie 

sądowym twórców i przywódców tej organizacji 

zapadły cztery wyroki śmierci, 

z czego tylko w jednym przypadku 

ska zań ca uła ska wio no, po zo sta łych 

w pośpiechu stracono. 

Nowa, tajna i antykomunistyczna orga 

ni za cja, ale nie co in na w swym cha - 

rak te rze od PPAN, po wsta wa ła 

na Są dec czyź nie i w Li ma now skiem 

od ma ja 1951 r. i przy ję ła po cząt ko wo 

na zwę Pol skie Si ły Zbroj ne Od wet, 

a póź niej Od wet Gór ski. Jej twór cą był 

Zbi gniew Ma kusz -Wo ro nicz, któ ry 

na po trze by tej or ga ni za cji ob rał so bie 

ko lej ny już w swym ży ciu pseu do nim 

„Mon ta na”. Za nim po ja wił się w Ka - 

mie ni cy k. Łąc ka i za miesz kał u inż. 

Ma ria na Ku kaw skie go, kie row ni ka 

tam tej sze go tar ta ku, peł nił w swo im 

ży ciu wie le ró żnych funk cji w ró żnych 

in sty tu cjach w wie lu miej sco wo ściach 

na te re nie kra ju. U schył ku II Rze czy - 

po spo li tej był ofi ce rem wy wia du, tzw. 

Dwój ki w WP. Brał udział w kam pa nii 

wrześniowej, a po upadku państwa polskie 

go włą czył się w dzia łal ność je go 

struk tur pod ziem nych (od ZWZ przez 

AK, NIE po WiN). Był ostat nim ad iu - 

tantem ostatniego komendanta AK gen. 

Le opol da Oku lic kie go ps. „Nie dźwia - 

dek”. Za od da ną i wier ną słu żbę Oj - 

czyź nie był wie lo krot nie na gra dza ny 

przez swo ich prze ło żo nych, m.in. 

awan sem na ka pi ta na i ma jo ra, trzy - 

krot nie Krzy żem Wa lecz nych z Mie - 

cza mi, oraz Krzy żem Wo jen nym 

Or de ru Vir tu ti Mi li ta ri V kla sy. 

Ideą, dla której tworzył tą organizację, 

jej celami i zadaniami zdołał zainteresować 

co najmniej 60 osób, głownie 

z terenu dzisiejszych gmin: Kamienica, 

Łukowica, Podegrodzie, Łącko, Limanowa, 

Stary Sącz, ludzi o różnym poziomie 

wy kształ ce nia ogól ne go, ró żnej 

profesji i o bardzo dużej rozpiętości wieko 

wej (od dwu dzie stu pa ru lat do po - 

nad sześć dzie się ciu). W tym gro nie 

znaleźli się trzej księża kamienickiej para 

fii, far ma ceut ka, na uczy ciel śred niej 

szkoły, artystka malarka, inżynierowie 

leśnicy, pracownicy fizyczni, urzędnicy 

administracji gminnej, spółdzielczości 

lo kal nej, pra cow ni cy pocz ty i rol ni cy. 


Niektórzy z nich byli oficerami przedwojennego 

WP, oficerami i żołnierzami 

AK, członkami PSL – mikołajczykowskiego, 

żołnierzami WiN i PPAN. 

Inicjatywa ta organizacyjnie i ideowo 

przypominała WiN, a może nawet była 

jego „kalką”. Na czele organizacji stał 

Sztab Obszaru Odwetu, jemu podlegały 

okręgi, im rejony, a rejonom placówki. 

Pla ców kę two rzy ło pię ciu lu dzi z ko - 

mendantem na czele, czyli tzw. „piątka”. 

Komendantem Sztabu Obszaru Odwetu 

został twórca organizacji mjr Zb. 

Ma kusz ps. „Mon ta na”, je go za stęp cą 

inż. M. Ku kaw ski ps. „Krzy wo nos”, 

sze fem Szta bu ds. Dy wer sji ppor. Fr. 

Król ps. „Skal ny”, sze fem Słu żby Ad mi - 

ni stra cyj nej por. St. Ma mak ps. „Zew 

Gór”, łączniczką i sekretarką dowódcy 

(Komendanta) ppor. M. Adamczyk ps. 

„Szarotka”, łączniczką między Sztabem 

Od we tu Gór skie go a am ba sa da mi 

państw zachodnich Helena Kokurewicz, 

kapelanem Odwetu Górskiego ks. Lech 

ps. „Gó ra”. 

Podstawowym celem działania organizacji 

było zbieranie i gromadzenie infor 

ma cji ze wszyst kich dzie dzin ży cia 

No wa, taj na i an ty ko mu ni - 

stycz na or ga ni za cja, ale 

nie co in na w swym cha rak - 

te rze od PPAN, po wsta wa - 

ła na Są dec czyź nie 

i w Li ma now skiem od ma - 

ja 1951 r. i przy ję ła po cząt - 

ko wo na zwę Pol skie Si ły 

Zbroj ne Od wet, a póź niej 

Od wet Gór ski. 

społecznego, gospodarczego, politycznego 

i militarnego oraz opracowywanie 

ich w tzw. serwisy wywiadowcze. Serwisy 

te miały być przekazywane do amba 

sa dy USA w War sza wie lub 

do konsulatu Wielkiej Brytanii w Katowicach. 

Nie wiadomo ile takich „serwisów” 

spo rzą dzo no i ile do star czo no 

do odbiorców. Jedną kopię takiego „serwisu” 

dotyczącą gminy Kamienica przeję 

li funk cjo na riu sze UB z miesz ka nia 


HISTORIA 

Makusza i była ona załącznikiem do aktu 

oska rże nia w pro ce sie głów nych 

oskarżonych. W czasie rewizji w mieszka 

niu Ma ku sza zna le zio no też wie le 

materiałów, notatek do sporządzenia podob 

nych „ser wi sów” gmi ny i mia sta 

Msza na Dol na, Po de gro dzie, Li ma no - 

wa, Łukowica. Zawartość „serwisu” jak 

i innych luźnych notatek w całości zbieżna 

by ła z wy tycz ny mi za war ty mi 

w „Pla nie X” i „Pla nie Wul kan”. 

Odwet Górski był na pewno organizacją 

antyrządową i antykomunistyczną, 

bo o tym decydowali jego członkowie, 

ich dotychczasowa droga życiowa. Nigdy 

na to miast Od wet Gór ski nie był or - 

ganizacją terrorystyczną, bo nie miał ku 

temu środków ani możliwości, ale UBP 

tak ją szeregował i tak nazywał i robił 

wiele ku temu, by tak została zapamiętana. 

Wszyscy członkowie, poza Makuszem, 

nie ukry wa li się, mie li sta łe źró dła 

utrzy ma nia i per spek ty wę sta bi li za cji 

ży cio wej. Sztab or ga ni za cji ni gdy nie 

prze pro wa dził ani ni gdy nie pla no wał 

żad nej ak cji dy wer syj no -sa bo ta żo wej, 

ani też aprowizacyjnej. Kilka takich akcji 

o charakterze „terrorystyczno-rabunko 

wym”, głów nie wo bec tzw. wła dzy 

ludowej, przeprowadziła w latach 1952- 

1955 łączona z Odwetem Górskim Podziem 

na Ar mia Od wet utwo rzo na i do - 

wo dzo na przez St. Pe reł kę ps. „Zdo - 

bycz” lub „Dem biń ski”. 

