13.07.2015 Views

Bisaya - philippinerevolution.net

Bisaya - philippinerevolution.net

Bisaya - philippinerevolution.net

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Transform your PDFs into Flipbooks and boost your revenue!

Leverage SEO-optimized Flipbooks, powerful backlinks, and multimedia content to professionally showcase your products and significantly increase your reach.

28niini nga isyu oktubre 2010Editoryal1 Si Noynoy, ang Kamag-Anak Inc. ug ang mga Multinasyonal25781112141617Pulang NataranAng Nagkagidlay nga Kahimtang sa Kinaiyahan sa Atong RehiyonWa nay Inga si UngiLandslide!Ang Pagpanalipod sa Kinaiyahan Kabahin sa Pag-alagad sa KatawhanKasfala!Tapuson ang Monopolyo Kapitalismo aron Mapakgang ang Climate ChangeIRRI: Walay Pulos sa Pagsulbad sa KagutomAlayonBarugananMabuhi ka pa, Ka Daniel1920Sa mga Tunob ni Ka AsyoPamahayag Kabahin sa Militarisasyon sa FarSouth MindanaoHingpit Natong Suklan ang Dangan sa Atong Kinabuhi121921isyu kabahin sa kinaiyahan2123241015222628Kinabuhing GerilyaAy, Kahumot sa Kapi ni Buyag Maria!Nutrisyon ug Herbal alang sa Himsog nga Pulang ManggugubatNag-uros-uros (Neps ang BF Ko / Neps ang GF Ko)Kasikas sa KakognanBungkagon ta ang ilang MinahanLimang Taon Isang IglapDidto sa Mlang North CotabatoTestigo ang Liboan ka mga MataSulat Gikan sa SonaDear Ka EgongA n g ASDANG! g i m a n t a l a s a Na t i o n a l De m o c r a t i c Fr o n t -Fa r S o u t h Mi n d a n a oIstap. Mga Manunulat. Ka Efren, Mariflor Verdad, Dencio Madrigal, HermogenesGorospe, Ka Lucas, Jero Zed San Juan, Ka Wenart, Rosindo Saban, April Jo Monterosa,Totsie Alejandro, Yeel Aruwangan, Eliana Renante, Gian Namnama, Art Lorenzo, KaHiyas, Landay Baweh, Ka Rita Amistad, Angelika Montenegro. Drowing ug Litrato.Remrem, Ka Lucas, Chuck Nourish. Disenyo/Layout. Angelika MontenegroKONTRIBYUTUR. Sinulat. Ka Gerone, Ka Marne, Ka Mario, Ka Nix, Ka Yon, Ka Saming.Drowing. Ka Silver • Pasalamat. Jose Maria Sison, Ang Bayan, Ka Parts Bagani


