Nr 18. Pobierz w formacie PDF (4 MB) - Lubelska Okręgowa Izba ...

ISSN 1897-3868Biuletyn Lubelskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa • KWIECIEŃ-MAJ-CZERWIEC 2011 • (Nr 18)NOWA INWESTYCJAUNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO• Mosty starożytnego Rzymu • X Zjazd Sprawozdawczy LOIIB• Budowa S17 • Renowacja i ochrona zabytków LubelszczyznyLubelski Inżynier BUDOWNICTWA5

Lubelski InżynierBUDOWNICTWABiuletyn Lubelskiej Okręgowej IzbyInżynierów Budownictwa•KWIECIEŃ-MAJ-CZERWIEC 2011 (Nr 18)•ISSN 1897-3868 Nr 2/2011Nr R. Pr. 895/06 LOIIB w LublinieNakład: 6 000 egz.WydawcaLubelska Okręgowa IzbaInżynierów Budownictwa20-150 Lublin, ul. Bursaki 19tel./fax 81 534-78-12www.lub.piib.org.ple-mail: lub@piib.org.plRedakcja20-150 Lublinul. Bursaki 19tel. 81 741-41-84Redaktor naczelnaUrszula Kieller-Zawiszatel. 81 741-41-84e-mail: u.kieller@lub.piib.org.plRada programowaJanusz Iberszer – przewodniczącyJerzy Ekiert – wiceprzewodniczącyWiesław Nurek – wiceprzewodniczącyAgnieszka Jaśkiewicz – sekretarzJerzy AdamczykStanisław BiczWiesław BocheńczykAndrzej PichlaWiesław PomykałaRyszard SiekierskiSkład i drukDrukarnia ALF-GRAFul. Abramowicka 6, 20-442 Lublintel./fax 81 532-15-12e-mail: info@alfgraf.com.plRedakcja zastrzega sobie prawoskracania i adiustacjipublikowanych tekstów.Lubelski Inżynier BUDOWNICTWAdostępny jest także w wersji elektronicznejna stronie internetowej LOIIB:www.lub.piib.org.plNa okładce:Pracownicy KonsorcjumCondite Sp. z o.o.,generalnego wykonawcyCentrum Innowacyjno-WdrożeniowegoUniwersytetu Przyrodniczegow LublinieLubelski Inżynier BUDOWNICTWALubelska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa jest poX Zjeździe Sprawozdawczym naszego samorządu zawodowego,który podsumował pierwszy rok działania w III kadencjiIzby. Podsumowanie to wypadło pozytywnie, o czym świadczyływyniki głosowań, które zatwierdziły sprawozdania organów,a Okręgowa Rada LOIIB uzyskała absolutorium za 2010 r. Lubelscydelegaci zaakceptowali też budżet i program działalności Izby narok 2011. Jak przebiegał X Zjazd Sprawozdawczy LOIIB, możeciesię Państwo dowiedzieć dzięki zamieszczonej w biuletynie relacji.W czerwcowym wydaniu „Lubelskiego Inżyniera Budownictwa” prezentujemywyniki wiosennej sesji egzaminacyjnej oraz spotkanie naszych Koleżanek i Kolegóww Tomaszowie Lubelskim. Na łamach biuletynu zapraszamy także wszystkichnaszych członków do corocznego spotkania integracyjnego. Od 2007 r., co rokuorganizujemy takie imprezy i cieszą się one dużym zainteresowaniem. Świadczyo tym wzrastająca z roku na rok liczba uczestników. Tegoroczne spotkanie odbędziesię 9 września w „Zajeździe Kmicic” w Zembrzycach Dolnych (szczegóły na str. 7).Ubiegłoroczna powódź, która nawiedziła trzykrotnie Lubelszczyznę przyczyniłasię do powstania publikacji dotyczącej bezpieczeństwa mostów w świetle zagrożeńpowodziowych. Przedstawiono w niej dokładną analizę przyczyny tragedii minionegoroku oraz wskazano, jak należy takim sytuacjom zapobiegać.W bieżącym wydaniu zamieszczamy także artykuły prezentujące nowe lubelskiejinwestycje: Centrum Innowacyjno-Wdrożeniowe Uniwersytetu Przyrodniczegow Lublinie oraz budowę naszej słynnej S17. W dziale „Z kart historii” zapraszamydo zapoznania się z mostami Rzymu.Jest to wydanie przedwakacyjne, dlatego też w takim tonie zapraszamy Państwado przeczytania artykułu poświęconego renowacji zabytków Powiśla Lubelskiego.Tym razem prezentujemy kościół p.w. Św. Jana Chrzciciela i Św. BartłomiejaApostoła w Kazimierzu Dolnym, słynną Farę.Zapraszam do lektury!SPIS TREŚCIUrszula Kieller-ZawiszaRedaktor NaczelnaX Zjazd Sprawozdawczy Lubelskiej OIIB str. 4Wiosenna sesja egzaminacyjna w statystyce str. 6Spotkanie integracyjno-szkoleniowe członków LOIIB str. 7Spotkanie w Tomaszowie Lubelskim str. 860-lecie NOT na Lubelszczyźnie str. 9Bezpieczeństwo mostów w świetle zagrożeń powodziowych str. 10Renowacja i ochrona dziedzictwa Powiśla Lubelskiego str. 14Centrum Innowacyjno-WdrożenioweNowych Technik i Technologii w Inżynierii Rolniczej str. 17Międzynarodowe Targi Lubelskie będą większe! str. 18Konkurs wiedzy o BHP str. 19Tak się buduje drogę ekspresową S17 str. 20Kto jest kim w lubelskim budownictwie? str. 21Mosty starożytnego Rzymu (cz. I) str. 22Nauka w służbie przyrody str. 26Wiosenna sesja egzaminacyjna w obiektywie str. 273

Samorząd zawodowyX Zjazd SprawozdawczyLubelskiej OIIBZjazd Sprawozdawczy Lubelskiej Okręgowej Izby InżynierówBudownictwa odbył się 8 kwietnia 2011 r. w Domu Technika NOTw Lublinie. Na 95 uprawnionych delegatów uczestniczyło w nim70, co stanowiło 73,68% wszystkich delegatów. Zjazd udzieliłOkręgowej Radzie LOIIB absolutorium oraz przyjął budżet i programdziałania na 2011 r.Obrady otworzył przewodniczący Okręgowej Rady – WojciechSzewczyk, który powitał delegatów i zaproszonych gości. W zjeździelubelskiej Izby uczestniczył prof. Zbigniew Kledyński wiceprezesKrajowej Rady Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa, Piotr Matyśreprezentujący Lubelski Urząd Wojewódzki, Maria Balawejder– Kantor przewodnicząca Lubelskiej Okręgowej Izby Architektów,Jerzy Podgórski prodziekan Wydziału Budownictwa i ArchitekturyPolitechniki Lubelskiej i Kazimierz Widysiewicz prezes PolskiegoTowarzystwa Mieszkaniowego Oddział Lublin.Minutą ciszy uczczono pamięć koleżanek i kolegów, którzyodeszli z naszego grona w minionym roku. Po wyborze prezydiumX Zjazdu, na którego czele stanął Władysław Król, głos zabrali zaproszenigoście.Zbigniew Kledyński, wiceprezes PIIB uczestniczył w lubelskich obradachPrezydium zjazdoweWiceprezes PIIB Zbigniew Kledyński w swoim wystąpieniupodkreślił rolę i znaczenie samorządu zawodowego, pogratulowałdotychczasowych osiągnięć lubelskiej Izbie oraz życzył realizacjiplanów inwestycyjnych. Maria Balawejder – Kantor nawiązała dozapisów ustawy powołującej do życia samorząd zawodowy architektów,inżynierów budownictwa i urbanistów oraz wytycznych,jakie stoją przed samorządami. Wypełnianie tych zapisów służywzmacnianiu roli inżyniera budownictwa w procesie inwestycyjnymoraz podnosi jego rangę.Następnie dokonano wręczenia srebrnych odznak honorowychPIIB. Otrzymali je: Wiesław Bocheńczyk, Zbigniew Dobrowolski,Dariusz Flak i Zdzisław Misztal. Uroczystej dekoracji wyróżnionychdokonała Joanna Gieroba zastępca sekretarza i Zbigniew Kledyńskiwiceprezes Krajowej Rady PIIB.Sprawozdanie z działalności Okręgowej Rady omówił WojciechSzewczyk przewodniczący Okręgowej Rady LOIIB. W swoim wystąpieniupodkreślił, że pierwszy rok działalności trzeciej kadencjipozwolił na konsolidację wszystkich organów funkcjonującychPodczas X Zjazdu zasłużeni członkowie LOIIB otrzymali srebrne odznaki honorowe PIIB4 Lubelski Inżynier BUDOWNICTWA

Samorząd zawodowyw Izbie. W wielu organach swoje funkcje objęli nowi członkowieLOIIB, którzy wnieśli inne spojrzenie na prowadzenie działalnościi rozwiązywanie problemów. Przewodniczący zwrócił także uwagęna wzrastającą z roku na rok liczbę osób ubiegających się o uprawnieniabudowlane, na szkolenia i właściwy dobór ich tematyki orazodpowiedzialność zawodową inżynierów budownictwa. Z zadowoleniemodnotował zainteresowanie, jakim cieszą się spotkaniapowiatowe z członkami naszej Izby.Podczas zjazdu delegaci wysłuchali sprawozdań z działalnościOkręgowych Komisji: Kwalifikacyjnej, Rewizyjnej, Sądu Dyscyplinarnegoi Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej. Delegaci dokonalipozytywnej oceny działalności organów LOIIB zatwierdzającprzedstawione sprawozdania oraz wykonanie budżetu LOIIBw 2010 r. Okręgowa Rada lubelskiej Izby uzyskała absolutorium za2010 rok. X Zjazd Sprawozdawczy uchwalił także budżet LOIIB narok 2011 oraz przyjął program pracy na 2011 r.Przed głosowaniem uczestnicy obradsprawdzali urządzenia do głosowaniaNASZA IZBA W LICZBACHWedług stanu na dzień 8.06.2011 r. w naszej Izbie zarejestrowanychbyło:• Czynnych członków– 5995 osób• Zawieszonych z różnych przyczyn,decyzjami Składu Orzekającego Okręgowej Rady LOIIBod 1.01. do 31.05.2011 r.– 146 osób• Skreślonych z listy członków z różnych przyczyndecyzjami Składu Orzekającego Okręgowej Rady LOIIBod 1.01. do 31.05.2011 r.– 45 osób• Kandydatów na członków lubelskiejIzby przybyło od 1.01. do 31.05.2011 r.– 145 osóbPodział czynnych członków według branż przedstawia się następująco:• BO – konstrukcyjno-budowlana – 2857 osób (47,66%)• IS – instalacje sanitarne – 1105 osób (18,43%)• IE – instalacje elektryczne – 998 osób (16,65%)• BD – drogowa – 593 osoby (9,89%)• WM – wodno-melioracyjna – 122 osoby (2,04%)• BM – mostowa – 88 osób (1,47%)• BK – kolejowa – 135 osób (2,25%)• BT – telekomunikacyjna – 95 osób (1,58%)• BW – wyburzeniowa – 2 osoby (0,03%)Obrady X Zjazdu LOIIBLubelscy delegaci podczas obradNa obrady lubelskiego samorządu przybyli zaproszeni goście i przyjaciele IzbyLubelski Inżynier BUDOWNICTWA5

