astosowanie systemów telewizyjnych CCTV do oceny stanu ...
astosowanie systemów telewizyjnych CCTV do oceny stanu ...
astosowanie systemów telewizyjnych CCTV do oceny stanu ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
TECHNOLOGIA–MECHANIZACJA<br />
Z<strong>astosowanie</strong> systemów <strong>telewizyjnych</strong><br />
<strong>CCTV</strong> <strong>do</strong> <strong>oceny</strong> <strong>stanu</strong> technicznego<br />
kanałów betonowych<br />
Prof. dr hab. inż. Andrzej Kuliczkowski, dr inż. Dariusz Zwierzchowski,<br />
Politechnika Świętokrzyska<br />
A R T Y K U ŁY P R O B L E M O W E<br />
1. Wprowadzenie<br />
Rozwój systemów <strong>telewizyjnych</strong><br />
<strong>CCTV</strong> (Closed Circuit Television),<br />
a w szczególności ich miniaturyzacja<br />
przyczyniły się <strong>do</strong> ich szerokiego<br />
zastosowania w badaniu rurociągów<br />
i kanałów podziemnych<br />
bez konieczności ich odkopywania.<br />
Dotyczy to szczególnie rurociągów<br />
i kanałów nieprzełazowych, to jest<br />
o wymiarach przekrojów poprzecznych<br />
uniemożliwiających realizację<br />
wewnętrznej inspekcji przez człowieka.<br />
Pomimo jednak zastosowania<br />
tych najnowszych rozwiązań<br />
technicznych nie zawsze jest możliwa<br />
przy ich pomocy pełna ocena<br />
<strong>stanu</strong> technicznego kanału (szczególnie<br />
ocena bezpieczeństwa konstrukcji<br />
kanałowej), gdyż zarejestrowany<br />
obraz z badań ukazuje<br />
jedynie wewnętrzną powierzchnię<br />
rury lub kanału.<br />
2. Telewizyjne systemy inspekcyjne<br />
<strong>CCTV</strong><br />
Obecnie, <strong>do</strong> inspekcji urządzeniami<br />
telewizyjnymi <strong>CCTV</strong> najczęściej<br />
stosowanymi są systemy przenośne<br />
(rys. 1a) lub zabu<strong>do</strong>wane<br />
na pojazdach inspekcyjnych (rys.<br />
1b), składające się z takich podstawowych<br />
elementów, jak:<br />
– panel sterujący z zabu<strong>do</strong>wanym<br />
monitorem i magnetowidem,<br />
– manualny lub zautomatyzowany<br />
kołowrót z nawiniętym kablem<br />
kamerowym i licznikiem badanych<br />
metrów,<br />
– wózek kamerowy z napędem<br />
kołowym lub gąsienicowym,<br />
– obrotowa głowica kolorowej<br />
kamery z zabu<strong>do</strong>wanym oświetleniem.<br />
Współczesne kamery charakteryzują<br />
się małymi rozmiarami, bardzo<br />
wysoką rozdzielczością, zmienną<br />
ogniskową obiektywu i ruchomą<br />
głowicą, co znacznie polepsza<br />
jakość obrazu wyszukiwanych uszkodzeń<br />
i nieprawidłowości. Systemy<br />
inspekcyjne umożliwiają przeprowadzenie<br />
oględzin <strong>stanu</strong> technicznego<br />
badanego rurociągu lub<br />
kanału oraz rejestrację na taśmach<br />
video lub płytach DVD obrazu<br />
z badań.<br />
3. Wyniki badań inspekcyjnych<br />
betonowych przewodów kanalizacyjnych<br />
Poniżej zaprezentowano w formie<br />
tabelarycznej wyniki badań inspekcyjnych<br />
betonowych przewodów<br />
kanalizacyjnych z okresu pięciu lat<br />
wykonane w Katedrze Wo<strong>do</strong>ciągów<br />