*** 

Kiedy Wydział III WUBP w Krakowie 

otrzy mał je sie nią 1951 r. od swo ich 

informatorów wiadomość o powstającej 

w Kamienicy tajnej, kontrrewolucyjnej 

Twórcę i komendanta 

Odwetu Górskiego mjr. 

Zbigniewa Makusza ps. 

„Montana” WSR skazał na 

trzykrotną karę śmierci, zaś 

jego zastępcę M. 

Kukawskiego na podwójną 

karę śmierci. 

organizacji Odwet Górski założył sprawę 

agenturalną pod kryptonimem „Tartak”. 

Przy wydatnej pomocy 

pozyskanych tajnych współpracowników 

(TW) o pseudonimach „Woda” z Kamieni 

cy, „Sza ry” ze Sta re go Sącz, „Fi lip” 

z Łącka, „Kalina” ze Szczyżyca, „Wicher” 

z Tymbarku, „Kuba” z Limanowej, 

„Kotowski” z Podegrodzia i „Jesion” 

z Jazowska ustalono prawie wszystkich 

członków i współpracowników tej organizacji. 

Poczynając od 24 kwietnia do 9 

maja 1952 r. aresztowano ponad 60 osób. 

Po trwającym kilka miesięcy śledztwie 

(w czterech przypadkach 11 miesięcy) 

prokuratorzy wojskowi skierowali akty 

oskarżenia do Wojskowego Sądu Rejonowego 

w Krakowie, który z tej grupy 

aresztowanych 20 osób uznał winnymi 

„zdra dy sta nu” tj. art. 86 par. 1 i 2 

KKWP i art. 4 i 6 De kre tu z 13 czerw - 

ca 1946 r. i surowo ukarał, a w pozostałych 

przypadkach warunkowo odstąpił 

od wymierzenia kary lub wymierzoną 

karę warunkowo zawiesił. 

Twórcę i komendanta Odwetu Górskie 

go mjr. Zb. Ma ku sza ps. „Mon ta na” 

WSR skazał na trzykrotną karę śmierci, 

zaś jego zastępcę M. Kukawskiego na podwójną 

karę śmierci. Obu po ogłoszeniu 

wyroku odesłano do więzienia we Wronkach, 

gdzie z dziesiątkami podobnych sobie 

nieszczęśników mieli oczekiwać 

na wykonanie wyroku. Wyroku nie wykonano 

z powodu „wyraźnych” oznak 

choroby psychicznej obu skazańców (wyroki 

otrzymali po śmierci Stalina, kiedy 

daje się już zauważyć odwrót od krwawego 

terroru). Amnestia z grudnia 1953 r. 

zmieniła im karę śmierci na dożywocie, 

a amnestia z kwietnia 1956 r. zamieniła 

dożywocie na 15 lat więzienia. Więzienie 

opuścili warunkowo w 1958 r. 

Zb. Ma kusz był jesz cze raz aresz to - 

wa ny w 1964 r. i ska za ny na 5 lat wię - 

zienia za przestępstwa pospolite (wtedy 

zaj mo wał się nie ofi cjal nie w re jo nie 

Kra ko wa po mo cą by łym żoł nie rzom 

podziemia w gromadzeniu dokumentów 

ko niecz nych do po twier dze nia uczest - 

nictwa w antyniemieckim ruchu oporu). 

Zmarł w 1981 r. w Osa dzie nad Je zio - 

rem Tu raw skim k. Opo la. 

Księża kamienickiej parafii też zostali 

wy jąt ko wo su ro wo uka ra ni. Ks. pro - 

boszcz Jan Lech m.in. za to, że wie dział 

o or ga ni za cji i nie po wia do mił o tym 

funk cjo na riu szy UB, gdy oni go o to py - 

ta li, a ta kże i za to, że uczest ni czył 

w spo tka niach to wa rzy skich z Ma ku - 

szem i Kukawskim otrzymał karę 10 lat 

więzienia w „Twierdzy Wiśnicz”; ks. katecheta 

J. Wójtowicz 8 lat, a ks. E. Kubo 

wicz 10 lat wię zie nia ta kże 

do „Twierdzy Wiśnicz”. 



W 1993 r. wdo wa po Zbi gnie wie Ma - 

kuszu złożyła do Wojewódzkiego Sądu 

w Kra ko wie wnio sek o unie wa żnie nie 

wy ro ku WSR w Kra ko wie z 13 mar - 

ca 1952 r. „za Od wet Gór ski”. Wnio sek 

ten zo stał przy ję ty i 22 lu te go 1994 r. 

WS w Kra ko wie uchy lił ten wy rok, 

a ówczesną działalność Makusza w ramach 

Od we tu Gór skie go uznał ja ko 

walkę o niepodległą Polskę. Decyzja sądu 

sprawiła, że pozostali, żyjący wtedy 

członkowie Odwetu Górskiego lub ich 

rodziny zaczęli składać wnioski o rehabilitację 

i korzystać z tego dobrodziejstwa, 

któ re upraw nia ich do „sta nia 

w jed nym sze re gu ze wszyst ki mi Żoł - 

nierzami Wyklętymi”. 

*** 

Operacja „Cezary” była jedną z wielu 

bar ba rzyń skich „gier bez pie ki” opa - 

no wa nej przez lu dzi cho rych 

z nienawiści do narodu polskiego. Miała 

znisz czyć i upodlić tych wszyst kich, 

któ rzy my śle li ina czej, chcie li żyć ina - 

czej i nie wy rze kli się my śli o nie pod - 

le głej Oj czyź nie. W tych dwóch tyl ko 

przy pad kach (PPAN i OG) w cza sie 

„gry ubeckiej” z WiN-em na Sądecczyźnie 

aresztowano i nękano przesłuchaniami 

co naj mniej 150 osób, po nad 60 osób 

skazanych było na kary długoletniego 

więzienia, a w 6 przypadkach zasądzono 

kary śmierci, z czego 3 wykonano 

m.in. na o. Władysławie Gurgaczu. Zaś 

za tzw. „bandą terrorystyczno-rabunkową”, 

złożoną z czterech ludzi pod wodzą 

St. Perełki Wydział do Walki z Bandami 

PUBP w No wym Są czu bę dzie się jesz - 

cze propagandowo uganiał do 11 lipca 

1955 r. Wte dy to przy wy dat nej 

pomocy pewnego gospodarza z odległego, 

leśnego przysiółka Obidzy, który 

za punkt honoru obrał sobie wytropienie 

„bandytów”, którzy chociaż nikogo nie 

zamordowali, a przypisywane im rabunki 

też w więk szo ści nie oni po peł ni li, ta - 

kimi pozostają do dziś w opinii 

miej sco wych. Wie le zła na ich kon to ro - 

bili w całej okolicy współpracownicy 

UB, których działalność była jednym 

z ogniw łańcucha ubeckiej prowokacji. 

WŁA DY SŁAW PIERZ GA 

Autor jest emerytowanym nauczycielem, 

mieszka w Zalesiu, gm. Kamienica; badaczem 

najnowszej historii regionu. 

Józef Piłsudski 

i kil ka epi zo dów 

sądeckich 

Kult Józefa Piłsudskiego w Nowym Sączu datuje się 

od czasów I wojny światowej, od czasu ciężkich walk w ramach 

operacji limanowsko-łapanowskiej, skutkiem których 

Rosjanie wycofali się z Nowego Sącza 13 grudnia 1914 r., 

a ich miejsce zajęli polscy legioniści. 