Samorząd zawodowyWiosennasesja egzaminacyjna w statystyceOkręgowa Komisja Kwalifikacyjna LOIIBdopuściła do egzaminu pisemnego wiosennejsesji egzaminacyjnej 148 osób. Dotestu przystąpiło 146 osób. Pozytywniecały egzamin na uprawnienia budowlane(pisemny i ustny) zdało 139 inżynierów.Egzamin pisemny (testowy) został przeprowadzonyw dniu 13 maja br. Przeprowadzonogo równocześnie dla wszystkichspecjalności. Egzaminy ustne natomiastdla osób, które uzyskały pozytywny wynikz egzaminu testowego, przeprowadzonow dniach 14.05-18.05. 2011 r.Zestawy pytań na egzamin ustnyprzygotowano korzystając z bazy pytańopracowanych przez Krajową KomisjęKwalifikacyjną. Kandydat przystępującydo egzaminu ustnego otrzymywał zestawpytań w drodze losowania.Majowa sesja egzaminacyjna była jużdrugą sesją, w której kandydat, poza zestawempytań – jak wyżej – otrzymał pytaniaopracowane przez Okręgową KomisjęKwalifikacyjną na podstawie książki praktykizawodowej danego kandydata.Zestawienie wyników egzaminówprzedstawia tabela obok.Komentarzdo wyników sesji egzaminacyjnej» W wielu przypadkach występowało małostaranne, pod względem graficznym, wypełnianieksiążek praktyki zawodowej.» Występowały zbyt ogólnikowe opisy czynnościwykonywanych podczas praktyki.» W specjalności instalacyjnej – elektrycznejkandydaci mieli niejednokrotnie trudnościz postawieniem właściwej odpowiedzi napytanie testowe dotyczące kolejnictwa.» Kandydaci dobrze radzili sobie z pytaniamina egzaminie ustnym, zarówno losowanymi,jak i z własnej praktyki zawodowej.» Komisja uważa za pożyteczne, koniecznośćwprowadzenia do programów studiów dotyczącychprzedmiotów zawodowych, minimówwymaganych od kandydatów ubiegającychsię o uprawnienia budowlane.dr inż. BOLESŁAW STANISŁAW HORYŃSKIOkręgowa Komisja Kwalifikacyjna LOIIBSpecjalnośćkonstrukcyjno-budowlanaRazemspec. konstr. bud.drogowaRazemspec. drogowamostowaRazemspec.mostowainstalacyjna – elektrycznaRazemspec. inst. elektrycznainstalacyjna – sanitarnaRazemspec. inst. sanitarnakolejowaRazemspec. kolejowaRazemOIIBzakresuprawnieńzłożonewnioskidopuszczeniedo egzaminutestowegoliczbazdającychliczba osóbdopuszczonych doegzaminu ustnegoliczba osóbzdającychegzamin ustnyliczba osób,które zdałyegzamin ustnyPW b.o. 7 7 7 5 5 5P b.o. 5 5 5 4 5 3W b.o. 30 30 30 29 32 30W z.o. 3 3 2 2 2 2specjaliz. 1 1 1 – – –46 46 45 40 44 40PW b.o. 1 1 1 1 1 1P b.o. 3 3 3 3 3 3W b.o. 14 14 14 14 15 14W z.o. 3 3 3 3 3 321 21 21 21 22 22P b.o. 1 1 1 1 1 1W b.o. 5 5 5 5 5 56 6 6 6 6 6PW b.o. 13 13 13 13 13 13P b.o. 8 8 8 8 9 9W b.o. 19 19 18 18 17 17W z.o. 1 1 1 1 1 141 41 40 40 40 40PW b.o. 3 3 3 3 3 3P b.o. 5 5 5 5 5 5W b.o. 24 24 24 22 22 2132 32 32 30 30 29P b.o. 1 1 1 1 1 1W b.o. 1 1 1 1 1 12 2 2 2 2 2148 148 146 139 144 139Objaśnienia do tabeli:PW b.o. – uprawnienia budowlane do projektowania i kierowania bez ograniczeńP b.o – uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeńW b.o. – uprawnienia budowlane do kierowania z ograniczeniemz.o. – uprawnienia budowlane w określonej specjalności z ograniczeniemW przedstawionej tabeli ujęto również osoby, które były kwalifikowane w poprzednichsesjach egzaminacyjnych.6 Lubelski Inżynier BUDOWNICTWA

Samorząd zawodowyZAPRASZAMY NA SPOTKANIECZŁONKÓW LOIIBLubelska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa zaprasza wszystkichswoich członków na coroczne spotkanie integracyjno‐szkoleniowe,które odbędzie się 9 września 2011 r. na terenie „Zajazdu Kmicic”w Zemborzycach Dolnych.Podczas imprezy, poza szkoleniem, będzie istniała możliwośćspotkania się z koleżankami i kolegami z innych oddziałóworaz podyskutowania o ważnych budowlanych sprawach.Będzie można wziąć udział w atrakcyjnym programie rekreacyjno‐rozrywkowymprzygotowanym specjalnie dla naszychczłonków. Organizatorzy zapewniają niepowtarzalną atmosferęi doskonała zabawę!Spotkanie odbędzie się 9 września br. w „ZajeździeKmicic” w Zemborzycach Dolnych w godz. 15.00-22.00.Na miejsce imprezy naszych członków przywiozą specjalnieprzygotowane autokary z Białej Podlaskiej, Chełma, Lublinai Zamościa.Ze względów organizacyjnych, po raz pierwszy w tym rokuwprowadzamy odpłatność i wynosi ona 20 zł od osoby (członkaIzby). Kwotę tę trzeba będzie wpłacić przy zgłaszaniu uczestnictwaw imprezie. Swój udział będziecie Państwo mogli zgłosić donaszych biur terenowych oraz kolegów, którzy wyrazili zgodęna pomoc w organizacji, a ich nazwiska wraz z numerami telefonówsą zamieszczone w tabelce obok.Spotkania integracyjne Lubelska Okręgowa Izba InżynierówBudownictwa zaczęła organizować od 2007 r. W pierwszymroku odbyły się one w Okunince, w Górecku Kościelnym i wBiałej Podlaskiej. Na początku przyjęliśmy bowiem założenie,że spotkania będziemy organizować bliżej oddziałów terenowychLOIIB funkcjonujących w Białej Podlaskiej, w Chełmiei w Zamościu. Z roku na rok przybywało uczestników. W 2009 r.Okręgowa Rada LOIIB zdecydowała, że będzie jedno spotkanieintegracyjne dla wszystkich oddziałów. Taka formuła umożliwiaspotkanie wszystkich członków naszej Izby razem, nawiązanienowych kontaktów i wymianę doświadczeń. Pierwsza wspólnaimpreza odbyła się w ośrodku „Malibu” w Krężnicy Jarej, następnaw „Dworze Anna” w Jakubowicach Konińskich. W tym rokunasze spotkanie zaplanowano w „Zajeździe Kmicic” w ZemborzycachDolnych.Informacje dotyczące tegorocznego spotkania będzieciePaństwo mogli uzyskać w naszych oddziałach: w BiałejPodlaskiej, w Chełmie i w Zamościu oraz od kolegów, doktórych telefony podajemy w tabelce obok. Wszystkie informacjedotyczące spotkania będziemy także na bieżącozamieszczać na stronie internetowej LOIIB.Uprzejmie prosimy członków Lubelskiej OkręgowejIzby Inżynierów Budownictwa, chętnychdo wzięcia udziału w spotkaniu integracyjnoszkoleniowymdo zgłoszenia i opłacenia swojegoudziału w terminie do 20 sierpnia 2011 r.Poniżej podajemy kontakty telefoniczne, adresye-mailowe oraz adresy biur terenowych, gdzie możnazgłaszać swój udział we wrześniowym spotkaniu:» Biała Podlaska, ul. Narutowicza 10tel. 83 343-62-05; e-mail: biala@loiib.lublin.pl» Chełm, ul. Podgórze 282 563 44 81, 607 946 462; e-mail: chelm@loiib.lublin.pl» Krasnystaw i powiat krasnostawskiAndrzej Grudzień – 604 153 582» Włodawa i powiat włodawskiJózef Kędzierawski – 605 221 607» Zamość, ul. Rynek Wielki 6tel. 84 638-58-08; e-mail: zamosc@loiib.lublin.pl» Biłgoraj i powiat biłgorajskiMarian Olszyński – 601 085 928» Hrubieszów i powiat hrubieszowskiJan Pirogowicz – 604 071 687» Tomaszów i powiat tomaszowskiBolesław Matej – 602 573 343» Lublin, ul. Bursaki 19tel. 81 534-78-12; e-mail: lub@piib.org.plOsoby, które nie zgłoszą i nie opłacą swojegouczestnictwa nie będą mogły wziąć udziału w spotkaniu.Lubelski Inżynier BUDOWNICTWA7

Samorząd zawodowySpotkaniew Tomaszowie Lubelskim18 marca 2011 r. członkowie LOIIB mieszkający na terenie powiatutomaszowskiego spotkali się z władzami naszej Izby.Było to pierwsze tego typu spotkanie. Patronat nad nim objęli:Jan Kowalczyk Starosta Tomaszowski i Wojciech Żukowski Burmistrzm. Tomaszów Lubelski.Na spotkanie przybyło około 100 członków Lubelskiej OkręgowejIzby Inżynierów Budownictwa mieszkających i pracującyna terenie powiatu tomaszowskiego. W inżynierskich obradachudział wzięli: Wojciech Żukowski Burmistrz m. Tomaszów Lubelski,Grażyna Dmitroca naczelnik Wydziału Inwestycji, Rozwojui Gospodarki Komunalnej Urzędu Miejskiego w Tomaszowie Lub.,Leszek Kleszczyński dyrektor Wydziału Budownictwa i ArchitekturyStarostwa Powiatowego, Barbara Pankiewicz powiatowy inspektornadzoru budowlanego.Prezydium Okręgowej Rady LOIIB reprezentowali: WojciechSzewczyk i Tadeusz Cichosz przewodniczący i wiceprzewodniczącyOkręgowej Rady LOIIB. W spotkaniu uczestniczył także ZbigniewSzcześniak dyrektor biura i Arkadiusz Koralewski głównyspecjalista ds. szkoleń LOIIB.Przedstawiciele lubelskiej okręgowej izby serdecznie podziękowaliwładzom miejskim, jak i powiatowym za pomoc w zorganizowaniuspotkania oraz uczestnictwo w nim.Spotkania takie pełnią bowiem bardzo istotną dla samorząduinżynierskiego funkcję zarówno informacyjną, jak i integracyjną.Podczas tomaszowskich obrad Barbara Pankiewicz powiatowyinspektor nadzoru budowlanego w Tomaszowie Lub. przedstawiłatemat: „Pozwolenie na użytkowanie – aktualny stanprawny”. O zawartości projektu budowlanego do pozwoleniana budowę oraz ciekawych przypadkach odstępstw od warunkówtechnicznych mówił natomiast Leszek Kleszczyński dyrektorWydziału Budownictwa i Architektury Starostwa Powiatowego.Wojciech Dziedzic reprezentujący Okręgowy Inspektorat PracyPIP w Lublinie omówił wypadki przy pracy i sposoby ich dokumentowania,natomiast o obwodnicy tomaszowskiej, jej planachi realizacji opowiadała Grażyna Dmitroca naczelnik Wydziału Inwestycji,Rozwoju i Gospodarki Komunalnej Urzędu Miejskiegow Tomaszowie Lub.Przewodniczący Okręgowej Rady LOIIB Wojciech Szewczykprzedstawił naszą Izbę, omówił rolę samorządu zawodowegoinżynierów budownictwa oraz działania, jakie podejmujemy.Zbigniew Szcześniak dyrektor biura LOIIB przedstawił działalnośćbiura, natomiast Arkadiusz Koralewski główny specjalistads. szkoleń zaprezentował zasady, na jakich można korzystać zbezpłatnych szkoleń oraz przedstawił ich program na I półrocze2011 r.Władze Izby serdecznie podziękowały naszemu koledze – BolesławowiMatejowi, dzięki którego zaangażowaniu udało się tospotkanie zorganizować.Po oficjalnej części obrad uczestnicy spotkania długo jeszczeprowadzili rozmowy i dyskutowali na tematy bliskie branży budowlanejoraz samorządowi zawodowemu.8 Lubelski Inżynier BUDOWNICTWA

Samorząd zawodowy60-lecie NOT na LubelszczyźnieJubileusz 60-lecia działalności Naczelnej Organizacji Technicznejna Lubelszczyźnie i 100-lecia powstania StowarzyszeniaTechników m. Lublin obchodzono 20 maja w Lublinie.Z tej okazji zasłużeni inżynierowie i technicy naszego regionuotrzymali wyróżnienia.W sali konferencyjnej budynku NOT w Lublinie licznie stawili sięinżynierowie i technicy, zaproszeni na uroczyste obchody zacnegojubileuszu. Wśród zaproszonych gości była Wojewoda Lubelski –Genowefa Tokarska; przewodniczący Głównej Komisji RewizyjnejFSNT NOT – Ryszard Marcińczak; wiceprzewodniczący OkręgowejRady LOIIB – Tadeusz Cichosz; rektor Politechniki Lubelskiej – MarekOpielak oraz przedstawiciele zaprzyjaźnionych stowarzyszeń naukowo-technicznych.Działająca od 1950 r. na Lubelszczyźnie Naczelna OrganizacjaTechniczna kontynuuje działalność Stowarzyszenia Technikówm. Lublina, powstałego w 1911 r., przekształconego w 1928 r. w StowarzyszenieTechników Województwa Lubelskiego. Aktualnie RadaNOT w Lublinie skupia 22 branżowe Stowarzyszenia Naukowo-Technicznezrzeszające ok. 4800 inżynierów i techników.Sześćdziesiąt lat temu tworząc swe szeregi Naczelna OrganizacjaTechniczna przyjęła ambitne założenia swej działalności wśródnich m.in. reprezentować społeczność techniczną, integrować polskichtechników i inżynierów, działać na rzecz wzmocnienia roli środowiskatechnicznego, przyczyniając się tym samym do postępucywilizacyjnego i zrównoważonego rozwoju.Założenia te organizacja starała się i stara realizować podczasswej długoletniej działalności niezależnie od zmian gospodarczo-politycznych w kraju. Jest to możliwe głównie dzięki pełnej zaangażowaniapracy kadry techników, inżynierów, specjalistów.Podczas jubileuszowej uroczystości zasłużeni członkowie FSNTNOT w Lublinie otrzymali: Diamentowe, Złote i Srebrne Odznaki HonoroweNOT. Wśród odznaczonych osób byli także członkowie LubelskiejOkręgowej Izby Inżynierów Budownictwa, m.in. dr inż. WiesławNurek – sekretarz Okręgowej Komisji Kwalifikacyjnej, JanuszIberszer – wiceprzewodniczący Okręgowej Rady LOIIB, przewodniczącyRady Programowej „Lubelskiego Inżyniera Budownictwa”.Władze NOT w Lublinie otrzymały natomiast z rąk WojewodyLubelskiego Genowefy Tokarskiej pamiątkowy Medal WojewodyLubelskiego.Lubelski Inżynier BUDOWNICTWA9

