( 2138 kB), przez - Dolnośląska Okręgowa Izba Pielęgniarek i ...

W CIENIUCZEPKAN IEZALEŻNYE MIESIĘCZNIKI I PIELĘGNIAREKI E I POŁOŻNYCHO OKRĘGUWROCŁAWSKIEGOOI LEGNICKIEGOI E G ISSN 1425–6584www.doipip.wroc.plN UMER 10 (204 ) PAŹDZIERNIK IK 20080 WROCŁAW – LEGNICA

Drogie Czytelniczki i Drodzy Czytelnicy!Wrzesień to miesiąc, w którym na plan pierwszy wysuwa sięszkoła. Przygotowania, wyprawki szkolne i pierwszy dzień w nowejlub starej szkole. I choć wydawać się może, ze wszystkie te wydarzeniamamy za sobą, warto spojrzeć za siebie. Zwłaszcza, że wrzesień byłrównież miesiącem wielu szkoleń i konferencji dla pielęgniarek, dlategow bieżącym (październikowym numerze) powracamy myślą dotamtych wrześniowych dni.Konferencje naukowe, gromadzące pielęgniarki i położnea także lekarzy, dotyczyły w ubiegłym miesiącu wielu ważnych zagadnień,które cieszą się dużym zainteresowaniem personelu medycznego.Pierwsza z nich podjęła problematykę onkologiczną. Nie trzebateż znawcy przedmiotu, aby wiedzieć, iż ta dziedzina medycynywciąż się rozwija, a nowe sposoby i metody leczenia często zaskakująnawet najbardziej zaangażowanych pracowników ochrony zdrowia.Konferencja zapoczątkowała cykl spotkań pod nazwą „AkademiaPielęgniarstwa”, którym przyświeca idea poszerzenia wiedzy z różnychdziedzin pielęgniarstwa, a także nawiązanie ściślejszej współpracyz towarzystwami i stowarzyszeniami skupiającymi pielęgniarkii położne, wzajemne poznawanie się i wymiana poglądów.Ciekawą inicjatywą PTP było posiedzenie w Senacie RP, gdziednia 15 września 2008 r. odbyła się konferencja na temat „Zawód pielęgniarkina ziemiach polskich w XIX i XX wieku”. (o szczegółach wewnątrzbiuletynu).Innym popularno-naukowym spotkaniem była I Pielęgniarsko--Lekarska Konferencja poświęcona zagadnieniom zakażeń szpitalnych,która odbyła się 23 września br. w siedzibie Dolnośląskiej IzbyLekarskiej przy ul. Matejki 6 we Wrocławiu.Ważnym elementem o charakterze szkoleniowym była Konferencjadla położnych. Temat „Opieka nad kobietą ciężarną w cukrzycy”i sposób przeprowadzenia konferencji spotkał się ze szczególnymuznaniem położnych, które chętnie podnoszą swoje kwalifikacjei stale pracują nad poprawą jakości opieki.Wrzesień okazał się więc miesiącem zdominowanym przezintensywne szkolenia. Być może słowa Tuwima „Trudna lekcja, niemogłem od razu” są przeznaczone dla każdego, kto wie, że nie posiadłpełnej wiedzy i stale ją zgłębiać powinien. A może to każdy z nas?redakcjaJulian TuwimNaukaNauczali mnie mnóstwa mądrości,Logarytmów, wzorów formułek,Z kwadracików, trójkącików i kółekNauczali mnie - nieskończoności.Rozprawiali o cudach przyrody,Poznawałem różne tajemnice:W jednym szkiełku – życie w kropli wody,W drugim zaś – kanały na księżycu.Mam tej wiedzy zapas nieskończony:2(pi)r,Jabłka, lampy Crookesy, Newtony,Azot, wodór, zmiany atmosfery...Wiem o kuli napełnionej lodem,O bursztynie, gdy się go pociera,Wiem, że ciało zanurzone w wodzieTraci tyle, ile ... et cethera.Ach, wiem jeszcze, że na drugiej półkuliSłońce świeci, gdy u nas jest ciemno.Różne rzeczy do głowy mi wkuli,Tumanili nauką daremną.I nic nie wiem, i nic nie rozumiem,I wciąż wierzę biednymi zmysłami,Że ci ludzie na drugiej półkuliMuszą chodzić do góry nogami.I do dziś mam taką szkolną trwogę.Bóg mnie wyrwie, a stanę bez słowa.Panie Boże - odpowiadać nie mogę,Ja - wymawiam się, mnie boli głowa.Trudna lekcja, nie mogłem od razu,Lecz nauczę się, po pewnym czasie.Proszę, zostaw mnie na drugie życie,Jak na drugi rok w tej samej klasie.

Informacje DORPiPINFORMACJEDolnośląskiej Okręgowej RadyPielęgniarek i PołożnychSpotkanie z Pełnomocnikami DORPiP w dniu 18 września 2008 r.1. KALENDARIUM DORPIP (19.06.08 r – 18.09.08 r):W okresie pomiędzy spotkaniami z PełnomocnymiPrzedstawicielami DORPiPodbyły się następujące spotkania:• 20 – 22.06.2008 r. odbyło się szkolenieOkręgowej Komisji Rewizyjnej.• 24.06.2008 r. złożony został wniosek o dofinansowanierealizacji projektuPROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁLUDZKI – WSPIERANIE ROZWOJUKWALIFIKACJI ZAWODOWYCHI DORADZTWO DLA PRZEDSIĘ-BIORSTW z Europejskiego FunduszuSpołecznego – w chwili obecnej projektprzeszedł kontrolę formalno-prawną, czekamyna wyniki kontroli merytorycznej.• 24.06.2008 r. wizyta w Szpitalu Powiatowymim. Św. Jadwigi Śląskiej w Trzebnicy,odbyło się spotkanie z Pielęgniarką PrzełożonąPanią Haliną Mozalewską, pielęgniarkamioddziałowymi oraz z personelemw oddziałach szpitalnych.• 25.06.2008 r. Uczestnictwo PrzewodniczącejDORPiP Urszuli Olechowskiej w debacieo sytuacji ochrony zdrowia na DolnymŚląsku oraz diagnozy kryzysowychobszarów medycznych: neonatologii, medycynyratunkowej, psychiatrii i onkologii– a szczególnie radioterapii.• 25.06.2008 r. spotkanie Przewodnicząceji Sekretarz DORPiP z Rektorem AkademiiMedycznej prof. dr hab. RyszardemAndrzejakiem w sprawie hotelu dla pielęgniareki położnych przy ulicy Ślężnej.• 26.06.2008 r. odbyło się posiedzenie PrezydiumDORPiP, na którym podjęto18 uchwał, w większości ewidencyjnych.• 02.07.2008 r. w DOIPiP odbył się konkursna stanowisko Pielęgniarki Przełożonejklinik chirurgicznych PSK 1, do konkursuprzystąpiły 2 pielęgniarki. W wynikupostępowania konkursowego na stanowiskowybrano Panią Jolantę Gruchaj--Pacholarz.• 04.07.2008 r. wizyta w SP ZOZ w Oławie,z Dyrektorem Panem Andrzejem Dronsejko,Pielęgniarką Naczelną MałgorzatąWlazło, pielęgniarkami oddziałowymii pielęgniarkami w oddziałach szpitalnych.Tematem wizyty były warunki pracy i płacyoraz możliwość ich polepszenia, odpowiedzialnośćzawodowa, dokumentacjamedyczna itp.• 21.07.2008 r. podpisana została umowa nawykonanie sztandaru dla DolnośląskiejOkręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych.Termin realizacji to 30 listopada 2008 r.• 09.07.2008 r. odbyło się posiedzenie PrezydiumDORPiP, na którym podjęto31 uchwał, w tym dotycząca refundowaniakosztów kształcenia dla 166 pielęgniareki położnych, na łączną kwotę97 920,00 zł. oraz przyznania zapomóglosowych 8 członkom DOIPiP na kwotę5 700,00 zł.• 10.07.2008 r. wizyta ZP ZOZ w Miliczu,odbyło się spotkanie z Dyrektorem PaniąJaniną Hulacką, Pielęgniarką NaczelnąPanią Grażyną Krajką, pielęgniarkamioddziałowymi i pielęgniarkami w oddziałachszpitalnych. Tematem wizyty byływarunki pracy i płacy, oraz możliwość ichpolepszenia. Podczas wizyty ustalono koniecznośćspotkania ze Starostą PowiatuMilickiego.• 12.07.2008 r. odbył się w Kamieńcu Wrocławskimpierwszy mecz drużyny sportowejpolicjantek i pielęgniarek przeciwkodrużynie VIP-ów podczas obchodówrocznicy powodzi. Nasza drużyna pokonaładrużynę VIP-ów.• 15.07.2008 r. odbyło się spotkanie Przewodnicząceji Sekretarza DORPiP dyrektoramii pielęgniarkami zatrudnionymi w DPSw Głogowie, Legnickim Polu i Brenniku.Miało ono na celu przybliżenie możliwościkontraktowania usług pielęgniarskich w ramachpielęgniarstwa środowiskowego tzw.zadaniowego wobec mieszkańców domówpomocy społecznej. Ustalono koniecznośćuzyskanie dodatkowych kwalifikacji przezpielęgniarki domów pomocy społecznej tj.kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie OpiekiDługoterminowej. Obecnie uczestniczyw nim już 50 pielęgniarek. Zorganizowanyzostał przez Dolnośląski Ośrodek KształceniaPodyplomowego Kadr Medycznychwe Wrocławiu.• 21.07.2008 r. odbyło się spotkanie z WicestarostaPowiatu Milickiego Panem PiotremOskwarkiem, w którym uczestniczyłyPrzewodnicząca i Sekretarz DORPiP,Pielęgniarka Naczelna i przedstawicielkaZwiązków Zawodowych Pielęgniarek i Położnych.Dotyczyło ono niskich wynagrodzeńgrupy zawodowej pielęgniarek i położnychw Milickim Szpitalu. Wicestarostazapewnił, że będą przydzielone środki napodwyżki w najbliższym czasie.• 06.08.2008 r. Sekretarz DORPiP uczestniczyław spotkaniu Rady Konsultacyjnejdo spraw Strategii Zdrowotnej DolnegoŚląska, zorganizowanym przez WicemarszałkaWojewództwa Dolnośląskiego Pa-2 W CIENIU CZEPKA