Wjazd do Nowego Sącza 

utkwił Piłsudskiemu głęboko 

w pamięci, nie tylko 

z tej ra cji, iż był 

wytchnieniem po ciężkich bojach, jakie 

stoczył w tzw. kampanii podhalańskiej, 

ale również z tego powodu, że niemały 

kłopot sprawiła Komendantowi jego 

Kasztanka – koń, którego otrzymał 9 

sierpnia od Eustachego Romera, właściciela 

majątku Czaple Małe. 

Sam Piłsudski wspominał przybycie 

do Nowego Sącza następująco: 

Przy jem ne by ło wej ście do mia sta 

– miałem tylko dużo kłopotu ze swoją 

Kasztanką. [...] Kasztanka już na most 

na Dunajcu, podziurawiony przez wybuchy, 

kręciła głową, uważając, że jest 

zanadto niebezpieczny dla jej szanowne 

go ist nie nia. [...] Lecz wresz cie ry - 

nek. Ja sno oświe tlo ny, czar ny 

od tłu mu. Gdym się na nim na Kasz tan - 

ce uka zał, roz legł się krzyk ca łe go tłu - 

mu i padły pociski z kwiatów. Tego już 

było stanowczo za wiele mojej wiejskiej 

kla czy, zwi nę ła się po de mną i chcia ła 

uciekać od owacji. Niemało mnie koszto 

wa ło, by ją po pro stu we pchać na ry - 

nek. Szła przez szpa ler ludz ki ostro żnie, 

nie le d wie za trzy mu jąc się co pa rę 

chwil. Czu łem pod so bą, jak nie szczę - 

śliwe stworzenie szukało ucieczki. Musia 

łem Kasz tan kę cią gle pchać na - 

przód, tak iż po wy jeź dzie z ryn ku 

po zna łam i ja, że owa cja coś kosz tu - 

je. Czu łem do sko na le, że mam no gi 

tak mia łem je zmę czo ne. (Cyt. za: J. 

Pił sud ski, Mo je pierw sze bo je, 

Łódź 1988). 

Mal. B. Barbacki, 1935 r. 


Stanisław Morawski dziedzic Marcin 

ko wic, 1919 r. FOT. J. ZA CHAR SKI NOWY SĄCZ 

Komendanta powitał wiceburmistrz 

Wik tor Olek sy i me ce nas Ro man Si - 

chra wa, któ ry wrę czył mu klu cze 

do mia sta. Po tem Pił sud ski sko rzy stał 

z wan ny, ściął bro dę, ogo lił się i po dą - 

żył na kwaterę w mieszkaniu nieobecnego 

w tym cza sie w No wym Są czu 

bur mi strza Wła dy sła wa Bar bac kie go 

przy ulicy Dunajewskiego 12. 

Odpoczynek w Nowym Sączu i „rozkosze 

wielkomiejskie” nie trwały długo. 

20 grudnia legioniści opuścili miasto 

kierując się pod Łowczówek, gdzie czeka 

ły ich dal sze cię żkie wal ki. W mie ście 

pozostali jedynie chorzy i ranni. Zanim 

legioniści wyruszyli na pole bitwy, pułk 

Piłsudskiego przekształcił się w brygadę. 

13 grudnia, niedziela [...] Pozostałe 

bataliony z Nowego Targu też przybyły 

do Nowego Sącza, tak że całość oddziałów 

Piłsudskiego znalazła się razem. Zawiadomiono, 

że Piłsudski został 

mianowany brygadierem, a dotychczasowy 

1 pułk przemianowano na brygadę 

Le gio nów. Skła da ła się ona z dwóch puł - 

HISTORIA 

Uroczystość [wręczenia 

honorowego obywatelstwa 

Nowego Sącza] poprzedziła 

inspekcja Pułku Strzelców 

Podhalańskich. Marszałek 

zwiedził również 

pobojowiska legionowe 

w Limanowej i okolicach 

Nowego Sącza. Wieczorem 

odbył się raut. 

ków: 1 pod dowództwem majora Śmigłego 

(I i III ba ony) i 2 (po tem zwa ny 5) 

w składzie II i IV batalionów pod dowództwem 

Norwida, oraz dwóch batalionów 

samodzielnych (V i VI). Od 30 

grudnia komendantem 5 pułku został kpt. 

Berbecki. (Cyt, za: W. Ję drze je wicz, J. 

Cisek, Kalendarium życia Józefa Piłsudskiego, 

t. I, Wro cław – War sza wa – Kra - 

ków 1994, s. 278-280). 

W wielkim boju pod Łowczówkiem 

do wo dził płk. Ka zi mierz Sosn kow ski, 

Piłsudski bowiem z Nowego Sącza wyjechał 

do Wiednia. 

Po raz dru gi w 1914 r. go ścił Bry ga - 

dier w No wym Są czu 26 grud nia, od - 

wiedzając swoich rannych żołnierzy. 

Od rana wielki ruch w szpitaliku legjo 

no wym, utrzy my wa nym przez „Ko - 

mi tet Ko biet Pol skich”, gdzie scho dzą 

się wszy scy le gjo ni ści prze by wa ją cy 

w No wym Są czu. Są tu taj lek ko ran ni 

i chorzy z walk pod Limanową i Marcinkowicami 

oraz pod Łowczówkiem. Około 

go dzi ny 11-ej ra no sprę ży stym 

kro kiem wcho dzi bry ga djer Pił sud ski. 

Stajemy na baczność z takim impetem, 

jakby piorun strzelił. Wpatrzeni w twarz 

ogo rza łą i zmi ze ro wa ną uko cha ne go 

wodza w zwyczajnym legjonowym mundu 

rze bez żad nych od znak [...]. (Cyt. za: 

A. Be nisz, Przeżycia legjonisty, Dąbrowa 

Górnicza 1934, s. 42). 

Niewątpliwie jednym z ciekawszych 

wydarzeń było nadanie Józefowi Piłsudskie 

mu w 1916 r. na wnio sek Ry szar da 

Mędlarskiego i Stanisławy Woszczyńskiej 

honorowego obywatelstwa, które 

jednak nie zostało przejęte przez Brygadie 

ra tak jak pla no wa no 12 li sto pa - 

da 1916 r. z racji obchodu towarzyszące 

go ogło szo ne mu przez ce sa rzy 

Niemiec i Austrii aktowi 5 listopada, ale 

do pie ro w 1921 r., w cza sie kie dy Mar - 

szałek przejeżdżał przez Nowy Sącz 27 

wrze śnia po wi zy cie na Tar gach 

Wschodnich Lwowie. 

Uroczystość [wręczenia honorowego 

oby wa tel stwa No we go Są cza] po prze - 

dziła inspekcja Pułku Strzelców Podhalań 

skich. Mar sza łek zwie dził rów nież 

po bo jo wi ska le gio no we w Li ma no wej 

i okolicach Nowego Sącza. Wieczorem 

od był się raut. Po wrót do War sza wy na - 

stąpił 29 września o godzinie 10 rano. 

(Cyt. za: W. Ję drze je wicz, J. Ci sek, Kalendarium..., 

t. II, s. 262). 

Warto odnotować przy tym, że Nowy 

Sącz był pierw szym mia stem w Pol sce, 

które podjęło tego rodzaju decyzję, wyprzedzając 

pod tym względem zarówno 

Tarnów jak i Warszawę, nie wspominając 

o Krakowie, który z podobnym hołdem 

wystąpił dopiero siedemnaście lat 

później. 

