ï®Ø¯Ø§Ù Ø§ï»ïºï¯¾ïºØ¯Ø - ketab farsi

More documents

Recommendations

Info

ماھنامۀ روشنگر سال دوم جون شمارۀ بخش‎2‎ اھميت بازرگانى و توريستى مكه 2009 26 . . 14 كرد.‏ آنگاه خدا آنچه شيطان القاء كرده محو و نابود ميسازد...‏ تا خدا به آن القائات شيطان كسانى را كه دلھايشان مبتال به مرض نفاق و شك يا كفر و قساوت است بيازمايد ‏(و باطن آنھا را پديدار سازد)".‏ اين آيات كه به آيه ھاى شيطانى معروف مى شوند،‏ البته بعدا ، به اين بھانه كه از طرف شيطان بر زبان محمد جارى گشته اند از قران براى ھميشه حذف مى شوند.‏ ولى مورخين اسالمى،‏ مانند مورد باال،‏ اكثرا در نوشته ھاى خود از آنھا ياد مى كنند،‏ بى آنكه در توضيح اينكه چرا محمد آيات خود را در تاييد سه بت عرب پس گرفت چيزی بگويند.‏ جز اينکه به ھمان بھانه كودكانه اي كه خود محمد نيز در آيه باال آورده متوسل شوند.‏ با اينحال در كتاب ابن عشاق،‏ سيرت رسول الله ، در تفسيری كه احتماال مربوط به طبرى است ، بطور سربسته اى كه با آيه مزبور نيز تناقضى پيدا نكند به انگيزه واقعى محمد در سازش با اعراب اشاره مى شود:‏ ‏"اكنون پيغمبر در اشتياق خبر مردم مكه،‏ در اين آرزو بود كه ھر چه تعداد بيشترى از آنھا را بسوى خود جلب كند.‏ روايت شده است كه او در آرزوى اين بود كه راھى براى جلب آنان بسوى خود پيدا شود،‏ و روشى كه او گزيد اين بود كه ابن حميد بمن گفت:‏ كه سَ‎لَ‎مه گفت محمد بن عشاق از قول يزيد بن زياد اھل مدينه،‏ و او از قول محمد بن كعب اَلقُرَ‏ يضه به او گفت:‏ وقتى كه پيغمبر ديد كه مردمش پشت به او كردند و او از دورى كردن آنھا از آنچه كه او از جانب خدا براى آنھا آورد در درد بود،‏ در اين آرزو بود كه از جانب خدا برايش پيامى صادر شود كه مردمش با او آشتى دھد.‏ از آنجائى كه او مردمش را دوست ميداشت و نگران آنان بود،‏ مايه دلشادى او بود اگر مانعى كه وظيفه او را اين چنين دشوار مى كرد،‏ از سر راه برداشته مى شد؛ از اينرو،‏ او در اينكار در تعمق بود و آرزوى آنرا مى كرد و اين براى او عزيز بود.‏ آنگاه خداوند اين آيه را برايش فرستاد كه ‏"قسم به ستاره وقتى كه غروب مى كند،‏ كه يار شما خطا نمى كند و فريب نخورده،‏ اين خواست دلش نيست،"‏ و ھمينكه در ادامه آيه به اينجا ميرسد كه مى گويد ‏"آيا به اَل الت و اَل عُ‎زّى و بت سوم ديگر مَنات فكر كرده ايد،"‏ شيطان ، او را كه در انديشه و آرزوى آمدن آيه اى بوده است كه او را با مردمش سازش دھد،‏ بر زبانش اين كالم را نيز جارى مى سازد كه ‏"اين ‏(سه بت)،‏ غرانيقِ‏ واالئى ھستند كه شفاعتشان پذيرفته می شود."‏ -9 ادامه دارد پطروشفسكى الياپاولويچ،‏ اسالم در ايران،‏ فارسی،‏ ص .19 10- طبرى،‏ جلد سوم،‏ ص‎814‎‏.