analiza stanu techniki w zakresie BAT dla branży obróbki ...

1. WstępCelem pracy jest bieŜące śledzenie postępu techniczno-technologicznego w branŜy obróbkipowierzchniowej metali. Instalacje obróbki powierzchniowej metali i tworzyw sztucznych,przekraczające określone w Dyrektywie IPPC (Dyrektywa Rady 96/61/WE, wersjaskodyfikowana Dyrektywa 2008/1/WE) progi wydajności podlegają obowiązkowi uzyskaniapozwolenia zintegrowanego i są zobligowane do stosowania Najlepszej Dostępnej Technikizwanej potocznie BAT od angielskiej nazwy Best Available Techniques.Najszerszym źródłem informacji na temat BAT dla branŜy jest opublikowany, przezEuropejskie Biuro IPPC w Sewilli, dokument referencyjny w języku angielskim „IntegratedPollution Prevention and Control – Reference Document on Best Available Techniquesfor the Surface Treatment of Metals and Plastics, August 2006” tzw. BREF STM.Instytut Mechaniki Precyzyjnej opracował na zlecenie Ministerstwa Środowiska poradnikbranŜowy pt: „Najlepsze Dostępne Techniki (BAT) - Wytyczne dla powierzchniowejobróbki metali i tworzyw sztucznych - Aktualizacja styczeń 2009”. Opracowanie ma nacelu przedstawienie wymagań Najlepszej Dostępnej Techniki (BAT) w branŜy obróbkipowierzchniowej metali i tworzyw sztucznych oraz zestawienie niezbędnych informacjipomocnych w procesie aplikacji i udzielania pozwoleń zintegrowanych. Dostępne jest nastronie internetowej Ministerstwa Środowiska.Załącznik III poradnika to przetłumaczony spis treści dokumentu referencyjnego NajlepszejDostępnej Techniki dla obróbki powierzchniowej metali i tworzyw sztucznych (26. BREFSTM), który ułatwi odnalezienie w dokumencie BREF, jak dotąd dostępnym jedynie wjęzyku angielskim, szukanych informacji na temat BAT.Rodzaje instalacji branŜy obróbki powierzchniowej wymagające pozwolenia zintegrowanego(z Załącznika I Dyrektywy IPPC):Obróbka metali Ŝelaznych:2.3 c) do nakładania powłok metalicznych z wsadem ponad 2 tony surówki na godzinęObróbka powierzchniowa metali:2.6 do powierzchniowej obróbki metali lub tworzyw sztucznych z zastosowaniemprocesów elektrolitycznych lub chemicznych, gdzie całkowita objętość wanienprocesowych przekracza 30 m 3Obróbka powierzchniowa z wykorzystaniem rozpuszczalników organicznych:6.7 do powierzchniowej obróbki substancji, przedmiotów lub produktówz wykorzystaniem rozpuszczalników organicznych, o zuŜyciu rozpuszczalnika ponad150 kg na godzinę lub ponad 200 ton rocznie.Dokument niniejszy jest wynikiem przeglądu literaturowego i analizy stanu techniki wzakresie Najlepszych Dostępnych Technik dla branŜy obróbki powierzchniowej metali itworzyw sztucznych dla II połowy 2009 roku, co stanowi Etap II/2009, informacjiprzekazywanej do Ministerstwa Środowiska w formie elektronicznej i wydrukukomputerowego.3(21)

2. Karty informacyjne BATZałączono 17 kart informacyjnych wraz z kserokopią dostępnego, opublikowanego materiałuźródłowego.Karty informacyjne są opracowaniem wykonanego przeglądu literaturowego i analizyinformacji w zakresie nowych rozwiązań technicznych lub technologicznych juŜ wdroŜonychbądź gotowych do aplikacji w instalacjach przemysłowych branŜy obróbki powierzchniowejmetali i tworzyw sztucznych stanowiących Najlepszą Dostępną Technikę (BAT).Materiał przygotowano na podstawie dostępnych źródeł informacji będących w posiadaniuWykonawcy umowy.4(21)

