pełny tekst
pełny tekst
pełny tekst
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
PRZEGL EPIDEMIOL 2006; 60: 673–676<br />
Hanna Berak 1 , Anna Kołakowska-Rządzka 1 , Marek Wasilewski 1 ,<br />
Janusz J. Stańczak 1 , Krzysztof Bardadin 2 , Bożena Walewska-Zielecka 3 ,<br />
Andrzej Horban 1<br />
PORÓWNANIE WCZESNEJ ODPOWIEDZI WIRUSOLOGICZNEJ<br />
W ZALEŻNOŚCI OD ZAAWANSOWANIA WŁÓKNIENIA<br />
U PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁYM WIRUSOWYM ZAPALENIEM<br />
WĄTROBY TYPU C ZAKAŻONYCH GENOTYPEM<br />
INNYM NIŻ 2 I 3 LECZONYCH<br />
PEGYLOWANYM INTERFERONEM ALFA-2B I RYBAWIRYNĄ<br />
1<br />
Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie<br />
Dyrektor Szpitala: Andrzej Horban<br />
2<br />
Zakład Patomorfologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego<br />
Kierownik Zakładu: Krzysztof Bardadin<br />
3<br />
Zakład Immunopatologii Państwowego Zakładu Higieny<br />
Kierownik Zakładu: Kazimierz Madaliński<br />
W pracy porównano wczesną odpowiedź wirusologiczną pacjentów<br />
z przewlekłym zapaleniem wątroby typu C i różnym zaawansowaniem<br />
włóknienia wątroby, leczonych pegylowanym interferonem alfa-2b i rybawiryną.<br />
Analizie poddano dane chorych z genotypami innymi niż 2 i 3.<br />
Słowa kluczowe: przewlekłe zapalenie wątroby typu C, interferon pegylowany alfa-2b,<br />
wczesna odpowiedź wirusologiczna, patologiczne włóknienie wątroby<br />
Key words: chronic hepatitis C, pegylated interferon alfa-2b, early virologic responses<br />
WSTĘP<br />
Największy odsetek eradykacji HCV uzyskuje się lecząc ostre wirusowe zapalenie wątroby<br />
(1). Jednak ze względu na zwykle bezobjawowy przebieg jest ono rozpoznawane rzadko<br />
(2). W przewlekłej postaci zakażenia HCV dotychczas preferowane jest kwalifikowanie<br />
do leczenia przeciwwirusowego chorych z włóknieniem wrotnym lub typu pomostowego.<br />
Wiadomo, że gorsze wyniki leczenia uzyskuje się w przypadkach bardziej zaawansowanego<br />
włóknienia. Należy zatem postawić pytanie, czy nie rozpoczynać terapii skojarzonej<br />
wcześniej niż dotąd jest zalecane.
H Berak, A Kołakowska-Rządzka i inni<br />
674 Nr 4<br />
MATERIAŁ I METODY<br />
W Wojewódzkim Szpitalu Zakaźnym w Warszawie leczono 134 chorych z przewlekłym<br />
wirusowym zapaleniem wątroby zakażonych genotypami innymi niż 2 i 3 interferonem<br />
pegylowanym alfa-2b i rybawiryną. Podzielono ich na cztery grupy w zależności<br />
od zaawansowania włóknienia w obrazie histopatologicznym biopunktatu wątroby. U 29<br />
chorych (grupa A) nie stwierdzono włóknienia (S-0), a zmiany zapalne oceniono jako<br />
minimalne (G-1) w skali Scheuera. Biopsje wątroby u tych chorych wykonano w latach<br />
2004 i 2005. Grupę B stanowiło 47 osób z włóknieniem małym (S-1), grupę C 33 chorych<br />
z włóknieniem miernym (S-2), a grupę D 25 chorych z włóknieniem dużym i marskością<br />
wątroby (S-3 i 4). Materiał tkankowy wątroby oceniono w skalach Scheuera u 89 pacjentów<br />
i Knodela u 45 chorych. Aktywność początkową AlAT oznaczono u wszystkich chorych.<br />
Charakterystykę grup przedstawia tabela I. Zgodnie z przyjętym protokołem leczenia<br />
pacjentom w chwili jego rozpoczęcia i po 12 tygodniach terapii oznaczono poziom wiremii<br />
metodą HVC RNA Assay i CA HCV Monitor test (Roche Diagn Sys.). W analizie<br />
statystycznej stosowano testy nieparametryczne, Chi kwadrat z korekcją według Yates’a<br />
oraz test dokładny Fisher’a (dwustronny). Za istotność statystyczną przyjęto p
Porównanie wczesnej odpowiedzi wirusologicznej<br />
Nr 4 675<br />
Tabela II.<br />
Table II.<br />
Wczesna odpowiedź wirusologiczna w grupach A, B, C i D<br />
Early virologic response in groups A, B, C, D<br />
DYSKUSJA<br />
Doniesienia o skuteczności leczenia ostrego zapalenia wątroby typu C świadczą o najbardziej<br />
efektywnej eradykacji HCV w tym okresie choroby (3, 4). W piśmiennictwie dominują<br />