‏ 3-Rodinson Maxime, Muhammad, translated in English, p. 39. -12 مقدسی مطھربن طاھر،‏ آفرينش وتاريخ،‏ جلد چھارم تا ششم،‏ فارسی،‏ ھمانجا،‏ ص بن ھشام،‏ جلد اول،‏ فارسی،‏ ص 15- طبری،‏ جلد سوم،‏ فارسی،‏ ص مقدسی مطھربن طاھر،‏ آفرينش وتاريخ،‏ جلد چھارم تا ششم،‏ فارسی،‏ ص الحج،‏ آيه ھای 18- سوره النجم،‏ آيه ھای .353 . 879 . 653 . 656 -13 -14 -16 ، 654 پانويس .1 . 53-52 -17 . 20-1 11- Ibn Ishaq, The life of Muhammad, A translation of Ibn Ishaq's Sirat Rasul Allah by A. Guillaume, p. 155, 156. ‏"گويند كه قريش بر بنى ھاشم و بنى عبدالمطلب گرد آمدند و پيمان بستند كه با ايشان خريد و فروش نكنند و با ايشان نياميزند و از ايشان كسى را بزنى نگيرند و زن بديشان ندھند تا اينكه از يار خويش ‏(صاحبشان)‏ تبرى كنند و او را براى قتل تسليم كنند."‏ اين تحريم اقتصادى-‏ اجتماعى بى آنكه نتيجه اى دھد بيش از دو سال به طول مى انجامد.‏ قانون ھمبستگى قبيله اى كه محمد را در پناه خود می گيرد و حامی حق آزادی بيان و فعاليت ھايش ميشود ، ھمان قانونى كه محمد در نھايت قصد از بين بردن آنرا داشت،‏ قوى تر از آن بود كه زير اين فشارھا قد خم نمايد.‏ آيه ھاى شيطانى تحت چنين شرايطى،‏ مكيان،‏ پس از آنكه از محاصره و فشار اقتصادى نتيجه اى نمى گيرند،‏ مجددا راه حل مصالحه آميز ديگرى را اين بار به خود محمد پيشنھاد مى كنند.‏ محمد ھم كه از تبليغات خود در ميان اعراب نا اميد،‏ و از آزار و اذيت مخالفين خود به تنگ آمده است،‏ اينبار،‏ بر عكس گذشته،‏ تسليم شده و به اميد اينكه با قبول خدايان اعراب بتواند مكيان را بسوى خود جلب نمايد،‏ تن به مصالحه با مخالفين خود ميدھد.‏ پيشنھاد مكيان بنا به گفته ابن ھشام اين بوده كه محمد خدايان آنھا را و آنھا نيز خداى محمد را در كنار خدايان ديگرشان بپرستند.‏ ‏"يا محمد بيا تا ما با تو شريك شويم ، ما خداى تو پرستيم و تو خداى ما بپرست ؛ اگر خداى ترا بھتر باشد ما او را پرستيده باشيم و خير و بركات وى بما رسد،‏ ‏[و اگر خدايان ما بھتر باشند تو ايشان را پرستيده باشى و خير و بركات ايشان بتو رسد]".‏ ولى طبق گفته طبرى پيشنھاد اعراب به محمد اين بوده است كه ‏"تو يكسال خدايان ما عُ‎زّى و الت را بپرست و ما ھم يكسال مال ترا."‏ محمد ابتدا اين پيشنھاد را رد می کند و سپس مى پذيرد و بدنبال تالوت آيه ھاى و از سوره النَجم كه در آنھا ابتدا از سنگ و بى اثر بودن بتھاى سه گانه اعراب صحبت مى كند،‏ اين آيه را مى آورد:‏ ‏"تلك الغَرانيقُ‏ العُلى،‏ الشفاعهُ‏ منھا تُرنجى"‏ يعنى ‏"مرا از الت و عزى و منات سومين ديگر خبر دھيد.‏ شفاعت اين بتھا قبول مى شود."