Czego (nie) uczÄ polskie szkoły? - Fundacja im. Friedricha Eberta

30Edukacja zawodowana poziomie średnimnajsłabiej wyposażaabsolwentów w kompetencjepotrzebne na rynku pracyPrawie 70 proc. absolwentówśrednich szkół zawodowychocenia negatywnieprzydatność kompetencjiwyniesionych ze szkoły w pracyzawodowejPoprawy alokacji kierunkowej środków kierowanych na kształcenie należałoby oczekiwać wewszystkich typach szkół, ale szczególnie w średnich szkołach zawodowych, gdzie zgodnośćpracy z kształceniem jest najmniejsza (Wykres 10). Uwagi wymagałoby też wyższe szkolnictwozawodowe, które funkcjonuje stosunkowo od niedawna i jest rozwijane pod hasłem koniecznościlepszego dopasowania – w porównaniu do studiów magisterskich – do potrzeb rynkupracy. Tymczasem wypuszcza ono na rynek absolwentów, którzy rzadziej niż magistrowieznajdują pracę, a jeśli ją znajdują to okazuje się ona częściej nieodpowiadająca kierunkowiskończonych studiów.Warto zauważyć, że od 20 do 40 proc. absolwentów (wyjąwszy absolwentów liceów ogólnokształcących)nisko ocenia przydatność wiedzy i umiejętności wyniesionych ze szkoły w swojejpracy zawodowej. Najbardziej pozytywne oceny dają absolwenci – magistrowie, najgorszeabsolwenci średnich szkół zawodowych. Niska ocena kompetencji wyniesionych ze średnichszkół zawodowych wynika w dużym stopniu z tego, że ich absolwenci nie mogąc uzyskać pracyzgodnej z kierunkiem kształcenia podejmują się różnych, często dorywczych zajęć zarobkowych,nie mających nic wspólnego z ukończoną edukacją. Kolejny raz zatem pojawia się sygnało negatywnym wpływie ukończenia średniej, zawodowej szkoły na szanse na rynku pracy. Tosugeruje - pomimo nieznacznego bezrobocia – że struktura kształcenia odbiega w tych szkołachod popytu na pracę. Można też przypuszczać, że korzenie tych negatywnych ocen tkwiąw trudnościach kojarzenia realizacji ogólnego programu kształcenia z kształceniem zawodowym(Drogosz-Zabłocka, Piwowarski, 2003).Wykres 11.Ocena absolwentów dotycząca wiedzy ogólnej i znajomości języków obcychoraz wiedzy i umiejętności zawodowych wyniesionych ze szkół i uczelni (w skali 1-5)4.003.503.003.583.513.263.503.453.603.643.513.803.672.502.812.592.001.501.000.500.00zasadniczezawodoweśrednieogólneśredniezawodowepolicealne,pomaturalne,kolegialicencjackiei odpowiedniemagisterskiei doktorskiewiedza ogólna i znajomośc jezyków obcychwiedza i umiejętności zawodoweŹródło: BAZA, 2007.Im wyższy poziomwykształcenia, tym wyższaocena kształcenia ogólnegoInteresujące wyniki przyniosło badanie absolwentów w zakresie ich oceny kształcenia ogólnegoi zawodowego (w skali 1-5). Bardzo nisko oceniają swoje kompetencje ogólne absolwencizasadniczych szkół zawodowych, co może utrudniać im doszkalanie i ewentualne zmianyzawodu. Generalnie, im wyższy poziom wykształcenia, tym ocena kształcenia ogólnego wyższa.Z kolei ocena nauczania zawodowego jest dosyć podobna we wszystkich szkołach przygotowującychdo zawodu, a jedynie studia magisterskie zapewniały nieco wyższy poziomumiejętności w stosunku do pozostałych. Zaskakuje i potwierdza wcześniejsze obserwacje