Untitled

Το παρόν εκπονήθηκε στο πλαίσιο 

του Υποέργου 6 «Εκπαίδευση επιμορφωτών και βοηθών επιμορφωτών» 

της Πράξης «Επαγγελματικό λογισμικό στην ΤΕΕ: επιμόρφωση και εφαρμογή» 

(Γ’ ΚΠΣ, ΕΠΕΑΕΚ, Μέτρο 2.3, Ενέργεια 2.3.2) 

που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση / Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο 

Φορέας Υλοποίησης και Τελικός Δικαιούχος 

Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων 

Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Προγραμμάτων ΚΠΣ 

Φορέας Λειτουργίας 

Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων 

Διεύθυνση Σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης-Τμήμα Β’ 

Επιστημονικός Τεχνικός Σύμβουλος 

Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών 

Υπεύθυνος Πράξης 

Βασίλειος Νικολόπουλος 

Προϊστάμενος Μονάδας Α1-Ειδική Υπηρεσίας Εφαρμογής Προγραμμάτων ΚΠΣ-ΥπΕΠΘ.

ΕΡΓΟ: «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΓΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΕΣ 

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ (ΤΠΕ) ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ 

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (ΤΕΕ), ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΓΙΑ 

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΤΕΕ, ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΤΕΕ, 

ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΩΝ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΝ» 

Ή ΓΙΑ ΣΥΝΤΟΜΙΑ «Ε2 ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΕ» 

Υπεύθυνοι Έργου 

Επιστημονικός Υπεύθυνος του έργου: 

Κωνσταντίνος Μακρόπουλος, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος της 

Διοικούσας Επιτροπής της Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. 

Αναπληρωτής Επιστημονικός Υπεύθυνος του έργου: 

Θεόδωρος Καρτσιώτης, Δρ. Πληροφορικός, Συντονιστής παραγωγής εκπαιδευτικού και 

επιμορφωτικού υλικού και Συντονιστής επιμόρφωσης 

Υπεύθυνος Διαχείρισης: 

Ιωάννης Κ. Ψυχογυιός, Υπεύθυνος Γραφείου Υποστήριξης Ευρωπαϊκών και Ερευνητικών 

Προγραμμάτων της Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. 

Υπεύθυνος Έργου για το Πανεπιστήμιο Πειραιά: 

Συμεών Ρετάλης, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Πειραιά 

Υπεύθυνη Εκπαιδευτικού Υλικού: 

Φωτεινή Παρασκευά, Λέκτορας Πανεπιστημίου Πειραιά 

Επιστημονικός συνεργάτης 

Εύη Μακρή – Μπότσαρη 

Συγγραφική ομάδα 

Αθανάσιος Κονταξής 

Γιάννης Τζωρτζάκης 

Φωτεινή Καράμπελα 

Χαρίκλεια Μπούτα 

Σεμινάριο Μηχανολογικού Τομέα

Σεμινάριο για τον Μηχανολογικό τομέα της ΤΕΕ 

Θέμα: Σχεδίαση Μηχανολογικών εξαρτημάτων και 

εγκαταστάσεων με Ηλεκτρονικό Υπολογιστή 

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΠΙΜΟΡΦΟΥΜΕΝΟΥ 

4

Πίνακας Περιεχομένων 

1. ΓΕΝΙΚΑ ...............................................................................................6 

2. ΈΝΤΑΞΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ ΣΤΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ..........7 

3. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ............................................8 

4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ...........................................................................8 

5. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ...........................................................9 

6. ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ.................................................9 

7. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ............................................................................. 10 

Δραστηριότητα 1: ......................................................................10 

Εισαγωγή στη σχεδίαση με το AutoCAD.............................................. 10 


Απλές εφαρμογές AutoCAD, βασισμένες στο αναλυτικό πρόγραμμα των 

Μηχανολόγων................................................................................ 20 


Αξιοποίηση φωτογραφιών για τη δημιουργία σχεδίων μηχανολογικών 

διεργασιών .................................................................................... 31 


Σχεδίαση απλού μηχανολογικού εξαρτήματος...................................... 39 


Σχεδίαση κοχλία Allen και του περικοχλίου του και δημιουργία block με το 

προηγούμενο σχέδιο ....................................................................... 51 


Απλή σχεδίαση κατόψεων κτιρίου...................................................... 61 


Δημιουργία - αξιοποίηση βιβλιοθηκών και σχεδίαση μηχανολογικών 

εγκαταστάσεων στο AutoCAD ........................................................... 69 


Επιμέτρηση σε μηχανολογικά σχέδια, σύνταξη καταλόγου υλικών και 

προϋπολογισμού ............................................................................ 79 

5

1. Γενικά 

Ομάδες επιμορφούμενων, εκπαιδευτικών των ΤΕΕ, καλούνται να κάνουν χρήση 

των δυνατοτήτων που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες στην εκπαίδευση, με σκοπό 

να αποκτήσουν ικανότητες για : 

• τη σχεδίαση απλών μηχανολογικών εξαρτημάτων, 

• την παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού, 

• τη σχεδίαση απλών μηχανολογικών εγκαταστάσεων, 

• την πραγματοποίηση προμετρήσεων και τη σύνταξη προϋπολογισμών για τις 

μηχανολογικές εγκαταστάσεις, 

• τη δημιουργική αξιοποίηση των παραπάνω στα μαθήματα του Μηχανολογικού 

τομέα των ΤΕΕ. 

Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των μηχανολόγων εκπαιδευτικών στα ΤΕΕ είναι τα 

εξής: 

• Έχουν διαφορετικά επίπεδα σπουδών. 

• Έχουν διαφορετικές γνώσεις και ικανότητες στη χρήση Ηλεκτρονικών 

Υπολογιστών. 

• Διδάσκουν σε διαφορετικές ειδικότητες. 

• Έχουν διαφορετικές εμπειρίες από το επάγγελμα. 

• Έχουν μεγάλες διαφορές ως προς τη διδακτική εμπειρία. 

Λόγω της ανομοιογένειας των επιμορφούμενων, το επιμορφωτικό πρόγραμμα 

διαμορφώθηκε με βάση τις εξής αρχές: 

• Οριζόντια θεματική προσέγγιση, που περιλαμβάνει διαφορετικές εφαρμογές, 

οι οποίες αντιπροσωπεύουν ένα ευρύ πεδίο εκπαιδευτικών αναγκών. 

• Ευελιξία στον προγραμματισμό και τη θεματολογία των δραστηριοτήτων ώστε 

αυτές να προσαρμόζονται στο επίπεδο, τις εμπειρίες και τα ενδιαφέροντα των 

επιμορφούμενων. 

• Δυνατότητες επιλογών δραστηριοτήτων από τους ίδιους τους 

επιμορφούμενους. 

• Ομαδοσυνεργατική προσέγγιση, ώστε ο κάθε επιμορφούμενος, ο οποίος 

μειονεκτεί σε κάποιον τομέα (π.χ. χρήση Η/Υ ή διδακτική εμπειρία ή 

εργασιακή εμπειρία) να μπορεί να βοηθηθεί από τους υπόλοιπους. Επιπλέον, 

η ομαδοσυνεργατική προσέγγιση επιλέχθηκε ώστε να εμπεδώνεται στην 

πράξη η αναγκαιότητα για χρήση ανάλογων προσεγγίσεων και στην 

εκπαιδευτική διαδικασία στα σχολεία, όπου οι μαθητές επίσης έχουν 

διαφορετικά χαρακτηριστικά (τρόπος πρόσληψης της γνώσης, μαθησιακό 

επίπεδο, εμπειρίες, ενδιαφέροντα). 

Οι επιμορφούμενοι θα κάνουν χρήση των λογισμικών AutoCAD, Excel, Word και 

σχεδιαστικού προγράμματος των Windows καθώς και του διαδικτύου, προκειμένου 

να υλοποιήσουν τις ασκήσεις οι οποίες περιγράφονται. 

Οι δραστηριότητες του σεμιναρίου είναι κλιμακούμενης δυσκολίας, αρχίζουν με τη 

σχεδίαση απλών σχημάτων και συνεχίζουν σε δυσκολότερα σχεδιαστικά θέματα τα 

οποία σε πολλές περιπτώσεις επιλέγονται από τις ομάδες. 

Όλες δραστηριότητες έχει επιδιωχθεί να οδηγούν σε κάποιο συγκεκριμένο 

αποτέλεσμα, χρήσιμο στην εκπαιδευτική διαδικασία των σχολείων, ώστε οι 

επιμορφούμενοι, ανεξάρτητα από την τεχνογνωσία που θα αποκτήσουν τελικά, να 

είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν τους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές και τα 

προγράμματα στα σχολεία. 

6

Οι επιμορφούμενοι καλούνται να παίρνουν αποφάσεις, να σχεδιάζουν, να 

ανταλλάσσουν αρχεία, να επιμετρούν, να εισάγουν δεδομένα σε λογιστικά φύλλα 

και να τα προσαρμόζουν σύμφωνα με τις ανάγκες τους. Καλούνται, τέλος, να 

ανταλλάσσουν ιδέες και να ελέγχουν μεταξύ τους την ποιότητα της εργασίας τους 

και τις επιλογές τους. 

Οι δραστηριότητες είναι σχεδιασμένες ώστε να μπορούν να πραγματοποιηθούν στα 

χρονικά πλαίσια του σεμιναρίου. Αν κάποιοι από τους επιμορφούμενους δεν είναι 

σε θέση να φέρουν σε πέρας κάποια από τις δραστηριότητες έγκαιρα, θα υπάρχει η 

δυνατότητα να τους δίνεται το παραδοτέο της προαπαιτούμενης δραστηριότητας, 

ώστε να συνεχίζουν στην επόμενη. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα, για όσους 

επιμορφούμενους έχουν ήδη εμπειρία στη χρήση του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή και 

το επιθυμούν, να κάνουν επιπλέον δραστηριότητες. 

Στους επιμορφούμενους παρέχονται ηλεκτρονικά αρχεία σχεδίου που καλούνται να 

συμπληρώσουν καθώς και λογιστικά φύλλα και αρχεία κειμένου. Τα παραπάνω 

λειτουργούν σαν βάση για την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων. 

2. Ένταξη Σεμιναρίου στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών 

Οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες που προτείνονται συνθέτουν θέματα που 

προσεγγίζονται, κυρίως, από τα παρακάτω μαθήματα του Μηχανολογικού τομέα: 

Α΄τάξη 

Στοιχεία Μηχανολογικών Σχεδιάσεων 

Β΄τάξη 

Σχέδιο Θερμικών και Υδραυλικών Εγκαταστάσεων, 

Μηχανολογικό Σχέδιο Βιομηχανικών εγκαταστάσεων, 

Σχέδιο Αυτοκινήτου Μηχανών και Συστημάτων Αυτοκινήτου, 

Σχέδιο ειδικότητας Ψυκτικών Εγκαταστάσεων και Κλιματισμού, 

Σχέδιο Ειδικότητας Αμαξωμάτων και 

Σχέδιο Ειδικότητας Μηχανοσυνθετών Αεροσκαφών. 

Α΄τάξη Β΄Κύκλου 

Μηχανολογικό Σχέδιο με Η/Υ της ειδικότητας Εργαλειομηχανών CNC, 

Στοιχεία Σχεδιασμού Κεντρικών Θερμάνσεων της ειδικότητας Συντηρητών 

Κεντρικών Θερμάνσεων 

Σχέδιο Ειδικότητας Ψυκτικών Εγκαταστάσεων και Κλιματισμού 

Στοιχεία Μηχανών 

7

Εργαστηριακά Μαθήματα 

Στα εργαστηριακά μαθήματα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σχεδόν καθολικά το 

AutoCAD καθώς η σύνταξη των Φύλλων Έργου που συνοδεύει την κάθε άσκηση 

περιλαμβάνει σχεδόν πάντοτε και σχέδιο ή σκαρίφημα. 

Άλλες δραστηριότητες 

Επιπλέον μπορούν να αξιοποιηθούν για διάφορες άλλες δραστηριότητες που 

πραγματοποιούνται (ή πρέπει να πραγματοποιούνται) στα ΤΕΕ, όπως: 

• Εκπόνηση ατομικών και ομαδικών εργασιών των μαθητών, στο πλαίσιο των 

μαθημάτων. 

• Εκπαιδευτικά έργα (projects) στο πλαίσιο του Προγράμματος ΔΑΙΔΑΛΟΣ ή 

ΤΕΧΝΟΜΑΘΕΙΑ. 

• Εκπαιδευτικές εργασίες στο πλαίσιο των καινοτόμων δράσεων 

(Περιβαλλοντική εκπαίδευση, Αγωγή Υγείας, Επισκέψεις σε επιχειρήσεις 

κ.λπ.). 

3. Περιγραφή εκπαιδευτικού σεναρίου 

Το εκπαιδευτικό σενάριο είναι το εξής: 

• Παρουσιάζονται οι βασικές λειτουργίες του προγράμματος AutoCAD. 

• Υλοποιούνται οι πρώτες απλές εφαρμογές σε απλά σχήματα και στη συνέχεια 

σε απλές εφαρμογές του μηχανολογικού τομέα. 

• Γίνεται διάγνωση των ιδιαιτεροτήτων των επιμορφούμενων. 

• Προσδιορίζονται οι ατομικοί εκπαιδευτικοί στόχοι του κάθε επιμορφούμενου. 

• Δημιουργούνται ομάδες επιμορφούμενων. 

• Υλοποιούνται πιο σύνθετες εφαρμογές, οι οποίες στην πλειοψηφία τους 

δημιουργούνται με συνεργασία επιμορφούμενων και αποτελούν επιλογή των 

ομάδων. 

• Σε κάθε φάση πραγματοποιείται αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των 

δραστηριοτήτων, με στόχο την ανατροφοδότηση της εκπαιδευτικής 

διαδικασίας. 

4. Διδακτικοί Στόχοι 

Ως αποτέλεσμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας ο επιμορφούμενος αναμένεται να 

είναι σε θέση: 

• Να γνωρίζει τις σχεδιαστικές δυνατότητες του AutoCAD. 

• Να χρησιμοποιεί το Internet ως πηγή δεδομένων για τη μηχανολογική 

σχεδίαση. 

• Να αξιολογεί τις πληροφορίες και να παίρνει αποφάσεις. 

• Να σχεδιάζει μηχανολογικά εξαρτήματα με τη χρήση Η/Υ. 

• Να σχεδιάζει απλές μηχανολογικές διεργασίες και εγκαταστάσεις με τη χρήση 

Η/Υ. 

8

• Να σχεδιάζει εκπαιδευτικό υλικό με τη χρήση του Η/Υ. 

• Να μετρά αποστάσεις και εμβαδά από ηλεκτρονικά σχέδια. 

• Να εκτελεί προμετρήσεις από ηλεκτρονικά σχέδια. 

• Να συνθέτει προϋπολογισμούς με χρήση λογιστικών φύλλων. 

• Να αξιοποιεί τα δεδομένα και να τα επικοινωνεί κατάλληλα (π.χ. σύνταξη 

οικονομικής προσφοράς). 

• Να συνεργάζεται και να επικοινωνεί αξιοποιώντας τις δυνατότητες της 

ψηφιακής τεχνολογίας. 

