materiały uzupełniajÄ ce do instrukcji urzÄ dzania lasu - Stary serwis ...

MATERIAŁY UZUPEŁNIAJĄCEDO INSTRUKCJIURZĄDZANIA LASU

MATERIAŁY UZUPEŁNIAJĄCEDO INSTRUKCJIURZĄDZANIA LASU

Wydano na zlecenie Dyrekcji Generalnej Lasów PaństwowychWarszawa 2006© Centrum Informacyjne Lasów Państwowychul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. nr 302-362 Warszawatel. (0-22) 822 49 31, fax (0-22) 823 96 79e-mail: wydawnictwa@lasy.gov.plwww.lp.gov.plOpracowanieKrzysztof OkłaRedakcjaTomasz ZygmontRedakcja technicznaBożena WidłaszewskaKorektaMaria SudaISBN 10: 83-89744-39-2ISBN 13: 978-83-89744-39-5

SPIS TREŚCI1. INDEKS DO INSTRUKCJI URZĄDZANIA LASU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51.1. Część I, III, E . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71.2. Część II. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 532. ZESTAWIENIE TABEL I WZORÓW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 672.1. Część I i III. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 692.2. Część II. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 733. ZESTAWIENIE AKTÓW PRAWNYCH, INSTRUKCJI, WYTYCZNYCH 754. SŁOWNIK TERMINÓW I POJĘĆ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 834.1. Z ZAKRESU LEŚNICTWA – użytych w Instrukcji urządzania lasu . . . . . . 854.2. Z ZAKRESU GEOMATYKI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151E. STANDARD LEŚNEJ MAPY NUMERYCZNEJ – SLMN(załącznik – płyta CD)E1. Zarządzenie nr 74 z 23 sierpnia 2001 r.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1E2. Zarządzenie nr 58 z 15 lipca 2002 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4E3. Zarządzenie nr 5 z 13 stycznia 2003 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6E4. Zarządzenie nr 41 z 7 czerwca 2004 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8E5. Zarządzenie nr 34 z 20 kwietnia 2005 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10E6. Tekst jednolity załączników do zarządzenia określającego standard leśnejmapy numerycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12Załącznik nr 1. Struktura bazy geometrycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13Załącznik nr 2. Wykaz materiałów źródłowych do wykonania baz danychsystemu informacji przestrzennej nadleśnictwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62Załącznik nr 3. Format i struktura danych przekazywanych przezwykonawców mapy numerycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66Załącznik nr 4. Kontrola danych geometrycznych i opisowych . . . . . . . . . 86

Załącznik nr 5. Legenda leśnej mapy numerycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90Załącznik nr 6. Słownik obiektów geometrycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112Załącznik nr 7. Archiwizacja i ochrona danych systemu informacjiprzestrzennej na szczeblu nadleśnictwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124Załącznik nr 8. Aktualizacja systemu informacji przestrzennejna szczeblu nadleśnictwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127Załącznik nr 9. Eksploatacja leśnej mapy numerycznej . . . . . . . . . . . . . . . 130

1. INDEKS DO INSTRUKCJIURZĄDZANIA LASU

Indeks do Instrukcji urządzania lasuIndeks do Instrukcji urządzania lasu (zwanej dalej IUL), będącejzałącznikiem do zarządzenia nr 43 Dyrektora Generalnego LasówPaństwowych z 18 kwietnia 2003 r., sporządzono do wydania książkowegoIUL (Centrum Informacyjne Lasów Państwowych 2003).W związku z tym, że druga część III tomu – „Standard leśnej mapy numerycznej”– jest już nieaktualna, hasła odniesiono do wersji elektronicznejstandardu leśnej mapy numerycznej (zwanej dalej SLMN) obowiązującejna 31 lipca 2005 r. (dołączonej do niniejszej publikacji na płycie CD).Ze względu na odrębność tematyczną indeks do tomu II opracowanooddzielnie.I, III, EI, III – oznacza część (tom) IUL; hasła odniesiono do paragrafów (§)lub do numerów stron (bez oznaczenia), np.: I/§ 2 – szukaj w częściI IUL w treści paragrafu 2, a III/11 – szukaj w części III IUL na stronie11;E1... E5 – oznacza numer zarządzenia określającego standard leśnej mapynumerycznej (SLMN) – na płycie CD dołączonej do niniejszej publikacji;hasła odniesiono do zarządzeń Dyrektora Generalnego LasówPaństwowych, zmieniających SLMN (liczba po literze „E” wskazuje numerkolejnej zmiany: E1 – Zarządzenie nr 74 z 2001 r., E2 – Zarządzenienr 58 z 2002 r., E3 – Zarządzenie nr 5 z 2003 r., E4 – Zarządzenie nr41 z 2004 r., E5 – Zarządzenie nr 34 z 2005 r.);E6 – oznacza tekst jednolity załączników do zarządzenia określającegostandard leśnej mapy numerycznej, w którym pierwsza liczba po kresceukośnej (/) jest numerem załącznika (od 1 do 9), a kolejne liczby po następnejukośnej kresce (/) są numerami punktów i podpunktów w określonymzałączniku.IIW części (tomie) II hasła odniesiono do numerów punktów (skrót „p.”)lub do numerów stron (bez oznaczenia) – gdy punkt nie występuje albowystępuje w załączniku. Przykłady: p. 21.1 oznacza – szukaj w treścipunktu 21 podpunkt 1; p. 61–62 oznacza – szukaj w treści punktu 61oraz punktu 62; p. 68, 63, 66, 84 – szukaj w treści punktu 68 oraz nastronach 63, 66, 84.Nie indeksowano treści tabel i wzorów oraz treści przykładów.Ukośna kreska w tekście (/) oznacza odniesienie do hasła niższego rzędu.6

Część I, III, E1.1. Część I, III, EI – „Instrukcja sporządzania planu urządzenia lasu dla nadleśnictwa”;III – „Zarządzenie i wytyczne dotyczące urządzania lasu”; E – „Standardleśnej mapy numerycznej”Aadres administracyjny I/§ 22.1,III/21, III/39, E6/1/4.2.6–11,E6/7/2, E6/9/3.1(zob. też podział administracyjny)adres leśny (dane adresowe) I/§ 9,I/§ 21, I/§ 22.1, I/§ 44–45, III/12–15, III/17–18, III/24, III/28–32,III/38–40, III/46–47, III/49–50,III/52, III/57, E6/1/4.2.1–5,E6/3/3.1.4, E6/7/2, E6/8/1,E6/9/3.1(zob. też wydzielenie leśne;wyłączenia taksacyjne)aktualizacja leśnej mapy numerycznejE6/1/2, E6/7/2, E6/8,E6/9/1–2(zob. też standard LMN/Załącznik/nr8. Aktualizacja)dziennik aktualizacji E6/8/2aktualizacja opisu taksacyjnego lasuzob. opis taksacyjny lasu/aktualizacjaAktualizator LMN zob. aplikacjeużytkowe/Aktualizator LMNambony myśliwskie zob. obiekty/łowieckieanaliza gospodarki leśnej w minionymokresie zob. plan urządzenialasu/analiza gospodarki leśnejw minionym okresieanaliza przestrzenna I/13analizy laboratoryjne III/161analizy sieciowe E6/1/3, E6/1/4.2.31aneks do planu urządzenia lasuzob. plan urządzenia lasu/aneksaplikacje użytkowe E1Aktualizator LMN/do aktualizacjiLMN E 6/1/1–2, E6/8/1,E6/9/1Kontrola LMN – do kontroliLMN E6/3/2.3, E6/4, E6/8/3,E6/9/1(zob. też odbiór leśnej mapynumerycznej/kontrola danychgeometrycznych i opisowych)przeglądarka internetowa LMNE6/9/2przeglądarki LMN/do eksploatacjiLMN E6/5, E6/9/1–2,E6/9/3.17

Część I, III, ETraKo/do transformacji odwzorowańi konwersji formatówGIS E6/9/1archiwizacja SIP zob. standardLMN/Załącznik/nr 7. Archiwizacjaarchiwum regionalnej dyrekcji LasówPaństwowych zob. regionalnadyrekcja Lasów Państwowych/archiwumarchiwum wykonawcy planu urządzenialasu zob. wykonawca planuurządzenia lasu/archiwumarkusz mapy zob. mapa/arkusz mapyatlas zob. mapa/atlasatrybuty w bazie geometrycznejE6/1/1, E6/1/4, E6/3/1, E6/3/3,E6/4/2, E6/9/3.1(zob. też baza danych/geometryczna;obiekty bazy geometrycznej)Bbagna I/§ 14.8.2. c, I/§ 107, I/§ 111baza danych E1geometryczna I/§ 8.7, I/§ 20,I/§ 131, E1, E6/1/1–2, E6/3/1,E6/4/2, E6/7/2, E6/8(zob. też atrybuty w baziegeometrycznej; mapa/numeryczna;obiekty bazy geometrycznej;system informacjiprzestrzennej; warstwy/geometryczne,współrzędne)format E6/1/1, E6/3/1, E6/3/4,E6/4/2(zob. też współrzędne)opisowa I/12, I/§ 131, E6/1/1,E6/5, E6/7/2, E6/8, E6/9/3.1(zob. też program TAKSA-TOR/baza danych, programTAKSATOR/SILP, SILP-LAS,tabele systemu LAS)8baza nasienna I/§ 115baza żerowa I/§ 106bazylotnicze I/§ 103sprzętu ppoż. I/§ 103–104bindugi I/§ 72bioróżnorodność (różnorodność biologiczna)I/§ 31.3, I/§ 79biotop I/§ 79biwaki zob. obiekty/turystyczne i rekreacyjne,zob. pola biwakowei kempingowebłąd pomiaru miąższościgruby I/§ 62standardowy I/§ 50bonitacja drzewostanu zob. elementytaksacyjne/bonitacja drzewostanubudowa piętrowa (pionowa) drzewostanówzob. drzewostan/budowapiętrowa (pionowa)budowa przerębowa zob. drzewostan/obudowie (strukturze)przerębowejbudowle wodne I/§ 104budynki i budowle I/§ 14.8.3.a,I/§ 16, I/§ 104.7, I/§ 108, E6/1/3,E6/1/4.1.1.1, E6/1/4.1.1.10,E6/1/4.2.38(zob. też ewidencja gruntówi budynków)Ccechy taksacyjne drzewostanówzob. drzewostan/cechy taksacyjnedrzewostanówcechy zdrowotne I/§ 38cele gospodarki leśnej (cele gospodarowania)I/12, I/§ 1, I/§ 24,I/§ 40, I/§ 46.2, I/§ 80–82, I/§ 94,I/§ 127–129, III/155(zob. też zadania gospodarczedla nadleśnictwa)

Część I, III, Ehodowlane I/§ 1.5, I/§ 24, I/§ 80(zob. też hodowla lasu)ochronne I/§ 94produkcyjne I/§ 94cele, zadania i podstawy urządzanialasu I/§ 1, I/§ 25.1, I/§ 82.1, I/§ 112,cetyna I/§ 105(zob. też użytkowanie lasu/uboczne)choinki zob. plantacje/choinekchorobyaparatu asymilacyjnego drzewI/§ 101pędów I/§ 101pni I/§ 101systemów korzeniowych drzewI/§ 101ciągi migracji zwierząt zob. korytarzeekologiczneciągłość użytkowania lasu I/§ 80cieki wodne I/§ 11.1, I/§ 16,I/§ 71–72, I/§ 107–108, E6/1/3,E6/1/4.2.34(zob. też grunty/pod wodami;potoki; rzeki; stosunki wodne;zbiorniki wodne)cięcia I/§ 84, I/§ 94(zob. też kierunek/cięć; mapa/przeglądowa/cięć)pielęgnacyjne I/§ 46.7, I/§ 77,I/§ 94–95przedrębne I/§ 94–95przygodne I/§ 94(zob. też użytkowanie lasu/przygodne)rębne I/§ 47, I/§ 77, I/§ 84–85,I/§ 98, I/§ 128–129lokalizacja (rozplanowanie)I/§ 92, I/§ 98, I/§ 126wykaz projektowanych cięć rębnychI/§ 3.5.4, I/§ 97, I/§ 98,I/§ 99, I/§ 131sanitarno-selekcyjne I/§ 46.7,I/§ 94uprzątające I/§ 14.8, I/§ 41, I/§ 46wykaz cięć E6/1/4.1.1.9cmentarze I/§ 111część planistyczna planu urządzenialasu zob. plan urządzenia lasu/część planistycznaczynnik zadrzewienia zob. elementytaksacyjne/zadrzewienieczynnikiabiotyczne I/§ 101antropogeniczne I/§39, I/§101–102biotyczne I/§ 101klimatyczne I/§ 102szkodotwórcze III/155czynności gospodarcze I/§ 46.2, I/§ 64,III/19, III/24, E6/1/4.1.1.9czyszczenia (CW, CP) I/§ 46.7, I/§ 94(zob. też pielęgnacja/uprawi młodników; pilność czynnościuprawy; trzebieże; wskazaniagospodarcze)Ddane adresowe zob. adres leśnydane ewidencyjne zob. ewidencjagruntów/dane ewidencyjnedane geodezyjne zob. ewidencjagruntów/dane ewidencyjnedane geometryczne zob. baza danych/geometrycznadane inwentaryzacyjne (taksacyjne)zob. plan urządzenia lasu/daneinwentaryzacyjnedane LMN przekazywane zob. standardLMN/Załącznik/nr 3. Daneprzekazywanedane opisowe zob. baza danych/opisowadane rastrowe E6/3/4, E6/4/3dane stałe globalne E6/5dane uzupełniające do planu urządzenialasu zob. plan urządzenialasu/dane uzupełniające9

Część I, III, Edane wektorowe zob. baza danych/geometrycznadane źródłowe zob. dokumenty źródłowedecyzja ministra o zatwierdzeniu planuurządzenia lasu zob. planurządzenia lasu/decyzja o zatwierdzeniudecyzja ministra w sprawie lasówochronnych zob. lasy/ochronne/decyzjadecyzje administracyjne I/§ 82o warunkach zabudowy i zagospodarowaniaterenu I/§ 46.12,I/§ 100decyzje o utworzeniu rezerwatuzob. rezerwaty przyrody/rozporządzenieo utworzeniudefoliacja I/§ 39deformacja I/§ 39degradacja siedliska zob. siedliskaleśne/degradacjadesenie zob. kolory i desenie namapiedokładność opracowań urządzeniowychzob. plan urządzenialasu/dokładność opracowańurządzeniowychdokładność pomiarumiąższości drzewostanów I/§ 15,I/12(zob. też miąższość/drzewostanu)wyłączeń taksacyjnych III/32dokumentacja siedliskowa I/§ 23–24dokumenty ewidencyjne zob. ewidencjagruntów/dokumentyewidencyjnedokumenty (dane, materiały) źródłoweI/§ 16, I/§ 21, I/§ 25.8, I/§ 47,I/§ 54, I/§ 56–57, I/§ 62, I/§ 98,III/11, III/13, III/22, III/24, III/26,III/29–30, III/47, E1, E3, E5,E6/2, E6/4/3, E6/7/3, E6/8/210(zob. też program TAKSA-TOR/karta dokumentu źródłowegoopisu taksacyjnego,standard LMN/Załącznik/nr 2. Źródła)dolesienia I/§ 46.10, I/§ 100, I/§ 129domiary I/§ 18(zob. też pomiar)domieszka zob. gatunek/domieszkowydomki myśliwskie zob. infrastruktura/łowieckadostosowanie do siedliska zob. siedliskaleśne/dostosowanie dosiedliskadostrzegalnie przeciwpożarowe I/§ 72,I/§ 104(zob. też pożary)drągowiny I/§ 32, I/§ 38, I/§ 101(zob. też młodniki; żerdziowiny)drewno I/§ 86, I/§ 94(zob. też pozyskanie drewna,składy drewna, transportdrewna)drogi I/§ 16, I/§ 72, I/§ 84, I/§ 108,E6/1/4.1.1.5dojazdowe I/§ 103leśne I/§ 14.8.3. d, I/34, I/§ 45,I/§ 66, I/§ 69, I/§ 86pożarowe I/§ 88, I/§ 103–104,E6/1/3, E6/1/4.2.32publiczne I/§ 9, I/§ 14.8.3. d, I/§ 103wywozowe I/§ 86, I/§ 98, I/§ 116drzewa I/§ 28, I/§ 31, I/§ 34, I/§ 44(zob. też warstwy/drzew)bardzo stare I/§ 31chore I/§ 46dziuplaste I/§ 79obumarłe I/§ 79osłabione I/§ 46żywe I/§ 56drzewostan I/§ 6, I/§ 14.8.1, I/§ 15,I/§ 21, I/34, I/§ 23–24, I/§ 26,

Część I, III, EI/§ 28, I/§ 31, I/§ 34–43, I/§ 46,I/§ 48–51, I/§ 60, I/§ 70–71,I/§ 80, I/§ 83–86, I/§ 89, I/§ 91,I/§ 93, I/§ 95, I/§ 98, I/§ 101–102,I/§ 114, I/§ 129, III/24, III/34–35,III/44, III/52, III/64–65, III/161,III/167–172, E6/1/4.2.19(zob. też mapa/przeglądowa/drzewostanów; miąższość/drzewostanu; przebudowadrzewostanów; skład gatunkowy/drzewostanów)bliskorębny I/§ 24, I/§ 90budowa piętrowa (pionowa)I/§ 1.6, I/§ 15, I/§ 27.1, I/§ 49–50,III/17–18, III/20(zob. też piętro)budowa przerębowa zob. drzewostan/obudowie przerębowejcechy taksacyjne drzewostanówI/§ 15–16, I/§ 26, I/§ 127,III/17–18, III/33, III/44, III/162do odnowienia III/167do pomiaru III/17, III/18–19, III/20do przebudowy I/§ 1.4, I/§ 38,I/§ 40–41, I/§ 82–83, I/§ 98dwugeneracyjny I/§ 31dwupiętrowy I/§ 27.3, I/§ 31.7,I/§ 37–38, I/§ 49, I/§ 54dynamika rozwoju drzewostanuI/§ 94główny I/§ 37grupy drzewostanów III/20iglasty zob. gatunki/iglastejednogatunkowy I/§ 49–50, I/§ 56,I/§ 62, III/169jednopiętrowy I/§ 27.2, I/§ 30,I/§ 49–50, III/170–171jednowiekowy I/§ 62, I/§ 85liściaste zob. gatunki/liściastelity I/§ 85mieszany I/§ 33, I/§ 37, III/171młody (młodsza klasa wieku) I/§ 38,I/§ 46, I/§ 55, I/§ 83, I/§ 116(zob. też młode pokolenie;młodniki)nasienny I/§ 15, I/§ 71(zob. też plan zagospodarowaniadrzewostanów nasiennychi zachowawczych)gospodarczy I/§ 46wyłączony I/§ 73, I/§ 82.7,I/§ 89odroślowy I/§ 26.3, I/§ 31o budowie przerębowej (BP),strukturze przerębowej (SP)I/§ 15, I/§ 27.7, I/§ 32, I/§ 34,I/§ 38, I/§ 49, I/§ 82.11, I/§ 92,I/§ 118, I/§ 127pochodzenie I/§ 15, I/§ 32, III/172podrzędny I/§ 37przedplonowy I/§ 27przedrębny I/§ 95przeszłorębny I/§ 24rębny I/§ 16, I/§ 24, I/§ 90stadia rozwojowe I/§ 94stan hodowlany I/§ 91–92starszy (starszych klas wieku) I/§ 38,I/§ 46, I/§ 83, I/§ 90, I/§ 114(zob. też starodrzew)struktura przerębowa zob. drzewostan/obudowie przerębowejuszkodzony (uszkodzenia) I/§ 39,I/§ 98, I/§ 117, I/§ 127stopnie uszkodzenia drzewostanówI/§ 1.11, I/§ 15, I/§ 39, I/§ 56,I/§ 83w klasie do odnowienia (KDO)I/§ 14–16, I/§ 27.6, I/§ 37–38,I/§ 41, I/§ 46, I/§ 49, I/§ 60,I/§ 90–92, I/§ 116, I/§ 118, I/§ 127,III/19w klasie odnowienia (KO) I/§ 14–16,I/§ 27.5, I/§ 37–38, I/§ 41, I/§ 46,I/§ 49, I/§ 60, I/§ 90–92, I/§ 116,I/§ 118, I/§ 127(zob. też młode pokolenie;podrost)11

Część I, III, Ewarstwa I/§ 30–31, I/§ 51–53(zob. też warstwy/drzew)wartościowanie (wycena wartości)zob. wartościowanie drzewostanówi gruntów leśnychwielogatunkowy I/§ 46wielogeneracyjny I/§ 27, I/§ 32wielopiętrowy I/§ 27.4, I/§ 30,I/§ 32, I/§ 49zachowawczy I/§ 82.7, I/§ 89(zob. też plan zagospodarowaniadrzewostanów nasiennychi zachowawczych)źle produkujący I/§ 40dynamika rozwoju drzewostanuzob. drzewostan/dynamikarozwoju drzewostanuDyrekcja Generalna Lasów PaństwowychE1, E6/4/1, E6/8/1, E6/9/1Dyrektor Generalny Lasów PaństwowychI/§ 5, I/§ 10–11, I/§ 83, I/§106, I/§ 116, I/§ 133, III/152,III/159, E1, E2, E3, E4, E5,E6/4/1dyrektor regionalnej dyrekcji LasówPaństwowych I/§ 3, I/§ 5, I/§ 11,I/§ 14.5, I/§ 61, I/§ 77, I/§ 108,I/§ 125–129, III/153–154,III/157, III/160–162, E6/4/1działkaewidencyjna I/§ 8.6, I/§ 67–68,III/12–15, III/17, III/20–21,III/39, III/49, E3, E6/1/4.1.1.1,E6/1/4.1.1.6, E6/1/4.2.6,E6/1/4.2.7, E6/1/4.2.18, E6/2/1,E6/8/2, E6/9/3.1(zob. też ewidencja gruntówi budynków, mapa/ewidencyjna;mapa/numeryczna/ewidencyjna;program TAKSATOR/import danych/działek ewidencyjnych)zrębowa (manipulacyjna) I/§ 40,I/§ 46.4, I/§ 98, III/36, E6/1/3,12E6/1/4.1.1.9, E6/1/4.2.42,E6/3/2.1.3, E6/3/3.1.8(zob. też pasy/zrębowe; powierzchnia/manipulacyjna)dzielnice przyrodniczoleśne I/§ 115,III/44(zob. też granice/krain, dzielnici mezoregionów przyrodniczoleśnych)dziennik aktualizacji LMN zob.aktualizacja leśnej mapy numerycznej/dziennikaktualizacjiEedukacja ekologiczna I/§ 110, III/156(zob. też obiekty/edukacjileśnej; równowaga ekologiczna;użytki ekologiczne)ekosystem I/§ 14.8.2. c, I/§ 24,I/§ 79–80ekspertyza ekonomiczna nadleśnictwaI/§ 116eksploatacja LMN zob. standardLMN/Załącznik/nr 9. Eksploatacjaelaborat zob. plan urządzenia lasu/opis ogólnyelementy taksacyjne I/§ 13, I/§ 25.6,I/§ 27(zob. też taksacja lasu)bonitacja drzewostanu (klasa bonitacji)I/§ 15, I/§ 36, I/§ 37, I/§ 49,I/§ 56, III/54, III/64pierśnica I/§ 31.17, I/§ 35.1, I/§ 42,I/§ 45, I/§ 55–56, I/§ 62(zob. też pomiar/na powierzchniachkołowych; powierzchnia/przekroju pierśnicowego)skład gatunkowy zob. skład gatunkowywysokość drzewa (drzewostanu)I/§ 27, I/§ 31.13, I/§ 35.2, I/§ 36,I/§ 42, I/§ 45, I/§ 49, I/§ 56, I/§ 62

Część I, III, E(zob. też pomiar/na powierzchniachkołowych)stałe krzywe wysokości I/§ 56zadrzewienie (czynnik zadrzewienia,stopień pokrycia powierzchniprzez uprawę, wskaźnik zadrzewienia)I/§ 14, I/§ 31.13,I/§ 37, I/§ 38, I/§ 40, I/§ 44,I/§ 46.6, III/54, III/64,III/168–169, III/171zagęszczenie I/§ 34.3(zob. też elementy taksacyjne/zwarcie)zasobność (miąższość grubiznyna 1 ha) I/§ 37, I/§ 42, I/§ 48,I/§ 118, III/35, III/54, III/58zmieszanie (forma zmieszania)I/§ 33, I/§ 38zwarcie I/§ 14–15, I/§ 34.1–2,I/§ 46.6, III/172(zob. też elementy taksacyjne/zagęszczenie)pionowe I/§ 27, I/§ 34poziome I/§ 27enklawy E6/4/2erozja I/§ 39, I/§ 102etat cięć użytkowania głównego I/§ 1.8,I/§ 3.5.3, I/§ 5, I/§ 78, I/§ 87–95,I/§ 96, I/§ 99, III/46(zob. też mapa/przeglądowa/cięć; rębnia; użytki główne/rębne; użytkowanie lasu/rębne)miąższościowy I/§ 78, I/§ 88,I/§ 92–93, I/§ 96(zob. też współczynniki redukcyjne„brutto-netto”)netto I/§ 93, I/§ 95optymalizacja I/§ 1.9, I/§ 81optymalny I/§ 91, I/§ 92orientacyjny przedrębny I/§ 94–95,I/§ 129(zob. też użytkowanie lasu/przedrębne)orientacyjny roczny I/§ 91powierzchniowy I/§ 88.5, I/§ 90.8,I/§ 92.3przyjęty I/§ 92rębny I/§ 82.13–14, I/§ 88–93,I/§ 129, III/162(zob. też rębnia, użytkowanielasu/rębne)według dojrzałości drzewostanówI/§ 82–83, I/§ 90, I/§ 92z dwóch ostatnich klaswieku I/§ 90, I/§ 91z ostatniej klasy wiekuI/§ 90, I/§ 91według okresów uprzątnięciaI/§ 91.4według potrzeb przebudowyI/§ 91.3według zrównania średniegowieku I/§ 90, I/§ 91z potrzeb hodowlanych I/§ 89,I/§ 91–92ewidencja gruntów i budynków(powszechna) I/§ 2, I/§ 8.1–6,I/§ 22, I/§ 67–68, E3, E6/8/2(zob. też budynki i budowle;działka/ewidencyjna, księgiwieczyste; mapa/ewidencyjna;mapa/geodezyjna; mapa/numeryczna/ewidencyjna;obręb ewidencyjny; ośrodkidokumentacji geodezyjneji kartograficznej)dane ewidencyjne (geodezyjne)I/§ 14, I/§ 126, III/40, III/162,E6/8/2dokumenty ewidencyjne I/§ 7–9,I/§ 14lasów I/§ 8przepisy I/§ 8.1, I/§ 14użytki ewidencyjne III/21, III/40wykaz rozbieżności I/§ 8ewidencjonowanie planu urządzenialasu zob. plan urządzenia lasu13

Część I, III, E/ewidencjonowanie i przechowywanieewidencyjna mapa numerycznazob. mapa/numeryczna/ewidencyjnaFfauna I/§ 106forma i oprawa planu urządzenialasu zob. plan urządzenia lasu/forma i oprawaforma zmieszania zob. elementytaksacyjne/zmieszanieformat wymiany danych standarduLMN zob. baza danych/geometryczna;baza danych/formatformy ochrony przyrody I/§ 10, I/§ 25.7,I/§ 110–111, E6/1/3, E6/1/4.2.39formy własności lasów zob. lasy/innychform własnościfotogrametria zob. teledetekcjai fotogrametriafunkcje lasu I/12, I/§ 1.4, I/§ 7, I/§ 44,I/§ 70, I/§ 73, I/§ 79, I/§ 81–82,I/§ 89, I/§ 91–92, I/§ 98, I/§ 115,I/§ 127, I/§ 129, I/§ 131, III/17,III/54, III/155(zob. też mapa/przeglądowa/funkcji lasu)ochronne I/§ 10, I/§ 25, I/§ 79(zob. też lasy/ochronne;ochrona/przyrody; rezerwatyprzyrody; walory lasu/przyrodnicze)turystyczno-rekreacyjne I/§ 46(zob. też osobliwości/turystyczne;turystyka i rekreacja)Ggatunek gleby zob. gleby/gatunekgatunki I/§ 36, I/§ 38, I/§ 42–43,I/§ 77, III/33–3414(zob. też skład gatunkowy;warstwy/gatunkowo-wiekowe)cienioznośne I/§ 46docelowe I/§ 31domieszkowe I/§ 31.4, I/§ 40, I/§ 46drzew I/§ 15, I/§ 24, I/§ 27, I/§ 31,I/§ 33, I/§ 35, I/§ 37, I/§ 48,I/§ 56, I/§ 79, I/§ 83, I/§ 94,III/35–36, III/44, III/52, III/167iglaste I/§ 31, I/§ 38, I/§ 51lekkonasienne I/§ 31liściaste I/§ 31, I/§ 38, I/§ 40, I/§ 51,I/§ 103, I/§ 106, I/§ 116panujące (główne) I/§ 15, I/§ 24,I/§ 27–28, I/§ 31, I/§ 36, I/§ 38,I/§ 40–41, I/§ 45–46, I/§ 49,I/§ 51, I/§ 62, I/§ 71, I/§ 80,I/§ 82–83, I/§ 90, I/§ 114, I/§ 129,III/18, III/20, III/38–39, III/64–66,III/167rodzime I/§ 79rzadkie I/§ 79rzeczywiste I/§ 115współpanujące I/§ 31, I/§ 38genetyka leśna I/§ 79, I/§ 110, I/§ 115(zob. też mapa/przeglądowa/nasiennictwa i selekcji;obiekty/leśnej genetykistosowanej)geodezja zob. ewidencja gruntówi budynkówgeodezyjna mapa numerycznazob. mapa/numeryczna/ewidencyjnageometryczna baza danych zob.baza danych/geometrycznaGlebowe Powierzchnie WzorcoweI/§ 71gleby I/§ 1.1, I/§ 23, I/§ 115,III/161, III/169, III/171,III/173, E6/1/4.2.19gatunek III/33, III/43podtyp III/43skażone I/§ 40

Część I, III, Ezdewastowane I/§ 40głazy I/§ 29gmina I/§ 8.6, I/§ 11, I/§ 22, I/§ 72,I/§ 76, III/152, III/157, E6/1/3,E6/1/4.1.1.6, E6/1/4.1.11(zob. też: organy/administracjirządowej)gniazda I/§ 14, I/§ 16, I/§ 28(zob. też powierzchnia/niestanowiąca wyłączenia)gołoborza I/§ 111gospodarczy typ drzewostanu (GTD)I/§ 23, I/§ 24, I/§ 40, I/§ 44–45,I/§ 80, I/§ 115, I/§ 117, I/§ 127,I/§ 129, III/33, III/43–45(zob. też orientacyjny składgatunkowy upraw; skład gatunkowy/zgodnośćz GTD)gospodarkaleśna I/12–13, I/§ 1.5, I/§ 11,I/§ 75, I/§ 77, I/§ 101, I/§ 110,I/§ 116, I/§ 127łowiecka I/§ 1.13, I/§ 3.5.8,I/§ 46.19, I/§ 75, I/§ 77, I/§ 80,I/§ 97, I/§ 101, I/§ 105, I/§ 106,I/§ 127, I/§ 129(zob. też łowisko; mapa/przeglądowa/gospodarkiłowieckiej; obiekty/łowieckie;obwody łowieckie; pasy/zaporowe; trofea łowieckiepoletka łowieckie)przestrzenna I/§ 101przyszłego okresu I/§ 3wodna III/156gospodarstwo I/§ 1.4, I/§ 25, I/§ 44,I/§ 78, I/§ 82, I/§ 88, I/§ 91–92,I/§ 94, I/§ 98, I/§ 127, I/§ 129,III/43–44lasów gospodarczych I/§ 25, I/§ 82,I/§ 127przerębowe (GP) I/§ 25,I/§ 82.11, I/§ 89, I/§ 92,I/§ 127przerębowo-zrębowe (GPZ)I/§ 25, I/§ 82.10, I/§ 83, I/§ 90,I/§ 92, I/§ 127zrębowe (GZ) I/§ 25, I/§ 82.9,I/§ 83, I/§ 88, I/§ 90, I/§ 92,I/§ 127lasów ochronnych (O) I/§ 25,I/§ 82.8, I/§ 83, I/§ 90, I/§ 92,I/§ 127przebudowy (R) I/§ 25, I/§ 82.12,I/§ 91–92, I/§ 127, I/§ 129specjalne (S) I/§ 25, I/§ 82.7, I/§ 89,I/§ 92GPS I/§ 18, E6/8/2(zob. też pomiar)granica transportowa I/§ 84, I/§ 86.3granice (zob. też zasięg terytorialnynadleśnictwa)administracyjne (ewidencyjne)I/§ 14, I/§ 72, E6/2/1–2, E6/4/2krain, dzielnic i mezoregionówprzyrodniczoleśnych I/§ 72,I/§ 115(zob. też dzielnice przyrodniczoleśne;krainy przyrodniczoleśne;mezoregiony przyrodniczoleśne)obwodów łowieckich I/§ 107(zob. też obwody łowieckie)oddziałów I/§ 14, E6/1/4.2.15(zob. też oddział leśny;wydzielenie leśne; wyłączeniataksacyjne)państwa I/§ 72pododdziałów (wydzieleń) I/§ 17,I/§ 64, K/§ 84, I/§ 108, I/§ 126,III/28, III/32(zob. też wydzielenie leśne;wyłączenia taksacyjne/pododdziały)rezerwatów przyrody zob. rezerwatyprzyrody/granicegraniczniki i osnowa E3, E6/1/3,E6/1/4.1.1.1, E6/1/4.2.18, E6/2/115

Część I, III, E(zob. też współrzędne/geodezyjne)grubizna zob. miąższość/grubiznygrubość linii zob. linie/definicje grubościgrunty I/§ 9, I/§ 21, I/§ 72, I/§ 129,III/55(zob. też rejestr gruntów nadleśnictwa;użytki gruntowe)do odnowienia I/§ 14, I/34leśne I/§ 14–16, I/§ 25, I/§ 118,III/63, III/65–66niezalesione I/§ 14.8.2, I/§ 16,I/§ 21, I/34, I/§ 23, I/§ 31,I/§ 44, I/§ 71, I/§ 117,E6/1/4.2.19zalesione I/§ 6, I/§ 14.8.1,I/§ 21, I/34, I/§ 23, I/§ 44,III/18nieleśne I/§ 6, I/§ 14, I/§ 16, I/§ 21,I/§ 45, I/§ 84, I/§ 105, III/34–35nieużytki I/§ 84przeznaczone do zalesienia I/§ 2,I/§ 6, I/§ 8.1, I/§ 45, I/§ 100,I/§ 112, I/§ 126przeznaczone na cele nierolniczei nieleśne I/§ 16, I/§ 21,I/§ 126wyłączone z produkcji I/§ 14,I/§ 16, I/§ 21, I/34, I/§ 88, I/§ 126nowo przyjęte I/§ 9, I/§ 23objęte szczególną ochronąI/§ 14.8.2. cpod liniami energetycznymi I/§ 14,I/34(zob. też linie/energetyczne)pod wodami I/39(zob. też cieki wodne; potoki;rzeki; stosunki wodne;zbiorniki wodne)pod zabudowę I/§ 14porolne I/§ 23, I/§ 102pozostałe I/34, I/§ 112przejmowane E6/8/216przewidziane do naturalnej sukcesjiI/§ 14.8.2. c, I/§ 16, I/34,I/§ 45rolne I/§ 14, I/§ 45skarbu państwa w zarządzie nadleśnictwaI/§ 2, I/§ 8.1–6, I/§ 21sporne I/§ 16–17, I/§ 21, I/§ 82.7,I/§ 114, I/§ 126, III/32w produkcji ubocznej I/§ 14, I/34(zob. też użytkowanie lasu/uboczne)wartość gruntów I/§ 2, III/46–47(zob. też wartościowaniedrzewostanów i gruntówleśnych)współwłasność I/§ 16–17, I/§ 21,I/§ 82.7, I/§ 114, I/§ 126wyłączone z produkcji I/§ 14,I/§ 16.2, I/§ 21.1, I/§ 88.3,I/§ 126.2wyłączone z zarządu I/§ 126zabudowane I/37zadrzewione i zakrzewione I/35(zob. też krzewy; zadrzewienia;zakrzewienia)zrekultywowane I/§ 23(zob. też rekultywacja terenówzdewastowanych, teren/zdewastowany)związane z gospodarką leśnąI/§ 14.8.3, I/§ 16, I/§ 21, I/35,I/§ 23, I/§ 44–45, I/§ 105grupy drzew I/§ 27, I/§ 31.5, I/§ 33,I/§ 93grupy drzewostanów zob. drzewostan/grupydrzewostanówgrupy stratyfikacyjne III/32(zob. też warstwy/stratyfikacyjne)grupy rodzajów powierzchni zob.użytki gruntowe/grupy rodzajówpowierzchnigrupy wiekowe zob. wiek/grupywiekowe

Część I, III, Egrzbiety górskie I/§ 86grzyby patogeniczne I/§ 39, I/§ 46.15,I/§ 77, I/§ 101–102(zob. też szkody/od grzybów)Hhalizny I/§ 14.8.2. b, I/§ 16, I/34,I/§ 38, I/§ 71(zob. też płazowiny, uprawy/przepadłe)historia lasów nadleśnictwa I/§ 75hodowla lasu I/§ 3, I/§ 27, I/§ 38,I/§ 46.10–14, I/§ 77, I/§ 82,I/§ 88–89, I/§ 91, I/§ 97, I/§ 100,I/§ 127, I/§ 129, III/36(zob. też cele gospodarkileśnej/hodowlane)hydranty pożarowe I/§ 104(zob. też urządzenia przeciwpożarowe)Iimisje I/§ 102(zob. też strefy/uszkodzenialasu, szkody/przemysłowe)import danych do SILP zob. programTAKSATOR/import danychinformacje różne III/24, III/37infrastruktura obszarów leśnychgospodarcza III/156łowiecka zob. obiekty/łowieckietechniczna I/§ 1.14, I/§ 3.5.9,I/§ 75, I/§ 77, I/§ 79–80, I/§ 97,I/§ 108, I/§ 129inne obiektypowierzchniowe E6/1/3,E6/1/4.1.1.1, E6/1/4.1.1.10,E6/3/2.1.3, E6/3/3.1.10, E6/4/2punktowe E6/3/2.1.1, E6/3/3.1,E6/4/2Inspekcja Lasów Państwowych I/§ 3,I/§ 77instytucje społeczne zob. organy/instytucji i organizacji społecznychinwentaryzacja I/§ 3, I/§ 81, I/§ 111,III/161lasu I/§ 1.1, I/§ 6, I/§ 63–64,I/§ 75, I/§ 113, I/§ 116, I/§ 127,I/§ 129miąższości podrostu I/§ 127wstępne prace inwentaryzacyjneI/§ 20wyniki inwentaryzacji I/13, I/§ 1zasobów drzewnych I/§ 6, I/§ 48inwentarz zob. obiekty/inwentarzoweinżynieria leśna zob. obiekty/inżynieryjneizby leśne zob. edukacja ekologiczna,zob. obiekty/edukacji leśnejJjakość drzewostanu I/§ 38,I/§ 44–45hodowlana I/§ 31.13, I/§ 38.3–8,I/§ 83, I/§ 117, III/169kryteria oceny jakości hodowlanejI/§ 38.4przydatność hodowlana uprawI/§ 38.3techniczna I/§31.17, I/§ 38.9, I/§ 83,I/§ 117, III/169jednostki administracyjne zob.organy/administracji rządowejjednostki kontrolne ładu przestrzennegoI/§ 80, I/§ 84, I/§ 86.1–2,I/§ 91, I/§ 98(zob. też ład czasowo-przestrzenny;ostęp)jednostki organizacyjne LasówPaństwowych zob. PaństwoweGospodarstwo Leśne LasyPaństwowejednostki samorządowe zob. organy/samorządowe17

Część I, III, EKkarta drzewostanowa według stanuSILP zob. opis taksacyjny lasu/kartadrzewostanowa wedługstanu SILPkarta opisu taksacyjnego zob. opistaksacyjny lasu/karta opisutaksacyjnegokartowanie siedlisk zob. siedliskaleśne/wyróżnianie i kartowaniekategoria gruntów zob. użytkigruntowe/kategoria użytkowaniagruntówkategoria ochronności zob. lasy/ochronne/kategoria ochronnościkategoria użytkowania gruntów zob.użytki gruntowe/kategoria użytkowaniagruntówkategoria zagrożenia pożarowegoI/§ 103–104(zob. też mapa/przeglądowa/ochrony przeciwpożarowejlasu; ochrona/przeciwpożarowalasu; pożary; strefy/operacyjnedziałań pożarowych)kąpieliska I/§ 109(zob. też obiekty/turystycznei rekreacyjne)kempingi zob. obiekty/turystycznei rekreacyjne; pola biwakowei kempingowekępy I/§ 16, I/§ 27, I/§ 28.6, I/§ 31.9,I/§ 33, I/§ 44–45, III/35(zob. też powierzchnia/niestanowiąca wyłączenia)kierunekcięć I/§ 9, I/§ 84, I/§ 86(zob. też cięcia; ostęp)zrywki I/§ 98(zob. też szlaki/zrywkowe)klasa bonitacji zob. elementy taksacyjne/bonitacjadrzewostanu18klasa do odnowienia (KDO) zob.drzewostan/w klasie do odnowieniaklasa odnowienia (KO) zob. drzewostan/wklasie odnowieniaklasy i podklasy wieku I/12, I/§ 6,I/§ 14, I/§ 24, I/§ 31–32, I/§ 37,I/§ 42, I/§ 48–49, I/§ 51, I/§ 56,I/§ 60, I/§ 82.13, I/§ 90, I/§ 93–94,I/§ 118, III/19–20, III/38–39,III/51, III/53, III/65–66(zob. też wiek)klasy jakości gruntów zob. użytkigruntowe/klasy jakościklasyfikacja gleb i siedlisk zob. siedliskaleśne/klasyfikacja glebi siedliskklęski żywiołowe I/§ 4–5, I/§ 14,I/§ 46.8, I/§ 46.15, I/§ 96, I/§ 103,III/169(zob. też powódź; susza;szkody/abiotyczne; śniegołomy;wiatry; wiatrołomy)klify nadmorskie I/§ 82klimat I/§ 77, I/§ 115(zob. też stacje meteorologiczne)kody obiektów geometrycznychzob. standard LMN/Załącznik/nr 6. Słownikkoleje I/§ 72, I/§ 84, I/§ 103–104(zob. też komunikacja)kolejki leśne I/§ 14, I/§ 72(zob. też komunikacja)kolejki linowe I/§ 109kolory i desenie na mapie E6/5,E6/5/1(zob. też standard LMN/Załącznik/nr 5. Legenda)kołowe powierzchnie próbnezob. powierzchnie próbne/kołoweKomisja Techniczno-GospodarczaI zob. KTG I

Część I, III, EKomisja Techniczno-GospodarczaII zob. KTG IIkompleks leśny I/§ 14, I/§ 70, I/§ 72,I/§ 106, I/§ 116, E2, E6/1/4.1.1.8,E6/2/2komunikacja I/§ 9, I/§ 101, E6/1/3,E6/1/4.2.30konsultowanie planu urządzenialasu I/§ 125, I/§ 130, III/151–158(zob. też „Materiały dotyczącekonsultowania…”)kontrola danych geometrycznychi opisowych (odbioru mapynumerycznej) zob. odbiórleśnej mapy numerycznejKontrola LMN zob. aplikacjeużytkowe/Kontrola LMN,zob. standard LMN/Załącznik/nr 4. Kontrolakontrola pomiaru miąższości zob.miąższość/kontrola pomiarumiąższościkontrola pomiaru na powierzchniachkołowych zob. pomiar/na powierzchniachkołowych /kontrolakontrola prac glebowo-siedliskowychIII/161kontrola prac urządzeniowychI/§ 125, I/§ 127, III/159–166danych geometrycznych zob.standard LMN/Załącznik/nr 4.Kontrolaprotokół kontroli bieżącej robóturządzeniowych III/159–160,III/162, III/163–164protokół końcowej kontroli i odbiorurobót III/160, III/165–166w programie TAKSATOR zob.program TAKSATOR/kontrolazespół zadaniowy do spraw kontrolikońcowej i odbioru robótIII/161kontury użytków zob. użytki gruntowe/konturyużytkówkopalnie I/§ 101kora garbarska I/§ 105(zob. też użytkowanie lasu/uboczne)korytarze ekologiczne (ciągi migracjizwierząt) I/§ 11.1, I/§ 107(zob. też edukacja ekologiczna;równowaga ekologiczna)kradzieże drewna I/§ 116krainy przyrodniczoleśne I/§ 115,III/44, III/167–168, III/170,III/172–173, E6/2/2(zob. też granice/krain;dzielnic i mezoregionówprzyrodniczoleśnych)kruszywa I/§ 105(zob. też użytkowanie lasu/uboczne)kryteria ochronności zob. lasy/ochronne/kategoria ochronnościkryteria wyodrębniania pododdziałówzob. wyłączenia taksacyjne/kryteria wyodrębniania/pododdziałówkryteria wyodrębniania wyłączeńtaksacyjnych zob. wyłączeniataksacyjne/kryteria wyodrębniania/wyłączeńtaksacyjnychkrzewy I/§ 44(zob. też grunty/zadrzewionei zakrzewione, zakrzewienia)księgi wieczyste I/§ 114(zob. też ewidencja gruntówi budynków)KTG I (Komisja Techniczno-GospodarczaI) I/12, I/§ 7, I/§ 9–10,I/§ 20, I/§ 24, I/§ 26, I/§ 31.14,I/§ 40, I/§ 46.10, I/§ 65, I/§ 70,I/§ 72, I/§ 79, I/§ 82–83, I/§ 90,I/§ 98, I/§ 104, I/§ 108, I/§ 115,I/§ 125, I/§ 127, I/§ 128–131,III/152–154, III/15719

Część I, III, E(zob. też narada wstępna;program TAKSATOR/ustaleniaKTG)koreferat wykonawcy planu I/§ 127protokół I/§ 127, I/§ 131,III/157–158referat nadleśniczego I/§ 127wytyczne I/§ 7, I/§ 20, I/§ 98, I/§125,I/§ 127, I/§ 128–129, I/§ 131,III/160, III/162KTG II (Komisja Techniczno-GospodarczaII) I/12, I/§ 40, I/§ 62,I/§ 79, I/§ 92–94, I/§ 98, I/§ 104,I/§ 106, I/§ 116, I/§ 125,I/§ 128–131, III/152–153,III/157, III/162koreferat nadleśniczego I/§ 128protokół I/§ 129, I/§ 131,III/157–158referat kierownika grupy urządzeniowejI/§ 127referat nadleśniczego I/§ 128(zob. też plan urządzenia lasu/analizagospodarki leśnejw minionym okresie)wytyczne I/§ 98, I/§ 106, I/§ 125,I/§ 131, III/160–162kurhany I/§ 29, I/§ 111, I/§ 123(zob. też miejsca/historyczne)kwatera na szkółce E6/1/3,E6/1/4.1.2.5, E6/1/4.2.37,E6/3/2.2.3, E6/3/3.2.6(zob. też szkółki leśne i zadrzewieniowe)Llasy I/§ 21, I/34gospodarcze I/§ 1.4, I/§ 10, I/§ 25,I/§ 82.9, I/§ 92, I/§ 127, I/§ 129innych form własności I/§ 3,I/§ 110nadzorowane I/§ 100, I/§ 116,I/§ 12920nie zarządzane przez Lasy PaństwoweI/§ 11.1, E2o charakterze zbliżonym do naturalnegoI/§ 111o szczególnym bogactwie przyrodniczymi strukturalnymI/§ 111ochronne I/§ 10–11, I/§ 25, I/§ 73,I/§ 75, I/§ 79, I/§ 82.8, I/§ 98,I/§ 111, I/§ 127, I/§ 129(zob. też funkcje lasu/ochronne; mapa/przeglądowa/ochronyprzyrody orazobiektów kultury i pamięcinarodowej; obiekty/ochronyprzyrody; ochrona/przyrody;program ochrony przyrodynadleśnictwa; walory lasu/przyrodnicze)decyzja I/§ 11.2–3, I/§ 25, I/§ 75kategoria ochronności I/§ 11,I/§ 25.3, III/17–18, III/33,III/43–44, III/54, I/§ 73podział lasów ochronnychI/§ 82wniosek o uznanie I/§ 11przeznaczone do masowego wypoczynkui turystyki I/§ 108(zob. też turystyka i rekreacja;walory lasu/rekreacyjnei turystyczne)rezerwatowe I/§ 10, I/§ 25, I/§ 127(zob. też funkcje lasu/ochronne; lasy/rezerwatowe;ochrona/przyrody; pomnikiprzyrody; przyroda rezerwatyprzyrody)w strefie górnej granicy lasu I/§ 82wielofunkcyjne I/11–13, I/§ 1.4,I/§ 3, I/§ 10, I/§ 81uzdrowiskowe I/§ 82.7, I/§ 108(zob. też uzdrowiska)zarządzane przez Lasy PaństwoweI/§ 11.1, I/§ 116

Część I, III, Elądowiska I/§ 103–104legenda LMN E6/9/3.1(zob. też standard LMN/Załącznik/nr5. Legenda; symboleobiektów mapy numerycznej)lesistość I/§ 79, I/§ 116leśna genetyka stosowana zob. genetykaleśnaleśna mapa numeryczna zob. mapa/numerycznaleśne kompleksy promocyjne(LKP) I/§ 25.7, I/§ 73, I/§ 76,I/§ 80leśnictwa I/§ 22, I/§ 72, I/§ 127,I/§ 131, III/15, III/18, E6/1/3,E6/1/4.2.3linie I/§ 9, I/§ 16, E6/1/4.1.1.5, E6/4/2(zob. też obiekty bazy geometrycznej/liniowe;powierzchnia/linii;szczegóły/liniowewyłączeń taksacyjnych; wyłączeniataksacyjne/liniowewyłączenia nieliterowane)definicje grubości (w SLMN)E6/5/5energetyczne I/§ 16, I/§ 45, I/§ 72(zob. też grunty/pod liniamienergetycznymi)gospodarcze I/§ 84istniejące I/§ 9nieciągłości E6/1/3,E6/1/4.1.2.1, E6/2/2,E6/3/2.2.1, E6/3/3.2.1(w SLMN – zob. też linie/szkieletowe; numerycznymodel terenu; warstwice)oczyszczanie I/§ 45oddziałowe I/§ 9, I/§ 66, I/§ 69,I/§ 86ostępowe zob. ostęppodziału powierzchniowego I/§ 9,I/§ 14, I/34, I/§ 45, I/§ 84, I/§ 88,I/§ 108, E6/1/4.2.30–31poszerzanie I/§ 9, I/§ 45projektowane I/§ 9szkieletowe E6/1/3, E6/1/4.1.2.2,E6/2/2, E6/3/2.2.1, E6/3/3.2.2(w SLMN – zob. też linie/nieciągłości; numerycznymodel terenu; warstwice)wiszące (w SLMN) E6/4/2liniowe wyłączenia nieliterowanezob. wyłączenia taksacyjne/liniowewyłączenia nieliterowaneliterowanie zob. wyłączenia taksacyjne/literowanielokalizacja cięć rębnych zob. cięcia/rębne/lokalizacjalokalne organizacje społeczne zob.społeczność lokalnalotniska I/§ 104luki I/§ 16, I/§ 28.3, III/35(zob. też powierzchnia/niestanowiąca wyłączenia)Łład czasowo-przestrzenny I/12,I/§ 80, I/§ 84–86, I/§ 91, I/§ 98(zob. też jednostki kontrolneładu przestrzennego, ostęp)łąki śródleśne zob. polany i łąkiśródleśnełowiectwo zob. gospodarka/łowieckałowisko I/§ 106(zob. też gospodarka/łowiecka)Mmagazyn paszy zob. obiekty/łowieckiemała retencja I/§ 80, I/§ 108, III/156mapa I/§ 3, I/§ 6, I/§ 8–9, I/§ 18,I/§ 62–63, III/36, III/53,E6/1/4.2.13(zob. też materiały kartograficzne)21

Część I, III, E22analogowa I/§ 65, I/§ 129, E6/5,E6/8/2arkusz mapy I/§ 8.7, I/§ 68atlas E6/9/3.1ewidencyjna I/21. § 8.7.2, E6/8/2(zob. też działka/ewidencyjna;ewidencja gruntów i budynków;mapa/numeryczna/ewidencyjna;obręb ewidencyjny)geodezyjna (zasadnicza) E6/2/1,E6/8/2(zob. też ewidencja gruntówi budynków; mapa/numeryczna/ewidencyjna;mapa/numeryczna/podkładgeodezyjny)gleb (glebowo-siedliskowa)III/161, E6/2/2gospodarcza I/§ 3, I/§ 6, I/§ 8.7,I/§ 14, I/§ 17, I/§ 19–20,I/§ 28–29, I/§ 47, I/§ 63, I/§ 64,I/§ 65, I/§ 66, I/§ 68, I/§ 129,I/§ 131, E6/2/1, E6/9/3.2gruntów nadleśnictwa I/§ 14legenda zob. standard LMN/Załącznik/nr 5. Legendanumeryczna I/13, I/§ 7–8, I/§ 20,I/§ 53, I/§ 63–64, I/§ 67, I/§ 131,III/52, III/57, E1, E6/1/4,E6/3/1, E6/4/1, E6/5, E6/7/1,E6/7/4, E6/8, E6/9.1(zob. też baza danych/geometryczna;obiekty bazy geometrycznej;siatka/geograficzna;standard LMN; system informacjiprzestrzennej; warstwy/geometryczne; współrzędne)ewidencyjna E6/2/1(zob. też działka/ewidencyjna;ewidencja gruntów i budynków;mapa/ewidencyjna;mapa/geodezyjna; obrębewidencyjny)podkład geodezyjny E3,E6/2/1(zob. też mapa/geodezyjna)podkład topograficzny E6/2/2podkład urządzeniowy E6/2/2tematyczna E6/5, E6/9/3.1,E6/9/3.2warstwy zob. warstwy/geometryczneprzeglądowa (tematyczna) I/§ 3,I/§ 63–64, I/§ 68, I/§ 70–71,I/§ 127, I/§ 131, E2, E6/1/4.2.1,E6/1/4.2.3–4, E6/1/4.2.6,E6/1/4.2.9–15, E6/1/4.2.26,E6/1/4.2.30, E6/1/4.2.34,E6/1/4.2.38, E6/1/4.2.47,E6/2/2, E6/5cięć I/§ 3, I/§ 97–99, I/§ 128–129,I/§ 131, E6/5, E6/5/2, E6/9/3.2(zob. też cięcia; etat cięćużytkowania głównego)drzewostanów I/§ 3, I/§ 6,I/§ 71, I/§ 131, E2, E6/5,E6/5/4, E6/9/3.2(zob. też drzewostan;skład gatunkowy/drzewostanów)funkcji lasu I/§ 3, I/§ 6, I/§ 25,I/§ 110–111(zob. też funkcje lasu)gospodarki łowieckiej I/§ 107,I/§ 129, E6/9/3.2(zob. też gospodarka/łowiecka;obiekty/łowieckie;obwody łowieckie)nasiennictwa i selekcji E6/2/2(zob. też genetyka leśna;obiekty/leśnej genetykistosowanej)obszarów chronionych I/§ 11(zob. też obszary/chronione)ochrony lasu i środowiska leśnegoI/§ 97, I/§ 101–102,I/§ 129, E6/2/2, E6/9/3.2

Część I, III, E(zob. też obiekty/ochronylasu; ochrona/lasu; ochrona/środowiska)ochrony przeciwpożarowej lasuI/§ 97, I/§ 104, I/§ 129,E6/2/2, E6/9/3.2(zob. też kategoria zagrożeniapożarowego; obiekty/ochrony ppoż.; ochrona/przeciwpożarowa lasu;podziałka azymutalna;pożary; strefy/operacyjnedziałań pożarowych)ochrony przyrody oraz obiektówkultury i pamięci narodowejI/§ 111siedlisk I/§ 3, I/§ 6–7, I/§ 12,I/§ 71, I/§ 131, E2, E6/5,E6/5/3, E6/9/3.2(zob. też lasy/ochronne;obiekty/ochrony przyrody;ochrona/przyrody;przyroda; walory lasu/przyrodnicze; programochrony przyrody nadleśnictwa)zagospodarowania turystycznegoi rekreacyjnego I/§ 108,I/§ 109, I/§ 127, E6/2/2,E6/9/3.2(zob. też obiekty/turystycznei rekreacyjne; szlaki/turystyczne; turystykai rekreacja; walory lasu/rekreacyjne i turystyczne)skala map I/§ 8.8, I/§ 20, I/§ 23,I/§ 70, I/§ 72, I/§ 114, E6/2sytuacyjna I/§ 3, I/§ 6, I/§ 72,I/§ 73, I/§ 114, I/§ 131, III/158,E6/1/3, E6/1/4.2.26,E6/1/4.2.47, E6/9/3.2sytuacyjno-przeglądowa funkcjilasu I/§ 72, I/§ 73, I/§ 131,E6/9/3.2tematyczna zob. mapa/przeglądowatopograficzna I/§ 64, I/§ 70,I/§ 72, E6/2walorów przyrodniczo-kulturowychI/§ 3, I/§ 110, I/§ 111,E6/9/3.2(zob. też walory lasu/kulturowe,walory lasu/przyrodnicze)zasadnicza zob. mapa/geodezyjna„Materiały dotyczące konsultowaniaprojektu planu urządzenia lasu…”III/154, III/158(zob. też konsultowanie planuurządzenia lasu)materiały kartograficzne I/13,I/§ 8.7–8, I/§ 132, E6/3/4(zob. też mapa)materiały przekazywane wykonawcytaksacji przez nadleśniczegoI/§ 20materiały teledetekcyjne i fotogrametrycznezob. teledetekcjai fotogrametriamateriały źródłowe zob. dokumentyźródłowemelioracje leśne I/§ 100agrotechniczne I/§ 45–46, I/§ 129(zob. też pielęgnacja/gleby)wodne I/§ 45–46, I/§ 129, III/156(zob. też rowy melioracyjne;urządzenia melioracji wodnych)metoda ogniskowo-kompleksowaI/§ 102(zob. też ochrona/lasu)metody regulacji wielkości użytkowanialasu zob. użytkowanielasu/metody regulacji wielkościmezoregiony przyrodniczoleśneI/§ 115, III/21, III/44(zob. też granice/krain,dzielnic i mezoregionówprzyrodniczoleśnych)23