i Kanalizacji Politechniki Świętokrzyskiej.<br />
Łącznie badaniom poddano<br />
20482,10 m na terenie całej<br />
Polski.<br />
Rys. 1. Systemy inspekcyjne <strong>CCTV</strong>: a) przenośny system inspekcyjny b) system zabu<strong>do</strong>wany w pojeździe inspekcyjnym<br />
18<br />
PRZEGLĄD BUDOWLANY 10/2006
TECHNOLOGIA–MECHANIZACJA<br />
Tabela 1. Wyniki badań kanałów betonowych w zależności od lat ich bu<strong>do</strong>wy<br />
Lata<br />
bu<strong>do</strong>wy<br />
Długość<br />
zbadanych kanałów<br />
[m]<br />
Tabela 1 zawiera wyniki z badań<br />
kanałów betonowych uzależnione<br />
od lat ich bu<strong>do</strong>wy. Zestawiono długości<br />
zbadanych kanałów, liczbę<br />
zbadanych odcinków, liczbę odcinków,<br />
na których występują uszkodzenia<br />
oraz liczbę stwierdzonych<br />
uszkodzeń.<br />
W tabeli 2 zestawiono szczegółowe<br />
wyniki badań inspekcyjnych<br />
w zależności od lat bu<strong>do</strong>wy kanału.<br />
W tabeli tej zestawione zostały<br />
długości poszczególnych uszkodzeń<br />
mechanicznych konstrukcji<br />
kanałowych, takich jak pęknięcia<br />
podłużne i obwo<strong>do</strong>we, pęknięcia<br />
podłużne i obwo<strong>do</strong>we z przemieszczeniem<br />
fragmentów konstrukcji,<br />
korozja i starcie kanału.<br />
PRZEGLĄD BUDOWLANY 10/2006<br />
Liczba odcinków<br />
[szt.]<br />
Przeprowadzone badania wykazały,<br />
że na 622 zbadanych odcinków<br />
betonowych przewodów kanalizacyjnych,<br />
których łączna długość<br />
wynosi 20482,10 m, na 267<br />
odcinkach występują uszkodzenia.<br />
Stanowi to 43% wszystkich zbadanych<br />
odcinków i przy liczbie 884<br />
uszkodzeń wynosi 4,31 uszkodzenia<br />
na 100 m zbadanych kanałów.<br />
Nie oznacza to jednak, że blisko<br />
połowa zbadanych odcinków<br />
wymaga natychmiastowej naprawy,<br />
ponieważ za uszkodzony odcinek<br />
uważany jest zarówno taki,<br />
na którym wystąpiło pęknięcie<br />
z przemieszczeniem fragmentów<br />
konstrukcji lub całkowite zniszczenie<br />
konstrukcji kanału, jak również<br />
taki, na którym zaobserwowano<br />
np. tylko niewielkie pęknięcie lub<br />
wykruszenie przy złączu konstrukcji.<br />
Zakładając, że natychmiastowej<br />
naprawie należy poddać każdy<br />
odcinek, na którym wystąpiło<br />
zniszczenie konstrukcji kanałowej<br />
stwierdzono, że <strong>do</strong> naprawy takiej<br />
kwalifikuje się 9,5% zbadanych<br />
odcinków kanałów betonowych.<br />
Liczba odcinków z uszkodzonymi<br />
kanałami [szt.] / [%]<br />
Liczba uszkodzeń<br />
[szt.]<br />
10-te 215,3 8 1 / 12,5 17<br />
20-te 938,4 19 12 / 63,2 92<br />
30-te 2571,3 91 45 / 49,5 226<br />
40-te 813,3 26 19 / 73,1 70<br />
50-te 1601,0 65 39 / 60,0 182<br />
60-te 2003,0 88 29 / 33,0 59<br />
70-te 4800,2 134 68 / 50,7 136<br />
80-te 5257,9 128 37 / 28,9 74<br />
90-te 2281,7 63 17 / 27,0 28<br />
Razem 20482,1 622 267 / 42,9 884<br />
Tabela 2. Wyniki badań <strong>do</strong>tyczące korozji, starcia dna i pęknięć w kanałach betonowych w zależności od lat ich bu<strong>do</strong>wy<br />