• Να αναγνωρίζει τη δυνατότητα εφαρμογής των νέων τεχνολογιών στη 

διδασκαλία σχολικών μαθημάτων. 

5. Περιγραφή Δραστηριοτήτων 

Το εκπαιδευτικό σενάριο αποτελείται από οκτώ δραστηριότητες. Το θέμα και η 

διάρκεια κάθε δραστηριότητας παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα. Η πρώτη 

δραστηριότητα είναι εισαγωγική και αφορά στις δυνατότητες και λειτουργίες του 

λογισμικού AutoCAD. Εκτενέστερη αναφορά στην περιγραφή και στους στόχους 

των δραστηριοτήτων γίνεται στο αναλυτικό πρόγραμμα του σεμιναρίου. 

Αρ 

Διάρκεια 

(ώρες) 

Θέμα 

1 3 Εισαγωγή στη σχεδίαση με το AutoCAD 

2 6 Απλές εφαρμογές AutoCAD, βασισμένες στο αναλυτικό 

πρόγραμμα των Μηχανολόγων 

3 3 Αξιοποίηση φωτογραφιών για τη δημιουργία σχεδίων 

μηχανολογικών διεργασιών 

4 3 Σχεδίαση Απλού Μηχανολογικού Εξαρτήματος 

5 3 Σχεδίαση κοχλία Allen και του περικοχλίου του 

6 6 Απλή σχεδίαση Όψεων κτιρίου 

7 6 Σχεδίαση μηχανολογικών εγκαταστάσεων και Δημιουργία - 

αξιοποίηση βιβλιοθηκών 

8 6 Επιμέτρηση σε μηχανολογικά σχέδια σύνταξη καταλόγου 

υλικών και προϋπολογισμού 

Κάθε δραστηριότητα του εκπαιδευτικού σεναρίου πραγματοποιείται ύστερα από την 

ολοκλήρωση της αμέσως προηγούμενης. 

6. Απαραίτητοι Τεχνολογικοί Πόροι 

• Εργαστηριακοί χώροι 

Το εκπαιδευτικό σενάριο θα πραγματοποιηθεί στο εργαστήριο πληροφορικής 

του σχολείου, αφού είναι απαραίτητη η χρήση του Η/Υ. 

• Διαδικτυακή υποδομή 

Το εργαστήριο πληροφορικής του σχολείου θα πρέπει να υποστηρίζεται και από 

ένα τοπικό δίκτυο LAN, ώστε να μπορούν οι χρήστες να επικοινωνούν μεταξύ 

τους και να ανταλλάσσουν ηλεκτρονικό υλικό. 

• Υλικό (Hardware) 

Για τη λειτουργία του συστήματος θα χρειαστούν ένας Η/Υ για κάθε 

εκπαιδευόμενο και ένας Η/Υ που θα λειτουργεί σαν Server. 

9

• Λογισμικά Εργαλεία (Software) 

Για τη λειτουργία του συστήματος χρειάζεται ένας browser, το λογισμικό 

AutoCAD, το Microsoft Office, το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και το σχεδιαστικό 

πρόγραμμα των Windows (Paint). 

7. Δραστηριότητες 

Δραστηριότητα 1: 

Εισαγωγή στη σχεδίαση με το AutoCAD 

α. Γενικά 

Η δραστηριότητα αφορά στην παρουσίαση του λογισμικού AutoCAD και τη χρήση 

των βασικών εντολών σχεδίασης, επεξεργασίας και απεικόνισης 

β. Ένταξη Δραστηριότητας στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών 

Τάξη: 

Α΄ Κύκλος Α Τάξη 

Τομέας: 

Μηχανολόγων 

Ειδικότητα: 

Όλες οι ειδικότητες 

Μάθημα: 

Εφαρμογές Η/Υ 

Διδακτικές 

ενότητες: 

Εισαγωγή στη δημιουργία διαγραμμάτων και σχεδίων 

Δημιουργία βασικών διαγραμμάτων 

Διδακτικές ώρες: 3 

γ. Διδακτικοί Στόχοι 

Ως αποτέλεσμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας ο επιμορφούμενος αναμένεται: 

• Να γνωρίζει τις λειτουργίες και τις δυνατότητες του λογισμικού AutoCAD. 

• Να σχεδιάζει απλά σχήματα. 

• Να επεξεργάζεται απλά σχήματα. 

• Να απεικονίζει σχέδια. 

• Να δημιουργεί και να μορφοποιεί υπομνήματα σχεδίασης. 

δ. Αναλυτική Περιγραφή Δραστηριότητας 

Ρόλος Επιμορφωτή 

Αναφέρει και επιδεικνύει τις λειτουργίες και δυνατότητες του AutoCAD. 

Καθοδηγεί τους επιμορφούμενους ώστε να ανοίξουν το πρόγραμμα και να 

σχεδιάσουν απλά σχήματα. 

Καθοδηγεί τους επιμορφούμενους ώστε να κάνουν χρήση των βασικών εντολών 

επεξεργασίας και απεικόνισης. 

Καθοδηγεί τους επιμορφούμενους ώστε να σχεδιάσουν υπόμνημα. 

Για τη δραστηριότητα ο επιμορφωτής έχει στη διάθεσή του: 

• Τα έντυπα σχέδια των σχημάτων που πρόκειται να σχεδιαστούν ηλεκτρονικά. 

Ρόλος ομάδας επιμορφούμενων 

Στην εισαγωγική αυτή δραστηριότητα γίνεται η γνωριμία των μελών των ομάδων 

μεταξύ τους ώστε, να διερευνηθούν τα επιμέρους χαρακτηριστικά του καθενός, 

γεγονός που θα οδηγήσει στη δημιουργία των κατάλληλων ομάδων. 

10

Ρόλος μελών κάθε ομάδας 

Οι επιμορφούμενοι που αποτελούν την ομάδα αναλαμβάνουν συγκεκριμένους 

ρόλους. 

Επιμορφούμενος Α: 1 ος Μελετητής - Εκπρόσωπος ομάδας 

Είναι ο επιμορφούμενος που έχει τη μεγαλύτερη ευχέρεια στο χειρισμό του 

AutoCAD. 

Αναλαμβάνει να βοηθήσει τα άλλα μέλη της ομάδας, αν έχουν δυσκολίες στη 

σχεδίαση. 

Επιμορφούμενος Β: 2 ος Μελετητής 

Είναι ο επιμορφούμενος που έχει τη μεγαλύτερη ευχέρεια στο χειρισμό του Excel 

και στα υπόλοιπα προγράμματα των Windows και του Microsoft Office. 

Στην παρούσα δραστηριότητα δεν έχει κάποια ειδική αρμοδιότητα. 

Επιμορφούμενος Γ: 3 ος Μελετητής 

Είναι ο επιμορφούμενος ο οποίος έχει μεγάλη εργασιακή ή εκπαιδευτική εμπειρία 

σε κάποιο τομέα των μηχανολόγων. Διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην 

αναζήτηση επεκτάσεων των ασκήσεων ή θεμάτων από την εργασιακή 

πραγματικότητα. 

Στάδιο 1ο: Προετοιμασία 

Ο επιμορφωτής κάνει μια εισαγωγή στη δραστηριότητα, αποσαφηνίζοντας 

τους διδακτικούς της στόχους και εξηγώντας το πρόβλημα. Δίνονται στους 

επιμορφούμενους προφορικές οδηγίες, στις οποίες αναλύεται ο ρόλος του κάθε 

επιμορφούμενου καθώς και ο γενικότερος σκοπός της δραστηριότητας. 

Στάδιο 2ο: Παρουσίαση 

Οι επιμορφούμενοι πρέπει να δημιουργήσου ένα αρχείο σχεδίου του AutoCAD. 

Στη συνέχεια, έχοντας στη διάθεσή τους τα έντυπα σχέδια και ακολουθώντας τις 

οδηγίες του επιμορφωτή, σχεδιάζουν ηλεκτρονικά το σχέδιο όπως περιγράφεται 

αναλυτικά. 

Σε αυτήν τη δραστηριότητα, όλοι οι επιμορφούμενοι σχεδιάζουν το ίδιο σχέδιο. 

Επεκτάσεις: 

Αν η ομάδα το επιθυμεί, μπορεί να σχεδιάσει και άλλα σχήματα δικής της επιλογής 

Μπορεί, επίσης, να εξερευνήσει και άλλες εντολές του λογισμικού που δεν 

περιλαμβάνονται στη δραστηριότητα, ιδιαιτέρως από τα μενού εντολών draw και 

modify. 

11

Στάδιο 3ο: Εφαρμογή 

Βήμα 1 ο : Αναφορά και επίδειξη των λειτουργιών και δυνατοτήτων του 

AutoCAD 

Το πρόγραμμα AutoCAD διαθέτει σχεδιαστικά εργαλεία και μεθόδους σχεδίασης με 

τις οποίες εργαζόμαστε όπως και στην παραδοσιακή σχεδίαση. 

Οι εργασίες σχεδίασης εκτελούνται πάνω στην οθόνη του Η/Υ ύστερα από εντολές, 

που δίνει ο χρήστης μέσω περιφερειακών συσκευών (πληκτρολογίου, ποντικιού 

κ.λπ.). 

Μια τυπική οθόνη του προγράμματος παρουσιάζεται στην Εικόνα 1.1 

Εικόνα 1.1 

Στην οθόνη εμφανίζεται η περιοχή σχεδίασης που καλύπτει και το μεγαλύτερο 

μέρος της οθόνης. Μέσα στην περιοχή σχεδίασης υπάρχει το σταυρόνημα 

(crosshair cursor) το οποίο κινείται, όταν κινείται το ποντίκι. Επίσης, κατά την 

εκτέλεση των εντολών, στην κάτω αριστερή γωνία της περιοχής υπάρχει το 

εικονίδιο του συστήματος συντεταγμένων (coordinate system icon). 

Δεξιά και κάτω από την περιοχή σχεδίασης υπάρχουν ράβδοι κύλισης (scroll bars) 

με τη βοήθεια των οποίων εμφανίζονται διαδοχικές απόψεις του σχεδίου. 

Κάτω από την περιοχή σχεδίασης υπάρχει η περιοχή των εντολών (command line) 

και των προτρεπτικών μηνυμάτων, στην οποία πληκτρολογούνται εντολές ή 

εμφανίζονται οι υποεπιλογές ή τα προτρεπτικά μηνύματα κάθε εντολής. Επίσης, 

υπάρχει και η γραμμή κατάστασης (status line), όπου εμφανίζονται τα βοηθήματα 

σχεδίασης, η κατάστασή τους καθώς και οι συντεταγμένες. 

Στο πάνω μέρος της οθόνης εμφανίζονται συνήθως, η γραμμή τίτλου (title bar) 

του προγράμματος, η γραμμή πτυσσόμενων μενού (pull down menu), η τυπική 

γραμμή εργαλείων (standard toolbar) του AutoCAD και η γραμμή εργαλείων 

12

ρύθμισης των ιδιοτήτων των στοιχείων του σχεδίου και των σχεδιασμένων 

αντικειμένων (objects properties). 

Υπάρχουν, επίσης, δύο κατακόρυφες γραμμές εργαλείων στην αριστερή πλευρά 

της οθόνης με τα εικονίδια των σχεδιαστικών εντολών (Draw) και των εντολών 

επεξεργασίας (Modify). 

Όλα τα παραπάνω είναι παραμετροποιήσιμα και η θέση τους εξαρτάται από τις 

επιλογές του χρήστη. 

Σύστημα εντολών του AutoCAD 

Οι εργασίες σχεδίασης πραγματοποιούνται ύστερα από την εκτέλεση εντολών που 

δίνονται στο πρόγραμμα με πολλούς τρόπους: 

• Πληκτρολογώντας την εντολή στην περιοχή των εντολών (command line) 

• Πατώντας στο εικονίδιο της εντολής με το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού 

• Από το πτυσσόμενο μενού (pull down menu) με την επιλογή ενότητας εντολών 

και μετά εντολής 

• Από το μενού οθόνης (screen menu) 

Βοηθήματα σχεδίασης 

Το πρόγραμμα δίνει αρκετές ευκολίες για να γίνεται η σχεδίαση με ακρίβεια και 

ταχύτητα χρησιμοποιώντας το ποντίκι. Οι ευκολίες αυτές ονομάζονται βοηθήματα 

σχεδίασης και είναι τα Snap, Grid, Ortho, Osnap κ.ά. Η κατάστασή τους 

εμφανίζεται στη γραμμή κατάστασης στο κάτω μέρος της οθόνης. 

Λειτουργίες προγράμματος 

Οι βασικές λειτουργίες του προγράμματος αντιστοιχούν σε μια σειρά εντολών και 

χωρίζονται σε κατηγορίες: 

• Οργάνωση αρχείων-σχεδίων 

Η δημιουργία, αποθήκευση, ανάκτηση, αποστολή των αρχείων-σχεδίων, που 

δημιουργούνται με το πρόγραμμα, γίνεται μέσω κατάλληλων εντολών. 

• Επίπεδα σχεδίασης (Layers) 

Για την καλύτερη εσωτερική οργάνωση του σχεδίου συνήθως μία ενότητα 

ομοειδών στοιχείων, όπως είναι τα είδη γραμμών και τα πάχη τους (τα οποία 

πχ μπορούν να απεικονίζουν το δίκτυο σωληνώσεων μιας μηχανολογικής 

εγκατάστασης), τοποθετούνται στο ίδιο επίπεδο σχεδίασης (Layer). Όταν 

τοποθετηθούν όλα τα επίπεδα σχεδίασης, το ένα πάνω στο άλλο, δημιουργείται 

το ολοκληρωμένο σχέδιο. Υπάρχουν εντολές για τη δημιουργία και τη 

διαχείριση των επιπέδων σχεδίασης (Layers). 

• Σχεδίαση οντοτήτων 2D – 3D 

Στις βασικές λειτουργίες του προγράμματος ανήκει η σχεδίαση οντοτήτων, δύο 

και τριών διαστάσεων, όπως η γραμμή, το τόξο, ο κύκλος, η έλλειψη, το 

σημείο, η σφαίρα, ο κύβος, ο κύλινδρος κ.ά. 

• Επεξεργασία οντοτήτων 

Επίσης, στις βασικές λειτουργίες ανήκει και η επεξεργασία των σχεδιαστικών 

οντοτήτων, που επιτυγχάνεται μέσα από ένα σύνολο εντολών. Υπάρχουν 

επίσης και εντολές επεξεργασίας αντικειμένων τριών διαστάσεων καθώς και 

εντολές μετατροπής αντικειμένων δύο διαστάσεων σε τριών. 

• Κείμενο 

Το πρόγραμμα υποστηρίζει τη γραφή και επεξεργασία κειμένου. 

• Πίνακες 

Το πρόγραμμα υποστηρίζει τη δημιουργία και επεξεργασία πινάκων. 

13

• Βιβλιοθήκες σχεδίων 

Η χρήση αρχείων, που ονομάζονται βιβλιοθήκες αντικειμένων-σχεδίων, 

διευκολύνει την κατασκευή σχεδίων που περιέχουν πολύπλοκα και 

επαναλαμβανόμενα αντικείμενα-σχέδια. Τα σχέδια που αποτελούν τις 

βιβλιοθήκες δημιουργούνται επίσης από το πρόγραμμα. 

