Pokaż treść!

316 SPRAW O ZD ANIA
sm akiem , eru d ycją i w yk w in tem opracow anych w n ow elach , opow ieściach i poezjach
przez W ik tora G om ulickiego, a po w o jn ie w skali znacznie szczuplejszej, lecz
z w ielk im um iarem stylistyczn ym przez S tefan a G od lew sk iego (by n ie w spom nieć
0 innych), tu u leg a dyletanckiem u rozw odnieniu, dow oln ym i deklam acyjnym am -
p lifik acjom , g in ie w reszcie p od sztukaterią, której fałszy w a ozdobnaść przypom ina
n iek ied y (o, dziw o) m łodzieńcze rapsody prozaiczne Z ygm unta K rasińskiego lub n a j­
m niej straw ne p atetyzm y M ich ała C zaykow skiego. W szystk o jest tu ogólnikow o p o d ­
n iosłe i w szystko w tórne, o czym autorka n ajm n iej zd aje się w ied zieć, n ajw id oczniej
n ie bardzo obeznana ze zw yrod n ien iam i i n aiw n ościam i rom antycznej „rom ansow
o ści“. Z zalet d otychczasow ych n ic praw ie n ie zostaje, pobieżność natom iast i doryw
czość, n ieu d o ln e archaizow anie i prostackie rytm izow anie ukazują czczość tego
sty lu naw skroś d om ow ego w yrobu. T a k ie roboty am atorskie n iegd yś przeznaczone
b y ły „dla m ło d zieży 11. L ecz m łodzież dzisiejsza, bardziej trzeźw a, sceptyczna i en tu ­
zjazm ująca się spraw dzalnym autentykiem , n ie sztucznej roboty jest spragniona,
ani afek tacji. ani też n iew yd arzon ej b allad ow ości; cóż dopiero m ów ić o praw dziw ych
m iłośnikach d ziejó w W arszaw y K siążeczka zaopatrzona jest w m niej od tekstu szab
lon ow e ilu stracje; w odbitki d rzew orytów St. M rożew skiego, zaw iłe, dram atyczne
1 w ym uskane. Szkoda w ielk a tej n ajsłu szn iejszej w zam yśle in icjatyw y.
S T E F A N N A P 1 E R S R 1
P O S P O L IT E R U S Z E N IE P O E T Ó W .
„Arikusze poetyckie" *) — to cen n y i ory g in a ln y p om ysł w yd aw n iczy, przynoszący
■zaszczyt zarów no inspiratorom ja k i w yd aw n ictw u , które p od jęło się jego realizow a­
n ia. P o ezja p olsk a n ie cieszy się, stw ierd zić trzeba, nadm ierną p opularnością wśród
czyteln ik ów . N a jle p sz e n aw et książki p oetyck ie rozchodzą się w n iew ielk iej ilości
egzem p larzy. D ru gie w yd a n ie „Łąki" L eśm iana ukazało się w przeszło 15 lat po
pierw szym , a jest to p rzecież dzieło, z którym n ie w iele in n ych m oże w spółzaw odniczyć.
T oteż, g d y ktoś zaryzyk u je rzucenie na rynek w yboru wiersizy całej p leja d y
w spółczesn ych naszych poetów , gdy u dostępni czyteln ik ow i zetknięcie się („za jed ne
50 groszy!") z liryk ą C zechow icza, P rzybosia, P iętak a i ty lu innych, gdy, słow em ,
w tych tak zob ojętn iałych na poeziję czasach urządzi jej g o rliw ą propagandę, należy
m u się za to poklask.
P oklask aw szy do syta, m uszę się jed nak za ją ć 1 drugą stroną m edalu. Z a czn ijm y od
spraw w yd aw n iczych .
C zy „A rkuszy" n ie n ależało zaopatrzyć w jakieś syntetyczne
charakterystyki autorów lub u w agi w p row ad zające w lekturę P rzecież „Arkusze" są
w yd aw n ictw em p op u laryzacyjno - prop agan d ow ym , przeznaczonym raczej
dla ogółu
czyteln ik ów , który z p o ezją styka się rzadko, n iż dla n ałogow ych konsum entów
liryk i. B yłob y to n iew ą tp liw ie trudne przy obecnym form acie „Arkuszy", ale czy
w ła śn ie n ie b yłb y tu o d p o w ied n iejszy form at gazetow y, który utaltwiiłby takie rozw iązan
ie spraw y T eraz o czy w iście zapóźno o tym rozm yślać. D laczego nie w yzyskano na.
początek, dla, wom oiżenia siły ipropągiandy, w iększej ilo ści m atadorów now ej p oezji
D la czeg o n ie ukazały się jak n a jw cześn iej po czterech pierw szych, które b yły w całym
tego słow a znaczeniu „dobrym początkiem ", arkusze Swirsziczyńskiej, Z agórskiego,
M iłosza, G ałczyń sk iego C zy w reszcie n ie dałoby się utargow ać coś z ow ych
50 groszy A b y nilkt nie m ógł się tłum aczyć, że: „droigo, sitanow.czo za drogo".
*) F. H oesick, W arszaw a.