Historia filmu na Podlasiu - Raster - Art.PL

ten plik pochodzi z internetowej strony magazynu artystycznego RASTER
raster.art.pl
tygodnik
zmieniamy obraz polskiej sztuki
© RASTER 2001 WSZELKIE PRAWA ZASTRZE¯ONE

ludzie filmu
Wojciech Maria Koronkiewicz
– specjalnie dla “Rastra”, pierwszy esej w jego ¿yciu!
Historia filmu na Podlasiu
Podczas wizyty w jednej z
bia³ostockich kawiarni napotka³em
tam jednego z redaktorów “Rastra”
£ukasza Gorczycê, który powierzy³
mi bojowe zadanie napisania eseju
o miejscowym przemyœle
filmowym. Jako ¿e nie mia³em
pojêcia co to takiego esej,
zgodzi³em siê natychmiast. Na
filmach bowiem znam siê moi mili
tyle co kura na pierzu. Teraz wiêc,
kiedy wszystko zosta³o wyjaœnione,
zapraszam do lektury.
Klub filmowy Projektor zosta³
za³o¿ony 1 listopada 1957 roku. W
okresie 40 lat istnienia przez klub
przewinê³o siê oko³o 90 twórców (...)
Cz³onkowie klubu zdobyli kilkadziesi¹t
nagród na festiwalach krajowych i
zagranicznych (cytat z artyku³u J. Ziñczuka
i A. Toczyskiego „O sytuacji kina bia³ostockiego”,
„Kartki”, nr 16). Srutu tutu pêczek
drutu. Dyplomy dawno wyp³owia³y
na œcianach, a taœma filmowa wysypywa³a
siê z rozwalonych blaszanych pude³ek. Taki
obrazek ujrza³em, gdy wszed³em do siedziby
klubu po raz pierwszy. Brudne szklanki
w zlewie. Trzy magnetowidy (dwa dzia³aj¹ce),
spl¹tane kable w szafie pancernej i
obra¿ony pracownik wojewódzkiego domu
kultury. Bo to akurat placówka by³a kulturalna.
Kibel lekko obsrany i pok¹tna produkcja
cha³tur video weselnych. Klub
mieœci³ siê jednak w samym centrum
miasta, ca³kiem niedaleko sklepu monopolowego,
obra¿alski cha³turnik wpada³
coraz rzadziej, nic zatem dziwnego, ¿e
wkrótce pojawili siê tam ciekawi ludzie.
„Sceny z u¿ycia”
„Fikcyjne pulpety”
„Kamizelka”
Olchanowski/Turonek – duet
Tomek i Janek razem studiowali, razem pili
po knajpach, nic zatem dziwnego, ¿e i film
zrobili razem. „In¿ynierowie genetyki”
powsta³ w ci¹gu jednego letniego dnia
1991 roku. W nocy zosta³ zmontowany.
Prezentowany po domach znajomym trafi³
jakoœ na WRO. Potem zosta³ zapomniany.
Tymczasem to w³aœnie ten krótki filmik o
kolesiach w³ócz¹cych siê po parku i
licz¹cych gwoŸdzie – pokaza³ innym
filmowcom, ¿e mo¿na zrobiæ coœ fajnego,
wystarczy tylko chcieæ i odrobinê przy tym
myœleæ. K³aniam siê w pas.
Jerzy Ziñczuk – pechowiec
Czego siê nie dotknie zaraz spierdoli. Jak
film zrobi³ – to do niczego. Jak go do filmówki
w £odzi przyjêli – zaraz wylecia³. Jak
przej¹³ prezesurê klubu, to wszystko pad³o.