Lata<br />
bu<strong>do</strong>wy<br />
Korozja<br />
konstrukcji<br />
kanałów<br />
[m]<br />
Starcie dna<br />
konstrukcji<br />
kanałów<br />
[m]<br />
Pęknięcie<br />
podłużne<br />
[m]<br />
Pęknięcie<br />
podłużne<br />
z przemieszczeniem<br />
[m]<br />
Pęknięcie<br />
obwo<strong>do</strong>we<br />
[m]<br />
Pęknięcie<br />
obwo<strong>do</strong>we<br />
z przemieszczeniem<br />
[m]<br />
Całkowita<br />
długość<br />
[m]<br />
10-te 215,3 215,3 0,0 0,0 0,0 0,0 215,3<br />
20-te 726,4 726,4 42,2 0,6 7,9 0,6 938,4<br />
30-te 1325,6 1153,2 43,9 0,0 7,1 0,0 2571,3<br />
40-te 677,5 677,5 3,1 0,9 0,2 0,9 813,3<br />
50-te 1193,1 1193,1 7,8 0,0 1,9 0,0 1601,0<br />
60-te 111,3 111,3 19,5 1,0 6,3 0,0 2003,0<br />
70-te 0 0 276,8 14,6 8,0 11,8 4800,2<br />
80-te 0 0 3,6 6,8 2,4 7,0 5257,9<br />
90-te 0 0 1,9 0,0 0,4 0,0 2281,7<br />
Razem 4249,2 4076,8 398,8 23,9 34,2 20,3 20482,1<br />
Analizując uzyskane wyniki zaprezentowane<br />
w tabeli 2 można<br />
stwierdzić, że najczęściej obserwowanym<br />
uszkodzeniem kanałowych<br />
konstrukcji betonowych są<br />
wżery korozyjne, które występują<br />
na 20,7% przebadanej długości<br />
kanałów. Niewiele mniejszy<br />
udział ma starcie dna konstrukcji<br />
kanałowej, które wynosi 19,9%<br />
przebadanej długości kanałów.<br />
Uszkodzenia te występują w kanałach<br />
wybu<strong>do</strong>wanych w latach 60-<br />
-tych i starszych. W przypadku<br />
innych uszkodzeń zarejestrowanych<br />
w trakcie badań, takich jak<br />
pęknięcia podłużne, pęknięcia<br />
podłużne z przemieszczeniem<br />
fragmentów elementów konstrukcji,<br />
pęknięcia obwo<strong>do</strong>we i pęknięcia<br />
obwo<strong>do</strong>we z przemieszczeniem<br />
fragmentów elementów<br />
konstrukcji, ich udział procentowy<br />
w przebadanej długości jest dużo<br />
mniejszy i wynosi od 1,9 <strong>do</strong> 0,1%.<br />
A R T Y K U ŁY P R O B L E M O W E<br />
19
TECHNOLOGIA–MECHANIZACJA<br />
156 szt. (17,6%)<br />
korozja konstrukcji<br />
151 szt. (17,1%)<br />
starcie konstrukcji<br />
176 szt. (19,9%)<br />
pęknięcie konstrukcji<br />
342 szt. (38,7%)<br />
ubytki konstrukcji<br />
59 szt. (6,7%)<br />
zawalenie konstrukcji<br />
A R T Y K U ŁY P R O B L E M O W E<br />
20<br />
Rys. 2. Ilościowy udział poszczególnych uszkodzeń kanałów stwierdzonych<br />
w trakcie badań inspekcyjnych<br />
Na podstawie badań inspekcyjnych<br />
określono też ilościowy udział<br />
wszystkich zaobserwowanych<br />
w trakcie badań uszkodzeń betonowych<br />
konstrukcji kanałowych,<br />
który przedstawiono na rysunku 2.<br />
4. Propozycja podziału kanałów<br />
z uwagi na ich stan techniczny<br />
Proponuje się <strong>do</strong>konanie podziału<br />
eksploatowanych kanałów na<br />
sześć klas uwzględniając ich stan<br />
techniczny (w tym m.in. stopień<br />
skoro<strong>do</strong>wania, starcia dna, zaistnienia<br />
rys i pęknięć), a także<br />