KARTA INFORMACYJNA BAT list. 2009Tytuł tłumaczony:Środowisko a sytuacja prawna - zakłady galwaniczne w ChinachCzęść 1: Rozwój branŜy galwanicznej i ochrony środowiska w Chińskiej Republice LudowejCzęść 2: Wymagania środowiskowe – jeden zakład galwaniczny w ChinachCzęść 3: ProdukcjaTytuł oryginału:Umweltrechtliche Situation – galvanotechnischer Betriebe in ChinaTeil 1: Entwicklung der galvanotechnischen Branche und des Umweltschutzes in derVolksrepublik ChinaTeil 2: Umweltrechtliche Anforderungen – an einen galvanotechnischen Betrieb in ChinaTeil 3: BetriebssphaseAutorzy: Ma Jie, Christian Deyhle und Franziska Rapp, Schwäbisch GmündŹródło:GalvanotechnikÄlteste Fachzeitschrift für die Praxis der Oberflächenbehandlung7/2009, Str. 1666-1672 – część 18/2009, Str. 1884-1893 – część 29/2009, Str. 2134-2138 – część 3www.leuze-verlag.deMiesięcznik w języku niemieckimPrzemysł galwanotechniczny Chin generuje ogromne ilości substancji niebezpiecznych,emitowanych do środowiska. Szacuje się, Ŝe rocznie powstaje około: 400 milionów tonścieków zawierających metale cięŜkie, 50 000 ton odpadów niebezpiecznych, 300 miliardówmetrów sześciennych gazów emisyjnych. W ostatnich latach nastąpił intensywny rozwójpromocji i wdraŜania elementów Czystszej Produkcji, zintegrowanego systemu ochronyśrodowiska i narodowych programów ograniczania emisji i optymalizacji zuŜycia surowców(cynku, niklu, chromu). Przykładem moŜe być pekiński zakład Chongshida, gdzie zuŜyciewody obniŜono o 74,8 %, zuŜycie energii o 49,4 % oraz zmniejszono ilość powstającychodpadów niebezpiecznych o 79,5 % w stosunku do roku poprzedniego.Przedstawiono aktualną strukturę branŜy w Chińskiej Republice Ludowej, poziomy zuŜyciasurowców i poziomy emisji. Zestawiono wartości graniczne emisji zanieczyszczeń,omówiono system kontroli i zarządzania środowiskowego oraz elementy bezpieczeństwa ihigieny pracy w galwanizerniach.(http://www.atb-gmbh.de)Słowa kluczowe: poziom zuŜycia surowców, odpady niebezpieczne, galwanizernia,oszczędność energiiDostęp do materiałów źródłowych:- Biblioteka Instytutu Mechaniki Precyzyjnej, www.imp.edu.pl, tel. 022/ 56 02 521- www.leuze-verlag.de5(21)

Tytuł tłumaczony:Fluorowane chemikalia (PFC) –sytuacja obecnaKARTA INFORMACYJNA BAT list. 2009Tytuł oryginału:Aktuelle Situation zu perfluorierten Chemikalien (PFC)Autor: Dipl.-Ing. P. WinkelŹródło:GalvanotechnikÄlteste Fachzeitschrift für die Praxis der Oberflächenbehandlung9/2009, Str. 2039-2047(Nr 9, Wrzesień 2009, strony 1923-3174)www.leuze-verlag.deMiesięcznik w języku niemieckimPrzedstawiono aktualnie produkowane i stosowane fluorowane chemikalia (PFC –perfluorowęglowodory), ich zastosowania i wpływ na środowisko.W szczególności omówiono zastosowanie fluorowanych chemikaliów, w tym PFOS –sulfonian czterofluorooctanu, w przemyśle galwanotechnicznym. Podano sposobyograniczania ich emisji.Słowa kluczowe: fluorowane chemikalia, PFC, PFOS, przemysł galwanotechniczny,ograniczanie emisji PFCDostęp do materiałów źródłowych:- Biblioteka Instytutu Mechaniki Precyzyjnej, www.imp.edu.pl, tel. 022/ 56 02 521- www.leuze-verlag.de6(21)