Część I, III, Emiąższość I/§ 28, I/§ 31, I/§ 45,I/§ 118, III/36(zob. też współczynniki redukcyjne„brutto-netto”)drzewostanu I/12, I/§ 6, I/§ 48–49,I/§ 60, I/§ 90, III/58(zob. też dokładność pomiaru/miąższości drzewostanów;drzewostan; skład gatunkowy/drzewostanów)grubizny I/§ 9, I/§ 14, I/§ 27, I/§ 31,I/§ 46.9, I/§ 93–94, I/§ 96,I/§ 118, III/54kontrola pomiaru miąższościI/§ 61–62, III/161test kontroli pomiaru miąższościI/§ 61, I/§ 62, I/§ 127miąższość grubizny na 1 ha zob.elementy taksacyjne/zasobnośćpodrostu I/§ 31(zob. też podrost)powierzchni próbnej I/§ 58(zob. też powierzchnie próbne/kołowe/kontrola)przeciętna roczna użytkówprzedrębnych I/§ 118(zob. też użytki główne/przedrębne)przeciętna roczna użytkówrębnych I/§ 118(zob. też użytki główne/rębne)miejsca(zob. też obiekty/turystycznei rekreacyjne)historyczne I/§ 111kultu religijnego I/§ 111postoju pojazdów I/§ 79, I/§ 109widokowe I/§ 14, I/§ 109, I/§ 111wypoczynku I/§ 109miejsca składowania drewna zob.zakłady/składy i składnicedrewnamiejscowości(zob. też legenda LMN) E224miejscowy plan zagospodarowaniaprzestrzennego I/§ 46.12,I/§ 76, I/§ 100, I/§ 130migracje zwierząt zob. korytarzeekologicznemikrosiedliska zob. siedliska leśne/mikrosiedliskaminister właściwy do spraw środowiskaI/§ 5, I/§ 11, I/§ 25,I/§ 83, I/§ 131młode pokolenie I/§ 27, I/§ 30,I/§ 31.11–12, I/§ 37, I/§ 46.10,I/§ 127(zob. też drzewostan/młody;drzewostan/w klasie odnowienia;podrost)młodniki I/§ 14.8.1. a, I/§ 15–16,I/§ 26, I/§ 31–32, I/§ 34,I/§ 37–38, I/§ 40, I/§ 77,I/§ 101, I/§ 103, I/§ 129(zob. też drągowiny; drzewostan/młody;pielęgnacja/upraw i młodników)model wzrostu drzew I/12, I/§ 94,I/§ 123monitoring środowiska leśnego(SPO) I/§ 101–102mosty I/§ 108możliwości produkcyjne siedliskleśnych zob. siedliska leśne/możliwości produkcyjnemszary I/§ 14Nnachylenie zob. teren/nachylenienadleśnictwo I/§ 9, I/§ 14, I/§ 22,I/§ 25, I/§ 28, I/§ 46, I/§ 61–62,I/§ 68, I/§ 72, I/§ 75, I/§ 77,I/§ 80, I/§ 82, I/§ 88, I/§ 94,I/§ 97, I/§ 100, I/§ 103, I/§ 106,I/§ 108, I/§ 116, I/§ 125, I/§ 129,I/§ 131, III/11, III/18, III/63,III/152–154, III/157–158,

Część I, III, EIII/167, E1, E6/1/2–3,E6/1/4.2.36, E6/1/4.2.44,E6/4/1, E6/4/3, E6/7/1–2,E6/8/1, E6/9/2–3sąsiednie I/§ 11.1, E2, E6/2/2,E6/4/2nadleśniczy I/§ 3, I/§ 7–8, I/§ 20,I/§ 47, I/§ 77, I/§ 93, I/§ 106,I/§ 126–128, E6/9/1nalot I/§ 30–31, I/§ 77, III/167,III/170–172(zob. też siewki)narada wstępna I/§ 17, I/§ 19–20,I/§ 125, I/§ 126, I/§ 127–128(zob. też KTG I)nartostrady I/§ 109(zob. też obiekty/turystycznei rekreacyjne)nasiennictwo zob. genetyka leśna;mapa /przeglądowa/nasiennictwai selekcji; nasienniki,przestoje i przedrosty; szkółkileśne i zadrzewieniowenasienniki, przestoje i przedrostyI/§ 28, I/§ 30, I/§ 31.16–17,I/§ 32, I/§ 38, I/§ 42, I/§ 44–45,I/§ 88, III/35naturalna sukcesja zob. grunty/przewidziane do naturalnejsukcesjinieużytki I/39, I/§ 45numer inwentarzowy E6/1/4.1.1.1,E6/4/2.2numeracja oddziałów leśnych zob.oddział leśny/numeracjanumeryczny model terenu E6/2/2,E6/3/3.2.1–4(zob. też linie/nieciągłości;linie/szkieletowe; warstwice)Oobiektybadawcze I/§ 111edukacji leśnej I/§ 79, I/§ 108–109,I/§ 111(zob. też edukacja ekologiczna;izby leśne)inwentarzowe E6/2/2inżynieryjne E6/1/3, E6/1/4.2.23leśnej genetyki stosowanejE6/1/3, E6/1/4.2.22(zob. też genetyka leśna;mapa/przeglądowa/nasiennictwai selekcji)łowieckie I/§ 107, E6/1/3,E6/1/4.2.24(zob. też gospodarka/łowiecka;mapa/przeglądowa/gospodarkiłowieckiej)ochrony lasu E6/1/3, E6/1/4.2.21(zob. też mapa/przeglądowa/ochrony lasu i środowiskaleśnego; ochrona/lasu)ochrony ppoż. E6/1/3, E6/1/4.2.27(zob. też mapa/przeglądowa/ochrony przeciwpożarowejlasu; ochrona/przeciwpożarowalasu; pożary)ochrony przyrody (przyrodnicze)I/§ 29, E6/1/3, E6/1/4.2.20(zob. też mapa/przeglądowa/ochrony przyrody orazobiektów kultury i pamięcinarodowej; ochrona/przyrody;przyroda; rośliny/chronione;użytki ekologiczne; walorylasu/przyrodnicze)turystyczne i rekreacyjne I/§ 14,I/§ 16, I/34, I/§ 79, I/§ 108–109,I/§ 129, E6/1/3, E6/1/4.2.25(zob. też mapa/przeglądowa/zagospodarowania turystycznegoi rekreacyjnego;miejsca; nartostrady; obozowiska;ośrodki wypoczynkowe;parkingi leśne; plaże;pola biwakowe i kempingowe;25

Część I, III, Eścieżki; szlaki/turystyczne;turystyka i rekreacja; walorylasu/rekreacyjne i turystyczne;wyciągi narciarskie; zagospodarowanie/turystycznei rekreacyjne)obiekty bazy geometrycznej(zob. też atrybuty w baziegeometrycznej; baza danych/geometryczna; mapa/numeryczna;system informacjiprzestrzennej; warstwy/geometryczne)liniowe E6/1/1, E6/1/3,E6/1/4.1.1.2, E6/1/4.1.1.5,E6/1/4.1.1.7, E6/1/4.2.13,E6/1/4.2.30–35, E6/3/2.1.2,E6/3/2.2.2, E6/3/3.1.4, E6/4/2,E6/5(zob. też linie)podstawowe E6/1/3,E6/1/4.1.1.6, E6/1/4.1.2–11,E6/3/2.1.3, E6/3/3.1.5, E6/4/2,E6/8/1poligonowe (powierzchniowe)E6/1/1, E6/1/3, E6/1/4.2.36–47,E6/3/2.1.3, E6/3/2.2.3, E6/4/2,E6/5/5punktowe E6/1/1, E6/1/3,E6/1/4.1.1.1, E6/3/2.1.1,E6/3/2.2.1, E6/4/2, E6/5(zob. też punkty)wieloczęściowe E6/4/2wymiarowość E6/1/1, E6/1/4,E6/3/3, E6/4/2obiekty projektowane do objęciaochroną prawną I/§ 111.2.2obozowiska I/§ 109(zob. też obiekty/turystycznei rekreacyjne)obrazy satelitarne zob. zdjęcia lotniczei obrazy satelitarneobrączki zob. podział powierzchniowy/znaki26obręb ewidencyjny I/§ 8.6, I/§ 16,I/§ 22, I/§ 72, III/17, III/20–21,E6/1/3, E6/1/4.1.1.6, E6/1/4.2.8(zob. też ewidencja gruntówi budynków; mapa/ewidencyjna;mapa/numeryczna/ewidencyjna)obręb leśny I/§ 1.7, I/§ 6, I/§ 8–9,I/§ 22, I/§ 24–25, I/§ 46, I/§ 48,I/§ 50, I/§ 58–60, I/§ 62, I/§ 65,I/§ 68, I/§ 70–71, I/§ 73, I/§ 77,I/§ 80, I/§ 82–84, I/§ 88, I/§ 94,I/§ 98–100, I/§ 118, I/§ 127,I/§ 129, I/§ 131, III/12–13,III/15, III/18, III/54, III/57–58,III/61, III/64, III/167, E6/1/3,E6/1/4.2.4obszarycenne ze względów przyrodniczychi społecznych III/155chronione I/§ 7, I/§ 10–11, I/§ 127(zob. też mapa/przeglądowa/obszarówchronionych;ochrona/przyrody)chronionego krajobrazu I/§ 25.7,I/§ 73, I/§ 111, III/21(zob. też parki/krajobrazowe)pozaleśne III/156wypoczynkowe I/§ 109obwody łowieckie I/§ 72, I/§106–107, III/21, E6/1/3,E6/1/4.2.44(zob. też gospodarka/łowiecka;granice/obwodów łowieckich;mapa/przeglądowa/gospodarki łowieckiej)ocena stanu zob. stan lasuocena upraw zob. uprawy/ocenauprawochronadanych LMN E6/7/4, E6/9/1gatunkowa I/§ 89, I/§ 111i kształtowanie krajobrazu leśnegoI/§ 46

Część I, III, Elasu I/§ 1.12, I/§ 3, I/§ 46.15–17,I/§ 75, I/§ 80–81, I/§ 97, I/§101, I/§ 106, I/§ 127, I/§ 129,E6/1/4.2.21(zob. też mapa/przeglądowa/ochrony lasu i środowiskaleśnego; metoda ogniskowo--kompleksowa; ogniska gradacyjneowadów; partie kontrolnedo jesiennych poszukiwańszkodników sosny;pędraczyska; szkodniki; szkody;Zespół Ochrony Lasu)prawna I/§ 14przeciwpożarowa lasu I/§ 1.12,I/§ 3, I/§ 75, I/§ 97, I/§ 101,I/§ 103, I/§ 127, I/§ 129, III/155(zob. też kategoria zagrożeniapożarowego; mapa/przeglądowa/ochronyprzeciwpożarowejlasu; obiekty/ochronyppoż.; pasy/przeciwpożarowe;pożary; straż pożarna;strefy/operacyjne działańpożarowych; szkody/popożarowe;urządzenia przeciwpożarowe)przyrody I/13, I/§ 3, I/§ 110,I/§ 130, III/155–156, E6/1/4.2.20(zob. też funkcje lasu/ochronne;mapa/przeglądowa/ochronyprzyrody oraz obiektówkultury i pamięci narodowej;obiekty/ochrony przyrody;obszary/chronione; organy/ochrony przyrody; pomnikiprzyrody; program ochronyprzyrody nadleśnictwa; przyroda;rezerwaty przyrody;rośliny/chronione; równowagaekologiczna; rzadkie gatunkiroślin i zwierząt; stanowiskadokumentacyjne;użytki ekologiczne; walorylasu/przyrodnicze, wojewódzkikonserwator przyrody)środowiska I/§ 101, I/§ 130,III/156(zob. też mapa/przeglądowa/ochrony lasu i środowiskaleśnego; środowisko przyrodnicze;zanieczyszczenialasu i środowiska przyrodniczego)zasobów wodnych III/156oczka wodne I/§ 14, I/§ 28oczyszczanie linii zob. linie/oczyszczanieodbiorcy drewna I/§ 116odbiór leśnej mapy numerycznejE6/4/3kontrola danych geometrycznychi opisowych E6/1/2, E6/3/1,E6/3/2.3, E6/4(zob. też aplikacje użytkowe/KontrolaLMN, standardLMN/Załącznik/nr 4.Kontrola)procedury kontrolne E6/1/2,E6/3/1odbiór prac urządzeniowych (terenowych,taksacyjnych) zob.prace/urządzeniowe/odbiórprac urządzeniowychoddział leśny I/§ 8–9, I/§ 15–17,I/§ 21–23, I/§ 46, I/§ 65–66,I/§ 70, I/§ 84–85, I/§ 98, III/15,III/18, III/21, III/40, E6/1/3,E6/1/4.1.1.2, E6/1/4.2.2,E6/1/4.2.14(zob. też granice/oddziałów)numeracja I/§ 9.3, I/§ 66, I/§ 72,I/§ 127oznakowanie I/§ 127powierzchnia I/§ 21, I/§ 66,I/§ 68–69odnowienia I/§ 3, I/§ 14, I/§ 24,I/§ 27, I/§ 41, I/§ 46.10–14,27

Część I, III, EI/§ 80, I/§ 98, I/§ 100, I/§ 129,III/44–46, III/54, III/63, III/173(zob. też szkółki leśne i zadrzewieniowe;zalesienia)naturalne I/§ 27, I/§ 31, I/§ 40,I/§ 79, III/169–173pod osłoną (podokapowe) I/§ 31,I/§ 46.10–14, I/§ 91sztuczne I/§ 27, I/§ 31, I/§ 40,III/170odrośla zob. drzewostan/odroślowyogniska gradacyjne owadówI/§ 46.15, I/§ 101–102(zob. też ochrona/lasu; owadyszkodliwe)okiść I/§ 46.15, I/§ 101(zob. też szkody/abiotyczne)okresgospodarczy I/§ 46.1, I/ § 112,I/§ 123, I/§ 128–129odnowienia I/§ 27, I/§ 41.1,I/§ 46.5, I/§ 82–83, I/§ 90,I/§ 127, III/44–45(zob. też rębnia)przebudowy I/§ 41.3, I/§ 46.5,I/§ 83uprzątnięcia I/§ 27, I/§ 41.2,I/§ 46.5, I/§ 83, I/§ 92(zob. też rębnia)okres obowiązywania planu urządzaniazob. plan urządzenialasu/okres obowiązywaniaopady III/167, III/169operator LMN E6/4/3, E6/9/1opis gleby zob. glebyopis ogólny zob. plan urządzenialasu/opis ogólnyopis taksacyjny lasu (drzewostanu)I/§ 3, I/§ 6, I/§ 9, I/§ 13–14,I/§ 16–17, I/§ 20–21, I/§ 22–23,I/§ 25, I/§ 28, I/§ 30, I/§ 34, I/§ 41,I/§ 43–46, I/§ 48–49, I/§ 56,I/§ 71, I/§ 76, I/§ 83, I/§ 93,I/§ 98, I/§ 110, I/§ 131, III/11,28III/14, III/16–17, III/23–26,III/30, III/37, III/49, III/64,III/162, E6/1/4.1.1.7,E6/1/4.1.1.9, E6/3/3.1.4,E6/9/3.1(zob. też plan urządzenia lasu;wskazania gospodarcze)aktualizacja I/§ 17, III/18, E6/7/2karta drzewostanowa wedługstanu SILP III/17, III/24, III/26karta opisu taksacyjnego III/25,III/37, III/55wydruk opisu taksacyjnego III/17opis typu siedliskowego lasu zob.typ siedliskowy lasuopisowa baza danych zob. baza danych/opisowaoprawa planu urządzenia lasu zob.plan urządzenia lasu/formai oprawaoprogramowanie i sprzętE6/1/2.1.2, E6/8/1, E6/9/1,E6/9/2, E6/9/3.1optymalizacja rozplanowania cięćużytkowania rębnego zob. etatcięć użytkowania głównegoorganizacje społeczne zob. społecznośćlokalnaorganyadministracji rządowej I/§ 130,E6/2/1(zob. też gmina; obręb ewidencyjny;powiat; województwo)instytucji i organizacji społecznychI/§ 130(zob. też społeczność lokalna)ochrony przyrody I/§ 25(zob. też ochrona/przyrody;wojewódzki konserwatorprzyrody)parków krajobrazowych I/§ 130(zob. też parki/krajobrazowe)parków narodowych I/§ 130

Część I, III, E(zob. też parki/narodowe)samorządowe I/§ 108, I/§ 130,III/151–152, III/155,III/156–157, E6/2/1(zob. też społeczność lokalna;starosta)orientacyjny etat cięć użytkowaniaprzedrębnego zob. etat cięćużytkowania głównego/orientacyjnyprzedrębnyorientacyjny skład gatunkowyupraw zob. skład gatunkowy/uprawortofotomapa I/§ 47, E6/2/2(zob. też teledetekcja i fotogrametria;zdjęcia lotniczei obrazy satelitarne)osnowa geodezyjna zob. granicznikii osnowaosobliwościprzyrodnicze i kulturowe I/§ 29,I/§ 44–45, I/§ 73, III/24, III/27,III/35, E6/1/3, E6/1/4.1.1.4,E6/1/4.1.1.11, E6/1/4.2.29,E6/1/4.2.46, E6/3/2.1.1,E6/3/2.1.3, E6/3/3.1.11turystyczne I/§ 109(zob. też funkcje lasu/turystyczno-rekreacyjne;turystyka i rekreacja; walorylasu/rekreacyjne i turystyczne)ostęp I/§ 9, I/§ 78, I/§ 80, I/§ 84,I/§ 91, I/§ 98, E6/1/3,E6/1/4.2.17(zob. też jednostki kontrolneładu przestrzennego;kierunek/cięć; ład czasowo--przestrzenny)przejściowy I/§ 85, I/§ 98stały I/§ 98ostoje zwierząt I/§ 25–26, I/§ 82.7,I/§ 89.1, I/§ 107(zob. też zwierzęta chronione)ośrodki dokumentacji geodezyjneji kartograficznej E6/8/2(zob. też ewidencja gruntówi budynków; państwowy zasóbgeodezyjny)ośrodki edukacji przyrodniczej zob.obiekty/edukacji leśnejośrodki hodowli zwierzyny I/§ 72(zob. też zwierzyna)ośrodki wypoczynkowe I/§ 26, I/§ 73(zob. też obiekty/turystycznei rekreacyjne)otuliny I/§ 26, I/§ 80, I/§ 98parków narodowych zob. parki/otulinyparkówrezerwatów przyrody zob. rezerwatyprzyrody/otulinyowady szkodliwe I/§ 39, I/§ 77,I/§ 101–102(zob. też ogniska gradacyjneowadów; szkodniki; szkody/od owadów)oznaczenia podziału powierzchniowegozob. podział powierzchniowy/oznaczaniepodziałupowierzchniowegooznakowanie terenów leśnychI/§ 103Ppalność terenów leśnych I/§ 104(zob. też pożary)Państwowe Gospodarstwo LeśneLasy Państwowe I/12, I/§ 76,I/§ 98, I/§ 116, I/§ 130, III/63,III/153, III/167–168, III/170,III/172, E1, E6/7/1, E6/7/4(zob. też siedziby jednostekLasów Państwowych)państwowy zasób geodezyjny I/§ 8(zob. też ośrodki dokumentacjigeodezyjnej i kartograficznej)29

Część I, III, Eparkikrajobrazowe I/§ 10, I/§ 25.7,I/§ 73, I/§ 76, I/§ 111(zob. też obszary/chronionegokrajobrazu; organy/parkówkrajobrazowych, wojewódzkikonserwator przyrody)narodowe I/§ 73(zob. też organy/parkównarodowych)otuliny parków I/§ 10, I/§ 73,I/§ 111parkingi leśne I/§ 14, I/§ 16, I/34,I/§ 79, I/§ 103(zob. też obiekty/turystycznei rekreacyjne)partie kontrolne do jesiennychposzukiwań szkodników sosnyI/§ 102(zob. też ochrona/lasu)pasyprzeciwpożarowe I/§ 16, I/§ 88,I/§ 103–104, E3(zob. też ochrona/przeciwpożarowalasu; pożary)zaporowe I/§ 106(zob. też gospodarka/łowiecka)zrębowe E6/1/4.1.1.9(zob. też działka/zrębowa;powierzchnia/manipulacyjna)paśniki zob. obiekty/łowieckiepenetracja lasu przez ludzi I/§ 101,III/156pędraczyska I/§ 46(zob. też ochrona/lasu)pielęgnacja I/§ 80, I/§ 129(zob. też wskazania gospodarcze)gleby I/§ 46(zob. też melioracje leśne/agrotechniczne)upraw i młodników I/§ 3, I/§ 10030(zob. też czyszczenia; młodniki;uprawy/pielęgnowanie)pierśnica zob. elementy taksacyjne/pierśnicapiętro I/§ 27, I/§ 31, I/§ 35,I/§ 37–38(zob. też drzewostan/budowapiętrowa)dolne I/§ 27, I/§ 46górne I/§ 27, I/§ 40pilność czynności (zabiegu) I/§ 46.7,III/26(zob. też czyszczenia; trzebieże;wskazania gospodarcze)plan ochrony rezerwatu zob. rezerwatyprzyrody/plan ochronyplan urządzenia lasu I/11–12,I/§ 2–3, I/§ 4, I/§ 8, I/§ 14,I/§ 40–41, I/§ 43, I/§ 67–68,I/§ 74–75, I/§ 80–81, I/§ 94,I/§ 96–98, I/§ 108, I/§ 110,I/§ 116, I/§ 123, I/§ 131–132,III/153–155, III/157, III/159,III/161–162, E1, E3,E6/1/4.1.1.9(zob. też opis taksacyjny lasu;planowanie urządzeniowe;prace/urządzeniowe)analiza gospodarki leśnejw minionym okresie I/§ 1.16,I/§ 3, I/§ 77, I/§ 106, I/§ 112,I/§ 128–129(zob. też KTG II/referatnadleśniczego; plan urządzenialasu/poprzedni plan;ubiegły okres gospodarczy)aneks I/§ 5, I/§ 96część planistyczna I/§ 3,I/§ 100–101, I/§ 105, I/§ 108dane inwentaryzacyjne (taksacyjne)I/§ 3, I/§ 74, I/§ 76, I/§ 126,I/§ 128, III/39dane uzupełniające I/§ 6decyzja o zatwierdzeniu I/§ 96

Część I, III, Edokładność opracowań urządzeniowychIII/160ewidencjonowanie i przechowywanieI/§ 132forma i oprawa I/§ 20, I/§ 98,I/§ 124, I/§ 131okres obowiązywania I/§ 4–5,I/§ 43, I/§46.1, I/§89, I/§ 91–95,I/§ 129, III/19, E6/9/1(zob. też ubiegły okresgospodarczy)opis ogólny (elaborat) I/§ 1.16,I/§ 3, I/§ 6, I/§ 46.17, I/§ 62,I/§ 68, I/§ 78, I/§ 97–98,I/§ 100–101, I/§ 105, I/§ 110,I/§ 112–124, I/§ 127, I/§ 129,I/§ 131rozdz. 1. Ogólna charakterystykalasów i gruntów przeznaczonychdo zalesienia oraz pozostałychgruntów i nieruchomościbędących w zarządzienadleśnictwa I/§ 112, I/§ 113,I/§ 114–117rozdz. 2. Wyniki analizy gospodarkileśnej w minionymokresie I/§ 112, I/§ 119rozdz. 3. Opis przyjętych zasadokreślania zadań gospodarczychdla nadleśnictwaI/§ 112, I/§ 120rozdz. 4. Opisanie i zestawieniezadań wynikających z planuurządzenia lasu I/§ 112rozdz. 5. Program ochronyprzyrody I/§ 112, I/§ 122rozdz. 6. Prognoza stanu zasobówdrzewnych na koniecokresu gospodarczegoI/§ 112, I/§ 123rozdz. 7. Podsumowanie pracurządzeniowych I/§ 112oprawa zob. plan urządzenia lasu/formai oprawapoprzedni plan I/§ 8.7, I/§ 10–11,I/§ 17, I/§ 20, I/§ 23, I/§ 32,I/§ 40, I/§ 64, I/§ 67, I/§ 76–77,I/§ 83–84, I/§ 118, III/28(zob. też plan urządzenia lasu/analiza gospodarki leśnejw minionym okresie; ubiegłyokres gospodarczy)projekt zob. projekt planu urządzenialasuwytyczne III/153zatwierdzenie planu I/§ 125,I/§ 131wniosek o zatwierdzenie planuI/§ 131, III/154plan zagospodarowania drzewostanównasiennych i zachowawczychI/§ 89(zob. też drzewostan/nasienny;drzewostan/zachowawczy)plan zalesień zob. zalesieniaplanowanie hodowlane zob. hodowlalasuplanowanie przestrzenne zob.miejscowy plan zagospodarowaniaprzestrzennegoplanowanie urządzeniowe I/13,I/§ 10, I/§ 25, I/§ 81, III/157(zob. też plan urządzenia lasu)plantacje I/§ 45drzew I/§ 14.8, I/§ 16, I/34, I/§ 40,choinek I/§ 14, I/§ 16, I/34, I/§ 44,I/§ 105(zob. też użytkowanie lasu/uboczne)krzewów I/§ 14, I/§ 16, I/§ 44leśnych gatunków szybko rosnącychI/§ 14, I/34nasienne I/§ 14, I/34plantacyjne uprawy nasienne I/§ 14,I/§ 127plany łowieckie I/§ 106roczne I/§ 106plaże I/§ 10931

Część I, III, E(zob. też obiekty/turystycznei rekreacyjne)płaty roślinności I/§ 14, I/§ 29,III/35płazowiny I/§ 14.8.2. b, I/§ 16, I/34,I/§ 38, I/§ 42, I/§ 44, I/§ 71,I/§ 88, III/54(zob. też halizny; zadrzewienia)pochodzenie drzewostanu zob.drzewostan/pochodzeniepodklasy wieku zob. klasy i podklasywiekupodkład geodezyjny leśnej mapynumerycznej zob. mapa/numeryczna/podkładgeodezyjnypodkład topograficzny zob. mapa/numeryczna/podkład topograficznypodkład urządzeniowy leśnej mapynumerycznej zob. mapa/numeryczna/podkładurządzeniowypododdział zob. wyłączenia taksacyjne/pododdziałypodrost I/§ 27, I/§ 30–31, I/§ 40,I/§ 77, III/172(zob. też drzewostan/w klasieodnowienia; miąższość/podrostu;młode pokolenie)podsadzenia I/§ 30–31, I/§ 46.10,I/§ 85, I/§ 100, I/§ 129pod okapem I/§ 46podsiewy I/§ 31podstawy urządzania lasu zob. cele,zadania i podstawy urządzanialasupodsystem LAS zob. SILP-LASpodszyt I/§ 27, I/§ 30, I/§ 31.15,I/§ 44, I/§ 46.10, I/§ 77, III/168(zob. też wprowadzanie podszytów)podtyp gleby zob. gleby/podtyppodział administracyjny I/§ 16,E6/9/3.132(zob. też adres administracyjny)podział gospodarczy I/12podział powierzchniowy I/§ 9,I/§ 47, I/§ 72oznaczanie podziału powierzchniowegoI/§ 9znaki I/§ 9, I/§ 17podziałka azymutalna I/§ 104(zob. też mapa/przeglądowa/ochrony przeciwpożarowejlasu)pokrywa runa zob. runo leśnepola biwakowe i kempingoweI/§ 104, I/§ 109(zob. też obiekty/turystycznei rekreacyjne)polany i łąki śródleśne I/§ 14,I/§ 106poletka łowieckie I/§ 14, I/§ 16,I/34, I/§ 28, I/§ 106–107(zob. też gospodarka/łowiecka)poligon zob. obiekty bazy geometrycznej/poligonowepoligony wojskowe I/§ 103polityka leśna państwa I/11–12położenie zob. teren/położeniepomiar I/§ 28, I/§ 132, III/17,E6/8/2(zob. też szkic pomiarowy)bezpośredni I/§ 18geodezyjny I/§ 18, E6/8/2miąższości zob. miąższość/kontrolapomiaru miąższościna powierzchniach kołowychI/§ 54, I/§ 61, III/37–38(zob. też elementy taksacyjne;powierzchnie próbne/kołowe; szkic/pomiarowy)kontrola III/60–61próby pomiarowe I/§ 48,I/§ 50–53zespół kontroli pomiaru miąższościI/§ 61, I/§ 62

Część I, III, Euzupełniający I/§ 18, I/§ 47zasobów drzewnych I/12, I/§ 42pomniki przyrody I/§ 25.7, I/§ 29,I/§ 73, I/§ 111, III/35(zob. też ochrona/przyrody;rezerwaty przyrody; rośliny/chronione; rzadkiegatunki roślin i zwierząt)poprawki i uzupełnienia I/§ 32,I/§ 46.10, I/§ 77, I/§ 100, I/§ 129poprzedni plan zob. plan urządzenialasu/poprzedni planpopulacja zwierząt łownych zob.zwierzyna/łownapostęp prac urządzeniowych zob.prace/urządzeniowe/postęppracposusz I/§ 34poszerzanie linii zob. linie/poszerzaniepotencjał produkcyjny drzewostanówi siedlisk III/35, III/65–66potoki I/§ 69, I /§ 86, E6/1/4.1.1.5(zob. też cieki wodne; grunty/pod wodami; rzeki; stosunkiwodne)zabudowa potoków I/§ 45, I/§ 108potrzeby hodowlane zob. hodowlalasupowiat I/§ 8.6, I/§ 22, I/§ 72,III/157, E6/1/3, E6/1/4.2.10(zob. też organy/administracjirządowej; organy/samorządowe)powierzchnia III/17geodezyjna I/§ 67grupa rodzajów powierzchni zob.użytki gruntowe (rolne) /grupyrodzajów powierzchnileśna niezalesiona zob. grunty leśneniezalesioneleśna zalesiona zob. grunty leśnezalesionelinii I/§ 9(zob. też linie)manipulacyjna I/§ 37, I/§ 46.4,I/§ 46.7, III/19(zob. też działka/zrębowa,pasy/zrębowe)nie stanowiąca wyłączenia, nietworząca wydzielania I/§ 28,III/24, III/35, E6/1/3,E6/1/4.1.1.7, E6/1/4.2.43,E6/3/2.1.3, E6/3/3.1.7, E6/8/2(zob. też gniazda; kępy; luki;przerzedzenia; szczegóły/sytuacji wewnętrznej)oddziału I/§ 14przekroju pierśnicowego I/§ 62(zob. też elementy taksacyjne/pierśnica)użytków gruntowych zob. użytkigruntowe/powierzchnia użytkówgruntowychwyłączenia taksacyjnego (wydzielenia)I/§ 14, I/§ 66, I/§ 67–68,III/18–20, E6/1/4.1.1.9zredukowana I/§ 46.10, I/§ 77,III/26, III/36powierzchnie badawcze i doświadczalneI/§ 16, I/§ 82.7, I/§ 89:I/§ 111powierzchnie leśne niezalesionezob. grunty/leśne/niezalesionepowierzchnie leśne zalesione zob.grunty/leśne/zalesionepowierzchnie próbnekołowe I/12, I/§ 20, I/§ 54,I/§ 55, I/§ 56, I/§ 60–62,III/11–12, III/14–16, III/18,III/20, III/23, III/26, III/38,III/48, III/50–53, III/57–58,III/61(zob. też miąższość/powierzchnipróbnej; pomiar/na powierzchniachkołowych)koncentryczne III/38kontrola III/61, III/62–6333

Część I, III, Elokalizacja III/52, III/57losowanie III/37, III/58, III/61relaskopowe I/§ 42, I/§ 47–48powódź I/§ 101–102(zob. też klęski żywiołowe;szkody/abiotyczne)powszechna ewidencja gruntówzob. ewidencja gruntów i budynkówpozyskanie drewna I/§ 116, III/156(zob. też drewno; szlaki/zrywkowe; ścinka; tartaki;transport drewna; zakłady;zrywka)pożary I/§ 39, I/§ 46.15, I/§ 102,I/§ 116, E3, E6/9/3.1(zob. też kategoria zagrożeniapożarowego; mapa/przeglądowa/ochronyprzeciwpożarowejlasu; obiekty/ochrony ppoż.; ochrona/przeciwpożarowa lasu; palnośćterenów leśnych; pasy/przeciwpożarowe; strażpożarna; strefy/operacyjnedziałań pożarowych; szkody/popożarowe; urządzeniaprzeciwpożarowe)praceprzygotowawcze I/§ 6–12,I/§ 126taksacyjne zob. taksacja lasuurządzeniowe I/§ 64, I/§ 112,I/§ 125, III/159–160, E6/9/1(zob. też plan urządzenialasu)kontrola zob. kontrola pracurządzeniowychodbiór prac urządzeniowychI/§ 8.9, I/§ 26, I/§ 125,I/§ 127, III/159, III/162postęp prac III/161terenowe I/§ 127wstępne I/§ 12634siedliskowe I/§ 3, I/§ 7, I/§ 12,I/§ 23, I/§ 124, III/161,E6/1/4.2.19(zob. też kontrola prac urządzeniowych;siedliska leśne)procedury kontrolne odbioru mapynumerycznej zob. odbiór leśnejmapy numerycznej/kontroladanych geometrycznych i opisowych/procedurykontrolneprogram ochrony przyrody nadleśnictwaI/§ 1.16, I/§ 3.4, I/§ 20,I/§ 75–77, I/§ 79–80, I/§ 110,I/§ 112, I/§ 127, I/§ 129, I/§ 131,III/154, III/156–157, III/162,E6/2/2(zob. też lasy/ochronne;mapa/przeglądowa/ochronyprzyrody; ochrona/przyrody;organy/ochrony przyrody;przyroda; walory lasu/przyrodnicze)program TAKSATOR I/§ 10, I/§ 22–23,I/§ 25.9, I/§ 28–29, I/§ 31.14,I/§ 43, I/§ 57, III/11–66bazy danych III/12–13, III/18,III/39, III/45, III/55, III/58,III/59, III/61(zob. też baza danych/opisowa; tabele systemuLAS)eksport danych do SILP III/22,III/59grupy powierzchni III/21import danych III/17, III/37,III/57adresów leśnych III/18, III/20działek ewidencyjnychIII/20–21grup powierzchni (SET) III/21opisu taksacyjnego III/18,III/60powierzchni próbnych III/21,III/60

Część I, III, Ekarta dokumentu źródłowegoopisu taksacyjnego III/23–25,III/28, III/37, III/39–40, III/46karta powierzchni próbnychIII/38klawisze, skróty klawiszoweIII/25, III/27, III/36kody III/24–25komunikaty III/26kontrola (logiczna, poprawności,zbiorowa) III/15, III/22–23,III/26, III/40, III/49–50lista wydzieleń III/25(zob. też wydzielenie leśne;wyłączenia taksacyjne)lokalizacja plików III/12menu III/13, III/25Plik III/13Dane III/13, III/14, III/22Operacje III/13, III/15, III/18,III/48, III/55, III/61–62Raporty III/13, III/16,III/17–18, III/26, III/50,III/55–57, III/58, III/61,III/65Baza danych III/13, III/16Pomoc III/13ODBC (ang. Open Database Conectivity)III/12, III/17okno błędów III/23ostrzeżenia III/21SILP (system informatyczny LasówPaństwowych) III/11–13,III/16, III/18, III/20–22, III/24,III/50, III/57(zob. też baza danych/opisowa,SILP-LAS)skróty klawiszowe zob. programTAKSATOR/klawisze, skrótyklawiszowesłownik III/13tabele i zestawienia III/36(zob. też tabele systemuLAS; zestawienia zbiorcze)Opis drzewostanu III/26, III/34Opis powierzchni próbnejIII/37Opis siedliska III/33Opis taksacyjny III/23–37Opis wydzielenia III/33terminologia programu III/12uruchamianie III/12ustalenia KTG III/14, III/43–44,III/54–55, III/63(zob. też KTG I)użytkownik (operator) III/12,III/21, III/34, III/40, III/59wydruk III/25–26, III/38, III/58,III/61, III/65prognoza stanu zasobów drzewnychna koniec okresu gospodarczegoI/§ 112programy symulacyjne rozwojuzasobów drzewnych (prognostyczne)I/§ 123, I/§ 129projekt planu urządzenia lasuI/§ 130–131, III/153–154ogłoszenie przetargu I/§ 125przetarg I/§ 125–126specyfikacja istotnych warunkówzamówienia I/§ 126, III/160umowa I/§ 125, I/§ 131, III/160wykonawca zob. wykonawcaplanu urządzenia lasuwyłożenie zob. konsultowanieplanu urządzenia lasuzamawiający zob. dyrektorregionalnej dyrekcji LasówPaństwowychprojektowane rezerwaty przyrodyzob. rezerwaty przyrody/projektowanepróby pomiarowe zob. pomiar/napowierzchniach kołowych/próbypomiarowepróchnica III/171–172(zob. też ścioła; ściółka)przebarwienia chorobliwe I/§ 3935

Część I, III, Eprzebudowa drzewostanów I/12,I/§ 24, I/§ 27, I/§ 39, I/§ 40.6,I/§ 46.5, I/§ 80–81, I/§ 99,I/§ 127(zob. też drzewostan; składgatunkowy/drzewostanów)przedplon I/§ 31przedrosty zob. nasienniki, przestojei przedrostyprzeglądarka internetowa LMNzob. aplikacje użytkowe/przeglądarkainternetowa LMNprzeglądarki LMN zob. aplikacjeużytkowe/przeglądarki LMNprzemysł zob. szkody/przemysłoweprzepisy prawne I/§ 128–129przepusty zob. urządzenia melioracjiwodnychprzerzedzenia I/§ 28(zob. też powierzchnia/niestanowiąca wyłączenia)przestoje zob. nasienniki, przestojei przedrostyprzesunięcie opisów zob. wektoryprzesunięcia opisówprzetarg w sprawie wykonania projektuplanu urządzenia lasuzob. projekt planu urządzenialasu /przetargprzydatność hodowlana upraw zob.jakość drzewostanu/hodowlana/przydatność hodowlana uprawprzymrozki I/§ 101, III/173przyroda I/§ 3, I/§ 38, I/§ 82, I/§ 110(zob. też mapa/przeglądowa/ochrony przyrody orazobiektów kultury i pamięcinarodowej; obiekty/ochronyprzyrody; ochrona/przyrody;organy/ochrony przyrody;program ochrony przyrodynadleśnictwa; rezerwatyprzyrody; walory lasu/przyrodnicze)36przyrost I/§ 95bieżący I/§ 95, III/19, I/§ 118spodziewany I/§ 43, I/§ 93–94,I/§ 123, I/§ 129(zob. też współczynnik przeliczeniowy„K”)tablicowy I/§ 43, I/§ 118uzyskany I/§ 94zredukowany I/§ 43, I/§ 118przyszły okres gospodarczy zob.okres/gospodarczypunkty(zob. też obiekty bazy geometrycznej/punktowe;warstwy/geometryczne/punktowe)czerpania wody I/§ 103–104łączności alarmowej I§ 104o znanej wysokości (w SLMN)E6/1/3.2.1, E6/1/4.2.28,E6/2/2.2, E6/3/2.2.1, E6/3/3.2.3obserwacyjne zob. dostrzegalnieprzeciwpożaroweosnowy geodezyjnej zob. granicznikii osnowatelefoniczne I/§ 104widokowe zob. miejsca/widokoweRregiel dolny I/§ 23regionkraju I/§ 116nasienny III/21, E6/2/2regionalna dyrekcja Lasów Państwowych(RDLP) I/§ 22,I/§ 61, I/§ 104, I/§ 125, I/§ 131,III/18, III/159, III/162archiwum I/§ 18, I/§ 76, I/§ 125,I/§ 131regresja (zob. też taksator)równania regresji I/§ 37, I/§ 42,I/§ 48, I/§ 60, III/32współczynniki regresji III/16,III/54, III/58

Część I, III, Ewyniki regresji III/58regulacja użytkowania rębnegozob. użytkowanie lasu/rębne/regulacja użytkowania rębnegorejestr gruntów nadleśnictwaI/§ 8.8, I/§ 10, I/§ 14, I/§ 22(zob. też grunty; użytkigruntowe)baza opisowa rejestru gruntów E3wykaz gruntów Lasów PaństwowychI/§ 22, I/34wypisy I/§ 8rejestr zabytków I/§ 25.7, I/§ 73,I/§ 111rejestrator danych I/§ 21, III/11rekomendacja dyrektora generalnegoLasów PaństwowychE6/5, E6/9/1, E6/9/3.2rekreacja zob. turystyka i rekreacjarekultywacja terenów zdewastowanychI/§ 127(zob. też grunty/zrekultywowane;teren/zdewastowany)relaskopowe powierzchnie próbnezob. powierzchnie próbne/relaskopowerezerwaty przyrody I/§ 10, I/§ 16,I/§ 26, I/§ 67, I/§ 79, I/§ 82.7,I/§ 89, I/§ 98, I/§ 109, I/§ 111,I/§ 129(zob. też funkcje lasu/ochronne; lasy/rezerwatowe;ochrona/przyrody; pomnikiprzyrody; przyroda, rośliny/chronione; rzadkie gatunkiroślin i zwierząt)granice I/§ 71, I/§ 73otuliny I/§ 73, I/§ 82.7, I/§ 111plan ochrony I/§ 25.4–5, I/§ 67,I/§ 76, I/§ 89, I/§ 111projektowane I/§ 26.4, I/§ 73,I/§ 82.7, I/§ 89rozporządzenie o utworzeniuI/§ 25.5–6, I/§ 67wskazania ochronne I/§ 25rębnia I/§ 41, I/§ 46, I/§ 98,I/§ 129(zob. też etat cięć użytkowaniagłównego; okres/odnowienia;okres/uprzątnięcia; użytkigłówne/rębne; użytkowanielasu/rębne)częściowa I/§ 46, I/§ 82gniazdowa I/§ 14, I/§ 27, I/§ 46,I/§ 82.10, I/§ 86przerębowa I/§ 82.10–11, I/§ 84,I/§ 86stopniowa I/§ 27, I/§ 46, I/§ 82.10,I/§ 84, I/§ 86złożona I/§ 27–28, I/§ 41, I/§ 46,I/§ 84, III/36zupełna I/§ 82.9, I/§ 84–85,I/§ 98, III/36–37, III/54(zob. też zrąb)roboty urządzeniowe zob. prace/urządzeniowerodzaj powierzchni zob. użytkigruntowe/grupy rodzajówpowierzchnirodzaj użytków gruntowych (rolnych)zob. użytki gruntowe/rodzajużytkuroślinychronione I/§ 29, I/§ 111(zob. też obiekty/ochronyprzyrody; ochrona/przyrody;pomniki przyrody; rezerwatyprzyrody; rzadkie gatunkiroślin i zwierząt)lecznicze I/§ 105(zob. też użytkowanie lasu/uboczne)przemysłowe I/§ 105(zob. też użytkowanie lasu/uboczne)rowy melioracyjne I/§ 14,I/§ 16, I/§ 66, I/§ 69,E6/1/4.1.1.537

Część I, III, E(zob. też melioracje leśne/wodne; urządzenia melioracjiwodnych)rozmieszczenie opisów na mapiezob. wektory przesunięciaopisówrozporządzenia w sprawie utworzeniarezerwatu zob. rezerwaty przyrody/rozporządzenieo utworzeniurozręby I/§ 84, I/§ 85, I/§ 98(zob. też wręby)równania regresji zob. regresja/równania regresjirównowaga ekologiczna I/§ 80(zob. też edukacja ekologiczna;korytarze ekologiczne;ochrona/przyrody)różnorodność biologiczna I/§ 28,I/§ 79, I/§ 110runo leśne I/§ 23.8, I/§ 101, I/§ 105,III/35, III/156, III/161,III/169–173, E6/1/4.2.19rurociągi I/§ 16, I/§ 72rys historyczny nadleśnictwaI/§ 113, I/§ 114rzadkie gatunki roślin i zwierzątI/§ 111(zob. też ochrona/przyrody;pomniki przyrody; rezerwatyprzyrody, rośliny/chronione;zwierzęta chronione)rzeki I/§ 72, I/§ 84, E6/1/4.1.1.5(zob. też cieki wodne; grunty/pod wodami; potoki; stosunkiwodne)rzeźba terenu zob. teren/rzeźbaSsadzenie zob. drzewostan/pochodzeniesadzonki I/§ 32(zob. też siewki; szkółki leśnei zadrzewieniowe)38samorząd zob. organy/samorządowesamosiew zob. drzewostan/pochodzeniesąsiednie nadleśnictwo zob. nadleśnictwo/sąsiedniesiatkageograficzna I/§ 104(zob. też mapa/numeryczna;współrzędne/geograficzne)kwadratów (pomiarowa)I/§ 20.3. b, I/§ 53, III/52,III/57, E6/9/3.1siedliska leśne I/§ 1.1, I/§ 31, I/§ 40,I/§ 44, I/§ 70, I/§ 79, I/§ 127,III/24, III/33, III/161, III/169,E6/1/3, E6/1/4.1.1.8,E6/1/4.2.16, E6/1/4.2.40,E6/3/2.1.3, E6/3/3.1.9(zob. też prace/siedliskowe;typ lasu; typ siedliskowy lasu;typologiczne powierzchniesiedliskowe)bagienne I/§ 14.8, I/§ 82.7borowe III/170, III/173dostosowanie składu gatunkowegodo siedliska I/§ 38.4(zob. też skład gatunkowy/zgodność z siedliskiem)klasyfikacja gleb i siedlisk I/§ 7lasowe zob. lasyłęgowe I/§ 82.7mikrosiedliska I/§ 24, I/§ 80możliwości produkcyjne I/§ 25,I/§ 80, I/§ 82.2, I/§ 117stan siedliska I/§ 23.4, I/§ 24stopień uwilgotnienia I/§ 23–24,III/43–44typ siedliskowy zob. typ siedliskowylasuwyróżnianie i kartowanie I/12,I/§ 7, I/§ 12zdegradowane III/43–44zniekształcone I/§ 80

Część I, III, Eżyzność siedliska I/§ 83.3,III/169–170siedziby jednostek Lasów PaństwowychI/§ 72, I/§ 108,I/§ 114, III/157, E6/1/4.1.1.1,E6/7/1(zob. też Państwowe GospodarstwoLeśne Lasy Państwowe)siewki III/169, III/171–172(zob. też nalot; sadzonki;szkółki leśne i zadrzewieniowe)SILP-LAS, podsystem LAS, systemLAS I/12, I/§ 9, I/§ 17, I/§ 19–22,I/§ 31.1, I/§ 49, I/§ 56, I/§ 64,I/§ 67, I/§ 76, I/§ 94, I/§ 116,I/§ 123, I/§ 125, I/§ 131,I/§ 133, III/29–32, III/38, E1,E6/1/1, E6/1/4.1.1.1,E6/1/4.1.1.7, E6/1/4.2.29,E6/2/2, E6/3/3.1.6, E6/4/2.2,E6/7/1–2, E6/8/1, E6/9/3.1(zob. też baza danych/opisowa; program TAKSA-TOR/SILP; tabele systemuLAS)skala map zob. mapa/skala mapskład gatunkowy I/§ 15, I/§ 27–28,I/§ 31–32, I/§ 40, I/§ 50, I/§ 80,I/§ 82(zob. też elementy taksacyjne;gatunki; warstwy/gatunkowo-wiekowe)drzewostanów I/§ 24, I/§ 31,III/54, III/64(zob. też drzewostan;mapa/przeglądowa/drzewostanów;miąższość/drzewostanu)udział powierzchniowy I/§ 31.2upraw I/§ 24, I/§ 38, I/§ 40,I/§ 46.13, I/§ 106, I/§ 115,I/§ 127(zob. też gospodarczy typdrzewostanu; uprawy)zgodność z GTD I/§ 24, I/§ 40(zob. też gospodarczy typdrzewostanu)zgodność z siedliskiem I/12,I/§ 24, I/§ 40, I/§ 83, III/54(zob. też siedliska leśne/dostosowanieskładu gatunkowegodo siedliska)składy i składnice drewna zob. zakłady/składy i składnice drewnaskłady odnowieniowe zob. odnowieniasłownik obiektów geometrycznychzob. standard LMN/Załącznik/nr 6. Słownikspałowanie I/§ 38, I/§ 101, I/§ 106(zob. też szkody/od zwierzyny;wydeptywanie upraw; zgryzanie)spodziewany przyrost zob. przyrost/spodziewanyspołeczność lokalna I/§ 79, I/§ 81,III/151, III/153, III/155–157(zob. też organy/samorządowe;organy/instytucji i organizacjispołecznych)sposób zagospodarowania zob.rębniasprzęt gaśniczy zob. urządzeniaprzeciwpożarowesprzęt komputerowy zob. oprogramowaniei sprzętstacje meteorologiczne I/§ 104(zob. też klimat)stadia rozwojowe drzewostanu zob.drzewostan/stadia rozwojowestałe krzywe wysokości zob. elementytaksacyjne/wysokość drzewa/stałe krzywe wysokościstan hodowlany drzewostanów zob.drzewostan/stan hodowlanystan lasu I/§ 4, I/§ 6, I/§ 77, I/§ 95,I/§ 101, I/§ 113, I/§ 12839

Część I, III, Eocena stanu I/§ 1.1, I/§ 101zdrowotny i sanitarny I/§ 24,I/§ 77, I/§ 83, I/§ 89, I/§ 92stan posiadania nadleśnictwaI/§ 8, I/§ 11.1, I/§ 14, I/§ 17,I/§ 20, I/§ 64, I/§ 77, I/§ 114,I/§ 125–126, I/§ 129,E6/1/4.1.1.1, E6/1/4.1.1.10,E6/1/4.2.15, E6/8/1stan siedliska zob. siedliska leśne/stan siedliskastandard LMN I/§ 8.5,8, I/§ 63–65,I/§ 70, I/§ 98, I/§ 102, I/§ 104,I/§ 107, I/§ 109, E1, E4,E6/1/2, E6/3/1, E6/9/1,E6/9/3.1(zob. też mapa/numeryczna;system informacji przestrzennej)Załącznik/nr 1. Struktura E1,E3, E5, E6/1, E6/3/3.1, E6/4/2Załącznik/nr 2. Źródła E1, E2,E3, E6/2(zob. też dokumenty źródłowe)Załącznik/nr 3. Dane przekazywaneE1, E3, E5, E6/3, E6/4/2Załącznik/nr 4. Kontrola I/§ 131,E1, E2, E6/2/2, E6/3/1, E6/4,E6/8/3, E6/9/2(zob. też aplikacje użytkowe/KontrolaLMN; odbiórleśnej mapy numerycznej/kontroladanych geometrycznychi opisowych)Załącznik/nr 5. Legenda I/§71–73, I/§ 111, E1, E3, E6/5(zob. też kolory i desenie namapie, legenda LMN, symboleobiektów mapy numerycznej,wektory przesunięciaopisów)Załącznik/nr 6. Słownik I/§ 66,E1, E3, E6/1/4.1.1.1,40E6/1/4.1.1.3, E6/1/4.2.20–27,E6/1/4.2.30, E6/1/4.2.33–35,E6/1/4.2.39, E6/1/4.2.47,E6/4/2, E6/5, E6/6Załącznik/nr 7. Archiwizacja E1,E6/7, E6/8/1, E6/9/2Załącznik/nr 8. Aktualizacja E1,E6/8, E6/9/2(zob. też aktualizacja leśnejmapy numerycznej; aplikacjeużytkowe/AktualizatorLMN)Załącznik/nr 9. Eksploatacja E1,E3, E6/5, E6/9(zob. też aplikacje użytkowe)stanowiska dokumentacyjne I/§ 25.7,I/§ 73, I/§ 111(zob. też ochrona/przyrody)starodrzew I/§ 27, I/§ 31, I/§ 37,I/§ 79(zob. też drzewostan/starszy)starosta I/§ 14(zob. też organy/samorządowe)statystyczna metoda reprezentacyjnaI/§ 37, I/§ 42, I/§ 48stok zob. teren/stokstopień pokrycia powierzchni przezuprawę zob. elementy taksacyjne/zadrzewieniestopień uwilgotnienia siedlisk zob.siedliska leśne/stopień uwilgotnieniastopnie uszkodzenia drzewostanówzob. drzewostan/uszkodzony/stopnie uszkodzenia drzewostanówstosunki wodne I/§ 39, I/§ 101–102,I/§ 115, III/156(zob. też cieki wodne; grunty/pod wodami; potoki; rzeki;ujęcia wody; zbiorniki wodne)stratyfikacja zob. grupy stratyfikacyjne;warstwy/stratyfikacyjne

Część I, III, Estraż pożarna I/§ 104(zob. też ochrona/przeciwpożarowalasu; pożary;urządzenia przeciwpożarowe)strefygórnej granicy lasu I/§ 14.8operacyjne działań pożarowych(ratowniczych) I/§ 104, E6/1/3,E6/1/4.2.45(zob. też kategoria zagrożeniapożarowego; mapa/przeglądowa/ochronyprzeciwpożarowejlasu; ochrona/przeciwpożarowa lasu; pożary)ostoi zwierząt zob. ostoje zwierzątuszkodzenia lasu I/§ 1.11, I/§ 7,I/§ 10, I/§ 25.9, I/§ 39, I/§ 43–44,I/§ 74, I/§ 102, I/§ 115, III/21,III/43–44(zob. też imisje; szkody/przemysłowe)uzdrowiskowe I/§ 108.5walorów wypoczynkowych i rekreacyjnychI/§ 108.4, I/§ 109(zob. też walory lasu/rekreacyjnei turystyczne)stroisz I/§ 105(zob. też użytkowanie lasu/uboczne)strona internetowa Lasów PaństwowychE1, E3, E5, E6/4/1struktura danych SLMN zob. standardLMN/Załącznik/nr 3.Dane przekazywanestruktura drzewostanów zob. drzewostanstrzelnice zob. obiekty/łowieckiesusza I/§ 101(zob. też klęski żywiołowe;szkody/abiotyczne)symbole obiektów mapy numerycznejE6/5, E6/5/6–7(zob. też legenda LMN;standard LMN/Załącznik/nr 5. Legenda)system informacji przestrzennej(SIP) E1, E6/1/2, E6/3/1, E6/8,E6/9/2(zob. też baza danych/geometryczna;mapa/numeryczna;obiekty bazy geometrycznej;standard LMN)system LAS zob. SILP-LASsystem obserwacyjno-alarmowyI/§ 103szczegóły (zob. też wyłączenia taksacyjne)liniowe wyłączeń taksacyjnychI/§ 16, I/§ 69(zob. też linie; wyłączeniataksacyjne/liniowe wyłączenianieliterowane)sytuacji wewnętrznej I/§ 18,I/§ 47, I/§ 64, I/§ 67, I/§ 70(zob. też powierzchnia/niestanowiąca wyłączenia;wyłączenia taksacyjne)szeregi ostępowe zob. ostępszkicpomiarowy I/§ 54, I/§ 62(zob. też pomiar/na powierzchniachkołowych)taksacyjny (terenowy) I/§ 20,I/§ 47, E6/8/2(zob. też taksacja lasu)szkodliwe owady zob. owady szkodliweszkodniki(zob. też ochrona/lasu; owadyszkodliwe)glebowe I/§ 101nękające I/§ 101pierwotne I/§ 46.15, I/§ 101–102wtórne I/§ 46.15, I/§ 101–102szkody I/§ 4–5, I/§ 46.15, I/§ 77,I/§ 96, I/§ 10141