• Διαστασιολόγηση 

Η διαστασιολόγηση του σχεδίου αποτελεί μία από τις βασικές λειτουργίες του 

προγράμματος. Το πρόγραμμα δημιουργεί συσχετισμένες με το αντικείμενο 

διαστάσεις και παρέχει τη δυνατότητα επεξεργασίας των διαστάσεων.. 

• Εκτύπωση 

Η εκτύπωση και η διαχείριση της εκτύπωσης των σχεδίων, μετά την 

ολοκλήρωσή τους, σε εκτυπωτή, σχεδιογράφο ή αρχείο αποτελεί μια από τις 

βασικές λειτουργίες του προγράμματος. 

• Αριθμομηχανή 

Παρέχεται η δυνατότητα της χρήσης αριθμομηχανής κατά τη διάρκεια της 

σχεδίασης και μάλιστα με αυτόματη εισαγωγή στοιχείων από μέτρηση 

αποστάσεων, δημιουργία αριθμητικής μνήμης κ.ά. 

• Βοήθεια 

Το πρόγραμμα παρέχει βοήθεια στους χρήστες ακολουθώντας τους κανόνες 

που ισχύουν, για την παροχή βοήθειας των Windows. 

Παρουσίαση εντολών του λογισμικού AutoCAD 

Κατά την πραγματοποίηση των δραστηριοτήτων του σεναρίου θα χρησιμοποιηθούν 

απλές εντολές του λογισμικού AutoCAD οι οποίες παρουσιάζονται στη συνέχεια. 

• Εντολές Διαχείρισης Αρχείων 

OPEN: Ανάκτηση (άνοιγμα) υπάρχοντος αρχείου-σχεδίου 

SAVE / SAVE AS: Αποθήκευση / Αποθήκευση με συγκεκριμένο όνομα αρχείουσχεδίου 

e-TRANSMIT: Δημιουργία συμπιεσμένου αρχείου (zip) που μπορεί να περιλαμβάνει 

εκτός από το αρχείο-σχέδιο και άλλης μορφής αρχεία. Σκοπός της δημιουργίας του 

συμπιεσμένου αρχείου είναι η δικτυακή αποστολή του μέσω προγράμματος 

ηλεκτρονικού ταχυδρομείου 

• Εντολές Σχεδίασης 

LINE: Σχεδίαση γραμμής 

POINT: Σχεδίαση σημείου 

CIRCLE: Σχεδίαση κύκλου 

RECTANGLE: Σχεδίαση τετραγώνου 

POLYLINE: Σχεδίαση συνεχόμενης και ενιαίας γραμμής. 

• Επιλογή σημείων 

Η επιλογή των σημείων αρχής ή τέλους των προς σχεδίαση οντοτήτων, μπορεί να 

γίνει με διάφορους τρόπους. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάνναβος σχεδίασης, 

καρτεσιανές ή πολικές συντεταγμένες ή αναφορά σε σημεία άλλων οντοτήτων 

(OSNAP). Τέτοια μπορεί να είναι τα άκρα, η μέση μιας οντότητας, η τομή 

οντοτήτων, το κέντρο κύκλου κ.λπ. 

• Εντολές Επεξεργασίας 

COPY: Αντιγραφή οντότητας. 

MOVE: Μετακίνηση επιλεγμένης οντότητας. 

14

OFFSET: Μετακίνηση με ταυτόχρονη αντιγραφή της οντότητας. Εισάγεται η 

απόσταση που θα εμφανιστεί η νέα οντότητα σε σχέση με την ήδη υπάρχουσα. 

ROTATE: Περιστροφή οντότητας. 

EXTEND: Προέκταση γραμμής μέχρι να συναντήσει κάποια άλλη. 

TRIM: Αφαίρεση τμήματος γραμμής που συναντά κάποια άλλη. 

• Εντολές Κειμένου 

MTEXT: Δημιουργία και διαχείριση κειμένου πολλών γραμμών. 

• Εντολές Διαστασιολόγησης 

LINEAR DIMENSION: Υπολογισμός, δημιουργία και τοποθέτηση κάθετων ή 

οριζοντίων γραμμικών διαστάσεων 

ALIGNED DIMENSION: Υπολογισμός, δημιουργία και τοποθέτηση γραμμικών 

διαστάσεων υπό γωνία 

Βήμα 2 ο : Σχεδίαση απλών σχημάτων 

Σχεδιάστε τα σχήματα της Εικόνας 1-2 κάνοντας χρήση των παρακάτω εντολών 

και των παρακάτω τρόπων επιλογής σημείου. 

1. LINE, snap, Mtext 

2. RECTANGLE, snap, LINE, endpoint Mtext 

3. COPY, snap, CIRCLE, endpoint, midpoint Mtext 

4. LINE, LINE, perpendicular Mtext 

5. COPY, snap, midpoint Mtext 

6. COPY, snap, offset Mtext 

Εικόνα 1- 2 

15

Βήμα 3 ο : Σχεδίαση κύκλων 


και των παρακάτω τρόπων επιλογής σημείου. 

Γεωμετρική κατασκευή μεσοκαθέτου 

1. LINE, CIRCLE, endpoint, Mtext 

2. COPY, COPY, LINE, endpoint, intersection 

Κύκλος από 3 σημεία, κύκλος εφαπτόμενος σε ευθεία 

3. CIRCLE, 3point, CIRCLE, tangent Mtext 

Κύκλος από 2 σημεία, κύκλος εφαπτόμενος σε δύο ευθείες 

4. CIRCLE, 2point, CIRCLE, ttr Mtext 

Εικόνα 1 - 3 

16

Βήμα 4 ο : Γεωμετρική κατασκευή εξαγώνου 

Σχεδιάστε τα σχήματα της Εικόνας 1-4 κάνοντας χρήση των παρακάτω εντολών. 

1. LINE, CIRCLE, midpoint 

2. COPY, CIRCLE, endpoint 

3. COPY, CIRCLE, endpoint, LINE 

4. COPY, POLYGON, ERASE 


Βήμα 5 ο : Χρήση βασικών εντολών επεξεργασίας και απεικόνισης 


και των παρακάτω τρόπων επιλογής σημείου. Με την εντολή zoom μπορείτε να 

αλλάξετε τη μεγέθυνση και με την εντολή pan να αλλάξετε τη θέση απεικόνισης 

των σχεδίων. 

1. RECTANGLE, snap, Mtext 

2. COPY, snap, CIRCLE, OFFSET, endpoint Mtext 

3. COPY, snap, TRIM, Mtext 

4. COPY, snap, TRIM, LINE, perpendicular, Mtext 

5. COPY, snap, TRIM, ERASE, Mtext 

6. COPY, snap, EXTEND, Mtext 

17


Βήμα 6 ο : Διαστασιολόγηση 

Σχεδιάστε και διαστασιολογήστε τα σχήματα της Εικόνας 1-6 κάνοντας χρήση των 

τρόπων διαστασιολόγησης που βλέπετε στην εικόνα. Τα είδη των διαστάσεων 

βρίσκονται στο Μενού Dimension. 


18

Βήμα 7 ο : Σχεδίαση υπομνήματος 

Σχεδιάστε το υπόμνημα της Εικόνας 1-7 κάνοντας χρήση των εντολών TABLE και 

MTEXT 


19


Απλές εφαρμογές AutoCAD, βασισμένες στο αναλυτικό πρόγραμμα των 



Η δραστηριότητα αφορά στη σχεδίαση απλών σχεδίων που αναφέρονται σε 

διάφορες διδακτικές ενότητες του τομέα των μηχανολόγων, ενώ υπάρχει η 

δυνατότητα ελεύθερων επιλογών των επιμορφούμενων. 


Τάξη: 

Α΄ και Β΄ 

Τομέας: 



Ψυκτικών / Αυτοκινήτου 

Μάθημα: Στοιχεία Μηχανολογικών Σχεδιάσεων / Εισαγωγή στη 

Μηχανολογία 

Διδακτική ενότητα: Σχεδίαση αναπτυγμάτων/ Σχεδίαση Αεραγωγών/ Διάγραμμα 

Otto 



Ως αποτέλεσμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας αναμένεται να είναι σε θέση 

Οι επιμορφούμενοι: 

• Να χρησιμοποιούν απλές εντολές του AutoCAD στην καθημερινή διδακτική 

πράξη. 

• Να συσχετίζουν το περιεχόμενο της δραστηριότητας με σχολικά μαθήματα. 

• Να αναπτύσσουν πρωτοβουλίες για αξιοποίηση του προγράμματος για 

εκπαιδευτικούς σκοπούς. 

Ο επιμορφωτής: 

• Να διαγνώσει τις εξειδικευμένες ανάγκες υποστήριξης των επιμορφούμενων 

μηχανολόγων ανάλογα με την ικανότητα χρήσης Η/Υ, την ειδικότητα στην 

οποία διδάσκουν κ.λπ. 


Η δραστηριότητα αναφέρεται σε επιμέρους πραγματικές δραστηριότητες, στην 

εκπαιδευτική διαδικασία και στο χώρο της εργασίας. 


Ο επιμορφωτής παρουσιάζει τις επιμέρους ασκήσεις και βοηθάει τους 

επιμορφούμενους να τις σχεδιάσουν, ενώ μέσα από αυτή τη διαδικασία προσπαθεί 

να διαγνώσει τις δυνατότητες των επιμορφούμενων και τις ανάγκες τους. 

20

Διευθύνει τη συζήτηση για τις δυνατότητες του AutoCAD στη διδασκαλία και την 

αξιολόγηση. 

Επίσης, τους συμβουλεύει για την καλύτερη σύνθεση των ομάδων και τους 

καθοδηγεί κατά την επιλογή των τυχόν επεκτάσεων. 

Κάθε επιμορφωτής έχει στη διάθεσή του: 

• Τα έντυπα σχέδια των ασκήσεων 

Ρόλος επιμορφούμενου 

Οι επιμορφούμενοι σχεδιάζουν τις συγκεκριμένες ασκήσεις που τους δόθηκαν. 

Συζητούν για τις δυνατότητες χρήσης του AutoCAD στη διδασκαλία και την 



• Χωρίζονται σε ομάδες των τριών ατόμων και επιλέγουν τυχόν επεκτάσεις. 

• Συνεργάζονται στο σχεδιασμό του θέματος. 

• Παρουσιάζουν σύντομα την εργασία τους. 

• Συζητούν για τα συμπεράσματα που προκύπτουν από το σύνολο των 

εργασιών. 


Οι επιμορφούμενοι που αποτελούν την ομάδα αναλαμβάνουν συγκεκριμένους 

ρόλους. 



AutoCAD.Αναλαμβάνει να βοηθήσει τα άλλα μέλη της ομάδας, αν έχουν δυσκολίες 

στη σχεδίαση. 


Είναι ο επιμορφούμενος που έχει τη μεγαλύτερη ευχέρεια στο χειρισμό του Excel 

και στα υπόλοιπα προγράμματα των Windows και του Microsoft Office. 

Στην παρούσα δραστηριότητα δεν έχει κάποια ειδική αρμοδιότητα. 



σε κάποιο τομέα των μηχανολόγων. Διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην 

αναζήτηση επεκτάσεων των ασκήσεων ή θεμάτων από την εργασιακή 

πραγματικότητα. 


Ο επιμορφωτής κάνει μια εισαγωγή στη δραστηριότητα, αποσαφηνίζοντας τις 

φάσεις, το σύνολο των ασκήσεων (Εικόνα 2.1) που θα πραγματοποιηθούν και τους 

διδακτικούς στόχους. 

21


Στάδιο 2ο : Παρουσίαση 

Παρουσιάζεται η πρώτη άσκηση σχεδιασμού απλού αναπτύγματος για τη 

δημιουργία ενός κυλίνδρου (Εικόνα 2.2). 

Δίνονται οι εξής διαστάσεις: d=300mm και s=700mm 

Ζητείται από τους επιμορφούμενους, σε πρώτη φάση από αυτούς οι οποίοι δεν 

έχουν εμπειρία στο AutoCAD, να περιγράψουν τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί 

για το σχεδιασμό και τις εντολές που θα χρησιμοποιηθούν. 

Στη συνέχεια γίνεται συζήτηση και προτείνονται εναλλακτικές δυνατότητες 

σχεδιασμού. 


22

Επέκταση: Στη περίπτωση που κάποιοι από τους επιμορφούμενους θεωρούν 

αυτήν την άσκηση πολύ απλή, μπορούν να σχεδιάσουν ένα από τα αναπτύγματα 

που βρίσκονται στο φάκελο prostheto yliko/sxedio-stoixeia. 

Παρουσιάζεται η δεύτερη άσκηση σχεδιασμού μονόπλευρης συστολής 

αεραγωγών κατά ΤΟΤΕΕ 2423/86 (Εικόνα 2.3). 

Δίνονται οι διαστάσεις A=400 mm και B=300 mm 

Ζητείται από τις εκπαιδευόμενους, σε πρώτη φάση από αυτούς οι οποίοι δεν έχουν 

εμπειρία στο AutoCAD, να περιγράψουν τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί για το 

σχεδιασμό και τις εντολές που θα χρησιμοποιηθούν. 




Παρουσιάζεται η τρίτη άσκηση σχεδιασμού καμπύλης 90 ο κατά ΤΟΤΕΕ 2423/86 

(Εικόνα 2.4). 

Δίνεται η διάσταση A=400 mm. Η επιλογή των υπόλοιπων διαστάσεων γίνεται από 

τους επιμορφούμενους, με βάση τους περιορισμούς που περιγράφονται στο σχέδιο. 


έχουν εμπειρία με το AutoCAD, να περιγράψουν τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί 




23

Ελάχιστη 

επιτρεπόμενη 

Rμ=A 


Παρουσιάζεται η τέταρτη άσκηση (ομαδική εργασία) σχεδιασμού διαγράμματος 

του κύκλου Otto και υπολογισμού του ωφέλιμου έργου, δηλαδή του εμβαδού 

εντός του διαγράμματος (Εικόνα 2.5). Το σχέδιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη 

διδασκαλία και την αξιολόγηση της συγκεκριμένης διδακτικής ενότητας. Οι 

επιμορφούμενοι μπορούν αλλάζοντας τις διάφορες μεταβλητές του κύκλου να τις 

συσχετίσουν με την αλλαγή της ισχύος του κινητήρα. 


24

Οι επιμορφούμενοι χωρίζονται σε ομάδες και επιλέγουν την κλίμακα, τις πιέσεις 

και τους όγκους, από το άνω έως το κάτω νεκρό σημείο, κατά βούληση. 


έχουν εμπειρία στο AutoCAD, στο πλαίσιο της ομάδας τους, να περιγράψουν τη 

διαδικασία που θα ακολουθηθεί για το σχεδιασμό και τις εντολές που θα 

χρησιμοποιηθούν. 


σχεδιασμού, ιδιαιτέρως για την παραστατικότερη και ακριβέστερη παρουσίαση 

του κύκλου λειτουργίας. Επίσης, γίνονται συζητήσεις για εναλλακτικούς τρόπους 

αξιοποίησης της εφαρμογής που θα σχεδιαστεί ως προς τη διδασκαλία ή την 

αξιολόγηση των μαθητών. 