KARTA INFORMACYJNA BAT list. 2009Tytuł tłumaczony:Zapobieganie emisji Chromu(VI) i PFT w procesach galwanicznegochromowaniaTytuł oryginału:Vermeidung von Chrom(VI)- und PFT-Emissionen beim galvanischenVerchromenAutorzy: Sascha Dams, Klaus Szameitat – Leinfelden-EchterdingenŹródło:GalvanotechnikÄlteste Fachzeitschrift für die Praxis der Oberflächenbehandlung10/2009, Str. 2218-2224(Nr 10, Październik 2009, strony 2175-2426)www.leuze-verlag.deMiesięcznik w języku niemieckimCałkowite wyeliminowanie fluorowych środków powierzchniowoczynnych - PFT z procesówchromowania galwanicznego jest wciąŜ dyskusyjne. Skutecznym sposobem zapobieganiaemisji PFT w szczególności PFOS – sulfonianu czterofluorooctanu jest technologiachromowania galwanicznego w obiegu zamkniętym. Przy optymalizacji procesu płukania zzastosowaniem płuczek kaskadowych, odzysku elektrolitu chromowego, zuŜycie PFT jestznacznie ograniczone a stęŜenie ściśle kontrolowane i dokumentowane, gdyŜ cały elektrolit iwoda płucząca pozostają w obiegu. W tej technologii (CCP-Technology – Closed ChromiumPlating Technology) odzyskuje się takŜe energię cieplną. Koszty energii elektrycznej izuŜywanego kwasu chromowego oraz opłaty z tytułu odprowadzania ścieków są znaczniezredukowane, a tym samym produkcja staje się bardziej opłacalna.Słowa kluczowe: fluorowe środki powierzchniowoczynne, PFT, PFOS, chromowaniegalwaniczne w obiegu zamkniętym, CCP-Technology, optymalizacja płukaniaDostęp do materiałów źródłowych:- Biblioteka Instytutu Mechaniki Precyzyjnej, www.imp.edu.pl, tel. 022/ 56 02 521- www.leuze-verlag.de7(21)

KARTA INFORMACYJNA BAT list. 2009Tytuł tłumaczony:Przyjazne środowisku procesy lakierowaniaNowa linia lakiernicza w fabryce w Ujina/JaponiaTytuł oryginału:Umweltschonendes LackierverfahrenNeue Lackierstraße am Produktions-Standort Ujina/JapanŹródło:MetalloberflächeBeschichten von Kunststoff und Metall9/2009, Str. 26-27(Nr 9, Wrzesień 2009)www.metalloberflaeche.deMiesięcznik w języku niemieckimW trosce Japonii o zachowanie zasobów naturalnych i zmniejszenie obciąŜenia środowiskaprodukcją przemysłową, rozwój metod produkcyjnych podporządkowano jednemu celowi:wszystkie fabryki samochodowe Mazdy to zakłady wysokoefektywne i neutralne dlaśrodowiska.W zakładach Ujina, koło Hiroszimy, powstała nowa linia lakiernicza z zastosowaniem farb ilakierów na bazie wody. Zastosowana innowacyjna technologia Aqua Tech Paint System(trójwarstwowego powlekania) obniŜa emisję lotnych związków organicznych (LZO, ang.VOC) poniŜej i tak surowej wartości granicznej określonej ustawowo dla tych związków.Linia zuŜywa wyjątkowo mało energii oraz generuje stosunkowo małą emisję CO 2 .Równocześnie z dalszym polepszeniem jakości lakieru, obniŜono zuŜycie energii a emisjęlotnych związków organicznych ograniczono o dalsze 57%. Udział LZO w tym procesiewynosi 15 g/m 2 karoserii, co czyni go jednym z procesów o najniŜszym szkodliwymoddziaływaniu.(http://www.mazda-presse.de)Słowa kluczowe: LZO, VOC, ograniczenie zuŜycia energii, ograniczenie emisji CO 2 ,ograniczenie emisji lotnych związków organicznych, Aqua Tech Paint System, lakierowaniekaroserii, poziom emisji LZODostęp do materiałów źródłowych:- Biblioteka Instytutu Mechaniki Precyzyjnej, www.imp.edu.pl, tel. 022/ 56 02 521- www.metalloberflaeche.de8(21)

