12.07.2015 Views

POSTĘPY CHROMATOGRAFII - Zakład Chemii Analitycznej

POSTĘPY CHROMATOGRAFII - Zakład Chemii Analitycznej

POSTĘPY CHROMATOGRAFII - Zakład Chemii Analitycznej

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ZJAWISKA PRZEŁADOWANIA KOLUMNY (POWIERZCHNISORPCYJNEJ) I ICH EFEKTYWNE WYKORZYSTANIE W WARUNKACH<strong>CHROMATOGRAFII</strong> PREPARATYWNEJ I PROCESOWEJRóżnica warunków preparatywnych, w porównaniu do warunkówchromatografii analitycznej, polega na konieczności wykorzystania w maksymalnymstopniu powierzchni sorpcyjnej, lub fazy stacjonarnej. Im wyższyudaje się osiągnąć stopień przeładowania kolumny, tym bardziej efektywnyekonomicznie jest proces rozdzielczy. Przy czym, rozdzielanie jest szczególnieefektywne, gdy można uzyskać warunki silnego przeładowania stężeniowegokolumny. Istnieje wówczas możliwość rozdzielania jednorazowo dook. 10 -2 g mieszaniny rozdzielanych substancji / g sorbentu typu żel krzemionkowylub chemicznie modyfikowany żel krzemionkowy i uzyskiwanieproduktu o czystości powyżej 99.99 %. Może to, jednak, mieć miejsce tylkowtedy, gdy rozpuszczalność rozdzielanych substancji w eluencie jest dostateczniewysoka oraz, gdy kolumna o wysokiej sprawności (wysokiej liczbiepółek teoretycznych), wypełniona techniką zawiesinową na mokro, albo namokro - techniką dynamicznej kompresji aksjalnej (DAC), jest wykorzystywanaw warunkach „niekończonej średnicy). Wówczas piki chromatograficznesą kształtu zbliżonego do trójkąta prostokątnego, którego prawy dolnywierzchołek leży w punkcie retencji, jaka by została uzyskana w warunkachbraku przeładowania (analitycznych - patrz rys. 1 a, b, c).W przypadku niskiej rozpuszczalności rozdzielanych substancji w eluenciemożliwe jest uzyskanie jedynie przeładowania objętościowego. Niemożna wówczas osiągnąć tak wysokiej efektywności ekonomicznej rozdzielania– teoretycznie, nawet 50 razy mniejszą, niż w warunkach przeładowaniastężeniowego. Piki chromatograficzne mają, wówczas, kształt zbliżonydo prostokąta, co jest spowodowane koniecznością dozowania dużych objętościroztworu substancji rozdzielanych o stosunkowo niskim stężeniu (patrzrys. 1g).W przypadku trudnych, lub bardzo trudnych problemów separacyjnych(współczynnik selektywności α zbliżony do 1.01), Dąży się również do prowadzeniarozdzielania w warunkach przeładowania kolumny, lecz w praktycekonieczne jest poprzestanie na dozowaniu jednorazowo do kolumny tylkotakiej ilości mieszaniny substancji rozdzielanych, aby nie przekraczać granicyliniowości odpowiedniej izotermy sorpcji (w praktyce do ok. 5.10 -4 g/g sorbentutypu żel krzemionkowy i fazy stacjonarne związane do powierzchni żelukrzemionkowego). W przeciwnym razie strefy rozdzielanych substancjinakładają się na siebie wzajemnie i czystość rozdzielanych substancji będzieniewielka. Wówczas efektywność ekonomiczna separacji też pozostajeniewielka (patrz rys. 1 d, e).Opisane powyżej reguły mają bezpośredni związek ze zjawiskamisorpcji substancji rozdzielanych na powierzchni wypełnienia kolumny i z rodzajemizotermy sorpcji. Najczęściej izoterma sorpcji ma w warunkachchromatografii, w tym, cieczowej - charakter izotermy Langmuira, Zdarzająsię też bardzo korzystne dla wydajności rozdzielania, przypadki, sorpcji wie-86

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!