W odpowiedzi na propozycję przyjęcia 

god no ści ho no ro we go oby wa te la 

No we go Są cza w dniu 12 li sto pa - 

da 1916 r. Józef Piłsudski przesłał telegram 

następującej treści: 

Kraków, 11 listopada 1916 r. Za zapro 

sze nie na ob chód dzię ku ję, być 

na nim niestety nie mogę z powodu niezdro 

wia. Tra dy cja bo jów pod No wym 

Sączem żyje zawsze w I. Brygadzie, łącząc 

się z serdeczną wdzięcznością dla 

Marszałek w Nowym Sączu, 1921 r 


Sa la le gio no wa w mu zeum w Mar - 

cin ko wi cach FOT. MA RIA ZA JĄC 

miesz kań ców mia sta za wzru sza ją ce 

przyjęcie, jakiego doznaliśmy po odparciu 

inwazji. 

Nie speł na dwa mie sią ce póź niej – 6 

stycz nia 1917 r. – Jó zef Pił sud ski na - 

pi sał z Kra ko wa do bur mi strza Wła dy - 

sła wa Bar bac kie go uprzej my list 

wy ja śnia ją cy. 

Nad zwy czaj cen ne dla mnie pi smo J. 

Wm. Pana z dnia 21 listopada ubiegłego 

ro ku otrzy ma łem i te raz do pie ro 

po powrocie z Warszawy dowiedziałem 

się, że odpowiedź moja natychmiast napi 

sa na nie zo stał wy sła na z przy czyn 

ode mnie niezależnych. Najserdeczniej 

mi mo to prze pra szam za opóź nie nie 

i pro szę go nie brać za złe. By ło by mi to 

tem przy krzej szym, że z No wym Są czem 

czu ję się zwią za ny uczu cio wo bar dzo 

sil nie po nad zwy czaj nie wdzięcz nych 

wspo mnie niach walk pod Li ma no wą 

i No wym Są czem. Gdy się mia stu ze - 

chcia ło uczy nić mi za szczyt nie zwy kły 

przyjmując mnie w poczet swoich obywa 

te li do uczu cia ser decz no ści wspo - 

mnień o prze ży ciach bo jo wych do da ło 

się uczu cie wdzięcz no ści w sto sun ku 

do miasta i jego obywateli. Kampania 

pod mu ra mi No we go Są cza wśród pa - 

tryotycznych Podhalan stanowić będzie 

w pamięci mojej i żołnierzy I. Brygady 

jedno z najmilszych wspomnień, tak serdecz 

nie by li śmy tam przyj mo wa ni, tak 

troskliwą opieką otoczeni przez współo 

by wa te li i ro da ków. Bę dę J. Wiel mo - 

żne mu Pa nu Bur mi strzo wi nie zwy kle 

wdzięcz ny, gdy ze chce Pan być wy ra zi - 


cielem moich uczuć wdzięczności i podzi 

wu przed Świet ną Ra dą Miej ską 

i oby wa te la mi mia sta. Pro szę przy jąć 

zapewnienie wysokiego szacunku i poważania 

z jakim pozostaję. 

Ko lej ny po byt Pił sud skie go w No - 

wym Są czu miał miej sce 7 sierp - 

nia 1922 r. w związ ku z wy ciecz ką 

do Zakopanego odbytą przez Marszałka 

po zakończeniu pierwszego Zjazdu Legionistów 

w Krakowie. 

Kampania pod murami 

Nowego Sącza wśród 

patryotycznych Podhalan 

stanowić będzie w pamięci 

mojej i żołnierzy I. Brygady 

jedno z najmilszych 

wspomnień, tak serdecznie 

byliśmy tam przyjmowani, 

tak troskliwą opieką 

otoczeni przez 

współobywateli i rodaków. 

W poniedziałek 7 o 10 rano [Piłsudski] 

wyjechał samochodem do Zakopane 

go. [...] W cza sie tej wy ciecz ki 

Komendant odwiedził też dwór rodziny 

Morawskich, gdzie kwaterował w dniu 6 

sierpnia [powinno być: grudnia] 1914 

w czasie walk w okolicach Nowego Sącza. 

(Cyt. za: W. Ję drze je wicz, J. Ci sek, 

Kalendarium..., t. II, s. 294). 

Prze gląd jed no stek w oto cze niu ofi ce rów sztabu 

Józef Piłsudski w ratuszu 


HISTORIA 

Wspomniane pobyty w Nowym Sączu 

nie były jedynymi. Wiadomo, że Piłsud 

ski prze by wał w mie ście w 1903 

i 1908 r., o czym na pi sa no przed la ty na - 

stępująco: 

Najdawniejszą organizacją wojskową 

i rewolucyjną, o jakiej źródła wspomina 

ją w No wym Są czu, był „Zwią zek 

Walki Czynnej” [...]. Założony niechybnie 

w związku z pobytem Józefa Piłsudskie 

go wśród tu tej szych dzia ła czy 

Polskiej Partii Socjalistycznej i z jego inspi 

ra cji pod czas dwu krot ne go po by tu 

w No wym Są czu w ro ku 1903 i 1908 

[...]. (Cyt, za: J. Kru pa, Zarys pracy niepod 

le gło ścio wej w No wym Są czu, 

„Rocznik Sądecki”, t. I, s. 167). 

Ponadto Marszałek przejeżdżał przez 

No wy Sącz w 1927 i 1929 r. w dro dze 

do Krynicy i przebywał krótko w 1928 r. 

wi zy tu jąc 2 lu te go 1. Pułk Strzel ców 

Podhalańskich. 

*** 

Dowodów świadczących o szacunku 

są de czan do Jó ze fa Pił sud skie go, 

szcze gól nie w okre sie mię dzy wo jen - 

nym, by ło wie le. Ich wy ra zem był m.in. 

hołd od da ny na wieść o śmier ci Mar - 

szał ka przez Pol skie To wa rzy stwo Ta - 

trzań skie „Be skid”, któ re wy ko nu jąc 

uchwa łę Za rzą du Głów ne go, do ko nał 

manifestacyjnego pobrania skał i ziemi 

z Ra dzie jo wej i z Trzech Ko ron, ce lem 

wy sy pa nia na Kop cu na So wiń cu 

w Kra ko wie. 

Po bra nia zie mi z Ra dzie jo wej do - 

ko na no 18 sierp nia 1935 r. przy udzia - 

le ok. 40 osób, umiesz cza jąc ją 

w spe cjal nie przy go to wa nych urnach 

wy ko na nych przez garn ca rza Ju lia - 

na Młyń skie go ze Sta re go Są cza, 

przy czym w zda rze niu tym uczestniczy 

li: Fe liks Rapf, Jó zef Bo gusz, Al fons 

Gar gu la i Le on Szwe nik, a po nad to 

przedstawiciele Starostwa Powiatowego 

w No wym Są czu, woj ska, Za rzą du 

Gminy Rytro oraz reprezentanci Adama 

hr. Stadnickiego. Niespełna dwa tygodnie 

póź niej – 1 wrze śnia 1935 r. – po - 

dob ne po bra nie zie mi od by ło się 

na Trzech Ko ro nach, m.in. przy udzia le 

wicestarosty nowotarskiego oraz delegacji 

PTT „Be skid”, w skład któ rej wcho - 

dzi li po now nie Fe liks Rapf i Al fons 

Gar gu la oraz Ste fan Kra jew ski i Zbi - 

gniew Nowakowski. 

In te re su ją ce rów nież, że jesz cze 

za życia Józefa Piłsudskiego zostało założone 

w Nowym Sączu przez Wilhelminę 

Uhlową (działaczkę Towarzystwa 

Szkoły Ludowej i Towarzystwa Gimnastycznego 

„Sokół”) Stowarzyszenie im. 