Część I, III, E(zob. też ochrona/lasu)abiotyczne I/§ 77, I/§ 101(zob. też klęski żywiołowe;okiść; powódź; susza; śniegołomy;wiatry; wiatrołomy)antropogeniczne I/§ 77, I/§ 101biotyczne I/§ 77, I/§ 101mechaniczne I/§ 39od grzybów I/§ 46.15, I/§ 77(zob. też grzyby patogeniczne)od owadów I/§ 77(zob. też owady szkodliwe)od wiatru I/§ 84(zob. też wiatry; wiatrołomy)od zwierzyny I/§ 38, I/§ 77, I/§ 101,I/§ 106–107, I/§ 127, III/156(zob. też spałowanie; wydeptywanieupraw; zgryzanie)popożarowe I/§ 77(zob. też ochrona/przeciwpożarowalasu; pożary)przemysłowe I/§ 39, I/§ 46.15,I/§ 101–103, III/169(zob. też imisje; strefy/uszkodzenia lasu)szkółki leśne i zadrzewienioweI/§ 14, I/§ 16, I/34, I/§ 28,I/§ 72, I/§ 101, III/21, E6/1/3,E6/1/4.1.2.4, E6/1/4.2.36,E6/3/2.2.3, E6/3/3.2.5(zob. też kwatera na szkółce;odnowienia; siewki; sadzonki;zalesienia)podokapowe I/§ 14szlakiturystyczne I/§ 79, I/§ 109,E6/1/3, E6/1/4.2.35(zob. też mapa/przeglądowa/zagospodarowania turystycznegoi rekreacyjnego;obiekty/turystyczne i rekreacyjne;turystyka i rekreacja;zagospodarowanie/turystyczne i rekreacyjne)42Śzrywkowe (technologiczne)I/§ 16, I/§ 86.4, I/§ 108(zob. też kierunek/zrywki;pozyskanie drewna; transportdrewna; zrywka)ścieżki E6/1/4.1.1.5(zob. też mapa/przeglądowa/zagospodarowania turystycznegoi rekreacyjnego; obiekty/turystyczne i rekreacyjne;turystyka i rekreacja; zagospodarowanie/turystycznei rekreacyjne)konne I/§ 79, I/§ 109przyrodnicze (dydaktyczne)I/§ 79, I/§ 109, I/§ 111,E6/1/4.2.35rowerowe I/§ 79, I/§ 109ścinka I/§ 46.10, I/§ 127(zob. też pozyskanie drewna;transport drewna; zakłady/usług leśnych; zrywka)ścioła, ściółka I/§ 23, III/169(zob. też próchnica)śniegołomy I/§ 102(zob. też klęski żywiołowe;szkody/abiotyczne)środowisko przyrodnicze I/13,I/§ 77, I/§ 79, I/§ 115(zob. też ochrona/środowiska;zanieczyszczenialasu i środowiska przyrodniczego)Ttabele systemu LAS E6/1/4,E6/9/3.1(zob. też baza danych/opisowa;program TAKSATOR/baza danych; program TAK-

Część I, III, ESATOR/tabele i zestawienia;SILP-LAS)taksacja lasu I/§ 6–8, I/§ 13–14,I/§ 20–21, I/§ 23–24, I/§ 27,I/§ 37, I/§ 39, I/§ 42, I/§ 46–47,I/§ 60, I/§ 101, I/§ 106,I/§ 126–127, III/24, III/38,III/41, III/57–58, III/63(zob. też elementy taksacyjne;szkic/taksacyjny; wskazaniagospodarcze)taksator I/§ 60, I/§ 93, III/14,III/24, III/28–29, III/31–32,III/36, III/38, III/44, III/47,III/54–55, III/58, III/61,III/167(zob. też regresja)tartaki I/§ 72(zob. też pozyskanie drewna;zakłady/drzewne)teledetekcja i fotogrametria I/§ 19,I/§ 64, E6/2/2, E6/8/2(zob. też ortofotomapa;zdjęcia lotnicze i obrazysatelitarne)teodolit busolowy I/§ 18(zob. też pomiar/geodezyjny)teren I/§ 23.5, III/33górski I/§ 9, E6/2/2jary, wąwozy I/§ 82nachylenie I/§ 23, I/§ 55–56,III/38nizinny E6/2/2podgórski I/§ 9podmokły I/§ 106podtapiany I/§ 102pofałdowany E6/2/2położenie I/§ 23rzeźba I/§ 23, I/§ 115, E6/2/2stok I/§ 55, I/§ 82urwiska I/§ 86wychodnie skalne I/§ 111wysokość nad poziomem morzaI/§ 23.6wysokość terenu I/§ 23, III/44,E6/1/1, E6/1/4.1.2.3,E6/1/4.2.28, E6/2/2wystawa I/§ 23, I/§ 28–29, III/44wyżynny I/§ 9zalewany I/§ 102zdegradowany I/§ 103zdewastowany I/§ 127(zob. też grunty/zrekultywowane;rekultywacja terenówzdewastowanych)źródliskowy I/§ 111terenowe prace urządzeniowezob. prace/urządzeniowe/terenowetereny pod liniami energetycznymizob. grunty/pod liniami energetycznymitereny różne I/40torfowiska I/§ 14, I/§ 111TraKo zob. aplikacje użytkowe/TraKotransparent zob. siatka/kwadratówtransport drewna I/§ 116(zob. też pozyskanie drewna;zakłady/składy i składnicedrewna; szlaki/zrywkowe;ścinka; zakłady/usług leśnych;zrywka)trofea łowieckie I/§ 106(zob. też gospodarka/łowiecka;obwody łowieckie)trwale zrównoważona gospodarkaleśna I/11, I/13, I/§ 3, I/§ 78,I/§ 79, I/§ 80–81, I/§ 110,III/154–157trzebieże (TW, TP) I/§ 46.7, I/§ 94(zob. też czynności gospodarcze;czyszczenia; pilnośćczynności; wskazania gospodarcze)turystyka i rekreacja I/§ 1.14, I/§ 3,I/§ 46.18, I/§ 97, I/§ 101,I/§ 103–104, I/§ 10843

Część I, III, E(zob. też funkcje lasu/turystyczno-rekreacyjne;lasy/przeznaczone do masowegowypoczynku i turystyki;mapa/przeglądowa/zagospodarowaniaturystycznegoi rekreacyjnego; obiekty/turystycznei rekreacyjne; osobliwości/turystyczne;szlaki/turystyczne; ścieżki; walorylasu/rekreacyjne i turystyczne;zagospodarowanie/turystycznei rekreacyjne)typ lasu I/§ 23.2(zob. też siedliska leśne; typsiedliskowy lasu; typologicznepowierzchnie siedliskowe)typ siedliskowy lasu (TSL) I/§ 15,I/§ 23–24, I/§ 40.6, I/§ 45, I/§ 71,I/§ 77, I/§ 82.9, I/§ 115–116,I/§ 124, I/§ 127, I/§ 129, III/18,III/43–44, III/63–64, III/66,III/167, E6/3/3.1.9(zob. też siedliska leśne; typlasu; typologiczne powierzchniesiedliskowe)typologiczne powierzchnie siedliskoweIII/161, E6/1/3,E6/1/4.2.19(zob. też siedliska leśne; typlasu; typ siedliskowy lasu)Uubiegły okres gospodarczy (ubiegłe10-lecie) I/§ 27, I/§ 75, I/§ 77,I/§ 93–95, I/§ 103, I/§ 106,I/§ 118(zob. też plan urządzenia lasu/analiza gospodarki leśnejw minionym okresie; planurządzenia lasu/okres obowiązywania;plan urządzenialasu/poprzedni plan)44uboczne użytkowanie lasu zob.użytkowanie lasu/uboczneudatność uprawy zob. uprawy/udatnośćudostępnianie danych E6/7/3udostępnianie lasów I/§ 79udział powierzchniowy zob. składgatunkowy/udział powierzchniowyujęcia wody I/§ 82.7, III/156(zob. też cieki wodne;stosunki wodne)układ odniesień przestrzennych(współrzędnych) zob. baza danych/geometryczna/formatumowa w sprawie wykonania projektuplanu urządzenia lasuzob. projekt planu urządzenialasu/umowauprawy I/§ 14.8.1. a, I/§ 15–16,I/§ 26, I/§ 31, I/§ 32, I/§ 37–38,I/§ 40, I/§ 77, I/§ 101, I/§ 103–104,I/§ 106, I/§ 129, III/66(zob. też orientacyjny składgatunkowy upraw; składgatunkowy/upraw; wydeptywanieupraw)ocena upraw I/§ 38pielęgnowanie I/§ 45, I/§ 129(zob. też czyszczenia; pielęgnacja/uprawi młodników;wskazania gospodarcze)plantacyjne I/§ 40pochodne I/§ 14przepadłe I/§ 38(zob. też halizny)udatność I/§ 37.4urwiska zob. teren/urwiskaurządzanie lasu zob. plan urządzenialasuurządzenia melioracji wodnychI/§ 14, I/34, I/§ 108(zob. też melioracje leśne/wodne; rowy melioracyjne)

Część I, III, Eurządzenia przeciwpożarowe I/§ 77,I/§ 104(zob. też hydranty pożarowe;ochrona/przeciwpożarowalasu; pożary; straż pożarna)urządzenia turystyczne i rekreacyjnezob. obiekty/turystyczne i rekreacyjneustalanie wartości gruntów zob.grunty/wartość gruntówuszkodzenia zob. drzewostan/uszkodzony; szkodyuwilgotnienie siedliskazob. siedliska leśne/stopieńuwilgotnieniauzbrojenie terenu E6/1/4.2.33,E6/2/1uzdrowiska I/§ 108(zob. też lasy/uzdrowiskowe)uzupełnienia zob. poprawki i uzupełnieniaużytki ekologiczne I/§ 16, I/38,I/§ 73, I/§ 111(zob. też edukacja ekologiczna;obiekty/ochronyprzyrody; ochrona/przyrody;równowaga ekologiczna;wojewódzki konserwatorprzyrody)użytki ewidencyjne zob. ewidencjagruntów i budynkówużytki główne I/§ 87, I/§ 96–97(zob. też etat cięć użytkowaniagłównego; miąższość/grubizny; użytkowanie lasu/rębne)przedrębne I/§ 78, I/§ 94, I/§ 96,I/§ 118(zob. też miąższość/przeciętnaroczna użytków przedrębnych;użytkowanielasu/przedrębne)rębne I/§ 46, I/§ 78, I/§ 88,I/§ 89, I/§ 95, I/§ 118(zob. też miąższość/przeciętnaroczna użytków rębnych,rębnia)niezaliczone na poczet etatuI/§ 88, I/§ 93, I/§ 96zaliczone na poczet etatuI/§ 88, I/§ 93, I/§ 96użytki gruntowe (rolne) I/36, E3,E6/1/3, E6/1/4.1.1.5–6,E6/1/4.2.6(zob. też grunty; rejestrgruntów nadleśnictwa)grupy rodzajów powierzchniI/§ 8, I/§ 14, I/§ 16, I/§ 21,I/§ 22.2, I/34, I/§ 44–45,I/§ 129, III/17, III/42kategoria użytkowania gruntówI/§ 8, I/§ 14, I/§ 77, I/§ 129,E6/8/2klasy jakości I/§ 66, III/39, III/40kontury użytków I/§ 8.9, E6/2/1powierzchnia użytków gruntowychIII/40rodzaj użytku (powierzchni)I/§ 8, I/§ 14, I/§ 22, I/34,I/§ 66, I/§ 129, III/17–18,III/39–41, III/162, E6/1/4.2.6użytkowanie lasu I/§ 46(zob. też użytki główne)główne I/§ 3, I/§ 89, I/§ 99, I/§ 127metody regulacji wielkości I/12,I/§ 1pod osłoną I/§ 27przedrębne I/§ 46, I/§ 94–95,I/§ 127, III/36(zob. też etat cięć użytkowaniagłównego/orientacyjnyprzedrębny, użytki główne/przedrębne)przygodne I/§ 46, I/§ 94(zob. też cięcia/przygodne)rębne I/§ 28, I/§ 46, I/§ 88,I/§ 91–92, I/§ 98, I/§ 127,I/§ 129, III/3645

Część I, III, EW(zob. też etat cięć użytkowaniagłównego; rębnia, użytkigłówne/rębne; zrąb)regulacja użytkowania rębnegoI/§ 98uboczne I/§ 77, I/§ 97, I/§ 105,I/§ 127, I/§ 129(zob. też cetyna; grunty/w produkcji ubocznej; koragarbarska; kruszywa; plantacje/choinek;rośliny/lecznicze;rośliny/przemysłowe;stroisz; zioła; żywica)walory lasuedukacyjne zob. edukacja ekologicznahistoryczne I/§ 110krajobrazowe I/§ 110(zob. też zespoły przyrodniczo-krajobrazowe)kulturowe I/§ 110(zob. też mapa/walorówprzyrodniczo-kulturowych)przyrodnicze (waloryzacja)I/§ 1.2, I/§ 76, I/§ 110, I/§ 115(zob. też funkcje lasu/ochronne; lasy/ochronne;mapa/przeglądowa/ochronyprzyrody oraz obiektów kulturyi pamięci narodowej;mapa/walorów przyrodniczo-kulturowych;obiekty/ochrony przyrody; ochrona/przyrody; program ochronyprzyrody nadleśnictwa;przyroda)rekreacyjne i turystyczneI/§ 109–110(zob. też lasy/przeznaczonedo masowego wypoczynkui turystyki; mapa/przeglądowa46/zagospodarowania turystycznegoi rekreacyjnego; obiekty/turystycznei rekreacyjne;osobliwości/turystyczne;strefy/walorów wypoczynkowychi rekreacyjnych; turystykai rekreacja; zagospodarowanie/turystycznei rekreacyjne)warstwa drzewostanu zob. drzewostan/warstwawarstwice I/§ 9, I/§ 66,E6/1/4.1.2.3, E6/2/2,E6/3/2.2.2, E6/3/3.2.4, E6/4/2(zob. też linie/nieciągłości;linie/szkieletowe; numerycznymodel terenu)warstwy I/§ 31drzew I/§ 27, I/§ 30–31, III/34,III/64(zob. też drzewa; drzewostan/warstwa)gatunkowo-wiekowe I/§ 37, I/§ 42,I/§ 48, I/§ 51–53, I/§ 56, I/§ 58,I/§ 60, III/38, III/52(zob. też gatunki; skład gatunkowy;wiek)geometryczne E2, E6/1/1–4,E6/3/1–3(zob. też baza danych/geometryczna; mapa/numeryczna;obiekty bazy geometrycznej)liniowe E6/1/4.2.17pochodne E6/1/1, E6/1/2,E6/1/4.2.17, E6/9/3.1podstawowe E6/1/1, E6/1/2,E6/1/4.1.1.10, E6/9/3.1fakultatywne E6/1/1,E6/1/2, E6/3/1, E6/3/2.2,E6/3/3.2, E6/4/1obligatoryjne E6/1/1,E6/1/2, E6/3/1, E6/3/2.1,E6/3/3.1, E6/4/1

Część I, III, Epunktowe E6/1/4.1.1.10,E6/3/3.1(zob. też punkty)stratyfikacyjne III/15–18, III/20,III/32, III/37–39, III/51, III/54,III/57, III/58(zob. też grupy stratyfikacyjne)użytkownika E6/9/3.1wartościowanie (wycena wartości)drzewostanów i gruntówleśnych I/§ 116, III/46–47,III/54–55, III/63–66(zob. też grunty/wartośćgruntów)warunkiekonomiczne I/§ 1.16, I/§ 79,I/§ 113, I/§ 116, I/§ 129glebowe III/167produkcji leśnej I/§ 127, I/§ 129przyrodnicze I/§ 1.16, I/§ 79,I/§ 113, I/§ 115, III/167siedliskowe I/§ 40.4, I/§ 46.11,I/§ 79, I/§ 101.1wilgotnościowe I/§ 23, III/167,III/171–173wektory przesunięcia opisów E2,E6/1/3, E6/1/4.1.1.2,E6/3/3.1.6, E6/4/2(zob. też standard LMN/Załącznik/nr 1. Struktura,standard LMN/Załącznik/nr 3. Dane przekazywane)wiatry, wiatrołomy I/§ 84,I/§ 101–102, III/169(zob. też klęski żywiołowe;szkody/abiotyczne; szkody/od wiatru)wiek I/§ 15, I/§ 27–28, I/§ 31, I/§ 38,I/§ 45, I/§ 62, I/§ 71, III/169(zob. też klasy i podklasywieku; warstwy/gatunkowo--wiekowe)dokładność ustalania I/§ 32drzewostanu I/§ 27, I/§ 32, I/§ 37,I/§ 46, I/§ 51, I/§ 56, I/§ 118,III/18–19, III/38, III/51,III/172–173rzeczywisty III/64–65grupy wiekowe I/§ 32przeciętny I/§ 31–32, I/§ 83rębności (dojrzałości rębnej, dojrzałościdrzewostanu do odnowienia)I/§ 24.2, I/§ 26, I/§ 38,I/§ 40–41, I/§ 44, I/§ 78, I/§ 80,I/§ 82.13, I/§ 83, I/§ 84, I/§ 90,I/§ 118, I/§ 127, I/§ 129,III/44–46, III/54, III/63, III/66,III/167–178kryteria III/167–178wykaz wieku rębności głównychgatunków drzew I/§ 24, I/§ 83wilgotność zob. warunki/wilgotnościowewniosek o uznanie lasu za ochronnylub pozbawienie go tego charakteruzob. lasy/ochronne/wnioseko uznaniewniosek o zatwierdzenie planuurządzenia lasu zob. planurządzenia lasu/zatwierdzenieplanu/wniosek o zatwierdzenieplanuwoda zob. grunty/pod wodami;potoki; rzeki; stosunki wodnewojewódzki konserwator przyrodyI/§ 89, I/§ 110(zob. też ochrona/przyrody;organy/ochrony przyrody;parki/krajobrazowe; użytkiekologiczne)województwo I/§ 8.6, I/§ 22, I/§ 72,E6/1/3, E6/1/4.2.11(zob. też organy/administracjirządowej; podział administracyjny)wprowadzanie podszytów I/§ 46.10,I/§ 100, I/§ 12947

Część I, III, E(zob. też podszyt)wręby I/§ 85, I/§ 98(zob. też rozręby)wrzosowiska I/§ 104wskazania gospodarcze I/§ 3, I/§ 6,I/§ 13, I/§ 28, I/§ 41, I/§ 44–45,I/§ 46, I/§ 80, I/§ 91, I/§ 98,I/§ 110, III/24, III/27, III/36,III/54, E6/1/4.1.1.9(zob. też czynności gospodarcze;czyszczenia; opistaksacyjny lasu; pielęgnacja;pilność czynności; taksacjalasu; trzebieże)wskazania ochronne w rezerwacieprzyrody zob. rezerwaty przyrody/wskazaniaochronnewskaźnik zadrzewienia zob. elementytaksacyjne/zadrzewieniewspółczynnik przeliczeniowy „K”I/§ 43(zob. też przyrost/spodziewany)współczynniki redukcyjne „brutto--netto” I/§ 93, I/§ 95, I/§ 129(zob. też etat cięć użytkowaniagłównego/miąższościowy;miąższość)współczynniki regresji zob. regresja/współczynniki regresjiwspółrzędne (zob. też aplikacjeużytkowe/TraKo; baza danych/geometryczna; baza danych/format; mapa/numeryczna)geodezyjne (osnowy geodezyjnej)I/§ 8.7, E3, E6/1/1,E6/1/4.1.1.1, E6/1/4.1.1.3,E6/1/4.2.18, E6/3/1, E6/8/2(zob. też graniczniki i osnowa)geograficzne I/§ 104, E1,E6/4/2–3, E6/9/3.1(zob. też siatka/geograficzna)współwłasność zob. grunty/współwłasność48wstępne prace urządzeniowe zob.prace/urządzeniowe/wstępnewycena wartości drzewostanówzob. wartościowanie drzewostanówi gruntów leśnychwychodnie skalne zob. teren/wychodnieskalnewyciągi narciarskie I/§ 109,E6/1/4.2.35(zob. też obiekty/turystycznei rekreacyjne; zagospodarowanie/turystycznei rekreacyjne)wydeptywanie upraw I/§ 101,I/§ 106(zob. też spałowanie; szkody/od zwierzyny; uprawy; zgryzanie)wydmy I/§ 82.7, I/§ 111(zob. też gleby; teren)wydruk opisu taksacyjnego zob.opis taksacyjny lasu/wydrukopisu taksacyjnegowydzielenie leśne I/§ 18, I/§ 45,III/12, III/15, III/17–18,III/20–21, III/24, III/26,III/28–32, III/36, III/38–42,III/44–46, III/48–50, III/52,III/55, III/64, E6/1/3,E6/1/4.1.1.2, E6/1/4.1.1.5–7,E6/1/4.1.2.4, E6/1/4.2.1,E6/1/4.2.12, E6/1/4.2.41,E6/3/3.1.4, E6/8/2, E6/9/3.1(zob. też adres leśny; granice/oddziałów; granice/pododdziałów;program TAKSATOR/lista wydzieleń; wyłączeniataksacyjne)wydzielenie siedliskowe zob. siedliskaleśnewykaz cięć zob. cięcia/wykaz cięćwykaz drzewostanów o budowieprzerębowej zob. drzewostan/o budowie przerębowej

Część I, III, Ewykaz gruntów Lasów Państwowychzob. rejestr gruntów nadleśnictwa/wykazgruntów LasówPaństwowychwykaz projektowanych cięć rębnychzob. cięcia/rębne/wykaz projektowanychcięć rębnychwykaz rozbieżności zob. ewidencjagruntów i budynków/wykazrozbieżnościwykaz wieku rębności głównychgatunków drzew zob.wiek/rębności/wykaz wiekówrębnościwykonawca planu urządzenia lasu(i mapy numerycznej) I/§ 3,I/§ 7–10, I/§ 14, I/§ 18, I/§ 20,I/§ 40, I/§ 47, I/§ 61–62,I/§ 76–77, I/§ 123, I/§ 125,I/§ 128, I/§ 130, III/161–162,E1, E6/3/4, E6/4/1(zob. też zamawiający leśnąmapę numeryczną)archiwum I/§ 47, I/§ 132wylesienia I/§ 14wyłączenia taksacyjne I/§ 8, I/§ 13,I/§ 14, I/§ 15–16, I/§ 18–19,I/§ 21–22, I/§ 28, I/§ 31, I/§ 64,I/§ 67, I/§ 84(zob. też adres leśny; granice/oddziałów;granice/pododdziałów;program TAKSA-TOR/lista wydzieleń; szczegóły/sytuacjiwewnętrznej;wydzielenie leśne)kryteria wyodrębnianiapododdziałów I/§ 16wyłączeń taksacyjnych I/§ 15liniowe wyłączenia nieliterowaneI/§ 14.1, I/§ 16, I/§ 66(zob. też linie; szczegóły/liniowewyłączeń taksacyjnych)literowanie I/§ 16–17, I/§ 21,I/§ 66, III/29obliczanie powierzchni I/§ 67pododdziały I/§ 14, I/§ 16,I/§ 17, I/§ 22–23, I/§ 28–29,I/§ 31, I/§ 42, I/§ 66, I/§ 69–70,I/§ 98, I/§ 127(zob. też granice/pododdziałów,program TAKSATOR/listawydzieleń, wydzielenie leśne)wyłączenie gruntów z produkcjizob. grunty/wyłączone z produkcjiwyłączony drzewostan nasiennyzob. drzewostan/nasienny/wyłączonywyłożenie projektu planu urządzenialasu do publicznego wgląduzob. konsultowanie planuurządzenia lasuwymiarowość zob. obiekty bazygeometrycznej/wymiarowośćwyniki inwentaryzacji zob. inwentaryzacja/wynikiinwentaryzacjiwyniki regresji zob. regresja/wynikiregresjiwypisy z rejestru gruntów nadleśnictwazob. rejestr gruntównadleśnictwa/wypisywypoczynek zob. turystyka i rekreacjawyróżnianie siedlisk zob. siedliskaleśne/wyróżnianie i kartowaniewysokość drzewa (drzewostanu)zob. elementy taksacyjne/wysokośćdrzewa (drzewostanu)wysokość nad poziomem morzazob. teren/wysokość nad poziomemmorzawysokość terenu zob. teren/wysokośćterenuwystawa zob. teren/wystawawytyczne I KTG zob. KTG I/wytycznewytyczne II KTG zob. KTG II/wytyczne49

Część I, III, Ewytyczne do planu urządzenia lasuzob. plan urządzenia lasu/wytycznewytyczne narady wstępnejzob. narada wstępnawzory formularzy I/§ 10Z50zabudowa potoków zob. potoki/zabudowa potokówzabytki zob. rejestr zabytkówzachowanie trwałości lasu I/§ 80zadania gospodarcze (zadaniagospodarki leśnej) dla nadleśnictwaI/§ 1, I/§ 25, I/§ 46,I/§ 77–78, I/§ 81, I/§ 97, I/§ 112,I/§ 125, III/155–156(zob. też cele gospodarkileśnej)zadania hodowlane zob. hodowlalasuzadania urządzania lasu zob. cele,zadania i podstawy urządzanialasuzadrzewienia (Lz) I/§ 16, I/§ 42,I/§ 45, I/§ 88, I/§ 106, III/34,III/54, III/156(zob. też grunty/zadrzewionei zakrzewione; krzewy;zakrzewienia)zadrzewienie zob. elementy taksacyjne/zadrzewieniezagęszczenie zob. elementy taksacyjne/zagęszczeniezagospodarowaniełowieckie zob. gospodarka/łowieckaprzestrzenne I/13, I/§ 1.3, I/§ 108,III/156turystyczne i rekreacyjne I/§ 46.18,I/§ 75, I/§ 127, III/156(zob. też obiekty/turystycznei rekreacyjne; szlaki/turystyczne;ścieżki; turystykai rekreacja; walory lasu/rekreacyjne i turystyczne;wyciągi narciarskie)Zakład Ochrony Lasu (ZOL) I/§ 46zakłady (zob. też pozyskanie drewna)drzewne I/§ 116, III/156(zob. też tartaki)składy i składnice drewna I/§ 14,I/§ 16, I/34, I/§ 72(zob. też transport drewna)usług leśnych I/§ 72, I/§ 116(zob. też ścinka; transportdrewna; zrywka)zakrzewienia (Lz) I/§ 16, I/§ 45,III/34(zob. też grunty/zadrzewionei zakrzewione; krzewy)zalesienia I/§ 14, I/§ 24, I/§ 45–46,I/§ 77, I/§ 79, I/§ 100, I/§ 129(zob. też odnowienia; szkółkileśne i zadrzewieniowe)gruntów przeznaczonych do zalesieniaI/§ 3porolne I/§ 26.5, I/§ 40, I/§ 103,I/§ 127, III/156Załączniki do SLMN zob. standardLMNzamawiający projekt planu urządzenialasu zob. dyrektorregionalnej dyrekcji LasówPaństwowychzamawiający leśną mapę numerycznąE6/2, E6/3/1, E6/3/4(zob. też dyrektor regionalnejdyrekcji Lasów Państwowych,wykonawca planuurządzenia lasu)zanieczyszczenia lasu i środowiskaprzyrodniczego I/§ 77, I/§ 101,I/§ 110, III/155(zob. też ochrona/środowiska,środowisko przyrodnicze)

Część I, III, Ezapytania SQL E6/9/3.1zasięg terytorialny nadleśnictwaI/§ 3, I/§ 70, I/§ 72, I/§ 75,I/§ 110, I/§ 113–116,E6/1/4.1.1.5–6, E6/1/4.2.3–11,E6/1/4.2.26, E6/1/4.2.47,E6/2/1–2, E6/5, E6/8/2, E6/9/3.2(zob. też granice; standardLMN)zasobność zob. elementy taksacyjne/zasobnośćzasobydrzewne I/12, I/§ 1.7, I/§ 77, I/§ 95,I/§ 118, I/§ 123przyrodnicze I/13wodne zob. ochrona/zasobówwodnychzaśmiecanie lasów III/156zatwierdzenie planu urządzenia lasuzob. plan urządzenia lasu/zatwierdzenie planuzbiorniki wodne I/§ 14, I/§ 71–72,I/§ 103, I/§ 107(zob. też cieki wodne; grunty/pod wodami; stosunki wodne)zdjęcia lotnicze i obrazy satelitarneI/§ 18, I/§ 19, I/§ 20, I/§ 28,I/§ 64, I/§ 126, E6/2/2(zob. też ortofotomapa; teledetekcjai fotogrametria)zespoły przyrodniczo-krajobrazoweI/§ 25.7, I/§ 73, I/§ 111(zob. też walory lasu/krajobrazowe)zespół kontroli pomiaru miąższościzob. pomiar/na powierzchniachkołowych/zespół kontrolipomiaru miąższościZespół Ochrony Lasu I/§ 76, I/§ 101(zob. też Dyrekcja GeneralnaLasów Państwowych;ochrona/lasu)zestawienia zbiorcze (tabelaryczne)I/§ 6, I/§ 32, I/§ 129, I/§ 131(zob. też program TAKSATOR/tabele i zestawienia)Zestawienie i opisanie zadań z zakresuhodowli lasu I/§ 100Zestawienie i opisanie zadań z zakresuużytkowania głównegoI/§ 99zgodność składu gatunkowegoz GTD zob. skład gatunkowy/zgodność z GTDzgodność składu gatunkowegoz siedliskiem zob. skład gatunkowy/zgodnośćz siedliskiemzgryzanie I/§ 101, I/§ 106(zob. też spałowanie; szkody/od zwierzyny; wydeptywanieupraw)zioła I/§ 105(zob. też użytkowanie lasu/uboczne)zmieszanie zob. elementy taksacyjne/zmieszanieznaki kierunkowe zob. podział powierzchniowy/znakiznaki podziału powierzchniowegozob. podział powierzchniowy/znakizrąb I/§ 14.8.2. b, I/§ 16, I/34, I/§ 71,I/§ 85, I/§ 98, III/19(zob. też rębnia/zupełna;użytkowanie lasu/rębne)zrywka I/§ 46.10, I/§ 86, I/§ 116,I/§ 127(zob. też pozyskanie drewna;szlaki/zrywkowe; ścinka;transport drewna; zakłady/usług leśnych)zwarcie zob. elementy taksacyjne/zwarciezwierzęta chronione I/§ 14, I/§ 106,I/§ 111(zob. też ostoje zwierząt;rzadkie gatunki roślini zwierząt)51

Część I, III, Ezwierzyna (zob. też ośrodki hodowlizwierzyny)łowna I/§ 39, I/§ 46.10, I/§ 77,I/§ 101–102, I/§ 106płowa I/§ 106Źźródliska zob. teren/źródliskowyŻżerdziowiny I/§ 77(zob. też drągowiny; młodniki)żywica I/§ 105(zob. też użytkowanie lasu/uboczne)żyzność siedliska zob. siedliskaleśne/żyzność siedliska

Część II1.2. Część IIII – „Instrukcja wyróżniania i kartowania siedlisk leśnych”Aanaliza gospodarki leśnej p. 21.5analizatory zob. analizy chemicznegleb/analizatoryanalizy chemiczne (badania laboratoryjne)gleb p. 6, p. 15,p. 31, p. 38.5, p. 38.7, p. 52,p. 54–58, p. 59–60, p. 65, 72,102–113analizatory 104, 106azot ogólny 106gęstość objętościowa gleby 112glin ruchomy 109–110katalizatory 104kationy zasadowe 108–109kwasomierz Helliga 102, 103kwasowośćhydrolityczna 110–111wymienna 109–110metale ciężkie 111–112metody analiz glebowychKappena (kwasowość wymiennai hydrolityczna) 109–112Kjeldahla (azot) 106–107mokrej mineralizacji, zmodyfikowanaTiurina (węgiel organiczny)104Nowickiego (węglany) 107potencjometryczna (odczyngleby) 102–103Scheiblera (węglany) 104,107–108Sokołowa (glin ruchomy)109–110spektrometrii (metale ciężkie)111suchej mineralizacji (węgielorganiczny) 104mineralizacja gleby 111sól Mohra 104–105węgiel organiczny 104–105węglany 113woda królewska 111analizy syntetyczne na szczebluponadlokalnym p. 71Atlas barw Munsella 69(zob. też barwa gleby)azot zob. analizy chemiczne/azotogólny53

Część IIBbadania laboratoryjne gleb zob.analizy chemiczne glebbadania terenowe p. 29, p. 32, p. 35Bank danych o zasobach leśnychi stanie lasu p. 70, p. 72barwa gleby p. 38.5, 69(zob. też atlas barw Munsella)bazy danych o siedliskachgeometryczna p. 59, p. 62opisowa p. 59, p. 62bonitacja p. 21.5, p. 38.9, p. 38.15,p. 45, p. 66brulion mapy zob. mapa/siedliskleśnych/brulionbudowageologiczna p. 21.1, p. 25,p. 32–33geomorfologiczna p. 29, p. 32,100budowa drzewostanu p. 38.9–11piętrowa p. 38.10, p. 38.12,p. 38.15–16przerębowa p. 38.10Ccecha gleby zob. gleby/cechacechyantropogeniczne gleb zob. gleby/poziomy gleb/genetyczne/cechy antropogenicznegeogeniczne gleb zob. gleby/poziomy gleb/genetyczne/cechy geogenicznemorfologiczne profilu glebowegozob. profil glebowypedogeniczne gleb zob. gleby/ poziomy gleb/genetyczne/cechy pedogenicznecele gospodarki leśnej (cele gospodarowania)hodowlane 9, p. 21.6, p. 67–69urządzania lasu p. 3cele prac siedliskowych p. 3, p. 65charakterystykagleb zob. gleby/opis i charakterystykaglebobiektu p. 65siedlisk p. 8, p. 31, p. 38, p. 65charakterystyka typu siedliskowegolasu zob. typ siedliskowy lasu/charakterystykaczynniki abiotyczne i biotyczne p. 66Ddeniwelacja terenu zob. teren/deniwelacjadiagnoza siedliskowa (kryteria wyróżnianiai kartowania) p. 25,p. 26, p. 28, p. 38.1, p. 40.1,p. 41.1, p. 54, p. 60(zob. też typ siedliskowy lasu)dokumentacja siedliskowa p. 3,p. 8–9, p. 11, p. 13, p. 17,p. 70, 87(zob. też wcześniejsze opracowaniaglebowo-siedliskowe)część opisowa (elaborat siedliskowy)p. 8, p. 64–69, p. 70, 86dokumentacja źródłowa p. 8, p. 70karta informacyjna o zakończeniuprac p. 70doliny rzeczne p. 21.3domiary p. 36, 67(zob. też pomiary)drogi p. 34, p. 36, p. 49–50drzewostan, drzewo p. 21.2,p. 21.5–6, p. 29–30, p. 36,p. 38.1, p. 38.9, p. 38.15, p. 40.1,p. 41.1, p. 48, p. 66, 99–100(zob. też budowa drzewostanu,skład gatunkowy/drzewostanów)dynamika wzrostu drzew zob. gatunkidrzew/dynamika wzrostu54

Część IIDyrekcja Generalna Lasów Państwowychp. 15, p. 70–71działka ewidencyjna p. 2dzielnica zob. jednostki/przyrodniczoleśneEekologia p. 21.5–6, p. 65–66ekosystem leśny p. 21.5, 84, 95elaborat siedliskowy zob. dokumentacjasiedliskowa/część opisowaelementy siedliskowe zob. siedliskaleśne/elementy siedliskoweelementy taksacyjne zob. gatunkidrzew, krzewówFfitocenoza leśna 96fitomelioracje zob. melioracje leśne/fitomelioracjefitosocjologiczne rozpoznanie zob.rozpoznanie/fitosocjologicznefizjografia terenu zob. teren/fizjografiaforma map zob. mapa/forma mapforma występowania gatunku drzewazob. gatunki drzew i krzewów/formawystępowaniaformacja geologiczna p. 38.2, 67,84, 86(zob. też geologia, gleby/rodzaj)Ggatunek gleby zob. gleby/gatunekgatunek drzewaekspansywny p. 66.3ekstensywny p. 66.3gatunki drzew, krzewów p. 21.2,p. 38.11, p. 38.13–15, p. 39.1,p. 40.3, p. 65–67, 100(zob. też skład gatunkowydrzewostanów)dynamika wzrostu p. 38.9,p. 38.17, p. 66.3forma występowania p. 38.9,p. 38.17, p. 66.2gatunki runa zob. runo/gatunki runageologia p. 21.4, p. 22.1, 84(zob. też formacja geologiczna,gleby/rodzaj; wiercenia/geologiczne)geomorfologia p. 22.1, p. 65, 84gęstość objętościowa glebyzob. analizy chemiczne gleb/gęstość objętościowa glebygleby p. 19, p. 22.1, p. 32, p. 38.8,p. 40.1, p. 41.1(zob. też warstwa gleby)brunatne 100cecha p. 41.1, p. 48eutroficzne 96–97, 99gatunek p. 6, p. 19, p. 38.8, p. 48,p. 52, p. 61, p. 62, p. 65, 90–91konkrecje (wytrącenia) p. 38.5mezotroficzne 96–97, 99–100mineralne 90, 96, 99oglejenie gleby p. 21.3, p. 62, 70,p. 80–81, 99–101opis i charakterystyka gleb p. 8,p. 19, p. 31, p. 38, p. 54, p. 65,67organiczne 90, 96–97, 100porolne p. 65, 83poziomy gleb p. 21.3, p. 21.5,p. 38.3, 69–71, 82, 95–97, 100,113diagnostyczne 67genetyczne p. 38.5, 67–68, 80,83, 112cechy antropogeniczne 80,82, 83cechy geogeniczne 80, 82, 84cechy pedogeniczne 80, 81,8455

Część IImiąższość gleby mineralnej82miąższość gleby organicznej82oglejenie 80–81troficzność 80głębokość poziomu gleby 68, 72przekształconechemicznie 83hydrologicznie 83mechanicznie 83rdzawe 100rodzaj (utwór geologiczny, pochodzeniegeologiczne) p. 6,p. 19, p. 38.2, p. 38.6, p. 38.8,p. 52, p. 61, p. 65, 67, 84–89skład granulometryczny (uziarnienie)p. 38.5, p. 55, p. 61, 68,70, 72, 90, 102(zob. też gatunek)struktura p. 54, 70torf 71, 98–99, 101stopnie zmurszenia torfu 81troficzność 80typ p. 6, p. 19, p. 38.8, p. 61–62,p. 65, 102podtyp p. 6, p. 19, p. 38.8, p. 44,p. 48, p. 52, p. 54–55, p. 57,p. 61–62, p. 65, 80, 102odmiana p. 6, p. 19, p. 21.5,p. 31, p. 38.8, p. 48, p. 52,p. 54, p. 57, p. 65, 80,81–83, 102przekształcone (chemicznie,hydrologicznie lub mechanicznie)83układ gleby 70ukorzenienie p. 38.5, 71, 96,100–101wilgotność (uwilgotnienie) glebp. 21.1, p. 21.3, p. 38.4–5, 69,96, 99–101właściwości fizyczne i chemicznep. 19, p. 21.5, p. 38.5, p. 54glin ruchomy zob. analizy chemicznegleb/glin ruchomygłębokość poziomu gleby zob. gleby/poziomy glebgospodarczy typ drzewostanu p. 67,p. 69gospodarka leśna p. 22.1, p. 27,p. 65, 83gospodarka przyszła zob. przyrodniczepodstawy gospodarkiprzyszłejgóry zob. rzeźba terenu/teren górskigrabienie ściółki p. 27granice wyłączeń siedliskowychzob. wydzielenie/siedliskowe/granicegruntyleśne p. 2porolne p. 2przeznaczone do zalesienia p. 2związane z gospodarką leśną p. 2grzyby, grzybnia 96, 100–101Hhodowla lasu p. 3, p. 21.1, p. 66(zob. też planowanie urzą--dzeniowo-hodowlane)Iigliwie 101(zob. też liście, ściółka)imisje p. 65Instytut Badawczy Leśnictwa 9, p. 5inwentaryzacja powierzchni siedliskowychp. 70Jjakość drzew p. 38.9, p. 66jednostkifizycznogeograficzne (mezoregion)6556

Część IIprzyrodniczoleśne (krainai dzielnica) p. 21.2, p. 38.2,p. 41.1, p. 65, p. 71, 65jednostki administracyjne p. 38.2jednostki typologiczne p. 45, p. 47glebowe p. 18–19, p. 38, p. 40,p. 42–44, p. 49, p. 51, p. 60–61(zob. też gleby)siedliskowe p. 18, p. 21, p. 38,p. 40, p. 42–44, p. 49, p. 51,p. 60, p. 66(zob. też typ siedliskowy lasu)jeziora p. 65Kkarta informacyjna o zakończeniuprac zob. dokumentacja siedliskowa/karta informacyjnao zakończeniu prackartowanie i wyróżnianie siedliskleśnych p. 4, p. 26, p. 42–52,p. 66gleb p. 6, p. 19typów siedliskowych lasu p. 6katalizatory zob. analizy chemicznegleb/katalizatorykationy zasadowe zob. analizychemiczne gleb/kationy zasadoweklasy bonitacji zob. bonitacjaklasy wieku zob. wiek drzewostanu(drzew)klasyfikacja siedlisk leśnych zob.siedliska leśne/klasyfikacja siedliskklimat zob. warunki/klimatyczneklucz (wzorzec) rozpoznawaniasiedlisk p. 21.5, p. 41.1, p. 46Komisja Techniczno-Gospodarcza(KTG) p. 69kompleks leśny p. 2, p. 21.5, p. 27,p. 65, p. 66konkrecje zob. gleby/konkrecjekontrola prac glebowo-siedliskowychp. 16, p. 38.4kopaliny p. 27krainy przyrodniczoleśne zob. jednostki/przyrodniczoleśnekryteria diagnostyczne wyróżnianiai kartowania typów siedliskowychlasu zob. diagnoza siedliskowakwasomierz Helliga zob. analizychemiczne gleb/kwasomierzHelligakwasowość zob. analizy chemicznegleb/kwasowośćLlasy 99doświadczalne p. 12liściaste 97, 100mieszane 97, 100Lasy Państwowe zob. PaństwoweGospodarstwo Leśne LasyPaństwowelegenda mapy zob. mapa/legendaleśne kompleksy promocyjne(LKP) p. 12linie podziału powierzchniowegop. 34, p. 36, p. 49–50liście 101(zob. też igliwie, ściółka)lokalizacja typologicznych powierzchnisiedliskowychzob. typologiczne powierzchniesiedliskowe/lokalizacjalokalizacja występowania gatunkówdrzew, krzewów zob. gatunkidrzew, krzewów/formawystępowaniaMmapa p. 63, p. 65, 65drzewostanów p. 22.2, p. 2957

Część IIgeodezyjna p. 62geologiczna p. 22.2, p. 23, p. 29,67, 84, 86geomorfologiczna p. 22.2, p. 23gleb Polski p. 22.2gospodarcza (1:5000) p. 24,p. 38.2, p. 50, p. 52, p. 61gospodarczo-przeglądowa(1:10 000) p. 24, p. 59hydrogeologiczna p. 22.2legenda 86–87przeglądowa (1:25 000) p. 23,p. 24, p. 59siedlisk leśnych (siedliskowa)p. 8, p. 10, p. 22.2, p. 23–24,p. 29, p. 45, p. 49, p. 59–63,p. 68, p. 70, 84brulion p. 50–52opis na mapie p. 62pierworys (1:5000) p. 59,p. 61–62skala map p. 22.2, p. 24, p. 35,p. 37, p. 59, p. 61–62, p. 68, 63,66, 84sozologiczna p. 22.2topograficzna p. 22.2, p. 24,p. 29, 63, 65–66materiał organiczny zob. resztkiroślinnemateriałykartograficzne 9, p. 3, p. 22, p. 27,p. 70opisowe p. 30terenowe p. 60mchy zob. runo/gatunki runa/mszakimelioracje leśnefitomelioracje p. 21.5wodne p. 27metale ciężkie zob. analizy chemicznegleb/metale ciężkiemetody analiz chemicznychzob. analizy chemiczne gleb/metody analiz glebowychmetody analiz glebowych zob. analizychemiczne gleb/metodyanaliz glebowychmezoregiony zob. jednostki/fizycznogeograficznemiąższość gleby zob. gleby/poziomygleb/genetyczne/cechy pedogeniczne/miąższośćglebymineralizacja gleby zob. analizychemiczne gleb/mineralizacjaglebymorena zob. teren/morenowymorfologia gleb p. 19mozaikowanie zob. zróżnicowaniegleb i siedliskmożliwości produkcyjne siedliskleśnych zob. siedliska leśnemrozy i przymrozki p. 27, p. 65mszaki zob. runo/gatunki runa/mszakiNnachylenie zob. teren/nachylenienadleśnictwo p. 2, p. 38.2, p. 56,p. 70nalot p. 38.10–11, p. 38.17nawożenie p. 21.5, 83nieciągłości litogeniczno-pedogenicznep. 38.5, 67niziny zob. rzeźba terenu/terennizinnynumeracja typologicznych powierzchnisiedliskowychzob. typologiczne powierzchniesiedliskowe/numeracjaOobręb leśny p. 2, p. 21.5, p. 37,p. 38.2, p. 56, 72ochronalasu p. 3roślin p. 6558

Część IIodczyn gleby (pH) p. 38.5, 102–104,112oddział leśny p. 38.2, p. 47, p. 65–66,72odkrywki glebowe (zob. też próbkiglebowe, wiercenia/glebowe)p. 21.3, p. 36, p. 38.3–4, p. 50,p. 54–55, p. 57, 70odmiana gleby zob. gleby/typ/podtyp/odmianaodmiana próchnicy glebowej zob.próchnica gleb leśnych /typ/podtyp/odmianaodmiana siedliska zob. typ siedliskowylasu/odmianyodnawianie lasu p. 27odpady organiczne zob. resztki roślinneodsłonięcia geologiczne zob. geologiaodwodnienia p. 11, 83oglejenie gleby zob. gleby/oglejenieglebyokresgospodarczy p. 24wegetacyjny p. 39, p. 65okres obowiązywania opracowańsiedliskowych zob. dokumentacjasiedliskowaopady atmosferyczne p. 21.3opis gleby zob. gleby/opis i charakterystykaglebopis na mapie siedliskowej zob.mapa/siedlisk leśnych/opis namapieopis ogólny prac siedliskowychzob. dokumentacja siedliskowa/część opisowaopis profilu glebowego zob. profilglebowyopis runa zob. runo/opis runaopis taksacyjny drzewostanu p. 38.9,p. 38.14opracowania siedliskowe zob. dokumentacjasiedliskowaPpagórki zob. rzeźba terenuPaństwowe Gospodarstwo LeśneLasy Państwowe p. 2, p. 17,p. 65pH zob. odczyn glebypierworys mapy siedliskowejzob. mapa/siedlisk leśnych/pierworyspiętro zob. budowa drzewostanu/piętrowaplan urządzenia lasu p. 3, p. 13,p. 17, p. 22.1, p. 65–66, 65planowanie urządzeniowo-hodowlanep. 21.2, p. 21.4,p. 65–66, p. 68(zob. też cele gospodarki leśnej;hodowla lasu; planurządzenia lasu)płaty roślinności p. 39.1pochodzenie geologiczne zob. gleby/rodzajpodkład kartograficzny p. 24, p. 37,p. 62pododdział zob. wydzielenie/drzewostanowepodrost (zob. też skład gatunkowy/podrostu) p. 38.10–11,p. 38.17, p. 66podstawowe typologiczne powierzchniesiedliskowezob. typologiczne powierzchniesiedliskowe/podstawowepodszyt p. 38.10, p. 38.12, p. 38.17podtyp gleby zob. gleby/typ/podtyppodtyp próchnicy glebowej zob.próchnica gleb leśnych /typ/podtyppokrycie (zwarcie) p. 21.5, p. 38.9,p. 38.13, p. 38.16–17, p. 39.1,p. 40.3pokrywa runa zob. runo/typ pokrywyruna59

Część IIpokrywy materiałów przytransportowanychzob. gleby/poziomygleb/genetyczne/cechy geogenicznepołożenie topograficzne (zob. teżrzeźba terenu; teren) p. 21.2,p. 48, 65dolina górska 64dolina rzeczna 63, 65garb 63–64grzbiet 64, 66kotlina śródgórska 64, 65obniżenie 64pagór, pagórek 63–64parów, wąwóz 64płaskie (poziome) 63, 65płaskowyż 64płaskowzgórza 64pradolina rzeczna 63spłaszczenie 66stok p. 21.3, p. 38.4, 63–64, 66,81–82taras nadrzeczny 63wał 63wierzchowina 64, 66wydma 63wzgórze 64wzniesienie 64zagłębienie 65pomiary (zob. też domiary)drzewostanu p. 38.9granic wydzieleń siedliskowychp. 50wysokości drzew p. 38.15wysokości nad poziomem morza 66pomocnicze typologiczne powierzchniesiedliskowe zob. typologicznepowierzchnie siedliskowe/pomocniczeporosty zob. runo/gatunki runa/porostypowierzchnie typologicznezob. typologiczne powierzchniesiedliskowepoziomice zob. warstwicepoziomy diagnostyczne glebzob. gleby/poziomy gleb/diagnostycznepoziomy genetyczne gleb zob. gleby/poziomy gleb/genetycznepoziomy gleb zob. gleby/poziomyglebpożary lasu p. 27prace siedliskowe 9, p. 1–17, p. 18,p. 21.5, p. 27, p. 38.10, p. 54,p. 59, p. 64–66, p. 68, p. 71, 72,84, 102metodyka 9, p. 7, p. 11, p. 65terenowe p. 9, p. 22, p. 24,p. 29–30, p. 41.1, p. 51,p. 59–60, p. 65–66, 72profil glebowy p. 38.1, p. 38.3,p. 38.5–8, p. 60, 67, 70, 80, 82,84, 89, 90, 95, 99–100, 112program ochrony przyrody p. 65próbki glebowe p. 38.5, p. 38.7,p. 54–56, 72, 103(zob. też odkrywki glebowe)próchnica gleb leśnych 68, 72,95–101, 113kryteria wyróżniania p. 20, 95stadia rozwojowe 96, 98systematyka 98typ p. 20, p. 21.5, p. 38.5, p. 52, 95podtyp p. 21.5, p. 38.5, p. 52, 95odmiana p. 38.5, 95przemysł p. 27przymrozki zob. mrozy i przymrozkiprzyrodnicze podstawy gospodarkiprzyszłej p. 64, p. 71Rregionalizacjafizycznogeograficzna p. 65geobotaniczna p. 65przyrodniczoleśna zob. jednostkiprzyrodniczoleśne60

Część IIregionalna dyrekcja Lasów Państwowych(RDLP) p. 16, p. 38.2,p. 61, p. 70–71relief 63renaturalizacja siedlisk p. 65resztki roślinne (materiał organiczny,odpady organiczne) 81–82,95–97, 99–101rębnie p. 27rodzaj gleby zob. gleby/rodzajrodzaj siedliska zob. typ siedliskowylasu/rodzaj siedliskarodzaje wód glebowych zob. wody/rodzaje wód glebowychroślinność (zespoły roślinne) 9,p. 21.5–6, p. 22.1, p. 38.1, p. 39.1,p. 40.1, p. 40.3, p. 41.2, p. 48,p. 64–65, 96–98, 100roślinność runa zob. runo/roślinnośćrunarośliny naczyniowe zob. runo/gatunkiruna/rośliny naczyniowerozkład substancji organicznej95–97, 99zasady sporządzania planu urządzenialasu z 28.09.1998 r.p. 4, p. 14rozpoznaniefitosocjologiczne p. 21.5siedlisk leśnych p. 29, p. 65terenu p. 46(zob. też położenie topograficzne;rzeźba terenu; teren)roztopy p. 21.3runo p. 21.5, p. 36, p. 38.1, p. 41.1,p. 48gatunki runa p. 39.2, p. 39.4,p. 40.1, p. 41.1, p. 65mszaki p. 39.2, 100–101porosty p. 39.2, 100rośliny naczyniowe p. 39.2opis runa p. 39(zob. też skala Braun-Blanqueta)roślinność runa p. 29–30typ pokrywy runa p. 39.4, p. 40.1,p. 40.3rzeki p. 21.3, p. 65rzeźba terenu p. 25, p. 32–33, p. 38.2,p. 45, p. 48–49, 63, 65(zob. też położenie topograficzne;teren)teren górski p. 21.1–3, p. 52, 64, 99góry niskie 64–65góry średnie 64–65góry wysokie 64–65teren nizinny p. 21.1, 63, 64, 65,99falisty 63–64, 65pagórkowaty 63–64, 65równy 63–64, 65wzgórzowy 63–64, 65teren wyżynny i podgórskip. 21.1–3, p. 52, 63, 64, 65, 99falisty 63–64, 65pagórkowaty 63–64, 65podgórze 64przedgórze 64równy 63–64, 65wzgórzowy 63–64, 65Ssezon wegetacyjny zob. okres/wegetacyjnysiedliska leśne p. 28, p. 32, p. 49,p. 65, 99(zob. też typ siedliskowy lasu)bagienne p. 65borowe 100–101elementy siedliskowe p. 21.5, p. 65klasyfikacja siedlisk p. 21lasowe 99przekształcone 116sztucznie zmienione p. 21.5, 114świeże 100ubogie (o obniżonej żyzności)p. 21.5, 10061

Część IIw stanie naturalnym p. 21.5, 114wilgotne 100zdegradowane 100, 118żyzność p. 21.5, p. 49skala Braun-Blanqueta (stopniepokrycia warstw roślinności)p. 39.1skala mapy zob. mapa/skala mapskała 86, 101macierzysta 82, 84podścielająca 82skażenie atmosfery zob. szkodyw lasach/przemysłoweskład gatunkowy p. 38.13, p. 38.17drzewostanów p. 21.5–6, p. 27,p. 29–30, p. 38.9–10, p. 40.3,p. 45, 97(zob. też drzewostan; gatunkidrzew)podrostu p. 40.3(zob. też podrost)roślinności runa zob. runo/roślinnośćrunaskład granulometryczny gleby zob.gleby/skład granulometrycznyskładnice leśne p. 27sól Mohra zob. analizy chemicznegleb/sól Mohraspadek zob. teren/spadekspecyfikacja istotnych warunkówzamówienia na wykonanieprac siedliskowych zob. umowana wykonanie prac siedliskowych/specyfikacjaistotnychwarunków zamówieniasposoby zagospodarowania i użytkowanialasów p. 22.1, p. 27stagnowanie wody zob. wody/stagnowaniestan lasu p. 33, p. 38.18stan siedliska zob. typ siedliskowylasu/stan siedliskastandard LMN 9, p. 10, p. 59,p. 61–62stok zob. położenie topograficzne/stokstopień pokrycia warstw roślinnościzob. skala Braun-Blanquetastopnie uszkodzenia drzew zob.jakość drzewstosunki wodne (zob. też wody)p. 27, p. 65struktura gleby zob. gleby/strukturastrumienie p. 21.3, p. 65szkic sytuacyjny p. 38.1–2, 67szkody w lasach p. 65klimatyczne p. 65od owadów p. 27od wiatrów p. 65od zwierzyny p. 27przemysłowe p. 21.5, p. 22.3, 72szkółki leśne 83Śściółka (zob. też igliwie, liście) 99Ttaksator p. 53, p. 66teren (zob. też położenie topograficzne,rzeźba terenu)deniwelacja 63–64fizjografia p. 32, p. 45morenowy 63nachylenie 63–64, 66spadek 63, 64ukształtowanie p. 21.1wystawa p. 45, p. 48, 66zbocze 64terenowe prace siedliskowezob. prace siedliskowe/terenowetopografia zob. położenie topograficznetorf zob. gleby/torftowarzyskość warstw roślinnościzob. skala Braun-Blanqueta62

Część IItroficzność zob. gleby/troficznośćtyp gleby zob. gleby/typtyp lasu zob. typ siedliskowy lasu/typ lasutyp pokrywy runa zob. runo/typ pokrywyrunatyp próchnicy glebowej zob. próchnicagleb leśnych/typtyp siedliskowy lasu (typ siedliskaleśnego) p. 21.1, p. 26, p. 31,p. 38.9, p. 42–45, p. 47, p. 49,p. 52, p. 54–55, p. 61–62,p. 65–68(zob. też jednostki typologiczne/siedliskowe)charakterystyka p. 31, p. 65odmiany p. 6, p. 21, p. 26, p. 43,p. 52, p. 68fizjograficzno-klimatyczne p.21.2, p. 31, p. 65krainowe p. 21.2rodzaj siedliska p. 6, p. 21.4, p.43, p. 45, p. 65stan siedliska p. 6, p. 21.5, p. 31,p. 38.1, p. 41.1, p. 43, p. 45,p. 48, p. 52, p. 57, p. 61–62,p. 65, p. 68, 102, 114naturalny p. 21.5zdegradowany p. 21.5zniekształcony p. 21.5, p. 33terenówgórskich p. 21.1nizinnych p. 21.1wyżynnych i podgórskichp. 21.1typ lasu 9, p. 6, p. 21.4, p. 21.6,p. 26, p. 31, p. 33, p. 38.1,p. 41.2, p. 45, p. 52, p. 62, p. 68uwilgotnienie p. 6, p. 21.3, p. 45,p. 49, p. 52, p. 61–62, p. 65,p. 68, 95wzorce p. 26typologiczne powierzchnie siedliskowep. 8, p. 19, p. 26, p. 29–41,Up. 42, p. 53, p. 61, p. 66, p. 70,72, 84, 86lokalizacja p. 34, p. 38.2, p. 52,65–67, 67numeracja p. 37, p. 61podstawowe p. 29–30, p. 36–37,p. 38, p. 39–40, p. 54, p. 61,p. 66, p. 70pomocnicze p. 29, p. 37, p. 40,p. 61, p. 66, p. 70wzorcowe p. 29, p. 30, p. 37,p. 38.3, p. 54, p. 56, p. 61,p. 66, p. 70, 72ujęcia wód pitnych zob. wody/ujęcia wód pitnychukład gleby zob. gleby/układ glebyukład przestrzenny gleb i siedliskp. 32ukorzenienie zob. gleby/ukorzenienieukształtowanie terenu zob. teren/ukształtowanieumowa na wykonanie prac siedliskowychp. 65odbiór prac p. 70specyfikacja istotnych warunkówzamówienia p. 53wykonawca p. 28, p. 61–62, p. 65,p. 70zleceniodawca p. 12, p. 16, p. 61,p. 63, p. 65, p. 68, p. 70uprawy leśne 83uroczysko p. 2, p. 27, p. 38.2, p. 66urządzanie lasu zob. plan urządzenialasuuszkodzenia drzew zob. jakośćdrzewutworycięższe p. 21.3geologiczno-glebowe p. 65, 86luźne p. 38.4macierzyste 7063