Επέκταση: Οι επιμορφούμενοι μπορούν να επιλέξουν αντί για αυτό το διάγραμμα 

άλλα πιο σύνθετα διαγράμματα με περισσότερες μεταβλητές, π.χ. το διάγραμμα 

θεωρητικής ή πραγματικής λειτουργίας μιας βενζινομηχανής. 

Στάδιο 3α: Εφαρμογή 1ης Άσκησης 

Βήμα 1 ο : Σχεδίαση κύκλου 

• Επιλογή σημείων 

Η επιλογή των σημείων αρχής ή τέλους των προς σχεδίαση οντοτήτων, μπορεί να 

γίνει με διάφορους τρόπους. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάνναβος σχεδίασης, 

καρτεσιανές ή πολικές συντεταγμένες ή αναφορά σε σημεία άλλων οντοτήτων 

(OSNAP). Τέτοια μπορεί να είναι τα άκρα, η μέση μιας οντότητας, η τομή 

οντοτήτων, το κέντρο κύκλου κ.λπ. 

Ενεργοποιούμε : 

• Endpoint (άκρη οντότητας) 

• Center (κέντρο κύκλου) 

• Intersection (σημείο τομής) 

• Perpendicular (καθετότητα) 





POLYLINE: Σχεδίαση συνεχόμενης και ενιαίας γραμμής. 

25


Βήμα 2 ο : Σχεδίαση κυλίνδρου 

• CIRCLE και πληκτρολογώ ακτίνα 150 mm 

• Line με τη βοήθεια των osnap: center και intersection σχεδιάζω γραμμή 

μήκους 700 mm 

• fillet: επιλέγω τις δυο γραμμές και τις ενώνω με ημικύκλιο 

Βήμα 3 ο : Σχεδίαση αναπτύγματος κύλινδρου 

Χρησιμοποιώ την εντολή POLYLINE. 

Πληκτρολογώ τις διαστάσεις του σχήματος. 

Στάδιο 3 β - Εφαρμογή 2ης Άσκησης 

Βήμα 1 ο : 



Σχεδιάζω με τη χρήση osnap 


• Εντολές Επεξεργασίας 

OFFSET: Μετακίνηση με ταυτόχρονη αντιγραφή της οντότητας. Εισάγεται η 

απόσταση που θα εμφανιστεί η νέα οντότητα σε σχέση με την ήδη υπάρχουσα. 

26

o Ορίζω απόσταση 0,01 

EXTEND: Προέκταση γραμμής μέχρι να συναντήσει κάποια άλλη. 

TRIM: Αφαίρεση τμήματος γραμμής που συναντά κάποια άλλη. 


Βήμα 2 ο : Σχεδίαση αξονικής γραμμής 

• Εντολές 


Εισαγωγή νέου τύπου γραμμής: 

• Format > linetype 

• Ανοίγει το παράθυρο Linetype Manager και επιλέγεται load. 

• Επιλέγεται τύπος γραμμής:αξονική 



27


Στάδιο 3γ: Εφαρμογή 3ης Άσκησης 

Βήμα 1 ο : Σχεδίαση 





Στάδιο 3δ: Εφαρμογή 4ης Άσκησης 

28

Βήμα 1 ο : Σχεδιασμός 

Το συνολικό σχήμα σχεδιάζεται κατά τα γνωστά με βάση τις εντολές που έχουν 

χρησιμοποιηθεί σε προηγούμενα σχέδια. 

Η καμπύλη του διαγράμματος σχεδιάζεται με polyline, ώστε να μπορούμε να 

μετρήσουμε εύκολα το εμβαδόν που αυτή περικλείει. 

Βήμα 2 ο : Εύρεση Εμβαδού 

Εντολή: properties 

Επιλέγουμε την polyline 

Στο παράθυρο properties > area αναγράφεται το εμβαδόν του κλειστού σχήματος. 


Βήμα 3 ο : Αλλαγές στο σχήμα και υπολογισμός του νέου εμβαδού 

Αλλάζουμε τις μεταβλητές του διαγράμματος και βρίσκουμε το νέο εμβαδόν. 

H τροποποίηση του σχήματος γίνεται με την εντολή stretch. 


29

Βήμα 4 ο : Ηλεκτρονική αποστολή σχεδίων 

Κάθε επιμορφούμενος στέλνει τα σχέδια του (Ασκήσεις 1,2,3) στον επιμορφωτή. 

Το σχέδιο (ή σχέδια) κάθε ομάδας (Άσκηση 4) αποστέλλονται στο σύνολο των 

επιμορφούμενων και στον επιμορφωτή. 

Η αποστολή να γίνει με την εντολή e-transmit. Πειραματιστείτε με τις ρυθμίσεις 

της εντολής, ώστε να στείλετε στον επιμορφωτή ένα συμπιεσμένο αρχείο zip που 

να περιέχει όλα τα σχέδια. 

Βήμα 5 ο : Παρουσίαση των τελικών σχεδίων των ομάδων - Συζήτηση και 

αξιολόγηση 

Μετά το πέρας του σχεδιασμού, γίνεται σύντομη παρουσίαση του σχεδίου της κάθε 

ομάδας και της πρότασής της για αξιοποίησή του στην εκπαιδευτική διαδικασία ή 

την αξιολόγηση των μαθητών. 

Επίσης, γίνεται αξιολόγηση των προτάσεων της κάθε ομάδας από το σύνολο των 


Στάδιο 4ο: Αξιολόγηση 

Ο επιμορφωτής προκειμένου να προχωρήσει στην αξιολόγηση της 

εκπαιδευτικής διαδικασίας, έχει στη διάθεσή του τα εξής: 

• Τα σχέδια 

• Τα αποτελέσματα από τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις 

• Τη ορθότητα των επιλογών οι οποίες έγιναν ως προς το 4 ο θέμα 

• Την αξιολόγηση η οποία έγινε από το σύνολο των επιμορφούμενων για το 4 ο 

θέμα 

Στη συνέχεια, ο επιμορφωτής θα εξετάσει τα σχέδια ως προς την πληρότητα και 

την ορθότητα του σχεδιασμού. Επίσης, θα συνεκτιμήσει την τυχόν πρωτοτυπία 

και κάθε τυχόν επέκταση της δραστηριότητας. 

Τέλος, θα δώσει ανατροφοδότηση σε κάθε επιμορφούμενο στην αρχή του 

επόμενου μαθήματος. 

30


Αξιοποίηση φωτογραφιών για τη δημιουργία σχεδίων μηχανολογικών 

διεργασιών 


Η δραστηριότητα αφορά στην εισαγωγή φωτογραφιών στο AutoCAD και στην 

αξιοποίησή τους για τη δημιουργία σχεδίων ή εκπαιδευτικού υλικού που 

αναφέρεται σε διάφορες διδακτικές ενότητες του τομέα των μηχανολόγων, ενώ 

υπάρχει και η δυνατότητα ελεύθερου θέματος που θα το επιλέξουν οι 

επιμορφούμενοι και το οποίο θα αποτυπώσει το βαθμό ετοιμότητάς τους για την 

πολύπλευρη αξιοποίηση του AutoCAD στην εκπαιδευτική διαδικασία. 


Τάξη: 

Β΄ 

Τομέας: 



Αυτοκινήτου / Ψυκτικών /Θερμοϋδραυλικών 

Μάθημα: 

Σχέδιο Ειδικότητας 

Διδακτική ενότητα: Κιβώτιο ταχυτήτων / Σχεδίαση Λεβητοστασίου 





• Να γνωρίζουν τη δυνατότητα αξιοποίησης φωτογραφιών στο AutoCAD. 

• Να επεξεργάζονται φωτογραφίες, να τις εισάγουν στο AutoCAD και να τις 

χρησιμοποιούν στα σχέδια τους. 

• Να δημιουργούν εκπαιδευτικά μέσα διδασκαλίας και αξιολόγησης. 



Η δραστηριότητα αναφέρεται σε επιμέρους ενότητες του αναλυτικού 

προγράμματος και πραγματικές καταστάσεις της εργασίας. Συγκεκριμένα, 

αντιμετωπίζονται δύο βασικές ενότητες για τις ειδικότητες των μηχανικών 

αυτοκινήτων και των θερμοϋδραυλικών, η λειτουργία του κιβωτίου ταχυτήτων και 

η αναγνώριση των συσκευών και των βασικών εξαρτημάτων του λεβητοστασίου. 

31







Επίσης, τους συμβουλεύει για την καλύτερη σύνθεση των ομάδων και τους 

καθοδηγεί κατά την επιλογή του ελεύθερου θέματος. 


• Τα έντυπα σχέδια των ασκήσεων. 

• Φάκελο με πρόσθετο υλικό για τη βοήθεια των επιμορφούμενων στην 

επιλογή του ελεύθερου θέματος. 


Οι επιμορφούμενοι σχεδιάζουν τις συγκεκριμένες ασκήσεις που τους δόθηκαν. 



Επιλέγουν θέματα προς επεξεργασία. 


Χωρίζονται σε ομάδες των τριών ατόμων και προσδιορίζουν το θέμα ή τα θέματα 

με τα οποία θα ασχοληθούν 

Συνεργάζονται στο σχεδιασμό του θέματος ή των θεμάτων που επέλεξαν. 

Παρουσιάζουν σύντομα την εργασία τους. 

Συζητούν για τα συμπεράσματα που προκύπτουν από το σύνολο των εργασιών. 




AutoCAD. Αναλαμβάνει να βοηθήσει τα άλλα μέλη της ομάδας, αν έχουν δυσκολίες 

στη σχεδίαση συγκεντρώνει το υλικό της ομαδικής σχεδίασης και το στέλνει στον 

επιμορφωτή. 



προγράμματος Paint των Windows και του Microsoft Office. 

Βοηθάει και συμβουλεύει τους υπόλοιπους στην επεξεργασία των εικόνων. 



σε κάποιο τομέα των μηχανολόγων. Βοηθάει στην επιλογή των υλικών και των 

συσκευών και διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην αναζήτηση επεκτάσεων των 

ασκήσεων ή θεμάτων από την εργασιακή πραγματικότητα. 

32



φάσεις, το σύνολο των ασκήσεων που θα πραγματοποιηθούν και τους διδακτικούς 

στόχους. 



Παρουσιάζεται αναλυτικά η πρώτη άσκηση της αξιοποίησης του κιβωτίου 

ταχυτήτων για τη δημιουργία της ροής ισχύος, ανάλογα με την ταχύτητα (Εικόνα 

3.2). Η άσκηση πραγματοποιείται από όλα τα μέλη της ομάδας τα οποία 

συνεργάζονται όμως μεταξύ τους και αλληλοβοηθούνται. 

Συγκεκριμένα ζητείται, αφού εισαχθεί η φωτογραφία στο AutoCAD να σχεδιαστεί 

με τη χρήση layers το διάγραμμα ροής ισχύος για κάθε ταχύτητα. 

Σκοπός του συγκεκριμένου σχεδίου είναι η αξιοποίηση του τελικού σχεδίου ως 

μέσου διδασκαλίας αλλά και ως μέσου αξιολόγησης. 

1η 

2η 

3η 

4η 


Παρουσιάζεται η δεύτερη άσκηση η οποία αναφέρεται στην αξιοποίηση 

υπάρχοντος σχεδίου τυπικού λεβητοστασίου το οποίο έχει σχεδιαστεί στο AutoCAD 

Το πρωτότυπο σχέδιο βρίσκεται στο φάκελο Seminar Photos. Οι επιμορφούμενοι 

καλούνται να επιλέξουν το κατάλληλο φωτογραφικό υλικό από το φάκελο YLIKA 

EUROKLIMA που αναφέρεται σε συσκευές και εξαρτήματα του λεβητοστασίου και 

33

να τα τοποθετήσουν στη σωστή θέση, στο σχέδιο όπως ενδεικτικά εμφανίζεται στο 

παρακάτω σχήμα (Εικόνα 3.3). Η άσκηση είναι ομαδική. 


Στάδιο 3α: Εφαρμογή 1ης Άσκησης 

Βήμα 1 ο : Εισαγωγή εικόνας του κιβώτιου ταχυτήτων σε νέο σχέδιο 

• δημιουργία ενός νέου σχεδίου 

• νέο Layer: εικόνα 

• εισαγωγή εικόνας από το Φάκελο: Seminarfotos 

insert > Raster image > επιλέγω την εικόνα: kivotio_taxititon 


34


• επιλέγω σημείο εισαγωγής στην οθόνη σχεδίασης 

• zoom extends 

• lock το layer εικόνα 


Βήμα 2 ο : Σχεδίαση ταχυτήτων 

• δημιουργία νέων Layers όπως φαίνεται παρακάτω 

• ορίζω διαφορετικά χρώματα και πάχη γραμμής lineweight 0.50mm 


35

• σχεδιάζω τις ταχύτητες με τη βοήθεια της εντολής : polyline 


Βήμα 3 ο : Αποστολή σχεδίου 

Το σχέδιο στέλνεται ηλεκτρονικά στον επιμορφωτή. 

Στάδιο 3β: Εφαρμογή 2ης Άσκησης 

Βήμα 1 ο : Επεξεργασία σχεδίου λεβητοστασίου 

Ανοίγουμε το σχέδιο του λεβητοστασίου το οποίο βρίσκεται στο υλικό σεμιναρίου 

με τίτλο Levitostasio και επιλέγουμε το τμήμα του το οποίο θα χρησιμοποιήσουμε 

για τις ανάγκες της άσκησης, αφαιρώντας τα υπόλοιπα στοιχεία του για 

παράδειγμα με την εντολή erase. 

Βήμα 2 ο : Επιλογή φωτογραφιών 

Διαβάζουμε προσεκτικά το σχέδιο του λεβητοστασίου και καταγράφουμε τα 

εξαρτήματα και τις συσκευές που θέλουμε να εισάγουμε ως φωτογραφίες. 

Επιλέγουμε τις φωτογραφίες από το φάκελο YLIKA EUROKLIMA και τις 

τοποθετούμε σε ειδικό φάκελο στην επιφάνεια εργασίας μας. 

Προσοχή! Αυτές τις φωτογραφίες που επιλέξαμε είναι χρήσιμο να τις διατηρήσουμε 

μέχρι το πέρας του σεμιναρίου, γιατί ενδέχεται να χρειαστούν ως υποστηρικτικό 

υλικό στην τελευταία άσκηση (Υποβολή προσφοράς). 

36

Βήμα 3 ο : Εισαγωγή φωτογραφιών 

Εισάγουμε τις φωτογραφίες όπως στην προηγούμενη άσκηση. 


Βήμα 4 ο : Αποστολή σχεδίου 

Το σχέδιο στέλνεται ηλεκτρονικά στον επιμορφωτή. 

Στάδιο 3γ: Επιλογή και εφαρμογή 3ης Άσκησης (Ελεύθερο θέμα) 

Βήμα 1 ο : Επιλογή θέματος 

Οι επιμορφούμενοι χωρίζονται σε ομάδες των τριών ατόμων, υπό την καθοδήγηση 

του επιμορφωτή. Μπορούν προφανώς να λειτουργήσουν οι ίδιες ομάδες των 

προηγούμενων ασκήσεων. 

Συζητούν για 15 περίπου λεπτά και επιλέγουν το ελεύθερο θέμα που θα 

σχεδιάσουν το οποίο θα πρέπει να σχεδιαστεί σε μία περίπου ώρα και να είναι 

συμβατό με το επίπεδο της κάθε ομάδας. 