‏ اين آيه در حاليكه مخالفين محمد را بيش از پيش خشنود مى سازد،‏ در ميان ھواداران خود او تاثير بسيار بدى مى گذارد و آنھا را نسبت به اصالت پيغمبرى محمد مردد مى سازد.‏ محمد كه متوجه وخامت اوضاع در ميان ھواداران خود و عواقب محتمل بعدى آن مى شود،‏ بسرعت و قبل از آنكه كنترل اوضاع را از دست بدھد،‏ به انكار آيه مزبور و سازش با مخالفين پرداخته،‏ بنا به نقل واقدی اعالم مي دارد كه آيه مزبور را خدا توسط شيطان بر زبان وى جارى نموده بوده است تا مسلمانانى را كه دلشان مبتال به شك و ترديد است بيازمايد:‏ ‏"جز آنكه چون ‏(پيامبر)‏ آياتى براى ھدايت خلق تالوت كرد شيطان در آن آيات الھى القاء دسيسه 20 19 . ميان آنھا براى كنترل بر آن و خانه كعبه نيز افزايش مى يافت در جريان چنين رقابت ھايى بود كه كنترل كعبه ابتدا در دست قبيله ‏"جُرھُم"‏ و سپس به ‏"بنی بکر"‏ و بعد ‏"خُزاعَه"‏ منتقل شد.‏ سرانجام در اواخر قرن ميالدی،‏ ‏"قُصَ‎ىِّ‏ بن كِالب"‏ كه نام اصلى او ‏"زيد"،‏ و از اجداد قريش بود سپاه گرد می آورد و پس از شکست قوم ‏"صوفيه"‏ و ‏"خُ‎زاعَ‎ه"‏ که اولی مسئول اداره مراسم حج و دومی آخرين كليد دار خانه كعبه بود،‏ کنترل آنرا بطور کامل به دست خود و قوم قريش می گيرد.‏ او كه رھبرى پر قدرت در ميان قريش بود،‏ ھمان كسى است كه قريش را از حالت پراکنده ای که داشتند خارج نموده از نقاط مختلف بگرد ھم می آورد.‏ او عمال مكه را به چھار كوى تقسيم نمود و در ھر كوى يكى از قبايل قريش را جاى داد.‏ واضح است كه تبليغات محمد تا آنجا كه به يكتاپرستى و از ميان بردن بتھاى عرب مربوط مى شد،‏ براى اقتصاد مكه و بخصوص منافع اشرافيت قبيله اى قريش كه كنترل آنرا در دست خود داشتند،‏ يك مصيبت اقتصادى بحساب ميآمد.‏ اين نيز يكى از داليلى بود كه رھبران قريش را وامي داشت كه بھيچ صورتى نتوانند تبليغات محمد را تحمل نمايند.‏ آنھا نه تنھا قادر به تحمل نظرات و تبليغات محمد نبودند،‏ بلكه با او و قبيله وى نيز نمى توانستند وارد جنگ شوند.‏ چرا كه اين امر به يكپارچگی قبايل مختلف قريش لطمه مي زد و آنرا در مقابل دشمنانش تضعيف مى نمود.‏ مضاف بر اين،‏ ھر گونه حالت جنگى در مكه نيز،‏ اھميت آنرا بعنوان يك مركز كاروانروى تجارى در معرض نابودى كامل قرار مي داد.‏ براى ھمين بود كه سران قريش در ابتدا براھھاى مختلف سعى در اين نمودند كه بگونه اى با محمد از در سازش در آيند.‏ منجمله در مالقات با ابوطالب به او پيشنھاد مبادله محمد با يكى از جوانان خود را دادند:‏ ‏"قريش عُمارَ‏ ة بن اَلوَ‏ ليد را كه زيباترين و خوش اندام ترين جوان قريش بود به ابوطالب پيشنھاد كردند كه آنرا به فرزندى قبول كند و فرزند برادرش را بديشان تسليم دارد،‏ چرا كه اين جوان مخالف دين و باعث پراكندگى اجتماع ماست تا او را بكشيم.