poprawność ich posa<strong>do</strong>wienia<br />
w gruncie, uwzględniając ewentualne<br />
występowanie pustek<br />
powietrznych w gruntach spoistych<br />
lub rozluźnień gruntów niespoistych<br />
na zewnątrz konstrukcji<br />
kanałowych.<br />
Propozycja podziału kanałów<br />
z uwagi na ich stan techniczny<br />
na sześć klas (rys. 3) powstała<br />
po wnikliwym przeanalizowaniu<br />
14-letnich badań kanałów techniką<br />
video wykonanych przez<br />
Katedrę Wo<strong>do</strong>ciągów i Kanalizacji<br />
Politechniki Świętokrzyskiej w kilkudziesięciu<br />
miastach Polski rozmieszczonych<br />
w różnych regionach<br />
kraju. Wyniki tych badań<br />
opisano m.in. w [3, 4, 11].<br />
Zakwalifikowanie kanałów <strong>do</strong> jednej<br />
z sześciu zaproponowanych<br />
klas ułatwia w następnej kolejności<br />
<strong>do</strong>bór optymalnej metody<br />
ich odnowy. Proponowane są<br />
następujące klasy <strong>stanu</strong> technicznego<br />
kanałów:<br />
Klasa I. Kanał ma konstrukcję<br />
w pełni nośną, a wokół niego<br />
występują rozluźnienia gruntu lub<br />
puste przestrzenie powietrzne<br />
(rys. 3a).<br />
Klasa II. Kanał jest częściowo<br />
skoro<strong>do</strong>wany, starty na dnie, uszkodzony<br />
mechanicznie lub zarysowany<br />
i w związku z tym częściowo<br />
utracił swoją nośność. Jest on<br />
jednak prawidłowo posa<strong>do</strong>wiony<br />
w gruncie (rys. 3b). Zainicjowane<br />
zostały procesy działające destrukcyjnie<br />
na konstrukcję kanałową<br />
zmniejszające jego nośność.<br />
W określonej perspektywie czasowej<br />
istnieje ryzyko całkowitej<br />
utraty nośności kanału.<br />
Klasa III. Kanał nie jest w stanie<br />
sam przenieść działających nań<br />
obciążeń, np. ma on podłużne<br />
pęknięcia występujące na całej<br />
grubości konstrukcji kanałowej.<br />
Jest on jednak nadal w tzw. stanie<br />
równowagi układu kanał – grunt,<br />
z uwagi na prawidłowe jego posa<strong>do</strong>wienie<br />
w gruncie (rys. 3c).<br />
W określonej perspektywie czasowej<br />
istnieje ryzyko utraty nośności<br />
układu kanał – grunt (rys. 3f)<br />
i zawalenia się konstrukcji kanałowej.<br />
Klasa IV. Kanał ma konstrukcję<br />
w pełni nośną, ale na zewnątrz<br />
konstrukcji kanałowej występują<br />
rozluźnienia gruntu lub puste<br />
przestrzenie powietrzne (rys. 3d),<br />
spowo<strong>do</strong>wane np. infiltracją wód<br />
Rys. 3. Podział kanałów na sześć<br />
klas zróżnicowanych stanem technicznym<br />
układu kanał – grunt [3]<br />
PRZEGLĄD BUDOWLANY 10/2006
TECHNOLOGIA–MECHANIZACJA<br />
gruntowych z gruntem <strong>do</strong> wnętrza<br />
kanału przez nieszczelne złącza<br />
rur.<br />
Klasa V. Dotyczy <strong>stanu</strong> technicznego<br />
konstrukcji kanałowej,<br />
jak w grupie II oraz <strong>do</strong>datkowo<br />
występującego nieprawidłowego<br />
posa<strong>do</strong>wienia w gruncie (rys. 3e).<br />
Zaistniały procesy destrukcyjne<br />
działające na konstrukcję kanałową<br />
(obniżające jej nośność) oraz<br />