Część IImineralne p. 61organiczne p. 61wapniowcowe 99utwór geologiczny zob. gleby/rodzajuwilgotnienie gleb zob. gleby/wilgotność glebuwilgotnienie siedlisk zob. typ siedliskowylasu/uwilgotnienieuziarnienie zob. gleby/skład granulometrycznyWwahania lustra wody p. 21.3(zob. też wody/rodzaje wódglebowych/gruntowa)warstwa gleby p. 21.5, p. 38.5(zob. też gleby/poziomy gleb)nieprzepuszczalna p. 21.3orna 83trudno przepuszczalna p. 21.3wodonośna p. 21.3warstwice p. 24, 63warstwydrzewostanu p. 21.5, p. 38.9–10,p. 38.12, p. 38.16(zob. też drzewostan)roślinności p. 21.6, p. 38.13,p. 39.1(zob. też roślinność)warstwy geologiczne 86warunkiaeracji 98–99edaficzne p. 21.6ekologiczne p. 21.3geologiczne p. 41.2glebowe p. 25, p. 41.1hydrogeologiczne p. 21.5klimatyczne p. 21.1–2, p. 22.1,p. 25, p. 45, p. 65, 98, 101przyrodniczoleśne p. 22siedliskowe p. 1, p. 11, p. 21.1,p. 21.6, p. 30, p. 34, p. 38, p. 48,p. 65, 95–96troficzne siedliska 95wodne p. 21.5, p. 22.1, p. 25,p. 65, 98wcześniejsze opracowania glebowo--siedliskowe p. 11–12(zob. też dokumentacja siedliskowa)węgiel zob. analizy chemiczne gleb/węgiel organicznywęglany zob. analizy chemicznegleb/węglanywiatry p. 27, p. 65, 82wiek drzewostanu (drzew) p. 30,p. 38.9–10, p. 38.14, p. 40.3wierceniageologiczne p. 27(zob. też geologia)glebowe p. 38.3–4, p. 50, p. 60(zob. też odkrywki glebowe)wilgotność gleb zob. gleby/wilgotnośćglebwilgotność siedliska zob. typ siedliskowylasu/uwilgotnieniewłaściwości fizyczne i chemicznegleb zob. gleby/właściwościfizyczne i chemicznewoda królewska zob. analizy chemicznegleb/woda królewskawododziały zob. wody/wododziaływody p. 21.3, 99(zob. też stosunki wodne)głębokość występowania p. 21.3,p. 27podziemne p. 65powierzchniowe 82–83rodzaje wód glebowychgruntowa (gruntowo-glebowa)p. 21.3, p. 38.8, p. 52, 70,81, 83, 98, 100, 101opadowa, stagnująca (glebowo--opadowa, grawitacyjna)p. 21.3, p. 38.8, 100stokowa p. 21.3zalewowa p. 21.364

Część IIstagnowanie p. 21.3ujęcia wód pitnych p. 65wododziały p. 65zlewnie p. 65współrzędne geograficzne p. 38.2,p. 61, 65wydzielenie (wyłączenie)drzewostanowe (pododdział)p. 38.2, p. 49–50, 72glebowe p. 49siedliskowe p. 43, p. 47, p. 49–53,p. 61–62, 86granice p. 47, p. 49–50,p. 61–62, 84kompleksowe p. 49wykonawca prac siedliskowych zob.umowa na wykonanie pracsiedliskowych/wykonawcawylewy p. 21.3wyłączenie zob. wydzieleniewypas bydła p. 27wyróżnianie siedlisk zob. kartowaniei wyróżnianie siedliskleśnychwysokośćdrzewostanu (drzew) p. 38.9–10,p. 38.15nad poziomem morza (n.p.m.)63–64, 66względna terenu 63–64wystawa terenu zob. teren/wystawawytrącenia zob. gleby/konkrecjewyżyny zob. rzeźba terenu/terenwyżynny i podgórskiwzgórza zob. rzeźba terenu/teren wyżynny i podgórski/wzgórzowywzorce typów siedliskowych lasuzob. typ siedliskowy lasu/wzorcewzorcowe typologiczne powierzchniesiedliskowe zob. typologicznepowierzchnie siedliskowe/wzorcoweZzabiegi gospodarcze p. 21.5zakłady przemysłowe zob. przemysłzałączniki do Instrukcji wyróżnianiai kartowania siedlisk leśnychZałącznik nr 1. Zasady wyróżnianiaterenów nizinnych, wyżynnych,podgórskich i górskichoraz form rzeźby terenup. 21.1, 63Załącznik nr 2. Wytyczne szczegółowedo opisu typologicznychpowierzchni siedliskowychp. 38.2–3, p. 38.7, p. 40.2,65Załącznik nr 3. Typy i podtypygleb leśnych według Klasyfikacjigleb leśnych Polski (CILP2000) p. 19, p. 38.3, p. 40.2,p. 61, 67, 73Załącznik nr 4. Odmiany glebp. 19, p. 38.3, p. 40.2, p. 61, 80Załącznik nr 5. Rodzaje gleb/pochodzenie geologiczne skałmacierzystych gleb p. 19,p. 38.3, p. 40.2, p. 61, 67, 84Załącznik nr 6. Gatunki glebp. 19, p. 38.3, p. 40.2, p. 61,68, 90Załącznik nr 7. Próchnica glebleśnych p. 20, p. 38.3, p. 40.2,95Załącznik nr 8. Opis glebowychanaliz laboratoryjnych orazprzykłady tabel pomocniczychp. 54, p. 58, 102Załącznik nr 9. Rozszerzonacharakterystyka stanu siedlisk114założenia metodyczne p. 11zasięg terytorialny gatunków drzewp. 21.2zbiorowiska roślinne p. 21.5, p. 3965

Część IIzbocze zob. teren/zboczezdjęcia lotnicze p. 22.2zdjęcie fitosocjologiczne zob. runo/opis runa, zob. skala Braun--Blanquetazdjęcie fotograficzne profilu glebowegozob. profil glebowyzespoły roślinne zob. roślinnośćzleceniodawca zob. umowa na wykonanieprac siedliskowych/zleceniodawcazlewnie zob. wody/zlewniezróżnicowanie (mozaikowanie) glebi siedlisk p. 8, p. 21, p. 32–33,p. 35–36, p. 38, p. 49, p. 64zwarcie (poziome i pionowe) drzewostanup. 30, p. 38.9–10,p. 38.16(zob. też pokrycie)Żżyzność siedliska zob. siedliska leśne/żyzność

2. ZESTAWIENIE TABELI WZORÓW

Zestawienie tabel i wzorów2.1. Część I i IIII – „Instrukcja sporządzania planu urządzenia lasu dla nadleśnictwa”;III – „Zarządzenie i wytyczne dotyczące urządzania lasu”TABELETabela kryteriów oceny jakości hodowlanej młodników i młodszych drzewostanówI/§ 38Tabela wskaźników jakości technicznej drzew i drzewostanów I/§ 38, I/§ 39Tabela 1. Kryteria gotowości do odnowienia drzewostanów sosnowychw krainach przyrodniczoleśnych III/174Tabela 2. Kryteria gotowości do odnowienia drzewostanów świerkowychw krainach przyrodniczoleśnych III/175Tabela 3. Kryteria gotowości do odnowienia drzewostanów jodłowychw krainach przyrodniczoleśnych III/176Tabela 4. Kryteria gotowości do odnowienia drzewostanów bukowychw krainach przyrodniczoleśnych III/177Tabela 5. Kryteria gotowości do odnowienia drzewostanów dębowychw krainach przyrodniczoleśnych III/178Tabela I. Zestawienie powierzchni gruntów nadleśnictwa według rodzajówużytków gruntowych, kategorii użytkowania i grup rodzajów powierzchni,zgodnie z podziałem administracyjnym kraju I/§ 22, I/§ 68,I/§ 74, I/§ 114, I/137, I/139–141, III/55Tabela II. Zestawienie powierzchni typów siedliskowych lasu według panującychgatunków drzew oraz ich bonitacji I/§ 74, I/§ 115, I/137,I/142, III/55Tabela III. Powierzchniowa i miąższościowa tabela klas wieku wedługgłównych (dominujących) funkcji lasu i gatunków panujących I/§ 74,I/§ 123, I/137, I/143–144, III/5569

Zestawienie tabel i wzorówTabela IV. Powierzchniowa i miąższościowa tabela klas wieku według typówsiedliskowych lasu i gatunków panujących I/§ 74, I/§ 115, I/137,I/145, III/55Tabela Va. Powierzchniowa tabela klas wieku według rzeczywistegoudziału gatunków drzew w typach siedliskowych lasu I/§ 74, I/§ 115,I/137, I/146, III/56Tabela Vb. Miąższościowa tabela klas wieku według rzeczywistego udziaługatunków drzew w typach siedliskowych lasu I/§ 74, I/§ 115, I/147,III/56Tabela VI. Powierzchniowa i miąższościowa tabela klas wieku według gospodarstwi grup gatunków panujących o tym samym wieku rębnościI/§ 74, I/§ 88, I/137, I/148–149, III/56Tabela VII. Powierzchniowa i miąższościowa tabela klas wieku wedługstref uszkodzenia lasu i gatunków panujących I/§ 43, I/§ 74, I/§ 115,I/137, I/150, III/56Tabela VIIIa. Tabela klas wieku spodziewanego bieżącego rocznego przyrostumiąższości według gatunków panujących i stref uszkodzenia/przyrosttablicowy I/§ 43, I/§ 74, I/§ 94, I/§ 118, I/§ 123, I/137,I/151, III/56Tabela VIIIb. Tabela klas wieku spodziewanego bieżącego rocznego przyrostumiąższości według gatunków panujących i stref uszkodzenia/przyrostzredukowany I/§ 43, I/§ 74, I/§ 118, I/137, I/152, III/56Tabela IX. Zestawienie pozyskania drewna za ubiegły okres według kategoriicięć i porównanie z etatem I/§ 77, I/137, I/153, III/17, III/56Tabela X. Zestawienie wykonanych prac z zakresu hodowli lasu za ubiegłyokres oraz porównanie z planowanymi zadaniami I/§ 77, I/137, I/154,III/17, III/56Tabela XI. Ocena upraw i młodników do 10 lat na powierzchniach otwartychI/§ 77, I/138, I/155, III/56Tabela XII. Ocena odnowień podokapowych oraz upraw i młodników porębniach złożonych I/§ 77, I/138, I/156, III/56Tabela XIII. Porównanie powierzchni leśnej i zasobów drzewnych w kolejnychplanach urządzenia lasu i w prognozie I/§ 77, I/§ 118, I/138,I/157, III/56Tabela XIV. Zestawienie obliczonych i przyjętych miąższościowych etatówużytkowania rębnego I/§ 92, I/§ 99, I/138, I/158, III/56Tabela XV. Zestawienie powierzchni manipulacyjnej użytków rębnychwedług rodzajów rębni w gospodarstwach I/§ 98–99, I/138, I/159,III/56Tabela XVI. Zestawienie zbiorcze powierzchni drzewostanów zaprojektowanychdo użytkowania przedrębnego we wskazaniach gospodarczychopisu taksacyjnego według rodzajów cięć i gatunków panującychoraz klas i podklas wieku I/§ 94, I/§ 99, I/138, I/160, III/5770

Tabela XVII. Zestawienie łączne etatu użytków głównych według kategoriicięć I/§ 96, I/§ 98–99, I/138, I/161, III/57Tabela XVIII. Zestawienie zbiorcze wskazań gospodarczych z opisów taksacyjnychw zakresie hodowli lasu I/§ 100, I/138, I/162, III/57Tabela XIXa. Ekonomiczne wskaźniki gospodarki leśnej I/§ 116, I/138,I/163Tabela XIXb. Ramowy biznesplan na 10 lat I/§ 116, I/138, I/164Tabela XIXc. Zestawienie danych dotyczących rachunku rocznych przepływówpieniężnych w okresie obowiązywania planu urządzenia lasu(10 lat) I/§ 116, I/138, I/165WZORYZestawienie tabel i wzorówWzór 1. Schemat opisu taksacyjnego I/§ 74, I/138, I/166– Przykład opisu taksacyjnego według wzoru 1. I/§ 74, I/138, I/167Wzór 2. Wykaz obiektów bazy nasiennej I/§ 74, I/§ 100, I/§ 115, I/138,I/168, III/57Wzór 3. Wykaz drzewostanów zakwalifikowanych do przebudowy w najbliższym10-leciu I/§ 40, I/§ 74 I/§ 82, I/§ 88, I/§ 91, I/§ 98, I/138, I/169,III/57Wzór 4. Wykaz drzewostanów w klasie odnowienia I/§ 74, I/§ 82, I/§ 88, I/§ 91,I/§ 98, I/138, I/170, III/57Wzór 5. Wykaz drzewostanów w klasie do odnowienia I/§ 74, I/§ 82, I/§ 88,I/§ 91, I/§ 98, I/138, I/171, III/57Wzór 6. Wykaz projektowanych cięć rębnych I/§ 93, I/§ 98, I/138, I/172,III/57Wzór 7. Zestawienie powierzchni lasów znajdujących się w terytorialnymzasięgu nadleśnictwa – I/§ 114, I/§ 116, I/138, I/173Wzór 8. Wniosek (formularz wniosku dyrektora RDLP o zatwierdzenieplanu urządzenia lasu) I/§ 131, I/138, I/174–175Wzór 9. Plan urządzenia lasu (formularz strony tytułowej planu, zawierającyzbiór podstawowych informacji o nadleśnictwie) I/138,I/176–177

Zestawienie tabel i wzorów2.2. Część IIII – „Instrukcja wyróżniania i kartowania siedlisk leśnych”TABELETabela 1. Typy siedliskowe lasu terenów nizinnych p. 21.1, p. 61Tabela 2. Typy siedliskowe lasu terenów wyżynnych i podgórskich p. 21.1, p. 61Tabela 3. Typy siedliskowe lasu terenów górskich p. 21.1, p. 61Tabela 4. Odmiany fizjograficzno-klimatyczne typów siedliskowych lasuna terenach wyżynnych, podgórskich i górskich p. 21.2Tabela 5. Warianty uwilgotnienia siedlisk leśnych p. 21.3, p. 38.8, p. 61Tabela 6. Stan siedliska leśnego p. 21.5, p. 61Tabela 7. Wskazania dotyczące lokalizacji typologicznych powierzchni siedliskowychp. 29Tabela 8. Stopnie zagęszczenia dla typologicznych powierzchni siedliskowychw zależności od zróżnicowania warunków siedliskowych oraz liczbyi wielkości kompleksów leśnych p. 35Tabela 9. Analizy obowiązkowe i zalecane w pracach glebowych związanychz klasyfikacją i kartowaniem siedlisk leśnych p. 54Tabela 10. Typy siedliskowe lasu nadleśnictwa… przed i po wykonaniuprac siedliskowych p. 65Tabela 11. Zestawienie zbiorcze gatunków runa według typów siedliskowychlasu z uwzględnieniem wariantów uwilgotnienia oraz stanu siedliska– bory świeże p. 65Tabela 12. Zestawienie zbiorcze elementów drzewostanu według typówsiedliskowych lasu, wariantów uwilgotnienia, stanu siedliska – bory świeżep. 65Tabela 13. Powierzchnia typów siedliskowych lasu z uwzględnieniem stanusiedlisk typów i podtypów gleb leśnych oraz ich porolności p. 6573

Zestawienie tabel i wzorówTabela 14. Powierzchnia typów siedliskowych lasu z uwzględnieniem wariantuuwilgotnienia siedliska oraz typu i podtypu gleby p. 65Tabela 15. Rola lasotwórcza gatunków drzew w nadleśnictwie..., stan na...p. 65–66Tabela 16. Ogólne cele hodowlane w nadleśnictwie... – propozycje określonena podstawie prac siedliskowych wykonanych w roku... p. 68Tabela 17. Wytyczne do określania ukorzenienia 71Tabela 18. Wytyczne do określania stopnia rozkładu torfu 71Tabela 19. Podział mineralnego materiału glebowego na frakcje i podfrakcjegranulometryczne 90Tabela 20. Grupy i podgrupy granulometryczne utworów mineralnych służącedo określania gatunków gleb leśnych w pracach siedliskowych 92Tabela 21. Grupy i podgrupy utworów organicznych służące do określaniagatunków gleb leśnych w pracach siedliskowych 94Tabela 22. Systematyka próchnic leśnych 98Tabela 23. Skala odczynu gleb leśnych p. 58, 112Tabela 24. Szacunkowa ocena zawartości węglanów w glebie p. 58, 113Tabela 25. Ocena zawartości próchnicy w glebach leśnych p. 58, 113WZORYWzór 1. Karta typologicznej powierzchni siedliskowej p. 38.2, p. 38.5,p. 38.9, p. 38.13, p. 54, p. 70, 55, 72Wzór 2. Formularz opisu pomocniczych typologicznych powierzchni siedliskowychp. 40.1, p. 70, 59Wzór 3. Karta informacyjna o wykonanych pracach siedliskowych 60

3. ZESTAWIENIEAKTÓW PRAWNYCH, INSTRUKCJI,WYTYCZNYCH

Zestawienie aktów prawnychOdnośniki do haseł podano zgodnie z zapisem przyjętym dla INDEKSU.Dodatkowo rzymska dwójka (II) oznacza tom II IUL.UCHWAŁYUchwała Sejmu RP z dnia 10 maja 1991 r. o Polityce ekologicznej państwa I/11USTAWYUstawa o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. (tekstjednolity Dz. U. Nr 46, poz. 543 z 2000 r.) I/§ 14Ustawa o lasach z dnia 28 września 1991 r. (tekst jednolity Dz. U. Nr 56,poz. 679 z 2000 r.) I/11, I/§ 2–3, I/§ 8, I/§ 11, I/§ 14, I/§ 25 I/§ 39–40,I/§ 79, I/§ 96, I/§ 126Ustawa o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 r. (Dz. U. nr 133z 1997 r. poz. 883) E6/7/3Ustawa o ochronie dóbr kultury z dnia 15 lutego 1962 r. (tekst jednolityDz. U. Nr 98, poz. 1150 z 1999 r.) I/12, I/§ 25Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych z dnia 3 lutego 1995 r.(Dz. U. Nr 16, poz. 78) I/11, I/§ 14Ustawa o ochronie informacji niejawnych z dnia 22 stycznia 1999 r.(Dz. U. Nr 11 z 1999 r. poz. 95) E6/7/3Ustawa o ochronie przeciwpożarowej z dnia 24 sierpnia 1991 r. (Dz. U. Nr 81,poz. 351) I/11Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 października 1991 r. (tekst jednolityDz. U. Nr 99, poz. 1079 z 2001 r.) I/11, I/§ 10–11, I/§ 2577

Zestawienie aktów prawnychUstawa o zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 7 lipca 1994 r. (tekstjednolity Dz. U. Nr 15, poz. 139 z 1999 r.) I/11, I/§ 11Ustawa Prawo geodezyjne i kartograficzne z dnia 17 maja 1989 r. (Dz. U. Nr 30poz. 163) I/11Ustawa Prawo łowieckie z dnia 18 grudnia 1995 r. (Dz. U. Nr 147, poz. 713)I/11Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. Nr 62,poz. 627) I/11, I/§ 11ROZPORZĄDZENIARozporządzenie ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwaw sprawie szczegółowych zasad i trybu uznawania lasów zaochronne oraz szczegółowych zasad prowadzenia w nich gospodarkileśnej z dnia 25 sierpnia 1992 r. (Dz. U. Nr 67, poz. 337) I/§ 11Rozporządzenie ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwaw sprawie szczegółowych zasad sporządzania planu urządzenialasu, uproszczonego planu urządzenia lasu oraz inwentaryzacjistanu lasu z dnia 28 grudnia 1998 r. (Dz. U. Nr 3, poz. 16 z 1999 r.)I/11, II/p. 4, II/p. 14Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych w sprawie ochrony przeciwpożarowejbudynków, innych obiektów budowlanych i terenówz dnia 3 listopada 1992 r. (Dz. U. Nr 92, poz. 460 z późn. zm.) I/§ 103Rozporządzenia ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwaw sprawie szczegółowych zasad zabezpieczenia przeciwpożarowegolasów z dnia 16 sierpnia 1999 r. (Dz. U. Nr 73, poz. 824) I/§ 103Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie podstawowych wymagańbezpieczeństwa sieci teleinformatycznych z dnia 25 lutego 1999 r.(Dz. U. Nr 18 z 1999 r. poz. 162) E6/7/3Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie organizacji kancelarii tajnychz dnia 9 lutego 1999 r. (Dz. U. Nr 18 z 1999 r. poz. 156) E6/7/3Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie państwowego systemu odniesieńprzestrzennych z dnia 8 sierpnia 2000 r. (Dz. U. Nr 70z dn. 24.08.2000 r., poz. 821) E1ZARZĄDZENIA DYREKTORA GENERALNEGO LASÓW PAŃSTWOWYCHZarządzenie nr 5 z dnia 1 stycznia 2003 r. w sprawie zmiany zarządzenianr 74 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 23 sierpnia2001 r. w sprawie zdefiniowania standardu leśnej mapy numerycznejdla poziomu nadleśnictwa oraz wdrażania systemu informacji przestrzennejw nadleśnictwach E3, E5Zarządzenie nr 11A z dnia 11 maja 1999 r. zmieniające Zarządzenie nr 11Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 14 lutego 199578

Zestawienie aktów prawnychroku w sprawie doskonalenia gospodarki leśnej na podstawach ekologicznychII/p. 4Zarządzenie nr 23 z dnia 4 sierpnia 1997 r. w sprawie konsultowania – z samorządamiterytorialnymi i lokalnymi organizacjami społecznymi – przedsięwzięćz zakresu trwale zrównoważonej gospodarki leśnej oraz zadańwynikających z programu ochrony przyrody, projektowanych dla nadleśnictwaw planie urządzenia lasu III/151, III/151–158Zarządzenie nr 23 z dnia 18 maja 1998 r. w sprawie wstępnych założeńtechnicznych dla wykonawców leśnej mapy numerycznej oraz jej ewidencjonowaniaE1, E2Zarządzenie nr 28 z dnia 8 grudnia 1992 r. w sprawie sporządzenia wnioskuo uznanie lasu za ochronny lub pozbawienie go tego charakteru I/§ 11Zarządzenie nr 41 z dnia 7 czerwca 2004 r. w sprawie zmiany zarządzenianr 74 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 23 sierpnia2001 r. w sprawie zdefiniowania standardu leśnej mapy numerycznejdla poziomu nadleśnictwa oraz wdrażania systemu informacji przestrzennejw nadleśnictwach E4, E5Zarządzenie nr 34 z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie zmiany zarządzenianr 74 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia23 sierpnia 2001 r. w sprawie zdefiniowania standardu leśnej mapynumerycznej dla poziomu nadleśnictwa oraz wdrażania systemu informacjiprzestrzennej w nadleśnictwach E5Zarządzenie nr 58 z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie zmiany zarządzenia nr 74Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 23 sierpnia 2001 r.w sprawie zdefiniowania standardu leśnej mapy numerycznej dla poziomunadleśnictwa oraz wdrażania systemu informacji przestrzennejw nadleśnictwach E2, E5Zarządzenie nr 60 z dnia 28 czerwca 1999 r. w sprawie procedury zakładaniaewidencyjnych map numerycznych w nadleśnictwach, z poprawkamiwprowadzonymi Zarządzeniem nr 10 Dyrektora Generalnego LasówPaństwowych z dnia 8 lutego 2001 r. E6/2/1Zarządzenie nr 63 z dnia 13 sierpnia 2002 r. w sprawie kontroli i odbiorurobót urządzeniowych zlecanych przez regionalne dyrekcje LasówPaństwowych I/§ 125, II/p. 16Zarządzenie nr 65 z dnia 2 lipca 1999 r. w sprawie zmiany zarządzenia nr 23Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 4 sierpnia 1997 r.,dotyczącego konsultowania – z samorządami terytorialnymi oraz lokalnymii regionalnymi organizacjami społecznymi – przedsięwzięćz zakresu trwale zrównoważonej gospodarki leśnej oraz zadań wynikającychz programu ochrony przyrody, projektowanych dla nadleśnictwaw planie urządzenia lasu I/§ 130, III/151–158Zarządzenie nr 67 z dnia 17 lipca 2001 r. w sprawie sposobu ewidencjonowanialasów, gruntów i innych nieruchomości w Lasach PaństwowychI/§ 8, I/§ 22, I/3479

Zestawienie aktów prawnychZarządzenie nr 74 z dnia 23 sierpnia 2001 r. w sprawie zdefiniowania standarduleśnej mapy numerycznej dla poziomu nadleśnictwa oraz wdrażaniasystemu informacji przestrzennej w nadleśnictwach I/§ 8, I/§ 63,II/p. 10, II/p. 62, E1, E2, E3, E4, E5Zarządzenie nr 92 z dnia 17 grudnia 2001 r. w sprawie zmiany stałych globalnychw SILP-LAS I/34INSTRUKCJE I LITERATURA SPECJALISTYCZNA„Instrukcja ochrony lasu” I/12, I/§ 101, I/§ 106–107„Instrukcja ochrony przeciwpożarowej obszarów leśnych” I/§ 46, I/§ 103„Instrukcja opracowania i wydania szczegółowej mapy geologicznej Polskiw skali 1: 50 000” (PIG 1996) II/84„Instrukcja sporządzania programu ochrony przyrody w nadleśnictwie” I/§ 110„Atlas barw Munsella” II/69„Geografia regionalna Polski”, J. Kondracki (PWN 2001) II/p. 65, II/65„Instrukcja wyróżniania i kartowania siedlisk leśnych” I/12, I/§ 12, I/§ 23,II/9, II/p. 11, III/159„Klasyfikacja gleb leśnych Polski” (CILP 2000) II/9, II/p. 7, II/p. 19–20,II/p. 38.3, II/p. 61, II/67, II/80, II/84, II/95„Mapa potencjalnej roślinności naturalnej Polski”, pod red. W. Matuszkiewicza(PPWGiK 1995) II/p. 65„Skala Braun-Blanqueta” II/p. 39.1„Tablice miąższości drzew stojących”, B. Szymkiewicz (Wydanie V,PWRiL, Warszawa 1986) I/§ 42„Tablice zasobności i przyrostu drzewostanów”, M. Czuraj, B. Radwański,S. Strzemeski (PWRiL, Warszawa 1960) I/§ 36–37„Typy siedliskowe lasu w Polsce”, pod redakcją L. Mroczkiewicza i T. Tramplera(Prace IBL nr 250, PWRiL 1964) II/9, II/p. 5„Urządzanie i zagospodarowanie lasu dla potrzeb turystyki i rekreacji”, B. Ważyński(1997 r.) I/§ 109„Zasady hodowli lasu” I/12, I/§ 23–24, I/§ 26, I/§ 38, I/§ 46, I/§ 80, I/§ 84–85,I/§ 90, I/§ 98, I/§ 100, I/§ 108–109, II/9, III/167„Siedliskowe podstawy hodowli lasu” I/§ 23, II/9, II/p. 5, II/p. 41.1,II/p. 46, II/p. 65, II/65„Zasady kartowania siedlisk leśnych” II/9„Zasady wyróżniania i kartowania siedlisk leśnych” E6/1/4.1.1.8„Zespoły leśne Polski”, J. M. Matuszkiewicz (PWN 2001) II/p. 65WYTYCZNE„Polska Norma PN-R-04033” (1998 r.) II/90, II/102„Wytyczne w sprawie konsultowania – z samorządami terytorialnymi orazlokalnymi i regionalnymi organizacjami społecznymi – przedsięwzięć80

Zestawienie aktów prawnychz zakresu trwale zrównoważonej gospodarki leśnej oraz zadań wynikającychz programu ochrony przyrody, projektowanych dla nadleśnictwaw planie urządzenia lasu” – załącznik do zarządzenia nr 23 DyrektoraGeneralnego Lasów Państwowych z dnia 4 sierpnia 1997 r. III/155„Wytyczne w sprawie kryteriów i postępowania przy określaniu indywidualnegowieku dojrzałości do odnowienia drzewostanów” I/§ 83„Wytyczne w sprawie łowieckiego zagospodarowania rejonów hodowlanych”I/§ 106„Wytyczne w sprawie zasad gospodarowania populacjami zwierząt łownych”I/§ 106„Wytyczne wdrożenia nowego etatu według potrzeb hodowlanych i nowejmetody regulacji w przerębowym sposobie zagospodarowania” I/§ 82„Wytyczne wykonywania i dokumentowania kontroli oraz odbioru robóturządzeniowych” III/159, III/160–166

4. SŁOWNIK TERMINÓWI POJĘĆ

Słownik terminów i pojęć – leśnictwo4.1. Z zakresu leśnictwa– użytych w Instrukcji urządzania lasuOdnośniki do haseł podano zgodnie z zapisem przyjętym dla INDEKSU.Dodatkowe oznaczenie – rzymska dwójka (II) oznacza tom II IUL.Adres administracyjny – kod województwa, powiatu, gminy i obrębuewidencyjnego.I/§ 22Adres leśny – kod RDLP, nadleśnictwa, nr obrębu leśnego, nr leśnictwa,nr oddziału, litera pododdziału, a przy wyłączeniu nieliterowanym odpowiednisymbol w miejsce litery pododdziału.I/§ 22Analiza gospodarki leśnej w minionym okresie, omawiana na II KomisjiTechniczno-Gospodarczej, obejmuje:– referat nadleśniczego,– koreferat wykonawcy projektu planu urządzenia lasu,– koreferat Inspekcji Lasów Państwowych,– końcową ocenę wykonaną przez dyrektora regionalnej dyrekcji LasówPaństwowych.I/§ 3Analizę gospodarki leśnej w minionym okresie prowadzi się według obrębówleśnych oraz łącznie dla nadleśnictwa, z wyszczególnieniem:– zmian w stanie posiadania według kategorii gruntów z wyjaśnieniemprzyczyn tych zmian,– porównania zaplanowanych zadań gospodarczych na ubiegłe 10-leciez ich wykonaniem (z omówieniem istotnych różnic),– oceny wpływu wykonanych zabiegów gospodarczych na stan lasu,– rozmiaru wykonanych prac zalesieniowych,85

Słownik terminów i pojęć – leśnictwo– rozmiaru szkód w lasach spowodowanych przez czynniki biotyczne, abiotycznei antropogeniczne, z uwzględnieniem ich lokalizacji i przyczyn,– podstawowych wyników z zakresu użytkowania ubocznego (stopieńwykorzystania baz surowcowych z punktu widzenia ich trwałości orazwyniki gospodarki łowieckiej),– oceny wykonania zadań wynikających z programu ochrony przyrody,– wniosków wynikających z porównania powierzchni leśnej i zasobówdrzewnych w kolejnych planach urządzenia lasu (według tabeliXIII).I/§ 77Bieżący roczny przyrost miąższości drzewostanów na 1 ha oblicza sięwedług formuły:Z 1ha/1rok = V k –V p + U,gdzie:–V k – przeciętna zasobność na 1 ha na koniec okresu,–Vp – przeciętna zasobność na 1 ha na początku okresu,– U – suma przeciętnej rocznej miąższości użytków rębnych i przedrębnychna 1 ha za okres ubiegły.I/§ 118Bonitacja (klasa bonitacji drzewostanu) – klasę bonitacji drzewostanu,określaną zarówno dla gatunku panującego, jak i dla pozostałych gatunkówwchodzących w skład drzewostanu, ustala się na podstawie porównywaniawysokości przeciętnej danego gatunku z wysokością przeciętną(tego samego gatunku i dla tego samego wieku), zawartą w Tablicachzasobności i przyrostu drzewostanów, zestawionych przez B. Szymkiewicza(Wydanie V, PWRiL, Warszawa 1986). Bonitację określa się z dokładnościądo jednej klasy.I/§ 36Budowa pionowa – wyróżnia się drzewostany: jednopiętrowe, dwupiętrowe,wielopiętrowe (z reguły wielogeneracyjne), w klasie odnowienia,w klasie do odnowienia i o budowie przerębowej.I/§ 27.1Cecha drzewostanu:– drzewostany z odnowienia (zalesienia) sztucznego,– drzewostany z odnowienia (zalesienia) naturalnego z nasion,– drzewostany obcego pochodzenia,– uprawy po rębni złożonej,– młodniki po rębni złożonej,86

Słownik terminów i pojęć – leśnictwo– drzewostany wyżywicowane,– drzewostany odroślowe,– drzewostany z zalesień porolnych,– drzewostany z zalesień na gruntach zrekultywowanych,– wyłączone drzewostany nasienne,– gospodarcze drzewostany nasienne,– otuliny rezerwatów,– otuliny parków narodowych,– otuliny wyłączonych drzewostanów nasiennych,– otuliny ośrodków wypoczynkowych,– otuliny szkółek wielkoobszarowych i szkółek zespolonych,– drzewostany doświadczalne,– projektowane rezerwaty,– ostoje zwierząt chronionych,– drzewostany z nasion drzew doborowych (plantacyjne uprawy nasienne),– uprawy pochodne (z nasion wyłączonych drzewostanów nasiennych,plantacji nasiennych i plantacyjnych upraw nasiennych),– drzewostany z nasion, z gospodarczych drzewostanów nasiennych,– drzewostany zachowawcze,– uprawy zachowawcze in situ lub ex situ.I/§ 26.1Cechy antropogeniczne – modyfikacja odmiany podtypu gleby w profiluglebowym uzależniona od zmian w układach czynników glebotwórczychw sekwencjach poziomów genetycznych. Typy gleb antropogenicznychmają profil o zniekształceniach lub przekształceniach mechanicznychlub nieodwracalnie zniekształcone chemicznie układy cech, których natężeniespowodowało zmiany podtypu gleby naturalnej. Do cech antropogenicznychwyróżniających odmiany podtypów glebowych należą: glebyprzekształcone mechanicznie i hydrologicznie, gleby przekształconechemicznie.II/80, II/82Cechy geogeniczne – modyfikacja odmiany podtypu gleby w profilu glebowymuzależniona od zmian w układach czynników glebotwórczychw sekwencjach poziomów genetycznych. Do cech geogenicznych wyróżniającychodmiany podtypów glebowych należą: pokrywy materiałówprzytransportowanych, wtrącenia materiałów węglanowych, domieszkimateriału piaszczystego lub pyłowego.II/82Cechy pedogeniczne – modyfikacja odmiany podtypu gleby w profiluglebowym uzależniona od zmian w układach czynników glebotwórczychw sekwencjach poziomów genetycznych. Do cech pedogenicznych87

Słownik terminów i pojęć – leśnictwowyróżniających odmiany podtypów glebowych należą: troficzność,oglejenie opadowe, oglejenie gruntowe, zabagnienie gleb torfowychi mułowych, stopnie zmurszenia torfu, wody gruntowo-glebowe, wytrąceniapedogeniczne, miąższość gleby mineralnej, miąższość gleby organicznej.II/80Cele i zadania urządzania lasu:– inwentaryzacja i ocena stanu lasu, w tym gleb, siedlisk i drzewostanóworaz określenie i kształtowanie naturalnych relacji między nimi,– rozpoznanie walorów przyrodniczych w lasach oraz opracowanie programuochrony przyrody dla nadleśnictwa,– rozpoznanie funkcji lasu w powiązaniu z zagospodarowaniem przestrzennym,– podział lasów – według pełnionych funkcji i przyjętych celów gospodarowania– na gospodarstwa (w tym: specjalne, lasów ochronnychoraz lasów wielofunkcyjnych z dominującą funkcją produkcyjną –zwanych dalej lasami gospodarczymi), z wyróżnieniem drzewostanówdo przebudowy, dla potrzeb regulacji użytkowania głównego, optymalizacjietatów użytkowania rębnego i przedrębnego oraz realizacjidługookresowych i średniookresowych celów hodowlanych,– określenie długo- i średniookresowych hodowlanych i technicznychcelów gospodarki leśnej dla urządzanego obiektu, umożliwiającychformułowanie celów doraźnych w poszczególnych drzewostanach,– projektowanie pożądanej struktury gatunkowej, wiekowej i przestrzennejlasu oraz budowy piętrowej drzewostanów,– kształtowanie wielkości i struktury zapasu produkcyjnego w urządzanejjednostce, w ramach gospodarstw, obrębów leśnych i w całym nadleśnictwie,– ustalenie etatów cięć użytkowania rębnego i przedrębnego,– ustalenie możliwości lokalizacji etatu cięć użytkowania rębnegow wielkości przyjętej za optymalną,– ustalenie zadań gospodarczych na dziesięciolecie i określenie sposobówich realizacji,– ustalenie stref uszkodzenia lasu (po wprowadzeniu obowiązku ustalaniatakich stref, zob. § 10 ust. 6, I cz. IUL) oraz stopni uszkodzeniadrzewostanów,– określenie kierunkowych zadań z zakresu ochrony lasu, w tym ochronyprzeciwpożarowej,– ustalenie kierunkowych zadań z zakresu gospodarki łowieckiej w lasach,– określenie potrzeb w zakresie remontów i budowy infrastrukturytechnicznej, w tym dotyczących turystyki i rekreacji,88

Słownik terminów i pojęć – leśnictwo– zobrazowanie przestrzenne (wizualizacja) urządzanego obiektu,funkcji lasu, wyników inwentaryzacji oraz zadań gospodarki leśnej,– sporządzenie ogólnego opisu lasów, w tym danych dotyczących: warunkówprzyrodniczych i ekonomicznych, analizy gospodarki leśnejw minionym okresie, celów i zasad gospodarki przyszłej, projektowanychsposobów realizacji gospodarki leśnej, zadań na najbliższe dziesięciolecieoraz programu ochrony przyrody dla nadleśnictwa.I/§ 1Część planistyczna planu urządzenia lasu obejmuje:– podstawy gospodarki przyszłego okresu zawarte w części planistycznejogólnego opisu nadleśnictwa, w tym cele i zasady trwale zrównoważonejgospodarki leśnej w lasach wielofunkcyjnych, oraz przewidywanesposoby ich realizacji,– wskazania gospodarcze zawarte w opisie taksacyjnym lasu,– określenie etatów cięć użytkowania głównego,– wykaz projektowanych cięć rębnych wraz z mapą przeglądową cięć,– zestawienie i opisanie zadań z zakresu użytkowania głównego (rębnegoi przedrębnego),– zestawienie i opisanie zadań z zakresu hodowli lasu, w tym zalesieńgruntów przeznaczonych do zalesienia (określonych w art. 14 ust. 2 ustawyo lasach), odnowienia lasu oraz pielęgnowania upraw i młodników,– określenie kierunkowych zadań z zakresu ochrony lasu, w tym ochronyprzeciwpożarowej, z przedstawieniem tych zadań na mapach przeglądowych,– określenie kierunkowych zadań z zakresu gospodarki łowieckiej,z przedstawieniem tych zadań na mapie przeglądowej,– określenie potrzeb w zakresie infrastruktury technicznej, w tym dotyczącychturystyki i rekreacji.I/§ 3Dane inwentaryzacji lasu:– dokumentacja prac siedliskowych,– opis taksacyjny lasu,– mapy obrazujące wyniki inwentaryzacji lasu (w tym mapa gospodarczaoraz mapy przeglądowe: drzewostanów, siedlisk, funkcji lasu),– mapa sytuacyjna,– zestawienia zbiorcze danych inwentaryzacyjnych (raporty w formietabel i wykazów),– pierwsza część ogólnego opisu urządzanego nadleśnictwa, zawierającaogólną charakterystykę lasów oraz zestawienia zbiorcze danychinwentaryzacyjnych.I/§ 389

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoDane rejestru gruntów:– działka ewidencyjna,– grupa rodzajów powierzchni,– powierzchnia: działki, grupy rodzajów powierzchni, oddziału, arkusza,obrębu ewidencyjnego, gminy, powiatu, województwa.I/§ 8Dokładność obliczania powierzchni wyłączeńPrzy wykonywaniu obliczeń powierzchni wyłączeń obowiązuje dokładnośćzapisu do 0,01 ha, w ewidencji powszechnej zaś powierzchnię działekewidencyjnych oblicza się i zapisuje z dokładnością do 1 m 2 . W planieurządzenia lasu obowiązuje zasada wyrównywania powierzchni wyłączeńdo powierzchni działek ewidencyjnych, a następnie zaokrąglaniatych wyłączeń do 0,01 ha. W ten sposób powierzchnia oddziału (będącasumą powierzchni wyłączeń zaokrąglonych do 0,01 ha) może się różnićod sumy powierzchni działek określanej w m 2 . W planie urządzenia lasusporządza się zestawienie zbiorcze (Tabela I. Zestawienie powierzchnigruntów nadleśnictwa według rodzajów użytków gruntowych, kategoriiużytkowania i grup rodzajów powierzchni, zgodnie z podziałem administracyjnymkraju) powierzchni nadleśnictwa, z uwzględnieniem obrębówleśnych – w m 2 , a wszelkie pozostałe zestawienia powierzchniowe agregowanesą (na podstawie wydzieleń) z dokładnością do 0,01 ha. Przyopisywaniu stanu posiadania nadleśnictwa, w ogólnym opisie lasów(zwanym elaboratem), należy wyjaśnić różnice (na poziomie oddziałów,obrębów ewidencyjnych i nadleśnictwa) pomiędzy sumą działek ewidencyjnychw m 2 a sumą wydzieleń w arach. Na mapie gospodarczej powierzchniedziałek ewidencyjnych podaje się w m 2 , a powierzchnie arkuszyw arach (w hektarach do dwóch miejsc po przecinku) i w m 2 (w nawiasie);podobnie na mapach przeglądowych obrębu leśnego łączną powierzchniętego obrębu podaje się w arach i w m 2 (w nawiasie).I/§ 68Drogi leśne – drogi znajdujące się w granicach kompleksu leśnego, a niezaliczone do dróg publicznych (w tym również kolejki leśne).I/§ 14.8.3. dDrzewostany obejmują:– uprawy (w tym plantacyjne uprawy nasienne i rejestrowane uprawypochodne) o zadrzewieniu 0,5 i wyższym,– młodniki o zadrzewieniu 0,5 i wyższym,– drzewostany II klasy wieku o zadrzewieniu 0,4 i wyższym,– drzewostany III i starszych klas wieku o zadrzewieniu 0,3 i wyższym,– drzewostany w klasie odnowienia i w klasie do odnowienia.I/§ 14.8.190

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoDrzewostany dwupiętrowe – drzewostany, w których warstwa drzewskłada się z dwóch wyraźnych pięter różnej wysokości. Do piętra dolnegozalicza się drzewa, których korony nie przenikają do piętra górnego,nie są też zaliczone do warstwy podrostu lub podszytu, a jednocześniewskaźnik ich zwarcia wynosi co najmniej 3b (zwarcie przerywane, zagęszczenieprzerywane miejscami luźne). W razie wątpliwości dotyczącychkwalifikacji drzewa do danego piętra należy przyjąć, że drzewopiętra górnego nie powinno wykazywać wysokości mniejszej niż 2/3średniej wysokości gatunku panującego w piętrze górnym. Przy opisywaniudrzewostanów dwupiętrowych należy podać charakterystykę i elementytaksacyjne oddzielnie dla każdego piętra. Opis należy rozpoczynaćod piętra górnego, jeżeli jednak zadrzewienie piętra dolnego wynosi0,5 i więcej, a piętra górnego 0,2 i mniej, wówczas opis rozpoczyna sięod piętra dolnego.I/§ 27.3Drzewostany jednopiętrowe – drzewostany, w których warstwa drzewskłada się zasadniczo z jednego piętra o niewielkim zróżnicowaniu wysokości,a liczba drzew występujących pod okapem drzewostanu niespełnia warunków drugiego piętra. Elementy taksacyjne drzewostanujednopiętrowego podaje się dla całego piętra, kolejno według gatunkówdrzew wchodzących w skład danego drzewostanu.I/§ 27.2Drzewostany o budowie przerębowej – drzewostany, w których budowiebiorą udział grupy i kępy drzew w różnym wieku i o różnej wysokości,przenikające się nawzajem na całej powierzchni, co daje łącznie zwarciepionowe, a nie układ piętrowy o zwarciu poziomym. Dla optymalnej budowyprzerębowej charakterystyczne jest wypełnianie przestrzeni masąasymilacyjną. Optymalną budowę przerębową cechuje również dużezróżnicowanie grubości drzew już na małej powierzchni drzewostanu.Dla drzewostanów o budowie przerębowej określa się jeden skład gatunkowy,kolejno według wagi wyróżnionych w składzie grup wiekowych,a w ramach tych grup w kolejności według występujących gatunkówdrzew.I/§ 27.7Drzewostany odroślowe – drzewostany, w których udział drzew odroślowychjest większy niż 50% powierzchni.I/§ 26.3Drzewostany w klasie do odnowienia – drzewostany, w których rozpoczętoproces odnowienia z zastosowaniem rębni złożonych (w zasadziew ubiegłym okresie gospodarczym), lecz nie spełniające kryteriów klasy91

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoodnowienia, tzn. wymagające uprzedniego odnowienia jako bezwzględnegowarunku kontynuacji cięć rębniami złożonymi. Okres uprzątnięciaw drzewostanach w klasie do odnowienia odpowiada, w przybliżeniu,okresowi odnowienia. Przy opisywaniu drzewostanów w klasie do odnowienia,podobnie jak w klasie odnowienia opisuje się najpierw starodrzew,a następnie istniejące młode pokolenie.I/§ 27.6Drzewostany w klasie odnowienia – drzewostany w okresie odnowienia,w zasadzie w wieku dojrzałości drzewostanu do odnowienia, które – zewzględu na sposób gospodarowania rębniami złożonymi oraz formę odsłanianiamłodego pokolenia – podlegają równocześnie użytkowaniu i odnowieniupod osłoną, i w których co najmniej 50% powierzchni (a w drzewostanachużytkowanych rębniami gniazdowymi i stopniowymi – co najmniej30%) zostało odnowione naturalnie lub sztucznie gatunkami głównymio pełnej przydatności hodowlanej. Do drzewostanów w klasie odnowieniamogą być również zaliczone drzewostany młodsze, o niskim zadrzewieniu,przedplonowe lub silnie uszkodzone, objęte przebudową z zastosowaniemrębni złożonych, w których jednocześnie występuje młodepokolenie, dostosowane do lokalnych warunków, utrwalone i o pełnejprzydatności hodowlanej, pochodzące z odnowienia sztucznego lub naturalnego,o pokryciu nie mniejszym niż 50%, a w drzewostanach użytkowanychrębniami gniazdowymi i stopniowymi – co najmniej 30%. Podczastaksacji drzewostanów w klasie odnowienia opisuje się najpierw starodrzew,a następnie młode pokolenie.I/§ 27.5Drzewostany wielopiętrowe (przeważnie również wielogeneracyjne) –drzewostany, w których warstwa drzew rozdzielona jest na co najmniejtrzy poziomy o charakterze pięter różnej wysokości, przy czym wierzchołkidrzew jednego gatunku mogą występować w różnych poziomach.Drzewa wszystkich poziomów (warstw drzewostanu) wykazują w zasadziemiąższość grubizny (cieńsze zalicza się odpowiednio do podrostulub podszytu), a także widoczne cechy zwarcia poziomego (nie pozwalającegozaliczyć drzewostanu do budowy przerębowej). Drzewostanywielopiętrowe opisuje się podobnie jak drzewostany o budowie przerębowej,tzn. określa się jeden skład gatunkowy dla całego drzewostanuz podziałem na warstwy wiekowo-gatunkowe.I/§ 27.4Dynamika wzrostu drzewa – określana na podstawie cech jakości, klasybonitacji oraz stopnia uszkodzenia i tendencji rozwojowych, jakie danygatunek wykazuje w opracowywanym terenie. Przyjmuje się następująceokreślenia dynamiki:92

– bardzo dobra – gatunek w danym typie siedliskowym lasu (TSL) charakteryzujesię w starszych drzewostanach wysoką jakością i bonitacją,w młodszych dużymi rocznymi przyrostami wysokości i dobrą jakością;tylko pojedyncze drzewa wykazują uszkodzenia spowodowaneprzez czynniki abiotyczne i biotyczne,– dobra – gatunek w danym TSL charakteryzuje się w starszych drzewostanachdobrą jakością i bonitacją, w młodszych przeciętnymi rocznymiprzyrostami wysokości i dobrą jakością; do 20% drzew wykazujeuszkodzenia spowodowane przez czynniki abiotyczne i biotyczne,– średnia – gatunek w danym TSL charakteryzuje się w starszych drzewostanachśrednią jakością i bonitacją, w młodszych przeciętnymi rocznymiprzyrostami wysokości i średnią jakością, do 50% drzew wykazujeuszkodzenia spowodowane przez czynniki abiotyczne i biotyczne,– słaba – gatunek w danym TSL charakteryzuje się w starszych drzewostanachniską jakością i bonitacją, w młodszych przeciętnymi rocznymiprzyrostami wysokości i średnią jakością, ponad 50% drzew wykazujeuszkodzenia spowodowane przez czynniki abiotyczne i biotyczne.II/p. 66.3Działki zrębowe (w SLMN) – warstwa obligatoryjna bazy geometrycznej.Zawiera obiekty z wykazów cięć (10-letnich planów urządzeniowych).Podstawowymi obiektami w strukturze są działki zrębowe (manipulacyjne)będące częścią wspólną pasa zrębowego i powierzchni wydzielenia.Obiekty tej warstwy łączą się z tablicą opisu taksacyjnegoprzechowującą informacje o planowanych czynnościach gospodarczych(wskazania gospodarcze). Warstwa działek zrębowych tworzona jestprzez obiekty złożone z pojedynczych obwodnic zewnętrznych. Powierzchniete nie mogą się nakładać, a na styku powinny mieć granicęzłożoną z tej samej liczby wierzchołków o identycznych współrzędnych.Pojedynczy obiekt powinien zawierać się w dokładnie jednym poligoniewydzielenia.E6/1/4.1.1.9Elaborat zob. Opis ogólny planu urządzenia lasu nadleśnictwaElaborat siedliskowy zob. Opis ogólny dokumentacji siedliskowejEtat cięć użytkowania przedrębnego:Słownik terminów i pojęć – leśnictwoW wymiarze powierzchniowym ustala się na podstawie zestawieniazbiorczego powierzchni drzewostanów zaprojektowanych do użytkowaniaprzedrębnego we wskazaniach gospodarczych opisu taksacyjnego wedługrodzajów cięć i gatunków panujących oraz klas i podklas wieku (tabelaXVI). Tak ustalony i przyjęty podczas II KTG etat powierzchniowy93

Słownik terminów i pojęć – leśnictwojest wielkością obligatoryjną do wykonania w okresie obowiązywaniaplanu urządzenia lasu.I/§ 94.2Orientacyjny etat użytkowania przedrębnego w wymiarze miąższościowymustala się w m 3 grubizny netto na dziesięciolecie, sumarycznie dlacałego obrębu, bez szczegółowego rozdziału na gospodarstwa, rodzajecięć, gatunki drzew i klasy wieku. Przy planowaniu orientacyjnego etatucięć użytkowania rębnego należy uwzględniać przyjęte cele gospodarowania(ochronne i produkcyjne), stadia rozwojowe drzewostanów i dynamikęich rozwoju.I/§ 95.3Etaty cięć użytkowania rębnego:Etat dla gospodarstwa:• Przerębowego – nie oblicza się. Wielkość planowanego użytkowaniarębnego wynika z potrzeb hodowlanych określanych indywidualniedla każdego drzewostanu, z uwzględnieniem funkcji lasui stanu drzewostanów.I/§ 89.3, I/§ 92.194• Specjalnego – nie oblicza się. Wielkość planowanego użytkowaniarębnego wynika z sumy stwierdzonych na gruncie potrzeb hodowlanychdrzewostanów, realizowanych w postaci różnych form użytkowaniarębnego, zapewniającego ciągłe spełnianie przez niefunkcji, dla których zostały wyłączone, z uwzględnieniem funkcjilasu i stanu drzewostanów.I/§ 89.1, I/§ 92.1Etat miąższościowy grubizny netto – suma miąższości netto drzewostanówlub ich części, ujętych w wykazie projektowanych cięć rębnych(Wzór 6), w ramach etatu miąższościowego brutto. Miąższość netto należyobliczać jako iloczyn miąższości brutto i współczynników redukcyjnych.I/§ 93.1Etat miąższościowy użytków głównych (rębnych i przedrębnych) jest pojęciemprawnym, zapisanym w art. 18 ust. 4 pkt 3 lit. a ustawy o lasach,oznaczającym ilość drewna przewidzianego do pozyskania w planieurządzenia lasu. W art. 23 ustawy o lasach zapisano zaś, że zwiększenierozmiaru pozyskania drewna w nadleśnictwie ponad wielkość określonąw planie urządzenia lasu może nastąpić tylko w związku ze szkodą lubklęską żywiołową (powstaje wtedy formalna podstawa do sporządzeniastosownego aneksu). Zgodnie z wymienionymi przepisami, etatemmiąższościowym użytków głównych (rębnych i przedrębnych) jest całko-

Słownik terminów i pojęć – leśnictwowita miąższość grubizny netto, zaprojektowana do pozyskania w planieurządzenia lasu, w tym:– użytki rębne zaliczone na poczet przyjętego etatu łącznie ze spodziewanym5% przyrostem,– użytki rębne niezaliczone na poczet przyjętego etatu,– użytki przedrębne.I/§ 96Etat optymalny – określa się w gospodarstwach: zrębowym (GZ) i przerębowo-zrębowym(GPZ). Etat ten mieści się pomiędzy etatami obliczonymiz ostatniej i dwóch ostatnich klas wieku, przy czym w zależnościod wielkości etatu zrównania średniego wieku jest równy:– mniejszemu z etatów dojrzałości, jeżeli etat zrównania jest mniejszyod mniejszego z etatów dojrzałości,– większemu z etatów dojrzałości, jeżeli etat zrównania jest większy odwiększego z etatów dojrzałości,– etatowi zrównania, jeżeli mieści się on w przedziale określonym etatamiwedług dojrzałości drzewostanów.I/§ 91.1Jeżeli etat ten w gospodarstwie zrębowym w lasach gospodarczych (GZ)różni się znacznie od etatu z potrzeb hodowlanych (wyrażającego możliwościlokalizacji cięć rębnych), to o przyjęciu wielkości etatu (optymalnegolub z potrzeb hodowlanych) decyduje II KTG.I/§ 92.3Etat według dojrzałości drzewostanów – oblicza się etaty roczne dla gospodarstw:lasów ochronnych (O), zrębowego (GZ), przerębowo-zrębowego(GPZ). Etaty według dojrzałości drzewostanów oblicza sięw dwóch wersjach:– z miąższości drzewostanów ostatniej klasy wieku (rębnych i starszych),– z miąższości drzewostanów dwóch ostatnich klas wieku (bliskorębnychi starszych).Roczne etaty oblicza się, dzieląc miąższość drzewostanów ostatniej lubdwu ostatnich klas wieku przez odpowiednie wskaźniki, w zależności odprzyjętego wieku rębności głównych gatunków drzew i okresu odnowienia.I/§ 90.1,2,4Etat według okresów uprzątnięcia – określa się w gospodarstwach,w których występują drzewostany w KO i w KDO. Określa się go jakosumę takich etatów ustalonych dla poszczególnych drzewostanów zaliczonychdo KO lub do KDO. Orientacyjne etaty roczne dla każdegodrzewostanu oblicza się w wykazach drzewostanów w KO oraz drzewostanóww KDO.I/§ 91.495

Słownik terminów i pojęć – leśnictwo96Etat według potrzeb przebudowy – określa się dla gospodarstwa przebudowy.Jest on sumą etatów obliczonych dla poszczególnych drzewostanówzaliczonych do gospodarstwa. Orientacyjne etaty roczne dla każdegodrzewostanu oblicza się w wykazie drzewostanów zakwalifikowanychdo przebudowy w najbliższym dziesięcioleciu.I/§ 91.3Etat według zrównania średniego wieku – oblicza się łącznie dla całegogospodarstwa, bez uwzględniania gatunku i wieku rębności, wedługschematu przedstawionego w tabeli w § 90 pkt 7 IUL.I/§ 90.7Etat z potrzeb hodowlanych i ochronnych – sumaryczna wielkość użytkówrębnych, zaprojektowanych w gospodarstwie na okres obowiązywaniaplanu urządzenia lasu (I/§ 89.2). Etat ten wynika z sumy miąższościdrzew przewidzianych we wskazaniach gospodarczych do użytkowaniarębnego, zgodnie z potrzebami wynikającymi z funkcji lasów, stanu hodowlanegodrzewostanów, stopnia zaawansowania odnowień podokapowychoraz z konieczności zachowania odpowiedniego ładu przestrzennegoi czasowego w ostępach lub jednostkach kontrolnych.I/§ 91.2W gospodarstwie lasów ochronnych (O) należy przestrzegać zasady, bynie nastąpiło nadmierne nagromadzenie drzewostanów o złym staniezdrowotnym lub sanitarnym. Etat z potrzeb hodowlanych podlega porównywaniuz wyliczonymi etatami według dojrzałości, lecz tylko w celusformułowania odpowiednich wniosków wynikających z takiego porównania.Na okres obowiązywania planu urządzenia lasu przyjmuje się etatz potrzeb hodowlanych.Jeżeli w gospodarstwie przerębowo-zrębowym w lasach gospodarczych(GPZ) etat ten odbiega znacznie od optymalnego, weryfikuje się rozplanowaniecięć rębnych. Decyzje o wysokości przyjętego etatu podejmujeII KTG.W gospodarstwie przerębowo-zrębowym (GPZ) przyjęty etat nie możebyć niższy niż obliczony według okresów uprzątnięcia w KO i KDO.W gospodarstwie przebudowy (R) przyjmuje się etat z potrzeb hodowlanych,bacząc by nie odbiegał on znacznie od etatu według potrzebprzebudowy. W przypadku znacznych różnic pomiędzy etatem wedługpotrzeb przebudowy a etatem z potrzeb hodowlanych, decyzję o wysokościprzyjętego etatu podejmuje II KTG.I/§ 92