‏ ابوطالب گفت:‏ فرزند خود را بمن مى دھيد تا من او را غذا بدھم و من فرزند خود را به شما بدھم كه او را بكشيد و اين كارى است نا شدنى."‏ پس از چندى مجلس دارُالنَّدوه از بنى ھاشم مى خواھد كه محمد را محكوم كند ولى بنى ھاشم با آنكه مخالف محمد بود،‏ بنابر رسم قبيله اى از اينكار سر باز ميزند و لذا طوايف قريش از مصاحبت با بنى ھاشم خود دارى نموده،‏ ميان خود بر اساس صحيفه ‏(قرارداد نوشته شده)‏ اى كه در كعبه مى آويزند،‏ قرار ميگذارند كه نه با آنھا خريد و فروش كنند،‏ نه آنھا را در كاروانھاى تجارى مكه شركت دھند و نه اينكه از ايشان زن گرفته يا به آنھا زن دھند.‏ 5 سيامک ستوده " علت مخالفت قريش با تبليغات يكتاپرستانه محمد،‏ ھر چه كه بود،‏ يك چيز را در مورد آن نبايد فراموش كرد،‏ و آن اينكه مكه شھرى بود كه در ميان ريگستان خشك كوير قرار داشت.‏ از اينرو،‏ فاقد كشاورزى بود.‏ و بيشتر نيازھاى غذائى خود را از شھر طائف و مزارع كشاورزى و باغات آن و واحه ھاى اطراف تامين مي نمود . آنچه كه اساس اقتصاد مكه را تشكيل مي داد در درجه اول تجارت و منافع ناشى از عبور كاروان ھاى تجارى،‏ و در درجه دوم وجود خدايان قبايل مختلف عرب در خانۀ كعبه بود که اعراب برای زيارت آنھا به مکه می آمدند.‏ در اين محل ‏"بروايتى بت يا صنم به صورت سنگ ھاى عمودى يعنى خدايان گوناگون كه نماينده ھمه خدايان اعراب شمالى بوده اند بر پا بود."‏ در نتيجه ھر ساله تعداد زيادى از سراسر عربستان براى زيارت خدايان شان به مكه مى آمدند.‏ اين آمد و رفت ھا،‏ باضافه مخارج و قربانيانى كه آنھا ھر ساله در طى اقامت خود در مكه ميكردند،‏ به عنوان يك منبع درآمد توريستى،‏ به رونق اقتصادى مكه كمك شايان توجھى مي نمود.‏ زائران ھر بار كه در زمستان براى زيارت خدايان شان به مكه مى آمدند با خود چرم،‏ دام،‏ پشم و محصوالت ديگر را مى آوردند و آنھا را با كاالھايی مانند خرما،‏ غالت،‏ مصنوعات شھر مكه و محصوالت ساير مناطق و كشورھا كه از طريق كاروانھاى تجارى وارد مكه مى شد،‏ مبادله مي كردند.‏ سران قريش اكثرا از اشراف و پولداران شھر بودند.‏ از آنجمله خاندان بنى اميه كه يكى از ثروتمندترين قبايل قريش در مكه بشمار مي رفت.‏ از اينرو،‏ آنھا نه تنھا بطور غير مستقيم از صنعت توريستى مكه،‏ ريخت و پاش ھا و مبادالت آن بھره مند مي شدند،‏ بلكه به خاطر تصدى و توليت كعبه،‏ بطور مستقيم نيز از در آمدھاى سرشار آن و نذر و نيازھا و ھداياى زيارت كنندگان براى خدايانشان منتفع مى گشتند.‏ براى ھمين بود كه تاريخ مكه با تاريخ كشمكش ھاى قبايل براى كنترل بر كعبه عجين شده بود.‏ اھميت اقتصادى بت ھاى كعبه چنان بود كه قبايل به خاطر آن با يكديگر به جنگ مى پرداختند.