czynniki destabilizujące grunt<br />
w zewnętrznym otoczeniu kanału<br />
spowo<strong>do</strong>wane np. infiltracją wód<br />
gruntowych z gruntem <strong>do</strong> wnętrza<br />
kanału.<br />
Klasa VI. Układ kanał – grunt<br />
nie jest nośny. Zarówno konstrukcja<br />
kanałowa nie jest nośna z uwagi<br />
na jej spękanie i przemieszczenia<br />
spękanych fragmentów, po<strong>do</strong>bnie<br />
jak otaczający ją grunt zdestabilizowany<br />
np. infiltracją wody gruntowej<br />
<strong>do</strong> wnętrza kanału lub eksfiltracją<br />
ścieków z kanału <strong>do</strong> gruntu<br />
(rys. 3f).<br />
5. Celowość wykonywania<br />
i zakres ekspertyz konstrukcyjnych<br />
kanałów<br />
PRZEGLĄD BUDOWLANY 10/2006<br />
Do badania <strong>stanu</strong> technicznego<br />
kanałów stosowane są już bardzo<br />
często specjalne kamery kanalizacyjne<br />
opisane m.in. w [3, 4].<br />
Możliwości <strong>do</strong>konania <strong>oceny</strong> bezpieczeństwa<br />
konstrukcji kanału<br />
w oparciu o wyniki jego badań<br />
techniką video przy zastosowaniu<br />
kamer kanalizacyjnych są jednak<br />
ograniczone. Kamera pokazuje<br />
jedynie wnętrze kanału. Badanie<br />
kanału kamerą nie <strong>do</strong>starcza badającemu<br />
informacji o parametrach<br />
geometrycznych kanału, w tym<br />
grubości jego powłoki konstrukcyjnej,<br />
rodzaju złączy rur (<strong>do</strong>tyczy<br />
to głównie rur betonowych:<br />
czy jest złącze kielichowe, na styk,<br />
czy na zakład?), szczelności złączy<br />
rur w przypadku, gdy zwierciadło<br />
wody gruntowej znajduje się<br />
poniżej dna kanału, rodzaju zastosowanego<br />
uszczelnienia na złączu<br />
(uszczelka gumowa czy np. sznur<br />
konopny z bitumem), o stanie<br />
technicznym zewnętrznej powłoki<br />
rur (które mogą być znacząco<br />
skoro<strong>do</strong>wane), o sposobie posa<strong>do</strong>wienia<br />
kanału (rodzaju podłoża:<br />
gruntowe czy betonowe oraz kącie<br />
posa<strong>do</strong>wienia kanału na podłożu<br />
gruntowym), o rodzaju i parametrach<br />
technicznych gruntu otaczającego<br />
kanał, w tym o możliwości<br />
występowania pustek powietrznych<br />
lub rozluźnień gruntu na<br />
zewnątrz konstrukcji kanałowej.<br />
Przykładem na ograniczone możliwości<br />
kamery kanalizacyjnej w zakresie<br />
<strong>do</strong>starczanych informacji<br />
dla <strong>oceny</strong> <strong>stanu</strong> technicznego<br />
kanału może być przykład zilustrowany<br />
zdjęciami na rysunku 4.<br />
Rys. 4. Infiltracja ścieków sanitarnych<br />
<strong>do</strong> wnętrza kanału [6]<br />
Na zdjęciach tych wi<strong>do</strong>czna<br />
jest infiltracja <strong>do</strong> wnętrza kanału<br />
nie wody gruntowej, lecz ścieków<br />
sanitarnych. Powstaje pytanie<br />
w jaki sposób było możliwe zaistnienie<br />
tego zjawiska. Po włożeniu<br />
<strong>do</strong> końca górnego odcinka kanału<br />
korka pneumatycznego wstrzymującego<br />
przepływ ścieków badano<br />