na Piotra Borysa. Omówiono zakończenieetapu restrukturyzacji ochrony zdrowia naDolnym Śląsku i rozpoczęcie etapu modernizacji.Założenia gospodarki finansowejna przyszły rok to przewidywane zbilansowaniewszystkich jednostek ochrony zdrowiana Dolnym Śląsku, a także przeanalizowaniezapotrzebowania na kadrę medycznąw poszczególnych specjalnościachw nadchodzących latach – do 2015 r. orazilość kadry, która osiągnie wiek emerytalnyw tym okresie.• 13.08.2008 r. odbyło się posiedzenie PrezydiumDORPiP, na którym podjęto65 uchwał, w tym dotycząca refundowaniakosztów kształcenia dla 285 pielęgniareki położnych, na łączną kwotę144 300,00 zł.• 27.08.2007 r. odbyło się posiedzenie PrezydiumDORPiP, na którym podjęto 33uchwały, głównie ewidencyjne.• 29.08.2008 r. WiceprzewodniczącaDORPiP Leokadia Jędrzejewska i SekretarzDORPiP Anna Szafran uczestniczyływ ostatnim pożegnaniu nestorki zawodu,Pani Gizeli Mandler.• 03.09.2008 r. odbyło się posiedzenie PrezydiumDORPiP, na którym podjęto10 uchwał, w tym dotycząca refundowaniakosztów kształcenia dla 50 pielęgniareki położnych, na łączną kwotę 31 515,00 zł.oraz przyznania zapomóg losowych 10członkom DOIPiP na kwotę 5 800,00 zł.• 12-14.09.2008 r. odbyło się szkolenie dlaOkręgowych Rzeczników OdpowiedzialnościZawodowej i Okręgowego Sądu Pielęgniareki Położnych prowadzone przezNaczelnego Rzecznika Odpowiedzialnościzawodowej i Naczelny Sąd Pielęgniareki Położnych.• 13.09.2008 r. odbyło się posiedzenieDORPiP, na którym podjęto 15 uchwał,w tym wykreślenie pełnomocnego przedstawicielaze szpitala w Wołowie i Brzeguoraz podjęto uchwałę zmieniającą organizacjęi funkcjonowanie Komisji i ZespołówProblemowych przy DORPiP i powołanoZespół ds. pielęgniarek i położnych PodstawowejOpieki Zdrowotnej. Przewodniczyćmu będzie Pani Jadwiga Kałasz.• 13.09.2008 r. odbyła się konferencja naukowo-szkoleniowa„Opieka nad kobietą ciężarnąw cukrzycy”. Organizatorami konferencjibyła między innymi DOIPiP.1. 19.09.2008 r. odbędzie się spotkanie WojewodyWojewództwa Dolnośląskiegoz Przewodniczącymi Okręgowych RadPielęgniarek i Położnych we Wrocławiu,Jeleniej Górze i Wałbrzychu oraz KonsultantemWojewódzkim w DziedziniePielęgniarstwa Pani Jolanty Kolasińskiej.10 (204) 2008Dotyczyć będzie ono problemu zatrudnianiapielęgniarek w Domach PomocySpołecznej – złych warunków pracy i płacyoraz niekompletności nowych rozwiązańproponowanych przez Minister Pracyi Polityki Społecznej oraz Narodowy FunduszZdrowia.2. 01.10.2008 r. odbędzie się pierwsza z cykluAkademii Pielęgniarstwa konferencjanaukowo-szkoleniowa organizowanaprzez Dolnośląską Okręgową Izbę Pielęgniareki Położnych, w bieżącym rokuwraz z Dolnośląskim StowarzyszeniemRozwoju Pielęgniarstwa Onkologicznegooraz Dolnośląskim Centrum Onkologiii dotyczyć będzie „ Wielodyscyplinarnejopieki nad pacjentem onkologicznym”.Opłata konferencyjna wynosi 35 zł. Szczegółowyprogram konferencji dostępny nastronie www.doipip.wroc.pl Serdeczniezapraszamy.3. 6.10.2008 r. odbędzie się szkolenie na terenieDolnośląskiej Okręgowej Izby Pielęgniareki Położnych na temat „Gruźlica:powracający problem – aktualności.”Zgłoszenia są przyjmowane telefonicznie,o uczestnictwie decyduje kolejność zgłoszeń.Serdecznie zapraszamy.4. Ustalenie terminów spotkań z pielęgniarkamii położnymi w zoz: najbliższe spotkaniez pielęgniarkami i położnymi zaplanowanejest na październik 2008 r. w Szpitalui Domu Pomocy społecznej Jaworze.W październiku zaplanowano równieżwizytę w Złotoryi. Do złożenia wizytypozostanie nam jeszcze powiat lubiński,legnicki, oleśnicki, polkowicki, strzelińskii na koniec wrocławski.5. Najnowsze zalecenia i opinie konsultantówkrajowych w dziedzinach pielęgniarstwa,informacje z Ministerstwa Zdrowia – dostępnew biuletynie „W cieniu czepka” orazna stronie: www.doipip.wroc.pl;• w sprawie możliwości wykonywania badańdiagnostycznych przez pielęgniarki.• komunikat w sprawie wad jakościowychproduktów leczniczych spowodowanychprzez niewłaściwe przygotowanie preparatówprzez personel medyczny.• informacja dotycząca studenckich praktykzawodowych na kierunkach pielęgniarstwoi położnictwo.• informacja na temat przeciwwskazań psychofizycznychkandydatów na studia wyższena kierunku pielęgniarstwo.6. Komunikaty NRPiP: www.izbapiel.org pl,Narodowego Funduszu ZdrowiaInformacje DORPiP – Kalendariumwww.nfz.gov.pl• wyjaśnienie z Departamentu Pielęgniareki Położnych w sprawie powołania Zespołudo spraw opracowania sposobu minimalnychnorm zatrudnienia pielęgniarek i położnychw zoz.• pismo Ministra Pracy i Polityki Społecznejskierowane do Starostów i PrezydentówMiast oraz pismo/odpowiedź NRPiP.• stanowiska, apele i wnioski Kolegium Pielęgniareki Położnych Rodzinnych w Polsce,podjęte na V Konwencie Kolegiumw dniach 16-17.06.2008 r.• 12 rocznica przyjęcia Ustawy o zawodachpielęgniarki i położnej z dnia 5 lipca1996 r.• korespondencja z Władzami Państwa dotyczącasytuacji.• zarządzenie nr 51/2008/DSOZ PrezesaNarodowego Funduszu Zdrowia z dnia29 lipca 2008 r. zmieniające zarządzeniew sprawie określenia warunków zawieraniai realizacji umów o udzielanie świadczeńopieki zdrowotnej w rodzaju: podstawowaopieka zdrowotna.• zarządzenie nr 60/2008/DSOZ PrezesaNarodowego Funduszu Zdrowia z dnia21 sierpnia 2008 r. zmieniające zarządzeniew sprawie określenia warunków zawieraniai realizacji umów w rodzaju: opiekadługoterminowa.7. Przedstawienie najważniejszych projektówustaw w fazie konsultacji społecznych:• Poselski projekt ustawy o ochronie indywidualnychi zbiorowych praw pacjenta orazo Rzeczniku Praw Pacjenta.• Poselski projekt ustawy o zakładach opiekizdrowotnej.• Poselski projekt ustawy o szczególnychuprawnieniach pracowników zakładówopieki zdrowotnej.• Poselski projekt ustawy o konsultantachkrajowych i wojewódzkich w ochroniezdrowia.• Poselski projekt ustawy o dobrowolnychdodatkowych ubezpieczeniach zdrowotnych.• Poselski projekt ustawy - przepisy wprowadzająceustawy z zakresu ochrony zdrowia.• Poselski projekt ustawy o akredytacjiw ochronie zdrowia• Poselski projekt ustawy o niektórych zawodachmedycznych8. Następne spotkanie Pełnomocników odbędziesię 11 grudnia 2008 r. o godzinie10:00 – serdecznie zapraszamy!!!!!Przewodnicząca DORPiPUrszula Olechowska3

Konferencja w Senacie RPZAWÓD PIELĘGNIARKINA ZIEMIACH POLSKICHW XIX I XX WIEKUW Senacie Rzeczypospolitej Polskiejdnia 15 września 2008 r. odbyłasię konferencja na temat „Zawód pielęgniarkina ziemiach polskich w XIXi XX wieku”. Zorganizowana zostałaprzez Komisję Zdrowia, a przewodniczącąkomitetu organizacyjnegobyła senator dr n. med. Janina Fetlińska.Sesja poświęcona zawodowipielęgniarki w perspektywie historycznejorganizowana była przywspółudziale Polskiej Akademii Nauki uczelni medycznych.Konferencję otworzył senator WładysławSidorowicz, przewodniczący senackiej KomisjiZdrowia, podkreślając „iż czerpiąc z doświadczeńprzeszłości, musimy stawiać pytaniao przyszłość”. Konferencja miała charakterpanelowy. W dwóch równoległych sesjachomawiano różne aspekty zawodu pielęgniarki.Materiały organizacyjne opublikowane zostaływ formie książki (do nabycia) pod redakcjądoc. dr hab. Bożeny Urbanek. Głównymtematem konferencji były rozważania poświęconepielęgniarstwu – jego ideom, historiirozwoju na przestrzeni XIX i XX wieku.Szczególne znaczenie miało przybliżenie historiipielęgniarstwa, gdyż jak przytacza doc.dr hab. Bożena Urbanek „światowa literaturahistoriograficznapielęgniarstwa isamego zawoduobejmuje poważnydorobek w przeciwieństwiedo polskiej,gdzie jeszczedo niedawnazajmowanie się tątematyką budziłoniemałe zdziwienie”.„Pomimoiż z pielęgniarstwemkażdy stykasię w swoimżyciu, to historianaszego zawodujest wciąż małoznana”.Wielki więc wysiłek i wyzwanie wzięli nasiebie organizatorzy i komitet naukowy konferencji,ażeby zebrać materiały o blisko 200latach pielęgniarstwa w Polsce, przybliżającformy kształcenia pielęgniarek, kreowany wizerunekzawodu, a także działalność polityczną.Doc. dr hab. Bożena Urbanek – historyk,której pierwszym dyplomem był dyplom pielęgniarkitwierdzi iż „potrzeba omówienia tegozagadnienia zrodziło nie tylko miejsce odbywaniasię konferencji, ale i przebyta droga polskichpielęgniarek – zmagań o właściwą pozycję tejprofesji w zawodach medycznych i w społeczeństwie”.Tematy konferencjigłównieobejmowały czasod 1833 roku,w którym podjętopierwszą próbęuruchamianiaszkoły pielęgniarskiejw Królestwie,aż do 2003roku, kiedy tow Polsce następowałougruntowaniesię profiluOD LEWEJ doc dr hab. Bożena Urbanek, senator Janina Fetlińska,senator Władysław Sidorowiczi programu nauczaniawyższegoszkolnictwa pielęgniarskiego.Przedstawiono niezwykle zawiłelosy przemian w kształtowaniu naszegozawodu – jego charakteru, niejednokrotnieuwarunkowane politycznie, ekonomiczniei kulturowo, a także samej nazwy: „o pozycjizawodu świadczyła też sama nazwa funkcji.I tak od nazwy siostra ujmowanej w kategoriachrelacji niejako rodzinnych, ale i wynikającychz przesłanek chrześcijańskiej tradycji, poprzezmiano dozorcy, czy dozorczyni z uwagi nasprawowanie zadania dozoru przy chorych, podkoniec XIX wieku nastąpiło ugruntowanie siępojęć pielęgniarka – pielęgniarz, w następstwiefunkcjonowania pielęgnowania jako usankcjonowanegoelementu terapii medycznej”.*Jakby w kontynuacji zgłębiania „dziedzictwa,pamięci wdzięczności i wyzwania”w dniu 16 września 2008 r. miało miejsceuroczyste otwarcie Centralnego ArchiwumPielęgniarstwa Polskiego i nadanie mu imieniaBarbary Purtak przez Polskie TowarzystwoPielęgniarskie – Zarząd Główny. Ideą tegoprzedsięwzięcia był fakt, iż – jak mówi mgrKrystyna Wolska –Lipiec PrzewodniczącaGłównej Komisji Historycznej przy ZarządzieGłównym PTP – znajomość własnych korzenidaje poczucie przynależności, więzi, dumy, poczuciatożsamości zawodowej. Inspiruje i dodajesił do pracy na rzecz rozwoju profesji”.Zachęcamy do korzystania ze strony internetowejPolskiego Towarzystwa Pielęgniarskiegowww.ptp.na1.pl4 W CIENIU CZEPKA

Zakażenia szpitalneI PIELĘGNIARSKO-LEKARSKA KONFERENCJAZAKAŻENIA SZPITALNE23 września br. w siedzibie DolnośląskiejIzby Lekarskiej przyul. Matejki 6 we Wrocławiu odbyłasięI PIELĘGNIARSKO-LEKARSKAKONFERENCJApoświęcona problematyce zakażeńszpitalnych.Organizatorami konferencji byli:DolnośląskaOkręgowa IzbaPielęgniarek i PołożnychorazDolnośląska Izba Lekarska.Patronat nad konferencją objąłPaństwowy Wojewódzki InspektorSanitarny Dyrektor WSSEdr Jacek Klakočar.Swoją obecnością zaszczycili nas gościem.in:• prof. Jerzy Rudnicki– Prorektor ds. klinicznych AkademiiMedycznej,• prof. Tadeusz Łukieńczuk– Prodziekan Wydziału Zdrowia PublicznegoAM we Wrocławiu,• mgr Jolanta Kolasińska– Konsultant Wojewódzki w DziedziniePielęgniarstwa,• dr Jerzy Sypuła– Dyrektor Wydziału Zdrowia przyUrzędzie Marszałkowskim .Konferencję rozpoczęli: Prezes DolnośląskiejRady Lekarskiej dr Andrzej Wojnaroraz Przewodnicząca DolnośląskiejOkręgowej Rady Pielęgniarek i Położnychmgr Urszula Olechowska, podkreślając, żepierwszy raz w historii naszych samorządówudało się zorganizować wspólną konferencjęi to o bardzo ważnej tematyce dotyczącejzakażeń szpitalnych. Obie stronyzdeklarowały kontynuację tej współpracy.Dalszą część konferencji poprowadziła panidr Katarzyna Bojarowska – PrzewodniczącaKomisji Kształcenia przy DolnośląskiejIzbie Lekarskiej.Wykład inauguracyjny nt. „ Rola inspekcjisanitarnej w profilaktyce choróbzakaźnych” wygłosił Dyrektor WSSEdr Jacek Klakočar.Ponadto mogliśmy usłyszeć i zobaczyćświetnie przygotowane prezentacje i wykłady:1. prof. dr hab. Anna Przondo-Mordarska– „Sepsa jako najcięższe zakażenieszpitalne”,2. dr n. med. Małgorzata Fleischer6 W CIENIU CZEPKA