EditoryalSi Noynoy, ang Kamag-Anak Inc.ug ang mga MultinasyonalWala pa gani miabot angunom ka bulan, mailhanna nato ang tinuodnga kolor ni PresidenteBenigno Aquino III ---pabor sa iyang mga paryente ug higala ugsunod-sunurang itoy sa mga langyawngmonopolyo kapitalista. Dinhi sa atong rehiyonsa FarSouth, maklaro nato kini dihasa paturatoy nga paglapad sa mga kumpanyaug katigayonan nga gipanag-iya o kontroladosa Kamag-anak Inc.Unsa kini nga mga kumpanya? Nagunamao ang halapad nga mga plantasyonug minahan nga nailog sa uyoan ni Noynoynga si Eduardo Danding Cojuangco. Daladalaang ngalan sa San Miguel Corporation,si Cojuangco paspas nga naka-angkonsa mga minahan sa South Cotabato, SultanKudarat ug sa probinsya sa Sarangani. Angmaong mga minahan nga ginganlag DagumaAgro Minerals nag-unang tinubdansa coal para sa planta sa kuryente nga planongtukuron ni Cojuangco sa General Santos.Anaa usab ang Looc Mining sa lungsodsa Malapatan ug Alabel alang sa nagkalainlaingminerals sama sa shale, copper, bulawan,ubp.Nasayod ang tanan nga ang coal firedpower plant usa sa labihan ka hugaw ngaindustriya nga makadaot sa kinaiyahanug sa panglawas sa katawhan. Usa kinika tinubdan sa “greenhouse gases” ngahinungdan sa global warming o pag-initsa kalibotan. Sa mga industriyalisadongnasud sama sa USA, hinay-hinay nangginapasirad-an ang mga coal fired powerplants tungod sa kadaut sa kinaiyahan ngadulot niini. Apan nagpakabuta-bungol kiningsi Cojuangco sanglit daku na sab angginansyang iyang makuha gikan sa maongproyekto. Wala siya natagbaw sa liboanka ektaryang sagingan ug manggahan ngaiyang gipanag-iya dinhi sa FS. Dili pasigokaniya ang San Miguel, Purefoods, Magnolia,B-Meg, del Monte, Cosmos, PhilippineStock Exchange, ug daghan pang uban.Gawas kang Danding Cojuangco,klarong gipaboran usab ni Noynoy anguban pang dagkung burgesyang kompra-Kab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o ndor nga sagabay sa mga monopolyonglangyaw sama nilaAlcantara-Dominguez,Lorenzo, Antonio Soriano,Claude Bautista,ang Kenramug Agumil ug angmga Gutianonsa Filinvest ngananag-iya sa halapadnga katubohansa Davao delSur.Walay kalainanang mga palisiyani AquinoIII sa mga nangagingpresidentekalabot sa pagbaligyasa Pilipinas ngadto sa mga langyawngmultinasyonal. Sa atong rehiyon klaroang suporta sa Malacanang niini nga mgakumpanya nga grabeng nagpahimulos sakatawhan ug sa atong natural nga rekurso– pananglitan ang Dole-Stanfilco ug angXstrata-SMI.Bisan kun kusog nga gibabagan sa mgamasa, sa simbahan, sa LGU, ug sa mga rebolusyonaryongpundok ang dinagkungpagmina sa Xstrata-SMI tungod sa grabengkadaot nga idulot niini, walay pagpakabanaang gubyerno nga paundangon ang kumpanyaug ibasura ang Philippine Mining Actof 1995. Kini nga balaod ang gahatag ogkatungod sa mga langyaw nga magminasa atong kayutaan ug limason ang atongnatural nga bahandi. Nanghambog pa angtaga Xstrata nga bisan kun unsaon pagbabagsa lokal, walay makapakgang kanilasanglit naa may pagtugot ang nasudnongpamunuan.Bugti niining tanan mao ang atong patrimonyaug ang kaugmaon sa atong mgasumusunod.Pait gyud hunahunaon nga mismongang Armadong Kusog sa Pilipinas kon AFPang nangusog aron ipadayon ang pagtunhayniini nga kumpanya. Sukad sa pagsugodsa Xstrata SMI, walay puas nga mgaoperasyong militar ang gilunsad sa 27th IB,39th IB, 72nd Cadre Bn ug Task Force Kitacosa mga lugar nga nagpalibot sa minahan.Sa kasamtangan, mismo ang 1002nd Brigadesa 10th ID – Philippine Army ang galunsadog operasyong militar aron maghatagog kasamok, hadlokon ang mga molupyoug abogon ang katawhan aron tawhay ngamakaopereyt ang Xstrata-SMI.Dungan-dungan niini, sa mga lungsodsa Tulunan, Mlang ug Makilala, nagalunsadusab ang 57th IB sa 6th ID og operasyongmilitar aron usab panalipdan ang mgaplantasyon sa saging sa Dole-Stanfilco.Ginalutos ang tanan nga nagasupakug nagababag niini nga mga kumpanyaug gihinganlan sila’g mga “terorista, mgakomunista ug mga NPA nga angay kuno pamatyon.”Apan dili ug dili madawat sa katawhannga kanunay na langsilang tamakan, pasipad-an,ug pahimuslan. Samtang nagkakusogang pasismo sa mgaberdugong militar, magkakusog usab angpagsukol ug pagbabag sa katawhan. Magkakusogang tinuod nga sundalo sa kabus,ang Bagong Hukbong Bayan. Magkalapadug magkaigting ang armadong rebolusyonnga motapos sa paghari sa mga imperyalistaug lokal nga nagharing hut-ong samasa pamilya Cojuangco-Aquino ug Kamaganak,Inc. «Oktubre 2010 ASDANG!1


Pulang NataranAng Nagkagidlay nga Kahimtangsa Kinaiyahan sa Atong Rehiyonni Ka EfrenBahandianon ang atong rehiyon. Diliikalilong nga paigo ang natural ngabahandi niini aron mahaw-as ta sagrabeng kalisud ug kawad-on. Aniadinhi ang tabunok nga kayutaan;kita ang gihinganlag “rice granary” sa Mindanao.Apan nagpadayon hangtud sa kasamtangan angdugay nang pagpahimulos sa pipila sa atong naturalnga bahandi. Nagpadayon ang pagpasagadsa pag-amping sa atong ecosystem ug ang pagpahamtangsa mga palisiyang nakadaot sa nasudnongpatrimonya. Nabutang sa peligro ang atongkayutaan, katubigan, mga nagkadaiyang tanomug kahayopan. Kun magpadayon kini, unsa paymahabilin para sa atong mga anak ug apo?”Apan dili ug dilina magpakahilomang katawhan.Ang pakigbisogalang sa kinaiyahanpakigbisog usabalang sa kaayohanug interes sakatawhan.”2 ASDANG! Oktubre 2010 Kab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o n