<strong>do</strong>lny odcinek kanału nie stwierdzając<br />
jakichkolwiek uszkodzeń<br />
czy nieszczelności kanałowych.<br />
Po około 5–10 minutach podczas<br />
cofania kamery <strong>do</strong> studzienki,<br />
z której kamerę włożono <strong>do</strong> kanału<br />
zaobserwowano na kilku złączach<br />
w okolicy studzienki bardzo<br />
intensywną infiltrację pokazaną<br />
na rysunku 4. W czasie tych 5–10<br />
minut ścieki w zamkniętym korkiem<br />
pneumatycznym kanale górnym<br />
spiętrzyły się i zaczęły przez<br />
nieszczelne złącza rur wypływać<br />
z kanału <strong>do</strong> gruntu, a następnie<br />
opłynąwszy studzienkę kanalizacyjną<br />
zaczęły wpływać <strong>do</strong> <strong>do</strong>lnego<br />
odcinka kanału przez nieszczelne<br />
złącza rur. Gdyby badanie<br />
trwało krócej lub przy wycofywaniu<br />
kamery nie obserwowano<br />
by kanału nie stwierdzono by nieszczelności<br />
złączy rur kanałowych<br />
oraz istnienia pustek powietrznych<br />
w gruncie na zewnątrz kanału.<br />
Zaobserwowane zjawisko klasyfikuje<br />
kanał <strong>do</strong> <strong>stanu</strong> IV pokazanego<br />
na rysunku 3. i potwierdza,<br />
iż informacje uzyskane z badań<br />
kanałów techniką video nie zawsze<br />
są wystarczające <strong>do</strong> <strong>do</strong>konania<br />
pełnej <strong>oceny</strong> <strong>stanu</strong> technicznego<br />
kanału, a w tym przypadku <strong>oceny</strong><br />
szczelności złączy rur i potwierdzenia<br />
istnienia pustek powietrznych<br />
w gruncie na zewnątrz konstrukcji<br />
kanałowej.<br />
Skoro badanie kanału techniką<br />
video nie <strong>do</strong>starcza badającemu<br />
tak wielu informacji, dlaczego jest<br />
ono zatem tak powszechnie stosowane?<br />
Otóż pozwala ono wykryć<br />
stany awaryjne kanału (klasa VI,<br />
rys. 3) i stany przedawaryjne (klasa<br />
V, rys. 3), wreszcie stany mogące<br />
być przedawaryjnymi (klasa II i V,<br />
rys. 3).<br />
Badania kanalizacji techniką video<br />
umożliwiają przede wszystkim<br />
stwierdzenie występowania wad<br />
i nieprawidłowości typu hydrauliczno-eksploatacyjnego,<br />
takich jak<br />
występowanie osadów dennych,<br />
przerostów korzeni drzew <strong>do</strong> wnętrza<br />
kanału, rozsunięć złączy rur,<br />
występowania nieprawidłowego<br />
spadku podłużnego, nieprawidłowego<br />
podłączenia przykanalików<br />
<strong>do</strong> kanału czy występowanie zjawiska<br />
infiltracji wód gruntowych<br />
<strong>do</strong> wnętrza kanału.<br />
Badając zatem kanał techniką<br />
video należy pamiętać, że badanie<br />
takie umożliwia hydrauliczno-<br />
-eksploatacyjną ocenę badanego<br />
A R T Y K U ŁY P R O B L E M O W E<br />
21
TECHNOLOGIA–MECHANIZACJA<br />
A R T Y K U ŁY P R O B L E M O W E<br />
22<br />
kanału, a tylko w pewnych przypadkach<br />
ocenę bezpieczeństwa<br />
jego konstrukcji. Ocena bezpieczeństwa<br />
eksploatowanej konstrukcji<br />
kanałowej dawno wbu<strong>do</strong>wanej<br />