Αναζητούν φωτογραφικό υλικό από τους φακέλους Prosthetoyliko και Υλικά 

Euroklima. 

Βήμα 2 ο : Σχεδιασμός 

Κάθε ομάδα σχεδιάζει το θέμα το οποίο επέλεξε 


Το σχέδιο της κάθε ομάδας αποστέλλεται σε όλους τους επιμορφούμενους και στον 

επιμορφωτή και ακολουθεί συζήτηση για το αποτέλεσμα της κάθε ομάδας. 

37


Ο επιμορφωτής, προκειμένου να προχωρήσει στην αξιολόγηση της 




• Την ορθότητα των επιλογών οι οποίες έγιναν ως προς το ελεύθερο θέμα 

• Την αξιολόγηση η οποία έγινε από το σύνολο των επιμορφούμενων για το 

ελεύθερο θέμα. 






38


Σχεδίαση απλού μηχανολογικού εξαρτήματος 


Από κάθε επιμορφούμενο θα σχεδιαστεί ένα απλό μηχανολογικό εξάρτημα 

χρησιμοποιώντας τις βασικές λειτουργίες σχεδίασης, διαστασιολόγησης και 

εκτύπωσης του AutoCAD. Η τεχνική σχεδίασης προσομοιώνει την παραδοσιακή 

σχεδίαση με το χέρι και τη χρήση απλών εργαλείων σχεδίασης, όπως διδάσκεται 

στο μάθημα του μηχανολογικού σχεδίου (Στοιχεία Μηχανολογικών Σχεδιάσεων). 


Τάξη: 

Α΄ 

Τομέας: 




Μάθημα: 


Διδακτική ενότητα: Σχεδιασμός όψεων 



Μετά το πέρας της εκπαιδευτικής δραστηριότητας, οι επιμορφούμενοι θα είναι σε 

θέση : 

• Να υπολογίζουν τα κενά μεταξύ των όψεων και την απόστασή τους από τα 

όρια της επιφάνειας σχεδίασης. 

• Να χρησιμοποιούν τους κατάλληλους τύπους και τα κατάλληλα πάχη. 

γραμμών για το σχεδιασμό απλών όψεων μηχανολογικών εξαρτημάτων. 

• Να διαμορφώσουν θετική στάση για την ηλεκτρονική σχεδίαση., 



Ο επιμορφωτής θα κάνει μια εισαγωγή στη δραστηριότητα, αποσαφηνίζοντας τους 

διδακτικούς της στόχους και κάνοντας μια σύντομη αναφορά στις εντολές και τα 

μενού τα οποία θα χρησιμοποιήσουν οι επιμορφούμενοι για να την ολοκληρώσουν. 

Επίσης, θα καθοδηγεί βήμα – βήμα τους επιμορφούμενους ώστε να τηρηθούν 

αυστηρά οι όροι της Μηχανολογικής Σχεδίασης. 

Θα δοθεί εκτυπωμένο και διαστασιολογημένο το σχέδιο του αντικειμένου, όπως 

ακριβώς θα το σχεδιάσουν οι επιμορφούμενοι. 



39


Οι επιμορφούμενοι σχεδιάζουν τη συγκεκριμένη άσκηση που τους δόθηκε. 


Η δραστηριότητα είναι ατομική 




Ο επιμορφωτής κάνει μια εισαγωγή στη δραστηριότητα (Εικόνα 4.1), 

αποσαφηνίζοντας τις φάσεις, και τους διδακτικούς στόχους και αναδεικνύει τη 

σημασία της άσκησης. Επισημαίνει ότι στη συγκεκριμένη άσκηση θα πρέπει να 

εφαρμοστούν όλοι οι κανόνες που εφαρμόζονται στη σχεδίαση του αντίστοιχου 

μηχανολογικού σχεδίου στο χαρτί. Η δραστηριότητα χρησιμοποιεί βασικές αλλά και 

περισσότερο προχωρημένες εντολές του λογισμικού AutoCAD. 


40


Ο επιμορφωτής παρουσιάζει το σχέδιο το οποίο δεν έχει κάποιες ιδιαίτερες 

απαιτήσεις. Οι επιμορφούμενοι θα πρέπει να παρατηρήσουν προσεκτικά το σχέδιο 

και να προσπαθήσουν να προσδιορίσουν τα βήματα που θα ακολουθήσουν. Οι 

διαστάσεις που αναγράφονται είναι σε χιλιοστά, όπως συνήθως γίνεται στο 

μηχανολογικό σχέδιο. Οι οπές του εξαρτήματος εκφράζονται με τη διάμετρό τους 

όπως σε όλα τα εξαρτήματα αυτού του τύπου. 

Σε αυτό το στάδιο ξεκινάει η ηλεκτρονική σχεδίαση του μηχανολογικού 

εξαρτήματος με τη δημιουργία ενός νέου σχεδίου. 

Ο επιμορφωτής δίνει οδηγίες, όποτε αυτές του ζητηθούν, σχετικά με το χειρισμό 

του προγράμματος. 

Οι επιμορφούμενοι κάνουν τις απαραίτητες ρυθμίσεις για την επιφάνεια και τις 

μονάδες σχεδίασης (χιλιοστά). 

Στάδιο 3: Εφαρμογή 

Βήμα 1 ο : Εκκίνηση του προγράμματος – Άνοιγμα αρχείου -Αποθήκευση 

Κατά την εκκίνηση του προγράμματος παρουσιάζεται ένα αναδυόμενο παράθυρο 

(pop up) που ονομάζεται Today (Εικόνα 4.2). Μέσα από το παράθυρο αυτό 

μπορείτε να δείτε παλαιότερα σχέδια που ενδεχομένως έχετε αποθηκεύσει και να 

κάνετε τις αρχικές ρυθμίσεις για το καινούριο σχέδιο. 


41

Με την επιλογή της δεύτερης καρτέλας μπορείτε να ρυθμίσετε τις παραμέτρους του 

σχεδίου σου (Εικόνα 4.3). 


Επιλέξτε Quick Setup. Όπως βλέπετε η μονάδα μέτρησης του AutoCAD είναι ήδη 

ρυθμισμένη σε χιλιοστά, οπότε μπορείτε να προχωρήσετε παρακάτω για να 

ρυθμίσετε το μέγεθος της επιφάνειας σχεδίασης (Εικόνα 4.4). 


42

Συμπληρώνοντας τα πεδία Width και Length ορίστε την επιφάνεια μέσα στην οποία 

πρόκειται να σχεδιάσετε. Οι ρυθμίσεις της παραπάνω εικόνας αντιστοιχούν σε 

μέγεθος επιφάνειας σχεδίασης όμοια με το μέγεθος χαρτιού Α3, που συνήθως 

χρησιμοποιείς στο μάθημα του σχεδίου. Μπορείτε τώρα να αποθηκεύσετε το αρχείο 

με τις ρυθμίσεις δίνοντάς του ένα όνομα. 

Επιλέχθηκε το μέγεθος A3 γιατί μπορεί να εκτυπωθεί σε κατάλληλο printer 

Βήμα 2 ο : Σχεδίαση όψεων 

Από τη γραμμή κατάστασης πιέστε τα «κουμπιά» Snap, Grid. Στην οθόνη θα 

εμφανιστεί ένας κάνναβος σχεδίασης. Διαλέξτε το εργαλείο Zoom/All (Εικόνα 4.5) 

και η εικόνα θα «μεγαλώσει» και θα δείχνει μόνο την περιοχή του καννάβου. Αυτή 

είναι η περιοχή μέσα στην οποία πρόκειται να σχεδιάσετε. 


Η οθόνη σας θα μοιάζει σαν την Εικόνα 4.6. Κάντε δεξί κλικ στο Grid και ρυθμίστε 

το βήμα του καννάβου σε πέντε (5) χιλιοστά. 

Ένα βήμα τέτοιου μεγέθους επιτρέπει τη σχεδίαση των περισσότερων γραμμών 

του σχεδίου εκτός από κάποιες ειδικές περιπτώσεις που θα περιγραφούν στη 

συνέχεια. Πιο πυκνός κάνναβος δυσκολεύει την απεικόνιση. 

43


Από τα εργαλεία σχεδίασης διαλέξτε την εντολή Line και φτιάξτε ένα πλαίσιο 

ενώνοντας μεταξύ τους τα σημεία του καννάβου που βρίσκονται στις γωνίες της 

επιφάνειας σχεδίασης. 

Περιγράφοντας τα όρια της επιφάνειας εργασίας, ο επιμορφούμενος έχει την 

αίσθηση ότι σχεδιάζει σε χαρτί, όπως κάνει και στο μάθημα στο σχολείο. 

Θα παρατηρήσετε ότι ο δείκτης του ποντικιού μετακινείται μεταξύ των 

προκαθορισμένων σημείων του καννάβου με βήμα 5 χιλιοστά. Αυτό μπορείτε να το 

παρατηρήσετε και στις τιμές των συντεταγμένων που παρουσιάζονται κάτω 

αριστερά στην οθόνη. Το ίδιο γίνεται και όταν σχεδιάζετε κύκλους με την εντολή 

Draw Circle. 

Συνεχίστε με τη σχεδίαση των όψεων του αντικειμένου, κάνοντας πάντα χρήση 

του ποντικιού και των προκαθορισμένων σημείων του καννάβου. Για να 

τοποθετήσετε με το σωστό τρόπο το σχέδιο μέσα στην επιφάνεια εργασίας θα 

πρέπει να γνωρίζετε τις αποστάσεις των όψεων από τα όριά της καθώς και μεταξύ 

τους. Το AutoCAD δίνει τη δυνατότητα να τοποθετήσουμε διαστάσεις, τις οποίες 

εδώ θα χρησιμοποιήσετε για να σας βοηθήσουν στα παραπάνω. Βάλτε τις 

διαστάσεις από το μενού DimensionLinear (Εικόνα 4.7). 

Οι διαστάσεις χρησιμοποιούνται σαν βοηθητικό εργαλείο ώστε να μην απαιτούνται 

υπολογισμοί για τη σωστή τοποθέτηση των όψεων. 

44


Μπορείτε να μετακινήσετε τα κομμάτια του σχεδίου στις σωστές θέσεις με την 

εντολή Move. Παρατηρήστε ότι οι διαστάσεις αλλάζουν αυτόματα και 

προσαρμόζονται στις αλλαγές που έχετε κάνει στο σχέδιο. Για να σχεδιάσετε τον 

εξωτερικό ομόκεντρο κύκλο χρησιμοποιήστε την πιο προχωρημένη εντολή Offset 

(Εικόνα 4.8) 


45

Η Offset είναι εξαιρετικά χρήσιμη εντολή και χρησιμοποιείται πολύ συχνά από 

τους σχεδιαστές που χρησιμοποιούν το AutoCAD. 

Για να σχεδιάσετε τη λοξή γραμμή της πρόοψης που εφάπτεται στον κύκλο, θα 

χρησιμοποιήστε τη δυνατότητα που παρέχει το AutoCAD να βρίσκει μόνο του 

κάποια συγκεκριμένα σημεία, μέσα από το μενού Osnap που βρίσκεται στο κάτω 

μέρος της οθόνης. Κάντε δεξί κλικ στο Osnap και κάντε τις ρυθμίσεις που 

φαίνονται στην Εικόνα 4.9 


Από τα ισχυρότερα εργαλεία του AutoCAD είναι ο αυτόματος τρόπος επιλογής 

σημείων με χρήση του Osnap. Υπάρχουν περιπτώσεις, όπως η παραπάνω, που 

απαιτούν τη χρήση του. 

46

Σχεδιάστε τη λοξή γραμμή, ώστε να εφάπτεται στον εξωτερικό κύκλο (Εικόνα 

4.10). 


Διαλέξτε από τα εργαλεία επεξεργασίας το Trim και αφαιρέστε τα περιττά μέρη της 

γραμμής. Τώρα θα σχεδιάσετε τις βοηθητικές γραμμές. Κατασκευάστε δύο 

καινούργια Layer στα οποία θα σχεδιάσετε στη συνέχεια τις αξονικές και τις 

διακεκομμένες γραμμές. Επιλέξτε τον κατάλληλο τύπο γραμμής για κάθε Layer από 

την επιλογή Linetype, όπως φαίνεται στην εικόνα 4.11. 


47

Η σχεδίαση με διάφορα χρώματα, αν και είναι στην ευχέρεια του σχεδιαστή, 

κάνει το σχέδιο πιο ευανάγνωστο, ενώ η χρήση των Layers επιτρέπει την 

εμφάνιση/απόκρυψη κάποιων στοιχείων του, όποτε χρειάζεται. 

Σχεδιάστε τις αξονικές και τις διακεκομμένες γραμμές, χρησιμοποιώντας για κάθε 

μία το κατάλληλο Layer, που έχετε δημιουργήσει. Πρέπει να σχεδιάσετε μία 

αξονική γραμμή στην κάτοψη που δεν ταιριάζει με τον κάνναβο. Γι’αυτόν το λόγο 

απενεργοποιήστε το Snap και ρύθμισε το Osnap όπως φαίνεται στην Εικόνα 4.12. 

Έτσι θα μπορέσετε να επιλέξετε το μέσο της γραμμής που σας ενδιαφέρει. 


Διαστασιολογήστε το σχέδιο. Προσέξτε στους κύκλους να χρησιμοποιήσετε τον 

τύπο διαστάσεων Diameter (Εικόνα 4.13). 


48

Σχεδιάστε το υπόμνημα στο κάτω δεξί τμήμα της επιφάνειας εργασίας με τις 

διαστάσεις που ορίζονται στο σχολικό βιβλίο του σχεδίου. 

Απενεργοποιήστε το Grid. Τώρα η οθόνη σας θα δείχνει σαν την Εικόνα 4.14. 


Συμπληρώστε το υπόμνημα με τα κατάλληλα στοιχεία επιλέγοντας το εργαλείο 

δημιουργίας κειμένου Mtext (Εικόνα 4.15). 


49

Για την ολοκλήρωση του σχεδίου, από το μενού των Layers, αλλάξτε το πάχος της 

γραμμής σχεδίασης (Layer 0) σε 0.30mm και το χρώμα όλων των γραμμών σε 

μαύρο. Για να εμφανιστεί το πάχος των γραμμών ενεργοποιήστε το εικονίδιο Lwt. 

Η οθόνη θα δείχνει σαν την Εικόνα 4.16. 



Κάθε επιμορφούμενος στέλνει το σχέδιό του στον επιμορφωτή. 

Βήμα 4 ο : Αξιολόγηση 

Ο επιμορφωτής, προκειμένου να προχωρήσει στην αξιολόγηση της εκπαιδευτικής 

διαδικασίας έχει στη διάθεσή του τα σχέδια, τα οποία θα εξετάσει ως προς την 

πληρότητα και την ορθότητα σχεδίασης. Επίσης θα συνεκτιμήσει την τυχόν 

πρωτοτυπία στην προσέγγιση σχεδιασμού και κάθε τυχόν επέκταση 

δραστηριότητας. 

Στο επόμενο μάθημα ο επιμορφωτής θα επισημάνει τις αδυναμίες του κάθε 

επιμορφούμενου και θα τον καθοδηγήσει στον τρόπο αντιμετώπισής τους. 