BudownictwoBezpieczeństwo mostóww świetle zagrożeń powodziowychAwarie mostów w czasie powodzi, któratrzykrotnie nawiedziła w roku 2010 nadwiślańskietereny Lubelszczyzny, przyczyniłysię do powstania tej publikacji.Przedstawiona poniżej analiza powinnapozwolić na wyciągnięcie konstruktywnychwniosków na przyszłość, aby lepiejzabezpieczyć te obiekty i zminimalizowaćstraty okolicznych mieszkańców.Mosty drogowe stanowią podstawowyelement każdej drogi, tak drogi głównej,czy też prowadzącej do najmniejszej osadyludzkiej. Istotą ich konstrukcji jest to, żemają one wpływ na parametry drogi, ustalajądopuszczalne masy pojazdów, warunkująich liczbę oraz gabaryty. Dlatego teżich stan techniczny, a przede wszystkimtrwałość, zapewniać powinny niezawodnośćeksploatacyjną, tak w warunkachnormalnego ruchu, jak też podczas spływuwielkich wód powodziowych.W świetle tych, tak istotnych dla ruchudrogowego czynników, postanowiłemdokonać analizy przyczyn, które byłypowodem wielu poważnych uszkodzeń,jak też awarii tych obiektów, podczasubiegłorocznej powodzi, jaka nawiedziłatrzykrotnie nadwiślańskie tereny Lubelszczyzny.Analiza ta powinna pozwolić nawyciągnięcie konstruktywnych wnioskówna przyszłość, w celu lepszego zabezpieczeniatych obiektów i zminimalizowaniastrat okolicznych mieszkańców.Charakteryzując w kolejnych rozdziałachprzyczyny wielu uszkodzeń i ich skutki,chciałem podkreślić, że nie były onewyłącznie wynikiem powodzi, ale równieżi to w znaczącym stopniu, wieloletnimi zaniedbaniamiw utrzymaniu tych obiektówprzez ich bezpośrednich zarządców.Stan techniczny mostówi ich bezpieczeństwoWkraczając w XXI wiek, po wielu latachdoświadczeń, wydawać by się mogło, żeo znaczeniu i roli mostów w ciągach drogowych,a przede wszystkim ich stanie technicznymnie trzeba nikogo przekonywać.Jednak, że tak nie jest – co można stwierdzićpodczas okresowych przeglądówtechnicznych – uwidoczniło się podczaspowodzi w roku 2010, kiedy wiele osadludzkich, zostało odciętych od pomocysłużb ratowniczych, niekiedy wyłączniez uwagi na zły stan techniczny mostów.O ile, w ciągach dróg głównych krajowych,stan mostów ulega systematycznejpoprawie i zagrożenia bezpieczeństwa ruchupodczas powodzi występują tylko sporadycznie,to stan mostów w ciągach drógsamorządowych, będąc już złym, ulegadalszemu pogorszeniu. W wyniku tego, corazczęściej wprowadzane są znaczne ograniczeniaw ruchu, a w wielu przypadkachz uwagi na zagrożenie bezpieczeństwa,obiekty te są wyłączane z eksploatacji.Dla przeciętnego użytkownika tychdróg, który bezpośrednio ponosi konsekwencjewynikające z wprowadzanychZdjęcie nr 1Zdjęcie nr 2ograniczeń (nie tylko wydłużających czasprzejazdu, co się niestety przekłada naznaczne dodatkowe koszty eksploatacyjne),jest zjawiskiem wielce niezrozumiałymi prowadzącym do wielu poważnych protestówspołecznych.Niezrozumienie to wynika równieżz tego, że potrzeby w zakresie gospodarkimostowej na tej sieci, są znane od wielulat, a dodatkowo często nagłaśnianew mediach i to nie tylko przez służby eksploatacyjnezarządzające siecią drogową,ale również wielu polityków, którzyw swych publicznych wypowiedziach10 Lubelski Inżynier BUDOWNICTWA

Budownictwodeklarują poprawę te sytuacji. Ponieważnic nie ulega zmianie, a problemy związanez coraz gorszym stanem wielu mostów stalenarastają, użytkownicy tych dróg zadająpytanie: kiedy wreszcie nastąpi poprawa,a obietnice będą potwierdzone faktami.Poddając szczegółowej analizie występującew gospodarce mostowej nieprawidłowości,należy stwierdzić, żeokreślone przyczyny wynikają równieżz niezrozumienia, a często też z niewiedzyo stanie tych obiektów przez lokalne samorządy.Potwierdzeniem tego są zmniejszanez roku na rok nakłady finansowe i to nietylko na prace remontowe oraz związanez bieżącym utrzymaniem pracami zabezpieczającymiprzed skutkami powodzi, alerównież na te, które wymagają natychmiastowejinterwencji z uwagi na zagrożeniebezpieczeństwa ruchu.Niestety, nie bez winy są też zarządydróg, a więc jednostki bezpośrednio odpowiedzialneza gospodarkę mostową, któreposiadając co prawda, niewielkie środkifinansowe nie zawsze umiejętnie je wykorzystują.Przykładem może być np. odnowapowłoki malarskiej będących jeszczew dobrym stanie widocznych balustrad,a brak naprawy uszkodzonych elementówkonstrukcyjnych.Jedną z przyczyn tego stanu są niekiedywieloletnie zaniedbania w przeprowadzaniuprzeglądów technicznych tych obiektówi w konsekwencji brak rozpoznania potrzeb.Zdarzają się jednak przypadki, kiedyprzeglądy są wykonywane, natomiast niesą przestrzegane pokontrolne zalecenianp. dotyczące konieczności ograniczenianośności lub wykonania niezbędnych pracremontowych albo zabezpieczających.Powoduje to coraz poważniejsze uszkodzenia,czego dowodem są mosty, którew wyniku nie wykonania wcześniej tychzaleceń, uległy zniszczeniu podczas ostatniejpowodzi (zdj. 1, 2).Chciałem przypomnieć, że już od początku1990 r. jednostki samorządoweobowiązują szczegółowe przepisy w zakresiegospodarki mostowej i prawidłowego,a przede wszystkim bezpiecznego utrzymaniaobiektów mostowych pod nazwąSGM: – „System Gospodarki Mostowej”.Pomimo jednak upływu lat ten bardzo pomocnysystem, w wielu jednostkach niezostał wdrożony w ogóle lub w sposób niepełny.Jest to zjawisko szczególnie niepokojące,gdyż wynika z niezrozumienia tych,tak istotnych zagadnień, pozwalającychna bieżąco kontrolować wiedzę o staniemostów. W okresach zagrożeń, podczasspływu wielkich wód powodziowych jestto szczególnie istotne.System ten, a właściwie jego wspomaganie,pozwala nie tylko na gromadzeniebardzo wielu istotnych danych, ale przedewszystkim ich wielostronne wykorzystanienp. w przypadkach identyfikacji i lokalizacjiobiektów (są bowiem nadal mostyktóre nie mają właściciela). System ówumożliwia również dokonanie oceny stanutechnicznego i przydatności eksploatacyjnejmostów, a następnie na tej podstawiepozwala na prognozowanie i planowanieewentualnych robót.Podstawowym jednak warunkiem, abysystem prawidłowo funkcjonował i był wpełni przydatny, to do jego zaprogramowaniai obsługi powinni być zatrudnienipracownicy posiadający odpowiedniąwiedzę w zakresie mostownictwa. Innymważnym czynnikiem jest także stałe doskonalenietej wiedzy, wynikające z potrzebysprostania stale narastającym problemom.Tu trzeba wspomnieć, że np. w wielu ZarządachDróg Powiatowych, jak również naZdjęcie nr 3Zdjęcie nr 4terenie miast zlokalizowanych jest ilościowowięcej mostów, aniżeli na tym samymterenie w ciągach dróg krajowych. Niestety,w co najmniej 90% w tych jednostkachnie tylko, że nie ma wydzielonych komórekmostowych, to nie ma również pojedynczychstanowisk.Czynniki zmniejszające zagrożeniaobiektów mostowych podczasspływu wielkich wód powodziowychPowodzie, które są żywiołem niszczycielskim,wg prowadzonych statystyk, sąpowodem poważnych awarii i katastrofokoło 80% mostów. Będąc jednak zjawiskiemnaturalnym i wielce nieprzewidywalnym,musimy się z nimi niestety pogodzić.Należy jednak ciągle doskonalić systemykonstrukcyjne, tak przy budowie mostów,jak również urządzeń gospodarki wodnej.W celu dalszego doskonalenia systemówochrony mostów, służby któredokończenie na str. 12Lubelski Inżynier BUDOWNICTWA11

Budownictwodokończenie ze str. 11bezpośrednio są za to odpowiedzialne, niepowinny jak to się dzieje obecnie stanowićzespołów urzędniczych, ale być wyposażonew odpowiednie środki techniczne,pozwalające na szybkie rozpoznanieuszkodzeń i zagrożeń, a tam gdzie będzieto możliwe – naprawę, a w poważniejszychprzypadkach natychmiastowe zabezpieczeniestrefy zagrożeń dla ruchu.Wyciągając wnioski z uszkodzeń i strat,jakie wystąpiły w gospodarce mostowejw ciągach dróg samorządowych w czasieostatniej katastrofalnej powodzi, szczególnąuwagę należy zwracać na doskonaleniekonstrukcji tych elementów mostów, którenajczęściej ulegają uszkodzeniom. Elementamitymi są przede wszystkim podpory.Podpory, a w mostach małych są nimiprzyczółki, podczas spływu wielkich wódpowodziowych bezpośrednio są narażonena groźne w skutkach uszkodzenia np.w wyniku rozmycia koryta rzeki, podmyciafundamentów, jak również przyległychdo nich nasypów drogi (zdj. 3). W konsekwencjimoże to doprowadzić do poważnychuszkodzeń konstrukcji nośnych.W tym miejscu należy jednak wspomnieć,że przyczynami wielu uszkodzeń mostów,są niedostatki w utrzymaniu koryt rzekco w istotny sposób utrudnia swobodnyspływ wód (zdj. 4). W takich przypadkach,a niestety jest to zjawisko dość powszechne,za stan ten odpowiedzialne są służbygospodarki wodnej.We współczesnym projektowaniu,analizując przyczyny uszkodzeń mostóww okresach powodzi i na ich podstawie,rozwiązuje się odpowiednie sposoby posadowieniafundamentów tak, aby zachowałyone stabilność w ekstremalnych warunkachOmawiając szerzej ten problem i bogatsio doświadczenia, uważamy że podstawowymizasadami projektowania przeprawmostowych ze względu na ich trwałośći bezpieczeństwo powinno być:– usytuowanie mostów w miejscach,w których kierunki nurtu wody brzegoweji przepływu wody wielkiejw dolinie rzeki, są równoległe. Niestety,ta podstawowa zasada jest częstoignorowana i w następstwie tego,w przekroju mostowym rzeki występujeprzy podporach, intensywnaerozja dna lub brzegów. Jej zakresco szczególnie chciałem podkreślićzależy od:– stopnia zwężenia przez most przekrojuprzepływu– intensywności zawirowań wody– rodzaju gruntu w korycie rzeki– kształtu i wymiarów podpórTu jednak należy wyjaśnić, że fundamentypodpór mostowych, które są posadowionebezpośrednio w mocnym gruncie,mogą również tracić nośność pionowąi poziomą. Dlatego, gdy układ drogowynarzuca lokalizację przeprawy mostowejw miejscu, w którym występuje w czasiewielkiej wody zmiana kierunku rzeki, towówczas podpory należy tak ukształtować,by przy zmianie kierunku nurtu w możliwiemałym stopniu powodowały zmniejszenieprzekroju przepływu. Innym rozwiązaniemmoże być wykonanie budowli hydrotechnicznych,które zmuszą do równoległościnurtów: wody brzegowej i powodziowej.W wielu jednak przypadkach, kiedy byłyone nawet wykonane, w wyniku zaniedbańw utrzymaniu i konserwacji, albobraku ustaleń kto ma to wykonywać, niespełniają one swego zadania utrudniającjeszcze swobodny przepływ.Nie tylko jednak podpory o fundamentachbezpośrednich są zagrożone przezpodmycie, również podmyciom ulegająfundamenty posadowione na palach. Przyczynątego jest zmniejszenie nośności palina pobocznicach.Innym częstym błędem, popełnianymna etapie projektowania, to wycinkowetraktowanie problemów wodnych i nieanalizowanie np. sytuacji hydraulicznej,która wystąpi nie tylko po wybudowaniumostu, ale również po wykonaniu nasypówdrogowych i nie tylko w strefach bezpośrednichdojazdów do mostu, ale równieżZdjęcie nr 5pobliskich dróg zlokalizowanych na tereniezlewni i innych obiektów inżynierskichnp. związanych z gospodarką wodną.Uwzględniając jednak te wszystkie wymienioneczynniki w zakresie zmniejszeniazagrożeń powodziowych, to jednak w wieluprzypadkach trzeba rozstrzygnąć niemałydylemat, czy przyjąć światło mostu dostosowanedo wyjątkowej wielkiej wody, czypotraktować przeprawę jako budowlę hydrotechnicznązmieniającą przepływ i powodującąspiętrzenie rzeki, ze wszystkimitego następstwami. W takich przypadkachkryterium wyboru powinny być szerokorozumiane koszty, nie tylko związane z budowąobiektu, ale przede wszystkim z zapewnieniembezpieczeństwa przyległychterenów i okolicznych mieszkańców.Zabezpieczenie istniejącychprzepraw mostowychDużą grupę istniejących obiektówmostowych na sieci dróg lokalnych stanowiąmosty budowane w różnych okresachi o różnej konstrukcji. Często systememoszczędnościowym, nie uwzględniającymwymaganych warunków tak w zakresieświatła mostu, jak również niezbędnychzabezpieczeń podczas spływu wód powodziowych.Przykładem są mosty o konstrukcjachpodpór palowych, ażurowych.Podpory tego typu nie tylko narażone są napoważne uszkodzenia podczas spływu krylodowej, ale też są powodem gromadzeniasię pod mostem płynących zanieczyszczeń,co w przypadku fali powodziowej, gdy płynąnp. pnie drzew, mogą stwarzać zagrożeniadla całej konstrukcji mostu.12 Lubelski Inżynier BUDOWNICTWA