‏ منجمله اينكه در گذشته دور ھنگاميكه ‏"غالب بن فِھر"‏ در راس مكه بود ، ‏"حَ‏ سان بن عَ‎بد كِ‎الب"‏ با ‏"حِميَر"‏ و بسيارى از افراد قبايل يمن براى جنگ با مكه به آنجا آمده بودند و ‏"مى خواستند سنگ ھاى كعبه را از مكه ببرند تا حج گزاران سوى يمن رو كنند كه البته در كارخود موفق نشد و از مكيان شكست خورد مكه در دورانى بسيار دور اھميت يافته و به تدريج از محلی متروک و گمنام به يک مرکز مھم تجاری و فرھنگی تبديل شده بود.‏ علت اين موضوع می توانست اين موارد باشد:‏ قرار گرفتن آن در مسيرراھھاى كاروانرو كه يمن و حبشه را در جنوب به سوريه در شمال ، و سواحل درياى سرخ در غرب را به خليج فارس و ايران در شرق و شمال شرقی وصل مينمود،‏ چاه زمزم اش كه كاروانيان تشنه و خسته را به اطراق در اطراف خود واميداشت،‏ و خانه كعبه اش كه زائران را براى زيارت و بست نشينان را براى مصون ماندن از تعرض ديگران بسوى خود جلب و دست بدامن خود مى كرد.‏ به اين ترتيب بود كه ھر چه بر اھميت مكه افزوده مى گشت،‏ اشتھاى قبايل عرب و رقابت . 360
15 Rowshangar Volume. 2 No. 26 June 2009 روحانيت از پراکندگی تا قدرت:‏ ١٩٠٩-١٨٢٨ ھما ناطق سالھا بعد بابيان به براون گفته بودند گه ‏«جسد باب و مريدش را خريدند،‏ ھر دو را در يک تابوت جای دادند و به تھران فرستادند و به راه ھمدان،‏ در رباط کريم به خاک سپردند[‏‎121‎‏]‏ » شگفتا که مورّخان وطنی،‏ چندان پاپيچ اعدامھا و شکنجهھا نشدند.‏ مھدیقلی خان ھدايت،‏ تاريخنويس دربار،‏ به ھمين کلمه بسنده کرد که:‏ ‏«ميرزا علیمحمد باب که به اھمال حاجی ميرزا آقاسی قوّ‏ ت گرفته بود،‏ در تبريز به قتل ‏.«از قرةالعين ھم يادی نکرد[‏‎123‎‏]‏ ‏[لمبتون،‏ ياد شده،‏ ص.‏ رسيد [122] . .٢٨٤ .٢٤٠ ‏[‏‎107‎‏]کاظم بيک،‏ ياد شده،‏ ص.‏‎٣٥٩‎‏.‏ [108] Clément Huart : La religion de Bab, Paris, Ernest Leroux Editeur, 1889, p. 2. [109] Nicolas, Alphonse: Qui est le successeur du Bab, Paris, Librairie d’Amérique et d’Orient, Maisonneuve, 1933. [110] Huart, op. cit., p. 3. ‏[‏‎106‎‏]پوالک،‏ ياد شده،‏ ص.‏ .٩١ .٢٤٠ ‏[‏‎111‎‏]براون،‏ ياد شده،‏ ص.‏ ‏[‏‎112‎‏]پوالک،‏ ياد شده،‏ ص.‏ ‏[‏‎113‎‏]ناسخ التواريخ،‏ ياد شده،‏ ص.‏‎١٠١‎‏.‏ ‏[‏‎114‎‏]خورموجی،‏ حقايق االخبار،‏ ياد شده،‏ ص.‏ ‏[‏‎115‎‏]اکاظم بيک،‏ ص.‏ ‏[‏‎116‎‏]کاظم بيک،‏ ياد شده،‏ ص.‏ .٧٥ .٣٨١ .٣٩٤ [117] Wiet à Turgot, 16 juin 1850 (Erzroum, Correspondance consulaire, tome 1, document n° 35, Ministère des Affaires Etrangères). ‏[‏‎118‎‏]براون،‏ ياد شده،‏ ص.‏ .١٣٢ ‏[‏‎119‎‏]ھمانجا.