KARTA INFORMACYJNA BAT list. 2009Tytuł tłumaczony:High Solid zamiast lakierów na bazie wodyPowłoki BASF towarzyszą przemianom w europejskich fabrykach FordaTytuł oryginału:High Solid statt WasserbasislackeBASF Coatings begleitet Anlagenumstellung in europäischen Ford-WerkenŹródło:MetalloberflächeBeschichten von Kunststoff und Metall9/2009, Str. 28-29(Nr 9, Wrzesień 2009)www.metalloberflaeche.deMiesięcznik w języku niemieckimPrzedstawiono graficznie zestawienie poziomów emisji lotnych związków organicznych(LZO, ang. VOC) dla róŜnych technologii lakierowania karoserii w odniesieniu dogranicznych wartości określonych w prawie unijnym i niemieckim.Oceniono, Ŝe obniŜenie emisji LZO w zakładach Forda poprzez przestawienie produkcji nalakiery wodorozcieńczalne jest zbyt kapitałochłonne i wiąŜe się z daleko posuniętąprzebudową linii produkcyjnych. Wybrano rozwiązanie alternatywne i przeprowadzonomodernizację w celu efektywnego zastosowania wysokiej klasy lakierów o duŜej zawartościczęści stałych tzw. lakierów High Solid.Znacznie obniŜono poziom emisji LZO przy optymalnym zaangaŜowaniu środków. Wzakładach Forda w Saarlouis emisja LZO kształtuje się obecnie poziomie 35 g/m 2 karoserii.(http://www.basf-coatings.de)Słowa kluczowe: LZO, VOC, ograniczenie emisji lotnych związków organicznych, lakieryHigh Solid, lakierowanie karoserii, poziom emisji LZODostęp do materiałów źródłowych:- Biblioteka Instytutu Mechaniki Precyzyjnej, www.imp.edu.pl, tel. 022/ 56 02 521- www.metalloberflaeche.de9(21)

Tytuł tłumaczony:Wystarczy jedna warstwaPowłoka bezchromowa dla przemysłu samochodowegoTytuł oryginału:Eine Schicht genügtChromfreier Überzug für die AutomobilindustrieŹródło:MetalloberflächeBeschichten von Kunststoff und Metall9/2009, Str. 32(Nr 9, Wrzesień 2009)www.metalloberflaeche.deMiesięcznik w języku niemieckimKARTA INFORMACYJNA BAT list. 2009Z myślą o długotrwałym zabezpieczeniu przed korozją duŜych metalowych elementówopracowano w firmie Dacral S.A. Niemcy i przetestowano w automacie pilotaŜowym weFrancji preparat o nazwie Geomet 900. Preparat był wynikiem starań, które miały na celuopracowanie znakomitego zabezpieczenia antykorozyjnego, spełniającego wymagania:mniejsza grubość powłoki ochronnej, prostsza aplikacja i przyjazna środowisku formuła.Proces technologiczny jest kombinacją nakładania cynku, glinu i reakcji pasywacji. Preparatnie zawiera chromu, metali cięŜkich ani substancji podlegających zezwoleniu (REACH).Preparat występuje zawsze w dyspersji wodnej i zawiera niewielką ilość rozpuszczalnika, codaje nieznaczną emisję lotnych związków organicznych (LZO, ang. VOC).(http://www.dacral.de)Słowa kluczowe: przemysł samochodowy, powłoka bezchromowa, zabezpieczenie przedkorozją, REACH, Geomet 900, przyjazna środowisku formułaDostęp do materiałów źródłowych:- Biblioteka Instytutu Mechaniki Precyzyjnej, www.imp.edu.pl, tel. 022/ 56 02 521- www.metalloberflaeche.de10(21)