– „ Badania mikrobiologiczne w monitorowaniuzakażeń szpitalnych”,3. prof. dr hab. Andrzej Gładysz– „ Ekspozycja zawodowa”,4. mgr Katarzyna Salik– „ Segregacja odpadów medycznych”,5. mgr Wojciech Sobczyk– „Akcja czyste ręce”,6. mgr Ewa Sierpińska– „Dekontaminacja sprzętu medycznego”.W konferencji uczestniczyło ok. 180 pielęgniareki położnych oraz sześćdziesięciulekarzy. Przedsięwzięcie zorganizowaniawspólnej konferencji lekarsko-pielęgniarskiejzainicjowane przez naszą Izbą powiodłosię i będzie kontynuowane.Jeszcze raz bardzo serdecznie dziękujęorganizatorom tej konferencji,a w szczególności Pani dr KatarzynieBojarowskiej – Przewodniczącej KomisjiKształcenia DIL oraz naszej KoleżancePani mgr Violecie Magierze –Przewodniczącej Komisji KształceniaDOIPiP za podjęcie się tego trudu.Urszula OlechowskaDekontaminacjamgr Ewa SierpińskaKierownik DziałuCentralnej Sterylizacjii DDDWojewódzki SzpitalSpecjalistycznywe Wrocławiuul. Kamieńskiego 73aTel: 071/3270415;e-mail: sierpinska@wssk.wroc.plprof. dr hab. Anna Przondo-Mordarska –„ Sepsa jako najciężęższe zakażenie szpitalne”10 (204) 2008(czytaj dalej na str 8)DekontaminacjasprzętumedycznegoReprocesowanie sprzętu medycznegojest istotnym czynnikiemw profilaktyce zakażeńszpitalnych, a właściwa dekontaminacjazanieczyszczonych wyrobówmedycznych jest nieodzownymogniwem tego procesu.Reprocesowanie dotyczy tylkosprzętu wielokrotnego użytku.W makroskali na skuteczną dekontaminacjęskłada się szeregczynności, które rozpoczynają sięw chwili użycia narzędzi u pacjenta,następnie poprzez transport,oczyszczanie, dezynfekcję, pielęgnację,kontrolę działania, pakowanie,sterylizację i przechowywaniekończą na wydaniu doponownego użycia. W mikroskalidekontaminacja to usunięcie zanieczyszczeńorganicznych, nieorganicznychi mikrobiologicznychz instrumentarium tak, abyużytkowanie ich było bezpiecznie.Standardem powinno byćprzekazanie tych czynności centralnymsterylizatorniom.7

DekontaminacjaDekontaminacjasprzętumedycznegoWymagania dotyczące sterylności wyrobu,jak również kryteria wyrobu medycznegozawarte są w dyrektywach medycznychUnii Europejskiej, normach zharmonizowanychz dyrektywami oraz ustawach i rozporządzeniachkrajowych(– Dyrektywa 93/42/EEC – o wyrobachmedycznych i powiązana z nią– Ustawa o wyrobach medycznych z dnia20 kwietnia 2004 r.– Ustawa o systemie oceny zgodności z dnia30 sierpnia 2002 r.– Ustawa o chorobach zakaźnych i zakażeniachz dnia 6 września 2001 r.;– Dyrektywa 90/385/EEC – o aktywnychwyrobach implantowanych;– Dyrektywa 98/79/EEC – o wyrobach dodiagnostyki in vitro;– norma zharmonizowana PN EN 556– Znakowanie określeniem „sterylne” finalniesterylizowanych wyrobów i in. 1 )Zgodnie z nimi wyrób medyczny doróżnego przeznaczenia oznaczony znakiemCE, który wytwórca przeznaczył dosterylizacji przed użyciem, należy poddaćprocedurze oceny zgodności oraz przeprowadzićsterylizację według wytycznychproducenta.W praktyce oznacza to, że dokonującysterylizacji jest zobligowany do postępowaniawedług zasad określonych przezwytwórcę wyrobu medycznego, który maobowiązek dostarczyć informację o sposobieużywania, mycia, dezynfekcji, konserwacji,sterylizacji, kompatybilności materiałowejoraz krotności użycia swojego produktu (wgnormy PN EN ISO 17664:2005 Sterylizacjawyrobów medycznych – informacje dostarczaneprzez wytwórcę w celu postępowaniaz wyrobami medycznymi przeznaczonymido ponownej sterylizacji). Procedura ocenyzgodności sterylizacji wymaga walidacjiprocesów tak, aby końcowy produkt byłzgodny z wcześniej określonymi specyfikacjamiwytwórcy.Walidacja ma na celu wykazać, że procesmycia, dezynfekcji i sterylizacji jest powtarzalny,a uzyskany produkt końcowy zgodnyz założeniami.(Początek artykułu na str. 7)Za wyrób sterylny uznawany jest taki,na którym poziom żywych drobnoustrojównie jest wyższy niż 1×10-6 sterylizowanychjednostek produktu finalnego (definicja w/gnormy PN EN 556). Osiągnięcie tego stanuuzależnione jest nie tylko od prawidłowoprzeprowadzonego i kontrolowanegoprocesu sterylizacji w autoklawie, ale teżod skutecznego przejścia następujących posobie etapów dekontaminacji, gdyż tylkoczysty wyrób medyczny o ustalonym zanieczyszczeniumikrobiologicznym (wg normyPN EN 1174-1) może podlegać skutecznejsterylizacji.Dlatego krytycznym etapem dekontaminacjijest czyszczenie, a ponieważ preferowanesą metody walidowane, toteż mycieautomatyczne w myjniach-dezynfektorachstanowi bazę dzisiejszej dekontaminacji.Jest to szczególnie ważne w dobie biofilmui prionów, których eliminacja poprzeztradycyjne działania (mycie manualne wśrodkach dezynfekcyjnych na bazie aldehyduglutarowego lub stosowanie preparatówalkoholowych) jest nieskuteczna. Automatyzacjamycia i dezynfekcji daje nampewność osiągania powtarzalnych procesów,co w przypadku metod manualnychnie jest oczywiste, gdyż krytycznym punktemtradycyjnego postępowania jest zawszeczynnik ludzki. Procesy maszynowego myciai dezynfekcji zdefiniowane są w normieEN ISO 15883 dotyczącej myjni-dezynfektorówi akcesoriów pomocniczych w myciui dezynfekcji wyrobów medycznych.Zgodnie z normą mycie automatyczneskłada się z następujących faz:1) Oczyszczania (z podprocesem spłukiwaniai mycia)2) Dezynfekcji (termicznej-zalecanej, aleteż chemicznej i termiczno-chemicznejdla narzędzi termolabilnych)3) Płukania4) SuszeniaKażdy proces automatyczny jest monitorowany,zapisywany i dokumentowany,zwolnienie wsadu odbywa się na podstawietestów potwierdzających skuteczność myciai dezynfekcji oraz prawidłowych parametrówprocesu. Mycie maszynowe ograniczado minimum kontakt personelu ze sprzętemi mediami, zwiększa ergonomię pracy, podnosiefektywność procesu, ogranicza zużycieśrodków dezynfekcyjnych, pozwala nawalidację mycia i dezynfekcji.Według RKI wstępne mycie w środkachnieutwardzających, następnie mycie alkalicznew myjni-dezynfektorze (środki o pHRyzyko infekcji Sprzęt medyczny OczyszczanieNiekrytycznePółkrytyczneABKrytyczneABCWziernikEndoskop giętkiNożyceImadłoTrokar MICElektrody EKG(+)+1(+)+1+1> 10 w temp. 55°C, w czasie 10 min.) i autoklawowaniew 134°C, przez 5 min. jestpodstawą nowoczesnej dekontaminacji.Mając na uwadze bezpieczeństwo pacjenta,personelu i osób trzecich należypamiętać o prawidłowej kwalifikacji narzędziw zależności od ryzyka przeniesieniainfekcji.Przyjęta powszechnie klasyfikacjaSpauldinga wyróżnia:NIEKRYTYCZNE PRODUK-TY MEDYCZNE, które mają kontaktz nieuszkodzoną powierzchnią skóry, powierzchnieniekontaktujące się z pacjentem,powierzchnie stolików, łóżek, wózków:wymagane CZYSZCZENIE i DE-ZYNFEKCJAPÓŁKRYTYCZNE PRODUKTYMEDYCZNE kontaktujące się z nieuszkodzonąbłoną śluzową, uszkodzona skórą,płynami ustrojowymi pacjenta (sprzęt endoskopowyprzewodu pokarmowego, sprzętanestezjologiczny) oraz produkty medyczneo małym ryzyku, ale przewidywane jest ichużycie u wrażliwego pacjenta: wymaganaSTERYLIZACJA lub DEZYNFEKCJAWYSOKIEGO STOPNIA (dla przedmiotównieodpornych na sterylizację lub dlaktórych sterylizacja nie jest możliwa)KRYTYCZNE PRODUKTY ME-DYCZNE naruszające ciągłość powłokciała lub kontaktujące się z uszkodzonątkanką, lub mające kontakt z krwią, produktamikrwiozastępczymi i innymi środkamisterylnymi leczniczymi (narzędziachirurgiczne, cewniki dosercowe, płynyinfuzyjne, igły, opatrunki chirurgiczne)wymagana: STERYLIZACJA8 W CIENIU CZEPKA

Wśród wyrobów krytycznych i półkrytycznychrozróżnia się:grupę A: bez szczególnych wymagań;grupę B: ze szczególnymi wymaganiamiczyszczenia;grupę C: ze szczególnie wysokimi wymaganiamiczyszczenia.Ocena ryzyka według RKIanie wstępne Czyszczenie i dezynfekcja Sterylizacja+++++1. Oczyszczanie wstępne bezpośredniopo użyciu2. Endoskopy przechodzące przez tkankisterylne (bronchoskopia, ERCP)3. Priony można unieszkodliwić wyłącznieprzez autoklawowaniePrawidłowym postępowaniem po użyciunarzędzi jest ograniczenie kontaktu pracownikówz zanieczyszczonym sprzętem,który należy umieścić w specjalnych, zamykanychpojemnikach i niezwłoczne przekazaćdo CS, aby poddać procedurom czyszczeniawstępnego (bez środków utrwalających)i dezynfekcji automatycznej.Wobec niektórych delikatnych narzędziwymagane jest mycie ręczne bez wstępnejdezynfekcji. Powinno być przeprowadzaneprzez specjalnie do tego przeszkolonypersonel oraz z bezwzględnym zachowaniemśrodków ochrony osobistej. Pozostałysprzęt, jeśli jest to możliwe, powinien byćpoddawany procesom automatycznym.Ważnym aspektem prawidłowej dezynfekcjijest właściwy dobór środka oraz odpowiednieprzygotowanie narzędzi (otwarte,rozłożone na elementy pierwsze, nieprzeładowanetace narzędziowe). Przy stosowaniumetod manualnych istotne jestprzestrzeganie stężenia roztworu, czasui temperatury oraz bezwzględnego czyszczeniaręcznego po czasie ekspozycji nawet,jeśli używany był preparat myjąco--dezynfekujący.Roztwory robocze należy usuwać bezpośredniopo użyciu do zanieczyszczonychnarzędzi. Dopuszcza się ponowne użycieroztworu do dezynfekcji przedmiotów podwarunkiem kontroli stężenia wskaźnikami,jednak wprowadzone zanieczyszczenia organicznestanowią barierę dla czynnika bójczegoi mogą być przyczyną nieskutecznejdezynfekcji.10 (204) 2008+(+)(+2)+++3Dobrym rozwiązaniem dla mycia wstępnegolub wspomagania mycia ręcznego jestmyjka ultradźwiękowa, w której mycieodbywa się na zasadzie zjawiska kawitacji.Utrzymanie stałej temperatury mycia(można stosować środek myjący lub myjąco-dezynfekujący),jak również dostępnośćurządzeń z dyszami do narzędzi kanałowych,oraz wbudowany zegar przyczyniająsię do efektywniejszego procesuczyszczenia.Bezwzględnym etapem po myjceultradźwiękowej jest dokładne opłukanienarzędzi, najlepiej wodą oczyszczoną,destylowaną lub zdemineralizowaną.W przypadku sprzętu endoskopowegostosowanego w gastroenterologiidekontaminacja powinna być przeprowadzanaprzed i po każdym badaniuprzez specjalnie wyszkolony personel,w odpowiednio przygotowanym pomieszczeniu;składa się z etapów:• czyszczenia mechanicznego: wstępnepłukanie kanałów niezwłocznie po badaniu,przepłukiwanie roztworem detergentu,który używa się wyłącznie dlajednego procesu czyszczenia,• zanurzenie całości instrumentu w roztworzedetergentu, szczotkowanie dystalnegokońca endoskopu, wyczyszczeniewszystkich zastawek i kanałów.• dezynfekcji endoskopu: zalecana metodamaszynowa w myjni endoskopowej; dopuszczalnametoda ręczna przy użyciu2% aldehydu glutarowego i 20 minutowymczasie moczenia.• dekontaminacji akcesoriów endoskopowych:niezwłoczne płukanie instrumentóww roztworze detergentu enzymatycznego,rozmontowanie na częścipierwsze i oczyszczanie szczoteczką zewnętrznychpowierzchni, kanały przepłukiwaneroztworem detergentu,• kolejnym krokiem powinna być kąpielw myjni ultradźwiękowej, płukaniei poddanie sterylizacji wg wytycznychproducenta.Prawidłowo wyczyszczony i zdezynfekowanysprzęt medyczny, poddany pielęgnacjii konserwacji oraz kontroli funkcjonalnej,odpowiednio opakowany (w opakowaniaprzeznaczone do sterylizacji) i oznaczonymożna podać sterylizacji.Zalecana jest metoda parowa w 134°C, ametody niskotemperaturowe (tlenek etylenu,formaldehyd, plazma) powinny być zarezerwowanetylko dla narzędzi, którychproducent nie zaleca autoklawowania.Osoba odpowiedzialna za sterylizacjędokonuje kwalifikacji sprzętu medycznegodo odpowiedniej metody sterylizacji, razokreślona metoda nie powinna być zmieniona.Przestrzeganie odpowiednich procedurmycia, dezynfekcji, sterylizacji, któreuwzględniają specyfikę narzędzi oraztechniki postępowania, jak również systematyczneszkolenia personelu świadomegocelu, zagrożeń i stosowanych metod jestgwarantem skutecznej dekontaminacji.Wdrożenie systemu zarządzania jakościąw CS ma istotne znaczenie dla otrzymaniajałowego produktu finalnego, bezpiecznegodla pacjenta.Kończąc chciałabym przytoczyćdewizę:„Aurea praxis sterilis theoria”,praktykujmy dekontaminację,nie teoretyzujmy,teoretyków jest wielu,praktyków wciąż za mało.Piśmiennictwo:1. Elżbieta Kutrowska, „Skuteczna dezynfekcja”OPM 9-10/2005:30-342. Janusz Ziemczonek, „SZJ w centralnejsterylizacji – cz. I” OPM 9-10/2005:62--643. Elżbieta Kutrowska, „Kiedy warto ryzykować”OPM 6/2006:26-284. Bożena Jakimiak, Ewa Röhm-Rodowald,„Walidacja procesu sterylizacji zuwzględnieniem dekontaminacji” OPM6/2006:18-215. Waldemar Olszak, „Dezynfekcja szpitalna– temat wiecznie żywy” OPM 6/2006:22-256. Waldemar Olszak, „Technologie dezynfekcjii sterylizacji endoskopów giętkichi sztywnych” OPM 4/2007:36-417. Maciej Muszyński, „Nowoczesne metodymaszynowej dekontaminacji wyrobówmedycznych”– materiały seminaryjne8. Bożena Jakimiak, Ewa Röhm-Rodowald,Monika Staniszewska, „Ocena skutecznościmycia w myjniach-dezynfektorach”Zakażenia 5/2007:8-149. Tomasz Marek, „Pracownia endoskopowa-zagrożeniazwiązane z niewłaściwymmyciem dezynfekcją oraz wytyczne obowiązującew Unii Europejskiej” Zakażenia4/200410. Materiały szkoleniowe kursu I stopnia„Sterylizacja, mycie i utrzymanie narzędzichirurgicznych” Aesculap AkademiaWarszawa 21.05-01.06.200711. Materiały szkoleniowe kursu II stopnia„Sterylizacji, mycie i utrzymanie narzędzichirurgicznych” Aesculap AkademiaWarszawa 19-30.11.20071dostępne u autorkiDekontaminacja9