BudownictwoDlatego też obecnie, kiedy wiele mostóww wyniku powodzi zostało poważnieuszkodzonych i wymaga przeprowadzeniaprac remontowych lub przebudowy, szczególnąuwagę należy zwrócić na zabezpieczenietego typu podpór np. nadanie imbardziej opływowego kształtu, wykonującżelbetową powłokę ochronną.Innym ważnym czynnikiem związanymw tym przypadku z zabezpieczeniem przyczółkówjest prawidłowe zabezpieczenieskarp stożków i co w wielu przypadkach niejest dotychczas wykonywane, skarp przyległychdo przyczółków skarp nasypów drógdojazdowych. Zwracam na to szczególnąuwagę bo, jak wykazały doświadczenia,podczas spływu wód powodziowych dotychczasowezabezpieczenia skarp stożków,były przyczyną nie tylko uszkodzeńich samych, ale bardziej groźnych w skutkach– korpusów dróg dojazdowych i tobezpośrednio za przyczółkami (zdj. 5).Z tych też powodów dotychczasowe rozwiązaniadotyczące zabezpieczenia skarpstożków powinny ulec zmianie. Zmianata powinna polegać przede wszystkim nawykonaniu u ich podstaw odpowiedniomocnych i odpornych na podmywaniekonstrukcji oporowych, którymi mogą byćnp. stalowe lub żelbetowe palisady. Tensposób zabezpieczenia powinien równieżdotyczyć fundamentów podpór, korytarzeki w bezpośrednich strefach mostui narażonych na rozmywanie podczas powodzi,przyległych do mostu, nasypówdrogowych. Mając na uwadze, że są to bardzoważne elementy związane bezpośrednioz bezpieczeństwem mostów, powinnyone stanowić indywidualne opracowaniaosobno dla każdego obiektu, biorąc poduwagę wszystkie te czynniki, które mogąpowodować zagrożenia podczas przepływuwód powodziowych.Ważnym zagadnieniem w ochronieistniejących przepraw mostowych, powinnybyć szczegółowo opracowane przezsłużby zarządzające plany postępowaniaawaryjnego wyznaczające miejsca najczęściejwystępujących zagrożeń, sposobyich zabezpieczenia, jak również ustaleniadotyczące zakresu pomocy przez specjalistycznesłużby ratownicze. Jednostki ratowniczepowinny posiadać aktualne mapyz naniesionymi obiektami podlegającymiochronie oraz w przypadkach awaryjnychnp. uszkodzenia mostu, przebieg drógobjazdowych pozwalających na przejazdpojazdów w celach dowozu materiałównp. do zabezpieczenia wałów przeciwpowodziowych,ale przede wszystkim ewakuacjiludności z zalanych terenów.Podczas ostatniej powodzi wystąpiłyprzypadki, że woda przelewająca się przezjezdnię mostu i zalegająca na niej warstwąpozwalającą jeszcze na przejazd pojazdówkołowych, jednocześnie zakrywała dolneelementy konstrukcyjne, nie pozwalającna określenie ich stanu oraz podjęcie decyzjio przejeździe pojazdów ratowniczych(zdj. 6). W takich przypadkach pomocnapowinna być znajomość konstrukcji obiektuoraz stała kontrola rzędnych wysokościowychelementów widocznych. Wszystkie tewątpliwości dotyczące np. ewentualnegoosiadania podpór lub innych przemieszczeńkonstrukcyjnych powinny być na bieżącoweryfikowane za pomocą pomiarówgeodezyjnych. Szczególnie do tego nadajesię fotogrametria. Zapisy wyników pomiaróworaz spostrzeżeń z oględzin należyprowadzić w taki sposób, aby mogły byćone w razie potrzeby wykorzystane podczaskolejnych zagrożeń, jak również doanalizy stanu konstrukcji po ustąpieniu falipowodziowej.Omawiając przyczyny występującychuszkodzeń i zabezpieczeń obiektów mostowych,nie można zapominać o najmniejszychobiektach, jakimi są przepustydrogowe. Niestety tak, jak wiedza o nichjest niewielka, tak również ich utrzymanienależy do najgorszych. Bardzo częstozaniedbania te są tak poważne, że te niewielkieobiekty trudno nawet zlokalizowaćw ciągu drogowym, a skutki tego są dopierowidoczne podczas powodzi.Jedną z głównych przyczyn tej sytuacjijest przede wszystkim brak konserwacjiZdjęcie nr 6rowów, co powoduje ich zamulenie w wynikubraku swobodnego odpływu wód.Skutki tego można obserwować nie tylkopodczas powodzi, ale również w okresachwiosennych roztopów, kiedy tworzą sięrozległe zastoiska wodne, powodując wymakanieupraw rolnych, a w strefach lasówniszczenie drzewostanu.PodsumowanieMając na uwadze skutki poważnychuszkodzeń i awarii obiektów mostowych,jakie były wynikiem ostatniej powodzi, cow sposób szczególny wystąpiło w ciągachdróg samorządowych Lubelszczyzny, istniejepilna potrzeba remontu i odbudowyuszkodzonych mostów. Aby jednak tow pełni zrealizować i zdążyć przed kolejnymizagrożeniami, powinny być zapewnioneodpowiednie środki finansowe.Nowe mosty powinny być tak zaprojektowane,aby spełniały wszystkie warunki –dotyczące zarówno rozwiązań konstrukcyjnych,jak i elementów wyposażenia – którepozwolą na bezpieczną ich eksploatacjęi zmniejszą zagrożenia, spowodowane powtarzającymisię powodziami.Na równi z potrzebami w zakresie gospodarkimostowej, powinny być traktowanezagadnienia związane z poprawągospodarki wodnej.W świetle przedstawionych potrzeb,zadania dotyczące poprawy infrastrukturydrogowej i wodnej powinny otrzymaćodpowiednie priorytety i być zaliczone dorozwiązań strategicznych.WIESŁAW JÓZEF POMYKAŁALubelski Inżynier BUDOWNICTWA13

Zabytki LubelszczyznyRenowacja i ochronadziedzictwaPowiśla LubelskiegoUnia Europejska wspiera prace renowacyjne kilku obiektów kościelnych znajdującychsię na terenie województwa lubelskiego w ramach projektu: „KazimierzDolny oraz wybrane zespoły zabytkowe Powiśla Lubelskiego – renowacja i ochronadziedzictwa”. Archidiecezja Lubelska jest beneficjentem środków unijnych.Projekt jest współfinansowany z ProgramuOperacyjnego Infrastruktura i Środowisko,priorytet: XI Kultura i dziedzictwokulturowe, działanie: 11.1 Ochronai zachowanie dziedzictwa kulturowegoo znaczeniu ponad regionalnym. Zakreszadania obejmuje następujące obiektysakralne: kościół p.w. Św. Jana Chrzcicielai Św. Bartłomieja Apostoła w KazimierzuDolnym (Fara) – jest liderem tej listy jakocud architektury europejskiej; kościółp.w. Św. Anny i Św. Ducha w KazimierzuDolnym; kościół p.w. Św. Jana Chrzcicielaw Baranowie nad Wieprzem; kościół p.w.Św. Floriana i Św. Katarzyny w Gołębiu;kościół p.w. Bożego Ciała w Józefowie nadWisłą; kościół p.w. Św. Klemensa i Św. Małgorzatyw Klementowicach; kościół p.w.Tomasza Apostoła i Św. Stanisława MBw Piotrawinie; kościół p.w. Św. WojciechaPrace wewnątrz kościoła farnegow Wąwolnicy oraz kaplica w dawnymparku dworskim w Polanówce (parafiaWilków).W niniejszym artykule oraz następnych,które będą zamieszczane w kolejnychwydaniach „Lubelskiego InżynieraBudownictwa” omówię szczegółowoprzedmiot i warunki realizacji robót budowlanychi konserwatorskich w poszczególnychobiektach budowlanych,z których sześć zlokalizowanych jest naterenie powiatu puławskiego w jurysdykcjiPowiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanegow Puławach.Fara w Kazimierzu DolnymJest to jeden z najciekawszych zabytkówregionu i Europy. Stanowi dominantęplastyczną w panoramie KazimierzaDolnego. Smukła gotycka bryła z renesansowąnadbudową i dekoracją stała sięarchitektonicznym wzorem dla obiektówsakralnych powstających w regionie lubelskim.Pierwsza informacja o istnieniu parafiiw Kazimierzu Dolnym pochodziz 1325 roku. Kościół został wzniesionyz miejscowego kamienia wapiennegoi był dużo mniejszy od dzisiejszego. Nazmianę parametrów świątyni miał bezpośredniwpływ rozwój miasta. Z czasemzaszła konieczność powiększenia nawypoprzez jej rozbudowę, zaś od strony zachodniejdobudowano wieżę.W 1561 roku w czasie pożaru miasta,Fara uległa znacznemu zniszczeniu.Odbudowę przeprowadzono w latach1586-1613 pod kierownictwem muratoraJakuba Balina, pochodzącego z Włoch.Fara została wtedy przebudowana: dobudowanoprezbiterium, wielkości ¾ nawygłównej, podwyższono nawę główną,wykonano nad nią kolebkowe sklepieniez tzw. lunetami, ujednolicony zostałcharakter dekoracji nawy i prezbiterium.Z dawnego kościoła zachował się jedyniezrąb murów.Opisana przebudowa została zakończonaw 1613 roku. Obecny kształt kościołanie jest jednak wynikiem tych prac,bowiem był on ponownie zniszczonypodczas potopu szwedzkiego, powstanialistopadowego i wojen światowych – a potych klęskach remontowany i konserwowany.Bryłę kościoła wzbogacają jeszczekaplice Borkowskich, Górskich i Różańcowa,zakrystia z barokowym portalem, prezbiteriumoraz niewielka kruchta kościelnausytuowana przy wejściu bocznym,od strony południowej, oraz wzniesionaw XVIII wieku dzwonnica.22 października 2009 roku StarostaPuławski udzielił Parafii RzymskokatolickiejŚw. Jana Chrzciciela i Św. BartłomiejaApostoła w Kazimierzu Dolnym (inwestorodpowiedzialny za realizację projektu) pozwolenia,na remont oraz wykonanie prac14 Lubelski Inżynier BUDOWNICTWA

Zabytki LubelszczyznyKościół p.w. Św. Jana Chrzciciela i Św. Bartłomieja Apostoła w Kazimierzu Dolnym (Fara)Zniszczone wejście głównekonserwatorsko-restauratorskich przy kościelefarnym w Kazimierzu Dolnym. Od25 listopada 2010 r. rozpoczęły się tutajroboty budowlane. Niestety, są one realizowanez opóźnieniem około półrocznymz powodu braku odpowiedniej decyzji finansowejna szczeblu centralnym, w sprawieuruchomienia środków.Zakres prowadzonych prac obejmuje:remont dachu (konstrukcja wrazz pokryciem), remont elewacji (remonttynków i malatura), remont tynków wewnętrznychwraz z ich pomalowaniem,remont ogrodzenia (które wykazuje licznespękania, odkształcenia i odchyleniaod pionu). Wykonana będzie nawierzchniaw pobliżu Fary i przeprowadzone odwodnienieterenu. Zostaną wymienionenieszczelne okna witrażowe przy zachowaniuistniejących podziałów stolarkiwraz z towarzyszącymi elementami detaluarchitektonicznego.Przewidziano zachowanie kutej stalowejkratownicy oraz wymianę: szybw profilach ołowianych, zewnętrznegookna zespolonego i elementów profilidekoracyjnych. Z uwagi na korozję gipsowychprofilowanych elementów opasekokien wysokich w prezbiterium zakładasię wymianę wszystkich tych elementówna nowe (wykonane w technologii ciągnionej),przy użyciu specjalistycznychmateriałów.Prowadzona inwestycja obejmujetakże przeprowadzenie szeregu prackonserwatorskich. Należą do nich pracedokończenie na str. 16Lubelski Inżynier BUDOWNICTWA15