Mar szał ka Pił sud skie go, w któ rym 

„urządzano − jak pisze Tadeusz Aleksander 

w książce Życie społeczne i przemia 

ny kul tu ral ne No we go Są cza 

w latach 1870–1990 − odczyty na aktualne 

politycznie tematy”. 

LESZEK MIGRAŁA 

Wykorzystana literatura: Tadeusz Aleksander, Życie kulturalne 

i społeczne Nowego Sącza w latach 1870–1990, Kraków 1992; 

Adam Benisz, Przeżycia legjonisty, Dąbrowa Górnicza 1934; 

Wacław Jędrzejewicz, Janusz Cisek, Kalendarium życia Józefa 

Piłsudskiego, t. I – III, Wrocław – Warszawa – Kraków 1994; 

Gabriela Danielewicz, Pogłos znad Dunajca, Nowy Sącz 2007; 

Henryka Kramarz, Miasto w latach wielkiej wojny 191 –1918, [w:] 

Dzieje miasta nowego Sącza, t. II, red. Feliks Kiryk i Stanisław Płaza, 

Kraków 1993; Jan Krupa, Zarys pracy niepodległościowej wNowym 

Sączu, „Rocznik Sądecki”, t. I, 1939; Leszek Migrała, Ratusz 

w Nowym Sączu, Nowy Sącz 2009; Krzysztof Ruchała, Kult 

Marszałka Józefa Piłsudskiego w Nowym Sączu w okresie 

międzywojennym, „Almanach Sądecki” R. XVI, nr 3/4 (60/61) 2007; 

Mieczysław Smoleń, Tablice, groby i pomniki świadczące 

o przeszłości Nowego Sącza, Nowy Sącz 2006; Włodzimierz Suleja, 

Józef Piłsudski, Wrocław – Warszawa – Kraków, 1995; Legioniści 

w Nowym Sączu, Nowy Sącz 1917. 

Ta bli ce zwią za ne z J. Pił sud skim w No wym Są czu: współ cze sna z 1994 r. (róg Ja giel loń skiej i Lwow skiej) oraz 

przed wo jen na (ul. Du na jew skie go 12), od sło nię ta 11 li sto pa da 1933 r. 


ROZMAITOŚCI 


Gejzer w Wojnarowej FOT. DANIEL LIZOŃ 

Krynica-Zdrój , Góra Parkowa FOT. JANUSZ KIEBLESZ 

OSTAT NIE PO DRY GI 

TE GO ROCZ NEJ ZI MY 

Okolice Muszyny FOT. RENATA KOPACZ 

Po dłu giej prze rwie, w koń ców ce 

lu te go śnieg znów wró cił w na sze 

stro ny, a my otrzy ma li śmy ostat - 

nie fotografie pięknie uchwyconej 

zi my 2011. 

Przez po nad mie siąc od utwo rze nia zi mo wej 

ga le rii na na szym por ta lu do sta li śmy od Czy tel - 

ni ków po nad 150 zdjęć! Z po wo dów tech nicz - 

nych (ja kość i wy mia ry) nie wszyst kie zna la zły 

się w internecie, ale wszystkim dziękujemy za 

współ pra cę przy two rze niu wspól nej zi mo wej 

kolekcji na portalu sadeczanin.info. Całość wciąż 

mo żna obej rzeć pod ad re sem: www.sa de cza - 

nin.info/aktualnosci/art/11341. (BW) 

Zima nad Ropą FOT. WACŁAW KUBINIEC 

Krynica-Zdrój FOT. DANIEL LIZOŃ 

Rytro FOT. ANDRZEJ CISOWSKI 


ROZMAITOŚCI 

Poczet pszczelarzy sądeckich 

Czesław Jung z Berestu 

Berest to niewielka wieś leżąca w Beskidzie Sądeckim przy 

drodze łączącej Grybów z Krynicą. Góry tutaj o łagodnych 

przeważnie zalesionych zboczach. Tereny atrakcyjne turystycznie, 

ze względu na bliskość znanych miejscowości takich jak 

Krynica, Nowy Sącz, Ptaszkowa, Piwniczna, Wysowa, Gorlice. 

Zarówno w Bereście, jak 

i w okolicznych miejscowościach, 

można podziwiać zabytkowe 

drewniane cerkwie 

o charakterystycznej i niepowtarzalnej 

konstrukcji. A wiele przydrożnych kapliczek 

swoją budową świadczy o kulcie, 

jaki był oddawany Stwórcy przez zamieszkujących 

tu w przeszłości mieszkańców. 

Berest czeka na odkrycie jako 

miejscowość agroturystyczna. Bliskość 

granicy polsko-słowackiej przemawia 

za tym, aby można potraktować pobyt 

tutaj jako bazę wypadową dla zwiedzenia 

kilku miejscowości uzdrowiskowych 

u naszych południowych sąsiadów. 

Tak właśnie na swojej stronie interneto 

wej www.be rest.pl za czy na swo ją 

opowieść Czesław Jung, jeden z najwybit 

niej szych pszcze la rzy są dec - 

kich. I choć Cze sław nie jest 

sądeczaninem z krwi i kości, bo przyjechał 

w na sze oko li ce w 1984 ro ku z dol - 

no ślą skie go Gło go wa, to, bez oba wy 

o górnolotność stwierdzenia, można powie 

dzieć, że w dro dze przez ży cie wy - 

brał są dec ki Be rest na swo ja wiel ką 

i najpiękniejszą przystań. 

Cze sła wa Jun ga po zna łem chy ba 

pod ko niec lat 90. ubie głe go wie ku 

w domu Janusza Kasztelewicza w Stróżach. 

Wte dy zwró cił mo ją uwa gę czer - 

stwym obliczem, spracowanymi dłońmi 

i jasnymi, klarownymi poglądami, które 

wygłaszał. Potem spotykaliśmy się wielokrotnie; 

rzadziej w Bereście, a częściej 

gdzieś w Polsce, na konferencjach i zlotach 

pszcze lar skich. Bo Cze sław Jung 

cie szy się sza cun kiem nie tyl ko są dec - 

kich pszczelarzy, dlatego zapraszają go 

do siebie w gościnę. Wczoraj, przygotowując 

bazę danych do kolejnego felietonu 

dla „Są de cza ni na” za dzwo ni łem 

do Berestu i poprosiłem Czesława Junga 

o garść in for ma cji bio gra ficz nych 

na swój temat. A bohater niniejszego felietonu 

przesłał mi frapującą mini autobio 

gra fię. Nie mo gło być mo wy 

o żad nych skre śle niach. Od da ję głos 

Czesławowi Jungowi z Berestu. 


Urodziłem się 8 grudnia 1946 roku 

w miejscowości Sława, która dziś należy 

do województwa lubuskiego. Pszczelarstwem 

zainteresowałem się jako 

nastoletni chłopak. W rodzinie nie było 

żadnych tradycji pszczelarskich. Po sąsiedzku 

założył pasiekę jeden z mieszkających 

w pobliżu mieszkańców. Kiedy 

sąsiad pracował przy pszczołach z ciekawo 

ści chcia łem za gląd nąć, co tam w tych 

ulach się dzie je. On jed nak oba wia jąc 

się, że pszczo ły mo gą mnie po żą dlić, od - 

ga niał mnie od pło tu, zza któ re go przy - 

glądałem się jego pracy. Postanowiłem, 

więc że ku pię wła sne pszczo ły i nikt nie 

będzie mi zabraniał do nich zaglądać. 

Pierwsze dwa ule zakupiłem jako czternastoletni 

chłopak i od razu też zapisałem 

się do Koła Pszczelarzy w Głogowie 

na Dol nym Ślą sku. By ło to w 1960 ro ku 

ubiegłego wieku. 

