wspomnienie o prof Ber Haus - ORGMASZ - Instytut Organizacji i ...

Profesor dr hab. Ber Haus
Profesor dr hab. Ber Haus urodził się 15 marca 1920
roku w Skierniewicach. Tam w 1934 ukończył
siedmioklasową szkołę powszechną i rozpoczął naukę w
Szkole Handlowej, którą ukończył w 1938. W 1934
rozpoczął pracę jako księgowy w Skierniewicach. Do
1938 prowadził księgowość dla kilku przedsiębiorstw
handlowych i młyna. W 1938 został zatrudniony jako
księgowy w Towarzystwie Przemysłowo-Handlowym
M. Zagajski S.A. w Warszawie. Po wybuchu II wojny
światowej przedsiębiorstwo przestało działać, w związku
z czym wrócił do Skierniewic, gdzie przez półtora
miesiąca pracował przymusowo przy odbudowie koszar.
W listopadzie uciekł do radzieckiej strefy okupacyjnej i zatrzymał się w Białymstoku, gdzie
próbował kontynuować naukę. W styczniu 1940 podjął pracę jako starszy księgowy w
Rejonowej Spółdzielni SpoŜywców w Pińsku. W kwietniu tego samego roku opuścił Pińsk i
został zatrudniony jako główny księgowy w Gminnej Spółdzielni SpoŜywców w
Pieńkowicach. Po ataku III Rzeszy na Związek Radziecki w czerwcu 1941 został
zmobilizowany do Armii Czerwonej. We wrześniu 1942 jako obcokrajowiec został
zdemobilizowany i został skierowany do Osinnik w obwodzie kemerowskim na Syberii, gdzie
przez trzy i pół roku pracował jako górnik w kopalni węgla. W 1946 jako repatriant wrócił do
Polski i osiedlił się w Polanicy-Zdroju, gdzie pracował jako laborant fotograficzny.
W 1953 ukończył studia ekonomiczne na WyŜszej Szkole Ekonomicznej we Wrocławiu,
gdzie w 1952 został dyplomowanym ekonomistą, a rok później uzyskał tytuł magistra. Od
1950 pracował na stanowisku asystenta na tej uczelni, początkowo w Katedrze Statystyki, a
rok później przeniósł się do Katedry Ekonomiki Przemysłu. W latach 1959–1966 pracował
równolegle w Zakładach Energetyki Okręgu Dolnośląskiego jako doradca do spraw
ekonomicznych i organizacyjnych. W 1958 uzyskał tytuł doktora nauk ekonomicznych, a w
1966 tytuł doktora habilitowanego nauk o zarządzaniu. W 1972 został profesorem
nadzwyczajnym, a w 1981 zwyczajnym. W latach 1969–1990 był kierownikiem Katedry
Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstwa Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, w latach
1972–1974 dyrektorem Instytutu Organizacji i Zarządzania, w 1968 prodziekan Wydziału
InŜynieryjno-Ekonomicznego, a w latach 1987–1990 prorektorem tej uczelni.
1

Był twórcą Empirycznej Szkoły Zarządzania. Pracował takŜe w WyŜszej Szkole
Bankowej w Poznaniu, a po odejściu z niej rozpoczął pracę w Społecznej WyŜszej Szkole
Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi. W 1973 został członkiem Komitetu Nauk
Organizacji i Zarządzania Polskiej Akademii Nauk, którego od 1998 był członkiem
honorowym.
Był doktorem honoris causa Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w
Katowicach Przez cały czas pracy Profesor był związany z macierzystą uczelnią we
Wrocławiu, lecz współpracował z polskimi i zagranicznymi uczelniami. Był takŜe
animatorem róŜnych przedsięwzięć badawczych, seminariów, konferencji, monografii
naukowych w obszarze takich dyscyplin akademickich jak ekonomika przedsiębiorstwa i
zarządzanie; przez lata działał aktywnie na niwie praktyki gospodarczej, pełniąc takŜe waŜne
funkcje w sferze zarządzania organizacjami gospodarczymi.
Podziw dla dokonań Profesora w sferze badań naukowych budzi dorobek naukowy – to
ponad 350 publikacji i ponad 150 powaŜnych ekspertyz. Aktywność naukowa Profesora nie
malała nawet po Jego przejściu na emeryturę. Nadal aktywnie uczestniczył w większości
waŜnych konferencji naukowych, na których przedstawiał referaty będące rezultatem Jego
zainteresowań badawczych.
Profesor Ber Haus był twórcą wrocławskiej empirycznej szkoły zarządzania. Dorobek
przedstawicieli Szkoły, zwykle utoŜsamiany z dorobkiem środowiska wrocławskiego w
zakresie nauk o zarządzaniu, jest szeroko znany i powszechnie ceniony w polskim środowisku
naukowym. Wiele elementów tego dorobku odpowiada standardom nauki europejskiej i
światowej w tym zakresie. NaleŜą do nich badania dotyczące zespołowych form organizacji
pracy, funkcjonowania przedsiębiorstw wielozakładowych, planowania działalności
gospodarczej (w tym produkcji) w przedsiębiorstwie, metod oceny efektywności innowacji
organizacyjnych, zasad i metod gospodarowania zasobami przedsiębiorstwa.
W sferze badań naukowych, w obszarze nauk o zarządzaniu, Profesor był
najwybitniejszym przedstawicielem tzw. nurtu neoklasycznego. Od początku swojej
działalności naukowej wyznawał zasadę, Ŝe nauki o zarządzaniu wyrastają z potrzeb praktyki
gospodarczej i Ŝe bez gruntownych badań empirycznych organizacji gospodarczych, głównie
przedsiębiorstw, nie moŜna rozwijać teorii. To spowodowało, Ŝe Jego zainteresowania
znajdowały się na pograniczu zarządzania i ekonomii. Głównymi kierunkami badań
naukowych Profesora były:
gospodarowanie czynnikami produkcji w przedsiębiorstwie,
2

