PDF6.76 MB - Wyższa Szkoła Komunikacji i ZarzÄ dzania

378Katarzyna Durniatszwedzki badacz, Heinz Leymann, który począwszy od lat 80-tych minionegostulecia systematycznie zdobywał doświadczenie kliniczne i gromadził materiałempiryczny dotyczący mobbingu. Leymann pracował na gruncie kultury germańskiej,zwłaszcza niemieckiej. Stworzył on teoretyczne podwaliny dla modelumobbingu, rozpatrywanego w kontekście organizacyjnym, zwłaszcza organizacjijako miejsca pracy. Spadkobiercami i kontynuatorami myśli leymannowskiej sądziś przede wszystkim: Dieter Zapf z Uniwersytetu we Frankfurcie i Herald Edge,związany z włoskim ośrodkiem badawczym. Współcześnie o mobbingu – z perspektywyindywidualnej, w ujęciu psychoanalitycznym – pisze francuska psychiatrai wiktymolog Marie-France Hirigoyen. Analizowany przez badaczkę fenomen określanyjest mianem molestowania moralnego (por. Hirigoyen, 2002, 2003).Badania mobbingu w krajach Europy ZachodniejDo badań mobbingu w krajach Europy Zachodniej wykorzystywano najczęściejskonstruowane przez Leymanna narzędzie badawcze nazywane KwestionariuszemLIPT (Leymann Inventory of Psychological Terror) oraz jego tłumaczenia.Kwestionariusz składa się z inwentarza 45 typowych zachowań mobbingowych.W 1986 roku, kiedy powstawało narzędzie, autor wyróżnił pięć klas zachowańmobbingowych, w zależności od efektów jakie wywierają one na ofierze. (http://www.leymann.se/English/12210E.HTM) Należą do nich:1. Działania zaburzające możliwości i adekwatność komunikowania się.2. Działania zaburzające możliwości podtrzymywania stosunków społecznych.3. Działania mające na celu zaburzenie autorytetu i reputacji pracownika.4. Działania mające wpływ na jakość sytuacji zawodowej.5. Działania mające szkodliwy wpływ na zdrowie ofiary.Do leymannowskiego inwentarza zachowań o charakterze mobbingowymwłączone zostały zachowania dyskryminacyjne, zachowania o podłożu seksualnymjak i różne formy agresji werbalnej i fizycznej. Autor metody zaznacza jednak,że fizyczna agresja w formie bezpośredniej niezwykle rzadko jest składnikiemmobbingu w miejscu pracy. Twierdzi, że tam prześladowcy wolą posługiwać siębardziej wyrafinowanymi i trudniejszymi do wykrycia formami przemocy, czegoprzykładem może być społeczna izolacja ofiary (Leymann, 1996: 167).Leymann arbitralnie określił, że dla stwierdzenia mobbingu musi zachodzićco najmniej jedno z działań mobbingowych przez co najmniej pół roku, oraz pojawiaćsię systematycznie co najmniej raz w tygodniu.