Pulang NataranAng Nagkagidlay nga Kahimtang sa Kinaiyahan sa Atong RehiyonPagkahanaw sa mga LasangWala nay nahibiling lasang sa Far South. Gihurotna sa pamilya Antonino, Alcantara, Elizalde, Habaluyas,ug uban pang mga logger ang mga lasang dinhi.Kasagaran, kogon na lang ang makita sa halapad ngakabukiran sa atong rehiyon. Sa tibuok Pilipinas, kun270,000 km kwadrado ang lasang niadtong 1898, karonmokabat na lang kini og 8,000 km kwadrado.Misamot kini sa panahon ni Arroyo nga mipadaplinsa mga logban ug naghatag og permit alang sa23 commercial logging ug Integrated Forest ManagementAgreement (IFMA) gikan tuig 2001-2004 ngamay total gidak-on nga 191,250 ektarya. Tungod niini, grabeng nabulabog ang mga kahayopan sa mga lasang ngadinhi lang makita sa atong nasud sama sa monkey-eating eagle, Philippine tarsier, tamaraw, upat ka klaseng bao(green sea, hawksbill, olive ridley, ug leatherback), Philippine crocodile (buaya), sinarapan, ug duha ka speciesa butterfly (alibangbang), ang Cebu warty pig, Panay flying fox, ug Chapman’s fruit bat.Ang Bulol Lumot nga usa sa nahibiling “canopy forest” natugaw usab pagsugod sa eksplorasyon sa Xstrata-SMI. Nabulabog ang kahayopan ug nangadaot ang mga pananom dinhi.Paggamay sa mga Yutang AgrikulturalNagkagamay ug nagkawala anggiangkon nga yuta sa mga mag-uumatungod sa agresibong ekspansyon samga agrikorporasyon sama sa DoleStanfilco, Agumil Palm Oil, AMSoriano,Sumitomo Fruits, CojuangcoBanana Plantations, Pinol rubberplantations, Gutianon Sugarlandsug uban pang produktong pang-eksport.Ang kanhi halapad nga kayutaannga gigahin alang sa humayug mais na-convert ngadto sa mgaplantasyon nga nakapagamay saproduksyon sa pagkaon sa rehiyon.Misamot pa kini nga kahimtangtungod sa palisiya nga globalisasyonkun diin ginahansak sa atongmerkado ang mga surplus nga produktogikan sa gawas sama sa humay,gulay ug ubp. Inay tabanganang Pilipinong mag-uuma nga makasugakodsa krisis pinaagi sa subsidyongagrikultural, mas gipaboranna man hinoon ang mga multinasyonal.Gikan sa exporter og bugas,nahimo na kitang numero unongimporter niini. Ug ang nakaparatkay ginegosyo pa kini sa pipila kamga burukrata ug rice cartel ngamaoy nagkontrola sa industriya sahumay ug mais.Lain pang hulga mao ang biofuelkun diin imbes nga igahin ang yutaalang sa pagmugna og pagkaon, gipatamnanna man hinoon og jatropha(tuba-tuba) aron itubil sa mgasalakyan ug sa makina. Sa makausapa, gihimo na sab tang instrumentosa imperyalista aron kita ang motubagsa ilang panginahanglan sanglitdili nila makontrol ang inmdustryasa lana didto sa Middle East.Pagkawkaw sa mga MineralesMatud pa sa mga surbey, mokabat sa 30% sa kayutaansa Pilipinas adunay depositong mineral nga naglangkobsa 13 metallic ug 29 non-metallic minerals. Saatong rehiyon, halos tanang erya nato adunay depositongmineral ug hilabina sa quadriboundary sa SouthCotabato, Sultan Kudarat, Davao del Sur ug Sarangani.Kun ang katawhan pa lang ang tinuod nga nagkontrolasa natural nga bahandi sa nasud, datu na unta kita ugwalay maglisud lisud. Apan sa balaod nga gipakanaogsa ato, sama sa Mining Act of 1995, ang langyaw naman hinoon ang dunay katungod sa atong bahandi.Labing dautan mao ang paghari sa Xstrata-SMI ngamaoy nipuli sa Western Mining kaniadto. Ang Xstratakaron adunay mining concession nga kapin 50,000 (apanang target 99,000) ektarya (apil na ang sa Hillcrest) uggitarget nga magsugod na sila sa open pit mining ningmosunod nga katuigan. Kun mahitabo kini, grabengKab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o nmaapektohan ang lima ka mayor nga dagkung suba sarehiyon, mga irigasyon sa halapad nga kahumayan saDavao del Sur, madaut ang Malalag Bay ug mawad-agpanginabuhian ang liboan ka mga mag-uuma ug lumadnga nagpuyo sulod mismo sa mining site.Sa laing bahin sa rehiyon sama sa Bagumbayan ugNed sa South Cotabato anaa usab ang mga coal minessa San Miguel Corporation ug ang Looc Mining sa Malapatanug Alabel sa Probinsya sa Sarangani nga iyagihapon sa SMC. Kini ang mga naga-opereyt na sa pagkakaron.Anaa pay laing kapin gatos ka mga aplikasyonsa pagmina nga anaa karon sa Mines and GeosciencesBureau. Sa kinatibuk-an adunay 24 Priority MiningProjects nga naglangkob sa 176,005 ektarya nga anaasa Cordillera, Southern Mindanao, ug rehiyon sa Caraga.Kini nga mga priority projects kontrolado sa mgamultinasyonal nga dagkung kumpanyang langyaw.Oktubre 2010 ASDANG!3