Zabytki Lubelszczyznydokończenie ze str. 15przy gotyckim portalu wejściowym:wzmocnienie portalu i cokołu preparatemkrzemoorganicznym po uprzednimoczyszczeniu powierzchni i odsoleniukamienia oraz konserwacja furty wejściagłównego, bocznego i krzyżyka w zwieńczeniu,polegające na usunięciu korozjichemicznej i biologicznej, naprawę elementówi założenie warstw antykorozyjnych,konserwacji drewna połączonejz dezynfekcją.Konserwacji będzie poddana kaplicaGórskich. W jej wnętrzu zostanie naprawionadrewniana konstrukcja w kopułce,wymienione poszycie i izolacja okienw latarni. W obrębie płaskorzeźb i detalipolichromowanych planowane jest odświeżenieza pomocą technologii wapienno-syntetycznej(emulsji akrylowej),naprawa ubytków w powierzchniach złoconychi malowanie farbą silikatową. Naelewacjach konieczne jest przeprowadzeniekompleksowych prac z wykonaniemizolacji pionowej fundamentu po uprzednimustabilizowaniu podłoża.DZIAŁANIA KONSERWATORSKIEOłtarz główny w kościele p.w. Św. Jana Chrzciciela i Św. Bartłomieja Apostoła w Kazimierzu DolnymZaplanowano także wykonanie instalacjielektrycznych silnoprądowych,instalacji elektrycznych nagłośnienia i ste-Terminy konserwacji, restauracji i odbudowy zabytków architekturymożna ująć następująco:» konserwacja: bieżąca (profilaktyczna),» zabiegi konserwacyjne: oczyszczanie, usuwanie nawarstwień, odsalanie,osuszanie, zabezpieczenie powierzchni, utrwalenie substancji, wzmocnieniestrukturalne substancji zabytku, hydrofobizacja, dezynfekcja, dezynsekcja,odgrzybianie,» restauracja,» zabiegi restauracyjne: zabezpieczenie stałe, rozbiórki, odsłonięcia, odkrywki,uzupełnienia, rekonstrukcja elementów (odtworzenia), wymianaelementów niekonstrukcyjnych i konstrukcyjnych, które uległy zniszczeniu,wzmacnianie konstrukcji, przemurowania, naprawa i wykonanie tynków,wykonanie izolacji, podbijanie fundamentów, wzmacnianie podłoża,wykonanie nowych instalacji i innych elementów,» adaptacja: aranżacja wnętrz, integracja, rewitalizacja budownictwa przemysłowego,rewitalizacja i zabezpieczenie ruin, anastyloza (metoda rekonstrukcjiobiektów budowlanych w naturze, ponowne zmontowaniezrujnowanych budowli lub odbudowa jej części przy użyciu zachowanychoryginalnych fragmentów), ponowne złożenie zabytku (np. przy zabytkuruchomym),» przemieszczenia: przeniesienia z demontażem, przesunięcia bez demontażu,» odbudowa: renowacja, rekonstrukcja zabytku, restytucja stanu poprzedniego(naprawienie szkody, przywrócenie do stanu poprzedniego, zwrot),odbudowa kreacyjna, rozbudowa.rowania dzwonów, systemów sygnalizacjiwłamania, napadu, systemu kamer video,systemu sygnalizacji pożaru.Ponieważ, jak pisałam wcześniej, rozpoczęcierobót budowlanych i konserwatorskichbyło planowane na wiosnę,a faktycznie można było przystąpić do ichrealizacji późną jesienią, wobec tego pracerozpoczęto wewnątrz świątyni. Zimowewarunki atmosferyczne nie były sprzyjającedo realizowania prac na zewnątrzbudynku.Należy podkreślić, że równocześniew obrębie Fary realizowany jest jeszczeinny projekt pod nazwą: „Zwiększenie dostępnoścido dóbr kultury poprzez renowacjęi ekspozycję zabytków ruchomychw Parafii Rzymskokatolickiej p.w. Św. JanaChrzciciela i Św. Bartłomieja Apostoław Kazimierzu Dolnym” w ramach programuoperacyjnego województwa lubelskiegona lata 2007-2010. Beneficjentemśrodków unijnych oraz inwestorem,w tymprzypadku jest Parafia Rzymskokatolickap.w. Św. Jana Chrzciciela i Św. BartłomiejaApostoła w Kazimierzu Dolnym.Mam nadzieję, że uda się inwestorowiprzywrócić blask i walory zabytkom, któresą naszym wspólnym dobrem, atrakcjąturystyczną, naszym dziedzictwem narodowym,kulturą i historią.mgr inż. ELŻBIETA DUDZIŃSKAPowiatowy InspektorNadzoru Budowlanego w Puławach16 Lubelski Inżynier BUDOWNICTWA

Inwestycja realizowana jest przez Uniwersytet Przyrodniczyw Lublinie w ramach projektu pod nazwą „Budowa CentrumInnowacyjno-Wdrożeniowego Nowych Technik i Technologiiw Inżynierii Rolniczej”, zgłoszonego do działania I.1 „Infrastrukturauczelni ” Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej2007–2013.Lubelskie budowyCentrum Innowacyjno-WdrożenioweNowych Technik i Technologiiw Inżynierii RolniczejKompleks obiektów zlokalizowany jest przy ul. Głębokiej 28w Lublinie i w przyszłości pomieści wszystkie pomieszczenianaukowo-dydaktyczne Wydziału Inżynierii Produkcji UniwersytetuPrzyrodniczego. Budowa gmachu Centrum Innowacyjno-Wdrożeniowego pochłonie ok. 92 mln złotych.Zakres rzeczowy projektu obejmuje budowę kompleksu budynkóworaz zakup niezbędnego wyposażenie dydaktycznego.Zaplanowany sposób zagospodarowania terenu jest wynikiemukładu funkcjonalnego dostosowanego do programu uczelni,z podziałem na część dydaktyczną i technologiczną.Zaprojektowano dwa budynki równoległe do ulicy Głębokiej,połączone łącznikiem w poziomie drugiej i trzeciej kondygnacji.Wejście główne od strony ul. Głębokiej zaakcentowano nadwieszonymisalami wykładowymi. Zachowano także wjazd od ul. Głębokiej.Między budynkami utworzono plac wystawowo-parkingowyzapewniający również dojazdy techniczne i technologicznezwiązane z funkcjonowaniem laboratoriów dydaktycznych uczelni.Przewidziano parking na ok. 170 miejsc.W obiekcie mieścić się będą pomieszczenia dydaktyczne(m.in. sale ćwiczeniowe, audytoria, sale seminaryjne), laboratoria,warsztaty naukowe, pracownie projektowe oraz pomieszczeniaadministracyjne. Inwestycja obejmować będzie utworzeniełącznie 25 wysoko wyspecjalizowanych laboratoriów i pracownibadawczych stanowiących rozbudowę istniejącego infrastrukturalnegozaplecza uczelni. Laboratoriaw ramach strukturyWIP Uniwersytetu Przyrodniczegobędą m.in. obejmowaćtakie obszary działalnościbadawczo-wdrożeniowej,jak: odnawialne źródła energii,energetykę konwencjonalną,mikrobiologię, mikroskopięelektronową, elektrotechnikęi elektronikę,chromatografię gazową, wykorzystanieizotopów, analizęwód, analizę żywności,analizę aminokwasów.Dofinansowanie Unii Europejskiejw kosztach kwalifikowanychwyniesie 85%.Pozostałą część sfinansujeUniwersytet Przyrodniczy.METRYCZKACAŁEGO KOMPLEKSU:Powierzchnia zabudowy– 3605,00 m 2Powierzchnia użytkowa– 11505,72 m 2Kubatura– 62132,00 m 3Okres realizacji:1 stycznia 2008 r. – 30 czerwca 2013 r.Całkowita wartość projektu:92 625 882 złLubelski Inżynier BUDOWNICTWA17

Wokół IzbyMiędzynarodowe Targi Lubelskie będą większe!20 maja 2011 r. podpisano akt erekcyjny drugiego etapu budowy RegionalnegoCentrum Targowo-Wystawienniczego w Lublinie. W trakcie uroczystości, na którejpojawili się przedstawiciele władz samorządowych, akcjonariuszy, podmiotów zaangażowanychw przygotowanie i realizację projektu oraz inni zaproszeni goście,dokonano symbolicznego wmurowania aktu erekcyjnego w kamień węgielny podinwestycję.Projektu „Realizacja II etapu budowyRegionalnego Centrum Targowo-Konferencyjnego”został pozytywnie ocenionyprzez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczościi uzyskał dofinansowanie. Zostanieon zrealizowany w ramach działań III.2Infrastruktura turystyki kongresowej i targowejProgramu Operacyjnego RozwójPolski Wschodniej 2007-2013.Realizacja projektu zakłada:» powstanie powierzchni wystawienniczejw nowym obiekcie: 8 tys. mkw.» modernizację powierzchni wystawowejw istniejącej hali: 2,5 tys. mkw.» budowę 2 sal konferencyjnych na 150osób każda oraz dostosowaniu istniejącegoobiektu do możliwości organizacjikonferencji na 1500 osób» powstanie zewnętrznego placu wystawienniczego:5 tys. mkw.» stworzenie prawie 500 nowych miejscparkingowych.Planowany termin oddania obiektu– marzec 2012 r.Po ceremonii wmurowania aktu erekcyjnegow kamień węgielny pod inwestycjęprezes Zarządu MTL Beata Gorajek orazprzedstawiciele akcjonariuszy: MarszałekWojewództwa Lubelskiego Krzysztof Hetmani prezes Zarządu MTP S.A. AndrzejByrt odpowiadali na pytania dotyczące inwestycji.Po wiedzę do Kazimierza DolnegoW dn. 3-4 czerwca odbyło się w Kazimierzu Dolnym szkolenie OkręgowychRzeczników Odpowiedzialności Zawodowej i członków Okręgowych SądówDyscyplinarnych Lubelskiej oraz Podkarpackiej OIIB.Zakres szkolenia obejmował przepisyprawa dotyczące odpowiedzialności zawodoweji dyscyplinarnej członków samorząduzawodowego oraz zmiany w trybie postępowaniaw zakresie odpowiedzialnościzawodowej i dyscyplinarnej. W szczególnościuwzględniono zmiany w Kodeksiepostępowania administracyjnego wprowadzonew 2011 r. oraz wpływ tych zmianna postępowanie w sprawie odpowiedzialnościzawodowej członków Izby. Omówionotakże przykładowe sprawy dotyczącepostępowania w sprawach odpowiedzialnościzawodowej. Szkolenie prowadzili:Michał Karwat i Wojciech Boryc, prawnicyLOIIB oraz Władysław Król, członek KrajowegoSądu Dyscyplinarnego.W drugi dzień szkolenia uczestnicyspotkania mogli zwiedzić urokliwy Janowiecz zabytkowym zamkiem.Szkolenie to było także okazją do wymianypoglądów i doświadczeń pomiędzyczłonkami Lubelskiej i Podkarpackiej OkręgowejIzby Inżynierów Budownictwa.18 Lubelski Inżynier BUDOWNICTWA

Wokół IzbyWarsztatyw SzczyrkuW dniach 9-12.03.2011 r. odbyłasię branżowa konferencja: XXVIOgólnopolskie „Warsztaty PracyProjektanta Konstrukcji”, podczasktórej ponad 500 uczestnikówz całej Polski, głównie projektantówi konstruktorów wysłuchało wykładówpoświęconych nowoczesnymrozwiązaniom konstrukcyjno-materiałowo-technologicznymw budownictwieogólnym.Głównym organizatorem konferencjibył Polski Związek Inżynierówi Techników Budownictwa Oddziałw Bielsku-Białej przy współpracyOddziałów w Gliwicach, Katowicachi Krakowie.Patronat branżowy nad XXVIOgólnopolskimi Warsztatami PracyProjektanta Konstrukcji objęła KrajowaRada Polskiej Izby InżynierówBudownictwa.Wygłoszone referaty dotyczyłymateriałów do wznoszenia murów,dachów i stropów, materiałów izolacyjnychoraz wykończeniowych.Przedstawiono również zasadyobliczania konstrukcji murowych,drewnianych i stalowych zgodniez normami krajowymi i Eurokodami.W konferencji uczestniczyło kilkanaścieosób z woj. lubelskiego,co w porównaniu do lat poprzednichnależy uznać za postęp.Całość materiału z konferencjidostępna jest dla członków lubelskiejIzby (w elektronicznym zapisie)w bibliotece LOIIB.W roku 2012 przewidziano, żetematem wiodącym XXVII „WarsztatówPracy Projektanta Konstrukcji”będą zagadnienia dotycząceprojektowania konstrukcji metalowych,w szczególności zaś problematykazwiązana ze stosowaniemEurokodu 3.dr inż. WIESŁAW NUREKKonkurs wiedzy o BHP15 kwietnia 2011 r. w siedzibie LubelskiejOkręgowej Izby Inżynierów Budownictwaw Lublinie odbył się międzyszkolny(wojewódzki) etap międzynarodowegokonkursu wiedzy o bhp zorganizowanydla uczniów szkół ponadgimnazjalnycho profilu budowlanym.Organizatorami konkursu byli: OkręgowyInspektorat Pracy Państwowej InspekcjiPracy w Lublinie, Kuratorium Oświaty w Lublinie,Lubelska Okręgowa Izba InżynierówBudownictwa oraz Lubelska Rada ds. BezpieczeństwaPracy w Budownictwie.Celem konkursu jest popularyzowaniewiedzy z zakresu bezpieczeństwa i higienypracy wśród młodzieży szkół ponadgimnazjalnychw zawodach budowlanych, przyszłychpracowników i kadry budownictwa.Ta gałąź gospodarki charakteryzuje się bardzodużą liczbą zagrożeń związaną z występującymilicznie nieprawidłowościami,a co za tym idzie najwyższym wskaźnikiemwypadkowości.Konkurs przebiegał w dwóch etapach:I etap – szkolny,II etap – międzyszkolny (wojewódzki).Do konkursu międzyszkolnego zostałozakwalifikowanych 23 uczniów ze szkół oprofilu budowlanym z całego województwalubelskiego. Konkurs wojewódzkiskładał się z części teoretycznej, w którejuczestnik odpowiadał na 30 pytań testowychoraz wykonywał jedno losowo wybranezadanie praktyczne.Komisja konkursowa w skład, którejwchodzili przedstawiciele organizatorówtj. Państwowej Inspekcji Pracy, KuratoriumOświaty oraz Lubelskiej Okręgowej IzbyInżynierów Budownictwa po ocenieniuczęści teoretycznej i praktycznej, wyłoniłalaureatów.Uczestnicy konkursu mieli do wykonanialosowo wybrane zadanie praktyczneI miejsce – Dominik Nowak– Zespół Szkół Budowlanychi Ogólnokształcącychim. Józefa Dechnikaw Biłgoraju,II miejsce – Kamil Trześniak– Państwowe SzkołyBudownictwa i Geodezjiim. H. Łopacińskiegow Lublinie,III miejsce – Waldemar Kawęcki– Zespół Szkół Budowlanychi Ogólnokształcącychim. Józefa Dechnikaw Biłgoraju.Na podkreślenie zasługuje wysoki poziomwiedzy reprezentowany przez uczestnikówkonkursu – zarówno teoretycznej,jak i praktycznej.Nagrodami, ufundowanymi przez organizatorówkonkursu, były m.in. elektronarzędzia,torby podróżne, kamizelki ostrzegawczeoraz literatura fachowa z zakresubudownictwa.ANNA SMOLARZOkręgowy Inspektorat Pracy PIP w LublinieLaureaci tegorocznego konkursu wiedzy o BHP z przedstawicielami organizatorówLubelski Inżynier BUDOWNICTWA19