Sepsaprof. dr hab. Anna Przondo-MordarskaKatedra i Zakład Mikrobiologii Akademii Medycznej we Wrocławiu.SEPSASepsa – najcięższe zakażenieszpitalne – konspekt prezentacjimultimedialnej, przedstawionejna konferencji pielęgniarsko-lekarskiejw dniu 23 września weWrocławiu.Dlaczego problem sepsy jestważny?– Drugie co do częstości zakażenieszpitalne 11-27% przyjmowanychna OIT to chorzy z objawamisepsy.– Ciężki przebieg – wysokaśmiertelność, wzrastająca z latamiliczba przypadków (1,5% rocznie),nie malejąca śmiertelność.– Trudna diagnostyka klinicznai laboratoryjna.– Skomplikowany patomechanizm– obiekt intensywnych badań.Podstawą precyzyjnej diagnostyki i badańepidemiologicznych było opublikowaniew 2002 roku ustaleń KonferencjiUzgodnieniowej, a więc precyzyjnych definicjisepsy i związanych z nią zespołówklinicznych– SIRS (SIRS to akronim nazwy zespołu ogólnoustrojowejreakcji zapalnej (z ang. Systemic InflammatoryReaction Syndrome). Objawy pojawiają się niezależnieod związku przyczynowego z zakażeniem.Stan, w którym zespół ogólnoustrojowej reakcji zapalnejjest wynikiem udokumentowanego lub podejrzewanegozakażenia nazywamy sepsą. W skrajnychprzypadkach SIRS może doprowadzić do zespołu niewydolnościwielonarządowej. {red].)– sepsa;– ciężka sepsa;– wstrząs septycznyEpidemiologia Badania Angusa i wsp. z2001 roku, nad epidemiologią sepsy wUSA, zapoczątkowały rozwój badań nadwystępowaniem sepsy u chorych hospitalizowanychCzęstość występowania różnych postacisepsy – Badania grupy europejskiejESGNI: Wśród chorych z zakażeniemkrwi76% – oceniono jako sepsę4% – ciężką sepsę5,3% – wstrząs septyczny4,9% – uszkodzenie wielonarządowewg Bounza i wsp. Clin. Microbiol. Infect.1999, v. 5Badania Grupy Roboczej ds. Sepsy wPolsce – wśród chorych z zakażeniemkrwi na OIT34% – oceniono jako sepsę16% – ciężką sepsę6% – wstrząs septyczny44% – postaci nieokreślonewg Kübler i wsp. 2007Czynniki etiologiczne w zakażeniachkrwi – źródło zakażenia – czynniketiologiczny w sepsie• Zapalenie płuc - PozaszpitalneStreptococcus pneumoniaeHaemophilus influenzaeKlebsiella,E.coli,Enterobacter -• Szpitalne (HAP)Streptococcus pneumoniae Gram (-)pałeczki: Klebsiella sp., E.coli, EnterobacterspHaemophilus influenzaeStaphylococcus aureus• Szpitalne wentylacyjne (VAP)Staphylococcus aureusAcinetobacter sp. Pseudomonas sp.• Zapalenie opon mózgowo rdzeniowychNeisseria meningitidisHaemophilus influenzaeZakażenia pooperacyjneBacteroides spPeptostreptococcusClostridium septicumKlebsiella spEnterobacter spE.coliStaphylococcus aureusEnterococcus sp• Linie naczynioweKoagulazoujemne gronkowceStaphylococcus epidermidisStaphylococcus haemolyticusStaphylococcus ureusAcinetobacter• Zapalenia wsierdziaStreptococcus sp. (sanguis, mitior, pneumoniae,bovis)Enterococcus sp., Peptostreptococcus,Corynebacterium sp.,Cardiobacteriumsp., Staphylococcus aureus, gronkowcekoagulazoujemne• Sepsy epidemiczne (zakaźne)Neisseria meningitidisSalmonella typhiStreptococcus pyogenesKlebsiella spp zakażenie szpitalne• Zakażenia grzybamiCzterokrotnie wzrosła częstość zakażeńgrzybiczych w sepsach Częste stały sięzakażenia innymi niż Candida albicansgatunkami (C. parapsilosis, crusei, glabrata)Najwyższą śmiertelność obserwujesię w zakażeniach grzybiczychPrzyczyny sepsy u chorych hospitalizowanychZakażenia narządoweZapalenie płucZapalenie jamy brzusznejZakażenia egzogenne pierwotneZakażenia układu moczowegoZakażenia miejsca operowanegoZapalenia wsierdzia10 W CIENIU CZEPKA

Zakażenia odcewnikoweZakażenia po przetaczaniu krwi i płynówinfuzyjnychSepsa – Systemowa reakcja zapalna– Reakcja receptorów PRR (pattern recognitionreceptors)– Toll like receptory – składowe mechanizmówodporności naturalnej utrzymującehomeostazę w organizmie, występującena komórkach nabłonkowych, śródbłonkunaczyń, makrofagach– NOD 1, NOD 2 – receptory wewnątrzkomórkowe(makrofagi, komórki nabłonkowejelit)– TREM 1 – receptor na powierzchni monocytów,leukocytów, wzmaga reakcjęna LPSCzynniki wpływające na przebieg zakażeniakrwi• DrobnoustrójGram (-) lipopolisacharydpeptydoglikanglikolipidyDNA (CpG)Gram(+) peptydoglikanglikolipidyektotoksyny – superantygenyGrzyby lipoarabinomannanzymosanWirusy ds RNA• Organizm ludzkiToll-Like receptory (TLR)Białko wiążące LPSReceptory CD14Antygeny zgodności tkankowej(MHC)MakrofagiLimfocyty TMIFNOD 1NOD 2TREM 1CytokinyMediatory endogenneRegulacja odpowiedzi zapalnejI grupacytokiny prozapalne TNF, Il-1II grupacytokiny prozapalne Il-6,Il-8III grupacytokiny przeciwzapalne Il-1ra,Il-10, Il-13, Il-14- mediatory, cytokiny, proteazy, czynnikkrzepnięcia, kininy, eikosamidy, tlenekazotu i inne- immunosupresja, immunoparaliżwzrost ekspresji antygenów HLA II na krążącychmonocytach10 (204) 2008- osłabienie reaktywności leukocytów naLPS- apoptozaRegulacja genowaEkspresja genów kodujących czynnikipro-zapalne jest równoważona z ekspresjągenów kodujących czynniki anty-zapalneGrasica i śledziona wykazuje specyficznyzestaw genów dla mechanizmów hamowaniaodpowiedzi immunologicznejDiagnostykaDlaczego każda godzina wcześniejszegowykrycia drobnoustroju jest bardzoważna? Trafna interwencja terapeutycznaprzerywa stymulację układu immunologicznegoprzez składowe komórki drobnoustrojui toksynyIlość mikroorganizmów w 1ml krwiw bakteremii– Dorośli– Gram ujemne drobnoustroje 100 kom/mlKażdy ml krwi może zwiększyć czułośćposiewu o 3,2%Metody w diagnostyce mikrobiologicznejzakażeń krwiPosiew – identyfikacja zarazka – antybiogram– posiew konwencjonalny– posiew monitorowanyPreparat bezpośredniPreparat z hodowliWykrywanie antygenu– testy lateksowe– metody immunodyfuzyjne– metody immunoenzymatyczneWykrywanie endotoksyny (test limulus)Metody molekularneWykrywanie kwasu nukleinowego bezpośredniow próbce krwi• SeptiFast Test– szybkie wykrywanie i identyfikacja patogenóww sepsie real-time• PCR w aparacie LightCycler (Roche)• SepsiTest TMBlood (Molzym)Potwierdzenie mikrobiologiczne zakażeńkrwi• Bakteremia – najczęściej posiew krwi niejest wykonywany• Sepsa, ciężka sepsa – 20-40% dodatnichposiewów krwiSepsa• Wstrząs septyczny – 40-70% dodatnichposiewów krwiINFEKCJA =# UWOLNIENIE TOKSYN I SKŁAD-NIKÓW KOM. DROBNOUSTROJU# AKTYWACJA MECHANIZMÓWOBRONNYCH NIESWOISTYCHI SWOISTYCH# UWOLNIENIE MEDIATORÓWZ KOMÓREK SYSTEMU OBRON-NEGO# UWOLNIENIE MEDIATORÓWENDOGENNYCH ZABURZENIANARZĄDOWE (UKŁADOWE)# WSTRZĄS, NIEWYDOLNOŚĆWIELONARZĄDOWATerapia - AntybiotykoterapiaDożylne podawanie antybiotyków należyrozpocząć w pierwszej godzinie po rozpoznaniuciężkiej sepsy, zaraz po pobraniumateriałów do badań mikrobiologicznychWarunki właściwej antybiotykoterapiiw ciężkiej sepsie• Właściwy antybiotyk• Rozpoczęcie – jak najszybciej - szerokiespektrum• Sposób podawania - duża dawka i długiwlew - zapewnienie penetracji tkankowej• Wybór preparatu - wcześniejsza antybiotykoterapia- choroby towarzysząceAntybiotykoterapia wstępna – empiryczna• Miejsce pierwotnego zakażenia (dom,szpital)• Umiejscowienie źródła zakażenia (np.j.brzuszna)• Rodzaj izolowanych drobnoustrojów naoddziale• Wiek pacjentaMetody leczenia ciężkiej sepsy1. • Leczenie zakażenie• Leczenie zabiegowe• Antybiotykoterapia2. • Wspomaganie czynności narządów• Leczenie wspomagające3. • Leczenie dysfunkcji organizmu spowodowanej sepsą• Aktywne białko C• Sterydy w niskich dawkach11

