1 Budowa przestrzenna lasu - Stary serwis Wydziału Leśnego SGGW

Wykład 5Budowa przestrzenna lasuSystemizacja budowy lasuPodział powierzchniowyBudowa ostępowadr inż. Michał OrzechowskiZakład Urządzania Lasu KULGiEL SGGWPodział powierzchniowyPodział powierzchniowy - przestrzenny podziałkompleksu leśnego siecią linii bezdrzewnych(gospodarczych i oddziałowych)na części zwane oddziałamio kształcie z reguły prostokątnym (na nizinach)i średniej wielkości ≈ 25 ha.Kontakt: pok. 1/77 bud 34Tel: 22 59 38 202e-mail: michal.orzechowski@wl.sggw.plFunkcje podziałupowierzchniowego1. Orientacja2. Udostępnieniedrzewostanów3. OchronaRODZAJE LINII PODZ. POW.ostępLinie ostępowe (gospodarcze)szer. 4 -10m,przecinają kompleks leśny zgodnie z kierunkiempanujących wiatrów (z reguły z zachodu na wschód)KwKcLinie oddziałoweszer. 3 - 4 m,przebiegu prostopadłym do linii ostępowych.Jako linie oddziałowe wykorzystuje się linie naturalne (drogi, cieki).Wykorzystywane są do zrywki i wywozu drewna.Obszar ograniczony liniami ostępowymi nazywamypasem ostępowym.Pasy ostępowe dzielą się na ostępy.Ostęp - podstawowa jednostka systemizacji lasu.Jest to szereg powiązanych ze sobą drzewostanów,w których stosuje się jeden kierunek cięć.1

OSTĘPPAS OSTĘPOWYNiekiedy pozyskanie surowca drzewnego wymuszone jestnaprawą ładu przestrzennego ROZRĘB, WRĄBS ytuacja w ym agają ca rozrę buKcIII II IIISzer. rozrębu 15-30 mIII II III IIIRozrę bSytuacja wymagająca wrębuKcV V VSzer. wrębu równa jest szerokości zrębów stosowanych w danej rębniV V V VWrąb2

Przykłady budowy ostępowejPrzykłady budowy ostępowejTYPYPodziału powierzchniowegoNizinny - GórskiTypy podziału powierzchniowego nizinnego:1. Naturalny - jako linie podziału powierzchniowego prawie wyłączniewykorzystuje się naturalne istniejące rozgraniczenia (drogi, cieki, liniekolejowe, granice pomiędzy gruntami leśnymi i nieleśnymi).Tak utworzone oddziały mają kształty nieregularne i różnąpowierzchnię.Zalety: maksymalne wykorzystanie powierzchni produkcyjnej;Wady: utrudniona orientacja w terenie,utrudniona dostępność kompleksu leśnego, trudności wstosowaniu właściwych zabiegów gospodarczych.Nadl Borki Puszcza Borecka Podział Naturalny2. Sztuczny powstaje przez nałożenie regularnej siatkiprzebiegu linii gospodarczych i oddziałowych.Linie ostępowe przebiegają zgodnie z kierunkiem panującychwiatrów, oddziałowe - prostopadle do nich.Oddziały mają kształt prostokątów o jednakowej powierzchni(z wyjątkiem oddziałów skrajnych).Zalety: duża przejrzystość i łatwość orientacji,stwarza dobre warunki ochrony drzewostanów przed szkodliwymiwiatrami, ułatwione projektowanie i zakładanie działek zrębowych orazwykonywanie czynności gospodarczych.Wady: wyłączenie znacznej powierzchni z produkcji (nawet 2%).3

3. Kombinowany wykorzystuje zalety podziałównaturalnego i sztucznego.Linie ostępowe muszą przebiegać przez całykompleks leśny zgodnie z kierunkiem panującychwiatrów, a ich zadaniem musi być zapewnieniemożliwości wytworzenia ścian ochronnych.W przebiegu linii oddziałowych mogą być większeodchylenia, wykorzystuje się naturalne rozgraniczeniaistniejące w terenie.4. Sztuczny w modyfikacji DenzinaPrzebieg linii gospodarczych z północnegowschodu na południowy zachód. Linie oddziałoweprostopadłe do nich.Łączy względy ochronne (przed wywalającymiwiatrami z zachodu) oraz hodowlane (zabezpieczenieodnowień na zrębach przed nadmierną insolacją).4

Podział powierzchniowy górskipodział oparty na rzeźbie terenu.Linie gospodarcze prowadzone są głównymigrzbietami, potokami, dolinami, tak aby pasy ostępowezamykały stoki opadające ku głównym szlakomtransportu. (grzbietowe; dolinowe; warstwicowe)Linie oddziałowe naturalne rozgraniczenia(żleby, potoki, lub sztuczne - po największym spadku).PodsumowaniePodział powierzchniowy lasu- orientacja - udostępnienie – ochronaRodzaje podziału powierzchniowegoBudowa ostępowa5