W kole tym pełniłem po kolei różne 

funkcje, które powierzano mi w miarę 

rozwoju mojej pasieki i coraz większej 

wiedzy pszczelarskiej, którą zdobywałem 

wszelkimi sposobami. Z początku 

nie wszyst kie ra dy prze ka zy wa ne mi 

przez star szych bar dziej do świad czo - 

nych kolegów były dobre. Niektóre były 

tak artykułowane, aby odwrócić moją 


Kiedy sąsiad pracował 

przy pszczołach 

z ciekawości chciałem 

zaglądnąć, co tam w tych 

ulach się dzieje. On jednak 

obawiając się, że pszczoły 

mogą mnie pożądlić, 

odganiał mnie od płotu, 

zza którego przyglądałem 

się jego pracy. 

uwa gę od pszczół i znie chę cić 

do pszczelarstwa. Nie poddawałem się 

jednak i zacząłem pogłębiać swoją wiedzę 

poprzez czytanie literatury pszczelarskiej. 

Od jednego z kolegów, którzy 

rzetelnie przyglądali się moim poczynaniom 

otrzymałem książkę Ciesielskiego 

z 1892 ro ku „Mio do syt nic two, czy li 

sztu ka prze ra bia nia mio dów na na po - 

je…” Od tego momentu zaczęła się moja 

wielka pasja kolekcjonerska na niwie 

literatury pszczelarskiej. 

Rozrastała się też moja pasieka, która 

w 1973 ro ku li czy ła oko ło 50 ro dzin 

z tego 36 rodzin umieściłem w wędrownym 

wo zie, tzw. pa wi lo nie. Pszczo ły 

wę dro wa ły trzy a cza sem czte ry ra zy 

w sezonie. 

Rów no cze śnie star łem się jak mo - 

głem działać w rodzimym Kole Pszczela 

rzy, któ re go w koń cu zo sta łem 

prezesem. Po reorganizacji administracyjnej 

w 1975 roku powstało w Legnicy 

województwo i Głogów, jako miasto 

po wia to we zo stał do nie go włą czo ny. 

W grudniu 1978 roku objąłem funkcje 

pre ze sa Wo je wódz kie go Związ ku 

Pszczelarzy w Legnicy. 

Funkcję tą pełniłem do lipca 1983 roku, 

kie dy to zo sta ła pod ję ta de cy zja 

o mo im wy jeź dzie na Są dec czy znę 

na kolejną funkcję pszczelarską szczególnego 

znaczenia. W tym czasie dobiegała 

końca budowa Domu Pszczelarza 

w Kamiannej i otrzymałem propozycję 

ob ję cia w nim funk cji in struk to ra 

pszczelarstwa a przy okazji prowadzenia 

pasieki ks. Henryka Ostacha. 

Po za tym w ośrod ku pszcze lar skim 

w Kamiannej, zajmowałem się wieloma 

sprawami takimi jak zaopatrzenie, wyda 

wa nie Biu le ty nu In for ma cyj ne go, 

opro wa dza nie grup zor ga ni zo wa nych 

jak i wie lu in dy wi du al nych przy jezd - 

nych, którzy w tym czasie odwiedzali tę 

miejscowość. Pełniłem też w tym czasie 

funkcje w strukturach Polskiego Związku 

Pszczelarskiego. Byłem m.in. przewodniczącym 

Komisji do spraw Sprzętu 

i Racjonalizacji, jaka wtedy funkcjonowała 

przy Zarządzie Głównym PZP. Byłem 

też człon kiem Głów ne go Są du 

Koleżeńskiego PZP. 

Ca ły ten czas trwa ła mo ja pa sja ko - 

lekcjonerska, dzięki której zgromadziłem 

księ go zbiór oce nia ny po przez 

znawców tematu jako jeden z największych 

w Pol sce. 

Podnoszenie kwalifikacji, jak i stały 

kon takt z wie lo ma śro do wi ska mi 

pszczelarskimi spowodowało, że coraz 

częściej otrzymywałem propozycje prowa 

dze nia wy kła dów dla pszcze la rzy 

w różnych częściach kraju. Pisałem także 

ar ty ku ły na te ma ty pszcze lar skie 

do czasopism branżowych. 

W Kamiannej pracowałem do kwietnia 

1987 ro ku i roz dział ten w mo im ży - 

ciu był tak in ten syw ny i bo ga ty 

w wydarzenia, że mógłby być tematem 

od ręb ne go opra co wa nia. Do świad cze - 

nia te nie za wsze by ły po zy tyw ne. Zda - 

rzały się sytuacje kontrowersyjne, które 

nie zawsze były zgodne z moim widzeniem 

tematu i czasem nie zgadzałem się 

z kro ka mi po dej mo wa ny mi przez ów - 

cze sne wła dze PZP zwłasz cza w kwe - 

stii za rzą dza nia i lo sów Do mu 

Pszczelarza. Dotyczyło to także postępowania 

wobec ludzi, którzy szczególnie 

za słu ży li się przy je go bu do wie. 

Wielu z nich zostało w sposób niegodny 

od su nię tych i nie słusz nie oska rżo - 

nych o spra wy, któ re ni gdy nie mia ły 

miej sca. Ubo le wa łem, że za rzą dza nie 

Domem Pszczelarza zostało powierzone 

lu dziom, któ rzy nie przy czy ni li się 

do je go po wsta nia i po pro wa dzi li wy - 

korzystanie tej pszczelarskiej placówki 

w kierunku nie mającym wiele wspólnego 

z ideą, która przyświecała jej powołaniu. 

Po odejściu z Domu Pszczelarza wróciłem 

do prowadzenia własnej pasieki, 


która stała się podstawą mojej egzystencji 

na ziemi sądeckiej. Związałem się też 

z Wojewódzkim Związkiem Pszczelarzy 

w No wym Są czu, któ ry mo im zda - 

niem zo stał pod stęp nie od su nię ty 

od decydowania o kierunkach rozwoju 

Do mu Pszcze la rza w Ka mian nej. 

W Wo je wódz kim Związ ku Pszcze lar - 

skim w No wym Są czu przez 20 lat peł - 

ni łem funk cję wi ce pre ze sa aż 

do kwiet nia 2010 ro ku, kie dy to zo sta - 

łem honorowym członkiem obecnie już 

Kar pac kie go Związ ku Pszcze la rzy 

w No wym Są czu. Peł niąc tę funk cję ta - 

kże sta ra łem się dzie lić wie dzą ja ko wy - 

kładowca w wielu Kołach tego Związku 

jak również w innych rejonach kraju. 

Jako mieszkaniec wsi Berest w gminie 

Krynica działałem także w gminnym 

samorządzie. Od chwili powołania samo 

rzą dów peł ni łem funk cję rad ne go 

wsi Be rest przez trzy ko lej ne ka den cje. 

Przez 10 lat te go okre su peł ni łem funk - 

cję wiceprzewodniczącego Rady Gminy 

Kry ni ca Zdrój. Rów no le gle w tym 

czasie podczas programu pilotażowego 

tworzenia powiatów w Polsce przez dwa 

ROZMAITOŚCI 

lata byłem członkiem Zarządu Powiatu 

Nowosądeckiego. 