‏ [120] Gobineau : Les religions et les philosophies, op. cit., p. 599. [121] Ibid, p. 1138, (note). ‏[‏‎122‎‏]مھدیقلی خان ھدايت ‏:خاطرات و خطرات،‏ تھران،‏ کتابفروشی زوار،‏ چاپ سوم،‏ ،١٣٦١ ص.‏ .٥٦ دسته از دالوران فوج بھادران ‏(عيسوی)‏ حاضرباش نموده،‏ ھدف گلولهاش ساختند.‏ جسد پليدش در خارج شھر انداخته،‏ طعمۀ وحوش ‏[‏‎123‎‏]اين مھدیقلی خان مقام وزارت ھم داشت و از رجال متشرع مشروطه به شمار می رفت.‏ جد صادق ھدايت ھم بود.‏ ھدايت در رمان حاجی آقا،‏ ھمراه با ريشخند رفتار و سلوک او را به نقد کشيده است.‏ ***** . . ١٨٤٩ آمد [114] . کاظم بيک ھم نوشت:‏ در ژوئيه باب را ھمراه با يکی از مريدانش،‏ آقا محمدعلی،‏ به محل اعدام آوردند.‏ ھر دو را با طناب،‏ پشت به مردم،‏ به چوب بستند.‏ حکم اعدام را خواندند ‏.در ھمه اين احوال ‏“باب خاموشی گزيد”.‏ يکی از عيسويان فوج بھادران را برای خالی کردن تير بر گزيدند.‏ ھم از اين رو که اگر شورشی به پا شود،‏ سربازان مسلمان لطمه نبينند [115] ھمو افزود که باب در برابر مرگ ايستادگی نشان داد و ‏«خاموشی گزيد».‏ انبوه مردم که به ديدارش شتافته بودند ‏«گواه چھرۀ رنگ پريده و زيبای او بودند که نشان از رنج و آرامش ناگفتنی داشت».‏ در ميان جماعت که شاھد اعدام ھم بودند،‏ تنھا سخن ‏«از بيدادگری ماليان و استبداد حکومت»‏ می رفت[‏‎116‎‏]‏ سرقونسول فرانسه در طرابوزان ھم که گزارش سفارت فرانسه را در دست داشت،‏ شرحی فرستاد که بيگمان از تبريز دريافت . ٢٩ کرده بود.‏ در اين روال:‏ باب را ھمراه با پنج تن از يارانش در برابر جمعيتی ھنگفت،‏ تيرباران کردند.‏ او مرگ را در خاموشی و دالورانه به جان خريد.‏ اين رفتار باب چنان اثری در اذھان تودهھا گذاشت که معجزات گوناگون به او بستند.‏ حتی برخی به صراحت می گفتند که اثری از گلولهھا بر تن او ديده نشد [117] از ميان ياران باب که اعدام شدند،‏ يکی ھم سليمان خان نامی بود که با بيتی از غزلھای حافظ روی به سوی ميدان آورد.‏ به پيشواز مرگ شتافت و خواند:‏ به گفت ادوارد براوان»‏ اجساد باب و محمدعلی و يکی ديگر از مريدان را که يکی از اعضای فرقه بود،‏ پس از آنکه در ميان بازار و کوچهھا شھر گردانيدند،‏ در خندق شھر انداختند تا خوراک سگھا و شغالھا شوند».‏ سرانجام يکی از مريدان باب به ياری چند تن ديگر،‏ با اعمال زور و يا به ضرب رشوه اجساد بابيان را از خندق بيرون کشيدند.‏ ‏«در کفن سفيد ابريشمی پيچيده در تابوت گذاشتند و به تھران فرستادند[‏‎119‎‏]‏ آنچه گوبينو در اين زمينه آورده،‏ بسی دور از گفت ديگران است.‏ به تلخی نوشت:‏ جسد باب را ‏«چندين روز در کوچهھای شھر گرداندند و سپس از باالی ديوار به بيرونھا پرت کردند تا طعمۀ جانوران شوند [120] ‏«ھمو می افزايد:‏ ». که در اين زمينه اگر وفاداری و خونسردی فوج مسيحی نبود،‏ چه پيش می آمد … از نو باب را گرفتند و به چوبۀ دار بستند و شليک کردند [110] . ادوارد براون ھم نوشت:‏ ‏]باب را]‏ چند ساعت با خفت و خواری در شھر گرداندند،‏ تا آنکه کمی قبل از غروب آفتاب به محل اعدام در نزديکی ارگ بردند.