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoFormy występowania gatunków drzew (stosowane przy pracach siedliskowych)uwzględniające typ siedliskowy lasu (TSL), dolną i górną warstwędrzew oraz podrost:– pojedynczo (zajmuje do 5% pow. TSL),– grupowo (zajmuje do 30% pow. TSL – od kilku do kilkunastu drzew),– kępowo (zajmuje do 30% pow. TSL – kilkanaście i więcej drzew),– gatunek współpanujący (zajmuje 30–50% pow. TSL),– gatunek panujący (zajmuje ponad 50% TSL).II/p. 66.2Formy zmieszania gatunków drzew:– jednostkowe – jeżeli gatunki zmieszane są jednostkowo, bez grup i kęp,– grupowe – jeżeli gatunki zmieszane są w formie grup po kilka lub kilkanaściedrzew,– drobnokępowe – jeżeli gatunki zmieszane są w formie drobnych kępo powierzchni do 0,05 ha,– kępowe – jeżeli gatunki zmieszane są kępami o powierzchni 0,05–0,10 ha,– wielkokępowe – o powierzchni kęp przekraczającej 0,10 ha,– rzędowe – jeżeli zmieszanie gatunków występuje rzędami na przemian,– pasowe – jeżeli zmieszanie gatunków występuje na przemian pasami(pas obejmuje co najmniej 3 rzędy),– smugowe – jeżeli zmieszanie gatunków występuje w formie nieregularnychsmug.I/§ 33Gatunek ekspansywny – gatunek drzewa samoistnie wkraczający na corazwiększy obszar nadleśnictwa, zazwyczaj na różne siedliska.II/p. 66.3Gatunek ekstensywny – gatunek drzewa samoistnie zanikający na corazwiększym obszarze nadleśnictwa, zazwyczaj na różnych siedliskach.II/p. 66.3Gatunek gleby określa uziarnienie (skład granulometryczny) profilu glebowegogleb mineralnych oraz warstw mineralnych w niektórych glebachorganicznych i organiczno-mineralnych. Podstawą określenia gatunkugleby jest podział materiału mineralnego gleby na frakcje i grupy granulometryczne.Procentowa zawartość frakcji granulometrycznych glebyjest podstawą wyróżnienia grup i podgrup granulometrycznych gleby. Podziałymineralnego materiału glebowego na frakcje i grupy granulometryczneokreślone są Polską Normą PN-R-04033:1998 – tabele 19–21.II/90Gatunki domieszkowe zob. Występowanie gatunków domieszkowych97

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoGleby przekształcone chemicznie – cecha antropogeniczna odmianypodtypu gleby obejmująca gleby: agrotroficzne, sylwitroficzne, obciążonemetalami ciężkimi, zakwaszane, alkalizowane, zasolone, skażone.II/83Gleby przekształcone mechanicznie i hydrologicznie – cecha antropogenicznaodmiany podtypu gleby obejmująca gleby: uprawne porolne,uprawne leśne, odwodnione, zanieczyszczone, zniekształcone.II/83Gniazda – nieodnowione lub odnowione powierzchnie w drzewostanach,w których wykonano je jako pierwszy etap użytkowania rębnego odpowiednimirębniami złożonymi. Młode pokolenie występujące na gniazdachopisuje się tak, jak w klasie odnowienia.I/§ 28Gospodarczy typ drzewostanu (GTD) – określa hodowlany ramowy celgospodarowania w nadleśnictwie, docelowo dla wieku dojrzałości rębnej,w formie pożądanej kolejności udziału głównych gatunków drzew zapisywanychwzrastająco; np. zapis GTD: So-Db oznacza, że w wieku dojrzałościrębnej danego drzewostanu gatunkiem panującym powinien byćdąb, a współpanującym sosna. GTD mogą być modyfikowane w konkretnymdrzewostanie, z uwzględnieniem występujących mikrosiedlisk, stopniauwilgotnienia i stanu siedliska oraz rzeczywistego składu gatunkowegodrzewostanu.I/§ 24Gospodarstwa – w ramach obrębu leśnego tworzy się, do celów planowaniaurządzeniowego, jednostki regulacyjne nazywane gospodarstwami.Gospodarstwa tworzy się na podstawie dominujących funkcji pełnionychprzez lasy (z uwzględnieniem wszystkich funkcji pozostałych),a także przyjętych celów gospodarowania (z uwzględnieniem możliwościprodukcyjnych siedlisk leśnych). Dominujące funkcje lasu narzucajągłówny podział gospodarczy na: rezerwaty, lasy ochronne i lasy gospodarcze,z tym że drzewostany pełniące funkcje specyficzne kwalifikowanesą do gospodarstwa specjalnego, niezależnie od głównego podziaługospodarczego. Podobnie kwalifikowane są do odrębnego gospodarstwa(zarówno z lasów ochronnych, jak i gospodarczych) drzewostanyprzeznaczone do pilnej przebudowy. Pozostałe drzewostany ujmowanesą odpowiednio w gospodarstwie lasów ochronnych lub w gospodarstwielasów gospodarczych, podzielonym odpowiednio na mniejsze gospodarstwa:zrębowe, przerębowo-zrębowe i przerębowe. Tworzy się w tensposób następujące gospodarstwa:– gospodarstwo specjalne (S),98

Słownik terminów i pojęć – leśnictwo– gospodarstwo lasów ochronnych (O),– gospodarstwo zrębowe w lasach gospodarczych (GZ),– gospodarstwo przerębowo-zrębowe w lasach gospodarczych (GPZ),– gospodarstwo przerębowe w lasach gospodarczych (GP),– gospodarstwo przebudowy w lasach ochronnych i gospodarczych (R).Drzewostany grupuje się w gospodarstwa w ramach obrębów leśnych,a dla każdego gospodarstwa określa się i przyjmuje etat użytkowaniarębnego na okres obowiązywania planu (w zasadzie na 10 lat). Gospodarstwa:S, O, GP i R tworzy się bez względu na ich powierzchnię, natomiastw GZ i GPZ powierzchnie mniejsze od 100 ha włącza się do większegogospodarstwa.I/§ 82Gospodarstwo lasów ochronnych (O) – obejmuje wszystkie lasy ochronne,z wyjątkiem zaliczonych do gospodarstwa specjalnego lub do gospodarstwaprzebudowy.I/§ 82.8Gospodarstwo przebudowy (R) – obejmuje drzewostany zaliczone zarównodo lasów ochronnych, jak i lasów gospodarczych, ale bez drzewostanówprzypisanych do gospodarstwa specjalnego, zgodnie z wytycznymiokreślonymi w § 40 ust. 6, I cz. IUL.I/§ 82.12Gospodarstwo przerębowe (GP) – obejmuje te drzewostany w lasach gospodarczych(nieujęte w gospodarstwie specjalnym lub przebudowy),w których ze względu na typ siedliskowy lasu oraz GTD i aktualny składgatunkowy stosuje się przerębowy sposób zagospodarowania (rębniąprzerębową lub stopniową z okresem odnowienia ponad 40 lat).I/§ 82.11Gospodarstwo przerębowo-zrębowe (GPZ) – obejmuje te drzewostanyw lasach gospodarczych (nieujęte w gospodarstwie specjalnym lub przebudowy),w których ze względu na typ siedliskowy lasu oraz GTD i aktualnyskład gatunkowy stosuje się przerębowo-zrębowy sposób zagospodarowania(rębniami częściowymi, gniazdowymi lub stopniowymiz okresem odnowienia do 40 lat).I/§ 82.10Gospodarstwo specjalne (S) obejmuje:– rezerwaty przyrody wraz z otulinami,– projektowane rezerwaty przyrody,– lasy uzdrowiskowe w strefach: A i B ochrony uzdrowiskowej, określonychstatutem uzdrowiska,99

Słownik terminów i pojęć – leśnictwo– lasy w strefie górnej granicy lasu,– lasy glebochronne na wydmach nadmorskich i klifach w pasie nadbrzeżnym,na wydmach śródlądowych, na stokach o nachyleniu ponad45 o oraz na stromych zboczach jarów, wąwozów i wzgórz,– lasy wodochronne w strefach ochronnych ujęć wody i źródeł wody,wyodrębnionych stosownymi decyzjami administracyjnymi,– lasy na terenach ośrodków wypoczynkowych (liczących co najmniej 50miejsc noclegowych) i w ich najbliższym otoczeniu (100–500 m),– wyłączone powierzchnie badawcze i doświadczalne,– lasy stanowiące cenne fragmenty rodzimej przyrody (w tym na siedliskachłęgowych i bagiennych),– wyłączone drzewostany nasienne oraz drzewostany zachowawcze,– lasy o szczególnym znaczeniu dla obronności i bezpieczeństwa państwa,– lasy stanowiące ostoje zwierząt objętych ochroną gatunkową,– lasy znajdujące się na gruntach stanowiących współwłasność oraz nagruntach spornych.I/§ 82.7Gospodarstwo zrębowe (GZ) – obejmuje te drzewostany w lasach gospodarczych(nieujęte w gospodarstwie specjalnym lub przebudowy), w którychze względu na typ siedliskowy lasu oraz GTD i aktualny skład gatunkowy,przyjmuje się zrębowy sposób zagospodarowania (rębnią zupełną).I/§ 82.9Granica transportowa – to najbardziej oddalona od drogi wywozowejumowna linia (naturalna lub sztuczna), począwszy od której pozyskanedrewno jest zrywane do tejże drogi. Naturalne granice transportowe to:grzbiety górskie, potoki, urwiska lub inne przeszkody terenowe. W terenienizinnym, gdy linie oddziałowe są również drogami wywozowymi,granica transportowa przebiega przez środek oddziału.I/§ 86.3Grunty leśne niezalesione obejmują:– w produkcji ubocznej, założone na gruntach zaliczonych do lasów:plantacje choinek, plantacje krzewów, poletka łowieckie,– grunty do odnowienia, przejściowo pozbawione drzewostanu i przewidywanedo odnowienia w najbliższych latach, w tym: zręby, halizny,płazowiny,– pozostałe powierzchnie leśne niezalesione, w tym: przewidziane donaturalnej sukcesji, objęte szczególną ochroną,– wylesienia na gruntach leśnych przewidywanych do wyłączenia z produkcji.I/§ 14.8.2100

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoGrunty leśne zalesione, zgodnie z zasadami ewidencji gruntów w LasachPaństwowych, obejmują drzewostany i plantacje drzew.I/§ 14.8.1Grunty związane z gospodarką leśną obejmują:– budynki i budowle wykorzystywane na potrzeby gospodarki leśnej(zgodnie z art. 3 pkt 2 ustawy o lasach, co zostało potwierdzone w art.2 pkt 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami– tekst jednolity Dz. U. Nr 46, poz. 543 z 2000 r.),– urządzenia melioracji wodnych, tj. znajdujące się w granicach kompleksuleśnego rowy melioracji szczegółowej oraz inne urządzeniamelioracji wodnych,– linie podziału przestrzennego lasu, które są liniami podziału powierzchniowegooraz inne linie podziału przestrzennego lasu w granicachkompleksu leśnego (tak jak zostały określone w rejestrze gruntównadleśnictwa),– drogi leśne,– tereny pod liniami energetycznymi (również telefonicznymi), z wyjątkiemlinii napowietrznych nad gruntami nieleśnymi, w tym nad gruntamiwyłączonymi z produkcji zgodnie z ustawą o ochronie gruntówrolnych i leśnych,– szkółki leśne, z wyjątkiem szkółek podokapowych,– miejsca składowania drewna, czyli składy i składnice drewna,– parkingi leśne oraz inne urządzenia turystyczne.I/§ 14.8.3Grupa rodzajów powierzchni – podstawowa jednostka ewidencjigruntów obowiązująca w rejestrze gruntów Lasów Państwowych(zgodnie z zarządzeniem nr 67 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowychz dnia 17 lipca 2001 r. w sprawie sposobu ewidencjonowania lasów,gruntów i innych nieruchomości w Lasach Państwowych). Do celówgospodarczych, uwzględniając potrzebę kontynuacji zaszłościw SILP-LAS, wyróżnia się dodatkowo poszczególne rodzaje powierzchniw ramach grup rodzajów powierzchni.I/§ 22.2Halizny – powierzchnie pozbawione drzewostanu dłużej niż 2 lata, a w razieklęsk żywiołowych dłużej niż 5 lat oraz uprawy i młodniki I klasy wiekuo zadrzewieniu niższym niż 0,5.I/§ 14.8.2. bInne obiekty powierzchniowe (w SLMN) – obiekty będące powierzchniami,które nie mogą być generowane jako pochodne warstwy obiektówpodstawowych. Dopuszcza się możliwość pełnienia wielu funkcji101

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoprzez jeden obiekt z tej warstwy. Dokładny opis tych obiektów może byćzawarty w tabelach inwentarzowych Systemu LAS. Budynki w stanie posiadanianadleśnictwa, zamieszczone na warstwie inne obiekty powierzchniowe,nie mogą mieć swoich odpowiedników w warstwie punktowej.Warstwa innych obiektów powierzchniowych tworzona jest przezobiekty złożone z pojedynczych obwodnic zewnętrznych. Powierzchniete mogą się nakładać i nie muszą dzielić na styku granicy złożonej z tejsamej liczby wierzchołków o identycznych współrzędnych, o ile wynikato z ich specyfiki.E6/1/4.1.1.10Inwentaryzacja zasobów drzewnych – inwentaryzację zasobów drzewnychw obrębie leśnym wykonuje się w trzech etapach:– szacując – podczas sporządzania opisu taksacyjnego – miąższość na1 ha (zasobność) w poszczególnych drzewostanach, łącznie dla drzewostanui według gatunków drzew, z wykorzystaniem powierzchnipróbnych relaskopowych,– przeprowadzając inwentaryzację zasobów miąższości obrębu leśnegostatystyczną metodą reprezentacyjną, z zastosowaniem warstw gatunkowo-wiekowychoraz losowego rozdziału prób pomiarowych,– wyrównując miąższość oszacowaną w drzewostanach (z zastosowaniemrównań regresji) do miąższości ustalonej dla klas i podklas wieku,w wyniku pomiaru miąższości – statystyczną metodą reprezentacyjną– w warstwach gatunkowo-wiekowych.I/§ 48.1Jakość drzewostanuDo określenia jakości drzewostanów przyjmuje się następujące przedziaływiekowe:– uprawy, w wieku 1–10 lat,– młodniki i młodsze drzewostany, w wieku od 11 lat do wieku mniejszegoo 10 lat od określonego jako wiek rębności dla gatunku panującegow drzewostanie,– starsze drzewostany, w wieku starszym od określonego w poprzednimpunkcie oraz drzewostany zaliczone do klasy odnowienia (KO),klasy do odnowienia (KDO), do budowy przerębowej (BP) i do przebudowy.Jakość drzewostanów określa się jako:– jakość hodowlaną upraw,– jakość hodowlaną młodników i młodszych drzewostanów,– jakość techniczną drzew określaną dla danego gatunku w starszychdrzewostanach oraz drzewostanach zaliczonych do KO, KDO, BPi przebudowy, a także dla pojedynczych drzew zaliczonych do przestojów,nasienników, przedrostów lub występujących na płazowinach.102

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoZgodnie z Zasadami hodowli lasu, jakość hodowlaną upraw określa siędwucyfrowo, na podstawie:– stopnia pokrycia powierzchni przez uprawę (wskaźnika zadrzewienia)wyrażonego w procentach,– stopnia obniżenia przydatności hodowlanej uprawy (wyrażonegow procentach) w wyniku: oznak chorobowych i innych uszkodzeń wywołanychprzez czynniki przyrody żywej i nieożywionej, niewłaściwegoskładu gatunkowego w stosunku do przyjętego orientacyjnegoskładu gatunkowego upraw (ewentualnie z innych przyczyn).Kryteria klasyfikacyjne jakości hodowlanej upraw przyjmuje się, zgodniez Zasadami hodowli lasu, następująco:– stopień pokrycia uprawy (wskaźnik zadrzewienia):• 1 – powyżej 90%,• 2 – 71–90%,• 3 – 51–70%,• 4 – poniżej 50%, uprawy poniżej 50% pokrycia kwalifikuje się doupraw przepadłych i zalicza do halizn,– przydatność hodowlana (cechy zdrowotne, dostosowanie do siedliska,forma zmieszania, ewentualnie inne wady):• 1 – uprawy założone prawidłowo, zdrowe, o składzie gatunkowym dostosowanymdo siedliska, dopuszczalne pojedyncze wady do 10%,• 2 – wady do 20%,• 3 – wady do 30%,• 4 – wady powyżej 30%.Dwucyfrowy symbol klasyfikacyjny uzyskany w wyniku oceny uprawyoznacza:• 11, 12 – uprawy bardzo dobre,• 13, 21, 22 – uprawy dobre,• 23, 31, 32, 33, 14, 24, 34 – uprawy zadowalające,• 41, 42, 43, 44 – uprawy przepadłe (halizny).Ocenę jakości hodowlanej młodników i młodszych drzewostanów należywykonywać według kryteriów podanych w tabeli.Tabela kryteriów oceny jakości hodowlanej młodników i młodszych drzewostanówUszkodzeniestrzał i koron,występowaniegrzybów i zjawiskaobumieraniadrzewCechy zdrowotnościOpis cechwady poj. do 10%wady poj. 11–30%wady poj. 31–50%wady poj. ponad50%Wskaźnik1234Cechy wzrostu i rozwojuOpis cechDostosowanieskładu gatunkowegodo siedliska, stopieńoczyszczenia strzał,rozwój i pokrój koronbdbdbdstzłyWskaźnik1234103

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoJakość hodowlana, jako wypadkowa oceny według przyjętych kryteriówzdrowotności oraz wzrostu i rozwoju, może wyrażać się różnymi kombinacjamipodanych wskaźników klasyfikacyjnych.Jakość hodowlaną drzewostanu określa się jako przeciętną dla całegodrzewostanu, na podstawie odpowiednich cech gatunku panującego,z uwzględnieniem gatunków współpanujących (jeśli uzasadnia to ichznaczenie gospodarcze). W drzewostanach dwupiętrowych jakość określasię oddzielnie dla pięter, najczęściej jako jakość techniczną pierwszegopiętra i jakość hodowlaną piętra drugiego.Jakość techniczną drzew i drzewostanów określa się wskaźnikami (cyframi)od 1 do 4, odrębnie dla grup rodzajowych drzew (gatunków iglastychi liściastych), w starszych drzewostanach oraz drzewostanach zaliczonychdo KO, KDO, BP i do przebudowy, a także dla pojedynczych drzew zaliczonychdo przestojów, nasienników, przedrostów lub występujących napłazowinach, według kryteriów wyszczególnionych w tabeli:Tabela wskaźników jakości technicznej drzew i drzewostanówKryteria jakości 1Grupa rodzajowa drzewiglasteliściasteklasy jakości1 2 3 1 2 31. Minimalna przeciętna pierśnicaw korze [cm]2. Najmniejszy odcinek odziomkowejczęści drzewa bez wad 2) [m]3. Minimalny procent liczby drzeww drzewostanie odpowiadających kryteriomwymiaru i jakości odziomka [%]4. Dopuszczalne zahubienie drzeww drzewostanie [%]35 25 20 40 30 254 - 3 -30 20 - 30 20 -0–5 6–20 21–40 0–5 6–20 21–401Kryteria w odniesieniu do jakości 4: drzewa lub drzewostany nieodpowiadające kryteriom 1, 2 lub3 klasy jakości, najczęściej silnie ugałęzione, zbieżyste i z dużą krzywizną, głównie opał lub poniżejnormy opału.2Dotyczy wad widocznych, takich jak: sęki otwarte, sęki zdrowe przekraczające 2 cm średnicy, pęknięcia,krzywizny przekraczające 2 cm/1 m, oraz huby (zgnilizny).104I/§ 38Jednostki kontrolne obejmują drzewostan lub grupę drzewostanów zagospodarowanychrębnią stopniową gniazdową udoskonaloną (IVd) lubrębnią przerębową (ciągłą) i regulują w nich ład przestrzenny. Jednostkikontrolne są odgraniczone od sąsiednich jednostek ładu przestrzennego

Słownik terminów i pojęć – leśnictwogranicami transportowymi, drogami leśnymi lub liniami oddziałowymi.Powierzchnia jednostki kontrolnej nie powinna być większa niż 35 ha.I/§ 86.1–2Kategorie ochronności lasów ochronnych mają następujące kategoriewiodące i kody literowe:– glebochronne – OCH GLEB,– wodochronne – OCH WOD,– trwale uszkodzone na skutek działalności przemysłu – OCH USZK,– cenne fragmenty rodzimej przyrody – OCH CENNE,– stałe powierzchnie badawcze i doświadczalne – OCH BADAW,– nasienne – OCH NAS,– ostoje zwierząt – OCH OSTOJ,– w miastach i wokół miast – OCH MIAST,– uzdrowiskowe – OCH UZDR,– obronne – OCH OBR.Ponieważ kategorie ochronności najczęściej „nakładają się” na siebie,w opisach taksacyjnych zapisuje się kategorię ochronności uznaną za wiodącąoraz – w kolejności – pozostałe kategorie uznane za istotne dla zaleceńochronnych.I/§ 25.3Kępy występujące w drzewostanie mogą być ujmowane w opisie taksacyjnymw dwojaki sposób:a) jeżeli powierzchnia kęp, a zatem i ich miąższość ujęte są w składzie gatunkowymdrzewostanu, należy podać dodatkowo informację o gatunkui wieku drzewa przeważającego na kępach,b) jeżeli powierzchnia kęp, a zatem i ich miąższość nie są ujęte w składziegatunkowym drzewostanu, należy podać dodatkowo informacjęo miąższości kęp (tak samo jak dla przestojów).I/§ 28.6Klasa bonitacji drzewostanu zob. BonitacjaKomisja Techniczno-Gospodarcza I (I KTG) zwoływana jest przedrozpoczęciem taksacji (w I kwartale roku, w którym planuje się wykonanieprac taksacyjnych) przez dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych.I KTG ustala wytyczne dotyczące wykonania projektu planuurządzenia lasu, rozpatrując:– stan realizacji postanowień narady wstępnej,– zmiany numeracji oddziałów oraz sposób oznakowania oddziałówi pododdziałów w terenie,– podział lasów ze względu na dominujące funkcje (rezerwaty, lasyochronne, lasy gospodarcze) oraz akceptację wyników aktualizacji zasięguobszarów chronionych,105

Słownik terminów i pojęć – leśnictwo– ustalanie i uzgadnianie cech drzewostanów,– wyróżnianie gospodarstw: specjalne, lasów ochronnych, lasów gospodarczych(z podziałem na zrębowe, przerębowo-zrębowe i przerębowe)oraz przebudowy, z uwzględnieniem funkcji pełnionych przez lasyoraz przyjętych celów gospodarowania,– sposoby wykonywania inwentaryzacji lasu do planu urządzenia (w tymzagadnienia specyficzne z zakresu inwentaryzacji uszkodzeń drzewostanóworaz decyzja w sprawie inwentaryzacji miąższości podrostu),– przyjęcie wieku rębności dla każdego z głównych gatunków lasotwórczychw obrębach leśnych,– aktualizację programu ochrony przyrody,– projektowanie użytkowania rębnego i przedrębnego,– planowanie hodowlane z uwzględnieniem lokalnych warunków produkcjileśnej, a zwłaszcza: typy gospodarcze drzewostanów i orientacyjneskłady odnowienia na poszczególnych siedliskach,– przebudowę drzewostanów, w tym hierarchię potrzeb dotyczącychprzebudowy,– użytkowanie uboczne i zagospodarowanie łowieckie,– rekreacyjne zagospodarowanie lasu (w tym potrzebę wykonania mapyprzeglądowej zagospodarowania rekreacyjnego),– ochronę lasu, w tym ochronę przeciwpożarową,– rekultywację terenów zdewastowanych,– podział na leśnictwa,– szczegółowy zakres i wymaganą formę map przeglądowych do planuurządzenia lasu,– zakres i sposoby wykonywania prac dodatkowych, nienormowanychw Instrukcji (w tym dodatkowe wykazy lub zasady),– specyficzne zagadnienia dotyczące inwentaryzacji lasu i gospodarkileśnej w nadleśnictwie (w tym: średni okres odnowienia w gospodarstwie,przewidywany udział procentowy uszkodzeń młodego pokoleniaw drzewostanach KO i KDO podczas ścinki i zrywki oraz szkód odzwierzyny, problem zalesiania gruntów porolnych, przydatność siedliskpod plantacyjne uprawy drzew leśnych itp.),– sprawy organizacyjne warunkujące sprawny przebieg terenowych pracurządzeniowych, w tym udział przedstawicieli jednostek organizacyjnychLP w pracach urządzeniowych,– terminy i sposoby kontroli oraz odbioru prac taksacyjnych (w tym testkontroli pomiaru miąższości).Podstawą do dyskusji podczas I KTG i przyjęcia ustaleń dotyczących pracurządzeniowych jest referat nadleśniczego oraz koreferat kierownika grupyurządzeniowej. Ustalenia i wytyczne I KTG zapisywane są w protokole,podpisywanym przez przewodniczącego obrad (dyrektora RDLP lub jegozastępcę) i dołączanym następnie do ogólnego opisu lasów nadleśnictwa(elaboratu).I/§ 127106

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoKomisja Techniczno-Gospodarcza II (II KTG) zwoływana jest przezdyrektora RDLP po sporządzeniu zestawień zbiorczych danych inwentaryzacyjnychoraz po opracowaniu brulionu wykazu i mapy cięć rębnych.Kierownik grupy urządzeniowej opracowuje referat na II KTG,a nadleśniczy, na polecenie dyrektora RDLP, sporządza referat w sprawieanalizy gospodarki leśnej w minionym okresie oraz koreferat do referatukierownika grupy urządzeniowej. Po otrzymaniu kompletu referatówi koreferatów dyrektor RDLP zwołuje II KTG, w terminie możliwiebliskim terminu wnioskowanego przez wykonawcę projektu planuurządzenia lasu. Zadaniem II KTG jest:• wykonanie analizy gospodarki leśnej w minionym okresie wraz z ocenąjej wpływu na obecny stan lasu i sformułowaniem wniosków naprzyszły okres gospodarczy,• stwierdzenie zgodności wykonanych prac z przepisami prawnymi orazobowiązującymi zasadami i wytycznymi (w tym z narady wstępneji I KTG),• akceptacja lub korekta celów, zasad i sposobów realizacji gospodarkileśnej w przyszłym okresie gospodarczym – przedstawionych przez wykonawcęprojektu planu urządzenia lasu – oraz ustalenie wytycznychniezbędnych do zakończenia prac i ostatecznego odbioru opracowania.I/§ 128II KTG rozpatruje zagadnienia dotyczące:– stwierdzenia zgodności wykonanych prac z przepisami prawnymi orazobowiązującymi zasadami i wytycznymi (w tym z wytycznymi naradywstępnej oraz I KTG),– akceptacji map gospodarczych i zestawień zbiorczych dotyczących stanuposiadania (w tym podział gruntów według rodzajów użytków gruntowych,kategorii użytkowania i grup rodzajów powierzchni),– akceptacji wyników inwentaryzacji lasu, obrazujących aktualny stanlasu na tle przyrodniczych warunków produkcji leśnej,– zakresu charakterystyki warunków ekonomicznych,– przyjęcia proponowanych celów, zasad, zadań i sposobów realizacjigospodarki leśnej w przyszłym okresie gospodarczym, odpowiedniodla nadleśnictwa, obrębów leśnych, gospodarstw i poszczególnychdrzewostanów, w tym akceptacji lub korekty:n celów perspektywicznych i średniookresowych dla nadleśnictwa, obrębówleśnych i gospodarstw (w tym GTD dla typów siedliskowychlasu i wieku rębności dla każdego z gatunków drzew panujących),n celów i sposobów ich realizacji określanych dla poszczególnychdrzewostanów (w tym GTD i wieku dojrzałości rębnej dla drzewostanów),n podziału według dominujących funkcji lasu (rezerwaty, lasy ochronne,lasy gospodarcze),107

Słownik terminów i pojęć – leśnictwon podziału lasów na gospodarstwa (w tym szczegółowych wytycznychw sprawie gospodarstwa przebudowy),n programu ochrony przyrody,n etatu użytkowania rębnego oraz orientacyjnego etatu użytkowaniaprzedrębnego na okres obowiązywania planu urządzenia lasu,w tym ewentualną zmianę współczynników redukcyjnych miąższościbrutto na miąższość netto oraz określenie dopuszczalnegoudziału procentowego użytkowania przedrębnego do spodziewanegoprzyrostu,n sposobów użytkowania rębnego i rębni dla poszczególnych gospodarstw(w tym wykazu projektowanych cięć rębnych wraz z mapąprzeglądową cięć),n zadań dotyczących pielęgnowania lasu,n zadań z zakresu hodowli lasu: zalesień, odnowień (w tym podsadzeń,dolesień, poprawek i uzupełnień), pielęgnowania uprawi młodników, wprowadzania podszytów oraz melioracji leśnych(agrotechnicznych i wodnych),n kierunkowych zadań z zakresu ochrony lasu i ochrony przeciwpożarowej,wraz z mapami przeglądowymi,n kierunkowych zadań z zakresu ubocznego użytkowania lasu orazgospodarki łowieckiej (wraz z mapą przeglądową gospodarki łowieckiej),n potrzeb w zakresie infrastruktury technicznej (w tym dotyczącychterenów i urządzeń turystyczno-rekreacyjnych),– innych zagadnień ważnych lub specyficznych dla gospodarki leśnejw nadleśnictwie, w tym: lasów nadzorowanych, wymagań dotyczącychformy map i zestawień, konieczności zastosowania prognostycznegoprogramu symulacyjnego itp.Ustalenia II KTG zapisywane są w protokole, podpisywanym przezprzewodniczącego obrad (dyrektora RDLP lub jego zastępcę), dołączanymnastępnie do ogólnego opisu lasów nadleśnictwa (elaboratu).I/§ 129108W I i II KTG uczestniczą (zgodnie z kompetencjami) przedstawicielejednostek organizacyjnych Lasów Państwowych i wykonawcy projektuplanu urządzenia lasu, jak również zaproszeni przedstawiciele właściwychterytorialnie organów administracji rządowej i samorządowej, parkównarodowych i krajobrazowych, instytucji i organizacji społecznych –zajmujących się ochroną środowiska, przyrody i krajobrazu oraz planowaniemprzestrzennym.Sprawne wykonanie projektu planu urządzenia lasu dla nadleśnictwawymaga odpowiednich konsultacji i uzgodnień z organizacjami i instytucjamizajmującymi się problematyką leśnictwa, w tym z lokalnymi władzamiadministracji rządowej i samorządowej oraz organizacjami spo-

Słownik terminów i pojęć – leśnictwołecznymi – zajmującymi się ochroną środowiska, ochroną przyrody i krajobrazuoraz planowaniem przestrzennym.I/§ 130Konsultowanie planu urządzenia lasu – trwały i zrównoważony rozwójlasów, pełniących wielostronne funkcje: środowiskotwórcze, społeczne,ochronne i gospodarcze, wymaga upowszechnienia w społeczeństwieobowiązujących zasad gospodarki leśnej oraz akceptacji społecznej, zarównodla rodzaju i wielkości zadań gospodarczych, jak i sposobów ichrealizacji. Dotyczy to zwłaszcza akceptacji ze strony społeczności lokalnych,których członkowie bezpośrednio korzystają z wielostronnych pożytkówz lasu i dla których gospodarcze oraz społeczne funkcje lasu sąrównie ważne jak funkcje ochronne i środowiskotwórcze. O akceptacjęlokalnych społeczności dla zadań z zakresu ochrony przyrody i trwalezrównoważonej gospodarki leśnej należy więc zabiegać stale, a zwłaszczapodczas określania wieloletnich celów strategicznych oraz precyzowaniazadań gospodarczych zmierzających do realizacji tych celów, czylipodczas sporządzania planu urządzenia lasu dla nadleśnictwa.III/155Kryteria tworzenia pododdziałów z wyłączeń taksacyjnych:– na gruntach nieleśnych:• nie nadaje się liter pododdziałów liniowym szczegółom sytuacji wewnętrznejo szerokości do 10 m; powierzchnię na mapie gospodarczejwykazuje się dla każdego takiego szczegółu oddzielnie,a w opisie taksacyjnym sumarycznie dla danej grupy rodzajów powierzchniw oddziale (gdy oddział występuje w dwóch obrębachewidencyjnych, również według tych obrębów),• pozostałym wyłączeniom taksacyjnym nadaje się litery pododdziałuniezależnie od powierzchni wyłączenia (od 0,01 ha);– na gruntach leśnych (w lasach):• nie nadaje się liter pododdziałów liniowym szczegółom sytuacji wewnętrznejo szerokości ponad 2 m do 10 m włącznie (rowy, linie,drogi); powierzchnię na mapie gospodarczej wykazuje się dla każdegotakiego szczegółu oddzielnie, a w opisie taksacyjnym sumaryczniedla danej grupy rodzajów powierzchni w oddziale (gdy oddziałwystępuje w dwóch obrębach ewidencyjnych, to również wedługtych obrębów),• pozostałym wyłączeniom taksacyjnym nadaje się litery pododdziałów,jeżeli spełniają następujące kryteria powierzchniowe:nbez względu na powierzchnię (od 0,01 ha), występujące w ramachoddziału: rezerwaty, użytki ekologiczne, powierzchnie doświadczalne,szczegóły liniowe o szerokości ponad 10 m, grunty spornelub stanowiące współwłasność, wyłączenia taksacyjne uwarunko-109

Słownik terminów i pojęć – leśnictwowane podziałem administracyjnym, zadrzewienia i zakrzewienia(sklasyfikowane jako Lz), budynki i budowle, grunty przeznaczonena cele nieleśne, grunty wyłączone z produkcji,nnie mniej niż 0,10 ha: grunty leśne wśród gruntów nieleśnych(mniejsze powierzchnie zalicza się do zadrzewień), grunty związanez gospodarką leśną (szkółki leśne, miejsca składowania drewna,parkingi leśne i urządzenia turystyczne), grunty leśne niezalesioneobjęte szczególną ochroną, poletka łowieckie,nnie mniej niż 0,25 ha: plantacje choinek lub krzewów oraz istniejącena gruncie pasy biologicznego zabezpieczenia przeciwpożarowego,nnie mniej niż 0,50 ha: odrębne typy siedliskowe lasu, plantacjedrzew, grunty niezalesione przeznaczone do naturalnej sukcesji,zręby, halizny, płazowiny (zrębów, halizn i płazowin nie wyłączasię w drzewostanach zaliczonych do klasy odnowienia oraz doklasy do odnowienia) oraz wyłączenia taksacyjne o szczególniezróżnicowanych cechach taksacyjnych, np. kępa drzewostanu rębnegowśród upraw i młodników,nnie mniej niż 1,00 ha, w pozostałych przypadkach,• szczegóły liniowe o szerokości 2 m i mniejszej oraz szlaki zrywkowe(niezależnie od szerokości) nanosi się na mapę gospodarczą, jeżelimają znaczenie gospodarcze, lecz nie ustala się dla nich powierzchni;nie są to więc wyłączenia taksacyjne w znaczeniu IUL,•wyłączenia taksacyjne, które nie spełniły kryteriów powierzchniowychpozwalających ująć je w pododdziały, nanosi się na mapę gospodarczą(na podstawie pomiaru), w ramach pododdziału, nadającim numerację i przyjęte symbole (np. K – kępa, G – gniazdo, L– luka), a ustaloną powierzchnię odpowiednio zapisuje się w karciedokumentu źródłowego Opis taksacyjny.I/§ 16Kryteria wyodrębnienia wyłączeń taksacyjnych – w ramach gatunkupanującego są nimi różnice:– wiekowe:• w zasadzie od 5 lat w uprawach i młodnikach do 20 lat,• ponad 10 lat w drzewostanach w wieku 21–60 lat,• ponad 15 lat w drzewostanach w wieku 61–100 lat,• ponad 20 lat w drzewostanach w wieku ponad 100 lat,– w budowie pionowej drzewostanów,– w sposobie powstawania drzewostanów: z samosiewu, z sadzenia bądźz odrośli,– w pochodzeniu drzewostanów: obcego pochodzenia bądź z nasiondrzew lub drzewostanów nasiennych (w wypadku udokumentowanegozróżnicowania pochodzenia),110

Słownik terminów i pojęć – leśnictwo– w ocenie udziału w składzie gatunkowym – o 20% i więcej dla poszczególnychgatunków drzew, z wyjątkiem drzewostanów w klasieodnowienia, w klasie do odnowienia oraz drzewostanów o budowieprzerębowej,– w ocenie przeważającego rodzaju zwarcia – o jeden stopień, z wyjątkiemdrzewostanów w klasie odnowienia, w klasie do odnowieniai drzewostanów o budowie przerębowej,– w ocenie stopnia uszkodzenia drzewostanu – w zasadzie o jeden stopień,– w bonitacji – w zasadzie o jedną klasę,– w typie siedliskowym lasu – o jeden typ siedliskowy.I/§ 15Liniowe wyłączenie nieliterowane – wyłączenie taksacyjne, któremu nienadaje się liter alfabetu łacińskiego.I/§ 14.1Luki – powierzchnie pozbawione drzew, większe niż 0,02 ha, położonew drzewostanach II klasy wieku i starszych nieprzeznaczonych do użytkowaniarębnego, nie spełniające kryteriów kwalifikujących je do ujmowaniaw oddzielne wyłączenia taksacyjne.I/§ 28.3Mapa gospodarcza – jest ilustracją stanu posiadania nadleśnictwa, granici powierzchni wyłączeń taksacyjnych oraz szczegółów sytuacyjnych;jest również kartograficznym podkładem do przestrzennego i czasowegoplanowania czynności gospodarczych oraz do opracowania mapprzeglądowych. Treść wewnętrzną mapy gospodarczej otrzymuje sięprzez:– bezpośrednie przeniesienie z dotychczasowej mapy gospodarczej nadleśnictwaniezmienionych szczegółów sytuacji wewnętrznej (w tymgranic pododdziałów), z uwzględnieniem konturów wydzieleń ustalonychw trakcie aktualizacji opisu taksacyjnego w SILP-LAS,– wkartowanie granic wyłączeń i szczegółów sytuacyjnych, które w tokubieżących prac urządzeniowych zostały pomierzone na gruncie lub zostałyuzyskane z map topograficznych, albo ze zdjęć lotniczych (w wynikuodpowiednich opracowań fotogrametrycznych).I/§ 64Mapa sytuacyjna – mapa sytuacyjna obszaru w granicach terytorialnegozasięgu nadleśnictwa, sporządzana jest dla całego nadleśnictwa, w skali1:50 000 lub 1:100 000, na podkładzie odpowiedniej mapy topograficznej,będąc samodzielnym załącznikiem do planu urządzenia lasu (w celuwizualizacji informacji przestrzennych istotnych dla gospodarki leśnejoraz ważnych dla zarządzania nadleśnictwem) i służąc jako podkład do111

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoodpowiednich tematycznych map przeglądowych w małych skalach (nazywanychteż mapami sytuacyjno-przeglądowymi).I/§ 72Mapa sytuacyjno-przeglądowa funkcji lasu – sporządzana jest na baziemapy sytuacyjnej obszaru w granicach terytorialnego zasięgu nadleśnictwa.Sporządzenie mapy sytuacyjno-przeglądowej funkcji lasu polegana odpowiednim uzupełnieniu napisów i znaków, zamieszczeniu legendyoraz zakolorowaniu (odrębnymi kolorami) granic i tła obszarówleśnych według pełnionych funkcji.I/§ 73Mapy przeglądowe (tematyczne) – służą do wizualizacji przestrzennejzbioru informacji o siedliskach, drzewostanach, funkcjach lasu, itp., natle oddziałów leśnych i pododdziałów, z uwzględnieniem ważniejszychszczegółów sytuacji wewnętrznej (dróg utwardzonych, cieków podstawowychitp.) w obrębie leśnym, skompilowanych w ścisłym związkuz sytuacją zewnętrzną, czyli z wykorzystaniem istotnych szczegółówmap topograficznych. Techniczne wymagania dotyczące sporządzaniapodkładu (tła) mapy przeglądowej w zasięgu terytorialnym nadleśnictwaustalane są podczas I KTG, zgodnie ze standardem LMNi z uwzględnieniem rzeczywistego usytuowania kompleksów w obrębieleśnym. Tam, gdzie to możliwe, zaleca się sporządzanie map przeglądowychw skali 1:25 000, z rzeczywistym usytuowaniem kompleksów leśnychw zasięgu terytorialnym nadleśnictwa.I/§ 70Materiały przekazywane wykonawcy taksacji przez nadleśniczego –w zależności od stanu zaawansowania prac nad bazą danych geometrycznychoraz nad aktualizacją opisu taksacyjnego w SILP-LAS nadleśnictwa– jest to wariantowo:– kopia opisów taksacyjnych oraz kopia mapy gospodarczej, zaktualizowanychw SILP-LAS na 31 grudnia roku poprzedniego; mogą to być danew formacie elektronicznym lub w formie odpowiednich wydruków(wydruki map w skali 1:5000),– kopia opisów taksacyjnych, zaktualizowanych w SILP-LAS na 31 grudniaroku poprzedniego oraz podkład mapowy w postaci kopii mapy gospodarczejw skali 1:5000, wykonanej podczas poprzednich prac urządzeniowychi zaktualizowanej przez wprowadzenie zmian w stanie posiadania,– kopia opisów taksacyjnych z poprzedniego planu urządzenia lasu (nieaktualizowanychw SILP-LAS) oraz podkład mapowy w postaci kopiimapy gospodarczej w skali 1:5000, wykonanej podczas poprzednichprac urządzeniowych i zaktualizowanej przez wprowadzenie zmianw stanie posiadania.112

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoZakres i sposób przekazywania przez nadleśniczego wstępnych danychtaksacyjnych ustalany jest podczas narady wstępnej.I/§ 20Miąższość gleby mineralnej – cecha pedogeniczna odmiany podtypugleby określana jako głębokość (miąższość) wykształcenia gleby do stropuskały macierzystej (czarnoziemy, czarne ziemie). Wyróżnia się odmiany:płytką, średnio głęboką, głęboką, bardzo głęboką.II/82Miąższość gleby organicznej – cecha pedogeniczna odmiany podtypu glebyokreślana jako głębokość poziomów organicznych do stropu mineralnejskały podścielającej. Dzieli się ją na: płytką, średnio głęboką, głęboką.II/82Młode pokolenie – nalot, podrost, podsadzenia, podsiewy, jeżeli składająsię z gatunków odpowiednich dla danego siedliska, o pełnej przydatnościhodowlanej, rokujących nadzieję na utworzenie przyszłego drzewostanulub drzewostanu dwugeneracyjnego. W przypadku braku takiejprzydatności, młode pokolenie należy zaliczyć do podszytu. Najmłodszepokolenie drzewostanu z odnowienia naturalnego pod osłoną, nieprzekraczające0,5 m wysokości, zalicza się do nalotu, natomiast z odnowieniasztucznego – do podsadzeń. Młode pokolenie pochodzącez odnowienia naturalnego lub sztucznego, wysokości ponad 0,5 m, należyzaliczyć do podrostu.I/§ 31.11–12Młodniki – drzewostany oraz odnowienia na gniazdach po cięciu uprzątającymrębnią gniazdową zupełną (IIIa) o zadrzewieniu 0,3 lub 0,4,w okresie od osiągnięcia zwarcia do osiągnięcia przez gatunek panującywymiarów grubizny.I/§ 14.8.1. aNarada wstępna – określa zadania w sprawie dokumentacji z zakresu stanuposiadania oraz w sprawie wstępnych prac urządzeniowych. Zwołujesię ją w roku poprzedzającym rozpoczęcie taksacji leśnej (w zasadziew pierwszym półroczu dziewiątego roku obowiązywania poprzedniegoplanu urządzenia lasu). Podczas narady wstępnej ustala się wytycznew sprawach dotyczących:– stanu prac przygotowawczych do planu urządzenia lasu oraz ewentualnychpotrzeb uzupełnienia tych prac,– wstępnej specyfikacji istotnych warunków zamówienia do przetarguw sprawie wykonania projektu planu urządzenia lasu,– wykorzystania zdjęć lotniczych i satelitarnych,113

Słownik terminów i pojęć – leśnictwo– gruntów: spornych, stanowiących współwłasność, przeznaczonych dozalesienia, wyłączonych z zarządu na podstawie art. 40 ustawy o lasach,przeznaczonych na cele nierolnicze i nieleśne, wyłączonychz produkcji, a pozostających w stanie posiadania nadleśnictwa itp.,z określeniem zasad ich ujmowania w planie urządzenia lasu,– innych zagadnień dotyczących wykonawstwa urządzeniowego (w tym:oznaczania granic pododdziałów, przekazania danych taksacyjnychi ewidencyjnych przez nadleśniczego, lokalizacji cięć rębnych w rokutaksacji, przewidywanego terminu przetargu, itp.).I/§ 126Obiekty bazy geometrycznej (w SLMN) – obiekty składające się na warstwybazy geometrycznej.Obiekty liniowe – obiekty liniowe, które mają znaczenie dla gospodarki leśnej:drogi różnych kategorii, wizury, ścieżki, rzeki, kanały, potoki, strumienie,rowy melioracyjne (leśne i inne) oraz pozostałe obiekty liniowe(linie energetyczne, telefoniczne, linie kolejowe, rowy graniczne, tory saneczkowe,nartostrady, istniejące i projektowane linie podziału powierzchniowego,rurociągi, wały ochronne, elementy uzbrojenia terenui inne). Dokładny opis tych obiektów może być zawarty w tabelach inwentarzowychSystemu LAS. Obiekty liniowe zapisane są jako pojedynczelinie wyznaczające oś obiektu. Muszą być one podzielone na odcinkize względu na zmianę szerokości, kodu, numeru inwentarza lub własności.Obiekty liniowe znajdujące się w stanie posiadania LP oraz pozostałeobiekty liniowe z zasięgu terytorialnego działania nadleśnictwa jednorodnetematycznie łączą się osiami, tworząc jedną warstwę (np. drogi leśnei publiczne). Obiekty liniowe o szerokości ponad 2 m, będące w stanieposiadania nadleśnictwa, uwzględniane są w rozliczeniach powierzchniowych.Podobnie jak obiekty podstawowe przyporządkowanesą do konturu użytku oraz do wydzielenia.E6/1/ 4.1.1.5Obiekt podstawowy – to jednolity przestrzennie obszar, jednorodny podwzględem przynależności ewidencyjnej oraz administracyjno-leśnej. Warstwaobiektów podstawowych pokrywa cały zasięg terytorialny nadleśnictwa.Na terenie będącym w stanie posiadania nadleśnictwa, pojedynczyobiekt podstawowy wynika z przecięcia konturu użytku w działce ewidencyjneji wydzielenia leśnego. Na pozostałym obszarze jest wyodrębniany jakoczęść wspólna zasięgu terytorialnego leśnictwa i obrębu ewidencyjnegolub gminy, jednak w uzasadnionych przypadkach możliwe jest również natym obszarze uszczegółowienie danych do poziomu użytku w działce i wydzielenia.Warstwa obiektów podstawowych tworzona jest przez powierzchniezłożone z pojedynczej obwodnicy zewnętrznej. Powierzchnie te114

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoczłowieka. W sekwencjach poziomów genetycznych podtypu gleby znajdująsię dodatkowe cechy pedogeniczne, geogeniczne lub antropogeniczneniższej rangi od podtypu i typu gleby. Cechy pedogeniczne oraz geogenicznenależą zazwyczaj do naturalnych i mogą wystąpić w różnychczęściach; antropogeniczne są zniekształceniami lub przekształceniamiukładów cech w profilu glebowym – przeważnie od powierzchni gleby.Wyróżnione odmiany podtypów gleb mają swoje odzwierciedlenie w charakterystyceuwarunkowań siedliskowych lasu.II/80Odmiana typu siedliskowego lasu zob. Typ siedliskowy lasu/Odmianatypu siedliskowego lasu.Oglejenie gruntowe – cecha pedogeniczna odmiany podtypu gleby określanajako plamy opadowego oglejenia powyżej 80 cm lub poziom opadowoglejowyponiżej głębokości 80 cm od powierzchni gleby. Wyróżniasię odmiany: gruntowoglejową i głęboko gruntowoglejową.II/81Oglejenie opadowe – cecha pedogeniczna odmiany podtypu gleby określanajako występowanie poziomu gruntowoglejowego od 80 cm w głąb gleby.Wyróżnia się odmiany: opadowoglejową i głęboko opadowoglejową.II/80Okres odnowienia – przewidywany czas od zainicjowania odnowieniadrzewostanu do cięcia uprzątającego. Określa się go dla drzewostanówujętych w planie urządzenia lasu (we wskazaniach gospodarczych opisutaksacyjnego) do cięć rębnych rębniami złożonymi, a które nie są zaliczonedo klasy odnowienia, klasy do odnowienia lub do przebudowy.Okres odnowienia – przyjęty dla projektowanej rębni – podaje się w zaokrągleniudo pięciu lat.I/§ 41.1Okres przebudowy – przewidywany czas od zainicjowania odnowienia docięcia uprzątającego. Określa się go dla drzewostanów ujętych w gospodarstwieprzebudowy. Okres przebudowy podaje się dla całego drzewostanu,w zaokrągleniu do pięciu lat (okres przebudowy drzewostanuz reguły nie powinien być dłuższy niż połowa wieku rębności gatunkupanującego).I/§ 41.3Okres uprzątnięcia – przewidywany czas od początku obowiązywaniaplanu urządzenia lasu, do cięcia uprzątającego. Dotyczy wyłącznie drzewostanówzaliczonych do klasy odnowienia lub do klasy do odnowienia.Okres uprzątnięcia podaje się w zaokrągleniu do pięciu lat (okres116

Słownik terminów i pojęć – leśnictwouprzątnięcia drzewostanu z reguły nie powinien być dłuższy od okresuodnowienia, przyjętego dla zastosowanej rębni).I/§ 41.2Opis ogólny dokumentacji siedliskowej (elaborat siedliskowy) – zawieraopis przebiegu prac siedliskowych oraz ich wyniki, a także ogólne wytycznedo planowania urządzeniowo-hodowlanego. Wykonywany jest pozakończeniu prac terenowych i laboratoryjnych. Powinien zawierać następującerozdziały:– Wstęp;– Zakres i metodyka prac;– Ogólna charakterystyka obiektu;– Charakterystyka gleb;– Typy siedliskowe lasu;– Rola lasotwórcza gatunków drzew i krzewów;– Ogólne wytyczne do planowania urządzeniowo-hodowlanego;– Literatura oraz protokoły i inne załączniki.II/p. 65Opis ogólny planu urządzenia lasu nadleśnictwa (elaborat) – zawieranastępujące rozdziały:– Ogólna charakterystyka lasów i gruntów przeznaczonych do zalesieniaoraz pozostałych gruntów i nieruchomości będących w zarządzienadleśnictwa;– Wyniki analizy gospodarki leśnej w minionym okresie;– Opis przyjętych zasad określania zadań gospodarczych dla nadleśnictwa;– Opisanie i zestawienie zadań wynikających z planu urządzenia lasu;– Program ochrony przyrody;– Prognoza stanu zasobów drzewnych na koniec okresu gospodarczego;– Podsumowanie prac urządzeniowych.I/§ 112Opis taksacyjny – zapisywany jest bezpośrednio podczas taksacji na formularzachdokumentu źródłowego Opis taksacyjny lub w odpowiednichrejestratorach danych. Dla każdego wyłączenia wykazuje się oddzielniepowierzchnię w ramach oddziału (suma powierzchni wyłączeń taksacyjnychstanowi powierzchnię oddziału leśnego) oraz zamieszcza się jednoznacznyadres wyłączenia, powierzchnię (w hektarach z zaokrągleniem do1 ara) oraz grupę rodzajów powierzchni (rodzaj powierzchni). Sporządzasię go dla wszystkich gruntów będących w zarządzie nadleśnictwa, tj. lasów(gruntów zalesionych, gruntów niezalesionych, gruntów związanychz gospodarką leśną) oraz gruntów nieleśnych, w tym: gruntów przeznaczonychdo zalesienia, gruntów przeznaczonych na cele nierolnicze i nieleśne,gruntów wyłączonych z produkcji (lecz pozostawionych w zarządzie117

Słownik terminów i pojęć – leśnictwonadleśnictwa), a także gruntów spornych i będących współwłasnościąSkarbu Państwa i osób fizycznych (lub osób prawnych).I/§ 21.1Osobliwości przyrodnicze – do osobliwości przyrodniczych zalicza sięzarówno obiekty punktowe (np. pomniki przyrody, kurhany, głazy lubjednostkowe stanowiska szczególnie cennych roślin chronionych), jaki obiekty powierzchniowe (np. płaty, kępy, smugi cennych lub niezwyklerzadkich gatunków roślin chronionych). Określa się dla nich: rodzajobiektu (np. pomnik przyrody, głaz, kurhan itp.), ewentualną nazwę gatunkubędącego osobliwością, numery osobliwości w ramach pododdziału(jeżeli oznaczone są numerami na mapie gospodarczej), łącznąpowierzchnię danej osobliwości w pododdziale. Istnieje również możliwośćzapisu orientacyjnej lokalizacji (z określeniem stron świata, tak jakprzy opisie wystawy oraz możliwością zapisu „w części centralnej”).I/§ 29Ostępy – w celu utrzymania ładu przestrzennego w lesie, obręb leśny powinienbyć podzielony na ostępy lub jednostki kontrolne. Ostępy regulująład przestrzenny drzewostanów zagospodarowanych rębniami zupełnymii złożonymi, z wyjątkiem rębni stopniowej gniazdowej udoskonalonej(IV d) oraz rębni przerębowej (ciągłej), w których stosuje się jednostkikontrolne. Granicami ostępów są linie gospodarcze, wyznaczającew terenie szeregi ostępowe. Szeregi te powinny być z kolei podzielone naostępy; należy je tak ustalić, aby stwarzały możliwość, przy należytymprzestrzeganiu ładu przestrzennego i wytycznych zawartych w Zasadachhodowli lasu, przeprowadzenia kolejno po sobie następujących cięć w całymostępie, w czasie odpowiadającym w przybliżeniu połowie wieku rębności.W sąsiednich szeregach ostępowych ostępy – z reguły – powinnysię mijać. Podział szeregów ostępowych na poszczególne ostępy powiniensię opierać na liniach podziału powierzchniowego i istniejących rozgraniczeniachterenowych. Jeżeli to możliwe, podział lasu na ostępy powinienbyć przyjęty tak, jak w poprzednim planie urządzenia lasu.I/§ 84Oznaczanie podziału powierzchniowego – podział powierzchniowy powinienbyć oznaczony na gruncie przez odpowiednie umieszczenie słupówkamiennych lub betonowych (wyjątkowo tablic i słupów dębowych), przyskrzyżowaniach linii, ich wylotach na granice i na przecięciach z głównymidrogami publicznymi. Słupy oddziałowe powinny być tak wkopane (jeżelina przecięciu linii oddziałowych, to w oddziale położonym od strony północno-wschodniejlub północnej skrzyżowania), aby swymi licami wskazywałyoddziały, których numery są na nich wymalowane. Numery oddziałówna słupach należy wymalować czarnym kolorem na białym tle. Prace z za-118

kresu uzupełniania i konserwacji znaków oddziałowych, podobnie jak zapewnienieodpowiedniej widoczności linii podziału powierzchniowego, należądo obowiązków nadleśnictwa.I/§ 9.4–6Plantacje drzew – obejmują plantacje nasienne i plantacje leśnych gatunkówszybko rosnących.I/§ 14.8.1. bPłazowiny – powierzchnie porośnięte drzewami II klasy wieku o zadrzewieniudo 0,3 włącznie, albo drzewami III i starszych klas wieku o zadrzewieniudo 0,2 włącznie.I/§ 14.8.2. bPododdział – wyłączenie taksacyjne, któremu nadaje się małe litery alfabetułacińskiego (I/§ 14). Granice pododdziałów powinny być wyraźne i łatwedo identyfikacji w terenie. W razie potrzeby należy je oznaczać na wylotachi skrzyżowaniach „obrączkami”, wykonywanymi na korze (na wysokościokoło 1,5 m) oraz znakami kierunkowymi. Ewentualny sposób dodatkowegooznaczania niewyraźnych granic pododdziałów ustala się podczasnarady wstępnej. Pododdziały oznacza się małymi literami alfabetułacińskiego, z pominięciem liter: ą, ć, e, ę, ł, ń, ó, ś, u, ż, ź. W przypadkugdy w ramach oddziału występuje taka liczba pododdziałów, że zachodzipotrzeba oznaczenia ich ponownie od początku alfabetu, wówczas oznaczeniepododdziału przyjmuje postać: ax, bx, cx,... itd., a następnie ay, by,cy,... itd. W miarę możliwości oznaczenie (adres) pododdziału należyprzyjmować jak w poprzednim planie urządzenia lasu, z uwzględnieniemaktualizacji opisów taksacyjnych wykonanych w SILP-LAS. Pododdziałygruntów spornych lub będących współwłasnością, należy oznaczać kolejnymidalszymi literami w oddziale, po oznaczeniu pododdziałów o uregulowanymstanie posiadania.I/§ 17Podszyt – są to, zarówno w uprawach i młodnikach, jak i starszych drzewostanach,krzewy i gatunki drzew nie wchodzące w skład upraw, podrostów, nalotówi podsadzeń. Warstwę podszytu należy opisywać, jeżeli zajmuje conajmniej 10% powierzchni, podając nazwy gatunków (w kolejności występowania– do pięciu gatunków) oraz procent pokrycia powierzchni wyłączenia– wyrażony ułamkiem dziesiętnym (tak jak zadrzewienie).I/§ 31.15Pokrywa runa – typy:– naga – brak ścioły i runa,– ścioła – tylko ścioła, brak runa,Słownik terminów i pojęć – leśnictwo119