Ale ambitny jest i odporny. Byle gównem
siê nie przejmie. Dzia³a nadal. Nowe zadania
na swe barki bierze. Prawda, ¿e piêkne
Znany jest pan Jurek z dwóch filmów „Trzy
psy” (1994) zwane równie¿ chipsami, oraz
„Cz³owiek z cienia” (1995). Oba nudne jak
flaki z olejem. Jak twierdzi sam autor,
reprezentuj¹ one gatunek political fiction,
jednoczeœnie Ziñczuk z dum¹ podkreœla, i¿
punktem wyjœcia s¹ autentyczne wydarzenia.
Gdybym mia³ poleciæ jeden z nich
wybra³bym jednak „Trzy psy”. Bo s¹ krótsze.
Ot siedzi se facet na fotelu. Widzimy
tylko ow³osion¹ ³apê, zmieniaj¹c¹ pilotem
programy w telewizji. Jakieœ nogi ³a¿¹ po
schodach. Gdzieœ wchodz¹. W ciemnym
pomieszczeniu ktoœ wyci¹ga z rega³u jedn¹
z teczek. Napis na teczce „Tajne. Agent
Bolek”. Ktoœ podaje ³apie teczkê. Ot i ca³y
film.
Cezariusz Andrejczuk – geniusz
Czego siê nie dotknie, w z³oto zamienia. W
szkole same pi¹tki i szóstki, ulubieniec
ka¿dego nauczyciela i wyk³adowcy, stypendysta
Ministerstwa Edukacji, posiadacz
dwóch dyplomów, w tym jeden ³ódzkiej
filmówki. Ola³ jednak karierê naukow¹, bo
lubi niezale¿noœæ i podró¿e. Zwiedzi³ pó³
œwiata, zrobi³ kilkadziesi¹t tysiêcy zdjêæ i
slajdów, zarobi³ kupê szmalu (m.in. na
przemycie pere³ z Chin do ZSRR). Posiada
sprzêt filmowy lepszy ni¿ niejedna tele-
28

ludzie filmu
wizja. Wszystkich jego filmów wymieniæ
nie sposób. Reporta¿e, dokument,
fabularne. Wspomnê o dwóch ostatnich:
„Fikcyjne pulpety” oraz „Sceny z u¿ycia”.
W napisach wystêpuje co prawda jako
operator i monta¿ysta, ale bez niego by³aby
to kiszka. Ostatnio Cezariusz robi jakby
mniej. Siedzi w domku i s³ucha muzyki.
Piotr Krzywiec – narcyz
Najm³odszy spoœród „projektorowców”. W
roku 1993 maj¹c lat szesnaœcie czy siedemnaœcie
wygra³ konkurs MTV na najlepszy
amatorski videoclip do utworu U2.
Nagrodê 2000 USD wrêczy³ mu sam Bono.
I wtedy najwidoczniej coœ jebnê³o w bezpiecznikach.
Piotruœ ju¿ nigdy nie by³ ten
sam. Ca³¹ kasê wyda³ na nastêpny film
„Krwaw¹ rozgrywkê”. Haft totalny. Marsjanie
napierdalaj¹ siê z Hitlerem na szable,
po niebie lata helikopter opryskiwacz, a
pilot twierdzi, ¿e jest z NKWD. Prasa film
zjecha³a. Piotruœ zjecha³ prasê i aby udowodniæ
gnojom, ¿e siê myl¹, nakrêci³ film
kolejny. Równie¿ haft. „Rok 2384 – czyli
parodia ponuklearna” to powtórzony
schemat filmu poprzedniego. Zamiast
Hitlera szabl¹ macha kto inny. Piotrusia
uratowa³ cud. Podczas premiery filmu w
miejscowym kinie, na scenie rozebra³a siê
ukraiñska striptizerka. Praca zamieœci³a
zdjêcia. Wybuch³a afera. Nikt nie mówi³ o
filmie, wszyscy o Piotrusiu. Ten zaœ przystêpuje
do realizacji filmu „Czerwona rewolucja”.