Pulang NataranAng Nagkagidlay nga Kahimtang sa Kinaiyahan sa Atong RehiyonNagkagamay ug Nagkahugaw nga KatubiganSamtang tugob ang atong nasud sa mga tinubdan sa tubignga mamahimong gamiton alang sa industriyal, transportasyon,ug mga panginahanglan sa mga lumulupyo, padayon nganagkahugaw ang atong katubigan. Sa 158 ka mga mayor ngasuba sa nasud, walay bisan usa niini ang mahimong gamitonisip tubig ilimnon ug ang 16 niini maingon nga “biologicallydead” o wala nay mga isda o tanom nga nabuhi dinhi.Nahiagom ang atong katubigan sa grabeng polusyon tungodsa walay puas nga paglabay dinhi og mga basura gikan saindustriya ug ilabina gikan sa pagmina, paglogging ug damconstruction.Sa Clean Water Act nga gipahamtang sa rehimeng Arroyo,mas gihatagan ang pipila ka gamhanang pamilya og pabornga ipribatisa ang tinubdan sa tubig ug negosyohon kini.Gihatagan usab niini og katungod ang mga industriya nga maghugaw hugaw sa katubigan basta kuno mobayadsila. Ang Mining Act of 1995 nagahatag usab og water rights ngadto sa mga kumpanya sa pagmina.Hulga sa Kadagatan ug mga BaybayonAnaa sa FarSouth ang usa sa pinakabahandianongkadagatan. Ania dinhi ang tuna capital of the Philippines.Sa Gensan, mokabat sa kapin 150,000 ka tawo angdirektang nabuhi gikan sa industriya sa tuna. Apanang atong isda, kining tanan padulong sa paspas ngapagkahanaw ug pagkahurot.Ang sobrang pagpangisda (overfishing) sa mga dagkungtrawlers, purseiners, ug uban pang langyaw ngadagkung pangisda ang nakadaut sa kadagatan sa Pilipinas.Sa miaging 50 ka tuig, halos 90% sa atong isda angnahurot. Kapin sa 32 ka klase sa isda anaa sa kritikal ngakahimtang ug ang 29 niini posibleng mahanaw (extinct).Ang abli nga palisiya sa gubyerno sa Pilipinas samasa Treaty of Amity, Commerce and Navigation tali sagubyernong Hapon niadtong 1973 nakatukmod sa grabengpagpangisda sa mga langyaw, ilabina ang mgaHapones ug dayon ang mga kumpanyang US, Australian,ug Canadian. Karon gisundan pa kini sa kasabutangJPEPA (Japan-Philippine Economic Partnershipand Agreement).Dungan niini ang pagmonopolyo sa aquakultura sapipila ka mga DBK sama sa pamilya Alcantara-Dominguezdinhi sa atong rehiyon ilabina nga ang Agriculturaland Fisheries Modernization Act (AFMA) nahimongdalan alang sa pagprodyus og isdang pang-eksport.Paglutos ug Pagpatay sa mga Nagpakabana alang sa KinaiyahanNiadtong Marso 2009 gipatay ang usa sa mga lider sa kalihokanalang sa pagprotekta sa kinaiyahan nga si Boy Billanessa mga tawong nagsakay sa motorsiklo, pila ka metros gikansa istasyon sa pulis sa palengke sa Koronadal City. Niadtong2007, gipatay usab si Atong Pacaide sa poblacion sa Digos. SiAtong usa usab ka nagpakabana alang sa kinaiyahan ug sa katawhanglumad ug mag-uuma nga labing naigo sa nagkagrabengkahimtang sa katawhan. Hunyo 2007 gidagit si Jingjing Cardinonga provincial coordinator sa Bayan Muna ug naila gihaponnga tigpanalipod sa kinaiyahan ug sa katawhan. Anaa usabang mga pagmasaker sa upat ka mga kauban niadtong nagsugodsugod pa ang SMI. Hangtud sa kasamtangan nga wala namanunta si Gloria Arroyo, nagapadayon gihapon ang grabengpagpig-ot ngadto sa mga tawo ug pundok nga nagpakabana.Apan dili ug dili na magpakahilom ang katawhan. Ang pakigbisogalang sa kinaiyahan pakigbisog usab alang sa kaayohan ug interessa katawhan. Ang tanang dinaugdaug nagaasdang aron panalipdanang atong patrimonya ug babagan ang mga hakog nga kumpanyanglangyaw nga nagakawkaw sa atong natural nga bahandi. «4 ASDANG! Oktubre 2010 Kab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o n