Słownik terminów i pojęć – leśnictwo– zielna – płaty roślin zielnych,– mszysta – kobierce mchów zajmują całą bądź przeważającą część powierzchni,– mszysto-czernicowa – kobierce mchów na przemian z płatami borówek,– zadarniona – przeważają kobierce traw płytko zakorzenionych lub łanyborówek,– silnie zadarniona – przeważa roślinność trawiasta występująca zwarciei tworząca silnie przeplatający się system korzeni; odnowienie lubzalesienie wymaga stosowania zabiegów agrotechnicznych,– silnie zachwaszczona – roślinność runa występuje zwarcie, składa sięz roślin silnie i głęboko ukorzeniających się, albo tworzących kłączalub rozłogi, co uniemożliwia odnowienie lasu lub zalesienie bez zabiegówagrotechnicznych.I/§ 23.8Pokrywy materiałów przytransportowanych – cecha geogeniczna odmianypodtypu gleby określana dla materiałów przytransportowanycho miąższości do 40 cm. Są to odmiany: deluwialne, koluwialne, eoliczne,nasypy, fluwioeoliczne.II/82Powierzchnie nie stanowiące wydzieleń – obiekty poligonowe występującewewnątrz wydzieleń – obejmują: luki, gniazda (odnowione lub nieodnowione),kępy, szkółki, poletka łowieckie, oczka wodne, itp. Definicjama charakter otwarty, tak by w razie potrzeby można było w danymnadleśnictwie ujmować również inne powierzchnie nie stanowiące wyłączeń.Dla powierzchni nie stanowiącej wyłączenia podaje się: kategorię(nazwę, symbol), numery w ramach pododdziału według przyjętych namapie gospodarczej oraz łączną powierzchnię danej kategorii w pododdziale.Istnieje również, oprócz numeru, możliwość zapisu orientacyjnejlokalizacji takich powierzchni (z określeniem stron świata, jak przy opisiewystawy oraz możliwością zapisu „w części centralnej”).I/§ 28.1–2120Opis tych powierzchni różni się od charakteru całego wydzielenia, jednakze względu na ich wielkość nie są one traktowane jako oddzielne wydzielenia.W opisie taksacyjnym oddzielna sekcja przeznaczona jest do przechowaniainformacji o tych obiektach. Połączenie danych opisowych z obiektemgeometrycznym odbywa się przez numer powierzchni nie stanowiącejwydzielenia, nadawany kolejnym obiektom w ramach wydzielenia. Pełnyopis tych obiektów (kod, wielkość powierzchni, skład gatunkowy) znajdujesię w tablicach Systemu LAS. Warstwa powierzchni nie stanowiących wydzieleniatworzona jest przez obiekty złożone z pojedynczych obwodnic zewnętrznych.Powierzchnie te nie mogą się nakładać, a na styku powinny

Słownik terminów i pojęć – leśnictwomieć granicę złożoną z tej samej liczby wierzchołków o identycznych współrzędnych.Pojedynczy obiekt powinien przypadać w dokładnie jednym poligoniewydzielenia. W przypadku stykania się obiektów z tej warstwy z elementamiliniowymi należy granicę stykającą się z obiektem liniowym poprowadzićw odległości równej połowie szerokości tego obiektu.E6/1/4.1.1.7Powierzchnie objęte szczególną ochroną:– śródleśne „oczka wodne”,– torfowiska,– mszary,– naturalne zbiorniki wodne,– bagna,– płaty roślinności chronionej (np. w strefie górnej granicy lasu),– fragmenty gruntów leśnych niezalesionych, których odnowienie możewpłynąć bardzo niekorzystnie na warunki bytowania występującychtam zwierząt chronionych.Ważna jest faktyczna funkcja i rola w ekosystemie tych powierzchni,a nie formalne objęcie ochroną prawną.I/§ 14.8.2. cPowierzchnie przewidziane do naturalnej sukcesji – dotychczasowewieloletnie halizny na terenach szczególnie trudnych do odnowienia(np. na siedliskach bagiennych) oraz niewielkie odkryte powierzchnieo charakterze miejsc widokowych lub polan śródleśnych.I/§ 14.8.2. cPowierzchnie rezerwatów przyrody – pozostających w zarządzie LasówPaństwowych, zapisane są w odpowiednich decyzjach o utworzeniu rezerwatóworaz w powszechnej ewidencji gruntów, w związku z czym polecasię następujący tryb postępowania:– w przypadku braku planu ochrony rezerwatu oblicza się powierzchnięwyłączeń i wyrównuje się ją do powierzchni ogólnej rezerwatu,– w przypadku gdy rezerwat posiada plan ochrony rezerwatu lub planten jest nowelizowany równolegle z planem urządzenia lasu, należypowierzchnię pododdziałów, szczegółów i ogólną powierzchnię rezerwatuprzyjąć bezpośrednio z tego planu ochrony rezerwatu.I/§ 67.2Prace siedliskowe w gospodarstwie leśnymPrzedmiotem prac siedliskowych są warunki siedliskowe, determinująceprzebieg wzrostu i rozwoju lasu, stanowiące przyrodnicze podstawy urządzanialasu i główny czynnik produkcji podstawowej (produkcji na pniu).II/p. 1121

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoObiektem prac siedliskowych jest:– w przypadku lasów własności Skarbu Państwa, zarządzanych przezLasy Państwowe – obszar całego lub części nadleśnictwa (obręb,kompleks, uroczysko), obejmujący grunty leśne (zalesione, niezalesionei związane z gospodarką leśną) oraz grunty nieleśne przeznaczonedo zalesienia,– w przypadku przejmowanych do zalesienia gruntów porolnych bądźinnych – pojedyncza działka.II/p. 2Celem prac siedliskowych jest rozpoznanie, skartowanie siedlisk leśnychoraz opracowanie wyników tych prac w formie dokumentacji kartograficzneji tekstowej na potrzeby urządzania, hodowli i ochrony lasu.II/p. 3Zakres prac siedliskowych obejmuje:– określenie i skartowanie gleb z uwzględnieniem typu, podtypu i odmianypodtypu oraz rodzaju i gatunku gleby,– określenie i skartowanie typów siedliskowych lasu z uwzględnieniemich odmian, wariantów uwilgotnienia, rodzajów oraz stanu,a także określenie typu lasu,– badania laboratoryjne gleb,– opracowanie dokumentacji końcowej.II/p. 6Efektem prac siedliskowych jest dokumentacja siedliskowa, w składktórej wchodzą:– część opisowa, zawierająca:nopis warunków przyrodniczych obiektu,ncharakterystykę gleb i typów siedliskowych lasu,nwytyczne do planowania hodowlano-urządzeniowego,– mapy siedliskowe, przedstawiające naturalne zróżnicowanie glebi siedlisk,– dokumentacja źródłowa – dane z typologicznych powierzchni siedliskowych.II/p. 8Profil glebowy – opis profilu glebowego na podstawowej typologicznejpowierzchni siedliskowej należy sporządzać w odkrywkach o dokładnieoczyszczonej i wyrównanej ścianie czołowej. Należy stosować skrótyi symbole zgodne z Klasyfikacją gleb leśnych Polski (CILP 2000). Należyzaznaczyć cechy szczególne, do których zalicza się takie właściwości poziomówglebowych, jak np.: wytrącenia węglanu wapnia, związków żelaza,ślady węgla drzewnego. Opis profilu glebowego na podstawowej po-122

Słownik terminów i pojęć – leśnictwowierzchni typologicznej wykonuje się na podstawie obserwacji cechmorfologicznych oraz badań właściwości fizycznych i chemicznych,w kolejno następujących od góry poziomach genetycznych i warstwachgleby. Przy określaniu glebotwórczego utworu geologicznego (rodzajugleby) należy zwracać uwagę na charakter pionowej budowy profilu glebowego.W opisie profilu glebowego należy uwzględnić:– nieciągłości litogeniczno-pedogeniczne,– typ, podtyp próchnicy oraz w uzasadnionych przypadkach odmianę,– poziomy genetyczne,– poziomy diagnostyczne,– głębokość wyróżnionych poziomów i warstw gleby (podając ich dolnągranicę w centymetrach), przejście do niższych poziomów, skład granulometryczny(uziarnienie), barwę, uwilgotnienie, oglejenie, pH, występowanieCaCO 3oraz innych cech (konkrecji, ukorzenienia itp.),– informację o pobranych próbkach gleby do analiz.II/p. 38.3–5Program ochrony przyrody nadleśnictwa obejmuje:– kompleksowy opis stanu przyrody w nadleśnictwie, z uwzględnieniemlasów innych form własności w zasięgu terytorialnym nadleśnictwa,– podstawowe zadania z zakresu ochrony przyrody i sposoby ich realizacji,– mapę walorów przyrodniczo-kulturowych.I/§ 3.4Program Taksator – służy do obsługi danych opisu taksacyjnego odmomentu ich pobrania z SILP, przez wprowadzanie informacji z dokumentówźródłowych i ich przetwarzanie, aż do ich powrotu do strukturSILP. Program pracuje w środowisku Windows 9x, NT, 2000, XP. Komunikujesię w dwóch kierunkach z bazą SILP przez połączenie sieciowez serwerem. Po pobraniu danych możliwa jest praca poza siedzibąnadleśnictwa. Program umożliwia pracę w trybie wielodostępu. Możliwejest też wyeksportowanie fragmentu bazy (opisów taksacyjnych lubpowierzchni próbnych) w celu dalszej pracy na komputerze niewłączonymdo sieci (np. na odpowiednim rejestratorze).III/11Próchnica gleb leśnych – próchnice gleb leśnych wyróżniane są zgodniez kryteriami podanymi w Klasyfikacji gleb leśnych Polski (CILP 2000).Typ próchnicy jest podstawową jednostką taksonomiczną w klasyfikacjipróchnic leśnych określającą układ warunków troficznych siedliska,w których następuje akumulacja i przetwarzanie opadu roślinnegow próchnicę. W terenie wyróżniany jest na podstawie cech morfogenetycznychujawniających się w postaci odpowiedniej sekwencjipodpoziomów organicznych i poziomów organiczno-mineralnych123

Słownik terminów i pojęć – leśnictwo124w profilu glebowym. W zbliżonych do naturalnych warunkach siedliskowychtyp próchnicy odzwierciedla naturalny obieg składników odżywczychi naturalną produktywność ekosystemu.Podtyp próchnicy jest niższą jednostką taksonomiczną, wyróżnianąw ramach typu próchnicy leśnej, określającą układ warunków wilgotnościowychsiedliska. Nazwę podtypu tworzy się przez dodanie do nazwytypu określeń: suchy, świeży, wilgotny, mokry.Odmiana próchnicy jest najniższą jednostką taksonomiczną, wyróżnianąw ramach podtypu próchnic leśnych, dla określenia stanu rozkładusubstancji organicznej. Nazwę odmiany tworzy się przez dodaniedo nazwy podtypu określeń: rozdrobniony, włóknisty, właściwy,mazisty, murszowaty, torfiasty itp.Systematyka próchnic leśnych – w systematyce próchnic leśnych wyróżniasię trzy typy: mull, moder i mor oraz dwa typy przejściowemoder-mull i moder-mor. Charakteryzują one zarówno naturalny,jak i zmieniony działalnością człowieka stan warunków siedliskowych.Wyróżniane są na podstawie budowy poziomu organicznegow nadkładzie organicznym gleby i cech poziomu próchnicznegoA w mineralnej części gleby.– Próchnica typu mull wykształca się w glebach eutroficznych o dużejaktywności biologicznej, w wielogatunkowych lasach liściastych. Nagromadzonyna powierzchni mineralnej gleby opad roślinny występujeokresowo, tworząc poziom surowinowy, którego składniki ulegająszybkiemu rozkładowi, zazwyczaj w ciągu roku. Duża aktywność biologicznauniemożliwia powstanie względnie trwałego poziomu organicznego.Próchnica z szybko rozkładającego się opadu roślinnegozostaje wbudowana w poziom próchniczny A, który jest dość zasobnyw zhumifikowaną substancję organiczną, w trwałych połączeniachorganiczno-mineralnych, często o strukturze gruzełkowatej. Zawiera2–3% próchnicy, charakteryzuje się wąskim zakresem C/N, wynoszącym10–15:1, odczynem słabo kwaśnym (pH KCl4,0–5,0) oraz dość wysokimwysyceniem kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi(V > 40%). Korzenie zazwyczaj rozmieszczone są równomiernie.– Próchnica typu moder wykształca się w glebach mezotroficznych,w jedno- lub wielogatunkowych lasach liściastych i liściasto-iglastychoraz w glebach eutroficznych z drzewostanami o zmienionym niekorzystnieskładzie gatunkowym. Ten typ próchnicy leśnej cechujespowolnione tempo rozkładu opadu roślinnego, co uwidacznia sięw postaci zróżnicowania poziomu organicznego na dwa podpoziomy– surowinowy i detrytusowy o luźnym, niekiedy grudkowym złożeniurozdrobnionego materiału organicznego. Charakteryzują się oneodczynem kwaśnym (pH KCl3,5–5,0) i dość szerokim zakresem C/N15–30:1. Z poziomem organicznym niekiedy silnie, do bardzo silnie,przerośniętym korzeniami ściśle powiązane są właściwości poziomu

Słownik terminów i pojęć – leśnictwopróchnicznego A, który wykształca się w materiale mineralnym ubogimwe frakcje ilaste. Wskutek zahamowanego tempa rozkładui mniejszej aktywności biologicznej ten poziom zawiera mniej substancjiorganicznej (1–2%), w której stosunek C/N wynosi około15–20:1, a odczyn jest kwaśny (pH KCl4,0–5,0). Wysycenie kompleksusorpcyjnego zasadami wynosi 10–40%. Przejście między poziomamiOfh i A jest nieostre.– Próchnica typu mor związana jest głównie z glebami oligotroficznymii z glebami mezotroficznymi zniekształconymi przez gospodarkęleśną. Wykształca się pod wpływem roślinności borowej, w warunkachograniczonej aktywności organizmów glebowych. Poziom organicznyz w pełni ukształtowaną próchnicą typu mor, zbudowany jestz trzech podpoziomów – surowinowego, butwinowego i epihumusowegomającego cechę łamliwości na ostrokrawędziste bryłki i płytki.Miąższość podpoziomu butwinowego obejmuje około 60% całegopoziomu organicznego. Wykształcone podpoziomy organiczne mająodczyn kwaśny i silnie kwaśny (pH H2O3–4) i szeroki zakres C/N30–40:1. W związku z zahamowanym tempem rozkładu substancjiorganicznej, leżący niżej poziom eluwialny lub eluwialno-próchnicznyjest wyraźnie zubożony w próchnicę, najczęściej wmytą z poziomuorganicznego. Zawartość próchnicy w tym poziomie wynosi0,1–0,5%, przy czym cechuje ją szeroki zakres C/N 30–40:1. Z silniekwaśnym odczynem (pH KCl– 2,5–3,5) związane jest wysycenie kompleksusorpcyjnego kationami zasadowymi nie przekraczające 10%.– W warunkach górskich, gdzie chłodny klimat alpejski jest czynnikiemspowalniającym rozkład materii organicznej, wyróżnia siępróchnicę psychromor.Systematyka próchnic leśnychTyp Podtyp Symbol Stadia rozwojowemull suchy ml-smullmull świeży ml-śwmull wilgotny ml-wnie wyróżnia sięmull mokry ml-mmoder-mull suchy mdml-smoder-mullmoder-mull świeży mdml-śwmoder-mull wilgotny mdml-wnie wyróżnia sięmoder mull mokry mdml-m125

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoTyp Podtyp Symbol Stadia rozwojowemoder suchymd-smodermoder świeżymoder wilgotnymd-śwmd-winicjalny; właściwymoder mokrymd-mmoder-mor suchymdmr-smoder-mormoder-mor świeżymoder-mor wilgotnymdmr-śwmdmr-wnie wyróżnia sięmoder-mor mokrymdmr-mmor suchymr-smormor świeżymor wilgotnymr-śwmr-winicjalny; słabo wykształcony;właściwymor mokrymr-mII/95–98Przeciętna pierśnica drzewostanu – przeciętną pierśnicę drzewostanunależy określać dla poszczególnych gatunków drzew wchodzących w składdrzewostanu oddzielnie dla każdego piętra, od 5 cm wzwyż, w zaokrągleniudo pełnych centymetrów, na podstawie pomiarów 5–10 drzew, wykonanychw miejscach reprezentatywnych dla danego drzewostanu.I/§ 35.1Przebudowa drzewostanu – do przebudowy kwalifikują się drzewostany,które nie zapewniają osiągnięcia celów gospodarki leśnej zawartychw planie urządzenia lasu, zgodnie z obowiązkiem prawnym zapisanymw art. 13 ust. 1 pkt 4 ustawy o lasach. Podczas I KTG ustala się hierarchiępotrzeb dotyczących przebudowy drzewostanów w danym nadleśnictwie,kierując się następującymi przesłankami:– do przebudowy powinny być jako pierwsze przeznaczone drzewostanyo składzie gatunkowym niezgodnym z GTD. Przy znacznej liczbietakich drzewostanów istnieje konieczność ustalenia wytycznych dotyczącychnajpilniejszych potrzeb z zakresu przebudowy, tak by na ichpodstawie wykonawca projektu planu urządzenia lasu mógł sporządzićdo akceptacji podczas II KTG „Wykaz drzewostanów zakwalifikowanychdo przebudowy w najbliższym dziesięcioleciu”,– drzewostany uszkodzone w stopniu 3 (a w kolejności w stopniu 2) powinnybyć kwalifikowane do pilnej przebudowy, z wyjątkiem tych, którestanowią pożądane zbiorowiska zastępcze w skrajnych warunkachrozwoju lasu, zwłaszcza na glebach skażonych lub zdewastowanych,126

Słownik terminów i pojęć – leśnictwo– drzewostany o niskim zadrzewieniu i miernej jakości technicznej,nazywane niegdyś drzewostanami źle produkującymi.Drzewostany zakwalifikowane do przebudowy zalicza się do gospodarstwaprzebudowy, projektując w nich rozpoczęcie procesu odnowieniaodpowiednimi rębniami (w zależności od typu siedliskowegolasu i pilności przebudowy). Okres przebudowy – ustalany indywidualniedla drzewostanu (dla całego drzewostanu, a nie tylko dlajednej działki zrębowej) – z reguły nie powinien być dłuższy niż połowawieku rębności gatunku panującego w przebudowywanymdrzewostanie.I/§ 40.6Przedmiot planu urządzenia lasu dla nadleśnictwa:– lasy w rozumieniu art. 3 ustawy o lasach,– grunty przeznaczone do zalesienia,– inne grunty i nieruchomości Skarbu Państwa pozostające w zarządzienadleśnictwa – zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy o lasach.I/§ 2Przeliczniki „brutto-netto” – do użytkowania przedrębnego miąższośćgrubizny brutto uzyskuje się po przemnożeniu miąższości netto przezwspółczynnik 1,25. Do przeliczenia miąższości brutto na netto, stosujesię odpowiednio współczynnik 0,8.I/§ 95.3Współczynniki redukcyjne służące do przeliczenia miąższości brutto na miąższośćnetto dla etatu miąższościowego użytkowania rębnego stosuje się według tabeli:Klasy wiekuGrupa gatunków drzew II III IVV i wyż.,KO, KDO,BP,przestojeSosna, modrzew 0,72 0,75 0,77 0,79Świerk, jodła, daglezja 0,78 0,80 0,82 0,82Dąb, jesion, klon, jawor, wiązi inne twarde liściaste0,70 0,72 0,73 0,75Buk, grab 0,81 0,84 0,86 0,87Brzoza, olsza 0,73 0,75 0,77 0,79Osika, topola, wierzba, lipa 0,74 0,77 0,79 0,80I/§ 93.1127

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoPrzestoje, nasienniki i przedrosty obejmują:– drzewa w zasadzie od II klasy wzwyż (wykazujące miąższość grubizny)występujące na gruntach leśnych niezalesionych lub w uprawachi młodnikach (jeżeli nie zostały zaliczone do składu gatunkowego tychupraw i młodników),– drzewa w wieku ponad 40 lat, rozmieszczone pojedynczo lub grupamiw młodszych drzewostanach (jeżeli nie zostały zaliczone do składu gatunkowegotych drzewostanów) lub – wyjątkowo – w drzewostanachIII i IV klasy wieku, co głównie dotyczy bardzo starych drzew wymagającychodrębnego traktowania.Opis przestojów, nasienników i przedrostów powinien zawierać: gatunekdrzewa (kolejno według malejącej miąższości – do pięciu gatunków),orientacyjny przeciętny wiek, przeciętną pierśnicę i wysokość orazjakość techniczną gatunków w warstwie, a także ich miąższość grubiznyna całej powierzchni wyłączenia.I/§ 31.16–17Rezerwaty projektowane – powierzchnie leśne ujęte do ochrony w aktualnychwykazach wojewódzkiego konserwatora przyrody, dla którychwymagana dokumentacja została przekazana do organów zatwierdzających.W celu zachowania charakteru danego drzewostanu należy podać,że jest on projektowanym rezerwatem i jednocześnie ograniczyć przewidywaneczynności gospodarcze do niezbędnych zabiegów, zgodnie z celemochrony projektowanego rezerwatu.I/§ 25.4Rodzaj siedliska leśnego zob. Typ siedliskowy lasu/Rodzaj siedliska leśnegoRozmiar użytkowania przedrębnego – planowany rozmiar miąższościużytkowania przedrębnego ogółem (traktowany jako maksymalny etatużytkowania przedrębnego na okres obowiązywania planu urządzenialasu), nie może przekroczyć 50% przyrostu bieżącego, spodziewanegow okresie obowiązywania planu urządzenia lasu z wszystkich drzewostanówprzedrębnych, to jest z wszystkich drzewostanów, w których nie planujesię użytkowania rębnego.I/§ 95.2Rozręb – pas zrębu zupełnego szerokości około 15 m, który wykonuje sięw celu wytworzenia ściany ochronnej (strefy ochronnej), głównie przeciwwietrznej,w drzewostanach IIb lub III klasy wieku. Po wykonaniurozrębu, ścianę ochronną kształtuje się w strefach przebiegających równolegledo jego granic, przez częste i dość intensywne (rozluźniające) zabiegitrzebieżowe, preferujące silnie rozwinięte i mocno ukorzenione po-128

jedyncze drzewa, tzw. naturalne punkty oporu. Ścianę ochronną wzmacniasię przez podsadzenia drzew i krzewów. Rozręby stosuje się zazwyczajw wypadku występowania litych, jednowiekowych drzewostanów nadużych łącznych obszarach. Rozręby są wtedy rozmieszczane tak, abyumożliwiły zastosowanie ostępów przejściowych w ramach jednego oddziału,w celu umożliwienia wykonania cięć rębnych we właściwym czasiei z zachowaniem ładu przestrzennego.I/§ 85Samorząd terytorialny – wspólnota samorządowa, tworzona przez mieszkańcówgminy z mocy ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym(Dz. U. Nr 16, poz. 95 z późniejszymi zmianami), a lokalne lub regionalneorganizacje społeczne, to organizacje zarejestrowane zgodniez ustawą z 7 kwietnia 1989 r. prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. Nr 20,poz. 29) dla celów związanych z ochroną przyrody na obszarze gminwchodzących w skład terytorialnego zasięgu nadleśnictwa.III/155Siedliska (w SLMN) – warstwa obligatoryjna bazy geometrycznej. Zawieraobiekty powierzchniowe wydzieleń siedliskowych. Warstwa siedlisktworzona jest przez powierzchnie złożone z pojedynczej obwodnicy zewnętrznej.Powierzchnie te nie mogą się nakładać, a na styku powinnymieć granicę złożoną z tej samej liczby wierzchołków o identycznychwspółrzędnych. Warstwa swoim zasięgiem zawiera się w kompleksach leśnych,dla których wykonano opracowanie siedliskowe.E6/1/4.1.1.8Skład gatunkowy drzewostanu – kolejność zapisu przyjęto wedługzmniejszającego się udziału poszczególnych gatunków, tak, że na pierwszymmiejscu figurować będzie gatunek panujący (przeważający ilościowolub powierzchniowo). Przy jednakowym udziale dwóch lub więcejgatunków, na pierwszym miejscu powinien być podany ten gatunek, któregoudział w składzie jest gospodarczo bardziej pożądany na danymsiedlisku. W składzie drzewostanów I i II klasy wieku nie należyuwzględniać nasienników, przestojów i przedrostów, a także kęp pozostawionegostarodrzewu, które powinno się umieszczać odrębnie (nakońcu opisu drzewostanu).I/§ 31.8–9Skład granulometryczny (uziarnienie) profilu glebowego zob. GatunekglebySkładniki planu urządzenia lasu:– dane inwentaryzacji lasu (część inwentaryzacyjna),Słownik terminów i pojęć – leśnictwo129

Słownik terminów i pojęć – leśnictwo– analiza gospodarki leśnej w minionym okresie,– program ochrony przyrody nadleśnictwa,– część planistyczna.I/§ 3.1Spodziewany przyrost bieżący roczny – jest szacowany i zapisywany dlacałego drzewostanu (w rozbiciu na poszczególne gatunki) i w przeliczeniuna 1 ha (łącznie, bez podziału na gatunki), sposobem B. Zabielskiego,za pomocą współczynników przeliczeniowych „K”. Obliczenie spodziewanegoprzyrostu bieżącego rocznego następuje w opisach taksacyjnychautomatycznie, a wyniki obliczeń – nieredukowane z tytułu obniżonegoprzyrostu w strefach uszkodzeń – nazywane są „przyrostem tablicowym”i zestawiane są dla obrębów leśnych w Tabeli VIIIa. Do czasuwprowadzenia obowiązku ustalania stref uszkodzenia lasu nie będzie stosowanaredukcja spodziewanego przyrostu bieżącego w poszczególnychstrefach. Roczne wielkości spodziewanego przyrostu bieżącego, przemnożoneprzez liczbę lat obowiązywania planu urządzenia lasu, odnoszonesą – w celach prognostycznych – do całego okresu planistycznego.I/§ 43Stan siedliska:– naturalny (N1),– zbliżony do naturalnego (N2),– zniekształcony (Z1),– silnie zniekształcony (Z2),– przekształcony (Z3),– zdegradowany (D1),– silnie zdegradowany (D2),– zdewastowany (D3).I/§ 23.4Stopień uszkodzenia drzewostanu – ocenia się szacunkowo podczastaksacji, indywidualnie dla każdego drzewostanu, od 21 lat wzwyż, wedługnastępującego podziału:– 0 – do 10% uszkodzeń,– 1 – 11–25% uszkodzeń,– 2 – 26–60% uszkodzeń,– 3 – ponad 60% uszkodzeń.Zaliczenie drzewostanu do odpowiedniego przedziału uszkodzeń następujewedług szacunku taksatora, z odniesieniem do drzewostanów uznanychza nieuszkodzone (jako wzorca) oraz przy wykorzystaniu opublikowanychwytycznych i atlasów. Szacując uszkodzenie drzewostanu, taksator oceniastan ulistnienia drzew (do trwałych uszkodzeń zalicza się objawy defoliacji,deformacji oraz chorobliwe przebarwienia), stan pędów wierzchołkowych130

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoi pędów bocznych (do trwałych uszkodzeń zalicza się odpowiednio ich zaniklub deformację), a także stan pni i korzeni, biorąc pod uwagę widoczneobjawy działalności grzybów lub owadów, oraz istotne uszkodzenia mechaniczne.Dla stopni od 1 do 3 określa się główną przyczynę uszkodzeń,orientacyjnie spośród następujących przyczyn: owady, grzyby, zwierzyna,pożary, imisje przemysłowe, czynniki klimatyczne, zakłócenia stosunkówwodnych, erozja, inne antropogeniczne, inne bez określenia.I/§ 39.3–6Stopnie zmurszenia torfu – cecha pedogeniczna odmiany podtypu glebyw glebach murszowych z trwale obniżonym lustrem wód gruntowychokreślana jako: słabo zmurszałe, średnio zmurszałe, silnie zmurszałe.II/81Szkic taksacyjny – jednocześnie z wykonaniem taksacji należy, na uprzednioprzygotowanych wycinkach kopii mapy gospodarczej (lub ortofotomapyz naniesioną warstwą podziału powierzchniowego), oznaczyć powierzchniepróbne oraz wszystkie zmiany szczegółów sytuacji wewnętrznej,kwalifikujące się do pomiaru uzupełniającego i przeniesienia na arkuszemapy gospodarczej. Szkic taksacyjny wraz z kartami dokumentu źródłowegoOpis taksacyjny są niezbędną pomocą w szczegółowych uzgodnieniachpomiędzy nadleśniczym a wykonawcą taksacji.I/§ 47Szkółki leśne – powierzchnie (otwarte lub pod okapem drzewostanu)przeznaczone do produkcji sadzonek drzew i krzewów.I/§ 14.8.3. fSzlaki technologiczne (dawniej nazywane zrywkowymi) – nieodłącznyelement ładu przestrzennego w jednostce kontrolnej. Przebiegają odgranicy transportowej do drogi wywozowej, czyli zgodnie z kierunkiemcięć w jednostce kontrolnej.I/§ 86.4Teren – podział:– rzeźba: nizinny równy, nizinny falisty, nizinny pagórkowaty, nizinnywzgórzowy, wyżynny równy, wyżynny falisty, wyżynny pagórkowaty,wyżynny wzgórzowy, górski: góry niskie, góry średnie, góry wysokie,– położenie: płaskie, dolina rzeki, zagłębienie, zagłębienie bez odpływu,kotlina, stok, stok dolny, stok środkowy, stok górny, podnóże stoku,spłaszczenie, wierzchowina, grzbiet,– nachylenie: stok łagodny (do 7°), stok pochyły (8–12°), stok spadzisty(13–17°), stok stromy (18–30°), stok bardzo stromy (31–45°), stokurwisty (ponad 45°),131

Słownik terminów i pojęć – leśnictwo– wystawa: północna N, północno-wschodnia N-E, wschodnia E, południowo-wschodniaS-E, południowa S, południowo-zachodnia S-W,zachodnia W, północno-zachodnia N-W.I/§ 23.5Tereny górskie – obejmują wysoko wzniesione formy terenu powyżej 300 mponad swoje podnóże i na stromych stokach, utworzone w wyniku ruchówgórotwórczych lub działalności wulkanicznej. Cechą charakterystycznąrzeźby górskiej są wzniesienia, zwane grzbietami, ciągnące sięmiędzy bardzo głęboko wciętymi dolinami. Zdenudowane fragmentygór, mające postać płaskich wzniesień i płaskowyżów o deniwelacji nieprzekraczającej100–200 m, noszą nazwę pogórzy. Ze względu na wysokośćwyróżnia się:– góry niskie, do 500 m n.p.m.;– góry średnie, 500–1500 m n.p.m.;– góry wysokie, ponad 1500 m n.p.m., o licznych formach polodowcowych,urwistych ścianach skalnych.II/64Tereny nizinne – obszary, głównie akumulacyjnego typu rzeźby, rozpościerającesię na wysokości do 200–250 m n.p.m. (sporadycznie do 300 mn.p.m.) Na terenach nizinnych wyróżnia się następujące formy terenu:– równy – prawie zupełnie poziomy, deniwelacje przy kilkustopniowychspadkach nie przekraczają 5 m. Ten typ rzeźby dominuje na obszarachstaroglacjalnych oraz na równinach sandrowych w pradolinachi dolinach rzecznych, poza tym występuje na morenie dennej ostatniegozlodowacenia, równinach nadmorskich i pojeziernych;– falisty – deniwelacje nie przekraczają 12–15 m i tworzą nabrzmieniai obniżenia o małych nachyleniach do 5 o ;– pagórkowaty – wyniosłości tworzą pagórki, wały i garby o wysokościwzględnej do 20–25 m i znacznym nachyleniu stoków od ok. 6 o do ok.30 o oraz niewielkich odstępach między kulminacjami. Jest charakterystycznydla rzeźby młodoglacjalnej pojeziernej, jak również może byćefektem akumulacji eolicznej na starszych tarasach nadrzecznychi sandrach;– wzgórzowy – charakterystycznymi formami są wzgórza o wysokościwzględnej od 20–25 m do kilkudziesięciu metrów i spadkach od 9 o do30 o ; związane ze strefami moren czołowych głównie ostatniego zlodowacenia– powstałe w wyniku nagromadzenia lub spiętrzenia materiałulodowcowego przez czoło posuwającego się lądolodu.II/63Tereny wyżynne i podgórskie – obejmują obszary zbudowane ze skał starszegopodłoża geologicznego, przykrytych nieciągłymi pokrywami osadów132

Słownik terminów i pojęć – leśnictwolodowcowych, wodnych i eolicznych, wyniesione głównie w wyniku ruchówepejrogenicznych (lądotwórczych) na wysokość 200–300 m, sporadycznieponad 400 m n.p.m. i co najmniej kilkadziesiąt metrów względem otaczającychterenów, rozpościerające się ponad nizinami lub stanowiące podnóżagór i noszące wtedy nazwę podgórzy lub przedgórzy – jeżeli występująw sąsiedztwie gór zrębowych jako ich część oddzielona uskokiem, ale niemające charakteru gór. Wyżyna o płaskiej lub falistej wierzchowinie nosinazwę płaskowyżu. Na wyżynach wyróżnia się następujące formy terenu:– równy – płaskowyż o płaskiej wierzchowinie z niskimi nabrzmieniamio bardzo łagodnych stokach ze spadkiem do 3 o ;– falisty – płaskowyż o pofałdowanej, słabo rozczłonkowanej wierzchowinieo deniwelacjach do 15 m – falistość na ogół tworzą naprzemianleglewystępujące wzniesienia i obniżenia, a nachylenia stoków nie sąwiększe od 5 o ;– pagórkowaty – jest najczęściej formą silnego i głębokiego rozczłonkowaniawierzchowiny o pokrywie przeważnie lessowej przez gęstąsieć parowów i wąwozów o stromych zboczach od 9 o do 20 o , przy tymmoże mieć charakter rzeźby denudacyjno-ostańcowej lub glacjalnejz deniwelacjami do 25 m i z bardzo zróżnicowanymi nachyleniamistoków;– wzgórzowy – tworzą izolowane garby, wzgórza i pagóry lub całe zespoływzniesień o znacznych wysokościach względnych od kilkudziesięciudo ponad 100 m, pozostałe z tektonicznego lub erozyjnego rozczłonkowaniawyżyny. Wzgórza o płaskim wierzchołku i stosunkowostromych stokach noszą nazwę płaskowzgórzy.II/64Transparent – kalka milimetrowa w formacie A1 z narysowaną siatkąkwadratów o boku 2 cm, służąca do wkreślania siatki węzłów powierzchnipróbnych losowych na kopię mapy gospodarczej.I/§ 20.3. bTroficzność – cecha pedogeniczna odmiany podtypu gleby określana napodstawie wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami o charakterzezasadowym do głębokości 100 cm od powierzchni gleby oraz występowaniagatunków roślin o zróżnicowanych wymaganiach pokarmowych.II/80Trwale zrównoważona gospodarka leśna – według art. 6 ust. 1 pkt 1austawy o lasach, oznacza: działalność zmierzającą do ukształtowania strukturylasów i ich wykorzystania w sposób i tempie zapewniającym trwałe zachowanieich bogactwa biologicznego, wysokiej produkcyjności oraz potencjałuregeneracyjnego, żywotności i zdolności do wypełniania, teraz i w przyszłości,wszystkich ważnych ochronnych, gospodarczych i socjalnych funkcji133

Słownik terminów i pojęć – leśnictwona poziomie lokalnym, narodowym i globalnym, bez szkody dla innych ekosystemów.Do celów planowania urządzeniowego przyjęto (według odpowiednichwytycznych paneuropejskich odnoszących się do poziomu operacyjnego)sześć kryteriów trwale zrównoważonej gospodarki leśnej oraz orientacyjnewskaźniki odpowiadające tym kryteriom:– kryterium zachowania i odpowiedniego wzmacniania zasobów leśnychi ich udziału w globalnym bilansie węgla,– kryterium utrzymania zdrowia i witalności ekosystemów leśnych,– kryterium utrzymania i wzmacniania produkcyjnych funkcji lasu,– kryterium zachowania, ochrony i odpowiedniego wzmocnienia biologicznejróżnorodności w ekosystemach leśnych,– kryterium zachowania i odpowiedniego wzmocnienia funkcji ochronnychw zagospodarowaniu lasów,– kryterium utrzymania innych funkcji i uwarunkowań społeczno-ekonomicznych.I/§ 79Typ lasu – nowa jednostka siedliskowo-drzewostanowa, usytuowana –w ramach typu siedliskowego lasu – pomiędzy naturalnym zbiorowiskiemroślinnym a gospodarczym typem drzewostanu (GTD).I/§ 23.2Typ siedliskowy lasu (typ siedliska leśnego) – jest podstawową jednostkąw systemie klasyfikacji siedlisk leśnych, obejmującą powierzchnie leśneo zbliżonych warunkach siedliskowych, wynikających z żyzności i wilgotnościgleb, podobieństwa cech klimatu oraz ukształtowania terenu i jegobudowy geologicznej. Obszary należące do tego samego typu siedliskowegolasu wykazują podobne zdolności produkcyjne i przydatność dlahodowli lasu. Typy siedliskowe lasu określa się oddzielnie dla terenów nizinnych,wyżynnych i górskich. Na obszarach tych wyróżniane mogą byćtypy siedliskowe lasu wymienione w tabelach.Typy siedliskowe lasu terenów nizinnychGrupyGrupy żyznościowe (troficzne) siedliskwilgotnościowesiedlisk bory bory mieszane lasy mieszane lasy lasy łęgowesuche Bs – – – –świeże Bśw BMśw LMśw Lśw –wilgotne Bw BMw LMw Lw Lłbagienne Bb BMb LMb Ol OlJ134

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoTypy siedliskowe lasu terenów wyżynnych i podgórskichGrupyGrupy żyznościowe (troficzne) siedliskwilgotnościowesiedlisk bory mieszane lasy mieszane lasy lasy łęgoweświeże BMwyżśw LMwyżśw Lwyżśw –wilgotne BMwyżw LMwyżw Lwyżw Lłwyżbagienne – – – OlJwyżTypy siedliskowe lasu terenów górskichPiętraklimatyczno--roślinneGrupywilgotnościowesiedliskboryGrupy żyznościowe (troficzne) siedliskborymieszanelasymieszanelasylasyłęgoweRegiel górny(strefa siedliskwysokogórskich)Regiel dolny(strefa siedliskgórskich)*BWG – – – –świeże BGśw BMGśw LMGśw LGśw –wilgotne BGw BMGw LMGw LGw LłGbagienne BGb BMGb – – OlJG* w krainie Karpackiej typy siedlisk BMG, BMGw, BMGb, LMG, LMGw mogą byćwyróżniane z uwzględnieniem podziału regla dolnego na wysoki oraz niski.II/p. 21.1Odmiana typu siedliskowego lasu – cechą charakterystyczną odmian typusiedliskowego lasu i kryterium różnicującym jest naturalna rola lasotwórczaważniejszych gatunków drzew leśnych, uwarunkowana ich zasięgiemterytorialnym (poziomym i pionowym) oraz naturalnym składemgatunkowym drzewostanów. Wyróżnia się:– odmiany krainowe typu siedliskowego lasu wynikające z położeniaw określonej krainie przyrodniczoleśnej; tj. głównie ze zróżnicowania warunkówklimatycznych; np. LMśw w krainie II oraz LMśw w krainie V.– odmiany fizjograficzno-klimatyczne siedliskowego typu lasu wyróżnianena terenach wyżynnych i podgórskich oraz górskich ze względuna lokalne położenie (stok, ekspozycja, dolina, wierzchowina), wskazującychna potrzeby odmiennego planowania hodowlanego.II/p. 21.2Rodzaj siedliska leśnego – jednostka wyróżniana w ramach typu siedliskaleśnego, odzwierciedlająca zróżnicowanie geologiczno-glebowe;135

Słownik terminów i pojęć – leśnictwowykorzystywana w planowaniu hodowlanym (przy określaniu typulasu).II/p. 21.4Stan siedliska leśnego – wyraża zgodność lub charakter niezgodnościsiedliska z jego naturalną postacią w lasach pozostających w stanie ekologicznejrównowagi elementów siedliskowych i zbiorowisk roślinnych,niepodlegających presji szkodliwych działań człowieka i przemysłu. Siedliskanie będące w stanie naturalnym (z wyjątkiem nawożonych) tosiedliska zazwyczaj niekorzystnie, sztucznie zmienione o zmniejszonejnaturalnej żyzności. Przejawia się to w pogorszeniu właściwościwierzchnich warstw gleby i zmianach w zbiorowiskach roślinnych. Stansiedliska jest jego postacią czasową i może ulegać zmianie powodowanejczynnikami zewnętrznymi. Siedlisko nie będące w stanie naturalnym,przez samoregulację ekosystemu leśnego, może stopniowo wrócićdo stanu normalnego, jeżeli ustanie oddziaływanie czynnika sprawczego.Proces ten można przyspieszyć głównie przez odpowiednie zabiegigospodarcze i fitomelioracyjne. Przyjmuje się przy tym ogólną zasadę,że im żyźniejsze jest siedlisko, tym bardziej celowe jest podejmowanietakich działań:– stan siedliska leśnego określany jest głównie na podstawie łatwozmiennych składników ekosystemu leśnego, tj. drzewostanu (składugatunkowego, budowy warstwowej, klasy bonitacji gatunków panujących),runa (składu gatunkowego, pokrycia), właściwości wierzchnichpoziomów gleby (typu i podtypu próchnicy, właściwości fizycznychi chemicznych gleby, odmiany podtypu gleby) oraz warunków wodnychw glebie. Ustala się go przez porównanie wymienionych elementówocenionych na badanej powierzchni z elementami uznanymiza typowe w danym obiekcie; elementy typowe mogą być ustalonetakże na podstawie lokalnego klucza rozpoznawania typów siedliskowychlasu,– ogólne kryteria określania stanu siedliska leśnego podane są w tabelina s. 137. Kryteria te należy uszczegółowić indywidualnie w ramachposzczególnych obrębów (dużych kompleksów leśnych) także napodstawie analizy gospodarki leśnej, lokalnego stanu skażenia atmosferyoraz warunków hydrogeologicznych i rozpoznania fitosocjologicznego.136

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoStan siedliska leśnego. Dla danego siedliska określa się tylko jeden stan, najważniejszyze względów gospodarczychGrupa stanówsiedliskSiedliskaw stanienaturalnymi zbliżonymdonaturalnegoSiedliskazniekształconelubprzekształconeStansiedliskaNaturalnyZbliżony donaturalnegoZniekształconySilniezniekształconyPrzekształconySymbolN1N2Z1Z2Z3Charakterystyka i cechy rozpoznawczeBiocenoza i biotop – zgodne; właściwości wierzchnichwarstw gleby, typ próchnicy, drzewostan i runoniezmienione – zgodne z warunkami siedliska w stanienaturalnym. Skład gatunkowy i struktura warstwowadrzewostanów zgodna z gospodarczym typemdrzewostanuBiocenoza i biotop – częściowo zgodne; właściwościwierzchnich warstw gleby, typ próchnicy i runo niezmienione– zgodne z warunkami siedliska w stanienaturalnym. Skład gatunkowy i struktura warstwowadrzewostanów niezgodna z gospodarczym typemdrzewostanuNa skutek źle prowadzonej gospodarki leśnej aktualnaprodukcyjność siedliska jest obniżona nie więcejniż o jeden typ siedliskowy (w odniesieniu doprodukcyjności potencjalnej)Na skutek źle prowadzonej gospodarki leśnej aktualnaprodukcyjność siedliska jest obniżona o dwa typysiedliskowe (w odniesieniu do produkcyjnościpotencjalnej)Siedliska: nadmiernie nawodnione, zawodnione,odwodnione lub silnie nawożone; w których dokonałysię daleko idące zmiany jakościowe prowadzące donowego układu ekologicznego i ukształtowania innegotypu siedliska leśnegoSiedliskazdegradowaneZdegradowanySilniezdegradowanyZdewastowanyD1D2D3Siedliska na obszarach średnich imisji (II stopień),gdzie z reguły powstaje konieczność przebudowy istniejącychdrzewostanów. Aktualna produkcyjnośćsiedliska jest obniżona o jeden – dwa typy siedliskowe(w odniesieniu do produkcyjności potencjalnej)Siedliska na obszarach silnych imisji (III stopień) orazuszkodzenia gleby w stopniu umożliwiającym jeszczerewitalizację siedliska (melioracje i zalesienie bez koniecznościrekultywacji terenu). Aktualna produkcyjnośćsiedliska jest obniżona o dwa – trzy typy siedliskowe(w odniesieniu do produkcyjności potencjalnej)Siedliska na obszarach trwale zatrutych (wysokiegoskażenia gleby) i dużego stałego zanieczyszczeniaatmosfery, gdzie istnieje konieczność rekultywacjiterenu, a w skrajnych przypadkach przekwalifikowaniagruntu do nieużytku trwałego137

Słownik terminów i pojęć – leśnictwo– w trakcie prac siedliskowych wykonywanych na potrzeby praktyki leśnejmogą być wyróżniane następujące stany siedliska leśnego:nstan naturalny i zbliżony do naturalnego,nzniekształcony lub przekształcony,nzdegradowany.II/p. 21.5Typ lasu – jednostka wyróżniana w obrębie typu siedliskowego lasu,obejmująca płaty lasu o podobnych warunkach siedliskowych z właściwymdla nich względnie trwałym składem i strukturą drzewostanu orazinnych warstw roślinności. Wskazuje on ogólny cel hodowlany, wynikającyz roli lasotwórczej gatunków drzew na danym siedlisku. Podstawąwydzielania i nazewnictwa typu lasu jest skład gatunkowy drzewostanu,potencjalny dla warunków edaficznych danego typu siedliskowegolasu. W przypadku gdy typ lasu został wyróżniony także na podstawieinnego kryterium ekologicznego, w jego nazwie należy uwzględnić tokryterium.II/p. 21.6Wariant uwilgotnienia siedliska – jednostka niższego rzędu, wyróżnianaw ramach typu siedliska leśnego w celu uściślenia stosunków wilgotnościowychsiedliska, kształtujących i różnicujących warunki ekologiczneżycia lasu. Warianty uwilgotnienia wyróżniane są w zależności od rodzajuwody glebowej (gruntowa, opadowa, stokowa, zalewowa) oraz głębokościjej występowania w glebie w okresie wiosennym i długości okresustagnowania w ciągu roku:– woda gruntowa – (glebowo-gruntowa) tworzy w odkrywkach glebowychlustro w zasięgu warstwy wodonośnej, wykazuje z reguły sezonowewahania poziomu o rozmaitej amplitudzie, okresowo może pojawiaćsię na powierzchni gleby. Głębokość zwierciadła wody gruntowejwaha się w szerokich granicach i jest w dużym stopniu uwarunkowanagłębokością zalegania warstw nieprzepuszczalnych,– woda opadowa, stagnująca (glebowo-opadowa) – woda grawitacyjnapodparta stagnująca, spotykana głównie na utworach cięższych; zatrzymującasię okresowo po roztopach wiosennych oraz obfitych opadachatmosferycznych latem na trudno przepuszczalnych warstwach lub poziomachgleb. Występuje okresowo, rzadziej przez cały rok; powodujeopadowe (odgórne) uwilgotnienie i oglejenie gleby,– woda stokowa – woda spływająca po warstwach nieprzepuszczalnychna stokach w terenach wyżynnych i górskich,– woda zalewowa – woda przepływowa rzek i strumieni, która wskutekich sezonowego wylewu pojawia się okresowo na powierzchni glebyw dolinach rzecznych.II/p. 21.3138

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoTypologiczne powierzchnie siedliskowe – tworzą sieć punktów badańi dzielą się na: wzorcowe, podstawowe oraz pomocnicze. Miejsca badańterenowych należy lokalizować kierując się budową geomorfologicznąterenu, dotychczasowym rozpoznaniem siedlisk leśnych, składem gatunkowymi budową drzewostanów oraz składem gatunkowym roślinnościruna. Do tego celu należy wykorzystać dostępne mapy: topograficzne,geologiczne, drzewostanów i siedlisk. Wskazania dotyczące lokalizacjipodstawowych i pomocniczych typologicznych powierzchni siedliskowychi ich opisu podane są w tabeli:Wskazania dotyczące lokalizacji typologicznych powierzchni siedliskowychpodstawowaDrzewostany starszych klas wiekuGłęboka odkrywka glebowa – do 2,0 mw utworach luźnych, a w utworach zwięzłychdo 1,5 m pogłębiona wierceniem do 2,0 mObejmująca charakterystyką wszystkietypy siedlisk leśnych i podtypy glebwystępujące w badanym obiekciePełne zdjęcie fitosocjologiczne w drzewostanachod III klasy wieku, wyjątkowood II klasy wieku w siedliskach lasowychOpis i pomiary drzewostanuRodzaj powierzchniZakres opisupomocniczaDrzewostany wszystkich klas wieku,oraz zręby itp.Płytka odkrywka glebowa – do 0,5 m,pogłębiona wierceniem do 2,0 m w utworachluźnych, a w utworach zwięzłych do 1,5 mJedna w wydzieleniu glebowymobejmującym gatunek glebyOkreślenie typu pokrywy runa oraz3–5 gatunków różnicującychOpis drzewostanuII/p. 29Wzorcowe typologiczne powierzchnie siedliskowe – typowane są podczaszakładania powierzchni podstawowych. Za wzorcowe mogą być uznanepodstawowe powierzchnie zlokalizowane w drzewostanach starszych klaswieku, o składzie gatunkowym drzewostanu i runa odpowiadającym warunkomsiedliska (zgodnym z typem siedliskowym lasu), o zwarciu umiarkowanymlub pełnym. Ostatecznego ich wyboru dokonuje się spośród powierzchnipodstawowych po zakończeniu prac terenowych i analizie zebranych materiałówopisowych. Wyniki z tych powierzchni wykorzystuje się do ustalenialokalnej charakterystyki typów siedliskowych lasu i ich odmian fizjograficzno-klimatycznychoraz typów lasu, a także do określenia stanu siedliska. Wynikianaliz chemicznych gleb należy wykorzystać do lokalnej ich charakterystykiw ramach typów siedliskowych lasu, w tym określania odmian podtypówglebowych oraz do określenia stanu siedliska.II/p. 30–31139

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoPodstawowe typologiczne powierzchnie siedliskowe – wykonuje sięw celu zebrania możliwie pełnych informacji o zróżnicowaniu warunkówsiedliskowych obiektu – charakterystyki jednostek glebowych i siedliskowych.Opis podstawowej typologicznej powierzchni siedliskowejobejmuje:– opis położenia powierzchni i szkic sytuacyjny,– opis profilu glebowego,– opis roślinności (drzewostanu i runa),– diagnozę siedliskową, w tym określenie stanu siedliska,określenie typu lasu.II/p. 38Pomocnicze typologiczne powierzchnie siedliskowe, na których zakreswykonywanych prac jest ograniczony (nie dostarczają pełnego zakresuinformacji jak powierzchnie podstawowe), wykonuje się główniew celu ustalenia przebiegu granic jednostek glebowych i siedliskowych.Opis pomocniczej typologicznej powierzchni siedliskowej powinienzawierać dane dotyczące: położenia, roślinności (drzewostanu, typupokrywy runa, gatunków różnicujących) i gleby wraz z diagnozę siedliskową.II/p. 40Uboczne użytkowanie lasu uwzględnia:– możliwości pozyskania żywicy, kory garbarskiej (dębu i świerka), choinek,stroiszu, cetyny, ziół, kruszyw mineralnych itp.,– bazy roślin runa leśnego, możliwości ich użytkowania oraz potrzebyw zakresie odnawiania i ochrony,– możliwości użytkowania gruntów związanych z gospodarką leśną(oraz orientacyjne na gruntach nieleśnych).I/§ 105.2Udatność – procent pokrycia powierzchni uprawy wyrażony w ułamkudziesiętnym.I/§ 37.4Udział powierzchniowy – powierzchnia zajmowana przez dany gatunekw stosunku do całej powierzchni pododdziału.I/§ 31.2Uprawy – odnowienia i zalesienia oraz odnowienia na gniazdach o zadrzewieniu0,3 lub 0,4 po cięciu uprzątającym rębnią gniazdową zupełną(IIIa), od chwili ich powstania do osiągnięcia zwarcia.I/§ 14.8.1. a140

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoUziarnienie (skład granulometryczny) profilu glebowego zob. GatunekglebyUżytki przedrębne – drewno projektowane do pozyskania w ramachczyszczeń późnych i trzebieży (CP, TW, TP).I/§ 94.1Użytki rębne dzielą się na:– zaliczone na poczet przyjętego etatu – obliczane i przyjmowane dlaposzczególnych gospodarstw w obrębie leśnym; suma etatów przyjętychdla gospodarstw stanowi etat przyjęty dla obrębu leśnego, zaś sumaetatów obrębów leśnych – etat przyjęty dla nadleśnictwa,– niezaliczone na poczet przyjętego etatu – obejmują: uprzątnięciepłazowin, nasienników, przestojów i przedrostów (niezaliczonych dowartościowych dla hodowli lasu), usunięcie drzew z innych przyczyn(w tym w wyniku: poszerzenia linii podziału powierzchniowego, pasówprzeciwpożarowych lub dróg pożarowych, wyłączenia gruntów leśnychz produkcji po orzeczeniu zmiany uprawy leśnej na inny rodzajużytkowania, pozyskiwania drzew z zadrzewień).I/§ 88Wariant uwilgotnienia siedliska zob. Typ siedliskowy lasu/Wariantuwilgotnienia siedliskaWarstwy bazy geometrycznej (w SLMN) – w bazie geometrycznej wyróżniasię warstwy podstawowe i pochodne. Warstwy podstawowe dzieląsię na obligatoryjne i fakultatywne. Warstwy fakultatywne dzielą sięna warstwy o określonej strukturze oraz warstwy o niestandardowejstrukturze. Warstwy pochodne generowane są z warstw podstawowych.Dla warstw podstawowych lista atrybutów zredukowana jest do niezbędnychidentyfikatorów. Obiekty poligonowe i liniowe przechowywane sąw prostym formacie wektorowym ESRI Shape File, natomiast daneo obiektach punktowych znajdują się w całości w bazie opisowej systemuLAS.E6/1/1Warstwy podstawowe obligatoryjne – warstwy konieczne do funkcjonowaniasystemu informacji przestrzennej w nadleśnictwie. Struktura tychwarstw, zakres informacyjny, procedury tworzenia, kontroli i aktualizacjisą określone Standardem LMN.Warstwy podstawowe fakultatywne o określonej strukturze – warstwy,których struktura, zakres informacyjny, procedury tworzenia,kontroli i aktualizacji są określone standardem LMN, ale decyzję o ich141

Słownik terminów i pojęć – leśnictwopowstaniu podejmuje nadleśniczy. Warstwy te nie są konieczne dofunkcjonowania systemu informacji przestrzennej nadleśnictwa.Warstwy podstawowe fakultatywne o niestandardowej strukturze –dowolne warstwy mapy numerycznej. Decyzja o strukturze, zakresie informacyjnymnależy do nadleśniczego.Warstwy pochodne – warstwy generowane z warstw obligatoryjnychi warstw fakultatywnych o określonej strukturze, przez aplikację do aktualizacjimapy numerycznej Aktualizator LMN. Zadaniem tych warstwjest udostępnienie informacji zawartych w geometrycznej bazie danychdla oprogramowania użytkowego w nadleśnictwie. Struktura i zakres informacyjnytych warstw jest określony standardem LMN. Aktualizacjawarstw pochodnych ogranicza się do ich ponownego utworzenia. Procedurykontrolne nie są dla tych warstw definiowane, a ich poprawnośćwynika z poprawności warstw podstawowychE6/1/2Wiek drzewostanu – ustala się przez dodanie liczby lat, jakie upłynęły odczasu inwentaryzacji dla poprzedniego planu urządzenia lasu. W przypadkudostrzeżenia błędów wiek należy sprawdzić i skorygować. Wiekustala się z dokładnością:– 1–2 lat w uprawach i młodnikach Ia klasy wieku,– 4 lat w młodnikach Ib klasy wieku,– 6 lat w drągowinach II klasy wieku,– 10 lat w drzewostanach III i IV klasy wieku,– 10–20 lat w drzewostanach starszych.W przypadku znacznej rozpiętości wieku drzew danego gatunku drzewanależy podzielić na dwie lub więcej grup wiekowych i w zależnościod udziału każdej z tych grup – podać skład gatunkowy i przeciętnywiek. Jeżeli w drzewostanie wszystkie gatunki wykazują różnowiekowość,to wiek określa się dla każdego gatunku. Przy określaniu przeciętnegowieku nie należy brać pod uwagę wieku pojedynczych drzewmłodszych lub starszych. W uprawach i młodnikach sztucznego pochodzenia,założonych w minionym okresie gospodarczym, wiek należyokreślać z dokładnością do 1 roku; wieku pojedynczych drzew starszych(przedrostów) oraz młodszych (pochodzących z poprawek i uzupełnień)nie należy brać pod uwagę. Wiek upraw trzeba określać wedługfaktycznego wieku sadzonek; nie należy się kierować tylko rokiem założeniauprawy.I/§ 32Wiek rębności – wyznacza czas osiągania celu gospodarowania i określasię jako:142

