Drachme 23

18
---------
φάκελος
19
---------
Οι κρατικές ευθύνες
Για τις ενέργειες του ελληνικού κράτους προκειμένου να ανατρέψει
την κατάσταση, δεν χρειάστηκε να γίνει ενδελεχής
έρευνα. Μια βόλτα στη λαχαναγορά και μια αναζήτηση στο διαδίκτυο
αρκούν για να βγουν ασφαλή συμπεράσματα. Σύμφωνα
με την έρευνα της «McKinsey & Company» η χώρα μας δεν έχει
ολοκληρωμένη και σαφή εξαγωγική στρατηγική, τόσο συνολικά
όσο και για το κάθε προϊόν ξεχωριστά. «Οι εισροές εργασίας και
η παραγωγικότητα της γης υπολείπονται σημαντικά των περισσότερων
χωρών του ευρωπαϊκού Νότου» συμπεραίνουν.
Σε αυτό ευθύνεται, πιθανώς, η αγροτική πολιτική που ακολουθείται
σήμερα. Αναφέρω το εξής παράδειγμα: Ένας αγρότης
με εισόδημα 5.000 ευρώ, ένα σπίτι 100 τετρ. μέτρα στο χωριό
και αυτοκίνητο 1.400 κυβικών, θα πλήρωνε μέχρι τώρα φόρο
548 ευρώ. Με τις νέες ρυθμίσεις, ο ίδιος αγρότης καλείται να
πληρώσει στην εφορία φόρο ύψους 1.550 ευρώ. Την ίδια ώρα,
η τιμή του αγροτικού πετρελαίου αυξήθηκε κατά 50%, ενώ η τιμή
του αντίστοιχου ρεύματος έχει τουλάχιστον διπλασιαστεί τα τελευταία
χρόνια. Για να μην αναφερθούμε και στις εισφορές που
πληρώνει, μεταξύ άλλων, για τον ΕΛΓΑ, τον ΟΓΑ, τη γεώτρηση,
καθώς και για τη δήλωση καλλιέργειας.
Εγώ σπούδασα οικονομικά, ο πατέρας μου διοίκηση. Με βοήθησε
και μια φίλη με δύο πτυχία στο μάρκετινγκ. Ποια είναι
τα δύο καλύτερα προϊόντα της Ελλάδας; Οι ελιές και το λάδι.
Σωστά; Σωστά. Φτιάξαμε μια πολύ ωραία σειρά ελαιολάδου και
άλλη μια εξίσου πολύ καλή σειρά ελιών. Πληρώσαμε σχεδιασμό
σε Έλληνες που δουλέψανε νύχτα-μέρα για ένα φανταστικό
αποτέλεσμα.
Κι εκεί αρχίζει το «κλάμα story». Από πού να ξεκινήσεις; Από τις
πρεσβείες; Επικοινωνείς με τους εμπορικούς ακολούθους, όλοι
είναι πρόθυμοι να σε εξυπηρετήσουν, αλλά όταν οργανώνεται
αποστολή στο εξωτερικό, δεν σε συμπεριλαμβάνουν στο ενημερωτικό
email. (αχ, αυτή η γραμματέας!).
Μετά κόπων και βασάνων βρίσκεις έναν και μοναδικό πελάτη
που σου υπόσχεται ότι θα ξεκινήσεις μία δουλειά μαζί του. Δοκιμαστικά.
Επιφυλακτικά. Γιατί ο προηγούμενος Έλληνας που
συνεργάστηκε μαζί του δεν είχε μπέσα. Αλλά εγώ είμαι νέος,
πιστεύω πολύ στον εαυτό μου και στον τρόπο που εργάζομαι και
ό,τι αναλαμβάνω, το φέρνω εις πέρας.