Tytuł tłumaczony:PodwyŜszyć wydajność i jakośćStrategia oczyszczania w przemyśle samochodowymTytuł oryginału:Effizienz and Qualität erhöhenReinigungsstrategien in der AutomobilindustrieŹródło:MetalloberflächeBeschichten von Kunststoff und Metall9/2009, Str. 43-45(Nr 9, Wrzesień 2009)www.metalloberflaeche.deMiesięcznik w języku niemieckimKARTA INFORMACYJNA BAT list. 2009Czystość części konstrukcyjnych ma wpływ na jakość produkcji, zuŜycie materiałów ipoziom emisji do środowiska, dlatego optymalizacja procesów technologicznych i właściwastrategia oczyszczania części i elementów skupia uwagę technologów i konstruktorów. Wwielu zakładach do standardowego wyposaŜenia naleŜą zintegrowane systemy automatów dowytwarzania, oczyszczania i obróbki części z moŜliwością szybkiego przeprogramowania idostosowania do nowych elementów czy zmian w produkcji. Coraz większą rolę odgrywaintegracja procesów, kontrola składu kąpieli i technicznej czystości elementów. Stosowaniealternatywnych metod czyszczenia przynosi obniŜenie kosztów produkcji. Przedstawionoszereg rozwiązań.(http://www.acp-micron.com, www.durr-ecoclean.de, www.leica-microsystems.com)Słowa kluczowe: przemysł samochodowy, oczyszczanie części, optymalizacja procesu,integracja procesów, obniŜenie kosztów produkcjiDostęp do materiałów źródłowych:- Biblioteka Instytutu Mechaniki Precyzyjnej, www.imp.edu.pl, tel. 022/ 56 02 521- www.metalloberflaeche.de11(21)

KARTA INFORMACYJNA BAT list. 2009Tytuł tłumaczony:Nie wymyślono nic nowegoWydajna produkcja w galwanotechniceTytuł oryginału:Das Rad nicht neu erfindenRessourceneffiziente Produktion in der GalvanotechnikAutor: Dipl.-Ing. Harald HoleczekŹródło:MetalloberflächeBeschichten von Kunststoff und Metall10/2009, Str. 57-58(Nr 10, Październik 2009)www.metalloberflaeche.deMiesięcznik w języku niemieckimNawet tam, gdzie stosuje się nowoczesne technologie galwaniczne i metody zarządzaniaistnieje potencjał dla jeszcze lepszego i oszczędniejszego wykorzystania materiałów orazenergii.W firmie Thoma we współpracy z instytutem IPA (Fraunhofer-Institut für Produkciontechnikund Automatisierung) zoptymalizowano procesy technologiczne chromowania technicznegopod kątem oszczędności surowców i energii elektrycznej. Wykorzystano ciepło odpadowe,podniesiono wydajność prądową procesu, przetestowano i zmieniono system zasilania anod.Udało się jednocześnie podnieść wydajność i jakość produkcji.(http://ipa.fraunhofer.de)Słowa kluczowe: optymalizacja procesu, oszczędność materiałów i energii, chromowanietechniczne, wydajność prądowa, zasilanie anod.Dostęp do materiałów źródłowych:- Biblioteka Instytutu Mechaniki Precyzyjnej, www.imp.edu.pl, tel. 022/ 56 02 521- www.metalloberflaeche.de12(21)

KARTA INFORMACYJNA BAT list. 2009Tytuł tłumaczony:Rozwój bezpiecznych dla środowiska galwanizerni w oparciu oracjonalizację zuŜycia wody i technologii oczyszczania ściekówTytuł oryginału:Sozdanie ekologicheski bezopasnogo galvanoproizvodstva na osnovieracjonalizacii vodootvedienia i reagentnogo metoda ochistki stokovDevelopment of Environmentally Safe Plating Shops on the Basis of RationalWaste Water Treatment TechnologyAutor: Vinogradov S.S.Źródło:Galvanotechnika i Obrabotka PoverkhnostiElectroplating & Surface TreatmentTom XVII No 3/2009 Moskva, Str. 24-29Kwartalnik w języku rosyjskim, tytuły i streszczenia równieŜ w języku angielskimW oparciu o analizę obecnego stanu galwanizerni w Rosji przedstawiono sposoby poprawyekologii w zakładach, które przy niewielkich nakładach środków w znacznym stopniupodniosą poziom ochrony środowiska. Przedstawiono szereg rozwiązań prowadzących doodzysku ponad 90% jonów metali cięŜkich w procesie produkcyjnym, a tym samym doobniŜenia ich stęŜenia w zuŜytych roztworach technologicznych i bardziej efektywnegooczyszczania ścieków galwanicznych.Zaprezentowane technologie i rozwiązania nadają się do wdroŜenia w większości średnich iduŜych galwanizerni w Rosji.Słowa kluczowe: ekologia w galwanizerni, ochrona środowiska, odzysk metali cięŜkich,oczyszczanie ścieków,Dostęp do materiałów źródłowych:- Biblioteka Instytutu Mechaniki Precyzyjnej, www.imp.edu.pl, tel. 022/ 56 02 52113(21)