Pulang NataranWa nay Inga si UngiU“ Ungi, nia na ko, pasabsabon tikakaron sa daplin sa sapa aron maayonang imong gibati, mag-ilis lang kokadali, bangon na diha!”Puno sa kahinam nga gisultianni Nene ang ilang kabaw nga babayenga atua gihikot sa ilawom sadakung punuan sa mangga duol sailang gamay’ng payag. Gikan pa siyasa tulunghaang segundarya sa ilangbaryo. Apan sa dihang nabantayanniya nga midapat na sa yuta ang uloni Ungi, gikulbaan na siya, tungodkay bisan kanunay’ng nagalubogsi Ungi sulod sa pipila na kaadlawtungod sa pagbasa sa hugaw ngaginapagawas niini, dili gyod ingonniini ang iyang nakita. Ug gani kungmakadungog kini sa iyang tingog,daw tawo kini nga motan-aw kaniyakung iyang istoryahon. Apan niininghigayona, wala kini manumbaling,busa giduol niya kini. Ug sadihang gitandog niya ang pisi niini,nakaplagan niya kini nga wala na’ykinabuhi.“Ungiiiii... Nay, Patay na siUngi! Hu...hu...hu...”Kab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o nSi Ungi ang karabaw nga bugtongnilang gipanag-iyahan ug bugtongkatimbang sa iyang amahan sapag-ugmad sa ilang daruhan. Kungmopahulay na ang iyang amahangikan sa tibuok adlaw nga pagdaro,pag-abot niya gikan sa eskwelahan,siya na ang mobakero o mapasabsabniini daplin sa sapa. Una niyaitugway sa ilawom sa pipila ka punuansa lubi duol sa ilang puloyanan,iya una kining palubugon sasapa. Ang maong sapa mao usabang gigikanan sa tubig sa irigasyonsa ilang komunidad ug mga kasikbitnga lugar, didto usab sila nagalabaug didto halos tanang mag-uumanga adunay buhing karabaw didtomagpalunang ug magpainom lakipna ang uban nilang kahayupan.Sa pagkamatay niini, apektadoang tibuok nilang pamilya, tungodkay wala na silay magamit sa pagdaroug uban pang lihukon sa uma.Nianang pagkaugma sa tulunghaan,“Ne, naunsa ka, mura ma’gnagpas-a’g kalibutan nang nawongmo?” pangutana sa usa ka klasmetngadto kang Nene.Wa nay Inga si Ungini Ka Rita Amistad“Namatay man gud si Ungi, angamong kabaw, kabalo bitaw ka ngapinangga kaayo namo to kay maora gyod tong bugtong katimbang niTatay sa umahan.” tubag niya.“Mao ba? Ang kabaw’ng toropod namo, nga maoy abantero sadaro ug pagpanghakot, nagkalibangpod, nahingawa na pod gani to siPapa kay imbis magsurko na walana hinoo’y magamit kay bisan angtoryo ug ang babaye namo, nagluyapod,” saysay sa naulahi, samtangnagdungan na sila paglakaw paingonsa linya alang sa Flag ceremony.“Mao pod ang nahitabo sa amo”dungan nga tubag sa mga estudyantenga naa na sa linya nga nakapaminawna sa ilang seryosong gihisgutan.“Diay?” mubong tubag niNene, apan puno sa kahingawa.Ug nagsugod ang flag ceremony.Human sa Panatang Makabayan,mipatunga ang ilangprinsipal nga si Mr. Polmom.“Students, aduna ako’y importantengisulti kaninyo tungodkay naalarma na kita sa mga panghitabo.Sa kasamtangan, daghan nasa atong katagibaryo ang adunaykarabaw nga namatay ug ang ubanwala pa tuod mamatay apan nagaluyana. Ug milanak na kini bisan sakasikbit natong baryo, ilabina kadtongmga lugar nga giagian sa NabocRiver,” pasiunang pamahayagsa prinsipal. Ug hilom nga naminawang tanan alang sa pagpadayon niini.“Mao nga tungod niining maongpanghitabo, makigmiting ang Facultysa mga opisyal dinhe sa atongbarangay, aron makigtakdo usabsa uban pang barangay opisyal, ugawhagon usab nato ang tagasimbahanaron kusgan ang atong hangyonga himuon sa munisipyo nga magkuhaug sampol sa tubig sa sapa saNaboc aron eksaminon kay nagdudakami nga gikan sa tubig sa sapaang hinungdan niining pangamataykaron sa karabaw dinhi,” padayongpakigpulong sa buotang prinsipal.“Sir?” tingog ni Nene, dunganang pag-isa sa iyang tuong kamot.“Yes, Ms. Canja” pagrekognisasa prinsipal.Oktubre 2010 ASDANG!5