jednak prace omawiające wyniki leczenia grup o małej liczebności. W wieloośrodkowym<br />
badaniu przeprowadzonym w Niemczech w latach 2001-2004 obejmującym 89 chorych<br />
oceniono odpowiedź wczesną na terapię (EVR) na 82% (5), a w grupie pacjentów ściśle<br />
przestrzegających dawkowania leków i czasu terapii na 94%. Wydaje się, że analogicznie<br />
leczenie osób z mało zaawansowanymi zmianami w wątrobie, sugerującymi krótki czas od<br />
zakażenia może przynieść lepsze rezultaty niż leczenie pacjentów według dotychczasowych<br />
zasad. Zarząd Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych oraz<br />
Polskiego Towarzystwa Hepatologicznego przyjął stanowisko, że w pierwszej kolejności<br />
do terapii przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu C należy kwalifikować osoby<br />
z zaawansowanym procesem chorobowym (6). Uzyskane w omawianym badaniu wyniki<br />
sugerują, że rozpoczynanie leczenia pzw C we wcześniejszym okresie, przed rozwojem<br />
włóknienia może zdecydowanie zwiększyć odsetek przypadków eradykacji HCV. Uzyskanie<br />
zahamowania progresji choroby jest celem pożądanym z punktu widzenia pacjenta, biorąc<br />
pod uwagę, że eradykacja nie zawsze jest możliwa (7).<br />
H Berak, A Kołakowska-Rządzka, M Wasilewski, JJ Stańczak, K Bardadin,<br />
B Walewska-Zielecka, A Horban<br />
COMPARISON OF EARLY VIROLOGIC RESPONSE AMONG PATIENTS WITH CHRONIC<br />
HEPATITIS C INFECTED WITH GENOTYPE NON 2/3 TREATED WITH PEGYLATED<br />
INTERFERON ALFA-2B AND RIBAVIRIN IN DEPENDENCE WITH HEPATIC FIBROSIS<br />
STAGES<br />
SUMMARY<br />
Early virologic response (EVR) depending on various hepatic fibrosis was analyzed at 12 week<br />
of pegylated interferon alfa-2b (Pegintron, 12 KD) with ribavirin treatment among chronic hepatitis C<br />
patients (pts) infected with genotype non 2/3. The A group composed 29 pts. They were of staging 0
H Berak, A Kołakowska-Rządzka i inni<br />
676 Nr 4<br />
and grading 1. The group B composed 47 pts of staging 1, C 33 pts of staging 2, D 35 pts of staging 3<br />
and 4. Liver biopsies were analyzed according to the Scheuer’s and Knodell’s scores. Early virologic<br />
response (ERV) was defined as decrease of VL >2 log or undetectable HCV RNA. Viral load (VL)<br />
was determined with HCV RNA Assay and CA HCV Monitor Test (Roche Diagn. Sys.). The EVR<br />
rates for the A, B, C, D groups were as follow: 86,2% (25/29), 80,9% (38/47), 75,8% (25/33) and<br />
60% (15/25), respectively.<br />
PIŚMIENNICTWO<br />
1. Gerlach JT, Diepolder HM, Zachowal R, i in. Acute hepatitis C infection: High rate of spontaneous<br />
and treatment induced viral clearance. Gastroenterology 2003; 125: 80-8.<br />
2. Alberti A, Benvegnu L. Management of hepatitis C. J Hepatol 2003; 38: 104-118.<br />
3. Kryczka W, Zarębska-Michaluk D. Treatment of acute hepatitis C. Med. Sci Mon 2003; 9 (Suppl<br />
3): 22-24.<br />
4. Kamal SM, Ismail A, Graham CS, i in. Pegylated interferon alpha therapy in acute hepatitis C:<br />
relation to hepatitis C virus specific T cell response kinetics. Hepatology 2004; 39 (6): 1721-31.<br />
5. Wiegand J, Buggisch P, Boecher W, i in. Relevance of adherence in the treatment of acute hepatitis<br />
C: Final results of the German HEP-HET Acute Hepatitis C II Trial [Abstract]. Hepatology 2005;<br />
40 (4) (Suppl 1): 647.<br />
6. Boroń-Kaczmarska A, Cianciara J, Flisiak R, i in. Stanowisko Zarządów Głównych PTEiLChZ<br />
oraz PTH dotyczące leczenia wzw typu C. Przegl Epidemiol 2005; 59: 621-622.<br />
7. Radkowski M, Gallegos-Orozco JF, Jablonska J, i in. Persistence of hepatitis C virus in patients<br />
successfully treated for chronic hepatitis C. Hepatology 2005; 41(1): 106-14.<br />
Otrzymano: 11.07.2006 r.<br />
Adres autora:<br />
Hanna Berak<br />
Wojewódzki Szpital Zakaźny<br />
ul. Wolska 37, 01-201 Warszawa<br />
tel. (022) 3355280, fax (022) 3355289<br />
e-mail hberak@wp.pl
Change language