Tytuł tłumaczony:Bezściekowe technologie galwaniczne(na przykładzie doświadczeń francuskiej firmy CORELEC)Tytuł oryginału:Bezstochnye tekhnologii v galvanike(na primere opyta francuskojj kompanii CORELEC)Plating Shop with Complete Water Recycling(Based on the experience of the French company CORELEC)Autor: Corrand Didier, Simonov E. L.KARTA INFORMACYJNA BAT list. 2009Źródło:Galvanotechnika i Obrabotka PoverkhnostiElectroplating & Surface TreatmentTom XVII No 3/2009 Moskva, Str. 30-34Kwartalnik w języku rosyjskim, tytuły i streszczenia równieŜ w języku angielskimOpisano wdroŜone we Francji bezściekowe technologie galwaniczne opracowane przez firmęCORELEC w parciu o wykorzystanie wody płuczącej w obiegu zamkniętym, przyzastosowaniu procesów odparowania i próŜniowej filtracji roztworów oraz odwadnianiaosadów w celu optymalizacji zuŜycia wody.Słowa kluczowe: bezściekowe technologie galwaniczne, woda płucząca w obieguzamkniętym, optymalizacja zuŜycia wody(http://www.corelec.fr)Dostęp do materiałów źródłowych:- Biblioteka Instytutu Mechaniki Precyzyjnej, www.imp.edu.pl, tel. 022/ 56 02 52114(21)

Tytuł tłumaczony:Wielozadaniowe narzędzie ‘zielonej’ chemii.Jeden produkt moŜe zastąpić kilka innych aby uprościć formulacjęTytuł oryginału:Green chemistry’s multi-purpose tool.One product can replace several others to simplify formulation.Autorzy: R. Gick, B. Schott, P. Kuchenbrod.Źródło:European Coatings Journal7-8/2009, Str. 20-24(Nr 7/8, Lipiec-Sierpień 2009, strony 1-58).www.european-coatings.comMiesięcznik w języku angielskimKARTA INFORMACYJNA BAT list. 2009W artykule opisano korzyści z zastosowania nowego wielofunkcyjnego produktuopracowanego przez firmę CABB GmbH i sprzedawanego pod nazwą handlową„Pribelance”. Opatentowany produkt jest bardzo poŜądany w ochronnych pokryciachprzyjaznych środowisku, jest oparty na olejku sosnowym i nie został zakwalifikowany jakolotny związek organiczny (LZO, ang. VOC). Jako dodatek wielofunkcyjny moŜe znaczącozmniejszyć lub nawet zastąpić jeden lub więcej powszechnie uŜywanych dodatków i tymsamym przyczynić się do zmniejszenia kosztów produkcji. ChociaŜ produkt ten nie jestklasyfikowany jako środek powierzchniowo-czynny, ma podobne właściwości, takie jakredukcja napięcia powierzchniowego i stabilizacja emulsji. MoŜe takŜe działać jako dodatekprzeciwpieniący i koalescent. Wyniki testów z róŜnymi powłokami wodnymi potwierdziłyuniwersalne zastosowanie tego produktu, mogącego zastąpić jednocześnie kilka składników oróŜnych funkcjach, co zasadniczo upraszcza proces formulacji. Ze względu na silniehydrofobowy charakter, nowy składnik moŜe być równieŜ uŜywany w pokryciachrozcieńczalnikowych w celu zwiększenia zawartości części stałych, polepszając właściwościwyrównujące przy jednoczesnym obniŜeniu zawartości organicznych związków lotnych.Słowa kluczowe: wielofunkcyjny dodatek w produkcji pokryć, dodatek przeciwpieniący,produkt z surowców naturalnych, korzyści dla środowiska, zmniejszenie kosztów produkcji,stabilizacji emulsji.Dostęp do materiałów źródłowych:- Biblioteka Instytutu Mechaniki Precyzyjnej, www.imp.edu.pl, tel. 022/ 56 02 521- www.european-coatings.com15(21)