AkademiaAKADEMIA PIELĘGNIARSTWAWIELODYSCYPLINARNA OPIEKANAD PACJENTEM ONKOLOGICZNYMDolnośląska Okręgowa IzbaPielęgniarek i Położnych we Wrocławiurozpoczęła cykl spotkańszkoleniowych pod nazwą AkademiaPielęgniarstwa .Ideą tych spotkań jest poszerzeniewiedzy z różnych dziedzinpielęgniarstwa, ale również nawiązanieściślejszej współpracyz towarzystwami i stowarzyszeniamiskupiającymi pielęgniarkii położne, wzajemne poznawaniesię i wymiana poglądów.W tym roku taką współpracę nawiązaliśmyz Dolnośląskim StowarzyszeniemRozwoju PielęgniarstwaOnkologicznego oraz DolnośląskimCentrum Onkologii, którymserdecznie dziękuję za trudwspółorganizacji tej konferencji.Dnia 1 października 2008 r. odbyła siępierwsza konferencja naukowo-szkoleniowaz cyklu Akademia Pielęgniarstwa nt.„Wielodyscyplinarnej opieki nad pacjentemonkologicznym”.Na konferencji obecni byli zaproszenigoście:1. dr Marek Pudełko– Dyrektor DolnośląskiegoCentrum Onkologii we Wrocławiu,2. dr Anna Abramczyk– Prodziekan ds. Studentów WydziałuZdrowia Publicznego Akademii Medycznejwe Wrocławiu,W konferencji uczestniczyło 100 pielęgniarek i położnychz Wrocławia, Oleśnicy, Chojnowa, Oławy, Twardogóry,ry,Dobroszyc, Milicza, Krośnic, Ostrowiny i Lubina3. Barbara Smektała– reprezentująca DolnośląskieCentrum Zdrowia Publicznego,4. Jolanta Kolasińska– Konsultant Wojewódzki w DziedziniePielęgniarstwa,5. Jolanta Kotowska– Kierownik WojewódzkiegoOśrodka Koordynującego ProgramamiProfilaktycznymi,6. Anna Krzesińska– Kierownik Działu DoskonaleniaWyższych Kadr Medycznych,7. Krystyna Łukowicz-Domagalska– Prezes Dolnośląskiego OśrodkaKształcenia PodyplomowegoKadr Medycznych Sp. z o.o.,8. Bogumiła Bober-Gheek– GB Management Dział DoskonaleniaŚrednich Kadr Medycznych,Prezentacje przygotowali i wy-12 W CIENIU CZEPKA

Akademiadr n. med. Marek PudełkoHigiena Sp. z o.o.,które wsparły finansowoorganizację naszej konferencji.imieniu DolnośląskiejOkrę-Wgowej Rady Pielęgniareki Położnych serdeczniedziękuję Pani Prezes JadwidzeNowackiej za miłesłowa skierowane douczestników konferencjioraz Pani WładysławieGłowacz – WiceprezesStowarzyszenia za szczególnezaangażowanie w organizacjękonferencji.głosili świetne wykłady :1. dr n. med. Marek Pudełko– Pozytywne zmiany przeżyć 5-letnichu chorych na nowotwory złośliwe piersii odbytnicy w województwie dolnośląskim.2. prof. dr hab. Jan Kornafel- Epidemiologia i profilaktyka nowotworów.3. dr n. med. Marek Bębenek– Współczesne metody leczenia raka jelitagrubego.4. mgr Halina Szponar– Przygotowanie pacjenta z wyłonionąprzetoką jelitową do samopielęgnacji.5. dr n. med. Emilia Filipczyk – Cisarż– Postęp w leczeniu systemowym nowotworówlitych.6. piel. specjalistka Halina Krężelewska– Główne problemy pielęgnacyjne w opiecenad pacjentem leczonym metodą chemioterapii.Dobroszyc, Milicza, Krośnic, Ostrowinyi LubinaMieliśmy okazję zapoznać się z ofertąfirm medycznych– 3M Poland Sp. z o.o.,– Skamex Company Ltd Sp. z o.o.,– Baxter Polska Sp. z o.o.,– Holister Sp. z o.o.,– Coloplast Sp. z o.o.,– Aesculap Chifa Sp. z o.o.,–Wysoki poziom wykładów,zainteresowanie słuchaczypozwala mi sądzić,że konferencja należała doudanych, była miejscemzdobycia nowej wiedzyi wymiany poglądów napraktyczne zastosowaniemetod pielęgnacji przedstawionych w prezentacjach.Dolnośląska Okręgowa Izba Pielęgniareki Położnych będzie kontynuowałacoroczne spotkania AkademiiPielęgniarstwa, na które zapraszamy.Urszula OlechowskaPrzewodnicząca DORPiP7. mgr Maria Anna Łukasiewicz– Znaczenie umiejętności społecznychw pracy pielęgniarki i położnej.W konferencji uczestniczyło 100 pielęgniareki położnych z Wrocławia, Oleśnicy,Chojnowa, Oławy, Twardogóry,na koniec wspólne zdjęcie10 (204) 200813

BezpieczeństwoBEZPIECZEŃSTWO PACJENTÓWenglish version ICM 2006, Copyright polishversion ® Polskie Towarzystwo PielęgniarskieWarszawa 2O06; BezpieczeństwoPacjentówSTANOWISKO ICN:Bezpieczeństwo pacjentów jest jednym z priorytetóww odniesieniu do jakości opieki zdrowotneji jakości w pielęgniarstwie. ICN wyraża przekonanie,że poprawa bezpieczeństwa pacjentówobejmuje działania o wszechstronnym zakresie,dotyczące rekrutacji, szkoleń oraz zatrzymaniaw kraju pracowników sektora opieki zdrowotnej,poprawy wykonania, przestrzegania zasad BHPoraz zarządzania ryzykiem, łącznie z kontrolą zakażeń,bezpiecznego stosowania leków, bezpieczeństwawyposażenia, bezpiecznych praktyk klinicznych,bezpieczeństwa środowiska, w którymświadczona jest opieka oraz zgromadzenia zintegrowanegokompendium wiedzy naukowej zorientowanegona bezpieczeństwo pacjentów orazinfrastruktury w celu wsparcia jego rozwoju.Pielęgniarki stosują się do zasad zapewnieniabezpieczeństwa pacjentów we wszystkichaspektach swojej praktyki. Powyższe obejmujeinformowanie pacjentów oraz pozostałych osóbo wystąpieniu ryzyka oraz o metodach redukcjiryzyka, działaniu na rzecz bezpieczeństwa pacjentóworaz raportowaniu o wystąpieniu zdarzeńniepożądanych.Wczesna identyfikacja ryzyka jest kluczowa dlauniknięcia urazów pacjentów oraz zależy od utrzymaniakultury zaufania, uczciwości, integralnościoraz otwartej komunikacji pomiędzy pacjentamia osobami świadczącymi usługi na rzecz ochronyzdrowia w systemie opieki zdrowotnej. ICN z przekonaniemwspiera podejście ogólnosystemowe,oparte o ideę przejrzystości oraz raportowania— a nie o obwinianie i oskarżanie pojedynczegopracownika — oraz wdrażanie środków identyfikującychczynniki ludzkie i systemowe w przypadkuwystąpienia zdarzeń niepożądanych.ICN wyraża głębokie zaniepokojenie poważnymzagrożeniem bezpieczeństwa pacjentóworaz jakości opieki zdrowotnej wynikłej z niewystarczającejliczby właściwie przeszkolonych zasobówludzkich. Zauważalny w obecnej chwiliglobalny niedobór personelu pielęgniarskiegostanowi takie zagrożenie.ICN wierzy, że pielęgniarki oraz krajowestowarzyszenia pielęgniarek mają obowiązek:STANOWISKO ICN:– Informować pacjentów oraz ich rodziny o potencjalnymryzyku:– Bezzwłocznie raportować o zdarzeniach niepożądanychwłaściwym władzom;– Odgrywać aktywną rolę w ocenie bezpieczeństwaoraz jakości opieki;– Usprawniać komunikację z pacjentami oraz innymipracownikami sektora ochrony zdrowia;– Prowadzić lobbing na rzecz odpowiednich poziomówobsady kadrowej;– Wspierać stosowanie środków poprawiającychbezpieczeństwo pacjentów;– Promować programy na rzecz ścisłej kontrolizakażeń;– Prowadzić lobbing na rzecz standaryzacji polityki protokołów leczenia, mających na celuminimalizację błędów;– Współpracować z organami zawodowymi reprezentującymifarmaceutów, lekarzy oraz innezawody w celu poprawy jakości opakowańoraz etykietowania leków;– Współpracować z krajowymi systemami raportowaniaw celu rejestracji, analizy nauki na podstawiezaistniałych zdarzeń niepożądanych;– Tworzyć mechanizmy, na przykład poprzez procesakredytacyjny, aby określić cechy pracownikówsektora ochrony zdrowia, których postępowaniemoże stanowić wyznacznik doskonałościw zapewnieniu bezpieczeństwa pacjenta.ICNPublikacje ICN:Tło:Mimo że działania opieki zdrowotnej mająprzynosić korzyści społeczeństwu, istnieje ryzykowystąpienia błędów oraz zdarzeń niepożądanych,jako rezultat złożonej kombinacji procesów,technologii oraz czynnika ludzkiego zwianychz ochroną zdrowia. Zdarzenie niepożądane możnazdefiniować jako szkodę lub uraz spowodowanyprzeważnie w trakcie leczenia choroby lubpoprawy stanu zdrowia pacjenta przez pracownikówsektora opieki zdrowotnej, natomiast rzadziejpoprzez chorobę zasadniczą lub stan pacjenta 1 .Powszechnie spotykane zagrożenia dla bezpieczeństwapacjentów obejmują błędy lekarskie,infekcje nabyte w szpitalu, narażenie na wysokiedawki promieniowania oraz stosowanie lekówprzeterminowanych.Mimo że błędy ludzkie odgrywają znaczną rolęw przypadku wystąpienia zdarzeń niepożądanych,są to nieodłączne czynniki systemowe, któreadresowane właściwie, mogłyby zapobiegać występowaniubłędów.Pojawia się coraz więcej dowodów wskazującychna to, że niewłaściwe poziomy obsady kadrowejw placówkach są związane ze wzrostemwystępowania zdarzeń niepożądanych takich jak:zaburzenia równowagi, odleżyny, błędy lekarskie,zakażenia szpitalne oraz wskaźnikami ponownejhospitalizacji, które mogą prowadzić do dłuższychpobytów w szpitalu oraz zwiększenia wskaźnikaśmiertelności szpitalnej 2 . Niedobór personelu orazniska jakość działań personelu spowodowana niewystarczającympoziomem motywacji lub też niewystarczającymiumiejętnościami technicznymistanowią również istotne czynniki determinującebezpieczeństwo pacjentów.Niska jakość opieki zdrowotnej powodujewiększość zdarzeń niepożądanych, mającyznaczny wpływ finansowy na wydatki związanez ochroną zdrowia.Przyjęto w roku 2002Powiązane oraz oficjalne stanowiska ICN:– Ochrona tytułu „pielęgniarka”– Przepisy dotyczące pielęgniarstwa– Zakres praktyki pielęgniarskiej,– asystujący i pomocniczy personel pielęgniarskiBezpieczeństwo pacjentów WHPA,Arkusz informacyjny (2001)Międzynarodowa Rada Pielęgniarek jest federacjąponad 120 krajowych stowarzyszeń pielęgniarekreprezentujących miliony pielęgniarek na całymświecie. Kierowana przez pielęgniarki i na rzecz pielęgniarek,ICN stanowi międzynarodowy głos na rzeczpielęgniarstwa i pracuje nad zapewnieniem opiekijakościowej obejmującej wszystkich obywateli orazrozsądnej, globalnej polityki zdrowotnej.1 Thomas, EJ. oraz Brennan, BMJ, Występowanie oraz rodzajemożliwych do uniknięcia zdarzeń niepożądanychu starszych pacjentów: ocena badań lekarskich na postawiepopulacji, 18 marca 2000 roku:9.2 Aiken, I. H. I inni, Szpitalny personel pielęgniarski aśmiertelność pacjentów, wypalenie się pielęgniareki brak satysfakcji zawodowej, JAMA (2002); 288: 1987— 1993.14 W CIENIU CZEPKA