50


Σχεδίαση κοχλία Allen και του περικοχλίου του και δημιουργία block με το 

προηγούμενο σχέδιο 


Σκοπός της δραστηριότητας είναι να κατασκευαστούν κοινά μηχανολογικά 

εξαρτήματα, τα οποία στη συνέχεια μπορούν να προστεθούν στη βιβλιοθήκη του 

AutoCAD ώστε να μπορούν να χρησιμοποιούνται σε διάφορα σχέδια. Συγκεκριμένα 

θα κατακευαστούν μία βίδα Allen και το περικόχλιό της σε πρόοψη και πλάγια 

όψη. Οι επιμορφούμενοι θα μετρήσουν (προσεγγιστικά) ο καθένας ξεχωριστά τις 

διαστάσεις κοχλία και περικοχλίου με έναν κοινό χάρακα. Θα ανταλλάξουν τα 

σχέδια κοχλία ή περικοχλίου και θα τα διορθώσουν, ώστε να είναι συμβατά για τη 

δημιουργία συναρμογής. 

Αξιοποιώντας το σχέδιο της προηγούμενης Δραστηριότητας 4, οι επιμορφούμενοι 

θα δημιουργήσουν block. 


Τάξη: 

A΄ 

Τομέας: 



Όλες οι ειδικότητες 

Μάθημα: 


Διδακτική ενότητα: Σχεδίαση όψεων και τομών 



Μετά το πέρας της εκπαιδευτικής δραστηριότητας, οι επιμορφούμενοι θα είναι σε 

θέση : 

• Να επιλέγουν στοιχεία πραγματικού αντικειμένου προς μέτρηση. 

• Να μετρούν διαστάσεις πραγματικού αντικειμένου. 

• Να χειρίζονται και να επιλέγουν βασικές εντολές του λογισμικού AutoCAD. 

• Να εξοικειωθούν με περισσότερο σύνθετες εντολές σχεδίασης. 

• Να εξοικειωθούν με τις εντολές επεξεργασίας. 

• Να εξοικειωθούν με τις προηγμένες εντολές δημιουργίας και διαχείρισης 

βιβλιοθηκών σχεδίων. 


Η δραστηριότητα αναφέρεται σε επιμέρους πραγματικές δραστηριότητες στην 








51



• Κάποιους πραγματικούς κοχλίες (τύπου Allen) και περικόχλια που 

προσομοιάζουν με την άσκηση. 



Οι επιμοροφούμενοι μετρούν τα πραγματικά αντικείμενα 

Σχεδιάζουν τους κοχλίες και τα περικόχλια 

Ανταλλάσσουν σχέδια και τα προσαρμόζουν ώστε να δημιουργείται συναρμογή 

Δημιουργούν βιβλιοθήκες 



• Κάθε επιμοροφούμενος έχει στη διάθεσή του επιπλέον έναν κοινό χάρακα 

τον οποίο θα φέρει με δική του ευθύνη (προφανώς αν έχει παχύμετρο είναι 

το καλύτερο). 


Ο επιμορφωτής θα κάνει μια εισαγωγή στη δραστηριότητα, αποσαφηνίζοντας τους 

διδακτικούς της στόχους και κάνοντας μια σύντομη αναφορά στις εντολές και τα 

μενού τα οποία θα χρησιμοποιήσουν οι επιμορφούμενοι για να την ολοκληρώσουν. 

Θα υποδείξει την ιδιότητα του AutoCAD να χρησιμοποιεί σχέδια μέσα σε άλλα 

σχέδια, εστιάζοντας στην ευκολία και την ταχύτητα που αυτό συνεπάγεται. Τα 

πραγματικά αντικείμενα που θα σχεδιαστούν, θα παρουσιαστούν στους 

επιμορφούμενους. 

Ο επιμορφωτής θα δώσει το πραγματικό αντικείμενο που πρόκειται να σχεδιαστεί 

στους επιμορφούμενους και θα τους εξηγήσει το λόγο για τον οποίο γίνεται 

προσεγγιστική μέτρηση στα αντικείμενα. Επισημαίνεται ότι οι κοχλίες και τα 

περικόχλια έχουν πάντοτε τυποποιημένες διαστάσεις αλλά δεν είναι απαραίτητο 

κάτι τέτοιο να εφαρμοστεί στη συγκεκριμένη άσκηση. 


Ο επιμορφωτής θα δώσει το πραγματικό αντικείμενο που πρόκειται να σχεδιαστεί 

από τους επιμορφούμενους και θα εξηγήσει τη διαδικασία και τους λόγους για τους 

οποίους επιλέχθηκε η συγκεκριμένη προσέγγιση. 

Κυρίως επισημαίνεται η σημασία ανταλλαγής σχεδίων και προσαρμογής τους για τη 

δημιουργία συναρμογής και block. 

Στάδιο 3ο : Εφαρμογή 

Βήμα 1 ο : Mετρήσεις αντικειμένου 

Οι επιμορφούμενοι καλούνται να μετρήσουν το συγκεκριμένο αντικείμενο με 

παχύμετρο ή κοινό μετρητικό κανόνα. Στη συνέχεια σχεδιάζουν σε χαρτί το 

σκαρίφημά του. Έχει σημασία να μετρηθούν από την αρχή πλήρως όλες οι 

52

απαραίτητες διαστάσεις και να μη χρειασθεί να ξαναγίνει κάποια μέτρηση η οποία 

παραλήφθηκε. 

Επέκταση: Αν κάποιοι πιστεύουν ότι η συγκεκριμένη άσκηση είναι απλή για τους 

ίδιους, μπορούν να επεκτείνουν τη δραστηριότητα και να αναζητήσουν στο 

Internet τυποποιημένο κοχλία, ο οποίος προσεγγίζει τις μετρήσεις τους. 

Βήμα 2 ο : Σχεδίαση βίδας Allen 

Σημείωση: Οι διαστάσεις που περιγράφονται στο παρόν είναι ενδεικτικές. Ο κάθε 

επιμορφούμενος θα σχεδιάσει τη βίδα με βάση τις διαστάσεις που «μέτρησε» στο 

προηγούμενο βήμα 1. 

Χρησιμοποίησε την εντολή Circle και σχεδιάστε ένα κύκλο διαμέτρου 8mm. Στη 

συνέχεια χρησιμοποιήστε το εργαλείο Polygon και σχεδιάστε ένα πολύγωνο 

περιγεγραμμένο στον προηγούμενο κύκλο με έξι πλευρές. Σχεδίασε δύο ακόμα 

κύκλους, ομόκεντρους του πρώτου, με τις διαστάσεις που φαίνονται στην Εικόνα 

5.1. Έχετε σχεδιάσει την πρόοψη μιας βίδας Allen διαμέτρου 10mm. 


Δημιουργήστε Layers, ένα για τις βοηθητικές γραμμές με τύπο γραμμής 

διακεκομμένη και ένα για τις γραμμές διαστάσεων. Ακολουθήστε τα βήματα 

σχεδίασης που φαίνονται στην Εικόνα 5.2., ώστε να δημιουργήσετε την όψη της 

βίδας. 

53


Βήμα 3 ο : Σχεδίαση περικοχλίου 

Για τη σχεδίαση της πρόοψης του περικόχλιου της βίδας, με τη χρήση της εντολής 

Circle, σχεδιάστε τρεις κύκλους με τις διαστάσεις που φαίνονται στην Εικόνα 5.3. 

Γύρω από τον εξωτερικό κύκλο σχεδιάστε ένα εξάγωνο εφαπτόμενο σ΄ αυτόν. 

Χρησιμοποιήστε την εντολή Rotate για να περιστρέψετε το περικόχλιο. 

Σημείωση: Ο συνδυασμός της εντολής Rotate με την ενεργοποίηση του Ortho 

επιταχύνει πολύ τη διαδικασία. 


54

Για τη σχεδίαση της πλάγιας όψης του περικόχλιου, σχεδιάστε τις βοηθητικές 

γραμμές όπως φαίνονται στην Εικόνα 5.4. Αφού σχεδιάσετε τις βασικές γραμμές 

της πλάγιας όψης, απενεργοποιήστε το Layer των βοηθητικών γραμμών και 

σχεδιάστε τα τόξα του περικοχλίου, όπως φαίνονται στην Εικόνα 5.4. 

Σημείωση: Επειδή δε γνωρίζουμε τα κέντρα των κύκλων, στους οποίους ανήκουν 

τα τόξα του περικοχλίου, για τη σχεδίασή τους θα χρησιμοποιήσετε την εντολή 

Circle3Points, επιλέγοντας τα κατάλληλα σημεία τομής των κύριων γραμμών του 

περικοχλίου. Για τον εντοπισμό των σημείων τομής πρέπει να έχει επιλεγεί το 

Osnap Intersection. 

Για την ολοκλήρωση του σχεδίου διαγράψτε τις γραμμές που δεν είναι 

απαραίτητες. 


Βήμα 4 ο : Αλλαγή διαστάσεων βίδας 

Έχετε σχεδιάσει μία βίδα Allen διαμέτρου 10mm και μήκους 100mm, 

χρησιμοποιήστε την εντολή Stretch για να σχεδιάσετε μία βίδα 10Χ60mm (Εικόνα 

5.5). Η Stretch μεταβάλλει το μήκος όσων γραμμών έχουμε επιλέξει με ένα 

παράθυρο επιλογής τύπου Crossing (από δεξιά προς τα αριστερά). 

Σημείωση: Θα χρησιμοποιήσεις μία βοηθητική γραμμή, κάθετη στον άξονα της 

βίδας σε απόσταση 60mm από το πάνω μέρος της βίδας. Την γραμμή αυτή θα την 

σχεδιάσετε με την εντολή Offset, την οποία μετά την ολοκλήρωση του σχεδίου θα 

τη διαγράψετε. 

55


Βήμα 5 ο : Ανταλλαγή του ενός από τα δύο σχέδια και διορθώσεις για την 

επίτευξη συναρμογής 

Οι επιμορφούμενοι ανταλλάσσουν το ένα από τα σχέδιά τους και προσαρμόζουν τις 

διαστάσεις τους, έτσι ώστε να μπορεί να δημιουργηθεί συναρμογή μεταξύ κοχλία 

και περικοχλίου. 

Βήμα 6 ο : Σχεδίαση τομών 

Ανοίξτε το αρχείο σχεδίου που δημιουργήθηκε στην πρώτη δραστηριότητα και 

αποθηκεύστε το με άλλο όνομα. Χωρίς να κλείσετε το προηγούμενο αρχείο, 

ανοίξτε το αρχείο που δημιουργήθηκε στη δεύτερη δραστηριότητα, επιλέξτε τα 

αντικείμενα που περιέχει και χρησιμοποιήστε την εντολή Copy. Από το μενού 

Window επέλεξε το σχέδιο, που μόλις πριν δημιουργήσατε, και χρησιμοποιήστε την 

εντολή Paste. Με αυτόν τον τρόπο θα έχετε αντιγράψει τα αντικείμενα του ενός 

σχεδίου μέσα στο άλλο. 

Στο σχέδιο που βλέπετε εμφανίζονται η όψη, η κάτοψη και η πλάγια όψη του 

μηχανολογικού εξαρτήματος καθώς και η πρόοψη και πλάγια όψη μιας βίδας Allen 

και του περικοχλίου της (Εικόνα 5.6) 

56


Θα σχεδιάσετε τις τομές του εξαρτήματος προσθέτοντας διαγράμμιση και 

αλλάζοντας το πάχος των γραμμών, που ορίζουν την τομή, όπως φαίνονται στην 

εικόνα 5.7. 


57

Επιλέξτε την εντολή Hatch και θα εμφανιστεί το παράθυρο που φαίνεται στην 

Εικόνα 5.7. Με τη βοήθεια του παραθύρου θα επιλέξετε το είδος της διαγράμμισης. 

Επειδή στην προκειμένη περίπτωση το εξάρτημα είναι κατασκευασμένο από 

χυτοσίδηρο, η κατάλληλη διαγράμμιση είναι η ANSI31. Στο ίδιο παράθυρο 

υπάρχουν τα εικονίδια που θα χρησιμοποιήσετε για την επιλογή των περιοχών που 

θα εφαρμοστεί διαγράμμιση. 

Βήμα 7 ο : Δημιουργία blocks και αξιοποίηση blocks 

Τα απλά εξαρτήματα (βίδες και περικόχλια) που υπάρχουν στο σχέδιο θα 

μετατραπούν σε block. 

Επιλέξτε το εικονίδιο ορισμού Block και θα εμφανιστεί το παράθυρο της Εικόνας 

5.8 . Σ΄αυτό ορίστε το όνομα του Block και το σημείο εισαγωγής του. Με το 

εικονίδιο που περιέχεται επιλέγετε τα στοιχεία του σχεδίου που αποτελούν το 

Block. Με την ολοκλήρωση της εργασίας θα έχετε στη διάθεσή σας, μέσω της 

βιβλιοθήκης του AutoCAD, τα εξαρτήματα σε μορφή ενιαίων σχεδίων για να τα 

χρησιμοποιήσετε στο τρέχον ή σε άλλα σχέδια. 


Με το εικονίδιο Insert Block εισάγετε εξάρτημα από τη βιβλιοθήκη του AutoCAD 

στο τρέχον σχέδιο (Εικόνα 5.9). Κατά την εισαγωγή μπορείτε να τροποποιήσετε τις 

διαστάσεις των εξαρτημάτων, έτσι ώστε να μην απαιτείται ο επανασχεδιασμός 

τους. 

58


Για τις ανάγκες του σχεδίου θα εισαχθούν τα εξαρτήματα – σχέδια της βίδας Allen 

και του περικοχλίου της (Εικόνα 5.10). Θα παρατηρήσετε ότι αυτά τα εξαρτήματα 

είναι πλέον ενιαία αντικείμενα. 


59

Για το χειρισμό των Block είναι πολλές φορές απαραίτητο να «σπάσει» το Block 

στις απλές γραμμές από τις οποίες δημιουργήθηκε. Αυτό γίνεται με την εντολή 

Explode. 

Το τελικό σχέδιο εμφανίζεται στην Εικόνα 5.11 


Βήμα 8 ο : Εκτύπωση 

Χρησιμοποιώντας το υπόμνημα εκτύπωσης που δημιουργήσατε στην πρώτη 

δραστηριότητα και τις γνώσεις μηχανολογικού σχεδίου που διαθέτετε, εκτυπώστε 

το σχέδιο σε κλίμακα 1:1. 


Το συνολικό σχέδιο στέλνεται στον επιμορφωτή. 


Η αξιολόγηση γίνεται από τον επιμορφωτή συγκρίνοντας τα εκτυπωμένα σχέδια 

που παραδίνουν οι επιμορφούμενοι με τα πραγματικά αντικείμενα. Επίσης 

λαμβάνεται υπόψη η όλη διαδικασία επικοινωνίας, προσαρμογών και τυχόν 

επεκτάσεων. 

Εφόσον υπάρχει χρόνος, ζητείται από τους επιμορφούμενους να αποτιμήσουν την 

εκπαιδευτική διαδικασία της συγκεκριμένης ενότητας. 