KARTA INFORMACYJNA BAT list. 2009Tytuł tłumaczony:Proces elektroosadzania nanokompozytu Ni-W-B z elektrolituwinianowego jako alternatywa dla chromowania galwanicznego.Tytuł oryginału:Electrodeposition of Ni-W-B nanocomposite from tartrate electrolyteas alternative of chromium platingAutorzy: M. G. Hosseini, M. Abdolmaleki, S. A. Seyed Sadjadi, M. Raghibi Boroujeni, M. R.Arshadi, H. KhoshvaghtŹródło:Surface engineeringJuly 2009, Str. 382-388(Vol. 25, Nr5 , Lipiec 2009, strony 343-414).www.ingentaconnect.com/content/maney/sePeriodyk w języku angielskimStopy Ni-W i Ni-W-B stosowane są do wytwarzania mikrostruktury na powierzchni narzędzi.Amorficzne i nanokrystaliczne stopy Ni-W-B uzyskane elektrolitycznie mogą mieć takiewłaściwości uŜytkowe jak: bardzo dobre właściwości mechaniczne, wysoka twardość,wysoka odporność na korozję. Jako zamienniki dla powłok chromowych ich zaletą moŜe byćmniejsze ryzyko dla środowiska. W publikacji przedstawiono wyniki badań laboratoryjnychotrzymanych wysoko-wolframowych warstw amorficznego kompozytu Ni-W-B zopracowanego roztworu. Uzyskano zawartość wolframu w powłoce do 38 % wagowych przywydajności procesu osadzania do 38 % (trzy razy wyŜsza niŜ dla procesu elektroosadzaniachromu). Przeprowadzone elektrochemiczne badania korozyjne wskazują na dobrą odpornośćkorozyjną uzyskanych kompozytów (zawartość wolframu ok. 20 % wagowych w powłoce).Słowa kluczowe: powłoki kompozytowe, potencjalny zamiennik pokryć chromowych,badania wstępne elektroosadzania stopów Ni-W-BDostęp do materiałów źródłowych:- Biblioteka Instytutu Mechaniki Precyzyjnej, www.imp.edu.pl, tel. 022/ 56 02 521- www.ingentaconnect.com/content/maney/se16(21)

KARTA INFORMACYJNA BAT list. 2009Tytuł tłumaczony:Następna generacja systemu do precyzyjnego oczyszczania i obróbkikońcowej elementówTytuł oryginału:Next generation precision cleaning and product finishing systemAutor: K. WilsonŹródło:MFN Metal Finishing NewsSeptember 2009, Str. 10-11(Vol. 10 , Wrzesień 2009, strony 1-80).www.mfn.liDwumiesięcznik w języku angielskimCold Jet - wiodąca firma na rynku przedstawia nowy system: „i 3 MicroClean” doniskotemperaturowego oczyszczania powierzchni przy uŜyciu drobin zamroŜonego CO 2 .System ten zapewnia odpowiedzialne dla środowiska, szybkie i bezpieczne czyszczenie orazobróbkę powierzchni z tworzyw sztucznych. W nowym urządzeniu zastosowano rozwiązaniaumoŜliwiające zmniejszenie potrzebnej ilości suchego lodu z jednoczesnym jegorecyklingiem, zmniejszenie czasu procesu oraz redukcję kosztów obróbki i ilościpowstających odpadów.Słowa kluczowe: odpowiedzialne dla środowiska czyszczenie i obróbka powierzchni ztworzyw sztucznych, zmniejszenie kosztów procesu, zmniejszenie ilości odpadów.Dostęp do materiałów źródłowych:- Biblioteka Instytutu Mechaniki Precyzyjnej, www.imp.edu.pl, tel. 022/ 56 02 521- www.mfn.li18(21)