BezpieczeństwoSTANOWISKO PTPW SPRAWIE BEZPIECZEŃSTWA PACJENTÓWBezpieczeństwo pacjenta jest niezbędne dlauporządkowania i doprecyzowania kultury bezpieczeństwaw całym systemie ochrony zdrowia.Uczestnicy systemu powinni być świadomi kiedyi gdzie oraz jak eliminować błędy oraz niesprzyjająceokoliczności ich powstawania. Rozwójkultury organizacyjnej dla bezpieczeństwa,w którym personel oraz pacjenci pracują razemdla wypracowania wiedzy i modeli dobrej praktykijak zapobiegać błędom oraz niesprzyjającymokolicznościom ich powstawania, przyniesiekorzyści nie tylko w Polsce, w krajach UE lecztakże na całym świecie. Kompleksowość systemuochrony zdrowia wymaga systematycznegozwiększenia komunikacji, koordynacji, kontynuacjioraz ustawicznej edukacji, a także rozwojuzarządzania dostosowanego do rozwoju nowoczesnychtechnologii w medycynie. Zależy to odpracy personelu zatrudnionego w sektorze ochronyzdrowia, który powinien posiadać umiejętnościoraz wiedzę w tym zakresie.Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie popieradziałania Światowej Organizacji Zdrowia,Światowego Sojuszu na rzecz BezpieczeństwaPacjentów, Rady Europy oraz MiędzynarodowejRady Pielęgniarek zmierzające do zapewnieniapacjentowi wysokiego poziomu bezpieczeństwa.Podkreślamy, że bezpieczeństwo pacjentów obejmujedziałania o szerokim zakresie, i jest jednymz priorytetów w odniesieniu do jakości opiekizdrowotnej i w pielęgniarstwie. Wskazuje takżePTPznaczącą rolę personelu pielęgniarskiego w zakresiebezpieczeństwa pacjentów w placówkachpodstawowej opieki zdrowotnej i na kolejnychetapach opieki zdrowotnej. Pielęgnowanie jestnierozerwalnie związane z bezpieczeństwempacjentów. Praca w trudnych warunkach, niedostatekułatwień ergonomicznych, brak projektówi przystosowania do możliwości pracownika wyposażeniatechnicznego i udogodnień oraz niewystarczającaliczba personelu zwiększa ryzykopopełniana błędów.Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie zaniepokojonejest brakiem projektów poprawy bezpieczeństwapacjentów zawierających elementydobrej praktyki pielęgniarskiej oraz brakiemśrodków warunkujących bezpieczne zaspokajaniepotrzeb zdrowotnych pacjentów jak równieżniewystarczającą liczbą przeszkolonego personelu.Ten negatywny stan pogłębiają czynnikizwiązane z wystąpieniem błędów oraz zdarzeńniepożądanych (powikłań, urazów) spowodowanychprzeważnie przez personel ochronyzdrowia, oraz niewłaściwa motywacja i niewystarczająceumiejętności techniczne personeluwynikające z niewystarczającej motywacji dopodnoszenia kwalifikacji zawodowych (brakmożliwości korzystania z urlopów szkoleniowych,zauważany brak uczestnictwa pracodawcyw kosztach szkoleń oraz wysoki koszt szkoleńprzy niskich wynagrodzeniach).W nawiązaniu do powyższych zagrożeńzwracamy się do Ministerstwa Zdrowia o uznaniew polityce zdrowotnej państwa bezpieczeństwapacjentów, jako naczelnego priorytetu orazopracowanie systemowych i legislacyjnych rozwiązańw kontekście obowiązujących standardówpostępowania.TŁO: Jak wynika z badań prowadzonychw USA, Kanadzie, Wielkiej Brytanii czy Australii,personel pielęgniarski odgrywa znaczącąrolę w zapewnieniu bezpieczeństwa pacjentom.Raport Agencji Badań dla Ochrony Zdrowia i Jakościprzy Departamencie Zdrowia i Usług Społecznychw USA (Agency for Healthcare Researchand Quality U.S. Department of Health and HumanServices 540 Gaither Road; Rockville, MD 20850;www.ahrq.gov), sporządzony w marcu 2007r.wskazuje, iż każdy dodatkowy pacjent na 1 pielęgniarkęw przypadku, gdy sprawuje opiekę nad4 pacjentami w oddziale chirurgicznym to:1) 7% wzrost prawdopodobieństwa zgonuw okresie 30 dni od chwili przyjęcia2) 7% wzrost zakończonej niepowodzeniem akcjireanimacyjnej.3) w przypadku pacjentów z AIDS pozyskaniedodatkowej pielęgniarki na osobodzień powodowało50% spadek śmiertelności w ciągu30 dni ich pobytu;Natomiast wyższa proporcja godzin i wyższaliczba pielęgniarek, a tym samym zwiększeniestopnia opieki na osobodzień to:– niższe współczynniki:• zakażeń dróg moczowych,• krwawień z górnego odcinka przewodu pokarmowego,• zapaleń płuc,• wstrząsów i zatrzymań akcji serca.Badania, które objęły ponad 700 szpitali i ponad43 tys. pielęgniarek, pokazały, że tam, gdzieprzypada większa liczba pacjentów na jedną pielęgniarkę,tam też istnieje większa śmiertelnośći zachorowalność, więcej błędów w sztuce i niekorzystnychzdarzeń, włączając w to infekcjedróg moczowych, stanowiących 40% wszystkichzakażeń szpitalnych. Od 11% do 13% hospitalizowanychpacjentów cierpiało z powodu odleżyn,których leczenie kosztowało od 40 do 70tys. dolarów za każdego pacjenta. Wysoka liczbapersonelu pielęgniarskiego związana była zezmniejszeniem od 2 do 25% zdarzeń niepożądanych,wynikających z procesu leczenia.W innym badaniu wykazano zależność międzyliczbą pacjentów przypadających na 1 pielęgniarkęa czasem pobytu w szpitalu.W przypadku oddziału Intensywnej Opiekibadania wykazały zależność między małą liczbąpielęgniarek opiekujących się pacjentami a zdarzeniaminiepożądanymi. W przypadku, gdyna oddziale na 1 pielęgniarkę przypadał 1 pacjentlub 2 pacjentów w tym oddziale występowałoznacznie mniej komplikacji niż w oddziałach,gdzie na 1 pielęgniarkę przypadało 3 lub4 pacjentów.Badania te dowodzą jednoznacznie kierunkuw jakim powinny być podejmowane działaniazarządzających ochroną zdrowia.PTP POLECA PUBLIKACJE:· ICN 2006: Odpowiednia obsada pielęgniarekratuje życie pacjentów; www.ptp.na1.pl PTP,NRPiP 2007;· Raport Agencji Badań dla Ochrony Zdrowiai Jakości w USA przy Departamencie Zdrowiai usług Społecznych Nurse Staffing and Qualityof Patient Care; www.ahrq.gov 2007· Raport WENR (Workgroup of European NurseResearchers): Patient Safety in Europe: MedicationErrors and Hospital-acquired InfectionA report to the European Federation of NursesAssociations April 30, 2008PTP popiera projektymające na celu ocenę zapotrzebowania naopiekę pielęgniarską prowadzone w UE:· Projekt HEALTH-2007-3.2-4: Health carehuman resource planning in nursing, którybędzie realizowany w Polsce w latach 2008--2010 przez Wydział Nauk o Zdrowiu UJ wKrakowie – projekt dla oceny zapotrzebowaniana opiekę pielęgniarską na kolejne 10 i 30 latoraz oceny wpływu obsad pielęgniarskich nawystępowanie zdarzeń niepożądanych.9 maj 200810 (204) 200815

OpiniaWrocław dnia 18.09.2008 r.Niniejsza opinia została sporządzonaw wyniku zgłoszonegoprzez pielęgniarkę problemu:„Z aktualnych przepisów wynika,że pielęgniarka nie musi podejmowaćdziałań ratowniczychu osób, które uzna za zmarłew wyniku wypadków, czy zgonównaturalnych i zapewne jest to teżjakaś forma stwierdzenia zgonu.Czy w takiej sytuacji pielęgniarkamoże wypisać tzw. Protokółstwierdzenia zgonu (dokumentwewnętrzny Pogotowia), którypóźniej służy jako dokument dowystawienia Karty zgonu przezlekarza POZ i jest jednocześniedokumentem dla firm zabierającychzwłoki.”Opinia prawnaDotyczy : stwierdzenia zgonów przez pielęgniarki ratunkoweOsobą uprawnioną do stwierdzeniazgonu jest w świetle art. 43 ustawy z dnia5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarzadentysty (Dz.U. z 2008 r. Nr 136, poz.857), lekarz.Lekarz na podstawie osobiście przeprowadzonychbadań, stwierdza zgonoraz jego przyczyny i wypisuje kartę zgonu.Uprawnienie to po raz kolejny znajdujemyw art. 11 ustawy o cmentarzachi chowaniu zmarłych. (Dz.U. z 2000 r.Nr 23, poz. 295 z późn. zm) który stanowi,że zgon i jego przyczyna powinny byćustalone przez lekarza, leczącego choregow ostatniej chorobie.W razie niemożności dopełnienia powyższegoobowiązku przez lekarza o którymmowa wyżej stwierdzenie zgonu i jegoprzyczyny powinno nastąpić w drodzeoględzin, dokonywanych przez innegolekarza lub w razie jego braku przez innąosobę, powołaną do tych czynności przezwłaściwego starostę, przy czym kosztytych oględzin i wystawionego świadectwanie mogą obciążać rodziny zmarłego.Minister Zdrowia i Opieki Społecznejwydał na podstawie upoważnienia zawartegow ustawie o cmentarzach i chowaniuzmarłych, rozporządzenie z dnia 3 sierpnia1961 r. w sprawie stwierdzania zgonui jego przyczyny (Dz.U. Nr 39, poz. 202),które uszczegóławia ustalony w ustawietryb stwierdzania zgonu i określa osobyuprawnione do jego stwierdzenia. W rozporządzeniutym, w § 5 ust. 1 dopuszczasię wprawdzie możliwość stwierdzeniazgonu i wystawienia karty zgonu przezpielęgniarkę ale może to nastąpić tylkow wyjątkowych sytuacjach tj np. w przypadkubraku możliwości dojazdu w określonymczasie lekarza (gdy zgon nastąpiłna terenie wiejskim). Ponadto pielęgniarkiby mogły dokonywać oględzin zwłok,a następnie wystawiać karty zgonu, musząodbyć stosownie przeszkolenie.Ponadto, tryb postępowania w przypadkuzgonów w szpitalu określa rozporządzenieMinistra Zdrowia z dnia z dnia31 października 2006 r. w sprawie postępowaniaze zwłokami osób zmarłychw szpitalu (Dz.U. Nr 206, poz. 1503) i tuteż kompetencja dotycząca zgonu przypisanajest wyłącznie lekarzowi leczącemulub lekarzowi dyżurnemu, który przeprowadzaoględziny, stwierdza zgon i jegoprzyczynę oraz wystawia kartę zgonu (§3ust. 1). Do pielęgniarki, natomiast zgodniez treścią § 4 ust. 1 komentowanego rozporządzenia,należy po stwierdzeniu zgonuprzez lekarza, wypełnienie karty skierowaniazwłok do chłodni oraz założenie naprzegub dłoni albo stopy osoby zmarłejidentyfikator wykonany z tasiemki, płótnalub tworzywa sztucznego, po czym zwłokiwraz z tą kartą oraz identyfikatorem sąprzewożone do chłodni.Ustawa z dnia 8 września 2006 r.o Państwowym Ratownictwie Medycznym(Dz. U. Nr 191, poz. 1410) przewiduje,że w skład zespołu wyjazdowego nie musiwchodzić lekarz. W takim wypadku żadenz pozostałych członków zespołu nieposiada uprawnień do stwierdzenia zgonu.Należy wówczas kierować się zasadąogólną i wezwać lekarza w celu stwierdzeniazgonu.W żadnym wypadku pielęgniarka(nawet zatrudniona w ramach systemuratownictwa) nie jest uprawniona do dokonywaniaoględzin w celu stwierdzeniazgonu i sporządzania samodzielnie dokumentówstanowiących podstawę dostwierdzenia zgonu i wystawienia kartyzgonu.Alicja HaczkowskaX KONGRES PIELĘGNIAREK POLSKICH 2010Szanowni Państwo!W imieniu ZG PTP uprzejmie informuję, iż decyzją ZG PTP z dnia 16.09.2008 r. organizację X KongresuPielęgniarek Polskich powierzono Kołu PTP przy Wyższej Szkole Zawodowej w Ciechanowie.Kongres odbędzie się w maju 2010 roku. Szczegółowe informacje dotyczące tematu i sesji zostanązamieszczone do końca listopada 2008 r.SERDECZNIE ZAPRASZAMY18.09.2008 r.16 W CIENIU CZEPKA