Στην επόμενη διδακτική ενότητα παρουσιάζονται τα προβλήματα που υπήρξαν και 

γίνονται συγκεκριμένες επισημάνσεις σε κάθε επιμορφούμενο. 

60


Απλή σχεδίαση κατόψεων κτιρίου 


Η δραστηριότητα αφορά στη σχεδίαση απλών κατόψεων κτιρίου, ώστε σε 

επόμενες δραστηριότητες να σχεδιαστούν μηχανολογικές εγκαταστάσεις. Οι 

επιμορφούμενοι θα χωριστούν σε ομάδες των 5 ατόμων και κάθε μέλος της 

ομάδας θα αναλάβει ένα συγκεκριμένο τμήμα σχεδιασμού των κατόψεων. Αυτή 

η δραστηριότητα αποτελεί μια πραγματική ανάγκη στους χώρους εργασίας όλων 

των ειδικοτήτων των μηχανολόγων, οι οποίοι θα κληθούν να τοποθετήσουν σε 

κάποιους χώρους μηχανήματα (Μηχανικοί Αυτοκινήτων, Βιομηχανικών 

Εγκαταστάσεων κ.λπ.) ή να σχεδιάσουν κάποιες εγκαταστάσεις σε υφιστάμενα 

κτίρια (Υδραυλικοί, Ψυκτικοί). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι είναι σύνηθες 

φαινόμενο να μη διατίθενται έτοιμα σχέδια κατόψεων για τα υφιστάμενα κτίρια 

ή τα αρχικά σχέδια να έχουν υποστεί αλλαγές στη φάση της κατασκευής ή της 

λειτουργίας. 


Τάξη: B’ 

Τομέας: 



Θερμικών και Υδραυλικών Εγκαταστάσεων 

Μάθημα: 


Διδακτική ενότητα: Αρχιτεκτονικό Σχέδιο – Άσκηση βιβλίου 2.5 



Σαν αποτέλεσμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας αναμένεται να είναι σε θέση 


• Να χρησιμοποιούν απλές εντολές του AutoCAD στο σχεδιασμό κατόψεων 

κτιρίων. 

• Να αναζητούν, να ανακαλύπτουν και να αξιολογούν τις δυνατότητες των 

λογισμικών και ιδιαίτερα του AutoCAD. 

• Να συνεργάζονται μέσα στην ομάδα κατά το σχεδιασμό με το AutoCAD. 

Ο επιμορφωτής: 

• Να διαγνώσει τις εξειδικευμένες ανάγκες υποστήριξης των επιμορφούμενων, 

ιδιαίτερα τη ικανότητά τους να αναζητούν, να ανακαλύπτουν και να 

αξιολογούν τις δυνατότητες του AutoCAD ώστε να τους κατευθύνει ανάλογα 

στην παρούσα αλλά και στις επόμενες ασκήσεις. 

61

δ. Αναλυτική Περιγραφή Δραστηριοτήτων 



Η επιλογή του θέματος του εκπαιδευτικού σεναρίου έχει ως βασικό σκοπό την 

εξοικείωση των επιμορφούμενων με το σχεδιασμό απλών κατόψεων κτιρίου και 

βασίζεται στην άσκηση 2.5 του βιβλίου Σχεδίου Ειδικότητας Θερμουδραυλικών 

Εγκαταστάσεων. 


Ο επιμορφωτής παρουσιάζει το θέμα και δίνει ορισμένες βασικές κατευθύνσεις, 

τονίζοντας ότι η παρούσα άσκηση θα πρέπει να πραγματοποιηθεί με την κατά το 

δυνατόν ελάχιστη εμπλοκή του και να στηριχθεί στην αναζήτηση, τη δοκιμή και 

την ομαδική εργασία των επιμορφούμενων. 

Συμβουλεύει για την καλύτερη σύνθεση των ομάδων. 

Διευθύνει την όλη εργασία και προσπαθεί να διαγνώσει τις ικανότητες και τις 

αδυναμίες του κάθε επιμορφούμενου ή της κάθε ομάδας, ώστε να τους κατευθύνει 

ανάλογα. 



• Τις κατόψεις σε ηλεκτρονική μορφή. 


Σχεδιάζει τις συγκεκριμένες ασκήσεις που αναλαμβάνει προσπαθώντας να 

ανακαλύψει τις δυνατότητες του προγράμματος βασιζόμενος στις μέχρι τώρα 

γνώσεις που έχει αποκτήσει. 


Χωρίζονται σε ομάδες των 5 ατόμων και κατανέμουν τις εργασίες τους ανάλογα με 

την εμπειρία τους. 

Συνεργάζονται για τη λύση των προβλημάτων και για τον προσδιορισμό των 

βέλτιστων πρακτικών σχεδιασμού. 






AutoCAD. Αναλαμβάνει να βοηθήσει τα άλλα μέλη της ομάδας, αν έχουν δυσκολίες 

στη σχεδίαση, συγκεντρώνει το υλικό της ομαδικής σχεδίασης και το στέλνει στον 

επιμορφωτή. Είναι καλύτερο να μην αναλάβει ο ίδιος κάποια συγκεκριμένη 

κάτοψη. 

Επιμορφούμενοι Β,Γ, Δ : 2 ος Μελετητής 

Είναι οι επιμορφούμενοι οι οποίοι διαθέτουν ή έχουν αποκτήσει από το σεμινάριο 

κάποια ευχέρεια στο χειρισμό του AutoCAD. Αναλαμβάνουν τις κατόψεις ανάλογα 

με τις δυνατότητές τους 

Επιμορφούμενος Ε: Σχεδιαστής 

62

Είναι ο επιμορφούμενος ο οποίος πιθανώς να έχει μεγάλη εργασιακή ή 

εκπαιδευτική εμπειρία σε κάποιο τομέα των μηχανολόγων αλλά δεν έχει ευχέρεια 

στη χρήση του AutoCAD. Αναλαμβάνει το σχεδιασμό του δώματος με τη βοήθεια 

του 1 ου Μελετητή και βοηθάει τους υπόλοιπους στις πιθανές λεπτομέρειες του 




φάσεις και τους διδακτικούς στόχους. Επισημαίνεται η σημασία της παρούσας 

δραστηριότητας, η οποία προσομοιάζει στην πράξη με την αποτύπωση 

υφιστάμενου κτιρίου. Επίσης, επισημαίνεται ότι σε αυτά τα σχέδια θα στηριχθούν 

στη συνέχεια οι υπόλοιπες δραστηριότητες σχεδιασμού των μηχανολογικών 

εγκαταστάσεων. 


Παρουσιάζεται η τριώροφη οικοδομή της Άσκησης 2.5 του βιβλίου Σχεδίου 

Ειδικότητας Θερμικών και Υδραυλικών Εγκαταστάσεων, της Β τάξης των ΤΕΕ. 


έχουν εμπειρία στο AutoCAD, να περιγράψουν τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί 


Στη συνέχεια, οι εργαζόμενοι χωρίζονται σε ομάδες των 5 ατόμων και κατανέμουν 

την εργασία και τα καθήκοντα του κάθε μέλους της ομάδας, ορίζοντας τους 

διάφορους ρόλους. 


63



64


Στάδιο 3: Εφαρμογή Άσκησης 

Βήμα 1 ο : Δημιουργία layer 

Σε ένα νέο αρχείο δημιουργούμε όσα layer χρειάζονται για την καλύτερη σχεδίαση 

των κατόψεων. 

Είναι ιδιαίτερα χρήσιμο, τόσο για την επεξεργασία όσο και για την καλύτερη 

οργάνωση του σχεδίου να δημιουργηθούν layer για κάθε ομάδα αντικείμενων για 

παράδειγμα τοίχοι, κουφώματα, διαστάσεις, κείμενα, έπιπλα κ.τ.λ. Μας δίνεται 

δυνατότητα να μπορούμε να παγώσουμε, να επεξεργαζόμαστε ή ακόμα και να 

βλέπουμε μια ομάδα layer. 

Χρησιμοποιούμε την εντολή Layer Properties Manager. 


65

Βήμα 2 ο : Σχεδίαση κατόψεων 

Σχεδιάστε τις κατόψεις κάνοντας χρήση των βασικών εντολών menu draw και 

modify και των τρόπων επιλογής σημείου (osnap). 

Με την εντολή zoom μπορείτε να αλλάξετε τη μεγέθυνση και με την εντολή pan να 

αλλάξετε τη θέση απεικόνισης των σχεδίων. 


Αναφέρουμε τις πλέον χρήσιμες εντολές που προτείνεται να χρησιμοποιηθούν: 

• Line 

• Offset 

• Trim 

• Extend 

• Hatch 

• Copy 

• Erase 

• Mtext 

66

Βήμα 3 ο : Σχεδίαση διαστάσεων και υπομνήματος πίνακα 


Σχεδιάστε το υπόμνημα κάνοντας χρήση των παρακάτω εντολών 

• Rectangle 

• Mtext 

Διαστασιολογήστε κάνοντας χρήση των τρόπων διαστασιολόγησης που βλέπετε 

στην εικόνα. Τα είδη των διαστάσεων βρίσκονται στο Μενού Dimension 


Δίνεται η δυνατότητα να δημιουργήσει ο επιμορφούμενος ένα νέο στυλ διάστασης 

για εκτύπωση σε κλίμακα 1/50 ( dimension style manager). 


Ο κάθε επιμορφούμενος στέλνει το σχέδιό του στον επικεφαλής μελετητή και 

δημιουργείται το τελικό σχέδιο της οικοδομής που αποστέλλεται σε κάθε μέλος της 

ομάδας και στον επιμορφωτή. 

67


παρατηρήσεις 


ομάδας και συζήτηση – παρατηρήσεις. 






• Τη ορθότητα των επιλογών οι οποίες έγιναν 


θέμα 

Στη συνέχεια ο επιμορφωτής θα εξετάσει τα σχέδια ως προς την πληρότητα και 





68


Δημιουργία - αξιοποίηση βιβλιοθηκών και σχεδίαση μηχανολογικών 

εγκαταστάσεων στο AutoCAD 


Η δραστηριότητα αφορά στη σχεδίαση απλών συμβόλων μηχανολογικών 

εγκαταστάσεων, την αναζήτηση αντίστοιχων συμβόλων και blocks, τη δημιουργία 

βιβλιοθηκών και τελικά, στη σχεδίαση μηχανολογικών εγκαταστάσεων κτιρίων 

(εγκατάσταση θέρμανσης). Η δραστηριότητα αυτή είναι ομαδική. 


Τάξη: 

Β΄ 

Τομέας: 




Μάθημα: 


Διδακτική ενότητα: Σχεδιασμός Εγκατάστασης Κεντρικής Θέρμανσης τριώροφης 

κατοικίας με αυτονομία (μονοσωλήνιο σύστημα) Άσκηση 7.3 

Βιβλίου, σελ. 133 



Ως αποτέλεσμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας οι επιμορφούμενοι αναμένεται να 

είναι σε θέση: 

• Να χρησιμοποιούν τις εντολές του AutoCAD στο σχεδιασμό μηχανολογικών 

εγκαταστάσεων. 

• Να διαχειρίζονται και να αξιοποιούν βιβλιοθήκες ή άλλα σχέδια ή το Internet 

στο σχεδιασμό μηχανολογικών εγκαταστάσεων. 

• Να συνεργάζονται αναλαμβάνοντας ο καθένας δραστηριότητες κατάλληλες 

με το προφίλ του. 








Ο επιμορφωτής παρουσιάζει την άσκηση και τη σημασία της ομαδικής εργασίας για 

την ολοκλήρωσή της. 

Συμβουλεύει για την καλύτερη σύνθεση των ομάδων. 

Καθοδηγεί κατά την επιλογή της προσέγγισης σχεδιασμού που θα επιλέξουν οι 

ομάδες, ώστε να είναι χρήσιμη σε όλα τα μέλη της και εφικτή. 

69

Αξιολογεί τη συνολική πορεία του σεμιναρίου του AutoCAD (που σε αυτήν την 

ενότητα ολοκληρώθηκε). 

Βοηθάει τους επιμορφούμενους να προβληματιστούν για τον τρόπο με τον οποίο 

θα βελτιώσουν όσα έμαθαν και 



• Τα ηλεκτρονικά σχέδια 


Συζητά και λαμβάνει αποφάσεις. 

Σχεδιάζει το συγκεκριμένο αντικείμενο που ανέλαβε. 

Βοηθάει τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. 

Ρόλος ομάδας επιμορφουμένων 

• Χωρίζονται σε ομάδες των πέντε ατόμων 

• Επιλέγουν τον τρόπο σχεδιασμού 

• Αναλαμβάνουν συγκεκριμένα καθήκοντα 

• Παρουσιάζουν σύντομα την εργασία τους 

• Συζητούν για τα συμπεράσματα που προκύπτουν από το σύνολο των 

εργασιών 



Είναι ο Επιμορφούμενος που έχει τη μεγαλύτερη ευχέρεια στο χειρισμό του 


στη σχεδίαση, συγκεντρώνει το υλικό της ομαδικής σχεδίασης και το στέλνει στον 



Είναι ο Επιμορφούμενος ο οποίος πιθανώς να έχει μεγάλη εργασιακή ή 

εκπαιδευτική εμπειρία αλλά δεν έχει ευχέρεια στη χρήση του AutoCAD. 

Αναλαμβάνει το σχεδιασμό του δώματος και του υπογείου και συμβουλεύει την 

ομάδα στις επιλογές σχεδιασμού των μηχανολογικών εγκαταστάσεων. 

Επιμορφούμενοι Γ, Δ, Ε : Σχεδιαστές 

Είναι οι επιμορφούμενοι οι οποίοι διαθέτουν ή έχουν αποκτήσει από το σεμινάριο 

κάποια ευχέρεια στο χειρισμό του AutoCAD. Αναλαμβάνουν τις κατόψεις ανάλογα 

με τις δυνατότητές τους. 


Ο επιμορφωτής κάνει μια εισαγωγή στη δραστηριότητα (Σχήματα 7.1 α-ε), 

αναδεικνύοντας τη σημασία της, αποσαφηνίζοντας τις φάσεις και τους διδακτικούς 

στόχους. 

70


Παρουσιάζεται η Άσκηση 7.3 του βιβλίου του Σχεδίου Ειδικότητας Θερμικών 

και Υδραυλικών Εγκαταστάσεων, της Β΄ τάξης των ΤΕΕ, η οποία αναφέρεται στο 

σχεδιασμό εγκατάστασης κεντρικής θέρμανσης στην κατοικία που σχεδιάστηκε 

στην προηγούμενη δραστηριότητα (Άσκηση 2.5 του βιβλίου Σχεδίου Ειδικότητας). 

Επισημαίνεται το πλήθος των συμβόλων τα οποία θα πρέπει να 

χρησιμοποιηθούν για την ολοκλήρωση της άσκησης και αναφέρονται γενικά οι 

δυνατότητες δημιουργίας τους ή ανεύρεσής τους. 

Ειδικότερα αναφέρονται οι εξής τρόποι: 

Σχεδιασμός κάθε στοιχείου – συμβόλου ξεχωριστά 

Αναζήτηση συμβόλων από το Internet 

Εντοπισμός συμβόλων από άλλα σχέδια 


έχουν εμπειρία στο AutoCAD, στο πλαίσιο της ομάδας τους, να περιγράψουν τη 

διαδικασία που θα ακολουθηθεί για το σχεδιασμό και τις εντολές που θα 

χρησιμοποιηθούν. 