Πίστεψες ποτέ ότι θα βάλεις στην τσέπη 3.200 ευρώ για ένα
φορτίο; Είσαι γελασμένος. Εδώ έρχεται το κράτος και σε ισοπεδώνει,
αφού θα πληρώσεις Φ.Π.Α. αγοράς στον τυποποιητή,
δηλαδή 50.000 x 13%= 6.500 ευρώ αναμένοντας να σου επιστραφεί
κάποτε από το κράτος.
Άρα, θα έχεις βάλει 3.300 ευρώ από την τσέπη σου και θα
έχεις προσημειώσει το σπίτι σου περιμένοντας πότε θα δεήσει
το Υπουργείο να σου δώσει πίσω ο Φ.Π.Α. που δεν θα έπρεπε
να είχεις πληρώσει καν. Άρα, δεν μπορείς να πάρεις άλλη
δουλειά, πριν επιστραφεί ο ΦΠΑ πίσω, γιατί ουσιαστικά χρηματοδοτείς
την εταιρεία που δεν βγάζει κέρδη, ενώ κινδυνεύει και
το σπίτι σου.
Άρα τι έκανα; Τίποτα. Σπατάλησα τις τελευταίες μου οικονομίες
για κάτι που εξ’ αρχής ήταν πουλημένο. Κάποιοι δεν πληρώνουν
συστηματικά Φ.Π.Α., παίρνουν κρυφά δάνεια από τις τράπεζες
και δεν μπαίνουν ποτέ φυλακή. Και αν πιστέψει ποτέ κανένας
μικρομεσαίος, ότι το σύστημα θα τον αφήσει να πάρει ανάσα,
είναι πολύ γελασμένος.
>>
Ποιότητα- αξιοπιστία- διάρκεια
Οι χαμηλότερες τιμές των ανταγωνιστών, όμως, δεν είναι ο
μόνος λόγος για την προαναφερθείσα αποχή. Οι Έλληνες
υστερούν συνήθως στην ποιότητα, την αξιοπιστία και τη διάρκεια.
Ο Γιώργος Φραγκίστας, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών
Επιχειρήσεων Εξαγωγής, Διακίνησης Φρούτων, Λαχανικών
και Χυμών, επισημαίνει χαρακτηριστικά: Στη δεκαετία του ’80
συχνά δεν τηρούνταν ούτε η συμφωνημένη ποιότητα, ούτε η
ποσότητα, αλλά ούτε και η ημερομηνία παράδοσης. Συνέπεια
αυτής της αναξιοπιστίας υπήρξε η συρρίκνωση της εξαγωγής ελληνικών
αγροτικών προϊόντων.
Οι έμποροι της λαχαναγοράς του Μονάχου εστιάζουν, επίσης,
στις υπερβολικές πιέσεις από 5-6 μεγάλες γερμανικές αλυσίδες
τροφίμων αναφορικά με τη διαμόρφωση των τιμών, καθώς και
των ποσοτήτων εισαγόμενων αγαθών στη γερμανική αγορά. Ενίοτε
αναφέρουν προβλήματα από τη χρήση φυτοφαρμάκων, χημικών
ουσιών και ορμονών στην καλλιέργεια φρούτων και λαχανικών,
ενώ μείζον θέμα αποτελεί και η παρουσίαση των προϊόντων (ενδεικτικά
συγκρίνουμε με τις πολυτελείς συσκευασίες των Ιταλών
που τους επιτρέπουν να αυξάνουν και το κόστος των προϊόντων).
Ας δούμε, όμως, τι συμβαίνει, όταν κάποιος Έλληνας -μη δικτυωμένος-
επιχειρηματίας αποφασίσει να αγοράσει κάποιο
προϊόν με σκοπό να το εξαγάγει. Τη μαρτυρία που ακολουθεί την
«αλίευσα» από το «οlympia.gr». Μετά από την απαιτούμενη διασταύρωση,
την παραθέτω σχεδόν αυτούσια. Το θέμα σχετίζεται
με μία πικρή ιστορία εξαγωγών και έχει ως εξής:
«Ανάπτυξη, ανταγωνιστικότητα, success story, επένδυση. Τέσσερις
λέξεις της Ελλάδας του μνημονίου και της φτώχειας. Τέσσερις
λέξεις της κυβέρνησης, της τρόικας και των δανειστών. Τέσσερις
«πιπίλες» που όσο πιο πολύ ακούγονται τόσο πιο κούφιες
είναι. Θα σου πω μια μικρή ιστορία, φίλε, για να το καταλάβεις.
