Zmiany polskiego prawa wodnego niezbędne dla pełnej ... - WWF

m. in. koszty związane z inwestowaniem i eksploatacją (koszty ”utrzymania wód” to część kosztów
eksploatacyjnych), a zwłaszcza koszty związane z poprawą stanu ekosystemów wodnych i od wody
zależnych, zdegradowanych przez użytkowanie wód.
Reasumując, ustanowione przez Dyrektywę mechanizmy ekonomiczne skutecznie ograniczające
marnotrawstwo środków i dewastację środowiska nie zostały konsekwentnie przeniesione do
krajowego ustawodawstwa.
4.7 Udział społeczny w podejmowaniu decyzji
Ustawa stanowi, że udział społeczny w procesach podejmowania decyzji realizowany jest m. in.
poprzez Krajową Radę Gospodarki Wodnej, oraz rady gospodarki wodnej regionów wodnych.
Uprawnienia rad oraz tryb ich powoływania budzą zasadnicze zastrzeżenia.
Wątpliwości budzi funkcja Rad jako „organu doradczego” W połączeniu z trybem powoływania
rad przez urzędników, którym rada ma doradzać rady stają się „elementem dekoracyjnym”, którego
jedynym zadaniem wydaje się tworzenie pozorów udziału użytkowników wody w podejmowaniu
decyzji. W systemie francuskim rady dorzeczy są władzą wodną – powołują i odwołują dyrektorów
zarządów zlewni, zatwierdzają plany rzeczowe i finansowe, kontrolują realizacje tych planów.
Opisany w ustawie tryb powoływania rad (Krajowej i regionalnych) budzi istotne wątpliwości
zarówno z punktu widzenie interesów organizacji pozarządowych jak i ze względu na realizacje
zasady rozwoju zrównoważonego. Oto główne zastrzeżenia:
• Zasada rozwoju zrównoważonego zakłada równorzędność celów społeczno – ekonomicznych
i celów środowiskowych. Z zasady tej wynika bezpośrednio konieczność równowagi
pomiędzy liczbą członków rady reprezentujących grupy zorientowane na cele gospodarcze
i cele środowiskowe. Powołując radę regionu zgodnie z zasadami Art. 100, ust. 3, można
całkowicie pominąć reprezentantów zainteresowanych realizacją celów środowiskowych
(takie tendencje zaobserwowano – nie są one domniemaniem lecz faktem!).
• Członkowie rad nie są rzeczywistymi reprezentantami grup interesów, ponieważ nie są
wyłonieni „oddolnie” np. przez głosowanie wśród członków grupy interesów, tylko poprzez.
biurokratyczne gremia takie jak np. wymienione w ustawie : ”organy samorządu
terytorialnego, organizacje gospodarcze, rolnicze, rybackie oraz społeczne związane
z gospodarką wodną". Ponadto wymienione gremia nie wybierają lecz jedynie proponują
kandydatów, a faktyczny wybór należy do dyrektora, który zapewne wybierze kandydata
spolegliwego, a nie walczącego o interesy grupy. Biurokracja ma swoje interesy
(utrzymanie/rozszerzenie zakresu władzy, awanse itp.) często nie są one tożsame z interesami
użytkowników wód. Przechodząc do konkretów: lepszą reprezentacją interesów energetyki
jest przedstawiciel spółki eksploatującej elektrownie wodne, a nie przedstawiciel
odpowiedniego departamentu w resorcie energetyki. Uwagi powyższe dotyczą również
reprezentacji organizacji pozarządowych.
Podsumowując, Rada w obecnej i proponowanej formule prawnej, nie ma (jako „organ
doradczy”) realnego wpływu na decyzje oraz nie zapewnia należytej reprezentacji w podejmowaniu
decyzji poszczególnym grupom interesów, a zatem nie tworzy możliwości uzyskiwania decyzji
zgodnych z zasadą rozwoju zrównoważonego.
Projekt nowelizacji Prawa Wodnego zupełnie nie definiuje, jak proces udziału społecznego
w przygotowywaniu planów gospodarowania wodami w dorzeczach miałby przebiegać, brak jest też
delegacji dla Ministra Środowiska, który mógłby to określić w drodze rozporządzenia. Jedyny ślad to
21