‏ در آنجا جمعيت زيادی موافق و مخالف جمع شده بودند … خيلی از آنھا حداقل باب را قبول باب تنھا نبود.‏ دوتن از مريدانش ھم محکوم به اعدام شده بودند [111] از ميان مريدان،‏ يکی توبه کرد و از بابيگری برگشت و آزاد شد.‏ در سنجش با گزارشھای اين و آن،‏ شايد دقيقترين شرح از اين رويداد دکتر پوالک پزشک شاه باشد که از نزديک گواه صحنۀ اعدام بود.‏ نوشت:‏ به ھنگام اجرای حکم که در تبريز رخ داد،‏ محکوم را وادار به ايستادن در کنار ديواری کردند و معدودی از سربازان اجرای حکم را به عھده گرفتند اما چون سربازان محتمال رغبتی به انجام اين مأموريت نداشتند،‏ تفنگھای . داشتند … خود را بدون نشانهگيری شليک کردند.‏ باب از دودی که از تفنگھا پيدا شده بود،‏ استفاده کرد و از مجرای آبی گريخت.‏ اما در شوربختی وی و بخت خوش مملکت،‏ او را را در آن سوی قنات دستگير کردند.‏ اگر او به دست نيفتاده بود،‏ مردم حتماً‏ می گفتند که به معراج رفته است و اين معجزه خود کافی می بود که قسمت اعظم مردم را به پيروی از او وا دارد ‏.زيرا مردم به وضع موجود رغبتی نداشتند و به چيز . تازهای متمايل بودند [112] برآورد لسانالملک سپھر،‏ وقايعنويس رسمی دوران ناصری نيز اندازهای به گواھی دکتر پوالک نزديک بود.‏ از اين دست که:‏ به ھنگام اعدام طناب پاره شد.‏ سربازان دولتی چون عيسوی بودند،‏ از ‏«قتل او کراھتی ‏.«اين را می دانيم که به زمانۀ محمد شاه رياست قشون را يک ارمنی ‏(تاتوس)‏ عھدهدار بود.‏ در ربط با مجريان اعدام،‏ تنھا کاظم بيک از يک سرباز عيسوی ياد می کند.‏ چه بسا ھمان تاتوس بوده باشد.‏ از خورموجی وقايعنگار دوران ناصری ھم ياد کنيم که در قتل ميرزا علیمحمد باب،”‏ عليه و العذاب به فتوای علمای شريعت مآب»‏ گواھی داد:‏ روز دوشنبه بيست و ھفتم شعبان که روز پايان عمر آن مردود بود،‏ او را با محمدعلی تبريزی داشتند [113] ميرزا تقی خان اميرکبير،‏ يا از روی ناچاری و يا از روی ميل،‏ با ماليان ھمداستان شد و ‏“فتوای کشتن باب را”‏ پذيرفت ‏.خانم لمبتون بر آن بود که امير از اين رو اعدام باب را پذيرفت که مبادا ‏«مريدانی چند از ميان روحانيان به او بپيوندند [105] ‏.«برخی ديگر نيز بر او خرده گرفتند.‏ حتی پزشک شاه دکتر پوالک اين اقدام را ناشايست خواند.‏ از ديدگاه او،‏ امير نمی شايست که باب را”‏ محکوم به مرگ”‏ کند،‏ بھتر اين بود که او را به زندان افکند و ‏«تعاليمش را بی اعتبار سازد»‏ تا مردمان از او ‏“شھيد جاويد”‏ بديھی است که بابيان کينۀ او را به دل گرفتند.