Είμαστε μια οικογενειακή επιχείρηση. Δουλεύω εγώ που είμαι
32, ο πατέρας μου που είναι 60, ο συνομήλικος του θείος μου
και έχουμε και δυο υπαλλήλους. Με τι ασχολούμαστε; Δεν έχει
σημασία. Πες το εμπόριο. Ως τώρα, κάναμε κάποιες εισαγωγές
και τις πουλούσαμε σε λιανική τιμή μέσω ενός μαγαζιού που διατηρούσαμε.
Στις καλές εποχές κάναμε τζίρο περίπου 250.000
ευρώ. Ό,τι δάνεια είχαμε στις τράπεζες, τα ξεπληρώσαμε με το
παραπάνω. Τώρα, ο δανεισμός είναι ανέφικτος...
Για εμάς η κρίση άρχισε το 2008. Το 2009 ξεκίνησαν οι ζημιές
με μια πτώση του τζίρου στο 20%. Το 2010 σημειώθηκε επιπρόσθετη
πτώση, πάλι της τάξης του 20%. Το 2011, όπου ο τζίρος
μας είχε πλέον φτάσει στο 50%, αποφασίσαμε να κάνουμε κάτι
διαφορετικό με ό,τι χρήματα μας είχαν απομείνει στην άκρη.
Επειδή ούτε απατεώνες είμαστε, ούτε τώρα θα γίνουμε, καθίσαμε
κάτω και σκεφτήκαμε ένα πολύ ωραίο πλάνο:
Θα ταξιδέψουμε σε όλη την Ελλάδα, θα βρούμε καλούς και
έμπιστους παραγωγούς που προσέχουν τα προϊόντα τους και
δεν θα μας «πουλήσουν». Θα φτιάξουμε μια πλήρη σειρά προϊόντων,
σύμφωνα με τις ανάγκες των αγορών στο εξωτερικό και
θα επικοινωνήσουμε μαζί τους για να τους παρουσιάσουμε την
εταιρεία μας.
Και τότε αρχίζουν τα γέλια. Ο πελάτης θα πληρώσει με Letter
of Credit. Δηλαδή με μία εγγυητική 30 ημερών που εκδίδεται
από την τράπεζά του με εξασφαλισμένα τα χρήματα στο 100%!
Όμως, οι ελληνικές τράπεζες που έχουν το θράσος και διαφημίζουν
την εξωστρέφεια, δεν σε χρηματοδοτούν για αυτό το
Letter of Credit, παρά μόνο στο 80% του ποσού, με προσημείωση
ακινήτου. Άκουσον!
-Μα αφού τα χρήματα είναι εξασφαλισμένα!
-Όχι δεν είναι, γιατί αν δεν εκπληρώσεις τους όρους του LC, η
τράπεζα δεν θα τα πάρει πίσω.
-Ναι αλλά αφού υπάρχει ΕΣΠΑ, εξωστρέφεια, 50% άτοκα, κτλ.,
κτλ.
-Ναι κύριε, όπως είπαμε, με προσημείωση ακινήτου.
Στα εξασφαλισμένα χρήματα, λοιπόν, μπαίνει και ένα καπέλο
8% για επιτόκιο δανεισμού και έξοδα των 800 ευρώ ανά άνοιγμα
πίστωσης. Γιατί, φυσικά και ο παραγωγός και ο τυποποιητής
θέλουν τα χρήματα μετρητά, μόλις γίνει η παράδοση. Και καλά
κάνουν οι άνθρωποι, γιατί τα «λαμόγια» τους έχουν θερίσει
άπειρες φορές (και συνεχίζουν, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία...).
