Zarządzanie WYKŁAD V - Wydział Zarządzania
Zarządzanie WYKŁAD V - Wydział Zarządzania
Zarządzanie WYKŁAD V - Wydział Zarządzania
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Akademia Górniczo-HutniczaPlan wykładu<strong>Wydział</strong> <strong>Zarządzania</strong><strong>Zarządzanie</strong>kierunek: <strong>Zarządzanie</strong> i Inżynieria Produkcji<strong>WYKŁAD</strong> VIstota i rodzaje decyzjiWymogi stawiane decyzjomModele podejmowania decyzjiSystemy wspomagania decyzjidr Rafał Kusa, <strong>Zarządzanie</strong>, Wykład Vdr Rafał Kusa2Podejmowanie decyzjiDecyzje normalizujące i regulacyjnePodejmowanie decyzji jest aktem świadomegowyboru jednego spośród co najmniej dwóchmożliwych rozwiązań jakiegoś problemu.Decyzja – wybór jednego z możliwych w danejsytuacji wariantów działaniaSytuacje decyzyjne cechuje istnienie wielumożliwych sposobów działania oraz przymuswybrania jednego z nich (gdyż nie jest możliwarównoczesna realizacja wszystkich lub kilkusposobów działania)dr Rafał Kusa, <strong>Zarządzanie</strong>, Wykład V3Decyzje normalizujące określają misję, cele izadania organizacji oraz ramowe zasadypostępowania uczestników.Decyzje regulacyjne wynikają z funkcji kontrolikierowniczej i mają doprowadzić do osiąganiazamierzonych celów i zadań.Rozwiązywanie problemów decyzyjnych normalizującychwymaga analiz, niekiedy prac o charakterze badańnaukowych.Podejmowanie decyzji regulacyjnych najczęściej macharakter rutynowy i sformalizowany.dr Rafał Kusa, <strong>Zarządzanie</strong>, Wykład V4Decyzjestrategiczne, taktyczne i operacyjneMetody jakościowe i ilościoweDecyzje strategiczne oznaczają wybory istotnych dladanej organizacji celów i kierunków działaniarealizowanych w dłuższych okresach czasu.Decyzje taktyczne określają wybory metody, sposobu itechniki działania umożliwiające realizację wybranegocelu i kierunku działania strategicznego.Decyzje operatywne to podejmowane na bieżącodecyzje regulujące przebiegi działań organizacyjnychzgodnie z przyjętymi celami, kierunkami i metodamidziałania.dr Rafał Kusa, <strong>Zarządzanie</strong>, Wykład VKierunek ilościowy bazuje na metodachstatystyczno-matematycznych. Jedną z wypracowanych wjego ramach metod optymalizacji decyzji są badaniaoperacyjne.Psychologiczna i socjologiczna teorii decyzji wypracowałamiędzy innymi wnioski, że decyzje podejmowane zespołowosą lepsze od indywidualnych i że pracownicy lepiejwykonują decyzje, jeżeli uczestniczą w ich podejmowaniu.Ogólna teoria decyzji (R. Ackoff, I. Bross, H. Simon) kładzienacisk na racjonalność decyzji podkreślając, że decyzjajest rezultatem świadomego, nielosowego(nieprzypadkowego) wybierania jednego spośród zbiorumożliwych wariantów rozwiązania problemu decyzyjnego.dr Rafał Kusa, <strong>Zarządzanie</strong>, Wykład V561
Wymogi stawiane decyzjomModelowanie i preparacjaKażda decyzja musi spełniać następującezasadnicze postulaty:• modelowania,• preparacji,• antycypacji,• ekonomizacji.dr Rafał Kusa, <strong>Zarządzanie</strong>, Wykład VPostulat modelowania procesów decyzyjnych oznacza, że każdadecyzja musi zawierać cztery podstawowe etapy:– rozpoznanie problemu decyzyjnego,– ustalenie wariantowych rozwiązań problemu,– przewidywanie i ocena wyników każdego wariantu,– wydanie decyzji i kontrola realizacji.Postulat preparacji (przygotowania) decyzji określa wymogi jakościinformacji niezbędnych do podjęcia decyzji. Dobra informacjapowinna być:– istotna dla danego problemu decyzyjnego,– prawdziwa i nie obciążona błędem,– nieprzypadkowa i możliwa do sprawdzenia.dr Rafał Kusa, <strong>Zarządzanie</strong>, Wykład V78Antycypacja i ekonomizacjaDecyzje programowane i nieprogramowanePostulat antycypacji skutków decyzji nakłada na decydentaobowiązek wszechstronnego przewidywania i analizy skutkówpodejmowanych przez niego decyzji. Przy tych przewidywaniachprzyjmowane są najczęściej założenia:– niezmienności przebiegu zjawisk w czasie,– obserwowania tendencji