Przez ca ły czas pra co wa łem 

nad ulepszeniem gospodarki pasiecznej 

na terenie, na którym postanowiłem żyć 

Szanowny Czytelniku 

„Sądeczanina”! Nie zwlekaj 

i odwiedź Czesława Junga 

w Bereście. Jestem 

przekonany, że tej historii, 

której uchylił rąbka 

tajemnicy nastąpi ciąg 

dalszy. 

i w efek cie do pra co wa łem się wła snej 

me to dy go spo da ro wa nia pszczo ła mi 

uwzględniającą specyfikę miejscowego 

środowiska naturalnego. W efekcie powstał 

sposób gospodarowania polegający 

na ro ta cyj nym prze miesz cza niu 

pszczół z zie mi są dec kiej na Lu belsz - 

czy znę. Na Lu belsz czyź nie pszczo ły 

wykorzystują dobre pożytki kwiatowe, 

a po przy go to wa niu no wych ro dzin 

na prze zi mo wa nie, na póź ne po żyt ki, 

mię dzy in ny mi po ży tek spa dzio wy, 

przewożone są na Sądecczyznę rodziny 

spe cjal nie w tym ce lu przy go to wa ne. 

Jest to sposób wymagający dużej wiedzy 

tak w dzie dzi nie bio lo gii ro dzi ny 

pszczelej, jak i specyfiki pożytków i warunków 

klimatycznych na różnych terenach 

pożytkowych. 

Obecnie moja pasieka liczy 50-60 rodzin 

zlokalizowanych na Lubelszczyźnie, 

a nie wiel ka jej część znaj du je się 

w Bereście jako sygnalizator ewentualnego 

wystąpienia pożytku spadziowego. 

Opra co wu jąc no we me to dy go spo - 

darki pasiecznej jednocześnie projektuję 

i wy ko nu ję ta kie ele men ty uli i ich 

wyposażenia, które ułatwiają mi prowadze 

nie pa sie ki jak rów nież po zwa la ją 

na walkę z zagrożeniami dla pszczół, jakie 

powstały w ostatnich latach. 

Przez ca ły okres mo jej pra cy pszcze - 

lar skiej by łem w ró żny spo sób wy ró - 

żnia ny. Otrzy ma łem kil ka dzie siąt 

dyplomów, listów pochwalnych, medali 

i pamiątkowych prezentów. Wszystkie 

zdarzenia upamiętniane są w prowadzonej 

prze ze mnie od 1960 ro ku Kro ni ce 

Pasieki. Od czasu, kiedy do pasieki zaczę 

ły przy by wać pszcze lar skie gru py 

wy ciecz ko we, pro wa dzę Księ gę Pa - 

miątkową. Można w niej znaleźć wpisy 

nie tyl ko pol skich pszcze la rzy, ale bart - 

ników z wielu innych krajów świata. 

Za ca ło kształt pra cy pszcze lar skiej, 

któ rej w tym ro ku roz po czął się już 51. 

sezon otrzymałem Brązowy Krzyż Zasługi 

nadany przez Prezydenta RP. 

Oprócz dzia łal no ści w Kar pac kim 

Związku Pszczelarzy w Nowym Sączu, 

jestem także członkiem Stowarzyszenia 

Pszczelarzy „Polanka”. 

*** 

Sza now ny Czy tel ni ku „Są de cza ni - 

na”! Nie zwle kaj i od wiedź Cze sła wa 

Jun ga w Be re ście. Je stem prze ko na ny, 

że tej hi sto rii, któ rej uchy lił rąb ka ta jem - 

ni cy na stą pi ciąg dal szy. A w oczach te - 

go wy bit ne go pszcze la rza i oby wa te la 

dostrzeżecie błysk pasji, który coraz rzadziej 

towarzyszy nam we współczesnym 

świe cie. Jed nak Cze sła wa ten błysk nie 

odstępuje nawet na krok. 

MACIEJ RYSIEWICZ 



Re stau ra cja Bie siad na Cha ta pod no wym kie row nic twem. Ta sa ma, 

ale nie ta ka sa ma FOT. ŻY ŁY 

Łyżka strawy (22) 

Szar lot ka 

ska zań ca 

Do Wielkanocy daleko, a pobiesiadować 

się chce. Akurat intensywnie 

reklamuje się restauracja Biesiadna 

Chata, znajdująca się na tyłach 

Biedronki koło dworca PKS w Nowym 

Sączu. Że nowi właściciele 

i nowe jadło, więc powiedziałam 

„sprawdzam” i udałam się z wizytą. 

Osoby mające wieczorem nieco zaburzoną 

percepcję łacno mogą zmylić 

drogę, bo wejście do Biesiadnej Chaty 

kryje się w podcieniach, a neonami 

rozświetlone są piekielne wrota do sąsiedniego 

Klu bu Go -Go. To skrót od go łe i go rą ce, mu szą 

tam zatem serwować kurczaki z rożna… Z koleżankami 

w moherach wstąpimy tam kiedyś na pikietę 

i okupację! Zamiast pałaszy będziemy miały 

wtedy w rękach zatemperowane parasolki… 

Ale jeszcze tym razem miłosiernie ominęłam 

tę sodomię z gomorią i weszłam do poczciwej 

Biesiadnej Chaty. Właściciele nowi, ale wystrój 

Sama szarlotka 

dużej zacności, 

niemal taka jak 

matuś robiła... 

Jabłek obfitość, 

ciasto kruche, 

a nie nasiąknięty 

zakalec. Gdyby 

przywrócono 

u nas karę 

śmierci, 

zamówiłabym 

na ostatni 

posiłek. 

sta ry. Ten sam la mus wiej sko -my śliw sko -nar - 

ciar ski. Ale szko da paść oczy, sko ro przy szli śmy, 

aby nas nakarmiono. 

Niech Szanowni Czytelnicy nie będą zdziwieni, 

że Wasza oddana Łyżka potrafi tyle zjeść 

za jed nym za ma chem. Ona je jak ta pta szy na, 

odrobinę, tyci-tyci, same okruszki. Tyle, że ona 

biesiaduje godzinami, od samego rana do ostatniego 

gościa, jak głosi reklama Biesiadnej Chaty. 

Kelnerka już dawno zamiotła salę, już ponakładała 

krze sła na sto ły, ubra ny w pal to ku charz wy - 

mownie stanął w drzwiach i ostentacyjnie 

spoglądał na zegarek, a Wasza bezlitosna sługa 

zamawiała znienacka jedno danie za drugim. 

Tym razem zaraz po otwarciu lokalu skusiłam 

się na stek wie przo wy z gril la (15 zł) z wa rzy wa - 

mi z wo dy (5 zł) oraz so sem cur ry (2 zł). Stek jak 

stek, ra czej trud no go schrza nić. Wa rzy wa stan - 

dardowe: kwiatostany kalafiora, cięta na ukos fasolka 

szparagowa, marchewka. Nie rozgotowane 

na papkę, lecz jeszcze jędrne, z nierozpuszczonymi 

we wrzątku witaminami i mikroelementami. 

Na podwieczorek wzięłam szarlotkę na ciepło 

z gał ką lo dów (12 zł). By ła oszu ka na, bo za miast 

gałki lodów, jak zapewniono w jadłospisie, były 

dwie gał ki. Jak oni śmią! Sa ma szar lot ka du żej 

zacności, niemal taka jak matuś robiła… Jabłek 

obfitość, a nie warstewka cienkości kartki papie - 

ru. Cia sto kru che, a nie na siąk nię ty za ka lec. 

Wierzch pociągnięty białkiem i lśniąco przypieczony. 

Gdyby przywrócono u nas karę śmierci, 

zamówiłabym na ostatni posiłek skazańca. 

Wieczerzę urządziłam sobie z placka po zbójnicku 

śmietaną okraszonego z ogórkiem podanego 

(16 zł). Też nic złe go nie da się po wie dzieć, 

raczej siła dobrego. A już ogórek kiszony na przedwiośniu, 

kiedy człowiek tęskni już za jakąś surowizną, 

sprawił, że poczułam niebo w gębie. 

