Zeszyty PRASOZNAWCZE

wość sprzężenia zwrotnego; „interlokutor" - partner w konwersacji, mediasą aktywne w komunikowaniu, wchodzą w interakcje z innymi uczestnikamiprocesu politycznego (McQuail, 2000, 65-66).Tymczasem te założenia teoretyczne w wielu przypadkach praktycznychdziałań mediów nie znajdują racji bytu. Podporządkowane logice oglądalności,media bardzo często ograniczają się do podstawowej funkcji informacyjnej,natomiast wszystkie pozostałe, bardziej zaawansowane funkcjealbo są ignorowane, albo wypełniane w sposób, który - z punktu widzeniajakości demokratycznej debaty publicznej - nie odpowiada nawet najniższymstandardom.Dziennikarz coraz częściej jest bardziej showmanem niż fachowcemw określonej dziedzinie wiedzy, media zaś dostarczają - nawet w serwisachinformacyjnych - przede wszystkim rozrywki (Jabłoński, 2006). Radykalniejszypogląd formułuje T. Zasępa: „(...) Środki masowego przekazu zniewalająumysły ludzkie (...). Badania ekonomicznej i politycznej kontrolimediów ujawniły tworzące się w nich*ośrodki siły i grup interesów. To nieosąd odbiorcy i zdrowy rozwój, w szeroko pojętym humanistycznymznaczeniu, mają dyktować struktury i praktyki podejmowania decyzjiw mediach, ale komercyjny zysk i chęć panowania nad widzem i jego życiem.W efekcie to ideologia, kształtowana przez elektroniczne nośnikiinformacji i znajdująca w nich odbicie, przedkłada np. żądzę zysku ponadspołeczne zaangażowanie, korporacje i ich interesy nad dobro zwykłychpracowników, abstrakcyjnie pojmowany rynek konsumentów ponad społeczeństwoi jego potrzeby, wreszcie szowinizm nad zdrowe spojrzenie międzynarodowe,a oportunizm ponad zasady" (Zasępa, 2000, 34).W dalszej części swojego wywodu autor dostrzega również pozytywneaspekty funkcjonowania współczesnych mediów, osłabiając nieco ostrośćwyrażonej opinii. Konstatuje, że media masowe potrafią też uwznioślać naszemiejsce i czas w historii, nasze mity i podania o przeszłości i wyobrażeniaprzyszłości. „Te ambitne spektakle - pisze -nadawane przez środki masowegoprzekazu nie tylko zarabiają pieniądze na rzecz ofiar kataklizmówczy chorych dzieci, ale też uświadamiają obecność tych problemów i pomagająprzeciętnemu odbiorcy i jego otoczeniu ustosunkować się do nich"(Zasępa, 2000, 36).Niemniej jednak wszystkie przywołane dotychczas głosy i argumenty natemat praktyk medialnych niesłużących demokracji kierują nasze rozważaniaw stronę relacji pomiędzy systemem mediów a systemem politycznymze szczególnym uwzględnieniem populistycznego charakteru przekazumedialnego.Zachowanie polegające na głoszeniu poglądów, które są aktualnie najbardziejpopularne, w celu łatwego zdobycia oglądalności, bez analizowaniaich sensu oraz zastanawiania się nad realnymi możliwościami i skutkamiich urzeczywistnienia stanowi dość satysfakcjonującą definicjępopulizmu. A zachowania takie są najczęstszą praktyką współczesnych mediów.Wystarczy odnieść prezentowaną w literaturze politologicznej cha-