Pulang NataranWa nay Inga si Ungi“Sir, imposible mang sa tubigsa sapa ang hinungdan, sir, tungodkay sukad pa niadto diha na manta tanan nagapainum sa atong mgakahayopan, ug diha pod gikan angtubig sa irigasyon. Kung mahitabona, asa na man ta magkuha’g tubigalang sa panginahanglan ug sa irigasyon?,”pangutana ni Nene.“We’re hoping for good, Ms.Canja, kay nahibalo usab kita ngadaku ang mamahimong kadaut sakatawhan kung mahitabo ang atonggikahadlukan apan kinahanglanmaniguro kita. Mao nga maghimokita’g petisyon alang sa Munisipyoaron masampolan ang tubig sasapa, ug masusi kung magpositiboman, kung ngano nga nangamatayang mga karabaw sa atong lugar,”tubag sa naulahi.Tuod man, milihok ang mga responsablengtawo sa barangay aronmahikay ang pagkuha ug sampol ugpag-eksamin niini. Halos mitabangang tanan sa maong hisgutanan ilabinanga daghan na ang nahimongapektado. Mikabat na ngadto sa 135ka karabaw ang nangamatay sulodlang sa usa ka semana. Nahimo kininghisgutanan sa tanang tapoktapoksa mga mag-uuma, lakipna sa mga kapilya. Bisan ang parisa parokya, milambigit na niini.Sa dihang migawas ang resultasa water sampol, napamatud-an nganagpositibo kini sa kemikal nga cyanideug mercury. Didto natino sngaang maong mga kemikal, mao angginagamit sa small scale mining saMt. Diwalwal nga niadtong panahonanagsugod na. Ug ang tinubdan samaong sapa didto sa maong bukid,mao nga ang dagayday sa mga hugawgikan sa aktibidades sa maongpagmina gidala paingon sa ubos.Didto nakadisider ang tanangkatawhan nga mohimo ug lihokaron ipaundang ang pagproseso samga bulawan ug pagmina sa taasnga bukid. Gawas sa signaturecampaign, milundo kini ngadto sadakung lihok protesta. “Ihunongang iresponsableng pagmina! Mgakarabaw nangamatay na!” “Angtubig kinabuhi; tawo, ayaw kuhai’gkatungod mabuhi!”Tibuok adlaw nga nagprotestaang mga mag-uuma sa atubangan samunisipyo. Mga alas 4:00 sa hapondihang napugos sa paggawas ug pagatubangang Mayor. Halos wala’yikasulti ang Mayor aron mahupayang kasuko sa mga mag-uuma.Busa napugos siya sa pagsaad ngabayaran sa munisipyo ang tanangtag-iya sa kabaw nga nangamatay.“Dili kana igo Mayor! Unsaonkung mapuno na og cyanide ugmercury ang tubig sa irigasyon, ugsa ngadto-ngadto mapuno na’g balasnga gikan sa pagmina ang sapasa Naboc, unsaon na lang ang mgabasakan nga tinubdan sa amongpagkaon, kung ang tubig adunana’y hilo? Inay bugas ang amongihatag sa among pamilya, sama ranga gihiloan namo sila!” tubag sausa lider mag-uuma.“Basin moabot ang panahon, dililang kabaw namo ang di na moinga,lakip ang baboy di na moiwik tungodkay wa nay tangkong mabahogkay ang dahon sa mga tangkongnamuti sa agi sa cyanide!” sagbatsa isa ka mag-uuma.Busa napugos ang Mayor sapagsaad nga maghimo siya’g ordinansanga ang tanang pagproseso sabulawan sa taas ipakanaog na. Uggani gideklara niya nga ang lugar saBaylo, Gabanan ug Pasian mao anghimoon nga gold prosesing zone.Mao nga nahupay ang katawhan ugmalaumon nga mipauli.Apan pila na kakatuigang nanglabaywala maimplementar ang mgagipanaad nga naghatag kasuguan satanang gold prosesing sa pagkanauggikan sa bukid sa Diwalwal. Masmidaku ang kompanya nga ginapanag-iyahansa mga burukrata.Hangtod karon padayon ang pakigbisogsa katawhan aron mahunongang iresponsableng pagmina,ug ang gikahadlukang siltation andpollution sa sapa sa Naboc grabe na.Bisan ang mga tangkong nga anaasa kanal sa irigasyon ultimo dahonnamuti na sa cyanide. Ang isdaongsapa sa Naboc kanhi, kolor de gatasna karon ug gamay na lang kaayoang tubig kay napuno na’g siltation,modaku lang kini kung mobaha. Uglibuan na ka kinabuhi ang gilubongsa bukid sa Diwalwal sa mga nahitabongbardown. Apan ang mgapolitikong nakapahimulos wala manumbalingniini, tungod kay naghigdana sila sa bahandi samtangang mga kabus nga mag-uuma nawad-anna’g panginabuhian.Dinhi sa Far South, walamalilong kanato ngaopen pit mining angoperasyon nga himuonsa Xtrata-SMI ug masdaku pa nga kadaut sa kinaiyahan,tubig ug sa katawhan ang ihatagniini. Tinuod gipirmahan na angEnvi Code sa South Cotabato, apannagpabilin man ang Mining Act of1995 ug uban pang palisiya sa gubyernonga nagahatag og katungodsa mga dagkung kumpanya sa minanga pahimuslan ang atong kabukiran.Kun magsugod na ang open pitmine dinhi, posibleng dili lang mgaungi o mga kabaw kundi ang tibuokkatawhan ang mapagan. «Saysay kini sa usa ka masa gikan sa mining areasa Diwalwal nga nakasinati niini. — Editors6 ASDANG! Oktubre 2010 Kab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o n