OpiniaOpiniaw sprawie zastosowania metodypobierania krwi u dzieci w oddziałach / szpitalachpediatrycznychW związku z pojawiającymi sięzapytaniami dotyczącymi pobieraniakrwi do badań u dzieci, informuję,co następuje:1. Postępowaniem diagnostycznymzgodnym z aktualnym stanem wiedzy, zapewniającymbezpieczeństwo epidemiologicznepacjenta i personelu jest pobieraniekrwi żylnej systemem zamkniętym.2. Uwzględniając specyfikę wiekowądzieci leczonych w oddziałach / szpitalachpediatrycznych, począwszy od wcześniaka,noworodka, poprzez kolejne okresy rozwojowedo nastolatka, należy zastosować takąmetodę do pobierania krwi, która zapewnipożądaną, minimalną objętość krwi orazskuteczne pobranie, bez narażania dzieckana ból, dodatkowy stres związany z powtórnymipróbami pobrań oraz uszkodzenie naczyńżylnych i wynaczynienie krwi.W przypadku małych dzieci, niemowląt,noworodków najbardziej pożądaną metodązamkniętego systemu pobierania krwi jestmetoda aspiracyjna. Metoda ta umożliwiapobranie krwi z żył trudnodostępnych bądźkruchych, bez uszkadzania naczyń i wylewówkrwawych.Krajowy Konsultant w DziedziniePielęgniarstwa Pediatrycznegodr n. med. Krystyna Piskorz-Ogórek/www.pielegniarki.info.pl/ (Data ostatniej aktualizacji: 2008-10-01 09:40)MINISTERSTWO ZDROWIA ZARZĄDZIŁOWIELKI SPIS PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH,W ZAKRESIE WYNAGRODZEŃ I KWALIFIKACJI.Ministerstwo Zdrowia 19 września2008 roku zwróciło się do dyrektorówzakładów opieki zdrowotnej, posiadającychw swojej strukturze oddziałyszpitalne z prośbą o przekazanie informacjiw zakresie wynagradzania orazkwalifikacji zawodowych pielęgniareki położnych. Inspiracją do zebrania danychz placówek w całej Polsce są napływającedo MZ informacje, że wysokośćwynagrodzeń kształtowana w ramachrealizacji ustawy podwyżkowej z 2006roku, „nie w pełni odzwierciedla zawartew Kodeksie Pracy przesłanki, którymipowinien kierować się pracodawcaokreślając wysokość wynagrodzeńpracowników (obowiązek brania poduwagę kwalifikacji zawodowych, praktykii doświadczenia zawodowego - art.18 (3c), art. 78 Kp). Dyrektorzy stosowneinformacje mają przekazać do dnia10 października, według stanu „za sierpień”2008 r.Ankiety skierowane do zakładówopieki zdrowotnej obejmują oddzielniepielęgniarki i położne.10 (204) 2008Dane dotyczące wynagrodzeń rozbitona poszczególne segmenty:* Pielęgniarki zatrudnione na stanowiskachkierowniczych (funkcyjne)* Liczba pielęgniarek wykonujących zawódw zakładzie (liczba osób)* Liczba pełnych etatów przeliczeniowych– wyłącznie pielęgniarki zatrudnionena podstawie umowyo pracę* Liczba pielęgniarek zatrudnionychwyłącznie na podstawie umowyo pracę wg stażu pracy (liczą się wyłączniepełne lata) 0-5; 6-10; 11-20;powyżej 20 lat* Liczba pielęgniarek zatrudnionychwyłącznie na podstawie umowyo pracę wg wieku (liczą się ukończonelata) do 30 lat; 31-40 lat; 41-54 lata;55 lat; 56-60 lat; powyżej 60 lat* Liczba pielęgniarek zatrudnionychwyłącznie na podstawie umowyo pracę wg poziomu wykształcenia,w rozbiciu na wykształcenie średnie,licencjat, licencjat „pomostowy”, magisterpielęgniarstwa/położnictwa,inne wyższe wykształcenie mająceInformacja własna redakcji Portalu i Gazety Pielęgniarek i Położnychzastosowanie w ochronie zdrowia- w podziale na: bez specjalizacjii kursów kwalifikacyjnych, tylko zespecjalizacją, tylko z kursami kwalifikacyjnymi,ze specjalizacją i kursamikwalifikacyjnymi.Ministerstwo zapytuje również:* Czy w zakładzie opracowano minimalnenormy zatrudnienia pielęgniarek?* Czy w zakładzie występuje premia regulaminowadla pielęgniarek?* O średnią wysokość premii regulaminowejdla pielęgniarek w przeliczeniuna jeden pełny etat (wypełnićw przypadku występowania premii)* Czy zakład korzysta z usług firm zewnętrznychw zakresie świadczeńpielęgniarek?Ministerstwo ponadtowyjaśnia, że:1. Pod pojęciem „Specjalizacja i kursykwalifikacyjne” należy rozumiećkwalifikacje nabyte zgodnie z ustawąz dnia 5 lipca 1996 roku o zawodachpielęgniarki i położnej (Dz. UNr 57, poz. 602 z późn. zm., art. 10cust. 1 pkt 1 i 2. oraz ust. 2 i ust. 3).2. Termin „Licencjat pomostowy” należyrozumieć zgodnie z rozporządzeniemMinistra Zdrowia z dnia 11 maja2004 r. w sprawie szczegółowychwarunków prowadzenia studiów zawodowychna kierunku pielęgniarstwolub położnictwo przeznaczonychdla pielęgniarek i położnychposiadających świadectwo dojrzałościi będących absolwentami liceówmedycznych oraz medycznychszkół zawodowych kształcącychw zawodzie pielęgniarki i położnej(Dz. U Nr 110, poz. 1170).3. Termin „Inne wyższe wykształceniemające zastosowanie w ochroniezdrowia” należy rozumieć zgodniez rozporządzeniem Ministra Zdrowiaz 30 września 2002 roku w sprawieuzyskiwania tytułu specjalistyw dziedzinach mających zastosowaniew ochronie zdrowia (Dz. UNr 173 poz. 1419).17

Pamięć i serceSkładam gorące podziękowaniaza troskliwą i serdeczną opiekęnad moją BABCIĄdla lekarzy, pielęgniarek i personelu pomocniczegoOddziału Otolaryngologicznegoi Zespołu AnestezjologicznegoOkręgowego Szpitala Kolejowego we Wrocławiu.Z wyrazami wdzięcznościAnna SzafranPani Urszula OlechowskaPrzewodnicząca DORPiPwe WrocławiuNa Pani ręce składam serdeczne podziękowaniakoleżankom i kolegomz Dolnośląskiej Okręgowej RadyPielęgniarek i Położnych we Wrocławiu za uczestnictwow uroczystościach pogrzebowych naszej Koleżanki— pielęgniarki Gizeli MandlerSzczególne słowa podziękowania kieruję do Paniza serce i wsparcie we wszystkich sprawach,które dotyczyłyPani Gizeli MandlerZ wyrazami szacunkuTeodozja GieradaNaczelna Pielęgniarka ZOZ-u MSWiAwraz z zespołem Pielęgniarek i Położnych.PODZIĘKOWANIEPaniDanucie Kopiji PaniHelenie PirożekW związku z przejściemna emeryturępragniemy podziękowaćza wieloletnią pracę,osobiste zaangażowanie,życzliwośći profesjonalizm.Życzymy zdrowiaoraz samych radosnychdni i pomyślnościna długie lata.Naczelna Pielęgniarkawraz z zespołempielęgniarek i położnychZOZ OławaMałgorzacie PirógSerdeczne podziękowanie za wieloletnią współpracę, pełną osobistego zaangażowania,wytrwałość w dążeniach żmudnych wraz z życzeniami chwil szczęściai powodzenia w życiowych planach.Koleżanki i koledzy ze Szpitala MSWiA we Wrocławiu18 W CIENIU CZEPKA

Pamięć i sercePODZIĘKOWANIEPani GENOWEFIE WOJTONISPielęgniarce OddziałowejOddziału Nefrologii Pediatrycznejw rejonie klinik przy ul. M. Skłodowskiej-CurieAkademickiego Szpitala Klinicznegowe WrocławiuW związku z przejściem na emeryturęserdeczne podziękowania za wieloletnią współpracępełną osobistego zaangażowania, za mądrość i rozwagęza służenie radą i doświadczeniem.Wraz z życzeniami zdrowia oraz wszelkiej pomyślnościw dalszym życiu podziękowanie składają.Z –ca Dyrektora ds. PielęgniarstwaAkademickiego Szpitala Klinicznegowe Wrocławiu, Przełożona Pielęgniarekoraz pielęgniarki z rejonu klinikprzy ul. M. Skłodowskiej- Curie 50/52PODZIĘKOWANIEPani Genowefie WojtonisPielęgniarce OddziałowejOddziału Nefrologii PediatrycznejAkademickiego Szpitala Klinicznego we WrocławiuW związku z przejściem na emeryturęskładamy podziękowania za wieloletnią współpracę,życzliwość i serdeczność.Życzymy zdrowia, pogody duchai pomyślności na długie lata.Przełożona pielęgniarekoraz pielęgniarki oddziałowei pielęgniarka koordynująca rejonuKlinik Pediatrycznych przy ul. M.C.SkłodowskiejAkademickiego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu.KoleżanceStanisławieKańskiej- PielęgniarceŚrodowiskowo- Rodzinnejz Miejsko-GminnegoZespołu ZakładówOpieki Podstawowejw Ścinawiew związku z przejściemna emeryturęserdecznepodziękowaniaza wieloletniąwspółpracęoraz życzenia zdrowiai samych radosnych dni wprzyszłościskładająkoleżanki i koledzy MGZ-ZOP w ŚcinawieDla Bogusiw związku ze zmianąmiejsca pracypodziękowanieskładają koleżankii koledzyze Szpitala MSWiAwe Wrocławiu.Wdzięczneza wspólną pracę,za atmosferę rodzinną,za wsparciew chwilach trudnych,za mądrość i rozwagę.10 (204) 200819

Pamięć i serce„Życie jest pięknym krajobrazem,choć wiele się w życiu zmienia.Dziś jesteśmy razemjutro zostaną wspomnienia..”Koleżance MARIOLI DUMIŃSKIEJwyrazy szczerego współczucia i słowa otuchyz powodu śmierciOjcaskładają koleżanki i koledzyz Szpitalnego Oddziału RatunkowegoIV WSK we Wrocławiu.„Życie jest pięknym krajobrazem,choć wiele się w życiu zmienia.Dziś jesteśmy razemjutro zostaną wspomnienia..”Koleżance IWONIE NIEDŹWIECKIEJwyrazy szczerego współczucia i słowa otuchyz powodu śmierciTeściaskładają koleżanki i koledzyze Szpitalnego Oddziału RatunkowegoIV WSK we Wrocławiu„Umrzeć musi, co ma żyć”Stanisław WyspiańskiZ głębokim żalem i smutkiemŻegnamy nestorkę i autorytet pielęgniarstwaWyrazy głębokiego współczuciakoleżance BARBARZE BARTKOWSKIEJz powodu śmierciTeściowejskładają pracownicy LROMRGIZELĘ MANDLERZałożycielkę Koła Naukowego Pielęgniarek,a następnie KołaPolskiego Towarzystwa Pielęgniarskiegoprzy Szpitalu MSW,aktywną działaczkęna rzecz OddziałuPolskiego Towarzystwa Pielęgniarskiegowe Wrocławiu.Żegnamy Cię w wielkim smutku,ale także z wiarą w sercu,że dzieło Twe nie przeminie.Zarząd oraz Członkowie Koła PolskiegoTowarzystwa Pielęgniarskiegoprzy ZOZ MSWiA we WrocławiuNaszej Drogiej KoleżanceHENRYCE POSTRZECHwyrazy szczerego żalu i słowa otuchyz powodu śmierciTatyskładają Koleżanki i Koledzyz Przychodni Rejonowej w Chojnowie.20 W CIENIU CZEPKA

Pamięć i serce„Jedne drzwi otwierają się, inne zamykają, amy musimy żyć dalej..”KATARZYNIE DEREŃoraz Jej Rodziniewyrazy szczerego współczucia i słowa otuchy zpowodu śmierciMężaskładają koleżanki i współpracownicyz Dolnośląskiego Centrum Chorób Płucwe WrocławiuBOŻENIE JANISZEWSKIEJwyrazy szczerego współczucia z powodu śmierciMamyZ ogromnym żalem i smutkiemprzyjęliśmy wiadomość, że w dniu 21.08.2008 r.zmarła, przeżywszy 100 latGIZELA MANDLERDługoletni, zasłużony Pracownik SzpitalaPolikliniki MSW we WrocławiuPrzełożona PielęgniarekNestorka pielęgniarstwa i wpółzałożycielkaPolskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego.Odznaczona między innymi:Krzyżem KawalerskimOrderu Odrodzenia Polski,Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi,Złotą OdznakąPolskiego Towarzystwa PielęgniarskiegoOraz Złotą OdznakąZasłużonych dla Województwa Wrocławskiegoi Miasta Wrocławia.Cześć Jej pamięciDyrekcja, Pielęgniarki i Położne orazPracownicy ZOZ MSWiA we Wrocławiuskładają pielęgniarki i położneNZOZ Strzelińskiego Centrum MedycznegoWyrazy szczerego współczucia i słowa otuchykoleżance EWIE PALUCHz powodu śmierciOjca10 (204) 2008składają Przełożona Pielęgniarek,Pielęgniarka Oddziałowaoraz PielęgniarkiKliniki Chirurgii Serca SPSK Nr 1we Wrocławiu„Życie jest pięknym krajobrazem,choć wiele się w życiu zmienia.Dziś jesteśmy razemjutro zostaną wspomnienia..”Koleżance ALEKSANDRZE CZERWIŃSKIEJwyrazy szczerego współczuciai słowa otuchy z powodu śmierciTeściaskładają koleżanki i koledzyz Klinicznego Oddziału Dermatologiczno-Wenerologicznego IV WSK we Wrocławiu.21