‏ ميرزا تقی خان حتی چنين صالح ديد که در جھت برقراری آرامش و کاستن از نفوذ اين فرقه،‏ باب را ‏“در مالء عام”‏ به جوخۀ اعدام بسپارد.‏ محکوم را گرفتند و چندی در محلۀ خيابان تبريز زندانی کردند.‏ مريدان ھمه روزه در آن محل گرد ھم می آمدند.‏ با زندانی ھمدردی می کردند.‏ حتی برخی يارستند که با او ديدار کنند[‏‎107‎‏]‏ در اوت گروه زيادی از شھروندان و روستائيان راھی خيابان شمسالدوله شدند که جايگاه سربازخانه ‏“فوج بھادران نصاری”‏ يعنی رژيمان عيسوی بود.‏ ايوان خانهھای رو به کوچه پر شدند از تماشاگرانی که ‏«ھمگی چشم به راه رويداد مھمی در اين سربازخانه بودند».‏ يعنی در انتظار صحنۀ اعدامی که ‏“معمولی نبود”‏ و در تبريز می گذشت.‏ اما اين محکوم ‏«نه يک دزد بود،‏ نه جانی،‏ و نه راھزن کوه و کمر»‏ بلکه انسانی بود که ‏«خود را خدا می ناميد[‏‎108‎‏]‏ در ژوئيه آقامحمد جانی سرکردۀ فوج بھادران که نيکال عکسش را منتشرکرده،‏ مسئول اعدام باب شد [109] ‏.محکومان را پشت به مردم به چوب بستند تا نتوانند سرکردۀ اعدام را شناسائی کنند.‏ ديگر اينکه اين سرکرده را از ميان ‏“فوج بھادران نصاری”‏ برگزيدند.‏ گرچه عيسويان را چندان تمايلی به اين کار نبود.‏ سبب گزينش اين فوج اين بود که به مسلمانان اعتماد چندانی نداشتند.‏ با گزارش ھوآر می آغازيم:‏ حکم اعدام داده شد.‏ واحد فوج بھادران مسيحی،‏ به صف ايستاده در برابر چوبۀ دار،‏ آتش گشود.‏ ھمھمۀ شديد از ميان جماعت برخاست.‏ اما تماشاگران به چشم ديدند که باب آزادانه به سويشان روان است بی آنکه تيری خورده باشد.‏ يعنی بخت ياری کرد و تير به خطا رفت و طناب از ھم گسست.‏ محکوم آزاد شد.‏ به راستی که معجزهآسا بود.‏ خدا می داند مغلوبا از کوچه و برزن که مشاھدۀ مرد و زن بود عبور داده به ميدان تبريز آوردند.‏ چند نسازند [106] . ». . ١٨٤٩ ١٨٥٠ ١٩ ٨ ما را در غم خود شريک بدانيد ! با نھايت تاثر درگذشت زود ھنگام مجيد سپاسی،‏ کادر حزب کمونيست کارگری ايران،‏ را از صميم قلب به اعضای خانواده،‏ اعضای حزب کمونيست کارگری ايران،‏ اعضای کارزار پشتيبانی از مبارزات کارگری در ايران و ھمچنين به دوستان مجيد عزیز تسليت گفته و برای ھمگان تندرستی و بردباری آرزومنديم.‏ ياد مجيد سپاسی گرامى باد!‏ نشریه روشنگر
Page 1 and 2: ماھنامۀ روشنگر . سا
Page 3 and 4: بدانگونه که او را د
Page 5 and 6: ابزاری می كرد.‏ برر
Page 7 and 8: 7 Rowshangar Volume. 2 No. 26 June
Page 13: بخشيد.‏ اين شيوه دا
Page 17 and 18: س:‏ جانيس کاربينسک

ï®Ø¯Ø§Ù Ø§ï»ïºï¯¾ïºØ¯Ø - ketab farsi

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

ï®Ø¯Ø§Ù Ø§ï»ïºï¯¾ïºØ¯Ø - ketab farsi