Inwestycje drogoweTak się budujedrogę ekspresową S179 czerwca podpisano umowę dotyczącą budowy kolejnego(trzeciego) już odcinka drogi ekspresowej S17 Kurów (Sielce)– Lublin – Piaski. Symbolicznym wbiciem szpadla rozpoczętoprace na całym odcinku ważnej dla Lubelszczyzny drogi ekspresowej.Przypomnijmy, że prace budowlane prowadzone sąjuż na dwóch odcinkach o łącznej długości ponad 36 km. W ciągumiesiąca wykonawca wejdzie na trzeci odcinek o długości7,7 km, a na dwóch ostatnich prace ruszą w październiku i listopadzie.Wykonawcą kolejnego odcinka S17, określanego jako zadnienr 2 pomiędzy węzłami Bogucin i Dąbrowica, jest polsko-hiszpańskiekonsorcjum Budimex i Ferrovial Agroman. To samo, któreprowadzi już prace na zadaniu nr 5 od węzła Witosa do początkuobwodnicy Piask. Budowę 7,7 km odcinka drogi ekspresowejS17, wraz z łącznikiem do granic miasta w kierunku przedłużeniaal. Solidarności o długości 2 km, konsorcjum wyceniło na niecoponad 415 mln zł. W ramach inwestycji powstanie także sieć drógdojazdowych o łącznej długości 8,7 km, ekrany przeciwhałasoweo łącznej długości 7,5 km, osiem obiektów inżynieryjnych (mosti siedem wiaduktów) oraz trzynaście przejść dla zwierząt średnich,małych oraz płazów. Wykonawca będzie miał 24 miesiące odpodpisania umowy na realizację inwestycji.Największy postęp prac przy budowie S17 jest na zadaniu nr 5,od węzła Witosa do początku obwodnicy Piask. Umowę z konsorcjumBudimex i Ferrovial Agroman podpisano 12 listopada 2010 r.,a obecnie na całej długości prowadzona jest przebudowa istniejącejdrogi krajowej nr 17 do parametrów trasy ekspresowej.3 marca 2011 r. podpisano umowę z wykonawcą zadanianr 1, od węzła Sielce do węzła Bogucin. Polsko-portugalskie konsorcjumfirm: Mota – Engil Polska Central Europe z siedzibą w Krakowiewraz z partnerami Mota – Engil Engenharia e Construcao(Portugalia), Przedsiębiorstwo Robót Drogowych Lubartów, KomunalnePrzedsiębiorstwo Robót Drogowych z Lublina i PrzedsiębiorstwoRobót Drogowych Puławy budowę 23-kilometrowegoodcinka wyceniło na ok. 629,5 mln zł. Obecnie trwają praceziemne.Na 14 lipca br. wyznaczono termin otwarcia ofert na budowęzadania nr 3, pomiędzy węzłami Dąbrowica i Lubartów, a w ostatniejdekadzie czerwca będą wysłane zaproszenia do wykonawcówzakwalifikowanych w pierwszym etapie przetargu na budowęzadania nr 4 pomiędzy węzłami Lubartów i Witosa.Koszt budowy drogi ekspresowej S17 na odcinku Kurów (Sielce)– Lublin – Piaski szacowany jest na ok. 3,5 mld zł i będzie dofinansowanyze środków unijnych w ramach Programu OperacyjnegoInfrastruktura i Środowisko.Fot. GDDKiA O/LublinZnany wykonawcaobwodnicy HrubieszowaNajkorzystniejszą ofertę na budowę obwodnicy Hrubieszowaw ciągu drogi krajowej nr 74 złożyło konsorcjum trzechfirm: HAK Construction z Katowic (lider), Dromet z Częstochowyi Cardo Mosty z Katowic (partnerzy). Budowę trasy o długości9,3 km wyceniono na blisko 147,5 mln zł.W ramach inwestycji powstanie obwodnica po południowo-wschodniejstronie miasta. Trasa dwukrotnie będzieprzechodzić nad linią kolejową, a także przetnie dolinę rzekiHuczwa. Powstanie 29 obiektów inżynierskich, w tym czterymosty i siedem wiaduktów, 18 przejść dla zwierząt oraz pięćjednopoziomowych skrzyżowań z drogami lokalnymi. Powstanątakże drogi dojazdowe obsługujące ruch lokalny o łącznejdługości 7,4 km oraz system szczelnego odwodnienia drogi.Koszt budowy wyniesie 147 483 650,06 zł, a cała inwestycjabędzie kosztowała ok. 179 mln zł (wraz z wykupami gruntów,projektem i nadzorem). Wykonawca będzie miał 21 miesięcyna realizację inwestycji, która po oddaniu do ruchu usprawniruch na drodze dojazdowej do przejścia granicznego w Zosinie.To przejście w przyszłości ma obsługiwać także ruch pojazdówciężarowych.Inwestycja jest współfinansowana ze środków unijnychw ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej.Przypomnijmy, że z tego samego programu finansowana jesttrwająca właśnie budowa obwodnicy Frampola, także w ciągudrogi krajowej nr 74.20 Lubelski Inżynier BUDOWNICTWA

Teczka personalnaKto jest kimw lubelskim budownictwiemgr inż. Grzegorz RakowskiUrodził się 4 lipca 1942 r. w Lublinie.W 1960 r. po ukończeniu LiceumOgólnokształcącego im. J. Zamoyskiegow Lublinie rozpoczął studiana Politechnice Warszawskiej na WydzialeKomunikacji. W 1965 r. obroniłpracę magisterską z dróg żelaznychi uzyskał tytuł magistra inżyniera budownictwadrogowego. Pracę zawodowąrozpoczął w 1966 r. w Przedsiębiorstwie Robót KolejowychNr 15 w Warszawie. Po odbyciu stażu pełnił obowiązki kierownikana budowie 2-go toru na linii Warszawa-Lublin na odc. Dęblin –Sobolew połączonego z przebudową stacji kolejowych, budowądwóch nastawnic przekaźnikowych i placów ładunkowych.W roku 1968 uzyskał uprawnienia budowlane do kierowaniarobotami w zakresie linii kolejowych, stacji i węzłów oraz w zakresiemostów. W tym samym roku został przeniesiony na budowętunelu stacji Radom oraz wiaduktu drogowego w tym mieście.Równolegle kierował budową wiaduktów kolejowych na bocznicydo elektrowni w Kozienicach. W 1970 r. został przeniesiony do Lublinana rozpoczynającą się budowę wiaduktów ramowych z betonuwylewanego na miejscu. Jednocześnie pracował na pół etatuw Biurze Projektów Kolejowych w Lublinie.W 1972 r. uzyskał uprawnienia do projektowania w zakresiemostów i przeszedł do pracy w Biurze Projektów Kolejowychmgr inż. Krzysztof BaranowskiUrodził się w 1941 r. w PiotrkowieTrybunalskim. Absolwent LiceumOgólnokształcącego im. BolesławaChrobrego w Piotrkowie Trybunalskim.Studia wyższe ukończyłw 1964 r. na Politechnice Śląskiejw Gliwicach na Wydziale BudownictwaPrzemysłowego i Ogólnego, z tytułemmagistra inżyniera budownictwalądowego. Po studiach pracowałna stażu w Przedsiębiorstwie Budowlanymw Piotrkowie Tryb., a następnie przeniósł się do Lublina.Od 1966 r. pracował jako kierownik przygotowania produkcji,a następnie jako kierownik zakładu prefabrykacji w LubelskimPrzedsiębiorstwie Produkcji Elementów Budowlanych. W latach1972-1974 był kierownikiem Zakładu Remontowo‐BudowlanegoAkademii Medycznej. Od 1974 r. pełnił funkcję z-cy dyrektoraw Komunalnym Przedsiębiorstwie Remontowo-Budowlanymnr 2. W 1975 r. po utworzeniu w Lublinie Zjednoczenia BudownictwaPrzemysłowego „Wschód” został naczelnikiem WydziałuProdukcji Pomocniczej. W 1982 r. wygrał konkurs i został dyrektoremZakładów Budownictwa Kolejowego w Lublinie. W 1984 r.utworzył i prowadził jako dyrektor Przedsiębiorstwo Zagranicznew Lublinie na stanowisko projektanta w pracowni mostów.W 1974 r. awansował na stanowisko starszego projektanta, weryfikatorai kierownika zespołu projektowego. W latach 1975-1976 pracował dodatkowo na Politechnice Lubelskiej jako wykładowca.W 1980 r. ukończył studia podyplomowe na Politechnice Warszawskiejna Wydziale Inżynierii Lądowej z zakresu projektowaniai budowy mostów.W pracy zawodowej zajmował się głównie obiektami i konstrukcjamiinżynierskimi (mosty, wiadukty, tunele, kładki) orazuczestniczył w opracowaniach z zakresu budownictwa przemysłowego,jakie wykonywał głównie w latach 1988-1989 na terenachbyłego NRD, w ramach kontraktu „Instalexportu” z Warszawyi „Instalu” Lublin na stanowisku projektanta.W 1997 r. został rzeczoznawcą SITK w specjalności: mosty, wiaduktyi tunele. Następnie w 1991 r. założył z kolegą firmę projektową„ALGRA” s.c. W 2002 r. odszedł z Biura Projektów Kolejowychw Lublinie. W ramach spółki „ALGRA” projektował lub weryfikowałm.in. projekty na przebudowę wiaduktu kolejowego w Wilkołazie,mostu przez Bystrzycę w ciągu ul. Muzycznej w Lublinie.Za pracę zawodową otrzymał odznaczenia, m.in. SrebrnyKrzyż Zasługi, złotą odznakę „Przodujący Kolejarz”, srebrną odznakę„Zasłużony dla m. Lublina”. W I kadencji funkcjonowaniaLOIIB piastował funkcję Okręgowego Rzecznika OdpowiedzialnościZawodowej.„STANBUD”, a następnie w 1991 r. – P.P.H „Barko” Sp. z o.o. Od1996 r. rozpoczął pracę w Głównym Urzędzie Nadzoru Budowlanegow biurze terenowym w Lublinie, przekształconym późniejw Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego. W 1999 r., zostałpowołany na stanowisko powiatowego inspektora nadzorubudowlanego w Świdniku, gdzie pracował do emerytury w 2007 r.W trakcie kariery zawodowej zajmował się różnymi gałęziamibudownictwa, od prefabrykacji betonów, przez remonty, budownictwomieszkaniowe, przemysłowe, kolejowe, aż do państwowegonadzoru budowlanego. Pracując w GUNB brał udział w ocenieszkód spowodowanych przez powódź w 1997 r. Wnioski wynikającez tych ocen były podstawą do wprowadzenia zmian w warunkachtechnicznych i Prawie budowlanym.Posiada uprawnienia budowlane do wykonawstwa i jest rzeczoznawcąbudowlanym.Od 1967 r. jest członkiem Polskiego Związku Inżynierówi Techników Budownictwa O/Lublin. Pracując w przedsiębiorstwachzakładał i prowadził Koła PZITB. W latach 1975-78 byłprzewodniczącym Komisji Współpracy z Zagranicą PZITB O/Lublin.Obecnie jest członkiem Zarządu O/PZITB, przewodniczącym KomisjiRewizyjnej i członkiem Krajowej Komisji Rzeczoznawców PZITB.Posiada srebrną i złotą odznakę PZITB, srebrną odznakę „Zasłużonydla budownictwa” oraz srebrną odznakę NOT.Lubelski Inżynier BUDOWNICTWA21