Informacje ze stron WWWTu warto zajrzeć:spis adresów stron internetowychinstytucji powiązanych z pielęgniarstwem– http://www.pielegniarstwo.republika.pl/– PORTAL pielęgniarek i położnychwww.pielegniarki.info.pl– FORUM PIELĘGNIARKI I POŁOŻNEJ - Gazeta Wyborczahttp://forum.gazeta.pl/forum/71,1.html?f=28038– Polska pielęgniarka i położna w Wielkiej Brytaniihttp://artur73.blogspot.com– Fundacja Rozwoju Pielęgniarstwa Polskiegohttp://www.frpp.org.pl/– Polskie Towarzystwo Pielęgniarskiehttp://www.ptp.na1.pl/– Wirtualny Magazyn Pielęgniarki i Położnejhttp://www.nursing.com.pl– Studenckie Koło PTP przy Zarządzie Głównym PolskiegoTowarzystwa Pielęgniarskiegohttp://www.koloptp.pl/–Polskie Towarzystwo Położnychhttp://www.zgptpol.am.lublin.pl/– Polskie Towarzystwo Pielęgniarek Anestezjologicznychi Intensywnej Opiekihttp://www.ptpa.amp.edu.pl/– Krajowe Stowarzyszenie Pielęgniarek MedycynySzkolnej http://www.kspms.org/– Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Pediatrycznychhttp://sppszpital.w.interia.pl/– Polskie Towarzystwo Pielęgniarek Stomijnychhttp://www.ptps.pl/– Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Onkologicznychhttp://www.pspo.pl/– Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Epidemiologicznychhttp://www.pspe.pl/strona/– Sekcja Pielęgniarstwa i Techniki Medycznej PolskiegoTowarzystwa Kardiologicznegohttp://www.sptm.org.pl/– Ministerstwo Zdrowia http://www.mzios.gov.pl/– Krajowa Rada Akredytacyjna Szkolnictwa Medycznegohttp://www.mz.gov.pl/wwwmz/index?mr=b2&ms=0&ml=pl&mi=0&mx=6&ma=162– Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniareki Położnych http://www.ckppip.edu.pl/– Narodowy Fundusz Zdrowia - Centralahttp://www.nfz.gov.pl/new/– Narodowy Fundusz Zdrowia - Oddziały Wojewódzkiehttp://www.nfz.gov.pl/new/index.php?katnr=3&dzialnr=8&artnr=34– Ogólnopolski Związek Zawodowy Pielęgniarek i Położnychhttp://www.ozzpip.nazwa.pl/– Samorząd Zawodowy Pielęgniarek i Położnych - NaczelnaIzba http://www.izbapiel.org.pl/– Dolnośląska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnychhttp://www.doipip.wroc.plDziś zapraszam na stronę Pana Artura Sołtysiaka – szczególnietych z Państwa, którzy jesteście zainteresowani pracą polskich pielęgniarekw Wielkiej Brytanii(red.)www.artur73.blogspot.com niedziela, 7 wrzesień 2008BRAK PIELĘGNIAREKTO PRAWDZIWA TRAGEDIA.O tym jak poważnym zagrożeniemdla pacjenta jest niedobórpielęgniarek, pisać nie trzeba -wystarczy zdrowy rozsądek. Tegochyba zabrakło ostatnio w Polsce,gdzie wycofano się z oficjalnegoustalania minimum pielęgniarekniezbędnego do zapewnieniawydajnej i co najważniejsze– bezpiecznej opieki nad chorymw szpitalu. Jeśli zatem zdrowyrozsądek śpi, to może przemówiąliczby?W opiece długoterminowej zapewnieniechoremu przez 30 - 40 minut dziennie opiekiwykwalifikowanej pielęgniarki, może zapobiecpowstawaniu odleżyn, zakażeniomdróg moczowych, spadku wagi chorego, hospitalizacjii pogłębianiu się niedołężnościpacjentów. Tu nie chodzi tylko o godnośćpacjenta, lecz o efektywną profilaktykę.W ten sposób koszt opieki zdrowotnejmógłby zostać zredukowany o blisko7 750 zł w ciągu roku w przeliczeniu najednego pacjenta. Na przykład dla oddziaługdzie przebywa 25 pacjentów obłożniechorych oszczędności sięgałyby 193 750 złrocznie!Tymczasem polscy fachowcy największeoszczędności czynią poprzez redukowanieetatów pielęgniarskich oraz uposażenia pielęgniarek.Dlaczego? Bo tak najwygodniej.A pacjent? No cóż, przecież i tak jest chory- nic gorszego go już spotkać nie może.Puste słowa?Decydentom w Polsce polecam materiałedukacyjny oparty o rzetelne badaniai analizy nie tylko medyczne, lecz takżeekonomiczne:http://www.twlk.com/healthcare/AJNwebcast430-0024.aspMateriał edukacyjny jest w języku angielskimi został opracowany przez AmericanJournal of Nursing, the GerontologicalSociety of America, i Trinity HealthforceLearning. Jest podstawą prowadzenia politykizatrudnienia pielęgniarek w USA i tzwZachodniej Europie.www.artur73.blogspot.comPowyższy materiał został również opublikowanyw serwisie Wiadomości24Posted by Artur Sołtysiak at 17:22Zapraszamy na ostatnie w tym rokuspotkanie z Pełnomocnikami11 grudnia 2008 r. o godz. 10.00 odbędzie się spotkaniePełnomocnych Przedstawicieli DORPiP we Wrocławiu , w siedzibieIzby przy ul. Powstańców Śląskich 50Serdecznie zapraszamy22 W CIENIU CZEPKA

Plan szkoleń na drugie półrocze 2008 r.Lp Rodzaje szkolenia —G.B. MANAGEMENTDZIAŁ DOSKONALENIA ŚREDNICH KADR MEDYCZNYCHAdres biura/szkoły: adres do korespondencji:ul. Trzebnicka 4250-230 Wrocławtel./fax: 71/ 78 36 911 e-mail: gbm@ddskm.pl; gbm@onet.pl www.ddskm.pltel./fax: 71/ 78 33 285• O przyjęciu na specjalizację decyduje spełnienie wymogów zawartych w Rozporządzeniu MZ oraz wynik egzaminu wstępnego.10 • Organizator (204) 2008 informuje, iż podane terminy rozpoczęcia i zakończenia planowanych szkoleń mogą ulec przesunięciom spowodowanym przez brak kompletu osób 23 nadany rodzaj kursu.IlośćosóbCzas trwaniaTermin realizacjiI. SZKOLENIA DLA PERSONELU MEDYCZNEGO1. Komunikacja z pacjentem 30 2 dni IV kwartał 2008 150 zł2. Profesjonalna obsługa pacjenta 30 3 dni IV kwartał 2008 190 zł3. Nowoczesny i skuteczny menedżer służby zdrowia 20 3 dni IV kwartał 2008 300 zł4. Asertywność i komunikacja wewnętrzna w służbie 20 2 dni IV kwartał 2008 190 zł5. Komunikacja wewnętrzna-dialog i skuteczna perswazja w zespole medycznym 20 3 dni IV kwartał 2008 270 zł6. Rozmowa oceniająca – rozwój i doskonalenie czy „dywanik” 20 3 dni IV kwartał 2008 270złII. KURSY DOKSZTAŁCAJĄCE1. Profilaktyka zakażeń szpitalnych 30 5 dni 17-21.11.2008 235zł2. Budowa i wdrażanie standardów 30 3 dni IV kwartał 2008 150 zł3. Ochrona zdrowia przed toksycznym działaniem cytostatyków 30 2dni IV kwartał 2008 135 zł4. Profilaktyka i leczenie odleżyn 30 3 dni IV kwartał 2008 150 zł5. Proces pielęgnowania 30 3 dni IV kwartał 2008 150 zł6. Zarządzania jakością w usługach medycznych: Certyfikacja ISO, akredytacja CMJ 30 2 dni IV kwartał 2008 200 złIII. KURSY SPECJALISTYCZNE1. Endoskopia dla pielęgniarek 30 Teoria: 12 dni; Praktyka: 13 dni25,26,27.09; 9,10,11.1023,24,25.10; 6,7,8.11690 zł*2. Szczepienia ochronne dla pielęgniarek 30 Teoria: 5 dni; Praktyka: 5 dni kwartał 2008 350 zł*3. EKG 30 Teoria: 5 dni; Praktyka: 5 dni 16,17,18.10; 23.24.10 350 zł*4. Przygotowanie i podawanie leków przeciwnowotworowych u dorosłych 30 teoria: 6 dni praktyka: 5 dni 13, 14, 15. 11 390 zł*5. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa 30 Teoria: 6 dni; Praktyka: 5 dni IV kwartał 2008 350 zł*6. Pielęgnowanie w chorobach narządu wzroku 30 Teoria: 8 dni; Praktyka: 13 dni IV kwartał 2008 500 zł*7. Podstawy dializoterapii dla pielęgniarek 30 Teoria: 4 dni; Praktyka: 8 dni 7, 8 i 14,15.11 350 zł*8. Leczenie ran dla położnych Teoria: 5dni; praktyka: 10 dni IV kwartał 2008 350 zł*9. 9. Leczenie ran - odleżyny dla pielęgniarek 30 Teoria: 5 dni; Praktyka: 10 dni IV kwartał 2008 390 zł*10. Leczenie ran - oparzenia dla pielęgniarek 30 Teoria: 5 dni; Praktyka: 10 dni IV kwartał 2008 390 zł*11. Leczenie ran - owrzodzenia żylne dla pielęgniarek 30 Teoria: 5 dni; Praktyka: 10 dni IV kwartał 2008 390 zł*12. Szczepienia ochronne noworodków dla położnych (nr 03/08) 30 teoria: 4 dni; praktyka: 3 dni IV kwartał 2008 300 zł*13. Leczenie ran dla pielęgniarek 30 Teoria: 8 dni; Praktyka: 20 dni IV kwartał 2008 650 zł*14. Opieka nad pacjentem ze stornią jelitową dla pielęgniarek 30 teoria: 7 dni praktyka: 15 dni IV kwartał 2008 450 zł*15. Podstawy opieki paliatywnej dla pielęgniarek (nr 05/07) 30 teoria: 6 dni praktyka: 5dni IV kwartał 2008 390 zł*16. Opieka nad dzieckiem z choroba nowotworową dla pielęgniarek 30 teoria: 5 dni praktyka: 5 dni IV kwartał 2008 350 zł*17. Żywienie enteralne i parenteralne dla pielęgniarek 30 teoria: 8 dni praktyka: 11 dni IV kwartał 2008 500 zł*18. Terapia bólu przewlekłego u dorosłych dla pielęgniarek i położnych (nr 06/07) 30 teoria: 4 dni praktyka: 4 dni IV kwartał 2008 350 zł*IV. KURSY KWALIFIKACYJNE1. Opieka długoterminowa dla pielęgniarek 30 teoria: 6 m-cy; praktyka: 25 dni IV kwartał 2008 1650 zł2. Pielęgniarstwo rodzinne dla pielęgniarek 30 teoria: 6 m-cy; praktyka: 29 dni IV kwartał 2008 1600 złV. KURSY SPECJALIZACYJNE – Termin uruchomienia specjalizacji uzależniony jest od decyzji Ministerstwa Zdrowia (przyznanie środków na dofinansowanie)1. Specjalizacja w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego 25 22 miesiące 20092. Specjalizacja w dziedzinie pielęgniarstwa chirurgicznego 25 22 miesiące 20083. Specjalizacja w dziedzinie pielęgniarstwa pediatrycznego 25 22 miesiące 20094. Specjalizacja w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego 25 22 miesiące 20085. Specjalizacja w dziedzinie pielęgniarstwa epidemiologicznego 25 22 miesiące 2008*możliwość opłaty w dwóch ratach• Zgłoszenia należy dokonywać na załączonym formularzu listownie lub elektronicznie. O przyjęciu na dany kurs dokształcający oraz specjalistyczny decydujekolejność zgłoszeń. Osoby, które nie zakwalifikowały się na bieżące szkolenie, będą przyjęte w kolejnym terminie.• Kandydat zakwalifikowany na kurs otrzymuje zawiadomienie w formie pisemnej. W sytuacji dużego zainteresowania danym kursem dokształcającym, może być onrealizowany również na życzenie w Państwa placówce, tylko dla jej pracowników. Termin, miejsce i organizacja kursu ustalone będą wówczas indywidualnie.CenaPLN

Dolnośląski Ośrodek Kształcenia PodyplomowegoKadr Medycznych Sp. z o.o.Aleja Wiśniowa 36, 53-137 WrocławNumer wpisu do KRS: 0000224169; NIP: 899-25-26-748; Regon: 020001171tel./ fax 071 343 04 16, e-mail: dokpkm@o2.plogłasza nabór na :2 letnią specjalizację w dziedziniePIELĘGNIARSTWA KARDIOLOGICZNEGOdla pielęgniarek.Egzamin wstępny planowany jest na listopad 2008 roku.• całkowity koszt szkolenia od uczestnika wynosi 5400 PLN• płatności można dokonywać w dogodnych ratach• szkolenie nie jest dofinansowane ze środków budżetu Państwa.• możliwy jest zwrot kosztów kształcenia przez DOIPiP dla osóbopłacających składki w wysokości 3000 PLN.Osoby, które już złożyły karty zgłoszeń proszone są o telefoniczne potwierdzeniechęci uczestnictwa: 071/ 343 04 16; 071/344 62 42Kursy kwalifikacyjne !• w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego dla pielęgniarekRozpoczęcie 9 października 2008 r. – są jeszcze wolne miejsca !• w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego dla pielęgniarekRozpoczęcie 20 listopada 2008 r. – przyjmujemy zgłoszenia do 20.X.2008 r.Serdecznie zapraszam w imieniu DOKPKM24 W CIENIU CZEPKAKrystyna Łukowicz Domagalska

10 (204) 200825