Ο επιμορφωτής συνοψίζει τα αποτελέσματα του διαλόγου χωρίς να περιορίζει την 

πρωτοβουλία των επιμορφούμενων. 

Στη συνέχεια, οι επιμορφούμενοι χωρίζονται σε ομάδες των 5 ατόμων ορίζοντας 

και τον επικεφαλής. 

Εικόνα 7.1 α - Υπόγειο 

71

Εικόνα 7.1β – Α΄όροφος 

Εικόνα 7.1γ – Β΄όροφος 

72

Εικόνα 7.1δ – Γ΄όροφος 

Εικόνα 7.1. ε – Κατακόρυφο διάγραμμα 

73

Στάδιο 3ο : Εφαρμογή Άσκησης 

Βήμα 1 ο : Δημιουργία Βιβλιοθηκών 

Κάθε ομάδα αναλύει το σχέδιο και εντοπίζει τα σύμβολα που απαιτούνται για την 

αποπεράτωση της δραστηριότητας. Επιλέγει αυτά που θα σχεδιαστούν και θα 

μετατραπούν σε blocks για μηχανολογικό σχέδιο (υπάρχει δυνατότητα κάποια από 

τα σύμβολα να αναζητηθούν στο Internet για παράδειγμα στην ιστοσελίδα 

http://www.ti-soft.com/download.htm στο «Κοινά αρχεία/ 

Common_Libraries.exe» 

ή και στο σχέδιο levitostasio το οποίο βρίσκεται στο υλικό του σεμιναρίου και 

χρησιμοποιήθηκε σε προηγούμενη άσκηση. Γίνεται καταμερισμός καθηκόντων σε 

κάθε μέλος της ομάδας. 

Τα μέλη της κάθε ομάδας έχουν στη διάθεσή τους ηλεκτρονικά τις σελίδες του 

βιβλίου ειδικότητας στο οποίο αναφέρονται στα σύμβολα σωληνώσεων και 

θέρμανσης (φάκελος symvola). 

Ο επικεφαλής της κάθε ομάδας συγκεντρώνει το υλικό που σχεδιάζεται ή 

εντοπίζεται και δημιουργεί τη συνολική βιβλιοθήκη της ομάδας. 

Βήμα 2 ο : Δημιουργία νέου σχεδίου θέρμανσης με xref το προηγούμενο 

αρχείο κατόψεων του κτιρίου. 

Δημιουργείστε ένα νέο σχέδιο και εισάγετε το external reference, δηλαδή το 

σχέδιο των κατόψεων του κτιρίου (Σχήμα 7.2). 

Σχήμα 7.2 

74

Η διαδικασία μοιάζει με την εισαγωγή blocks. H διαφορά μεταξύ των αρχείων Xref 

και των blocks είναι ότι τα αρχεία Xref δε γίνονται πραγματικά μέρος της βάσης 

δεδομένων του τρέχοντος σχεδίου. Αντίθετα, φορτώνονται μαζί με το τρέχον 

αρχείο κατά το χρόνο εκκίνησης. 

Ένα βασικό πλεονέκτημα είναι το γεγονός ότι με οποιαδήποτε αλλαγή στα αρχεία 

αυτά, δηλαδή στη συγκεκριμένη περίπτωση στα αρχιτεκτονικά σχέδια, 

ενημερώνεται αυτόματα το σχέδιο της θέρμανσης και βέβαια εξοικονομείται χώρος 

στο σκληρό δίσκο. 

Ανοίξτε το επόμενο παράθυρο και πατήστε ok. (Σχήμα 7.3) 


Κάντε κλικ στην περιοχή σχεδίασης, για να ορίσετε το σημείο εφαρμογής. 

Σημείωση: τα δύο σχέδια πρέπει να βρίσκονται στον ίδιο φάκελο. 

Εκτελέστε την εντολή: zoom all και δείτε τις κατόψεις. 

Εκτελέστε την εντολή: layer properties manager και απενεργοποιήστε (off) το 

layer των διαστάσεων, το οποίο δεν είναι απαραίτητο και επιπλέον δημιουργεί 

προβλήματα στη φάση σχεδιασμού. 

75

Βήμα 3 ο : Σχεδιασμός κατόψεων της εγκατάστασης θέρμανσης 

Δημιουργήστε ένα layer για τη θέρμανση (χρώμα κόκκινο). Σχήμα 7.4 

Σχεδιάστε κάνοντας χρήση των παρακάτω εντολών. 

• Polyline 

• Insert blocks 

• Single line text 


Παρακάτω παρουσιάζονται οι βασικές κατόψεις των σχεδίων της Θέρμανσης 

(Σχήμα 7.5, 7.6, 7.7) 


76



77

Βήμα 4 ο : Σχεδίαση του κατακόρυφου διαγράμματος 

Με βάση τις βιβλιοθήκες που δημιουργήθηκαν σχεδιάζεται το κατακόρυφο 

διάγραμμα της εγκατάστασης θέρμανσης, όπως παρουσιάζεται στο σχήμα 7.1. 

Η προσέγγιση σχεδίασης της κάθε ομάδας θα δημιουργήσει το ανάλογο σχέδιο. 

Η πλέον κατάλληλη λύση θα αποφασιστεί με συνεργασία της ομάδας και με την 

καθοδήγηση του επιμορφωτή. 


Το σύνολο των σχεδίων της μηχανολογικής σχεδίασης αποστέλλεται στον 





ομάδας και της προσέγγισης που ακολουθήθηκε. 

Επακολουθεί συζήτηση για τους τρόπους που ακολούθησε η κάθε ομάδα και για τις 

βέλτιστες πρακτικές. 

Επίσης, γίνεται αξιολόγηση των προτάσεων της κάθε ομάδας από το σύνολο των 





• Τα σχέδια. 

• Τη ορθότητα των επιλογών οι οποίες έγιναν ως προς το κατακόρυφο 

διάγραμμα. 


θέμα. 






78


Επιμέτρηση σε μηχανολογικά σχέδια, σύνταξη καταλόγου υλικών και 

προϋπολογισμού 


Η δραστηριότητα αφορά στις δυνατότητες επιμέτρησης που προσφέρει το 

AutoCAD, ιδιαίτερα για τις μηχανολογικές εγκαταστάσεις. Οι επιμορφούμενοι θα 

επιμετρήσουν την εγκατάσταση θέρμανσης της προηγούμενης δραστηριότητας, θα 

συντάξουν προϋπολογισμό και τελική προσφορά προς τον πελάτη. Η ενότητα αυτή 

πραγματοποιείται με ομάδες των 5 (ή και 3 ατόμων). 


Τάξη: 

Β΄ 

Τομέας: 




Μάθημα: 


Διδακτική ενότητα: Επιμέτρηση Εγκατάστασης Κεντρικής Θέρμανσης Άσκηση 

7.6 Βιβλίου, σελ. 143 





• Να διαβάζουν και να κάνουν επιμετρήσεις από ηλεκτρονικά σχέδια. 

• Να χρησιμοποιούν το πρόγραμμα Excel για τη σύνταξη προϋπολογισμών. 

• Να βιώσουν στην πράξη τις δυνατότητες που παρέχει η ομαδοσυνεργατική 

μέθοδος διδασκαλίας. 



δ. Αναλυτική Περιγραφή Δραστηριοτήτων 

Στη συγκεκριμένη ενότητα θα πρέπει η κάθε ομάδα να αξιοποιήσει τα σχέδια 

των δύο προηγούμενων ενοτήτων του σεμιναρίου για να συντάξει 

προϋπολογισμό και να υποβάλει προσφορά προς έναν ενδεχόμενο πελάτη. 

Επισημαίνουμε ότι η διαδικασία αυτή αντιστοιχεί σε μία από τις κυριότερες 

διαδικασίες στο επάγγελμα του τεχνίτη θερμοϋδραυλικών εγκαταστάσεων ή του 

υπαλλήλου εταιρείας θέρμανσης. Ο τεχνίτης παραλαμβάνει συνήθως τη μελέτη 

και καλείται να διαβάσει τα σχέδια, να προσδιορίσει τα υλικά, να κάνει 

επιμετρήσεις, να αναζητήσει υλικά και συσκευές από το εμπόριο και τέλος, να 

υποβάλει μια αξιόπιστη προσφορά. 


Παρουσιάζει τη δραστηριότητα και το υλικό που διατίθεται. 

Καθοδηγεί, αν είναι αναγκαίο, για την ανασύνθεση των ομάδων. 

79

Λύνει τυχόν απορίες που ενδέχεται να προκύψουν από τη διαδικασία. 

Διευθύνει την παρουσίαση των προσφορών και τη συζήτηση που θα 

πραγματοποιηθεί στο τέλος του σεμιναρίου για την αποτίμηση των δυνατοτήτων 

του AutoCAD στην εκπαιδευτική διαδικασία. 

Αξιολογεί τη συνολική διαδικασία και τη συνολική πρόοδο των επιμορφουμένων. 


• Τα σχέδια της εγκατάστασης θέρμανσης. 

• Ένα ενδεικτικό αρχείο Excel για τη σύνταξη του προϋπολογισμού. 


Οι επιμορφούμενοι κάνουν τις επιμετρήσεις που ανέλαβαν στο πλαίσιο της ομάδας 

τους. 

Συζητούν για τα υλικά που θα επιλέξουν και για την καλύτερη παρουσίαση της 

προσφοράς. 

Αξιολογούν την προσωπική τους πρόοδο και θέτουν στόχους για το μέλλον. 

Ρόλος ομάδας επιμορφουμένων 

• Χωρίζονται σε ομάδες των 5 ή 3 ατόμων. 

• Συνεργάζονται στις επιμετρήσεις και τα υλικά. 

• Παρουσιάζουν σύντομα την εργασία τους. 

• Συζητούν για τα συμπεράσματα που προκύπτουν από το σεμινάριο και τη 

χρήση του AutoCAD στην εκπαιδευτική διαδικασία των σχολείων. 


Τα μέλη τις ομάδας θα κατανείμουν με δική τους ευθύνη τις εργασίες που θα 

αναλάβουν ή και τους ρόλους. Ενδεικτικά, εφόσον η σύνθεση της ομάδας το 

επιτρέπει μπορεί να γίνει η παρακάτω κατανομή ρόλων. 


Είναι ο Επιμορφούμενος ο οποίος έχει τη μεγαλύτερη εργασιακή ή εκπαιδευτική 

εμπειρία σε θέματα θερμοϋδραυλικών εγκαταστάσεων. Βοηθάει και κατευθύνει 

τους υπόλοιπους στη σύνθεση του προϋπολογισμού, στις επιλογές των υλικών και 

στη σύνταξη της προσφοράς. Υποστηρίζει την προσφορά κατά την παρουσίασή 

της. 


Είναι ο επιμορφούμενος ο οποίος έχει μεγαλύτερη ευχέρεια στο Excel. Βοηθάει 

τους υπόλοιπους στη σύνταξη του προϋπολογισμού του τμήματος της 

εγκατάστασης που έχουν αναλάβει και συντάσσει τον τελικό προϋπολογισμό. 


Είναι ο επιμορφούμενος ο οποίος διαθέτει μεγάλη ευχέρεια στη χρήση του Word. 

Αναλαμβάνει τη σύνταξη της προσφοράς και την καλή παρουσία της. 

Επιμορφούμενος Δ: 4 ος Μελετητής 



στην επιμέτρηση των σχεδίων. 

80

Επιμορφούμενος Ε: Σχεδιαστής 

Είναι ο επιμορφούμενος ο οποίος δε διαθέτει ευχέρεια στη χρήση των Η/Υ, ούτε 

έχει σημαντική διδακτική ή εργασιακή εμπειρία σε θέματα Θερμοϋδραυλικών. 

Αναλαμβάνει επιμέρους εργασίες, κυρίως επιμέτρηση από τα σχέδια. 



φάσεις, και τους διδακτικούς στόχους. 

Επισημαίνεται ιδιαίτερα η πρακτική σημασία που έχει η συγκεκριμένη άσκηση 

καθώς αποτελεί το επιστέγασμα όλης της διαδικασίας σχεδιασμού μιας 

εγκατάστασης και καταλήγει στον προϋπολογισμό και στην προσφορά προς τον 

πελάτη. 


Δε χρειάζεται αναλυτική παρουσίαση των δραστηριοτήτων της ενότητας καθώς 

αποτελεί συνέχεια της προηγούμενης, αλλά κυρίως επειδή βασίζεται στην 

πρωτοβουλία των επιμορφούμενων. 

Παρουσιάζονται απλώς οι πηγές για τα υλικά που θα αναζητηθούν στο φάκελο του 

σεμιναρίου (Ylika Euroklima). 

Στάδιο 3ο : Εφαρμογή 

Βήμα 1 ο : Επιμετρήσεις – Κατάλογος υλικών 

Κάθε ομάδα κάνει την επιμέτρηση και συντάσσει κατάλογο υλικών. Η βασική 

επιμέτρηση στην οποία θα χρησιμοποιηθούν οι δυνατότητες του AutoCAD είναι 

αυτή των σωληνώσεων. Η εντολή που προτείνεται να χρησιμοποιηθεί είναι η 

Properties. Προσοχή θα πρέπει να δοθεί, ώστε οι σωληνώσεις στα σχέδια να είναι 

σχεδιασμένες με την εντολή Polyline, διαφορετικά θα πρέπει να γίνουν οι 

απαραίτητες διορθώσεις. 

Βήμα 2 ο : Προϋπολογισμός 

Συντάσσεται φύλλο προϋπολογισμού στο Excel με τις απαραίτητες συναρτήσεις 

υπολογισμού (Πολλαπλασιασμός =Α*Β και Άθροισμα =sum above) 


81


Βήμα 3 ο : Προσφορά 

Η κάθε ομάδα συντάσσει προφορά για ενδεχόμενο πελάτη. Η κάθε ομάδα θα 

προσπαθήσει να κάνει την καλύτερη ως προς μορφή και περιεχόμενο προσφορά 

στον πελάτη. 

Βήμα 4 ο : Ηλεκτρονική αποστολή προϋπολογισμών και προσφοράς 



Μετά το πέρας της εργασίας, γίνεται σύντομη παρουσίαση της προσφοράς κάθε 

ομάδας. 

Επίσης, γίνεται αξιολόγηση της προσφοράς της κάθε ομάδας από το σύνολο των 





• Τα σχέδια, τους προϋπολογισμούς και τις προσφορές. 

• Τα αποτελέσματα από τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις. 

• Την αξιολόγηση η οποία έγινε από το σύνολο των επιμορφούμενων κατά τη 

συζήτηση. 

Στη συνέχεια, ο επιμορφωτής θα εξετάσει τους προϋπολογισμούς και τις 

προσφορές ως προς την πληρότητα και την ορθότητα αλλά και ως προς τη 

μορφή. Επίσης, θα συνεκτιμήσει την τυχόν πρωτοτυπία και κάθε τυχόν 

επέκταση της δραστηριότητας. 

Μετά το πέρας της διαδικασίας αξιολόγησης της παρούσας ενότητας θα 

αφιερωθεί χρόνος για τη συνολική αξιολόγηση του προγράμματος. 

82

Untitled

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?