Z kart historiiMosty starożytnego Rzymu (cz. I)Myśl techniczna Rzymian związana z budownictwem mostowymna wiele wieków wyprzedziła późniejsze średniowieczne,czy też nowożytne kraje Europy. O ile, od Greków przejęli zasadyplastycznego kształtowania w rzeźbie i malarstwie orazzapożyczyli porządki architektoniczne, to w pracach inżynierskichnie dali sobie odebrać palmy pierwszeństwa. Dzięki ichpracowitości, pomysłowości oraz wrażliwość artystycznej powstałyobiekty, które kiedyś i dziś budzą uznanie.Mosty drewnianePierwszym etapem w budownictwie były tak, jak wszędziemosty o konstrukcjach drewnianych. W wielu przypadkach do ichbudowy zmuszały Rzymian prowadzone wojny i podboje. W czasieprowadzonych działań wojennych legionom rzymskim towarzyszyływozy z potrzebnym sprzętem i elementami mostowymi,które w razie potrzeby szybko i sprawnie składano. Ta sprawna1. Próba rekonstrukcji mostu „Cezara” wg zachowanych szkiców. Mosty – Rejner Kothe 1993.2. Most w Montorell – Hiszpania. Stan po odbudowie w IX-X wiekorganizacja w budowie przepraw mostowych, często wywoływaławśród nieprzyjaciół popłoch, gdyż lokalizując swe wojska nadrugim brzegu rzeki uważali, że przeszkoda ta jest nie do pokonania.Przykładem takiej strategii, przy przekraczaniu często dużychrzek, były mosty pontonowe.Zdobyta wprawa, a przede wszystkim znajomość robót mostowychumożliwiła Cezarowi wybudowanie w czasie walk w Galii(55 r. p.n.e) najsłynniejszego mostu o konstrukcji drewnianej narzece Ren w rekordowym czasie 10 dni. Most ten miał długośćokoło 400 m, a szerokość 9 m. Rozpiętość między podporami wynosiłaod 6 do 7,5 m (zdj. 1). Ten niezwykły most opisał w swymdziele Plutarch:„Cezar zbudował więc na Renie most, mimo że w tym miejscuszerokość tej rzeki jest dość znaczna, a prąd szczególnie dziki, silnyi rwący, niosąc całe pnie kloce drewna, tłukł nimi w podpierającąmost konstrukcję drewnianą i powodował w niej pęknięcia. Alei temu Cezar zapobiegł, wbijając w rzekę powyżejmostu potężne pale drewniane i powstrzymującsiłę uderzenia prądu tak, że własnym oczom wierzyćsię nie chciało, gdy po dziesięciu dniach mostbył gotowy”.W tym miejscu należy wspomnieć, że w roku1999 wybitni współcześni inżynierowie postanowiliwybudować podobny most na Renie przy zastosowaniutych samych narzędzi, sprzętu do wbijaniapali, a również drewna z pobliskich lasów. Niestety,po 10 dniach zmontowano jedynie kilka przęsełw stosunku do mostu Cezara, a na dodatek przywbijaniu pali budowniczym musiały pomagać jednostkisaperskie.Najpiękniejsze mosty drewniane, a zarazemnajstarsze znajdowały się w samym Rzymie. Najstarszymmostem rzymskim wykonanym z drewnabył most przez Tybr o nazwie Pons Sublicius. Konstrukcjatego mostu wspierała się na grubych bierwionach(palach). Nie był to jednak most leżajowy,ale o konstrukcji wspornikowej o wielu siodełkach,ułożonych jedne nad drugimi. Most ten miał wybudowaćAncus Marcjus w 621 r. p.n.e. i był ściślezwiązany z historią miasta, kilkakrotnie niszczonyi odbudowywany. Był też miejscem uroczystościreligijnych, w czasie których westalki rzucały kukłyjako ofiarę do Tybru.Kiedy wspominamy dzisiaj o mostach rzymskich,najczęściej wyobrażamy sobie konstrukcjewspaniałych łuków kamiennych, zapominamynatomiast o mostach drewnianych, których znaczniewięcej wybudowano w starożytnym Rzymie.Wszystkie one uległy zniszczeniu. Jedyną pamiątkąo tych mostach jest płaskorzeźba na KolumnieTrajana w Rzymie dająca obraz ich wielkości. Jedenz tych mostów został wybudowany około 100 r.p.n.e. w Dacji (dzisiejszej Rumunii), nad Dunajem.Most ten o konstrukcji łukowej drewnianej, miał21 przęseł przy długości całkowitej 1000 m i szerokościpomostu 13 do 19 m i 20 kamiennych podpórbasztowych. Most z uwagi na wysokie i stromebrzegi rzeki wznosił się na 46 m ponad poziom22 Lubelski Inżynier BUDOWNICTWA

Z kart historiiwody. Projekt tego mostu opracował Apollodorus z Damaszku,który również był projektantem Forum Trajana i Kolumny Trajanaw Rzymie.Mosty kamienneKolejnym etapem w rozwoju budownictwa mostowego byłymosty kamienne zwane również murowanymi. Mosty te już odpoczątku miały dwie formy użytkowe, były nimi mosty budowaneprzez rzeki i akwedukty doprowadzające wodę do miast. Głównącechą mostów kamiennych było solidne wykonawstwo, co przekładałosię na ich trwałość. Dowodem tego jest to, że jeszcze dziśpo upływie tysiącleci, zachowało się prawie 300 z nich, z którychwiele jest nadal eksploatowanych.Charakteryzując rzymskie mosty kamienne należy jednakwspomnieć, że pomimo tego, iż głównym wyznacznikiem rozwojupaństwa rzymskiego były budowle komunikacyjne, drogii mosty, to największy most kamienny na terenie Imperium zostałwybudowany nie przez nich, ale przez ich śmiertelnych wrogów.W roku 218 p.n.e, kiedy rozpoczęła się wojna punicka, Hannibalszykując się do pochodu i dysponując wielką armią, wybudowałna rzece Llobregat w Montorell (obecnie przedmieście Barcelony),most kamienny. Rzeka, którą przekraczało jego wojsko jest niewielkai mógł wódz przeszkodę tę pokonać w łatwy sposób budując np.zwykły most drewniany lub pontonowy. Chcąc jednak pokazać swąpotęgę kazał wybudować most o pięknym kamiennym sklepieniu,o rozpiętości głównego przęsła prawie 121 stóp. Obok tego wspaniałegomostu dla uczczenia pamięci swego ojca Hamilkara Barkasawzniósł łuk triumfalny. Most ten, który przetrwał do dziś charakteryzujenie tylko największa rozpiętość przęsła epoki rzymskiej, ale jestrównież pierwszym obiektem w formie ostrołuku (zdj. 2).Pierwszym kamiennym mostem rzymskim był most wybudowanyprzez cenzorów M. Aemiliusa Lepidusa i M. Fulviusa na rzeceTybr. Most ten o konstrukcji łukowej posiadał 5 przęseł i miał bogatąornamentację.Prezentując wybrane mosty rzymskie, chcę szerzej zapoznaćCzytelników z głównymi czynnikami, które przyczyniły się nie tylkodo ich funkcjonalności oraz piękna, ale również trwałości.W II wieku p.n.e rzymscy inżynierowie mostowi w wynikuwieloletnich doświadczeń opanowali przede wszystkim budowętrwałych podpór nurtowych, na których spoczywały potężne łukikonstrukcji nośnej. Wynaleźli lepiszcze odporne na wodę, była tomieszanina wapna, piasku, drobnego pyłu ze zmielonej skały wulkanicznej.Opracowali metodę wykonania fundamentów podpór wnurtach rzek przy zastosowaniu ścianek szczelnych. Wreszcie udowodnili,że łuki sklepień mogą osiągać znacznie większe rozpiętościniż jakakolwiek niepodparta pośrednio belka kamienna, i że są tonajbardziej wytrzymałe, trwałe i bezpieczne konstrukcje, jakie mogłybyć budowane z dostępnych materiałów w tamtych czasach.Jednak konstrukcje budowanych masywnych podpór mostowych,które wymagały w tym czasie potężne łuki półkolisteustroju nośnego, znacznie ograniczały światło mostu i powodowaływzrost prędkości przepływu, głównie wokół podpór, co byłoprzyczyną ich niebezpiecznego podmywania. Aby temu zaradzić,Rzymianie stosowali izbice o wydłużonym kształcie, które skutecznierozprowadzały strumienie wody w środkową część przęseł.Przystępując do wykonania sklepień, wykonywano drewnianerusztowania w postaci krążyn. Górna ich powierzchnia odpowiadałakształtowi łuku kołowego. Kolejnym etapem było układaniewcześniej przygotowanych warstw kamieni. Nie używano doich powiązania z sobą żadnych zapraw. Po ułożeniu bloków kamiennych,w kluczu łuku montowano dokładnie dopasowane dorozwartości kliny, w ten sposób siły ściskające zapewniały całkowitąstabilność konstrukcji łuku.Nie byłoby to jednak wszystko możliwe bez wcześniejszegoopracowania planu budowy, łącznie z pomiarami terenu. W ramachopracowania obliczano wielkość, formę oraz ilość bloków kamiennychi rezultaty obliczeń przekazywano do kamieniołomów. Każdykamień posiadał znak określający precyzyjnie miejsce w konstrukcjiłuku. Podczas montażu kamienie podnoszone były przy pomocydrewnianych dźwigów wyposażonych wielokrążki. W ten sposóbbloki kamienne podnoszono nawet na wysokość do 50 m. Jedynymźródłem energii był poruszany przez niewolników kierat.Mosty RzymuDo dziś w Rzymie zachowały się następujące starożytne mosty,a są nimi: Ponte Fabricius, Ponte Aelius – po przebudowiezwany Ponte Angelo, Ponte Cestio, Ponte Milvio, Ponte Emilio,zwany także Ponte Rotto w tym ostatnim zachowało się jedynietylko jedno przęsło.Ponte MilvioMost ten położony w ciągu drogi Via Flaminga – drogi głównejprowadzącej do Etrurii jest najstarszym zachowanym starożytnymmostem rzymskim (zdj. 3). Z racji swojego położenia był świadkiemwielu bitew. W roku 312 p.n.e. doszło do decydującego starcia pomiędzywojskami cesarza Konstantyna, a wojskami Makscencusza.Od czasów starożytnych most jest znany pod nazwą Molle, Mulvio.Most ten został wybudowany w 110 r. p.n.e przez cenzora AemiliusaSkaurusa. Są też informacje według innych źródeł historycznych,że już 100 lat wcześniej stał tu inny most kamienny.Most Milvio ma cztery przęsła o rozpiętościach od 15 do24 m. Na moście Cesarz August kazał wybudować łuk triumfalny.W XV wieku za sprawą papieża Mikołaja V dobudowano wieżestrażnicze.3. Most Milvio – rok budowy 110 p.n.e. Stan współczesnyZ czterech obecnych przęseł nurtowych trzy są oryginalnei pochodzą z czasów rzymskich. Od strony miasta przed mostemznajdują się dwie rzeźby: pierwsza przedstawia św. Jana Nepomucenai pochodzi z 1731 r. Druga przedstawia Niepokalaną Dziewicęi pochodzi z XIX wieku. Tuż przed mostem znajduje się cmentarzpielgrzymów z figurą Świętego Andrzeja ustawioną w 1462 rokuna pamiątkę jego przybycia do Rzymu. Przykładem trwałości tegomostu jest to, że w czasie II wojny światowej przejeżdżały po nimciężkie pojazdy wojskowe.dokończenie na str. 24Lubelski Inżynier BUDOWNICTWA23

Z kart historiidokończenie ze str. 23Ponte San Maria – zwany też Ponte RottoMost ten wybudowany w 179 r. p.n.e na gruzach innego mostustarożytnego o nazwie Ponte Emilio, podobnie jak jego poprzedniknie dotrwał do naszych czasów. Most został zniszczonyprzez wielką powódź w roku 1598. Do dziś zachował się jedyniemały fragment, który stanowi najbardziej malowniczą ruinę okresustarożytnego Rzymu (zdj. 4).W XIX wieku po lewej stronie wejścia na most umieszczonocztery głowy Janusa i most otrzymał nową nazwę Quattro Capi.Ponte Sant Angelo (Pons Aelius)Budowę mostu zakończono w 136 r. n.e. Most ten został wybudowanydla cesarza Hadriana przez Demetrianosa i łączył PolaMarsowe z Mauzoleum cesarza. Rozpiętość największego przęsławynosi ponad 18 m, most ma szerokość 10,5 m. Należy jednakwspomnieć, że wcześniej w tym miejscu wybudowany most miałtrzy główne przęsła, a na jego szczyt prowadziły strome rampy.Od czasu wybudowania bazyliki św. Piotra most stał się częściągłównej drogi pielgrzymów do świątyni. Wtedy też nazwanomost Pons Sanc Petri. W 1450 roku przed Świętami Bożego Narodzeniapielgrzymi podążający mostem do Watykanu doprowadzilido katastrofy w wyniku przeciążenia mostu. Z katastrofypozostały jedynie trzy środkowe przęsła. Papież Mikołaj V kazałodbudować most i zburzyć prowadzący do niego łuk wejściowy,który utrudnił ucieczkę podczas katastrofy.4. Ponte San Maria – zwany też Ponte Rotto zachowane fragmenty przęsłaPonte FabriciusMost ten jako najlepiej zachowany został wybudowany w 62 r.p.n.e przez kuratora dróg Quintusa Fabriciusa i łączy on lewy brzegTybru od strony Pola Marsowego z wyspą Tiberiną (zdj. 5). Mostten o dwóch przęsłach ma długość 62 m i szerokość jezdni 5,5 m.W środkowej części filara znajduje się otwór o szerokości 6 m służącydo przepływu wód powodziowych. Na moście znajdują się„świadectwa jego pozytywnej oceny technicznej”. Pierwsza tablicao treści IDEMQUVE PROBAVIT potwierdza weryfikację jego stabilnościi pochodzi z czasów budowy. Na obiekcie znajdują się jeszczedwa świadectwa o podobnej treści umieszczone po naprawie mostupo wielkiej powodzi na Tybrze w roku 23 p.n.e.6. Most Sant Angelo – Most Anioła. Stan współczesnyW latach 1667-1670 przeprowadzono remont mostu, podczasktórego wykonano dekorację przez Gian Lorenzo Bernianiegoi ustawiono figury aniołów. Most obecnie ma 83 m długości (trzyprzęsła). Do dziś po tym moście odbywa się ruch samochodowy,stanowi on bowiem jedyne połączenieze szpitalem znajdującym się na wyspie (zdj. 6).Pontifex maximusCharakteryzując słynne rzymskie mosty,należy wspomnieć, że szacunek dlaich konstruktorów pochodził jeszcze z czasówprzedhistorycznych, kiedy jednymz połączeń osady na palach z lądem stałymbył most, wybudowany przez najbardziejświatłych i mądrych przywódców osady.Przywódcami tymi byli kapłani. Przejmującwiedzę kapłanów, Rzymianie swego najwyższegokapłana nazywali pontifex maximus– najwyższego budowniczego mostów,człowieka najbardziej wtajemniczonegoi wprowadzonego w arkana wiedzy.5. Most Ponte Fabricius – wybudowany w 62 r. p.n.e. Stan współczesny24 Lubelski Inżynier BUDOWNICTWA