Słownik terminów i pojęć – leśnictwo– przeciętny wiek rębności dla głównych gatunków drzew w obrębachleśnych (odnoszony do gatunków panujących w drzewostanach),a przyjmowany dla: sosny, świerka, jodły, dębu i buka na podstawiewykazu, uzgodnionego w ministerstwie właściwym do spraw środowiska,dla pozostałych zaś gatunków ustalany podczas KTG, z zaleceniem,aby przyjmować go według poprzedniego planu urządzenia lasu,z uwzględnieniem żyzności siedliska i stanu zdrowotnego, w następującychorientacyjnych wysokościach:nmodrzew, klon, jawor, jesion – około 100 lat,ngrab, lipa, brzoza, olsza – około 80 lat,nosika, olsza odroślowa – około 60 lat,ntopola i olsza szara – około 40 lat,– wiek rębności drzewostanów, nazywany wiekiem dojrzałościrębnej drzewostanu lub wiekiem dojrzałości drzewostanu doodnowienia, określany dla poszczególnych drzewostanów podczastaksacji. Określenie indywidualnego wieku dojrzałości rębnej drzewostanupozwala na zdecydowane odejście od schematycznego podziałudrzewostanów na: bliskorębne, rębne i przeszłorębne, w kierunku elastycznegoprojektowania terminu rozpoczęcia procesu odnowieniaw drzewostanie: znacznie wcześniejszego – niż przeciętny wiek rębnościgatunku panującego – np. w wypadku przebudowy, ale też znaczniepóźniejszego, np. w wypadku drzewostanu o dobrym stanie zdrowotnym,pełniącego niezastąpioną rolę w ekosystemie.Przeciętny wiek rębności służy przede wszystkim do obliczenia etatówwedług dojrzałości w gospodarstwach: O, GZ, GPZ. Przeciętny wiekrębności gatunku panującego w drzewostanie może, lecz nie musi, byćzgodny z wiekiem rębności (wiekiem dojrzałości rębnej) tego drzewostanu.Dla drzewostanów młodszych (dla których określa się dwucyfrową jakośćhodowlaną) wiek rębności drzewostanu utożsamia się z przeciętnymwiekiem rębności określonym dla głównego (panującego) gatunkudrzewa w obrębie leśnym, natomiast dla drzewostanów starszych lub zakwalifikowanychdo przebudowy (dla których określa się jednocyfrowąjakość techniczną) wiek rębności drzewostanu (nazywany też wiekiemdojrzałości rębnej drzewostanu lub wiekiem dojrzałości do odnowieniadrzewostanu) określa się dla każdego drzewostanu oddzielnie.I/§ 24.2, § 83Ustalając gotowość drzewostanu do odnowienia, powinno się wziąć poduwagę:– kryteria przeciętne dla kraju oraz dla krain przyrodniczoleśnych (podanew części V tomu 3 IUL, w tabelach 1–5); w przypadku braku danychdla danej krainy należy wziąć pod uwagę kryteria dla kraju lub143

Słownik terminów i pojęć – leśnictwokrainy najbardziej zbliżonej pod względem warunków przyrodniczych(zgodnie z zaleceniami podanymi pod każdą z tabel),– lokalne warunki przyrodnicze (ilość opadów, mikroklimat, położenieitp.),– stan konkretnego drzewostanu, zwłaszcza warunki glebowe, warunkiwilgotnościowe oraz rodzaj i ilość światła dochodzącego do dna lasu.III/167Wniosek o zatwierdzenie planu urządzenia lasu zawiera następująceskładniki:– ogólny opis lasów nadleśnictwa zawierający wszystkie zestawienia i tabeledotyczące całego nadleśnictwa wraz z programem ochrony przyrody,– wykazy projektowanych cięć użytkowania rębnego, według poszczególnychobrębów leśnych,– mapy przeglądowe według obrębów leśnych (drzewostanów, siedlisk,cięć rębnych) oraz mapę sytuacyjną obszaru w granicach terytorialnegozasięgu nadleśnictwa i mapę sytuacyjno-przeglądową funkcji lasu.Co najmniej taki sam zbiór składników planu urządzenia lasu, jaki zostałprzedłożony do zatwierdzenia, podlega przechowywaniu w archiwumRDLP (w odpowiedniej składnicy dokumentacji urządzeniowej).Do nadleśnictw przekazuje się dodatkowo opisy taksacyjne (w formiebazy danych opisowych, przenoszonej bezpośrednio do SILP-LAS) orazmapy numeryczne (w formie bazy danych geometrycznych, która – poprzeprowadzeniu kontroli przewidzianej w standardzie LMN – przenoszonajest do SILP).Decyzję o ewentualnym wydruku i oprawie opisów taksacyjnych dlanadleśnictwa, RDLP i leśnictw (według stanu na pierwszy dzień obowiązywaniaplanu urządzenia lasu), oraz odpowiadających tym opisom mapgospodarczych i przeglądowych, podejmuje przewodniczący KTG (odpowiedniopodczas I lub II KTG).Projekt planu urządzenia lasu staje się planem urządzenia lasu po jegozatwierdzeniu – decyzją ministra środowiska.I/§ 131Wody gruntowo-glebowe – cecha pedogeniczna odmiany podtypu glebyokreślająca wody stokowe i źródliskowe, wpływające na rozwój i właściwościgleb na całej głębokości profilu. Są to odmiany: stokowe i źródliskowe.II/81Wskazania gospodarcze – są syntetycznym zakończeniem wykonanegona gruncie opisu taksacyjnego i tworzą podstawę do zestawienia zadańgospodarczych na najbliższy (w zasadzie dziesięcioletni) okres obowiązywaniaplanu urządzenia lasu. Wszelkie wskazania gospodarcze doty-144

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoczące użytkowania, hodowli i ochrony lasu oraz innych czynności gospodarczychpowinny uwzględniać perspektywiczne, średniookresowe i doraźnecele gospodarki leśnej oraz odpowiadać bieżącym potrzebom lasu.Przy określaniu sposobów postępowania gospodarczego należy stosowaćobowiązujące zasady i wytyczne, z uwzględnieniem lokalnych warunkówgospodarowania.I/§ 46.1–3Wtrącenia materiałów węglanowych – cecha geogeniczna odmianypodtypu gleby określana jako bryły materiału węglanowego lub odłamkiskał węglanowych w przestrzeni poziomu glebowego (nie dotyczy rędzini pararędzin).II/82Wydzielenie siedliskowe – podstawowa jednostka kartograficzna siedliskleśnych. Wydzielenie to w swym zasięgu jest jednolite pod względemtypu, odmiany, wariantu, rodzaju i stanu siedliska.II/p. 43Wykaz projektowanych cięć rębnych – jest składnikiem planu urządzenialasu, ilustrującym, wraz z mapą przeglądową cięć, możliwości lokalizacji –zgodnie z wymaganiami ładu przestrzennego i czasowego – wstępnychwskazań gospodarczych zapisanych na gruncie w kartach dokumentu źródłowegoopisu taksacyjnego lasu, jak również możliwości lokalizacji etatówobliczonych. Sporządza się go dla obrębu leśnego (z podaniem symbolugospodarstwa przy każdej pozycji wykazu), w kolejności oddziałówi pododdziałów, w tym oddzielnie dla poszczególnych działek manipulacyjnych(działek zrębowych, pasów, smug itp.). Jeżeli działka manipulacyjnaprzebiega przez kilka pododdziałów, to otrzymuje taki sam numer(kolejny w ramach ostępu), a łączna powierzchnia tej działki powinna byćw wykazie podsumowana. Działek manipulacyjnych nie przydziela się naposzczególne lata dziesięciolecia.I/§ 98.1–5Wyłączenie taksacyjne – każdy opisywany w oddziale szczegół, dla któregona mapie gospodarczej i w opisie taksacyjnym ustala się powierzchnię(wchodzącą w skład sumy powierzchni oddziału). Wyłączenia taksacyjne,którym nadaje się małe litery alfabetu łacińskiego, nazywają siępododdziałami, pozostałe natomiast – liniowymi wyłączeniami nieliterowanymi.I/§ 14.1Wysokość drzewostanu – przeciętną wysokość drzewostanu należy określaćdla poszczególnych gatunków drzew wchodzących w skład drzewostanu,145

Słownik terminów i pojęć – leśnictwooddzielnie dla każdego piętra, od 1 m wzwyż, w zaokrągleniu do pełnychmetrów, na podstawie pomiarów 5–10 drzew, wykonanych w miejscach reprezentatywnychdla danego drzewostanu (w zasadzie na tych samychdrzewach, na których wykonano pomiar pierśnicy).I/§ 35.2Wysokość nad poziomem morza – określa się na podstawie odpowiednichmap topograficznych (o skali nie mniejszej niż 1:25 000), z numerycznegomodelu terenu (o cięciu warstwicowym nie większym niż 10 m)lub ze wskazań GPS (o precyzji określania wysokości około 10 m).I/§ 23.6Występowanie gatunków domieszkowych:– pojedynczo – jeżeli domieszka występuje dość licznie i równomierniew całym drzewostanie,– miejscami – jeżeli domieszka występuje nierównomiernie, tylkow pewnych częściach drzewostanu.I/§ 31.4Wytrącenia pedogeniczne – cecha pedogeniczna odmiany podtypu glebyokreślana jako wytrącenia w profilu glebowym na różnych głębokościach.Są to odmiany: scementowane, węglanowe, żelaziste, próchniczno-żelaziste,orsztynowe, zaciekowe.II/81Wytyczne do zmian granic i numerów oddziałów:– utrzymanie, w możliwie największym stopniu, dotychczasowego podziałupowierzchniowego i dotychczasowej numeracji oddziałów,– powierzchnie oddziałów oraz przebieg linii i ich szerokość dla nowoprzyjętych gruntów powinny być dostosowane do podziału powierzchniowegocałego obiektu,– zmiany granic oddziałów dla terenów górskich, podgórskich i wyżynnych,należy przedstawiać na mapach z warstwicami,– nowe oddziały, utworzone w wyniku przyjęcia gruntów, oznacza sięnumerami oddziałów przyległych z dodaniem dużych liter alfabetu łacińskiegolub kolejnymi numerami następującymi po najwyższym numerzew obrębie; można również przyjmować numery z istniejącychprzerw w numeracji,– w opisach taksacyjnych należy odróżnić linie projektowane od linii istniejących,podając dla projektowanych – powierzchnię oraz miąższośćgrubizny brutto, przewidzianą do pozyskania w ramach poszerzeniatych linii.I/§ 9.3146

Słownik terminów i pojęć – leśnictwoZabagnienie gleb torfowych i mułowych – cecha pedogeniczna odmianypodtypu gleby określona na podstawie stopni rozkładu torfu i mułuoraz aktualnej struktury agregatowej materiału organicznego. Wyróżniasię odmiany: silnie zabagnioną, średnio zabagnioną, słabo zabagnioną.II/81Zadrzewienie (wskaźnik zadrzewienia) – do określenia wskaźnika zadrzewieniastosuje się Tablice zasobności i przyrostu drzewostanów, zestawioneprzez B. Szymkiewicza (Wydanie V, PWRiL, Warszawa 1986).Dla sosny należy stosować tablice A – silniejsze zabiegi pielęgnacyjne, natomiastdla dębu i buka – tablice B – słabsze zabiegi pielęgnacyjne. Dlagatunków nie objętych Tablicami zasobności i przyrostu drzewostanównależy stosować tablice gatunków drzew o zbliżonej dynamice rozwoju:– dla topoli i wierzby – według osiki,– dla klonu, jaworu i lipy – według buka,– dla wiązu i grabu – według dębu,– dla pozostałych gatunków nie objętych tablicami – według brzozy.Wskaźnik zadrzewienia drzewostanu należy ustalać na podstawie stosunkuoszacowanej miąższości grubizny drzewostanu na 1 ha (zasobności)do zasobności grubizny tabelarycznej – dla tego samego gatunkudrzewa, o tej samej klasie bonitacji drzewostanu i w tym samym wieku –określonej w tablicach jako łączna zasobność grubizny drzewostanugłównego i podrzędnego. Ten sposób określania wskaźnika zadrzewieniaobowiązuje w drzewostanach, w których wszystkie gatunki wchodzącew jego skład wykazują miąższość grubizny.• W drzewostanach mieszanych, z powodu braku odpowiednich tablic,wskaźnik zadrzewienia należy obliczać dla całego drzewostanu (jakosumę zadrzewień gatunków wchodzących w skład tego drzewostanu).• Dla upraw i młodników niewykazujących miąższości grubizny, wskaźnikzadrzewienia przyjmuje się jako równy udatności (procentowi pokryciapowierzchni, wyrażonemu w ułamku dziesiętnym).• W młodnikach mieszanych, w których tylko część gatunków wykazujemiąższość grubizny, obowiązuje również sposób określania wskaźnikazadrzewienia według procentu pokrycia powierzchni.• W drzewostanach dwupiętrowych wskaźnik zadrzewienia określa sięoddzielnie dla każdego piętra.• W klasie odnowienia i klasie do odnowienia, wskaźnik zadrzewieniapodaje się oddzielnie dla starodrzewu i dla młodego pokolenia,w każdym przypadku – w odniesieniu do powierzchni manipulacyjnejdrzewostanu.Wskaźnik zadrzewienia określony podczas taksacji podlega – podobniejak oszacowana w drzewostanie miąższość grubizny – korekcie, w wynikuodpowiedniego wyrównania (z zastosowaniem równań regresji)miąższości oszacowanej w drzewostanach do miąższości całych klas lub147

Słownik terminów i pojęć – leśnictwopodklas wieku, ustalonej w wyniku pomiaru miąższości w warstwach gatunkowo-wiekowych,zgodnie z zasadami przyjętej statystycznej metodyreprezentacyjnej.I/§ 37Zagęszczenie drzew – określają wskaźniki zagęszczenia przyjęte na podstawieodpowiednich tablic liczby drzew w drzewostanach. Do czasuwprowadzenia takich tablic do praktyki, pojęcie „zagęszczenie” wykorzystujesię do oceny wskaźnika zagęszczenia w warstwach drzewostanuo zwarciu pełnym, umiarkowanym i przerywanym:– zwarcie pełne:nzagęszczenie nadmierne (przegęszczone młodniki, np. w wyniku naturalnegoodnowienia świerkiem),nzagęszczenie bardzo duże (drzewa stosunkowo cienkie, często występująznaczne ilości posuszu),nzagęszczenie duże;– zwarcie umiarkowane:nzagęszczenie umiarkowane oraz umiarkowane miejscami duże,nzagęszczenie umiarkowane miejscami przerywane,– zwarcie przerywane:nzagęszczenie przerywane oraz przerywane miejscami umiarkowane,nzagęszczenie przerywane miejscami luźne.I/§ 34.3Zalesienia porolne – drzewostany rosnące na gruntach porolnychw pierwszym pokoleniu, a także w drugim pokoleniu, jeżeli w pierwszym,z powodu chorób grzybowych, nie dotrwały one do wieku dojrzałościrębnej.I/§ 26.5Zasobność miąższości grubizny drzewostanów na 1 ha – określanajest szacunkowo w ramach taksacji, z wykorzystaniem relaskopowychpowierzchni próbnych, dla gatunków wchodzących w skład drzewostanu,przy czym wyniki szacunku należy zaokrąglać do 5 m 3 . Miąższośćgrubizny drzew opisanych jako przestoje, nasienniki i przedrosty orazmiąższość drzew określonych jako zadrzewienia należy szacować dla całejpowierzchni pododdziału podczas taksacji (według gatunków drzewz dokładnością do 1 m 3 ). Dopuszcza się przy tym uproszczony sposóbokreślania miąższości na podstawie przeciętnych elementów pierśnicyi wysokości oraz liczby drzew. Sposób ten może być również stosowanyprzy określaniu zasobności płazowin. Oszacowana podczas taksacjidrzewostanu zasobność grubizny podlega korekcie, polegającej na jejodpowiednim wyrównaniu (z zastosowaniem równań regresji), do miąższościustalonej dla klas i podklas wieku, w wyniku pomiaru miąższości148

Słownik terminów i pojęć – leśnictwo– statystyczną metodą reprezentacyjną – w warstwach gatunkowo-wiekowych.Po korekcie następuje ostateczne określenie miąższości w drzewostanie,tj. miąższości na całej powierzchni (w zaokrągleniu do 5 m 3 )oraz zasobności na 1 ha (w zaokrągleniu do 1 m 3 ), wraz z obliczeniemzadrzewienia.I/§ 42Zgodność składu gatunkowego drzewostanu z siedliskiem – w oceniestopnia zgodności składu gatunkowego drzewostanu z siedliskiem wyróżniasię dwie grupy drzewostanów:– uprawy i młodniki, które porównuje się z orientacyjnym składem gatunkowymupraw, przyjętym w poprzednim planie urządzenia lasu,– pozostałe drzewostany, które porównuje się z gospodarczym typemdrzewostanu (GTD) – jako wzorcem – ustalonym podczas I KTG dlaposzczególnych siedlisk, z uwzględnieniem GTD określanego dla każdegodrzewostanu.I/§ 40.1Zręby – powierzchnie pozbawione drzewostanu w ciągu ostatnich 2 lat,a w razie klęsk żywiołowych w ciągu ostatnich 5 lat.I/§ 14.8.2. bZwarcie – wynika ze stopnia konkurowania koron drzew i określane jestw czterostopniowej skali:– pełne (korony drzew stykają się brzegami lub częściowo zachodzą nasiebie),– umiarkowane (między koronami występują wąskie przerwy, w tymprzerwy, w które zmieścić się może jedno drzewo),– przerywane (między koronami występują szerokie przerwy, w którełatwo zmieści się jedno, a nawet dwa drzewa),– luźne (w drzewostanie brak konkurencji między drzewami).W drzewostanach o budowie przerębowej określa się zwarcie pionowe,w skali czterostopniowej – jak wyżej.I/§ 34.1–2

Słownik terminów i pojęć – geomatyka4.2. Z zakresu geomatykiWiększość określeń została zdefiniowana na podstawie opracowania Systeminformacji przestrzennej w Lasach Państwowych – podręcznik użytkownikaleśnej mapy numerycznej, wydanego staraniem Dyrekcji GeneralnejLasów Państwowych (Bogucki, Wydawnictwo Naukowe s.c., Warszawa2000). Autorzy haseł (w porządku alfabetycznym): T. Bartoszewski,K. Będkowski, M. Czuba, J. Gaździcki, W. Karaszkiewicz, A. Konieczny,D. Korpetta, S. Kosiński, J. Mozgawa, K. Okła, H. Olenderek, T. Olenderek,A. Pajda, E. Piekarski, W. Plutecki, R. Smoliński, R. Wójcik. Wykorzystanotakże hasła z Encyklopedii multimedialnej (FOGRA 1999) orazEncyklopedii powszechnej (PWN 1996).W sytuacji, gdy występuje więcej niż jedna definicja hasła, w nawiasachpodano nazwiska autorów bądź źródła poszczególnych wersji.Agregacja zob. Generalizacja.Aktualizacja mapy numerycznej – proces przystosowywania bazy geometrycznejdo zmian, jakie zaistniały w czasie użytkowania systemu informacjiprzestrzennej, powiązany ściśle z procesem poprawiania bazyopisowej.Analizy przestrzenne– badanie relacji pomiędzy lokalizacją obiektów względem siebie.(W. PLUTECKI)– operacja, której celem jest takie zbadanie i interpretacja danych, prowadzącado wydobycia lub stworzenia nowych informacji, spełniającychokreślone warunki przestrzenne. Obejmuje ona także takie funkcje151

Słownik terminów i pojęć – geomatykajak nakładanie się określonych informacji w granicach obiektu, tworzeniebuforów oraz takie pojęcia, jak: zawieranie się, przecinanie,stykanie. Do analiz przestrzennych należy zaliczyć również badaniedynamiki zjawisk przyrodniczych, czyli ocenę zmian w czasie. Analizydotyczą przede wszystkim danych wektorowych, ale wykonywane sąrównież z użyciem modelu rastrowego. (K. OKŁA)Analizy sieciowe – zestaw funkcji działających na obiektach liniowych,będących elementami komunikacyjnymi mapy (drogi, linie oddziałowe,ścieżki). Umożliwiają one określenie np. najkrótszej drogi dojazdu pomiędzydwoma punktami mapy po drogach spełniających określone kryterium(np. szerokość > 3 m). Inne przykłady analiz sieciowych to: optymalizacjatrasy przejazdu pomiędzy wieloma punktami, pokazanie buforówodległości od określonych punktów (biorąc pod uwagę odległośćdojazdu po istniejących drogach) itp.Aplikacje użytkowe leśnej mapy numerycznej – moduły leśnej mapy numerycznejbazujące na jej standardzie, ułatwiające generowanie najczęściej używanychmap tematycznych i raportów oraz innych czynności związanychz eksploatacją mapy numerycznej. Aplikacje użytkowe musi wyróżniać przyjaznyinterfejs użytkownika, czyli powinny się one charakteryzować łatwościąi prostotą obsługi, nawet przez personel, który nie został dostatecznie przeszkolonyz zakresu SIP. Powinny one być wyposażone w zestaw funkcji potrzebnychna danym stanowisku pracy (wykonywanie określonych map tematycznych,zestawień, wykresów oraz specjalistycznych analiz). Aplikacje temogą być uzupełnieniem nakładki lub przeglądarki.Atrybut – informacja tabelaryczna – dana opisowa lub numeryczna znajdującasię w tabeli atrybutów, stanowiącej część bazy danych (opisowychlub geometrycznych).Autonumer zob. Klucz w bazie danych.Baza danych– zbiór bądź zbiory danych mające określoną strukturę wewnętrzną, odzwierciedlającąw pewien sposób znaczenie i sens zawartych informacji,przechowywany na stałych nośnikach pamięci. Dostęp do żądanejinformacji odbywa się za pośrednictwem wyspecjalizowanych programów.(ENCYKLOPEDIA MULTIMEDIALNA)– zbiór uporządkowanej w określony sposób informacji. Mówiąc o bazachdanych w SIP, mamy na myśli cyfrowy zapis informacji. Rozróżniamyw nim: relacyjny model danych (najpowszechniej obecnie stosowany),hierarchiczny model danych, sieciowy model danych orazobiektowe bazy danych. (A. KONIECZNY, K. OKŁA)152

Baza geometryczna, baza geograficzna, graficzna baza danych– cyfrowe odzwierciedlenie mapy, tzn. każdy obiekt na mapie jest zakodowanyw postaci zbioru znaków i cyfr. Cechą charakterystyczną geograficznejbazy danych jest to, że reprezentuje ona różne kategoriecech zjawisk. Każdemu z obiektów towarzyszy identyfikator. (A. KO-NIECZNY)– uporządkowany zbiór współrzędnych punktów, w określonym odwzorowaniukartograficznym. (K. OKŁA)Baza opisowa, dane opisowe – uporządkowany zbiór informacji, najczęściejw formie tabelarycznej, opisującej zinwentaryzowany stan rzeczylub zjawisk. Baza opisowa, w rozumieniu SIP, często bywa podstawą dogenerowania map tematycznych.Bitmapa zob. Model rastrowy; Raster.Słownik terminów i pojęć – geomatykaBuforowanie – wyznaczanie obszaru w zadanej odległości od buforowanegoobiektu. Jest to funkcja analizy przestrzennej, tworząca noweobiekty, zapisywane jako poligony.CAD (ang. Computer Aided Design)– projektowanie wspomagane komputerowo. Dziedzina i typ oprogramowaniasłużącego do projektowania maszyn, urządzeń lub ich fragmentów.Zadaniem komputera jest wykonanie wszystkich obliczeń inżynierskich,rysunków konstrukcyjnych, a często także symulacja działania projektowanegourządzenia. (ENCYKLOPEDIA MULTIMEDIALNA)– system grafiki komputerowej przeznaczony do tworzenia i modyfikowaniarysunków technicznych. Były podejmowane próby zaadaptowaniatego systemu do budowania kartografii cyfrowej (której jest pierwowzorem),ale ze względu m.in. na ograniczone możliwości przypisywaniadanych atrybutowych ma obecnie mniejsze znaczenie praktycznew tym zakresie. (K. OKŁA)CASE (komputerowo wspomagana inżynieria oprogramowania/systemów– ang. Computer Aided Software/System Engineering) – narzędzia(programy komputerowe), które wspomagają ogólnie rozumiane wytwarzanieoprogramowania, koncentrują się na fazach analizy i projektowaniaoraz bezpośrednim wykorzystaniu wyników tych faz podczasimplementacji.Centroid – punkt określający geometryczny środek obiektu lub zbioruobiektów. Położenie centroidu ma znaczenie głównie przy tworzeniuetykiet, a w niektórych przypadkach jest elementem wiążącym obiektz informacją opisową.153

Słownik terminów i pojęć – geomatykaCMYK (ang. Cyjan, Magenta, Yellow, Black) – sposób opisu barwy za pomocączterech parametrów (niebiesko-zielony, purpura, żółć, czerń – oznaczonaliterą K dla odróżnienia Black – czarnego od Blue – niebieskiego), z którychpierwsze trzy są odpowiednio dopełnieniami barw, używanych do opisuRGB (czerwonej, zielonej i niebieskiej), do światła białego. Dzięki tej właściwościCMYK lepiej nadaje się do opisu barwy w druku, gdzie rolę gra pochłanianieświatła przez farbę drukarską, natomiast RGB – do wyświetlaniakoloru na monitorze, gdzie światło jest emitowane.Cyfrowy obraz teledetekcyjny – typ danych przestrzennych, bazującychna formie rastra. Każdy piksel zawiera informację o odbitym lub emitowanymod obiektów terenowych promieniowaniu elektromagnetycznym.Informacja przestrzenna w obrazie jest zawarta w pikselach. Cyfrowąreprezentacją obrazu jest plik o określonym formacie. Cyfrowe obrazyteledetekcyjne informują zwykle o własnościach odbiciowych lubemisyjnych obiektów w różnych zakresach promieniowania elektromagnetycznego.Czas – czwarty (obok współrzędnych x, y, z) element systemu informacjiprzestrzennej umożliwiający analizę porównawczą danych przestrzennychw zadanym przedziale czasowym.Dane – dowolne informacje zapisane cyfrowo i przetwarzane przez komputer;w rozumieniu GIS-u – zgrupowane i uporządkowane w sposóbpozwalający na przypisanie ich do bazy danych opisowych lub geometrycznych.Dane obrazowe – cyfrowo przedstawiony obraz terenu poddający się obróbcekomputerowej i analizom przestrzennym.Dane opisowe zob. Baza opisowa.Dane przestrzenne, geometryczne, graficzne – wszelkie informacjemające odniesienie do dowolnego terenu, mogące zostać zlokalizowanewspółrzędnymi X, Y i opcjonalnie Z.Deseń zob. Szrafura.Diagram – forma graficznej prezentacji wartości danych ilościowych.Digimetr zob. Digitizer.Digitalizacja – proces zamiany analogowej postaci mapy do postaci numerycznej,odbywający się najczęściej za pomocą digitizera lub metodą154

Słownik terminów i pojęć – geomatykawektoryzacji na ekranie komputera. Wyróżnia się digitalizację manualną,półautomatyczną i automatyczną. Digitalizowane powinny być oryginałymap. Odbitki ksero, ozalidy itp. nie są materiałami kartometrycznymii powinny być wykluczone jako podstawowy materiał źródłowy dopozyskiwania danych geometrycznych.Digitalizacja automatyczna – rodzaj digitalizacji, w którym proces zmianyobrazu rastrowego na obiekty wektorowe działa nieprzerwanie bezudziału operatora.Digitalizacja manualna – rodzaj digitalizacji, w którym proces zmianyobrazu rastrowego na obiekty wektorowe dokonuje się przy ciągłymudziale operatora.Digitalizacja półautomatyczna – rodzaj digitalizacji, w którym proceszmiany obrazu rastrowego na obiekty wektorowe dokonuje się przy kontrolowanymudziale operatora.Digitizer, digimetr, stół digitizerski – narzędzie do manualnej digitalizacjiw postaci specjalnego stołu z aktywnym elektronicznym blatem, naktórym umieszczona jest mapa analogowa lub inny rysunek rastrowy(np. zdjęcie lotnicze) oraz wyposażone w charakterystyczną mysz (kursor)z celownikiem. Urządzenie odczytuje i zapisuje współrzędne punktówwskazywanych przez celownik. Digitalizacja może być prowadzonana przyrządach wyposażonych w stół wytwarzający pole elektromagnetycznelub też za pomocą digimetrów ze sztywnymi ramionami, po którychporuszają się przetworniki analogowo-cyfrowe. Pierwszy rodzaj digimetrówumożliwia zazwyczaj digitalizację tylko takich materiałów,które nie powodują zakłóceń pola elektromagnetycznego, tj. np.: podkładówpapierowych, kalki, folii z tworzywa sztucznego itp. Na ogół niemożna za pomocą tych digimetrów digitalizować map wykonanych napłytach aluminiowych.Długość geodezyjna – kąt zawarty pomiędzy płaszczyzną zawierającą południkzerowy elipsoidy a płaszczyzną zawierającą południk wyznaczanegopunktu elipsoidy.Długość geograficzna – kąt dwuścienny między płaszczyznami południków,z których jedna przechodzi przez obserwatorium astronomicznew Greenwich pod Londynem, a druga przez dany punkt na Ziemi, oznaczanasymbolem λ.dpi (ang. dots per inch) – rozdzielczość obrazów rastrowych przyjmowanajako liczba pikseli na cal.155

Słownik terminów i pojęć – geomatykaDTM zob. Numeryczny Model Terenu.DtP (ang. Desktop Publishing) – technika skomputeryzowanego składudrukarskiego. DtP jest często stosowana przy komputerowym składzieksiążek i czasopism, w tym także w poligrafii kartograficznej.Edycja warstw – dodawanie, usuwanie lub zmiana geometrii obiektóworaz położenia i treści informacji opisowych.Eksploatacja leśnej mapy numerycznej – proces użytkowania leśnejmapy numerycznej o różnym stopniu szczegółowości, polegający na generowaniumap i raportów oraz prowadzeniu analiz i symulacji przestrzennychużytecznych w zarządzaniu Lasami Państwowymi.Ekspozycja zob. Wystawa terenu.Ekwidystanty – linie łączące na mapie punkty jednakowo odległe od danegopunktu lub linii.Elementy graficzne zob. Obiekty mapy numerycznej.Elipsoida obrotowa, sferoida ziemska – powierzchnia powstała w wynikuobrócenia elipsy wokół jednej z osi. Wprowadzona w miejsce geoidy,jako powierzchnia zastępcza, gdyż ze względu na różnorodność mas otaczającychgeoidę oraz ich wpływ na jej przebieg w danym obszarze,określenie matematyczne powierzchni geoidy (wyznaczenie jej równaniamatematycznego) jest rzeczą niemożliwą, a jest to wymaganym warunkiemw zagadnieniach odwzorowań kartograficznych. W celu zminimalizowaniazniekształceń obrazu rzeczywistego, wymiary i kształt elipsoidysą tak dobierane, aby na danym obszarze powierzchnia elipsoidynajlepiej przylegała do powierzchni geoidy.Encja – używane w teorii baz danych pojęcie – wytrych oznaczającewszystko to, co realnie istnieje lub można sobie pomyśleć (D. C. TSI-CHRITZIS, F. H. LOCHOVSKY). Encje tego samego typu tworzą zbiory encjii te mogą stanowić zawartość bazy danych. Encja może oznaczać zarównowydzielenie, jak i piętro drzewostanu, czy gatunek w piętrze.Każdą encję charakteryzuje zestaw atrybutów.ESRI (ang. Environmental Systems Research Institute) – Instytut BadańSystemów Środowiskowych, utworzony w 1969 roku w Redlands, w Kalifornii,pionierski pod względem tworzenia użytkowego oprogramowaniaGIS.156

Etykiety – napisy przypisane do obiektów graficznych tworzone na podstawietabeli atrybutów.Ewidencja gruntów i budynków – jednolity dla kraju, systematycznie aktualizowanyzbiór informacji o gruntach i budynkach, ich właścicielachoraz innych osobach fizycznych i prawnych władających tymi gruntamii budynkami.Filtracje obrazów cyfrowych – procedury teledetekcyjne wielopikselowegoprzetwarzania obrazów cyfrowych. Działają w kierunku uczytelnieniaszczegółów, wzmocnienia lub osłabienia wyrazistości elementówliniowych w obrazie oraz często w kierunku osłabienia zakłóceń radiometrycznych.Format – ściśle ustalony sposób zapisu na dysku komputera konkretnegotypu informacji, a przy plikach mapowych – dodatkowo – w określonymodwzorowaniu. Każdy program zapisuje pliki we własnym formacie. Plikmoże zostać odczytany w programie innym niż został utworzony po poddaniugo konwersji.Formy prezentacji kartograficznej zob. Prezentacje kartograficzne.Fotografia lotnicza zob. Zdjęcie lotnicze.Słownik terminów i pojęć – geomatykaFotogrametria– nauka zajmująca się odtwarzaniem – na podstawie zdjęć lotniczych – wymiarówobiektów terenowych. (J. MOZGAWA)– pomiar zeskanowanego zdjęcia lotniczego na specjalnych komputerachumożliwiających obserwację stereoskopową obrazu z wykorzystaniemzjawiska polaryzacji światła lub na zwykłych komputerach – dzięki programompozwalającym na oglądanie modelu przestrzennego utworzonegoz pary zeskanowanych zdjęć lotniczych z użyciem stereoskopu lustrzanego(np.: VSD – Video Stereo Digitizer). (D. KORPETTA)Fotointerpretacja – proces uzyskiwania ze zdjęć informacji, uzupełnionychinformacjami uzyskanymi na gruncie, ułatwiającymi i zwiększającymidokładność opracowań. Jest to złożony proces psychologiczno--fizjologiczny, w którym dużą rolę odgrywa posiadana przez fotointerpretatorawiedza z dziedziny, na użytek której prowadzona jest fotointerpretacja.Generalizacja – w procesie edycji warstw mapy wektorowej – eliminacjaniektórych węzłów z zastosowaniem zdefiniowanej selekcji.157

Słownik terminów i pojęć – geomatykaGeneralizacja, agregacja – w procesie pozyskiwania danych źródłowych– uogólnianie szeregu danych rozproszonych, polegające na ich pogrupowaniui przypisaniu do mniejszej liczby reprezentujących je obiektów.Dochodzenie od szczegółu do ogółu. Zwykle w procesie generalizacjinastępuje koncentracja cech właściwych wszystkim generalizowanymobiektom, a pomija się cechy różniące je. W praktyce LP generalizacjastosowana jest do analizy danych na wyższych niż podstawowy szczeblachich powstawania.Generowanie map – wyświetlenie – skomponowanej z istniejących warstw –mapy na ekranie komputera, wydrukowanie jej lub wyplotowanie.Geodezja – nauka, której przedmiotem jest wykonywanie pomiarów zmierzającychdo określenia kształtów i rozmiarów Ziemi oraz do wyznaczeniawzajemnego położenia punktów na jej powierzchni.Geografia – nauka badająca przestrzenne zróżnicowania komponentówpowłoki ziemskiej pod względem przyrodniczym i społeczno-gospodarczymoraz związki między nimi.Geoida – abstrakcyjna powierzchnia stałego potancjału siły przyspieszeniaziemskiego. W interpretacji geometrycznej: powierzchnia, którąutworzyłyby spokojne wody oceanów, gdyby nie istniały lądy.Geokod zob. Klucz w bazie danych.Geokodowanie – przypisywanie rekordom bazy danych Współrzędnychgeograficznych, często utożsamiane z umiejscawianiem obiektów namapie adresowej.Geomatyka – nauka na gruncie informatyki, integrująca wszelkie działaniaukierunkowane na pozyskanie, przetwarzanie i udostępnianie informacjiprzestrzennych. W ramach geomatyki zwykle wyróżnia się jejdziały merytoryczne, zwane również technologiami informacji przestrzennejlub technologiami geomatyki: systemy globalnego wyznaczaniapozycji (GPS), istotnie przetransformowaną, stosownie do używanychśrodków technicznych geodezję i kartografię, teledetekcję z fotogrametrią,numeryczny model rzeźby terenu, systemy informacji przestrzennej.Efektywność technologii geomatyki jest niewspółmierniewyższa od tradycyjnych metod inwentaryzacji i przetwarzania danychprzestrzennych.Geometryczna baza danych zob. Baza geometryczna.158

Geoprzedstawienia w internecie – mapy zamieszczane w internecie, mającepostać: obrazów skanowanych, zdjęć cyfrowych, modeli trójwymiarowych,interaktywnych (opracowanych zgodnie z potrzebami użytkowników),multimedialnych oraz pełnych systemów informacji geograficznej.GIS– pakiet oprogramowania profesjonalnego do budowy systemu informacjiprzestrzennej oraz do późniejszej jego eksploatacji. (J. GAŹDZICKI)– profesjonalny, komercyjny pakiet oprogramowania – narzędzie, którymmożna zbudować SIP. (D. KORPETTA)GPS zob. System globalnego wyznaczania pozycji.Graficzna baza danych zob. Baza geometryczna.Grafika komputerowa – dział informatyki zajmujący się zagadnieniamiprzetwarzania i prezentacji informacji graficznych.Hierarchiczny model danych – model bazy danych mający strukturębezpośredniej zależności, w której poszczególne tabele z hierarchii poziomówważności są ze sobą powiązane w bezpośrednim porządku „poziomwyższy ⇔ poziom niższy”, nie łącząc się z innymi tabelami tego samegopoziomu. Zaletą takiej bazy danych jest dość duża szybkość działania,wadą zaś – powstawanie nadmiarowych danych.Hipsometria – przedstawianie wyników pomiarów wysokości punktów terenunad poziomem morza oraz ich interpretacja.ID zob. Klucz w bazie danych.Identyfikator zob. Klucz w bazie danych.Indeks zob. Klucz w bazie danych.Informacje zob. Dane.Informacje opisowe zob. Baza opisowa.Słownik terminów i pojęć – geomatykaInformacje przestrzenne– informacje o rozmieszczeniu geograficznym i cechach obiektów.(J. MOZGAWA)– informacje o położeniu, geometrycznych właściwościach i przestrzennychrelacjach obiektów, które mogą być identyfikowane w odniesieniudo Ziemi. (D. KORPETTA)159

Słownik terminów i pojęć – geomatykaInstrukcja K-1 „Podstawowa mapa kraju” – instrukcja ustalająca zasadywykonywania mapy zasadniczej w systemie numerycznym i w postaci klasycznej,wprowadzona do stosowania 16.05.1995 r. przez Głównego GeodetęKraju.Interfejs – punkt styku między komputerem a urządzeniem peryferyjnym,jak również pomiędzy dwoma programami, bądź też między komputerema użytkownikiem (tzw. interfejs użytkownika).Interpolacja warstwic – zagęszczanie warstwic przez matematyczne wyliczaniepunktów pośrednich pomiędzy sąsiadującymi warstwicami jużistniejącymi, przez które wkreśla się dodatkowe linie obrazujące warstwicepośrednie (interpolowane).Interpretacja danych teledetekcyjnych – proces wnioskowania, wykorzystującyskojarzenia wiadomości merytorycznych interpretatora z informacjąuzyskaną z cyfrowych obrazów teledetekcyjnych.Izohipsa zob. WarstwicaIzolinie – linie łączące na mapie jednakowe wartości liczbowe. Wyznaczanesą zwykle na podstawie interpolacji między punktami, dla których danezjawisko przyjmuje znane wartości. Opisujące określone zjawiskaizolinie mają swoje indywidualne nazwy. I tak np.:– izohipsy, to linie równych wysokości nad poziomem morza, zwanerównież poziomicami lub warstwicami;– izotermy, to linie jednakowych temperatur;– izohaliny, to linie jednakowego zasolenia wód;– izochory, to linie jednakowych odległości od linii kolejowych;– izofeny, to linie jednakowego początku kwitnienia roślin;– izodaty, to linie jednakowego rozprzestrzeniania (lub cofania) się zjawiskw określonych okresach czasu.Kalibracja rastra, rejestracja – transformacja rastra do przyjętegow systemie informacji przestrzennej układu współrzędnych.Kartodiagram– sposób przedstawienia dowolnego zjawiska za pomocą statystycznychdiagramów (strukturalnych lub zmienności), rozmieszczonych na mapiekonturowej, wewnątrz jednostek przestrzennych. Diagramy te określająstan lub dynamikę zmian zjawisk fizyczno-geograficznych albospołeczno-gospodarczych. (ENCYKLOPEDIA MULTIMEDIALNA)– mapa, na której ilościowa charakterystyka zjawisk i obiektów przedstawionajest za pomocą diagramów, których jeden z parametrów (np.160

Słownik terminów i pojęć – geomatykadługość boku kwadratu lub promień koła) określa wartość liczbowązjawisk lub obiektów. Podstawowe typy kartodiagramów, to:– punktowy – za pomocą diagramów przedstawione są ilościowe charakterystykipunktów;– liniowy – określa ilościową charakterystykę obiektów liniowych; podstawowymparametrem jest szerokość linii-diagramu;– powierzchniowy – określa ilościową charakterystykę powierzchniowychjednostek odniesienia. (T. OLENDEREK, W. KARASZKIEWICZ)Kartodiagram ciągły – odmiana kartodiagramu, w której każdy diagramznajdujący się na danej mapie będzie miał indywidualny wymiar, zgodnyz rzeczywistym natężeniem reprezentowanego przezeń zjawiska (lubz wielkością obiektu). W efekcie, teoretycznie na mapie może nie byćdiagramów tej samej wielkości.Kartodiagram skokowy – odmiana kartodiagramu polegająca na zgrupowaniuzbioru wartości, jakie przyjmuje dane zjawisko w przedziałyklasowe. Dla każdej klasy buduje się jeden rodzaj diagramu o stałychwymiarach. W ten sposób na mapie znajdzie się tyle rodzajów różniącychsię wielkością diagramów, na ile klas podzielony został badanyzbiór wartości.Kartografia – nauka o metodach sporządzania, powielania i o zastosowaniumap. Definicja Brytyjskiego Towarzystwa Kartograficznego z 1964 r. podaje,że jest to nie tylko nauka i technologia, ale też sztuka sporządzania maporaz ich badanie jako dokumentów naukowych, a także dzieł sztuki.Kartogram– mapa tematyczna przedstawiająca zmiany natężenia danego zjawiskaw poszczególnych wydzielonych na mapie jednostkach za pomocązmiany natężenia barwy lub szarości. (ENCYKLOPEDIA MULTIME-DIALNA)– mapa tematyczna, na której prezentacja danych ilościowych, odniesionychdo powierzchni i podzielonych na klasy, jest przedstawiana zapomocą logicznie uporządkowanych barw, deseni lub stopni szarości.(T. OLENDEREK)– ilościowa metoda prezentacji kartograficznej zjawisk polegająca napokryciu określonych jednostek przestrzennych barwą lub deseniemzależnym od intensywności natężenia w tych jednostkach badanegozjawiska. (W. KARASZKIEWICZ)Kartogram dazymetryczny – odmiana kartogramu, w którym układ podstawowychjednostek zależy od zmienności natężenia badanego zjawiska.Często jest on wykonywany na bazie mapy kropkowej.161

Słownik terminów i pojęć – geomatykaKartometria – dział kartografii, a także miernictwa, zajmujący się metodamiwykonywania i analizą dokładności pomiarów różnych obiektów geograficznychna mapach, z uwzględnieniem wpływu zniekształceń odwzorowawczychna wyniki pomiarów takich wielkości, jak: kąty, pola, długości.Kartometryczność – cecha mapy oznaczająca, że obraz mapy może byćwykorzystywany do wykonywania pomiarów, w celu określenia cech ilościowychprezentowanych zjawisk i obiektów (liczebność, rozmiar, odległość,powierzchnia). Kartometryczność mapy uzyskuje się przez zastosowanieścisłych formuł matematycznych odzwierciedlających nieregularnąbryłę Ziemi na płaszczyźnie mapy. Odróżnia to mapę od planów,które ogólnie nie mają tej właściwości.Kartowanie – metoda badań geograficznych, polegająca na zapisie jakiegośzjawiska w postaci mapy na podstawie studium terenowego, zdjęciakartograficznego, ankiety, spisu.Kataster – urzędowy spis gruntów i budynków, będący m.in. podstawą dozakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych. Częścią katastru jest wielkoskalowamapa katastralna.Klasyfikacja systemów informacji przestrzennej – systemy informacjiprzestrzennej mogą być klasyfikowane według różnych kryteriów: obszaru(systemy obiektowe, lokalne, regionalne, krajowe), źródłowościinformacji (informacja pierwotna, wtórna – zagregowana, przetworzona),zakresu użytkowania (jeden konkretny użytkownik, wielu użytkowników),struktury funkcjonalnej (scentralizowane, rozproszone), przeznaczeniai innych.Klasyfikacja nadzorowana – metoda rozpoznawania obrazów ze scensatelitarnych, w której analityk bezpośrednio uczestniczy w procesie.Klasyfikacja nienadzorowana – w pełni zautomatyzowana metoda rozpoznawaniaobrazów ze scen satelitarnych, w której analityk tylko definiujena wstępie parametry systematyki klasyfikacyjnej.Klasyfikacje obrazów cyfrowych – procedury teledetekcyjne zastępowaniawizualnych analiz obrazu technikami automatycznej identyfikacjiklas obiektów w obrazie. Procedury klasyfikacji wykorzystują algorytmyklasyfikacyjne, bazujące na cechach spektralnych obrazów. Do klasyfikacjinadzorowanej i klasyfikacji nienadzorowanej można wykorzystywaćzarówno kanały z oryginalnego obrazu teledetekcyjnego, jak równieższtucznie utworzone kanały, dla których wartości poszczególnychpikseli są wyliczane przez operacje międzykanałowe.162

Klucz fotointerpretacyjny – algorytm matematyczno-logiczny ułatwiającyautomatyczną lub półautomatyczną interpretację zdjęcia lotniczegolub zobrazowania satelitarnego.Klucz w bazie danych, indeks, geokod, klucz podstawowy – jedno lubkilka pól unikalnych (niepowtarzalnych) w obrębie tabeli relacyjnego modelubazy danych. Przy tabelach relacyjnych – klucz tabeli nadrzędnej.Klucz obcy – jedno lub kilka pól w tabeli podrzędnej relacyjnych baz danych,zawierający identyczne dane, co klucz podstawowy tabeli nadrzędnej.Klucz sztuczny (identyfikator, ID, autonumer) – jedno dodatkowepole w tabeli, często nadawane automatycznie przez program, jednoznacznieidentyfikujące rekordy; stosowane najczęściej, gdy brakuje naturalnegoklucza podstawowego. Identyfikator musi być unikalny dla każdegorekordu. Identyfikatorem może być numer lub unikalny zbiór znaków.Towarzyszą mu zwykle pozostałe cechy tworzące tabelę atrybutów. Identyfikatorobiektu wiąże atrybuty z lokalizacją przestrzenną opisywanązwykle współrzędnymi układu odniesienia.Kodowanie – zapisywanie w programie komputerowym informacjio strukturze działania tego programu, aplikacji lub bazy danych.Kolumna tabeli zob. Pole.Konforemność – prawidłowe przedstawienie kształtu dowolnego obszarugeograficznego w zadanym odwzorowaniu kartograficznym, z wykorzystaniemprocesu transformacji.Konwersja – zmiana formatu danych lub odwzorowania geograficznegoumożliwiająca dalsze jej przetwarzanie.Krajowy system informacji przestrzennej – koncepcja zasad zakładania,aktualizacji i eksploatacji SIP w Polsce, traktowana jako konfiguracja informacjiprzestrzennej o różnej szczegółowości, różnym zasięgu terytorialnymi różnym przeznaczeniu, prowadzona przez różne podmioty.Kreskowanie zob. Szrafura.Słownik terminów i pojęć – geomatykaLegenda mapy – tekst dołączony do mapy, zawierający jej tytuł, objaśnieniaskali oraz użytych znaków i kolorów, nazwisko autora lub nazwę wydawcy,a także informacje o zastosowanym odwzorowaniu, roku i miejscusporządzenia mapy.Leśna mapa numeryczna – mapa numeryczna wykonana zgodnie zestandardami przyjętymi w Lasach Państwowych.163

Słownik terminów i pojęć – geomatykaLinie, polilinie – obiekty geometryczne jednowymiarowe, charakteryzującesię długością.LIS zob. System informacji terenowej.Mapa– graficzne przedstawienie na płaszczyźnie wybranych cech powierzchniZiemi oraz zjawisk przyrodniczych i społecznych. Mapa charakteryzujesię: matematycznie określoną konstrukcją, zastosowaniemsymboli kartograficznych, wybiórczym przedstawieniem cech i zjawisk.(ENCYKLOPEDIA MULTIMEDIALNA)– opracowanie kartograficzne w postaci analogowej lub cyfrowej, odznaczającesię kartometrycznością. (K. OKŁA)Mapa analityczna zob. Numeryczna mapa analityczna.Mapa analogowa – opracowanie kartograficzne w postaci kreskowej, wykonanena planszy aluminiowej (pierworys), folii przezroczystej (matryca)lub na papierze (kopia).Mapa arkuszy zob. Mapa indeksowa.Mapa bazowa zob. Podkład kartograficzny.Mapa drobnoskalowa – mapa, najczęściej o cechach mapy ogólnogeograficznej,zwykle w skalach od 1:10 000 i mniejszych, używana najczęściejw SIP. Także większość leśnych map tematycznych i przeglądowych.Mapa ewidencyjna– mapa powszechnej ewidencji gruntów dla gruntów bez prawnej dokumentacjioraz pozostających we współwłasności. (A. PAJDA)– mapa powszechnej ewidencji gruntów i budynków, na którą składają się• granice: państwa, jednostek ewidencyjnych, obrębów i działek,• kontury: użytków gruntowych i klas oraz ich opisy,• usytuowanie budynków,• stabilizowane punkty graniczne,• numery: działek, porządkowe budynków, ewidencyjne budynków,• numery punktów załamania linii granicznych,• nazwy ulic i oznaczenie dróg publicznych. (T. BARTOSZEWSKI)Mapa gospodarcza (leśna) – mapa zasadnicza powszechnej ewidencjigruntów dla gruntów posiadających pełną dokumentację lub mapa ewidencyjna,wzbogacona o treść leśną.164

Mapa hybrydowa – mapa wykorzystująca model wektorowy na podkładziemodelu rastrowego.Mapa indeksowa, mapa arkuszy – orientacyjna mapa określonego obszaru,dla którego wykonane są arkusze map (najczęściej map analogowych),zdjęcia lotnicze lub zobrazowania satelitarne. Treścią mapyindeksowej są linie obrysu tego obszaru oraz identyfikatory map składowych.Mapa katastralna – mapa wielkoskalowa zawierająca granice własnościi formy użytkowania gruntów, stanowiąca część katastru.Mapa komputerowa – mapa wykonana komputerowo, przeznaczonaprzede wszystkim do wyplotów, niekoniecznie zachowująca cechy mapynumerycznej, aczkolwiek często kojarzona z nią na zasadzie podobieństwpowierzchownych.Mapa numeryczna – zbiór danych, który po zastosowaniu ściśle określonychalgorytmów i odpowiednich środków technicznych – umożliwi wykonanieróżnorodnych (pod względem skali i treści) opracowań graficznych,a także będzie mógł być poddawany wielu operacjom wyszukiwania,sortowania i dobierania informacji oraz obliczania określonychwielkości.Mapa numeryczna nadleśnictwa – graficzno-opisowa baza danych, zaopatrzonaw oprogramowanie umożliwiające jej aktualizację, tworzeniemap tematycznych, raportów i analiz.Mapa obrazowa – mapa rastrowa będąca jedynie niezarejestrowanymzdjęciem lotniczym lub obrazem satelitarnym, nadającym się do dalszejobróbki.Mapa perswazyjna – mapa przekazująca czytelnikowi określoną ideębądź przesłanie. Poszczególne obiekty i zjawiska znajdą się na takiej mapietylko wtedy, gdy ich obecność będzie świadczyć na korzyść nadrzędnejmyśli komunikowanej przez autora mapy. Mapy takie w znaczniewiększym stopniu niż typowe mapy informacyjne oddziałują na uczucia,na podświadomość jej odbiorców. Mapy perswazyjne charakteryzują siędaleko idącym uproszczeniem treści i nieskomplikowanymi metodamiprezentacji oraz prezentują zawsze tylko jeden punkt widzenia.Mapa podstawowa zob. Podkład kartograficzny.Słownik terminów i pojęć – geomatykaMapa rastrowa zob. Model rastrowy; Obraz rastrowy; Raster.165

Słownik terminów i pojęć – geomatykaMapa stanu posiadania nadleśnictwa – mapa powszechnej ewidencjigruntów wykonywana przez uprawnione jednostki wykonawstwa geodezyjnegona podstawie danych znajdujących się w państwowym zasobiegeodezyjno-kartograficznym i zawierająca dane dotyczące punktówosnowy geodezyjnej, elementów ewidencji gruntów i budynków orazelementów sieci uzbrojenia terenu.Mapa tematyczna – mapa przedstawiająca wybrane zagadnienie na tlepodkładu kartograficznego. Główny temat (np.: siedliska leśne – mapasiedliskowa, czy rozmieszczenie powierzchni związanych z leśną genetykąstosowaną – mapa nasiennictwa) dominuje, a pozostałe elementy (topograficzne,administracyjne lub inne) są przedstawione jedynie jako tłomające pełnić funkcję orientacyjną.Mapa topograficzna – mapa ogólnogeograficzna (nie tematyczna), wykonanana podstawie bezpośrednich pomiarów topograficznych w terenielub za pomocą metod fotogrametrycznych (pomiary na zdjęciachlotniczych). Mapa topograficzna przedstawia szczegółowy obraz terenu:rzeźbę, hydrografię, zabudowę itp., za pomocą ujednoliconych, standardowychoznaczeń. Mapa topograficzna różni się od innych map ogólnogeograficznychskalą, od 1:5000 do 1:200 000.Mapa wektorowa zob. Model wektorowy.Mapa wielkoskalowa – bardzo dokładna mapa „geodezyjna”, zwyklew skalach 1:5000 i większych, używana najczęściej w SIT. Także leśnamapa gospodarcza.Mapa wynikowa – mapa powstała jako wynik procesu analiz przestrzennych.Mapa zasadnicza– wielkoskalowe opracowanie kartograficzne zawierające aktualne informacjeo przestrzennym rozmieszczeniu obiektów ogólnogeograficznychoraz o elementach ewidencji gruntów i budynków, a także sieciuzbrojenia terenu: nadziemnych, naziemnych i podziemnych. (USTA-WA PRAWO GEODEZYJNE I KARTOGRAFICZNE, ART. 2, P. 7)– mapa powszechnej ewidencji gruntów dla gruntów posiadających pełnądokumentację, w skalach 1:5000 (dla terenów wiejskich i lasów)oraz większych (dla terenów miejskich), posiadająca wszystkie elementyprzewidziane instrukcją K-1, wykonywana w systemie analogowymna planszach kreślarskich z wkładką aluminiową, na folii lubw formie numerycznej. (K. OKŁA)Merging zob. Nakładanie obrazów cyfrowych.166

Słownik terminów i pojęć – geomatykaMerkator, Mercator, właściwie Gerhard Kremer (1512–1594) – flamandzkikartograf, twórca nowoczesnej kartografii. W 1569 r. wydałmapę świata w opracowanym przez siebie rzucie, zwanym rzutem Merkatora(wszystkie południki i równoleżniki odwzorowują się jako linieproste). Wprowadził pojęcie atlasu – nazwał tak zbiór map, który wydałw latach 1585–1595.Metoda chorochromatyczna – jakościowa metoda prezentacji kartograficznejpolegająca na wyróżnieniu określonej cechy dla całego prezentowanegona mapie obszaru i wyróżnieniu, na podstawie tej cechy, odmiennychpod względem jakościowym jednostek przestrzennych.Metoda kropkowa – ilościowa metoda prezentacji kartograficznej polegającana oznaczeniu obszaru na mapie kropkami, przy czym każdejkropce przypisana jest określona liczba obiektów, możliwie dokładniesugerujących ich rzeczywiste położenie. Prawidłowe określenie liczbyobiektów przypadających na jedną „kropkę” (tzw. wagi kropki) jest kluczowączynnością przy stosowaniu tej metody.Metoda sygnaturowa – jakościowa metoda prezentacji kartograficznejpolegająca na oznaczeniu na mapie pozycji obiektów obserwowanychw rzeczywistości za pomocą sygnatur (znaków punktowych lub liniowych)w sposób odpowiedni do charakterystyki cech jakościowych tychobiektów. Położenie znaków na mapie określa jednoznacznie i precyzyjnierozmieszczenie obiektów w rzeczywistości.Metoda zasięgów – jakościowa metoda prezentacji kartograficznej polegającana oznaczeniu na mapie obszaru występowania danego zjawiska jednymz czterech sposobów:– zasięgu liniowego – oznaczenie granicy obszaru występowania zjawiskalinią;– zasięgu plamowego – wypełnienie obszaru występowania zjawiskabarwą lub deseniem;– zasięgu sygnaturowego – oznaczenie obszaru występowania zjawiskaregularnie rozmieszczonymi znakami punktowymi przypominającymisygnatury;– zasięgu opisowego – wypełnienie obszaru występowania zjawiska odpowiedniosformatowanym tekstem.Metody prezentacji kartograficznej zob. Prezentacje kartograficzne.Model – algorytm definiujący strukturę, kryteria i sposób działania modelowanegoobiektu bądź zjawiska.167