jest możliwa <strong>do</strong>piero po<br />
wykonaniu <strong>do</strong>datkowych badań<br />
wykonanych w wykopie po odkopaniu<br />
kanału (rys. 5). Konieczne<br />
wtedy jest wykonanie pomiarów<br />
geometrycznych powłoki kanału,<br />
badań własności materiałowych<br />
jego konstrukcji wykonywanych<br />
najczęściej metodami nieniszczącymi<br />
oraz <strong>do</strong>konanie <strong>oceny</strong><br />
sposobu posa<strong>do</strong>wienia kanału<br />
w gruncie. W przypadku kanałów<br />
żelbetowych istotne jest ustalenie<br />
rodzaju zastosowanych prętów<br />
zbrojeniowych (rodzaj stali, średnica<br />
prętów), odległości rozmieszczenia<br />
prętów zbrojeniowych oraz<br />
otuliny zbrojenia. Wskazane jest<br />
także sprawdzenie szczelności<br />
złączy rur oraz sposobu ich uszczelnienia.<br />
Istotne dla <strong>do</strong>konania <strong>oceny</strong> bezpieczeństwa<br />
konstrukcji kanałowych<br />
są także geotechniczne<br />
badania gruntu wokół kanału.<br />
Badania te umożliwiają określenie<br />
rodzaju gruntu zasypowego<br />
oraz stopnia jego zagęszczenia.<br />
Wielkości te są niezbędne<br />
<strong>do</strong> ustalenia obciążeń działających<br />
na kanał.<br />
Rys. 5. Odkopany kanał w trakcie<br />
wykonywania ekspertyzy<br />
Po wykonaniu ww. badań materiałowych<br />
i geotechnicznych należy<br />
sporządzić obliczenia statyczno-<br />
-wytrzymałościowe uwzględniając<br />
wpływy reologiczne, jakie zaszły<br />
w gruncie po wbu<strong>do</strong>waniu kanału.<br />
Realizacja tych obliczeń możliwa<br />
jest w oparciu o m.in. [1, 2, 9].<br />
Obliczenia statyczno-wytrzymałościowe<br />
umożliwiają <strong>do</strong>kładne<br />
określenie współczynnika bezpieczeństwa<br />
badanej konstrukcji<br />
kanałowej.<br />
Mając na względzie wyżej podane<br />
ograniczone możliwości <strong>oceny</strong><br />
<strong>stanu</strong> technicznego kanału w oparciu<br />
o jego badanie techniką video,<br />
należy prawie zawsze (za wyjątkiem<br />
przypadku pokazanego<br />
w kl. VI, na rysunku 3) <strong>do</strong>konywać<br />
kompleksowych badań jego <strong>stanu</strong><br />
technicznego w przypadkach,<br />
gdy podejmowana jest decyzja<br />
o odnowie kanału. Badania takie<br />
<strong>do</strong>starczają wtedy informację,<br />
czy np. oferowana w technologii<br />
odnowy kanału powłoka ma<br />
w pełni zastąpić istniejący kanał<br />
czy tylko „<strong>do</strong>mocnić” wytrzymałościowo,<br />
czy wreszcie nie musi<br />
go „<strong>do</strong>macniać”, a tylko poprawić<br />
jego parametry hydrauliczno-eksploatacyjne.<br />
6. Zakończenie<br />
Podane informacje o systemach<br />
inspekcyjnych <strong>CCTV</strong>, zestawienie<br />
wyników badań kanałów betonowych<br />
oraz zaproponowany podział<br />
kanałów z uwagi na ich stan techniczny<br />
wskazują, że w wielu przypadkach<br />
ocena <strong>stanu</strong> technicznego<br />
kanałów betonowych wyłącznie<br />
w oparciu o wyniki badań kanałów<br />
techniką video jest niemożliwa.<br />