Z kart historiiPuente de AlcantaraMost ten, który istnieje do dziś został wybudowany w Hiszpaniiokoło 100 r. n.e., daleko więc od stolicy cesarstwa i pozostałświadectwem potęgi oraz wpływów Rzymian w czasach jegoświetności. Most ten na polecenie cesarza Trajana jest dziełemówczesnego inżyniera Gajusza Juliusza Lacera. Jest to jedenz nielicznych przypadków, kiedy zachowało się nazwisko jegobudowniczego. Swą tęsknotę do nieprzemijającej sławy wyraziłon w napisie na łuku triumfalnym: „pozostawiam most, któryprzetrwa wieki”.Most Puente de Alcantara przekracza stromą, wąską dolinęTagu w pobliżu granicy z Portugalią. Wszystkie jego elementykonstrukcyjne stanowiły szczyt ówczesnej techniki, a były nimipotężne granitowe podpory w kształcie wież o grubości 9 m orazsześć łuków, z których dwa środkowe są najdłuższymi (posiadającrozpiętość od 34 do 36 m) na świecie przęsłami, jakie przetrwałyod czasów rzymskich (zdj. 7). Most posiada długość 180 m. Maksymalnawysokość nad lustrem wody wynosi 50 m i jest ona wyższaod równie słynnego akweduktu Pont du Gard.Opisując mosty starożytnego Rzymu, te wybudowane w samymRzymie, jak i te na rozległym Imperium nie można zapominaćo innych wspaniałych budowlach, jakimi były akwedukty,doprowadzające niekiedy z bardzo odległych ujęć wodę do miast.Opisy ich konstrukcji, z których wiele można podziwiać jeszczeobecnie, przedstawię w części II.JÓZEF WIESŁAW POMYKAŁALiteratura7. Puente de Alcantara. Wybudowany około 100 r. n.e. Długość 180 m» A. Rosset. Starożytne drogi i mosty.Wydawnictwa Komunikacji i Łączności.» J. Głomb. Pontifex Maximus – Ponad Przestrzenią i Czasem.Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. Gliwice 1997.» J. Wrzesiński. Przegląd starożytnych mostów rzymskich.Polskie Drogi (lipiec – sierpień) 2007.» Dawid J. Brown. Mosty – Trzy tysiące lat zmagań z naturą.Arkady. Warszawa 2005.O polskim lotnictwie we WrocławiuZ inicjatywy władz krajowych Sekcji Lotniczej Stowarzyszenia Inżynierówi Techników Komunikacji R.P. zorganizowany został II SzczytLotniczy w dniach 19-20 maja 2011 r. we Wrocławiu. Szczyt przebiegałpod hasłem: Polskie lotnictwo cywilne przed Prezydencją Polskąw Unii Europejskiej.Podczas obrad przedstawiono i omówiono wybrane problemy lotnictwaw skali krajowej i europejskiej w aspekcie inicjatyw polskich,które powinny zostać podjęte w okresie Prezydencji polskiej w UniiEuropejskiej. W czasie obrad prezentowano i omawiano między innymizagadnienia obsługi naziemnej, przepustowości lotnisk, ochronyśrodowiska, roli samorządów lokalnych, bezpieczeństwa w lotnictwie,przygotowania kadr dla lotnictwa oraz zagadnień UAV i przyszłych rozwiązańw przestrzeni powietrznej wynikających z SES II oraz SESAR.Dwudniowe obrady zostały podzielone na osiem sesji panelowych.W pierwszym dniu, tematyka Sesji 1 obejmowała: Handling; Sesja 2poświęcona była zagadnieniom: Przepustowości lotnisk i zarządzaniuslotami; w Sesji 3 omówiono problemy: Ochrony środowiska wotoczeniu lotnisk w Polsce, a w Sesji 4 – Możliwości samorządówlokalnych i regionalnych w rozwoju infrastruktury lotnisk i siatkipołączeń lotniczych.Drugi dzień obrad obejmował zagadnienia wykraczającepoza lotnictwo cywilne, co jest zrozumiale dla wszystkich rozumiejącychspecyfikę lotnictwa. Sesja 5 zawierała zagadnieniazwiązane z Europejskim programem bezpieczeństwaw lotnictwie. Obrady Sesji 6 przeznaczone były omówieniu zagadnieńedukacyjnych w aspekcie: Następne pokolenie profesjonalistówlotniczych. Wielowątkowe zagadnienia Bezosobowych StatkówLatających zostały poruszone w obradach Sesji 7, a zagadnieniaZarządzania i kierowania ruchem lotniczym – w aspekcie realizacjiprogramów Unii Europejskiej stanowiły podstawę tematyki obradostatniej Sesji 8.Do przygotowania i przedstawienia prezentacji wstępnych w każdejsesji zostali zaproszeni czołowi, polscy specjaliści w poszczególnychobszarach tematycznych.Bardzo szczęśliwie wybrany termin II Szczytu Lotniczego pozwoliłna to, aby wnioski z niego opracowane przez Radę Programową znalazłysię we właściwym czasie w Ministerstwie Infrastruktury. Opracowanyna szczycie materiał może stanowić także materiał wyjściowy dozaproponowania przez Polskę w czasie Prezydencji w Unii Europejskiejnowych rozwiązań prawnych oraz organizacyjnych w transporcie lotniczym.mgr inż. JERZY EKIERTLubelski Inżynier BUDOWNICTWA25

Wiadomości branżoweNaukaw służbie przyrodyTegoroczną ósmą już edycję FestiwaluNauki w Lublinie zaplanowano w dniach17-23 września. Będzie ona przebiegałapod hasłem: „Nauka w służbie przyrody”.Funkcję koordynatora pełni UniwersytetPrzyrodniczy w Lublinie.Celem festiwalu jest przede wszystkimpopularyzacja nauki w społeczeństwie,w szczególności wśród młodzieży, poprzezprezentację najciekawszych projektów badawczychrealizowanych w uczelniach i jednostkachnaukowych. Jest to także promocjauczelni w mieście i regionie oraz integracjaśrodowiska naukowego Lublina i Lubelszczyzny.W czasie festiwalu odbędzie się, podobniejak w ubiegłym roku, TYGIEL 2011,czyli III Lubelski Kongres Studenckich KółNaukowych, który umożliwia prezentację zainteresowańnaukowych i pozanaukowychTrwa IX edycja konkursu na NajlepsząBudowę Roku „Złota Kielnia 2010”. Jegocelem jest wyłonienie wyróżniającychsię pod względem technicznym i organizacyjnymprzedsięwzięć budowlanychoraz ich twórców.Polski Związek Inżynierów i TechnikówBudownictwa Oddział w Lublinie ogłosiłkolejną edycję konkursu na NajlepsząBudowę Roku „Złota Kielnia”. Celem konkursujest wyłonienie wyróżniających sięobiektów budowlanych o wysokiej jakości,dobrej organizacji i ekonomice procesuinwestycyjnego w województwielubelskim oraz obiektów zrealizowanychprzez lubelskie firmy budowlane poza terenemwojewództwa lubelskiego.Udział w konkursie promuje obiektyo walorach nowoczesności, ich budowniczychoraz inwestorów i jest szczególnąrekomendacją na rynku budowlanym.W tegorocznej edycji „Złotej Kielni” udziałwziąć mogą inwestycje wszystkich rodzajówbudownictwa, zakończone w okresieod czerwca 2009 r. do końca maja 2011 r.studentów. Uczelniane laboratoria będąotwarte dla wszystkich mieszkańców Lubelszczyzny.Zostaną zorganizowane pokazy,wykłady, happeningi naukowe, wystawy,spektakle, konkursy popularno-naukowe.Wśród organizatorów poprzednich festiwalibyły wszystkie wyższe uczelnie publiczneLublina, Wyższa Szkoła OficerskaSił Powietrznych w Dęblinie oraz instytutybadawcze z Lublina i Puław.Zapisy na poszczególne projekty festiwalowemożna dokonywać za pośrednictwemserwisu internetowego VIII LubelskiegoFestiwalu Nauki od połowy czerwca2011 r.Szczegółowe informacje dotycząceVIII Festiwalu Nauki w Lublinie dostępnesą na oficjalnej stronie internetowej festiwalu:www.festiwal.lublin.plZłota Kielnia2010Zgłoszenia do konkursudokonać możegeneralny (główny)wykonawca robótbudowlano-montażowych,inwestoralbo użytkownik lubprojektant.Konkurs „Złota Kielnia” organizowanyjest od wielu lat pod patronatem:Wojewody Lubelskiego, Marszałka WojewództwaLubelskiego, Dyrektora TelewizjiPolskiej S.A. Oddział w Lublinie, PrezesaZarządu Polskiego Radia Lublin S.A.Rozstrzygnięcie konkursu planowane jestw czwartym kwartale 2011 r.Szczegółowe informacjeuzyskać można w siedzibiePolskiego Związku Inżynierówi Techników BudownictwaOddział Lublin:ul. M. C. Skłodowskiej 320-029 Lublin,tel./fax. 81 532 91 29Konkurs„O KryształowąCegłę”To już XI edycja konkursu „DOM 2011 –O Kryształową Cegłę” na najlepszą inwestycjębudowlaną po obu stronachwschodniej granicy Unii Europejskiej– na Szlaku Słońca i Śniegu. Organizatoremjest Polskie Towarzystwo MieszkanioweOddział Lublin.Konkurs jest reprezentatywnym i najszerszymprzeglądem inwestycji budowlanychEuropy Wschodniej, zarówno nowychjak i modernizowanych, spośród którychwyłaniane i nagradzane są najlepsze inwestycje.Corocznie rozszerza swój zasięg,zyskując nowych partnerów i patronów.Z roku na rok rośnie też liczba uczestników.Otrzymane „Kryształowe Cegły” i wyróżnieniato dobre rekomendacje.Od trzech lat konkurs towarzyszy przygotowaniomPolski i Ukrainy do organizacjiMistrzostw Europy w Piłce Nożnej, promującw kategoriach EuroUnia Football andArchitecture zarówno wielkie areny sportowe,budowane w miastach rozgrywekmistrzostw, jak i wszelkie obiekty zapleczasportowo-szkoleniowego i hotelowo-rekreacyjnegozlokalizowane przy szlakachłączących miasta-gospodarzy EURO 2012.Organizatorzy konkursu kontynuujątakże kategorię „Orlik” dla obiektów sportowychzrealizowanych przy finansowymwsparciu rządu oraz samorządów.X edycja wprowadziła także kategorięproekologiczną „Partnerstwo dla Natury– Inwestycje Przyjazne Środowisku”. Dotyczyona obiektów budowanych bądź modernizowanychz zastosowaniem techniki technologii energooszczędnych równieżodnawialnych źródeł energii z poszanowaniemśrodowiska naturalnego. Patronatnad tą kategorią objął Andrzej Jagusiewicz– Główny Inspektor Ochrony Środowiska.Rozstrzygnięcie tegorocznego konkursunastąpi podczas uroczystej gali 8 grudnia2011 r. w Lublinie.Szczegółowe informacje uzyskaćmożna w siedzibiePolskiego TowarzystwaMieszkaniowego Oddział Lublin:ul. Nadbystrzycka 11,20 – 618 Lublin,tel./fax 81 743 49 6426 Lubelski Inżynier BUDOWNICTWA

Wiosenna sesja egzaminacyjnana uprawnienia budowlane w loiibLubelski Inżynier BUDOWNICTWA27

CENTRUM INNOWACYJNO-WDROŻENIOWENOWYCH TECHNIK I TECHNOLOGII W INŻYNIERII ROLNICZEJUNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO W LUBLINIE