Πάμε λοιπόν απ’ την αρχή. Παίρνεις το προϊόν μετρητά από
την πηγή, χωρίς μεσάζοντες, και είσαι, ουσιαστικά, ένας trader.
Άρα, μπορείς να δουλέψεις με ένα ποσοστό κέρδους 10%
για να είσαι ανταγωνιστικός. Και πάμε στα επιπλέον έξοδα: Η
μεταφορά μιας παλέτας από τη Σπάρτη στην Αθήνα κάνει 40
ευρώ! (όταν μια παλέτα για να πάει από Γερμανία σε Γαλλία,
Αγγλία, Ολλανδία κτλ. στοιχίζει ακριβώς το ίδιο!). Ένα φορτηγό
με ελιές κοστίζει περίπου 50.000 ευρώ, οπότε εσύ ελπίζεις
να βγάλεις 50.000 x 10%= 5.000 ευρώ. Τέλεια. Υπολόγισε
όμως μείον 800 ευρώ για το άνοιγμα του LC και το 8% από τη
χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, άρα είμαστε
στα 4.000 ευρώ. Σε αυτό πρόσθεσε και 20% φορολογία, αφού
είσαι ομόρρυθμη εταιρεία. Φτάσαμε στα 3.200 ευρώ.
Γι’ αυτό δεν θα προκόψουμε ποτέ. Και μην πιστεύεις τις σάπιες
υποσχέσεις. Όλα είναι για να τα ρημάξουν οι μεγάλοι. Οι συστημικοί.
Οι κουμπάροι.
ΥΓ: Ο αντίστοιχος Γερμανός πελάτης μου, δανείζεται με 3% ετήσιο,
έχει απαλλακτικό Φ.Π.Α., το επιμελητήριο τον ενημερώνει
καθημερινά για την αγορά, δουλεύει πάντα με εγγυημένα χρήματα
και δεν είναι έρμαιο των φορολογικών συντελεστών.
Η επόμενη μέρα
Ακόμα και υπό αυτές τις συνθήκες, ο αγροτικός τομέας στην
Ελλάδα σήμερα απασχολεί περί το 13% του εργατικού της
δυναμικού (περίπου 500.000 εργαζομένους) και συνεισφέρει
περίπου το 4% στην ΑΠΑ (ΑΕΠ - Φόροι + επιδοτήσεις) - ποσοστό
σχεδόν τριπλάσιο από το μέσο όρο της Ε.Ε. Πράγμα που
δείχνει, ότι υπάρχουν ακόμα άνθρωποι με όρεξη και καλές ιδέες.
Αυτό που πρέπει επιτέλους να γίνει, είναι η χώρα μας να τους
αξιοποιήσει. Να χαράξει μια σοβαρή αγροτική πολιτική, να
εκπαιδεύσει τον αγρότη και να ξαναβάλει τα ελληνικά προϊόντα
εκεί, οπού είναι η θέση τους: στα εγχώρια και διεθνή ράφια. Δεν
πρέπει να ξεχνάμε ότι η ελληνική γη, όχι απλά δεν υστερεί σε τίποτα
από αυτή των ανταγωνιστών της, αλλά παραγάγει προϊόντα
ποιοτικά και σπάνια. Όταν η Γερμανία επενδύει στη βιομηχανία,
η Ιαπωνία στην τεχνολογία, η Ελλάδα οφείλει να επενδύσει στην
ευλογημένη γη της.
Για να γυρίσει όμως ο ελληνικός ήλιος, θέλει δουλειά πολύ.
Κάτι ήξερε ο Νομπελίστας... Γη έχουμε, μυαλά έχουμε, ευκαιρίες
έχουμε ∙ τι μας λείπει άραγε;