wzrostowej lub spadkowej,– alternatywy cyklicznego powtarzania się zjawisk,– uzależnienia (asocjacji) dwu lub więcej zjawisk od siebie,– tworzenia analogii przebiegu poznanych już wcześniej zjawisk,– możliwości określenia prawdopodobieństwa zaistnienia wyniku.Wreszcie postulat ekonomizacji decyzji wymaga:– przestrzegania zasady ekonomiczności działania, czyli dążenia donajwiększego wyniku przy określonych nakładach albo osiągnięciaoczekiwanego wyniku przy minimalnych nakładach;– maksymalizacji wyników pozytywnych (takich jak: wydajność pracy,stopień wykorzystania maszyn, wielkość sprzedaży, zysk) albominimalizacji: kosztów wytwarzania, strat czasowych, zużyciasurowców, itp.;– utrzymania rozsądnej relacji między kosztami podejmowania irealizacji decyzji a przewidywanymi efektami, które ma przynieść.dr Rafał Kusa, <strong>Zarządzanie</strong>, Wykład V9Decyzje programowane – podejmowane zgodnie z zapisanymi lubprzyjętymi zwyczajowo zasadami, ułatwiającymi podejmowaniedecyzji w powtarzających się sytuacjach. Na przykład załatwieniereklamacji przez zwrot towarów można załatwić według ustalonejprocedury, podobnie przy ustalaniu wynagrodzenia nowoprzyjętego pracownika kierownik posługuje się obowiązującymi wdanej firmie stawkami płac dla wszystkich stanowisk. Dlarozwiązywania rutynowych problemów w organizacji ustalone sąrutynowe procedury podejmowania decyzji.Decyzje nieprogramowane – dotyczą problemów nierutynowych,nietypowych lub wyjątkowych, np. lokalizacja nowego punktusprzedaży detalicznej, wprowadzenie nowego wyrobu czyzastosowanie nowej technologii. W każdym takim procesiedecyzyjnym kierownicy muszą analizować niepewność związanąz możliwymi kierunkami działania i dobrać optymalny poziomryzyka.dr Rafał Kusa, <strong>Zarządzanie</strong>, Wykład V10Racjonalny model podejmowania decyzjiTeoria ograniczonej racjonalności decyzji1. ZBADAJ SYTUACJĘ- zdefiniuj problem- ustal przyczyny- określ cele4. WDRÓŻ DECYZJĘI SPRAWDZAJ WYNIKI- zaplanuj wdrożenia- zrealizuj plan- sprawdzaj skutkii wprowadzaj korekty2. WYSZUKAJ MOŻLIWEROZWIĄZANIA- szukaj twórczych rozwiązańi na razie ich nie oceniaj3. OCEŃ MOŻLIWE KONCEPCJEI WYBIERZ NAJLEPSZE- oceń wartość rozwiązań- wybierz najlepszedr Rafał Kusa, <strong>Zarządzanie</strong>, Wykład V11Teoria ograniczonej racjonalności decyzji wskazuje, żedecydenci muszą sobie radzić z niedostateczną informacjąo istocie problemu i możliwych jego rozwiązaniach oraz zbrakiem czasu i pieniędzy na zebrane pełniejszychinformacji, jak również niemożnością zapamiętania dużejliczby informacji i ograniczeniami własnej inteligencji.Zamiast poszukiwana rozwiązań doskonałych kierownicypozostają przy takich, które zaspokajają ich potrzeby wwystarczającym stopniu. Zamiast dążyć do optymalizacji(maksymalizacji lub minimalizacji wyniku przyjętego jakokryterium decyzyjne), czyli kontynuować poszukiwania doczasu znalezienia rozwiązania najlepszego z możliwych,kierownik-decydent aby być skutecznym, podejmujedecyzje zadawalające pamiętając zawsze o podstawowychcelach organizacji.dr Rafał Kusa, <strong>Zarządzanie</strong>, Wykład V122
Systemy eksperckieSystemy eksperckie są jedną z form sztucznejinteligencji. Są one jednoznacznie zorientowane naużytkownika. Odpowiadają nie tylko na jego pytania,ale mogą mu podpowiadać, zadawać pytania,diagnozować problemy, zalecać rozwiązania iuzasadniać swoje diagnozy.dr Rafał Kusa, <strong>Zarządzanie</strong>, Wykład VSchemat procesuinformowaniakierownictwa ipodejmowaniadecyzjidr Rafał Kusa, <strong>Zarządzanie</strong>, Wykład V1920Przykładowe pytania egzaminacyjne1. Przedstaw cechy sytuacji decyzyjnej.2. Co określają decyzje normalizacyjne?3. Co określa postulat preparacji decyzji?4. Co to jest decyzja programowana?5. Przedstaw etapy racjonalnego modelu podejmowaniadecyzji.6. Przedstaw założenia teorii chaosu.7. Omów zadania systemu informowania kierownictwa.dr Rafał Kusa, <strong>Zarządzanie</strong>, Wykład V214