Bazując wyłącznie na wynikach<br />
badań kanałów techniką video<br />
bardzo często podejmuje się<br />
decyzje <strong>do</strong>tyczące określonych<br />
technik ich bezwykopowej odnowy.<br />
W takich przypadkach bardzo<br />
rzadko wykonuje się ekspertyzę<br />
konstrukcji kanałowej oraz tok<br />
obliczeń statyczno-wytrzymałościowych<br />
umożliwiający <strong>do</strong>bór<br />
odpowiedniej nośności powłoki<br />
odnawiającej taki kanał. Konsekwencją<br />
tego faktu jest często<br />
nie<strong>do</strong>wymiarowanie lub przewymiarowanie<br />
konstrukcji kanałowej.<br />
Celowe jest szerokie rozpropagowanie<br />
faktu, iż wyniki badań kanałów<br />
techniką video w większości<br />
przypadków nie mogą stanowić<br />
podstawy podjęcia decyzji o zastosowaniu<br />
bezwykopowej techniki<br />
ich odnowy oraz przyjęcia powłoki<br />
odnowieniowej bez wykonania<br />
niezbędnego w tym przypadku<br />
toku obliczeń statyczno-wytrzymałościowych.<br />
BIBLIOGRAFIA<br />
[1] Kuliczkowski A., Obliczanie<br />
konstrukcji przewodów wo<strong>do</strong>ciągowych<br />
i kanalizacyjnych ułożonych w gruncie,<br />
Politechnika Świętokrzyska, skrypt nr 161.<br />
Kielce, 1988<br />
[2] Kuliczkowski A., Projektowanie konstrukcji<br />
przewodów kanalizacyjnych, Politechnika<br />
Świętokrzyska, skrypt nr 356, Kielce, 2000<br />
[3] Kuliczkowski A., Problemy<br />
bezodkrywkowej odnowy przewodów<br />
kanalizacyjnych, Politechnika Świętokrzyska,<br />
monografia nr 13, Kielce, 1998<br />
[4] Kuliczkowski A., Rury kanalizacyjne<br />
t. I. Własności materiałowe, Politechnika<br />
Świętokrzyska, monografia nr 28,<br />
Kielce, 2001<br />
[5] Kuliczkowski A., Zwierzchowski D.,<br />
Kryteria <strong>do</strong>boru systemów inspekcyjnych<br />
<strong>do</strong> badania sieci kanalizacyjnych. Instal nr 5,<br />
2001, s. 46–49<br />
[6] Kuliczkowski A., Zwierzchowski D.,<br />
Katalog zdjęć z badań inspekcyjnych<br />
kanałów techniką video, EuroKan,<br />
Kielce, 2002<br />
[7] Kuliczkowski A., Kuliczkowska E., Katalog<br />
zdjęć z ekspertyz konstrukcji kanałowych,<br />
Wod-Kan Consulting, Kielce, 2002<br />
[8] Kuliczkowski A., Zwierzchowski D.,<br />
Inspekcja i monitorowanie sieci, Inżynieria<br />
Bezwykopowa, Informator: Technologie<br />
bezwykopowe, 2003, s. 37–37<br />
[9] Kuliczkowski A., Rury kanalizacyjne<br />
t. II. Projektowanie konstrukcji, Politechnika<br />
Świętokrzyska, monografia nr 242, s. 507,<br />
Kielce, 2004<br />
[10] Zwierzchowski D., Analiza uszkodzeń<br />
kanałów betonowych badanych techniką<br />
video. Polsko-Duńska Konferencja Naukowo-<br />
-Techniczna: Woda – Człowiek – Śro<strong>do</strong>wisko<br />
– Współczesność – Wyzwanie XXI wieku.<br />
Kołobrzeg – Kopenhaga, 2000, s. 189–196<br />
[11] Zwierzchowski D. Analiza<br />
bezpieczeństwa betonowych i kamionkowych<br />
przewodów kanalizacyjnych. Praca<br />
<strong>do</strong>ktorska. Politechnika Świętokrzyska,<br />
Kielce, 2001<br />
PRZEGLĄD BUDOWLANY 10/2006
Change language