Treœæ: Ÿli komuniœci kontra
dzielny Krzywiec i jego dziewczyna. I znów
haft. I znów skandal, bo ¿adne z kin nie chce
robiæ premiery. Piotruœ zostaje mêczennikiem.
W koñcu gdzieœ mu to puszczaj¹.
Piotr zaœ przystêpuje do realizacji kolejnej
produkcji „Oko Boga”. Koszt filmu – miliard
starych z³otych. I znów ten sam cyrk: czo³gi,
dymy, motolotnie. Premiery jeszcze nie
by³o. Czekam niecierpliwie.
Wojciech Koronkiewicz – ja
Nakrêci³em jeden film „Fikcyjne pulpety”.
Przebój Tarantino „Pulp fiction” umieœci³em
w realiach bia³ostockich. Ponoæ wysz³o
nieŸle. S¹ tacy co twierdz¹, ¿e to przypadek,
¿e nastêpny by³by knotem. Uwierzy³em.
Wiêcej nie krêcê.
Wspomnê tylko o dziwnych losach jednego
z aktorów, który zagra³ u mnie rolê
szefa mafii. Miesi¹c po premierze trafi³ za
kratki oskar¿ony o napad z broni¹ w rêku.
Wyszed³ po pó³tora roku.
„Sceny z u¿ycia”
„Sceny z u¿ycia”
„Krwawa rozgrywka”
„Sceny z u¿ycia”
wszystko dlatego, ¿e zamkn¹³ j¹ na kilka dni
w pokoju i kaza³ jeœæ miêso.
Kobas Laksa – pizdoklatky
Omawianie twórczoœci Kobasa jest równie¿
o tyle trudne, ¿e równie¿ nakrêci³ tylko jeden
film „Sceny z u¿ycia”. Tydzieñ z ¿ycia kolesia
rozprowadzaj¹cego proszki i muchomorki.
Kilka scen rzuca na kolana. Mnie powali³y
rozmowy z mamusi¹. Muzyczkê skomponowa³
sam Mazoll. Kobas nakrêci³ póŸniej
Mazzollowi videoclip, który lata³ w kilku
stacjach. Co zamierza robiæ dalej – nie
wiadomo.
Peryferia
Gdzieœ obok istnieje jeszcze kilku, b¹dŸ
kilkunastu kolesi, którzy posiadaj¹ kamery i
coœ tam krêc¹. Móg³bym nawet wymieniaæ
nazwiska – tylko po co W latach burzliwej
m³odoœci zrobili jeden czy dwa filmiki, lepsze
lub gorsze (przewa¿nie gorsze), a teraz
cha³turz¹ po weselach i w reklamie. Czasem
uda im siê czymœ zaskoczyæ – jak np.
reklam¹ hurtowni alkoholu, gdzie zasuwa
ciê¿arówa pe³na wódy, a lektor czyta „...partner
na drodze...”.
Z regu³y jednak klepi¹ masówkê i robi¹ na
tym szmal. S³awê klubowi Projektor przynios³o
tych kilku palantów wymienionych
powy¿ej. S³awê niewielk¹ i krótkotrwa³¹, bo
w koñcu jakiœ urzêdnik wzi¹³ w ³apê i zamiast
Projektora z obsranego kibla korzysta
telewizja kablowa.
wojciech maria koronkiewicz, 1968,
bia³ostotczanin, filmowiec, literat.
„Krwawa rozgrywka”
Piotr Cywoniuk – krwiodawca
W ka¿dym z jego filmów krew leje siê
litrami. Tryska tak ostro, ¿e ludzie w koñcu
padaj¹ ze œmiechu. I o to w³aœnie chodzi.
Polecam wszystkie produkcje tego re-
¿ysera: „Krótkie dni wolnoœci”, trzy czêœci
„Kamizelki” i jeszcze jeden, tytu³u niestety
w tej chwili nie pamiêtam – gdzie jedna
panienka obcina kolesiowi nogi siekier¹, a
„Fikcyjne pulpety”
29