Pulang NataranLandslide!Landslide!ni Ka Rita AmistadDog…dog…dog…bog…bog…bog…blag…blag…blag… pok…pok…pok…krak…krak…krak… ay…ahhh….ahh….tabanggggg!...Nagkagubot ang palibot,samtang kusog nga miuyog angyuta, klase-klaseng singgit angmadungog, samtang ang katawhannag-iyaiya pagluwas sa ilang tagsatagsaka kaugalingon. Dihang sakalit,Ka-booommm!...Natumba ang poste sa kuryenteug mibuto ang transpormer ug dihadihamikanat ang nagdilaab ngakalayo, nga daw gutom nga milamonsa mga kabalayan ug estrakturalakip sa nagdagan nga katawhan.Ang mga inahan nanaghilak ngananawag sa pangalan sa mga anak.Dihang misunod ang...Krakkk...krakkk....blag....blag...booommmm....Sa kalit, nahugno ug mihunlakang yuta sa dapit nga nahimutangansa mga tunnel nga ginakuhaansa bato nga may bulawan. Sapagkahunlak sa yuta, nag-unahay sapagdausdos ang mga dagkong batoKab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o nsa taas nga bahin sa bukid paingonsa kabalayan sa ubos, diin angkatawhan daw wala mahibalo kungasa ang direksyon nga paingnan.Human sa pipila ka gutlo, kalitnga nahilom ang palibot. Ug wala naako mahibalo kung unsay nahitabo.Dihang...Nay!..., Tay.... Anak....,Dong.... Day…. Hu…hu…hu…nagdangoyngoy ang palibot. Gibukako ang akong mga mata, ug nakitako nga daghan ang mga tawongnagbuy-od nga wala nay kinabuhi,ang uban daw iro na lang anggidak-on tungod sa pagkapagod,nalantawan ko ang baba sa amongtunnel, sarado na sa yuta, wala naakoy nakita. Mibangon ako ug didtoko nahinumduman, naipit ang akongmga tiil sa dakong bato dihangnaningkamot ako sa pagdaganpalayo sa akong nahimutangandihang misugod pag-uyog ang yuta.Diha na nako gibati ang kasakit saakong mga tiil, naningkamot akopagsinggit, hangtod nga nadungogako sa pipila ka mga lalaki uggitabangan nila pagwahing angbato nga diha sa akong tiil.tungodsa kasakit nga gibati, nawad-an akopagbalik sa akong panimuot.Sa dihang nakabalik angakong panimuot atua na ako sahospital. Ug basi sa giasoy kanakosa mga kaubanang minero nganakalingkawas daghan sa amongkaubanan ang natabunan sa yuta,ilabina kadtong didto sa sulod satunnel kay nag-abante. Daghangkinabuhi ang nakalas niadtonghigayona.Sa pagkagun-ob ug pagkahunlaksa among tunnel, nahiuban angakong mga pangandoy, ilabina ngasa pagkakaron wala na akoy tiil ngaikabarog. «Kinutlo gikan sa saysay sa usa ka survivorsa hitabong landslide sa Diwalwalniadtong dekada 90.Hala oi, Dililang siguro landslide.hasta "toxic waste "gikan saminahan... Unsaon na langman diay ming mga isda?Oktubre 2010 ASDANG!7


Pulang NataranAng Pagpanalipod sa Kinaiyahan kabahin sa Pag-alagad sa Katawhanangpagpanalipodsa kinaiyahankabahin sapag-alagadsa katawhandatos nga gisumada sa Asdang! Staffgikan sa pakighinabi samga kauban ug masasa mga gerilyang panggubatanKun sa miaging rehimenni Macapagal Arroyonakasinati kita og grabengpagpanamastamassa kinaiyahan ug pagkawkawsa natural nga bahandi, sapanahon ni Benigno Aquino III makaasaba kita nga iyang panalipdanang kinaiyahan ug ang katawhan?Dili. Ang wala pagbarug ni Noynoysa isyu kabahin sa mga mag-uumasa Hacienda Luisita usa na sa atongkapanalaminan.Partikular dinhi sa atong rehiyon, tataw nga gabuyloang paghari sa Kamag-anak Inc. Pananglitan niiniang mga plantasyon ug minahan sa San Miguel Corporationnga gipanag-iya sa uyoan ni Noynoy nga si DandingCojuangco, mga katigoyanan sa pamilya Alcantara-Dominguezug ang Dole-Stanfilco. Ilalom sa mgapalisiya ug programa sa estado sama sa Phil MiningAct of 1995, globalisasyon ug deregulasyon, nabutangsa dakung hulga ang kinabuhi sa mga masa tungod sapadayong agresyon niining mga kompanya. Pagpangilogsa yuta, linuog nga pagpamatay ug way susamangkabangis ang ilang gidulot ngadto sa katawhan.8 ASDANG! Oktubre 2010 Kab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o n