Słownik terminów i pojęć – geomatykaModel rastrowy – położenie i kształt obiektów są w nim określane przezregularne pola podstawowe.Model wektorowy (mapa wektorowa) – każdy punkt mapy określająwspółrzędne oraz sposoby ich połączeń w obiekty liniowe i powierzchniowe– jest to prosty model wektorowy; po zdefiniowaniu związkówmiędzyobiektowych – otrzymuje się topologiczny model danych wektorowych.Istnieje możliwość konwersji jednego modelu danych na drugi.W systemie wektorowym zapis punktów, linii i wieloboków (poligonów)może być wykonany z pełną dokładnością wyrażoną w określonym układziewspółrzędnych. Przy zapisie wektorowym istnieje możliwość dokładnegoprzedstawienia granic elementarnych jednostek przestrzennych,którym przyporządkowane są określone atrybuty tematyczne.Moduły (rozszerzenia) pakietu GIS – dodatkowe części programu GIS,uzupełniające i poszerzające jego podstawowe funkcje.Monoploting – fotogrametryczne opracowanie pojedynczego zdjęcia lotniczego.W stosowaniu tej metody wymagana jest znajomość numerycznegomodelu terenu i elementów orientacji zewnętrznej zdjęć lotniczych.Mozaikowanie obrazów cyfrowych – procedura przetwarzania teledetekcyjnychobrazów cyfrowych, zmierzająca do utworzenia jednego obrazuze zbioru kilkunastu lub nawet kilkudziesięciu obrazów składowych.Jest wykorzystywane w sporządzaniu map obrazowych obejmującychobszar większy niż pojedyncze zdjęcie lotnicze, czy obraz satelitarny.Charakterystyczną cechą mozaikowania jest nałożenie cyfrowe zachodzącychczęściowo na siebie obrazów, które mogą pochodzić z różnychsystemów teledetekcyjnych. W mozaikowaniu obraz górny pokrywaobraz dolny w sposób, który w obrazie wynikowym umożliwia obserwacjętylko obrazu górnego. Procedury mozaikowania będą wykorzystywaneprzed integracją danych teledetekcyjnych z SIP wtedy, kiedy założonysystem informacji przestrzennej swoim zasięgiem przekracza zasięgjednego obrazu teledetekcyjnego.Nachylenie stoku, spadek – kąt płaski zawarty pomiędzy powierzchniąterenu a poziomem. Nachylenie stoku określane jest najczęściej w stopniach,od 0° (obszar całkowicie płaski, równinny) do 90° (pionowa ścianaskalna). Niekiedy określa się nachylenie stoku przez stosunek różnicywysokości do odległości w poziomie, wyrażony w procentach lub promilach(np. 4,5% oznacza, że na odległości 100 m różnica wysokości wynosi4,5 m). Wartość kąta nachylenia stoku (miejscową lub średnią)można określić na podstawie mapy poziomicowej lub też zmierzyć zapomocą prostych przyrządów topograficznych (np. klizymetru) bezpo-168

średnio w terenie. Wielkość nachylenia stoku wpływa, niekiedy w sposóbdecydujący, na rodzaj i intensywność procesów fizycznogeograficznych,przede wszystkim morfologicznych, a także na gospodarkę człowieka,zwłaszcza na budownictwo, rolnictwo, leśnictwo i komunikację.Nakładanie – tworzenie nowych warstw mapy z elementów pobranychz innych warstw.Nakładanie obrazów cyfrowych, merging – procedury teledetekcyjne powodującenałożenie dwóch różnych obrazów cyfrowych na siebie. Efektnałożenia, odmiennie niż w przypadku mozaikowania, jest widoczny w postaciobrazu wynikowego, który zachowuje informację z obydwu nakładanychobrazów. Procedury mergingu są powszechnie wykorzystywane w celupołączenia obrazów teledetekcyjnych o różnej rozdzielczości terenowej.Nakładka – rodzaj przeglądarki; aplikacja działająca na podstawie standardowegoprogramu GIS, umożliwiająca aktualizację geometrycznej bazydanych oraz wykonująca wiele specjalistycznych funkcji wykraczającychpoza możliwości przeglądarek. Aplikacja powinna rozszerzać możliwościstandardowego pakietu GIS, umożliwiać kontrolę i bezpieczeństwo naetapie dokonywania zmian w graficznej bazie danych.Napisy – geometryczne obiekty tekstowe powstałe w wyniku przekształceniaetykiet lub wprowadzenia odrębnego tekstu.Narzędzia GIS – rodzaj oprogramowania przeznaczonego do budowyi eksploatacji map numerycznych.NMT zob. Numeryczny model terenu.Słownik terminów i pojęć – geomatykaNumeryczna mapa analityczna – rodzaj numerycznej mapy tematycznejpozwalający na przeprowadzanie różnorodnych analiz przestrzennychi symulacji przestrzennych, często posiłkujący się dodatkowymi aplikacjamilub programami eksperckimi (także poza GIS-owskimi).Numeryczna mapa tematyczna – mapa numeryczna zbudowana z dowolniewybranych elementów występujących w zintegrowanych tabelachrelacyjnych baz danych. W numerycznej mapie tematycznej, na podkładkartograficzny składają się zwykle podstawowe warstwy informacyjne,a warstwy tematyczne najczęściej generowane są z bazy opisowej napodstawie jednej lub większej liczby informacji.Numeryczny model powierzchni drzewostanów – rodzaj numerycznegomodelu terenu odtwarzający kształt powierzchni koron drzewostanów.169

Słownik terminów i pojęć – geomatykaNumeryczny model powierzchni terenowej zob. Numeryczny model terenu.Numeryczny model terenu – NMT, numeryczny model powierzchni terenowej(DTM – ang. Digital Terrain Model)– zbiór odpowiednio wybranych punktów powierzchni o znanych współrzędnychx, y, z oraz algorytmów interpolacyjnych umożliwiających odtworzeniejej kształtu dla określonego obszaru. Metody zapisu modeli to:nieregularna siatka trójkątów, sieć regularna (zwykle sieć kwadratów)i model hybrydowy (rozwiązanie najlepsze). Podstawowe zadanie NMTpolega na określeniu trzeciej współrzędnej wysokościowej (Z) punktu,którego współrzędne płaskie (X, Y) są znane. (D. KORPETTA)– prezentacja powierzchni terenu oparta na współrzędnych płaskich x, yoraz uwzględniająca wysokość punktów terenowych z. (K. OKŁA)Obiektowa baza danych – model bazy danych, którego zasadniczymskładnikiem jest „obiekt”, będący podstawową jednostką reprezentującąinformację. Obiekty mają właściwości (odpowiednik pól). Pola obiektumogą się zmieniać. W skład obiektu wchodzą także możliwe do wykonaniana polach funkcje. Noszą one nazwę metod. Projektem obiektujest klasa. Każdy pojedynczy obiekt jest tzw. instancją (wystąpieniem)swojej klasy. Systemy obiektowe dysponują mechanizmem dziedziczenia.Polega on na możliwości wyodrębnienia podklas z dowolnej klasy.Podklasy przejmują (dziedziczą) właściwości i metody klasy macierzystej.Mogą też otrzymać nowe właściwości i metody. Każda z podklas będzieposiadać zestaw właściwości i metod z klasy macierzystej oraz dodatkowocharakterystyczny dla danej podklasy. Bazy obiektowe to systemysterowane za pomocą zdarzeń. Zapytania do bazy są żądaniem wykonaniaokreślonej metody. Wykonanie przygotowanego zestawu metodspowoduje wyekstrahowanie określonej informacji ze zbiorów danych.Obiekty mapy numerycznej, elementy graficzne – elementy punktowe, liniowe,powierzchniowe i tekstowe narysowane na mapie numerycznej, mająceoprócz określonych współrzędnych definiujących ich lokalizację, cechyopisowe, jakościowe i ilościowe. Identyfikacja pojedynczych obiektów możliwajest przez zdefiniowane związki przestrzenne i atrybutowe.Obiekty przestrzenne – obiekty naturalne i sztuczne związane z powierzchniąZiemi oraz różne zjawiska (przyrodnicze, społeczne, ekonomiczne),które mogą być rozpatrywane w odniesieniu do Ziemi.Obiekty wektorowe zob. Wektory.Obiekty złożone zob. Systemy obiektowe.170

Obraz rastrowy, mapa rastrowa, bitmapa, raster – obraz zeskanowanejmapy, zdjęcia lotniczego, zobrazowania satelitarnego lub zeskanowanegoobrazu przedstawiony w postaci regularnej siatki pikseli.Obraz satelitarny zob. Zobrazowanie satelitarne.Obraz teledetekcyjny zob. Cyfrowy obraz teledetekcyjny.Oczko rastra zob. Piksel.Słownik terminów i pojęć – geomatykaODBC (ang. Open Database Conectivity) – standard pozwalający na łączeniedanych pochodzących z różnych baz danych i pracujących pod kontroląróżnych systemów operacyjnych.Odwzorowanie kartograficzne– sposoby przedstawienia globu ziemskiego w taki sposób, aby każdemupunktowi na kuli ziemskiej odpowiadał określony punkt na płaszczyźnie(mapie). Konstrukcja rzutów opiera się na równaniach matematycznychokreślających zależności między współrzędnymi geograficznymipunktów na powierzchni Ziemi (traktowanej jako obrotowa elipsoida)a współrzędnymi płaskimi x, y obrazu tego punktu w przyjętym odwzorowaniu(czyli na mapie). Każde odwzorowanie cechuje się zniekształceniemdługości bądź kątów lub powierzchni, przy czym nie ma odwzorowania,w którym jednocześnie byłyby wyeliminowane wszystkie zniekształcenia.(ENCYKLOPEDIA MULTIMEDIALNA)– zestaw formuł matematycznych opisujących kartometryczność oraz wiążącyukłady współrzędnych geodezyjnych elipsoidalnych i płaskich. Postaćodwzorowania jest uzależniona od wielkości, kształtu, położenia napowierzchni Ziemi oraz skali opracowania kartograficznego fragmenturzeczywistości geograficznej. Przekształcenie powierzchni elipsoidy napłaszczyznę mapy powoduje zmianę relacji geometrycznych odwzorowywanegoobrazu. Zmianom mogą ulegać: kąty, kierunki, odległości, powierzchnie.Różne rodzaje odwzorowań kartograficznych zachowująw niezmienionej postaci wymienione wielkości. (W. KARASZKIEWICZ)Operacje międzykanałowe obrazów cyfrowych – procedury teledetekcyjnewykorzystujące informację o jasnościach radiometrycznych pikselipochodzących z różnych kanałów wielospektralnego cyfrowego obrazuteledetekcyjnego.Oprogramowanie, software – program lub zbiór programów, umożliwiającykorzystanie z komputera oraz ewentualnie ze sprzętu peryferyjnego(modemu, skanera itp.) bądź pozwalający rozwiązywać konkretneproblemy użytkownika.171

Słownik terminów i pojęć – geomatykaOprogramowanie do budowy mapy numerycznej – pakiet profesjonalnegooprogramowania GIS, które powinno się charakteryzować funkcjamimającymi możliwość m.in.: wykonywania obliczeń geodezyjnychi geometrycznych, wykonywania kalibracji rastra i analiz rastrowych,przetwarzania i obróbki danych skanowanych, wykonywania wektoryzacjitopologicznej, konwersji „do” i „z” wielu popularnych formatów danychprzestrzennych i opisowych, zarządzania relacyjną bazą danych,tworzenia własnych aplikacji (albo przynajmniej makropoleceń), budowanianumerycznego modelu terenu.Oprogramowanie eksploatacyjne mapy numerycznej – pakiet profesjonalnegooprogramowania GIS, które powinno charakteryzować sięfunkcjami mającymi możliwość m.in.: zarządzania relacyjną bazą danych,szerokiej prezentacji danych kartograficznych i graficznych, wykonywaniaanaliz przestrzennych, wektoryzacji materiału skanowanego,konwersji danych z innymi formatami, tworzenia własnych aplikacji,edycji bazy graficznej i opisowej.Oprogramowanie podstawowe – oprogramowanie, na bazie któregoeksploatowana jest mapa numeryczna. Często do oprogramowania podstawowegodołączane są nakładki ułatwiające pracę z systemem informacjiprzestrzennej.Orientacja mapy – określenie stron świata na mapie. W dzisiejszej kartografiiprzyjmuje się, że górna część ramki mapy znajduje się od stronypółnocnej (dawniej był to wschód, a u Arabów południe). Kierunek północymoże wskazywać na mapie specjalna strzałka, siatka kartograficznalub domyślnie ramka mapy.Ortofotomapa– cyfrowy obraz teledetekcyjny, skorygowany geometrycznie, z usuniętymizniekształceniami geometrycznymi, powstającymi z powodu istnieniazróżnicowanej rzeźby terenu. (J. MOZGAWA)– rastrowo zapisany obraz powierzchni terenu przetworzony do postacikartometrycznej z obrazów źródłowych. (E. PIEKARSKI)– mapa w postaci obrazu powstała przez przekształcenie zdjęcia lotniczego.(D. KORPETTA)– mapa utworzona ze zdjęć lotniczych lub zobrazowań satelitarnych,przetworzona kartometrycznie (transformowana za pomocą rzutuprostokątnego), pozbawiona zniekształceń geometrycznych, z dołączonymielementami typowymi dla map wektorowych (siatką kartograficzną,podziałką i innymi elementami legendy mapy) orazuwzględniająca hipsometrię. (K. OKŁA)172

Słownik terminów i pojęć – geomatykaOsnowa geodezyjna– pozioma i wysokościowa – usystematyzowany zbiór punktów geodezyjnych(ustabilizowanych w terenie, fizycznie utrwalonych, „zmaterializowanych”),których wzajemne położenie jest matematycznie określone.(H. OLENDEREK)– zespół odpowiednio wybranych i utrwalonych w terenie punktów, tworzącyukład odniesienia dla pomiarów geodezyjnych. (D. KORPETTA)– punkty w terenie o precyzyjnie wyznaczonym położeniu (długość i szerokośćgeograficzna, wysokość n.p.m.), trwale oznaczone (najczęściejza pomocą guza metalowego wmurowanego w betonowy słupek), będącepodstawą do wykonania mapy topograficznej danego obszaru.Punkty te jako pierwsze są nanoszone na powstający plan i według nichprowadzi się dalsze pomiary. (ENCYKLOPEDIA MULTIMEDIALNA)Piksel, oczko rastra – najmniejszy rozróżnialny element rastra. Jest topole podstawowe w formie regularnych figur geometrycznych (najczęściejkwadratów lub trójkątów równobocznych), które tworzą elementyobiektów mapy rastrowej lub zeskanowanego obrazu.Plan – rysunek na płaszczyźnie poziomej w bardzo dużej skali (nie mniejszejniż 1:10 000), obrazujący niewielki obszar (np. od planu pomieszczeniapo plan miasta) i nie uwzględniający kartometryczności, tzn. pomijającydeformację obrazu wynikającą z kulistości Ziemi, gdyż niewielkifragment przedstawianego terenu jest praktycznie powierzchnią płaską(to różni go od mapy).Ploter – rodzaj drukarki wielkoformatowej do drukowania (plotowania) arkuszy(map) w dużych formatach (najczęściej A1 i A0) o wysokiej jakości.Podkład kartograficzny, mapa podstawowa, mapa bazowa – mapailustrująca ogólny zarys topografii danego terenu, przedstawiająca pierwotną(bazową) informację, na którą nałożona jest treść mapy tematycznej.Podziałka mapy – graficzny obraz skali mapy. Jest to odcinek podzielonyna mniejsze części i opisany zgodnie ze skalą mapy. Podziałka mapyumożliwia bezpośrednie odczytanie z mapy rzeczywistych odległości(np. za pomocą kroczka), bez konieczności przeliczania. Czasami pojęciepodziałki mapy używane jest jako synonim skali mapy.Podziałka transwersalna – odmiana podziałki mapy zbudowana na bazieprostokąta i wykorzystująca efekt noniusza – umożliwia odczytaniedziesiętnych części wartości odcinka elementarnego. Używana bywa namapach gospodarczych i w planach.173

Słownik terminów i pojęć – geomatykaPole, kolumna tabeli – osobny zapis informacji w bazie danych w postacikolumny tabeli, mający przypisany format danych (np. tekst, liczba,data), wielkość (np. znak, liczba, bajt, %) i unikalną wśród pól tabelinazwę.Poligony, wieloboki, powierzchnie – obiekty geometryczne dwuwymiarowe,charakteryzujące się powierzchnią i obwodem.Polilinie zob. Linie.Położenie geograficzne – usytuowanie dowolnego obiektu geograficznego,określone współrzędnymi geograficznymi, wysokością n.p.m., lokalizacjąna tle jednostek fizycznogeograficznych.Położenie topograficzne – położenie dowolnego obiektu geograficznegowzględem form terenu i wód, np. stokowe, przylądkowe, nadrzeczne.Południe – nazwa jednego z głównych kierunków świata, zazwyczaj oznaczanaw kartografii jako S (ang. South).Południk geograficzny – linia łącząca punkty na powierzchni Ziemi, dlaktórych w tym samym czasie występuje południe (górowanie Słońca).Wszystkie południki geograficzne zbiegają się w biegunach i razemz równoleżnikami tworzą siatkę geograficzną. Południki geograficzneoznacza się w stopniach, minutach i sekundach długości geograficznejwschodniej lub zachodniej.Południk zerowy – południk geograficzny umownie przyjęty za zerowy,tzn. taki, od którego mierzy się długość geograficzną wschodnią (nawschód od południka zerowego) i zachodnią (na zachód od południkazerowego). Od XVI w. był to południk wyspy Ferro na Atlantyku, od1911 r. zaś uchwałą Międzynarodowej Unii Geograficznej za południkzerowy przyjęto południk obserwatorium astronomicznego GreenwichObservatory pod Londynem.Powierzchnie zob. Poligony.Poziom morza – powierzchnia prostopadła do siły ciężkości, wyznaczonaprzez średnie położenie wód morskich między przypływem i odpływem,przyjmowana w kartografii za poziom odniesienia dla wysokości obiektówna lądzie. Linia brzegowa wyznacza poziomicę 0 m n.p.m. Wahaniapoziomu morza rejestruje się za pomocą mareografu, działającegona zasadzie naczyń połączonych. Wysokość poziomu morza jest niecozróżnicowana, w przeszłości za poziom zerowy przyjmowano wskazania174

mareografu w Trieście lub Amsterdamie, obecnie poziom morza oznaczanyjest według wskazań w Kronsztadzie.Poziomica zob. Warstwica.Słownik terminów i pojęć – geomatykaPółnoc – nazwa jednego z głównych kierunków świata, zazwyczaj oznaczanaw kartografii jako N (ang. North).Prezentacje kartograficzne – zastosowanie na mapie odpowiednio dobranychznaków kartograficznych, których cechy graficzne są ściśle skorelowanez cechami prezentowanych danych. Pozwala to przypisać znakomkartograficznym znaczenie nominalne i ilościowe, wzajemne zaśich rozmieszczenie na arkuszu mapy oddaje relacje przestrzenne zachodzącepomiędzy prezentowanymi obiektami i zjawiskami. Rozróżniamymetody jakościowe (najpopularniejsze to: metoda zasięgów, metodachorochromatyczna, metoda sygnaturowa) i ilościowe (metoda kropkowa,kartogram, kartodiagram, metoda izolinii).Procedury teledetekcyjne – typy przetworzeń cyfrowych obrazów teledetekcyjnych.Najczęściej wykorzystywane z punktu widzenia potencjalnychzastosowań teledetekcji w leśnictwie wielofunkcyjnym to: rektyfikacjeobrazów, mozaikowanie, wzmocnienia, zmiany jasności i kontrastu,filtracje cyfrowe, nakładanie obrazów, operacje międzykanałowe,klasyfikacje obrazów cyfrowych.Program – lista instrukcji zapisana w jednym z języków programowania,określająca kolejne operacje, które musi wykonać komputer, aby zrealizowaćpostawione przed nim zadanie.Prosty model wektorowy – zbiór niepowiązanych ze sobą obiektówpunktowych, liniowych i powierzchniowych.Przecinanie – pojęcie z zakresu analizy przestrzennej, mówiące, że jedenobiekt częściowo pokrywa się (przecina) z obszarem zajmowanym przezobiekt drugi.Przedziały klasowe – efekt grupowania danych statystycznych w celu ichprezentacji kartograficznej metodami kartogramu, kartodiagramu, izolinii.Przeglądarka – prosty program typu GIS bez możliwości edycji (aktualizacji)geometrycznej bazy danych. Przeglądarka powinna umożliwiać typoweoperacje na warstwach bazy geometrycznej (dodanie nowej, usunięcie,sortowanie), połączenie się z dowolną bazą opisową, wykonywanie175

Słownik terminów i pojęć – geomatykapodstawowych operacji analitycznych (zapytania, mapy tematyczne) orazwydruk map.Przetwarzanie danych – wszelkie operacje wykonywane na danych wejściowychpowodujące wygenerowanie nowych danych, niosących ze sobążądaną, nową informację, lub powodujące zmianę sposobu ich prezentacji.Przetwarzanie informacji obrazowej– zastosowanie środków technicznych w celu uzyskania najlepszegoprzygotowania obrazów teledetekcyjnych do interpretacji tematycznejlub bezpośrednio na potrzeby kartograficzne. Do etapu przetwarzaniamogą być zaliczane wszelkie działania przygotowujące teledetekcyjneobrazy analogowe lub cyfrowe do interpretacji na modelu stereoskopowym(3D) lub na płaskim obrazie (2D), jak i działania zmierzającedo wydrukowania różnego rodzaju map obrazowych, przy założeniu,że interpretacja tematyczna może odbywać się na tych mapach.(J. MOZGAWA)– etap metody teledetekcji, w którym zarejestrowane obrazy teledetekcyjnez pułapu satelitarnego lub samolotowego są w różny sposóbzmieniane, co do formy i treści. (J. MOZGAWA)Punkt – obiekt geometryczny zerowymiarowy, który nie ma długości ani powierzchni,ma tylko jedną parę współrzędnych x, y. Punktami są równieżwierzchołki (węzły) elementów graficznych (punkty pośrednie).Punkt pośredni zob. Węzeł.Raport – wyciąg z danych, odpowiednio zaprojektowany i sformatowany,służący do prezentowania wybranych z bazy danych informacji w najdogodniejszejformie.Raster, rysunek rastrowy – popularne określenie zeskanowanego obrazu mapy,zdjęcia lotniczego lub jakiegokolwiek innego materiału analogowego.Rejestracja zob. Kalibracja rastra.Rekord – osobny zapis informacji w bazie danych w postaci wiersza tabeli,który można odczytywać i przetwarzać. Rekord składa się z pełnegozestawu pól tabeli, niezależnie od tego, czy pola te zawierają jakieś wartości,czy nie.Rektyfikacja obrazu cyfrowego – procedura teledetekcyjna przetwarzaniageometrycznie i radiometrycznie zniekształconych obrazów oryginalnych,176

Słownik terminów i pojęć – geomatykaw kierunku uzyskania najbardziej wiarygodnej geometrycznie i spektralniesytuacji terenowej. Dotyczy to przede wszystkim problemów usunięciazniekształceń geometrycznych, ważących na kartometryczności obrazówteledetekcyjnych, niezmiernie istotnej przy procesach integracyjnychw systemach informacji przestrzennej.Relacja – powiązanie pomiędzy parą tabel. Relacja istnieje wtedy, gdydwie tabele są połączone przez klucz podstawowy i klucz obcy.Relacyjny model danych – model bazy danych, w którym dane przechowujesię w tabelach, składających się z rekordów i pól. Fizyczna kolejnośćpól i rekordów w tabeli jest całkowicie bez znaczenia. Każdy rekordjest wyróżniany przez pole zawierające unikatową wartość. Ta cechaumożliwia utrzymanie danych niezależnie od sposobu, w jaki przechowujeje komputer. Tabela w relacyjnej bazie danych ma strukturę stałą,tzn. każdy wiersz tabeli (rekord) ma taki sam zestaw pól.Reprodukcja kartograficzna – dział kartografii zajmujący się technikamisłużącymi do masowego powielania map w procesach wydawniczych.Obejmuje m.in. fotoreprodukcję i fotoskład.RGB (ang. Red, Green, Blue) – sposób opisu barwy obrazów cyfrowych wyświetlanychna ekranie komputera, polegający na podaniu liczbowegonatężenia, czystej barwy czerwonej (R – Red), zielonej (G – Green) i niebieskiej(B – Blue), zgodnie z zasadą przyporządkowania liczbowej wartościpiksela do jasności jednego z tych trzech kolorów podstawowych.Wartości poszczególnych składowych są znormalizowane i przypisywanedo odcieni danej barwy na zasadzie kombinacji.Rodzaje odwzorowań kartograficznych – do zachowania w niezmienionejpostaci przekształceń powierzchni elipsoidy na płaszczyznę mapybez zmiany relacji geometrycznych odwzorowywanego obrazu stosujesię m.in. następujące rodzaje odwzorowań kartograficznych: konforemne,równopolowe, równoodległościowe, azymutalne.Rozdzielczość – określenie poziomu dokładności danych. W informatyce– maksymalna liczba optycznie rozpoznawalnych punktów przedstawionychna wydruku lub ekranie monitora.Rozdzielczość czasowa – typ rozdzielczości cyfrowych obrazów teledetekcyjnych,określający, jak często w systemach teledetekcyjnych czujniksystemu teledetekcyjnego może otrzymać energię z tego samego fragmentuterenu.177

Słownik terminów i pojęć – geomatykaRozdzielczość przestrzenna– typ rozdzielczości cyfrowych obrazów teledetekcyjnych, charakteryzującyterenowy wymiar piksela w obrazie teledetekcyjnym. (J. MOZ-GAWA)– powierzchnia terenu lub zeskanowanego obrazu reprezentowanaprzez każdy piksel. (K. OKŁA)Rozdzielczość radiometryczna – typ rozdzielczości cyfrowych obrazówteledetekcyjnych, precyzujący liczbę poziomów, na które jest podzielonyzakres sygnału odbieranego przez czujnik. Rozdzielczość radiometrycznapodawana jest w liczbie bitów (np. rozdzielczość 8-bitowa sygnalizujemożliwość zapisania przez czujnik 256 poziomów sygnału).Rozdzielczość spektralna – typ rozdzielczości cyfrowych obrazów teledetekcyjnych,podający specyficzny zakres długości fali promieniowaniaelektromagnetycznego, które może zapisać czujnik promieniowania.Rozdzielczość spektralna podawana jest dla konkretnego systemuteledetekcyjnego przez wyszczególnienie, często specyficznych dla danegosystemu, nazw kanałów i zakresów rejestrowanego w nich promieniowania.Równik ziemski – linia powstała wskutek przecięcia powierzchni Ziemiprzez płaszczyznę prostopadłą do jej osi i przechodzącą przez środekZiemi. Najdłuższy równoleżnik ziemski, dzielący Ziemię na półkulę północnąi południową. Od równika ziemskiego liczy się szerokość geograficzną;on sam ma szerokość geograficzną 0°.Równoleżniki ziemskie – linie na powierzchni Ziemi powstałe wskutekprzecięcia jej przez płaszczyzny prostopadłe do osi Ziemi. Służą dookreślania szerokości geograficznej i przyjmują wartości od 0° (równik)do 90° (biegun). Równoleżniki o szczególnym znaczeniu mają własnenazwy, a są to zwrotniki i koła podbiegunowe.Rysunek rastrowy zob. Raster.Satelita (sztuczny) – urządzenie poruszające się ruchem bezwładnympo orbicie wokół Ziemi. Satelity służą m.in. do wykonywania cyfrowychobrazów teledetekcyjnych oraz do zapewnienia łączności dla systemuGPS.Scena satelitarna zob. Zobrazowanie satelitarne.Sferoida ziemska zob. Elipsoida obrotowa.178

Siatka geograficzna– układ rzeczywistych południków i równoleżników na kuli ziemskiejlub ich model na globusie, niezmodyfikowany przez żadne odwzorowanie.(ENCYKLOPEDIA MULTIMEDIALNA)– linie stałych wartości B i L na elipsoidzie obrotowej. (W. KARASZKIE-WICZ)Siatka kartograficzna – obraz siatki geograficznej na płaszczyźnie mapy,przedstawiony z reguły liniami krzywymi.Siatka topograficzna (kilometrowa) – linie stałych współrzędnych X i Yumiejscowione na arkuszu mapy obok siatki kartograficznej w celu ułatwieniaposługiwania się mapami.Sieciowe funkcje – funkcje analizy przestrzennej operujące na obiektachliniowych, pozwalające monitorować, prognozować i optymalizować obciążeniesieci. W leśnictwie najczęściej będą używane do modelowaniaspływu surowca drzewnego i w akcjach gaśniczych.Sieciowy model danych – model bazy danych, mający rozwiniętą strukturęhierarchicznego modelu danych. Relacje w modelu sieciowym sąrealizowane przez kolekcje (konstrukcje), które łączą dwie tabele przezprzypisanie jednej z nich roli właściciela, a drugiej członka. Zaletą tegomodelu jest możliwość zdefiniowania dowolnej liczby powiązań międzydwoma tabelami, a każda tabela może uczestniczyć w wielu różnych kolekcjach.Wadą jest to, że baza danych nie może funkcjonować bez obsługującychją programów, gdyż wspomniane kolekcje są strukturaminiejawnymi – definiowanymi wewnątrz aplikacji.Sieć triangulacyjna – w geodezji sieć trójkątów w terenie (o bokach20–40 km), których wierzchołkami są punkty triangulacyjne (z każdegopowinny być widoczne sąsiednie punkty, aby umożliwić pomiar kątówmiędzy nimi). Sieć triangulacyjną konstruuje się w celu wykonaniatriangulacji terenu.SILP zob. System informatyczny Lasów Państwowych.SIP zob. System informacji przestrzennej.SIT zob. System informacji terenowej.Słownik terminów i pojęć – geomatykaSkala mapy – stosunek liczbowy przedstawiający wielkość zmniejszeniaodległości na mapie względem rzeczywistych odległości w terenie. Skalęmapy zapisuje się w postaci ułamka, np. 1:10 000 oznacza, że odle-179

Słownik terminów i pojęć – geomatykagłość pomierzona na mapie jest w terenie 10 000 razy większa (skalamapy jest tym większa, im mianownik ułamka jest mniejszy). Skalę mapymożna przedstawić za pomocą podziałki mapy lub w postaci skalimianowanej, np. 1 cm na mapie – 10 km w terenie.Skaner – urządzenie służące do zamiany postaci analogowej materiałuźródłowego (najczęściej dokumentu na papierze, zdjęcia bądź slajdu) dopostaci cyfrowej, a następnie wprowadzenia go do komputera jako zbiorudanych rastrowych. Informacja graficzna jest odczytywana przezoptyczny układ światłoczuły, a następnie jest zamieniana na postać cyfrową.Podstawowe typy skanerów to: ręczny, stołowy (tablicowy) i bębnowy(rolkowy). Parametrem decydującym o jakości skanera jest jegorozdzielczość (w skanerach stołowych 600–1200 dpi). Skanowanie mapna potrzeby budowy geometrycznej bazy danych nadleśnictwa powinnobyć wykonane na skanerach tablicowych. W innych typach skanerówmożliwe są jałowe poślizgi rolek prowadzących dochodzące do 1–2 mm,czyli wielkości wielokrotnie przekraczających dokładność kreśleniamap.Skanowanie – przekształcenie obrazu mapy analogowej, zdjęcia lotniczegolub zobrazowania satelitarnego do postaci rastra, czyli zamianie liniimapy na uporządkowany zbiór pikseli, który może zostać zapisany w pamięcikomputera.Snapowanie – dociąganie elementów jednego obiektu do charakterystycznychcech (najczęściej punktów załamań lub linii) innych obiektów.Software zob. Oprogramowanie.Spadek zob. Nachylenie stoku.SQL (ang. Structured Query Language) – standardowy język używany dowprowadzania, modyfikowania oraz odczytywania informacji z bazydanych.Standard – własności wyrobu odpowiadające ustalonym cechom: jakości,miary, wagi, składu itp., czyli opracowywanie i wprowadzanie jednolitychnorm, które upraszczają produkcję i zapewniają wymienność części.Standard leśnej mapy numerycznej – ujednolicenie struktury leśnejmapy numerycznej oraz narzędzi do eksploatacji tej mapy na wszystkichszczeblach zarządzania Lasów Państwowych, wynikające z utrzymaniajednolitości wymiany informacji (zwłaszcza przy generalizacji danychz różnych nadleśnictw do wyższych poziomów zarządzania), kompatybil-180

ności programowej, zapewnienia możliwości analitycznych, koniecznościzachowania jednolitości działania aplikacji użytkowych oraz z korzyściekonomicznych i edukacyjnych. Standard ten jest spójny wewnętrznie,otwarty na możliwość współpracy z innymi systemami oraz na modernizacjęwewnętrzną.Stereopara – zestaw dwóch zdjęć lotniczych lub scen satelitarnych pokrywającychw części ten sam teren. Oglądane w stereoskopie dają wrażenieplastycznego modelu terenu.Stereoskop – przyrząd fotogrametryczny do obserwacji stereoskopowegomodelu. Składa się z dwu soczewek wklęsło-wypukłych (soczewkioptyczne) umieszczonych w oprawie w odległości tzw. bazy ocznej (przeciętnaodległość między źrenicami oczu). Z boku zamocowane są dwiepary luster, które dwukrotnie załamują promienie biegnące od zdjęć dooczu. Po odpowiednim ustawieniu odległości między zdjęciami stereoparyi ustawieniu ostrości można obserwować stereoskopowy model terenu.Stereoskopowy model, stereomodel – model terenu widziany w stereoskopiena podstawie stereopary. Obraz daje złudzenie plastyczności terenui pozwala na uzyskanie lepszych informacji niż samo zdjęcie lotnicze.Stół digitizerski zob. Digitizer.Słownik terminów i pojęć – geomatykaStruktura bazy geometrycznej – zdefiniowane pod względem kartograficznym,geograficznym, bazodanowym i informatycznym szczegółyskładające się na bazę geometryczną.Struktura danych – forma organizacji informacji, zwykle uwypuklającajakiś jej aspekt i ułatwiająca lub przyspieszająca jej przetwarzanie.Stykanie – pojęcie z zakresu analizy przestrzennej, mówiące, że jedenobiekt sąsiaduje bezpośrednio (styka się) z obszarem zajmowanymprzez obiekt drugi.SWING (Standard Wymiany Informacji Geodezyjnej) – określony instrukcjąK-1 format danych, który pozwala na reprezentację w pliku tekstowymobiektów przestrzennych i opisowych. Umożliwia przekazanieopisu modelu danych użytego do transferu oraz informacji o utworzeniui przeznaczeniu danych zawartych w pliku, co pozwala na korzystaniez tych samych danych przez różnych użytkowników, dysponujących odmiennymiaplikacjami.181

Słownik terminów i pojęć – geomatykaSygnatury – znaki kartograficzne stosowane do przedstawiania na mapachtematycznych obiektów i zjawisk w miejscu ich występowania, np.skrzyżowane kilofy oznaczają kopalnię. Sygnatury dzieli się na: geometryczne,literowe, symboliczne i obrazowe.Symulacje przestrzenne – takie analizy przestrzenne informacji, na podstawiektórych można odpowiedzieć na pytanie, co będzie za jakiś czaslub w jakim kierunku mogą zmierzać określone procesy.System globalnego wyznaczania pozycji GPS – nowa technika pomiaruwspółrzędnych. Na podstawie 24 sztucznych satelitów Ziemi, dysponującodpowiednim odbiornikiem określa się pozycję (3 współrzędne)miejsca pomiaru. Ze względu na sposób pomiaru, zniekształcenie sygnałuprzekazywanego przez satelity (zniekształcenie jest celowo wprowadzaneprzez właściciela satelitów – Departament Obrony USA), dokładnośćtakiego wyznaczenia jest niewielka – ok. ±100 m. Zastosowanie2 odbiorników oraz odpowiednich metod pomiarowych zapewniauzyskanie dokładności wyznaczenia położenia punktu względem osnowyod ±5 mm (dla tzw. odbiorników geodezyjnych) do ±20 cm – ±5 m(dla odbiorników popularnych). Odbiorniki GPS umożliwiają kodowanieinformacji opisowych dotyczących mierzonych obiektów. Odpowiednieoprogramowanie zapewnia transfer danych pomiarowych do postacibazy SIP.System informacji geograficznej – GIS (z ang. Geographic InformationSystem) – system informacji przestrzennej, który funkcjonuje w środowiskugeografów i odnosi się w zasadzie do skal małych.System informacji o terenie zob. System informacji terenowej.System informacji przestrzennej – SIP (ang. Spatial Information System)– system pozyskiwania, przetwarzania i udostępniania danych, w którychzawarte są informacje przestrzenne oraz towarzyszące im informacjeopisowe o obiektach wyróżnionych w części przestrzeni objętejdziałaniem systemu. (J. GAŹDZICKI) Obiekty zarejestrowane i analizowanew systemach mają określone położenie (w przestrzeni dwulubtrójwymiarowej) oraz zdefiniowany rodzaj i zakres informacji opisowych.Dodatkowym wymiarem, niezbędnym do oceny zmiennościobiektów, jest czas. (D. KORPETTA)– forma manipulowania danymi zorientowanymi w trójwymiarowejprzestrzeni (współrzędne x, y, z) z uwzględnieniem czwartego elementu,jakim jest czas. Kiedy dokładność danych źródłowych odpowiadamałym skalom map, mówimy o GIS – systemie informacji geograficznej,natomiast wśród geodetów funkcjonuje pojęcie system in-182

Słownik terminów i pojęć – geomatykaformacji terenowej SIT i odnosi się do przetwarzania danych odpowiadającychdokładności map wielkoskalowych. (H. OLENDEREK,D. KORPETTA)– komputerowe systemy gromadzenia, analizowania i prezentowaniadanych o położeniu i relacjach pomiędzy obiektami i zjawiskami zlokalizowanymiprzestrzennie. (J. MOZGAWA)– operowanie na obiektach mających lokalizację w przestrzeni i usytuowanychw czasie. (K. OKŁA)System informacji terenowej, System informacji o terenie – SIT(ang. LIS – Land Information System)– środek do podejmowania decyzji o charakterze prawnym, administracyjnymi gospodarczym oraz pomoc w planowaniu i rozwoju. Składasię on z bazy danych przestrzennych utworzonej dla określonego obszaruoraz z metod i technik systematycznego zbierania, aktualizowaniai dostarczania danych. (MIĘDZYNARODOWA FEDERACJA GEO-DETÓW)– jest w skali państwa formą organizacyjną kontrolowanego przepływu,lokalizowanej przestrzennie, standaryzowanej informacji o właściwościachterenu, jego podziałach, sposobie wykorzystania oraz uprawnieniachosób władających składnikami jego zagospodarowania.(GŁÓWNY GEODETA KRAJU – ZA PIOTROWSKIM, 1992)– system informacji przestrzennej funkcjonujący wśród geodetów i odnoszącysię do skal dużych. (J. GAŹDZICKI)– prowadzenie SIT jest przypisane prawnie administracji rządowej.W ustawie Prawo geodezyjne i kartograficzne (1983) zapisano, że „danezawarte w ewidencji gruntów i budynków, ewidencji sieci uzbrojeniaterenu oraz w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznymstanowią podstawę do założenia krajowego systemu informacji o terenie”.(H. OLENDEREK)System informatyczny Lasów Państwowych (SILP) – opisowa bazadanych, obejmująca całą działalność nadleśnictwa, w tym działalnośćgospodarczą w pododdziałach i wydzieleniach (podstawowych jednostkachadresowych) – mających pełny opis elementów taksacyjnych orazplanowanych i wykonanych zadań gospodarczych. Zadaniem systemujest zagwarantowanie jednolitego uporządkowanego zbioru aktualnychinformacji przyrodniczoleśnych i techniczno-ekonomicznych, niezbędnychdo prawidłowego prowadzenia i zarządzania gospodarką leśną naszczeblu nadleśnictwa, regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych i DyrekcjiGeneralnej Lasów Państwowych.Systemy obiektowe – programy GIS, które nie wymagają tworzeniawarstw, ale posiadają możliwość wyświetlania poszczególnego rodzaju183

Słownik terminów i pojęć – geomatykaobiektów. Umożliwiają one prezentację na ekranie wszystkich obiektów,bez ich warstwowania, z jednoczesną możliwością manipulowania każdymobiektem z osobna lub grupą dowolnie wybranych obiektów, nazywanychobiektami złożonymi.Szerokość geodezyjna – kąt zawarty pomiędzy płaszczyzną równika elipsoidya normalną (prostopadłą) do powierzchni elipsoidy.Szerokość geograficzna – kąt między kierunkiem pionu w danym punkciena Ziemi a płaszczyzną równika, oznaczany symbolem ϕ.Szrafura, deseń, kreskowanie – kreski równoległe lub przecinające się,albo dowolny inny deseń, stosowane w kartografii do wyróżnienia elementówpowierzchniowych na mapach tematycznych.Tabela – element większości baz opisowych, przedstawiony w formie arkusza,zawierający – w określonym porządku: w pola i rekordy – opis poszczególnychdanych liczbowych.Tabela atrybutów – element bazy geometrycznej zawierający – uporządkowanyw pola i rekordy – opis poszczególnych obiektów geometrycznych.Tekst – napisy przypisane do obiektów graficznych lub będące osobnymiobiektami, o treści niezależnej od atrybutowej informacji opisowej.Teledetekcja – jedna z technologii geomatyki, zajmująca się pozyskaniem,przetwarzaniem i interpretowaniem danych przestrzennych w postaciinformacji obrazowej, otrzymywanej w rezultacie rejestracji promieniowaniaelektromagnetycznego odbitego lub emitowanego przezróżnego rodzaju obiekty środowiskowe.Topografia – dział geodezji zajmujący się pomiarami rzeźby terenu i rozmieszczeniemróżnych obiektów na powierzchni Ziemi w celu sporządzaniamap topograficznych i ich uaktualniania. Obejmuje podstawowe wiadomościo terenie, mapie, zdjęciach lotniczych i fotointerpretacji, opisyprzyrządów i sposoby ich stosowania przy pomiarach terenowych, metodywykonywania i unowocześniania map topograficznych. Topografia korzystaz metod takich jak triangulacja czy niwelacja. Efektem końcowymjest mapa topograficzna, wykorzystywana w różnych działach gospodarki(m.in. jako podkład kartograficzny leśnych map numerycznych).Topologia – informacja o obiektach wektorowych i ich sąsiedztwie, wynikającaz matematycznego zdefiniowania właściwości obiektów przestrzennychi zależności między nimi.184

Słownik terminów i pojęć – geomatykaTopologiczny model danych wektorowych – oprócz położenia obiektudefiniowany jest jego związek z innymi obiektami. Do opisu przestrzenitrzeba więc: podać położenie punktów węzłowych (współrzędne); określićprzebieg linii między węzłami; opisać powierzchnie znajdujące siępo obu stronach linii; dla linii, które pomiędzy węzłami mają dodatkowepunkty załamania, należy podać położenie tych punktów. W modelutopologicznym definiowany jest zwrot linii, zmiana zwrotu powoduje koniecznośćzmiany definicji obszarów położonych po jej lewej i prawejstronie.Transformacja – operacja przekształcania danych przestrzennych do żądanegoodwzorowania kartograficznego lub formatu GIS. Rozróżniamytrzy warianty transformacji: Helmerta, afiniczną i wielomianową.Układ współrzędnych – zespół obiektów geometrycznych, względem którychokreśla się jednoznacznie położenie punktu lub zbioru punktów.Układ współrzędnych „GUGiK 1965”; (układ 1965, układ 65) – układwspółrzędnych geodezyjnych wprowadzony w Polsce w latach siedemdziesiątychna potrzeby cywilne (mapy układu współrzędnych „Pułkowo1942” były tajne) w celu udostępnienia map topograficznych użytkownikomgospodarki narodowej, w tym na potrzeby geodezji powszechnej. Zapowierzchnię odniesienia obliczeń geodezyjnych przyjęto elipsoidę Krasowskiego.W celu zminimalizowania zniekształceń odwzorowawczychterytorium Polski zostało podzielone na pięć niezależnych stref.Układ współrzędnych „Pułkowo 1942”; (układ 1942, układ 42) –układ współrzędnych geodezyjnych wprowadzony w 1952 r. we wszystkichkrajach socjalistycznych jako podstawa do wszystkich prac geodezyjnychi kartograficznych. Za matematyczną powierzchnię odniesieniaprzyjęto elipsoidę obrotową Krasowskiego z punktem przyłożenia dogeoidy w obserwatorium astronomicznym w Pułkowie (dzielnica Leningradu).W celu odwzorowania powierzchni elipsoidy na płaszczyznę mapyprzyjęto metodę Gaussa-Krügera. Na obszarze Polski mieszczą siędwie strefy o południkach osiowych 15° i 21° oraz mały fragment wschodnichkrańców państwa w strefie o południku osiowym 27°.Układ współrzędnych „PUWG 1992”; (układ 1992, układ 92) – układwspółrzędnych geodezyjnych wprowadzany do użytku cywilnego w 1992 r.Powierzchnią odniesienia jest geocentryczna, globalna elipsoidaGRS’80, przyjęta przez podkomisję EUREF (IAG) w 1992 roku nasympozjum w Bernie, do stosowania w pracach geodezyjnych i kartograficznych.Parametry elipsoidy zostały wyznaczone za pomocą techniksatelitarnych (pomiary dopplerowskie i GPS). Nowy układ ma dwa wa-185

Słownik terminów i pojęć – geomatykarianty: 1) dla map wielkoskalowych (skale od 1:500 do 1:5000) – czterystrefy odwzorowawcze, 2) dla map drobnoskalowych (skale 1:10 000i mniejsze) jedna strefa odwzorowawcza.Video Stereo Digitizer (VSD) – narzędzie służące do fotointerpretacjizdjęć lotniczych. Wyświetlane na ekranie jednocześnie dwa obrazy, uzyskaneprzez skanowanie odpowiednich fragmentów zdjęć lotniczych,obserwuje się przez stereoskop lustrzany. W polu widzenia modelu stereoskopowegoumieszczony jest znaczek pomiarowy, który jest sterowanyza pomocą myszy lub klawiatury. Po zorientowaniu modelu położenieznaczka pomiarowego może być zarejestrowane w układzie trzechwspółrzędnych terenowych (x, y, z). Wyniki opracowania są zapisywanew pliku zawierającym elementy punktowe i liniowe. Wyniki fotointerpretacjiw postaci warstwy wektorowej mogą być wczytane na odpowiedniąwarstwę leśnej mapy numerycznej. Zebrane dane mogą być wymienianez innymi systemami.Warstwa mapy numerycznej – zdigitalizowany lub – stosowany jako podkład– rastrowy obraz jednego rodzaju informacji, ułatwiający orientacjęi poruszanie się w strukturze mapy. Rozróżnia się warstwy informacyjne –będące warstwami bazy geometrycznej i warstwy tematyczne – powstałeprzez wygenerowanie wyselekcjonowanych informacji z bazy opisowej.Istotną cechą warstw jest możliwość ich edycji.Warstwica, poziomica, izohipsa – linia krzywa na mapie, łącząca sąsiadującepunkty o jednakowej wysokości względem przyjętego poziomuodniesienia, najczęściej względem poziomu morza.Wektory, obiekty wektorowe – popularne określenie obiektów mapy numerycznej,nie będących obrazem rastrowym i mających określonewspółrzędne definiujące ich lokalizację.Wektoryzacja – zamiana danych rastrowych na obiekty wektorowe.Wektoryzacja automatyczna – realizowana jest w jednym procesie obliczeniowym,w którym wszystkie elementy rastra zamieniane są automatyczniena obiekty wektorowe. Automatyczna wektoryzacja nie zapewnia jeszczezadowalających rezultatów. Dotyczy to zwłaszcza leśnej mapy gospodarczej,której ręczny opis w praktyce uniemożliwia automatyczną filtrację tekstu.Wektoryzacja manualna, ręczna, digitalizacja ekranowa– odmiana digitalizacji wykonywana interaktywnie (myszką) na ekraniekomputera z wyświetlonym w tle zeskanowanym obrazem rastrowymmapy analogowej. (R. SMOLIŃSKI, K. OKŁA)186

– digitalizacja na ekranie komputera podkładu rastrowego w sposóbanalogiczny do digitalizacji realizowanej za pomocą klasycznego digimetru.(D. KORPETTA)Wektoryzacja półautomatyczna – wspomaganie manualnej digitalizacjiprzez proponowanie przebiegu linii.Węzeł, werteks, punkt pośredni – graficzne zobrazowanie wartościwspółrzędnych tworzących kolejne załamania obiektów jedno- i dwuwymiarowych.Kolejność węzłów decyduje o kierunku linii i kierunku obwodnicypoligonu.Wideografia lotnicza – technika teledetekcji, wykorzystująca magnetycznyzapis obrazu. Wideografia lotnicza jest stosowana w wielu różnych wariantach,wykorzystujących zarówno zakresy widzialne, jak i zakres podczerwieni.Najpopularniejsza w zastosowaniach praktycznych jest wersja technikiwideo w barwach naturalnych, traktowana jako substytut filmów barwnychw barwach naturalnych. Wadą techniki wideo jest niestabilność kolorystycznazapisu magnetycznego oraz brak możliwości pogodzenia ze sobąsprzecznych postulatów pokrycia pełnym zobrazowaniem dużego obszaru,przy konieczności zachowania odpowiedniej geometrycznej rozdzielczościobrazu. Wideografia lotnicza jest powszechnie wykorzystywana w teledetekcjilasów w Stanach Zjednoczonych.Wieloboki zob. Poligony.Wiersz tabeli zob. Rekord.Słownik terminów i pojęć – geomatykaWschód – nazwa jednego z głównych kierunków świata, zazwyczaj oznaczanegow kartografii jako E (ang. East).Współrzędne geodezyjne – miary kątowe na elipsoidzie obrotowej (B, L):L (długość geodezyjna) – kąt zawarty pomiędzy płaszczyzną zawierającąpołudnik zerowy L 0a płaszczyzną zawierającą południk wyznaczanegopunktu P – L P, B (szerokość geodezyjna) – kąt zawarty pomiędzy płaszczyznąrównika elipsoidy, normalną (prostopadłą) do powierzchni elipsoidyw punkcie P. Ponieważ posługiwanie się współrzędnymi elipsoidalnymijest niewygodne ze względu na skomplikowane algorytmy obliczeniowemiar charakteryzujących kształt i rozmieszczenie prezentowanych zjawiski obiektów, w praktyce używa się współrzędnych płaskich X, Y rzutowanychna płaszczyznę arkusza mapy.Współrzędne geograficzne – sferyczne współrzędne punktów na Ziemi,opisane długością i szerokością geograficzną.187

Słownik terminów i pojęć – geomatykaWybór SQL zob. Zapytanie SQL.Wykres – forma graficznej prezentacji wzajemnych zależności danych ilościowych.Wyplot (wyrażenie potoczne) – wydruk zawartości pliku komputerowego(w rozumieniu SIP – mapy numerycznej lub mapy komputerowej) naploterze.Wysokość bezwzględna – wysokość danego punktu w terenie mierzonaw metrach od średniego poziomu morza.Wysokość lotu fotogrametrycznego – wysokość, z jakiej wykonywane sązdjęcia lotnicze, mająca istotny wpływ na wielkość różnicy paralaks podłużnych,a w związku z tym i na plastyczność modelu stereoskopowego.Dla celów taksacji leśnej zdjęcia nie powinny być wykonywane z wysokościwiększej niż 2000 m.Wysokość względna – wysokość danego punktu w terenie mierzona w metrachod przyjętego poziomu odniesienia, najczęściej od dna doliny.Wystawa terenu, ekspozycja – kierunek nachylenia zbocza, określonystronami świata.Wzmocnienia obrazów cyfrowych – procedury teledetekcyjne zmierzającedo optymalnego przygotowania obrazów do interpretacji tematycznychlub uzyskania danych liczbowych istotnych dla użytkownika. Tentyp przetworzeń jest często utożsamiany z całym procesem cyfrowegoprzetwarzania obrazów teledetekcyjnych. Wyróżnia się tu następującegrupy przetworzeń: zmiany jasności i kontrastu, filtracje cyfrowe, nakładanieobrazów (tzw. merging), operacje międzykanałowe.Zachód – nazwa jednego z głównych kierunków świata, zazwyczaj oznaczanaw kartografii jako W (ang. West).Zapytanie SQL, wybór SQL – najczęściej używana instrukcja językaSQL. Proste zapytanie składa się z trzech podstawowych składników: wyrażeniaSELECT... FROM, klauzuli WHERE oraz klauzuli ORDER BY. Nazwypól, jakie zapytanie ma zwracać, są wpisane po słowie kluczowymSELECT, a tabele, do których pola te należą – po słowie FROM. Następnie,do jednego lub większej liczby pól, możemy zastosować kryteria wyboruwpisane w klauzuli WHERE, a wyniki posortować według zawartościdowolnego pola (lub pól) stosując klauzulę ORDER BY.188

Zasadnicza mapa numeryczna nadleśnictwa (mapa gruntów i budynkównadleśnictwa) – mapa, która gwarantuje zapisanie informacjigeometrycznych z dokładnością wynikającą z zasad budowy systemówinformacji terenowej na potrzeby numerycznej mapy zasadniczej kraju,z uwzględnieniem aspektu ewidencyjno-prawnego.Zawieranie – pojęcie z zakresu analizy przestrzennej, mówiące, że jedenobiekt w całości znajduje się (zawiera) w obszarze zajmowanym przezobiekt drugi.Zbiór – uporządkowane nagromadzenie danych jednorodnych pod względemreprezentowanej struktury bazodanowej.Zdjęcia barwne w barwach naturalnych zob. Zdjęcia panchromatyczne.Zdjęcia barwne z zakresem podczerwieni zob. Zdjęcia spektrostrefowe.Zdjęcia czarno-białe zob. Zdjęcia panchromatyczne.Słownik terminów i pojęć – geomatykaZdjęcia lotnicze, fotografia lotnicza – obraz fragmentu powierzchniZiemi, zarejestrowany z pokładu statku powietrznego na emulsji fotograficznej.Zdjęcia lotnicze w leśnictwie wykorzystywane są główniew trzech podstawowych kierunkach: w kartografii leśnej, taksacji wrazz inwentaryzacją zapasu i w ocenie stanu sanitarnego lasu. Uzyskane zezdjęć informacje, uzupełnione informacjami uzyskanymi na gruncie,ułatwiają i zwiększają dokładność opracowań. Informacje ze zdjęć lotniczychuzyskujemy w procesie fotointerpretacji. Zdjęcia spektrostrefowedo celów taksacji leśnej należy wykonywać w przybliżonej skali ok.1:8000 w pełni sezonu wegetacyjnego. Do zdjęć wykonanych w tym terminienajłatwiej jest opracować klucz fotointerpretacyjny.Zdjęcia panchromatyczne – zdjęcia lotnicze czarno-białe lub barwne, powszechnieobecnie stosowane we wszelkich pracach fotogrametrycznych.Do początku lat dziewięćdziesiątych XX w. zdjęcia czarno-białe byłygłówną techniką fotograficzną, stosowaną do celów topograficznych.Czarno-białe zdjęcia panchromatyczne są obecnie wyjątkowo rzadko stosowanedo rejestracji stanu środowiska. Zostały zastąpione filmamibarwnymi w barwach naturalnych i barwach umownych, ale stanowiącenny materiał archiwalny, możliwy do wykorzystania w analizach retrospektywnych.Zdjęcia barwne w barwach naturalnych są obecnie najczęściejwykonywanymi zdjęciami lotniczymi, wykorzystującymi do rejestracjiodbitego od obiektów terenowych promieniowania elektromagnetycznegowielowarstwowe materiały filmowe negatywowe lub diapozytywowe.Warstwy emulsji filmów barwnych rejestrują zakresy promieniowania189

Słownik terminów i pojęć – geomatykaw przybliżeniu odpowiadające zakresom, na które uczulony jest wzrokczłowieka. Istotną wadą filmów barwnych jest rejestracja promieniowaniaz zakresu niebieskiego, które jest silnie rozpraszane przez atmosferę.Zjawisko to powoduje, że przy fotografowaniu obiektów z dużej wysokości,na filmach barwnych występuje efekt niebieskawego zabarwieniaobiektów.Zdjęcia spektrostrefowe, zdjęcia barwne z zakresem podczerwieni –zdjęcia barwne w barwach umownych – nienaturalnych, często stosowanena potrzeby inwentaryzacji obiektów o dużej przestrzennej zmiennościprzyrodniczej. Rejestrują z reguły dwa lub jeden z zakresów widzialnychpromieniowania i zawsze rejestrują zakres promieniowania podczerwonego,do długości fal rzędu 0,8–0,9 mikrometra. Zielone częściroślin na filmach spektrostrefowych są odwzorowywane w barwach czerwonychna silne odbicie promieniowania podczerwonego od organówasymilacyjnych.Zmiany jasności i kontrastu obrazów cyfrowych – procedury teledetekcyjnecyfrowego przetwarzania obrazów w poszczególnych kanałach rejestrowanegopromieniowania. Stosowane są wtedy, kiedy w oryginalnychobrazach, po ich wizualizacji, stwierdza się niewielki zakres radiometrycznejjasności pikseli. Zmiany jasności i kontrastu przetransformowujązakres jasności pikseli obrazu oryginalnego na inne zakresy jasnościw wizualizowanym obrazie na ekranie komputera.Znaki kartograficzne – umowne graficzne oznaczenia stosowane na mapachw celu przedstawienia rzeźby terenu (warstwice, szrafury itp.), tzw.szczegółów sytuacyjnych (sygnatury) i innych. Wyróżnia się znaki kartograficzne:punktowe (np. punkty wysokościowe), liniowe (np. rzeki, drogi),powierzchniowe (np. lasy).Zobrazowanie satelitarne, scena satelitarna – cyfrowy obraz teledetekcyjnypowstały w wyniku pozyskania fotografii fragmentu powierzchniZiemi przez wykonanie satelitarnych zdjęć spektrostrefowych lub zdjęćpanchromatycznych.

Do książki dołączona jest płyta CD„Materiały uzupełniające do instrukcji urządzania lasu”oraz„Standard leśnej mapy numerycznej”

Skład i łamanieC&C Poligrafia DTP Drukul. Marka Hłaski 10a01-689 Warszawatel.: (+48 22) 832 40 22, 832 40 33fax (+48 22) 832 20 00e-mail: rczerwinski@pracowniacc.plwww.pracowniacc.plDruk