Wyszłam z Biesiadnej Chaty, a ponieważ, jak 

już kiedyś wspominałam, zawsze podaję, co jadłam, 

a ni gdy, co pi łam – ja koś tak plą czą ce się nie - 

co nogi same zaprowadziły mnie do Klubu Go-Go. 

Do brze, że by ło już ciem no i nikt mnie nie wi dział, 

a Śmierciak nie czyhał z lampą błyskową… 

Nazajutrz szukałam w prasie doniesień o hanieb 

nych eks ce sach w Klu bie Go -Go, ale nie zna - 

la złam, więc chy ba nie zbłaź ni łam się za bar dzo 

plą sa mi przy ru rze… Bo gdy by ktoś stam tąd mnie 

szantażował, to biada mu – przyjdziemy z parasolkami! 

ŻY WI SŁA WA ŁY ŻKA 

W skali 1-10 jadło w Biesiadnej Chacie oceniam na 6 pkt. 

Natomiast ocenę menu w Klubie Go-Go zapisałam sobie 

długopisem na ręce, żeby nie zgubić, ale chyba i tak gdzieś mi 

się zapodziała... Uczciwego znalazcę uprasza się! 


* 

Bar Pod Wierzbą FOT. ŁYŻY 

Połknąć 

i zapomnieć 

Re dak to r Na czel ny „Są de cza ni na” 

W nawiązaniu do artykułu zamieszczonego 

w miesięczniku „Sądeczanin” 

– luty 2011 r. odnoszącego się do jakości 

usług żywieniowych świadczonych 

w jadłodajni „Pod Wierzbą” w Nowym 

Sączu uprzejmie proszę o zamieszczenie 

niniejszego wyjaśnienia. 

Jako właściciele dwóch punktów gastronomicznych 

„Pod Wierzbą” czujemy 

się głę bo ko po ru sze ni i po krzyw dze ni 

kry tycz ny mi stwier dze nia mi przed sta - 

wio ny mi przez oso bę pod pi su ją cą się 

Żywisława Łyżka. 

Z wielkim trudem i ciężką pracą dochodziliśmy 

przez ponad 20 lat do zamie 

rzo ne go ce lu. Suk ces za wo do wy 

okupiony został długotrwałą pracą przez 

nas – wła ści cie li, jak rów nież przez gru - 

pę pracowników tworzących zespół. 

Świadectwem wysokości świadczonych 

usług, jak również popularnością 

tych za kła dów w No wym Są czu za - 

świadczają tysiące osób regularnie korzy 

sta ją cych z po sił ków, któ re są 

na ka żdą kie szeń. Stąd też, za rzu ty 

w tym artykule, są dalece nas krzywdzące 

i obrażające naszych konsumentów. 

Prosimy bardzo o zamieszczenie niniejszego 

oświadczenia w najbliższym 

numerze „Sądeczanina”. 

Z poważaniem 

ZO FIA I WŁO DZI MIERZ SO WA 

wła ści cie le ja dło daj ni „Pod Wierz bą” 

DO I OD REDAKCJI 

PS. Serdecznie zapraszamy Pana Redak 

to ra Na czel ne go do od wie dzin na - 

szych jadłodajni celem skonfrontowania 

braku zasadności stwierdzeń przedstawionych 

we wspomnianym artykule. 

*** 

Panie Redaktorze, 

Z nie ukry wa nym nie po ko jem prze - 

czy ta łam w lu to wym nu me rze „Są de - 

cza ni na” opi nię Ży wi sła wy Ły żki, 

oceniającą kolejny punkt gastronomiczny 

ulokowany na naszej sądeckiej ziemi. 

Jako bywalczyni wielu sądeckich jadło 

daj ni – z ra cji mych tu ry stycz nych 

i zawodowych wypraw w tym regionie 

– miewam odmienne zdanie od sarkastycznych 

opinii popełnianych przez Żywi 

sła wę ps. Ły żka. Oso ba ta, któ rej 

„zadziorne pióro” zdradza odmienność 

płci od tej w pod pi sie, jest za pew ne 

kiepskim znawcą umiejętności naszych 

lo kal nych ga stro no mów. Po twier dze - 

niem wysokiej jakości usług gastronomicz 

nych świad czo nych przez ba ry 

„Pod Wierz bą” w No wym Są czu, za - 

świadczą setki konsumentów (młodzież, 

dzieci, dorośli) codziennie i od lat stołują 

cy się w tym miej scu. 

Na to miast w obro nie krzyw dzą cej 

opi nii ka wiar ni pen sjo na tu „Wi sła” 

w Krynicy-Zdroju stają klienci i kuracju 

sze, za ja da ją cy się re we la cyj ny mi 

kre mów ka mi, któ rych po dob nych 

w smaku próżno szukać choćby i w Wadowicach 

(vide zapisy w księdze pensjonatu). 

Mo że p. Ży wi sła wie Ły żce na le ży 

przepisać kurację z ziółek i lewatywy by 

po tym zabiegu mogła odnaleźć kulinarne 

smaki w kolejnych wyprawach po naszej 

zie mi. 

Pozostaję z uszanowaniem dla redakcyj 

ne go ze spo łu „Są de cza ni na” (po - 

za Łyżką oczywiście). 

EU ZE BIA CHO CHLA 

PS. Czy „kulinarne guru” – Żywisława 

pseudo Łyżka może nam polecić punkt gastronomiczny 

godny odwiedzenia 

Od pi sa ne Ły żką 

Pani Ch. nie czytuje „Sądeczanina” 

regularnie, a mimo tego formułuje pochopne 

uogólnienia. Bo gdyby czytywała, 

to – po dob nie jak in ni Czy tel ni cy 

– wie dzia ła by, że wśród po zy tyw nych 

recenzji takich restauracji, jak Kupiecka, 

Bo he ma, Karcz ma nad Ka mie ni cą 

czy Na le śni ki w No wym Są czu al bo 

Dwóch Świętych w Krynicy-Zdroju (to 

tyl ko kil ka przy kła dów z oko ło ro ku) 

zdarzają się oczywiście także krytyczne, 

co pa ni Ch. – z wia do mych po wo dów 

– wyraźnie nie w smak… 

Trudno się zresztą dyskutuje z osobą 

z upo śle dze niem funk cji czy ta nia. Bo 

kto inny mógłby w pozytywnej w sumie 

recenzji Jadłodajni pod Wierzbą zauważyć 

wy łącz nie te pa rę umiar ko wa nie 

kry tycz nych zdań. To już trze ba być za - 

ślepionym albo wybitnie stronniczym… 

Co do ka wiar ni Wi sła w Kry ni cy - 

-Zdro ju, to pa ni Ch. po wta rzam po now - 

nie (bo in ni Czy tel ni cy zro zu mie li 

za pierwszym razem): przecież napisałam, 

że ciast ka są tam do bre, ale zbó jec - 

ko DRO GIE (przy po mnij my: 

kremówka 8 zł, szarlotka 11,50 zł)! 

ŻY WI SŁA WA ŁY ŻKA 

Z DO MU PO KRYW KA 

Dwóch Świę tych w Ma ło po lan ce 

w Kry ni cy -Zdro ju FOT. ŁYŻY 


eklama maurer 

do dołożenia 

przez Jacka

Zobacz peÅne wydanie (PDF) - SÄ deczanin

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Zobacz peÅne wydanie (PDF) - SÄdeczanin