efektywność działalności przedsiębiorstw,
organizowanie i planowanie produkcji,
zarządzanie złoŜonymi organizacjami gospodarczymi.
Ogromna aktywność naukowa Profesora przejawiała się takŜe w Jego uczestnictwie w
róŜnych programach badawczych prowadzonych przez polskie uczelnie. Profesor był teŜ
tzw. visiting profesor w Wojskowej Akademii Ekonomicznej „The Citadel” w Charleston
(Południowa Karolina). Współpracował ponadto z uczelniami Leningradu, Moskwy,
Charkowa, Odessy, Mińska.
Uczony akademicki profesor Ber Haus to nie tylko badacz, ale takŜe nauczyciel.
Działalność dydaktyczna Profesora ewoluowała wraz z przeobraŜeniami polskich uczelni
ekonomicznych.
Prowadził zajęcia dydaktyczne ze statystyki, ekonomii, ekonomiki przemysłu, ekonomiki
i organizacji przedsiębiorstw, analizy ekonomicznej, organizacji produkcji, organizacji pracy,
teorii organizacji i zarządzania. Był promotorem ponad 700 magistrantów i dyplomantów.
Wysokie kompetencje profesora w dziedzinie kształcenia kadr wyraŜają się takŜe liczbą
68 wypromowanych przez Niego doktorów, 22 doktorów habilitowanych oraz 13 profesorów,
a wśród nich wielu jest dziś profesorami tytularnymi i uczelnianymi. Był wybitnym
wychowawcą kadr naukowych. Wielką zaletą profesora była umiejętność tworzenia zespołu
uczniów – współpracowników, którym moŜe przekazywać swoją wiedzę, doświadczenie,
postawę etyczną, którzy mają moŜliwości twórczej dyskusji podczas ścierania się róŜnych
poglądów, równieŜ tych niezgodnych z poglądami lidera. To najtrudniejsza do znalezienia
cecha nauczyciela akademickiego! W osobowości Profesora Bera Hausa skupiły się trzy
najwaŜniejsze zalety uczonego: umiejętność osiągania znaczących wyników naukowych,
tworzenia zespołów naukowców oraz kreowania takich warunków, w których uczniowie są w
stanie osiągnąć więcej niŜ ich nauczyciel.
Profesor Ber Haus został odznaczony Złotym KrzyŜem zasługi, KrzyŜem Kawalerskim
Orderu odrodzenia Polski, KrzyŜem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji
Edukacji Narodowej. Za działalność naukową, kształcenie kadry oraz działalność
dydaktyczno-wychowawczą był kilkakrotnie nagradzany przez Ministra Nauki i Szkolnictwa
WyŜszego. Laureat nagrody Kryształowy Alumnus nadanej w 2009 roku.
10 maja bieŜącego roku Kapituła Medalu im. prof. T. Kotarbińskiego w uznaniu zasług
Profesora wręczyła Profesorowi Medal.
Skromność w sposobie bycia, wypowiedziach, dyskusjach oraz Ŝyczliwość w stosunkach
z młodymi pracownikami nauki i obiektywność ocen ich dokonań, stawianie im wysokich
3

wymagań merytorycznych, ale zarazem pomoc w znajdowaniu sposobów ich osiągania
charakteryzują sylwetkę Profesora.
Zmarł 14 czerwca 2011 roku we Wrocławiu, pochowany został 21 czerwca na Cmentarzu
Grabiszyńskim.
Odszedł Człowiek Prawy, który swoim Ŝyciem dawał
przykład postawy światłego naukowca.
4