KARTA INFORMACYJNA BAT list. 2009Tytuł tłumaczony:Zalety ulepszonej konstrukcji turbiny do obróbki strumieniowościernejWysokowydajna praca, krótszy czas procesu produkcji i mniej naprawTytuł oryginału:Wheel blast turbines with many advantagesHighly efficient blast jobs, shorter production processes and less maintenanceAutorzy: A. Gielen, L. RuttenŹródło:MFN Metal Finishing NewsSeptember 2009, Str. 26-27(Vol. 10 , Wrzesień 2009, strony 1-80).www.mfn.liDwumiesięcznik w języku angielskimUlepszona konstrukcja łopatek turbiny do obróbki strumieniowo-ściernej zwiększa szybkośćnadawaną ścierniwu do 160 m/s, co poprawia sprawność urządzenia nawet o 15 % zjednoczesnym zmniejszeniem zuŜycia powierzchni łopatek i nagrzewania się urządzenia.Odpowiedni kształt łopatek pozwala na zmniejszenie momentu obrotowego turbiny przyzachowaniu wysokiej sprawności procesu. Daje to wymierne korzyści w postaci skróceniaczasu procesu, zmniejszenia kosztów eksploatacji i napraw urządzenia.Słowa kluczowe: nowa konstrukcja łopatek turbiny do śrutowania, wyŜsza sprawnośćurządzenia, zmniejszenie kosztów eksploatacji i napraw, skrócenie czasu procesuDostęp do materiałów źródłowych:- Biblioteka Instytutu Mechaniki Precyzyjnej, www.imp.edu.pl, tel. 022/ 56 02 521- www.mfn.li19(21)

KARTA INFORMACYJNA BAT list. 2009Tytuł tłumaczony:Ultradźwiękowa sonochemia - bardziej ekologiczne podejście domodyfikacji powierzchni?Tytuł oryginału:Ultrasound Sonochemistry - A more sustainable approach to surfacemodification?Autor: A. CobleyŹródło:Surface engineeringNovember 2009, Str. 559-564(Vol. 25, Nr8 , Listopad 2009, strony 557-638).www.ingentaconnect.com/content/maney/sePeriodyk w języku angielskimOpisano wykorzystanie ultradźwięków do trawienia powierzchni jako zamiennikatradycyjnych ‘mokrych’ technik wymagających duŜego zuŜycia wody i produkującychniebezpieczne odpady. Jest to teŜ tańsza alternatywa dla nowoczesnych, ale kosztownych ienergochłonnych technik. W technice sonochemicznej modyfikacji powierzchniwykorzystano kawitację akustyczną do trawienia lub chemicznej modyfikacji powierzchni wwodzie. Technikę tę uŜyto do trawienia powierzchni tworzyw sztucznych.Słowa kluczowe: sonochemiczna modyfikacja powierzchni, kawitacja akustyczna, trawieniepowierzchni tworzyw sztucznych, alternatywa tradycyjnych ‘mokrych’ technik, mniejszezuŜycie wody, tańszy zamiennik dla kosztownych i energochłonnych nowoczesnych metod.Dostęp do materiałów źródłowych:- Biblioteka Instytutu Mechaniki Precyzyjnej, www.imp.edu.pl, tel. 022/ 56 02 521- www.ingentaconnect.com/content/maney/se20(21)

KARTA INFORMACYJNA BAT list. 2009Tytuł tłumaczony:Nowe urządzenie do niskotemperaturowej obróbki powierzchni zwykorzystaniem cząsteczek CO 2Tytuł oryginału:A New Device for Blasting with CO 2 - ParticlesŹródło:MFN Metal Finishing NewsNovember 2009, Str. 12(Vol. 10 , Listopad 2009, strony 1-80).www.mfn.liDwumiesięcznik w języku angielskimOpisano prototyp urządzenia do niskotemperaturowej obróbki strumieniowo-ściernejdrobinkami stałego CO 2 w postaci śniegu. Nowa konstrukcja dyszy pozwala na uzyskanielepszej jednorodności strumienia i mniejsze zuŜycie powietrza. Nowe urządzenie produkujedrobiny suchego lodu z ciekłego CO 2 , co znacznie ułatwia przechowywanie i zmniejszeniestrat CO 2 i pozwala na zautomatyzowanie procesu. Urządzenie cechuje lepsza skuteczność wstosunku do klasycznej metody wykorzystującej płatki stałego CO 2 . Nowe urządzenie nadajesię do obróbki delikatnych powierzchni, np. tworzyw sztucznych.(www.ipal.de)Słowa kluczowe: obróbka powierzchniowa tworzyw sztucznych, niskotemperaturowaobróbka strumieniowo-ścierna drobinkami stałego CO 2 .Dostęp do materiałów źródłowych:- Biblioteka Instytutu Mechaniki Precyzyjnej, www.imp.edu.pl, tel. 022/ 56 02 521- www.mfn.li21(21)