Pulang NataranAng Pagpanalipod sa Kinaiyahan kabahin sa Pag-alagad sa KatawhanSubay sa mga pagtuon, angpagkausab sa klima sa kalibutannagsumikad sa grabeng pagpanamastamassa mga langyaw ug lokalnga kompanya sa kinaiyahan.Lakip na niini ang sobra ka hakognga paghuthot ug paghurot sa mganatural nga bahandi ug hilaw’ngmateryales nga anaa sa mga atrasadongnasud sama sa Pilipinas bugtisa tinumping ginansya nga ilangmakuha.Taliwala sa pagpangawkawniini nga mga kompanya, ang BHBnagapaningkamot sa pagpasabot ugpagtudlo sa masa sa mga batakanglakang aron ipreserba, panalipdanug palambuon balik ang nahibilinggasa sa kinaiyahan. Sa inadlawadlawnga paglihok sa BHB, nakalambigitsa tanang natad sa iyanggimbuhaton ang hisgutanan pagpanalipodsa kinaiyahan. Kaniadtopa, bisan wala pa mibuto ang isyusa climate change, kaylap na sa mgaerya nga gilihukan sa BHB ang mgalakang nga alang sa kinaiyahan.Una mao ang pag-amping ugpagpreserbar sa kayutaan ilabinasa yutang kabilin sa katawhanglumad nga dili kini basta basta nalang mailog sa mga higanteng korporasyonaron himoon kining plantasyono minahan. Dinhi sa atongrehiyon, duha ka dagkung multinasyonalang nagyaka sa atong labingproduktibong kayutaan – ang DoleStanfilco ug Xstrata-SMI. Ang Dole-Stanfilconga karon nag-okuparsa kapin 35,000 ektaryang pinyahanug sagingan agresibo pa gyud nganagapangilog og kayutaan aron molapadpa ang mga plantasyon niini.Ang Xstrata SMI usab may minahannga mokabat sa kapin 50,000ektarya nga nagsugod na karonpag-opereyt sa utlanan sa upat kaprobinsya sa atong rehiyon. Walaykatagbawan kini nga mga multinasyonalsa pag-ilog sa kayutaan ugpagpangawkaw sa hilaw nga bahandi–bisan kun magkahulogan kini satumang kadaut sa atong kabukiran,pagkalaspag sa kayutaan ug pagkadautsa kinaiyahan. Responsibilidadsa NPA ug sa tibuok rebolusyonaryongkalihokan nga panalipdan,Kab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o n”Walay katagbawankini nga mgamultinasyonal sapag-ilog sa kayutaanug pagpangawkawsa hilaw ngabahandi– bisan kunmagkahulogan kinisa tumang kadautsa atong kabukiran,pagkalaspag sakayutaan ug pagkadautsa kinaiyahan.”kutob sa iyang mahimo, ang nahabilingpatrimonya nga para sa atongmga sumusunod.Dungan sa pagsupak ug pagbabagnato sa mga langyawng multinasyonalmao ang pagpasabot ugpagtudlo sa mga masa nga ampinganug panalipdan ang nahabilingrekurso nga anaa sa ilang palibot.Pananglitan, ginabawal nato angpaturagas nga pagkaingin sa nahibilingmga lati ug lasang tungod makadautkini sa atong pagpanguma.May mga lugar nga nagalunsad kitaog operasyon sabwag sa mga liso saipil-ipil, nagatanom og mga durante,ug naga-apod apod og mga seedlingssa kahoy aron masugdan ang reporestasyonug mabalik ang katamboksa yuta. Ginabawal ang logging-loggingug bisan ang pagputol og kahoypara sa pagbalay ginapananghidsa mga kauban aron mapreserbarang kakahoyan. Sa mga lugar ngagrabe ka bakilid, ginatudloan natoang mga masa og contour farmingaron mapugngan ang pagdahilisa yuta sanglit wala nay makapugongnga kakahoyan sa palibot.Sa mga maisan ug humayan,ginabawal usab nato ang paturagasnga paggamit sa mga kemikalsama sa round up ready nga tinuodmakapatay sa sagbot apan grabengmakaumaw sa yuta ug makahilo satubig ug hangin sa palibot. Gawassa mahal kaayo, makatukbil pudkini og pagsalig sa mga produktosa imperyalista sama sa nahitabosa mga eryang nagsalig sa BT riceug BT corn. Inay makadaut nga kemikal,ginatudloan nato ang mgamasa unsaon paghimo og organicfertilizer sama sa paghimo og compostpit ug guano (tae sa kuwaknit)aron mapatambok ang yuta. Apilna dinhi ang konsepto sa diversifiedfarming (o ang ulhos-ulhos, haomnga mga pananom ug hustong paggamitsa yuta).Ginaawhag nato ang mga maguumanga mogamit sa mga kinaraanug nasulayan na nga mga semilya sahumay ug mais nga dili gasalig samga kemikal ug fertilizer nga mugnasa langyaw. Bisan kun gitagoansa IRRI (Tan-awa ang lahing istorya)ang mga karaang semilya sahumay ug mais, gipaningkamotannato nga makakaplag og usa ka angangsa self-reliance ang mga maguumaug masabtan nila nga kaya ragyud nilang mabuhi ug buhion angkatilingban nga dili malubong sautang. Kalambigit niini, ginaorganisanato ang mga alayon, hungloso lusong sa mga kapunongang maguumaaron matibuok ang ilang kolektibongkusog alang sa pagpataassa produksyon. Anaa usab ang mga”komunal” o kooperatiba sa uma.Ang tibuok sistema sa PKM o kapunongangmag-uuma naglihok isipusa ka kooperatiba (Basaha ang lakipnga istorya: Alayon).Bisan ang kapunongan sa kabatan-onansa bukid (KM) ug ingonman ang Makibaka sa kababayenanhiniusang nagalihok aron ipataasang produksyon ug suklan angtanang madaugdaugong sistemanga nagapugong sa paglambo samga mag-uuma sa bukid. Yawedinhi ang hiniusang kusog sa ligasa mga kabus nga ginapabarog natobatok sa pyudal ug malapyudal ngaOktubre 2010 ASDANG!9


Pulang NataranAng Pagpanalipod sa Kinaiyahan kabahin sa Pag-alagad sa Katawhan”Ginaorganisa natoang mga alayon,hunglos o lusong samga kapunongangmag-uuma aronmatibuok ang ilangkolektibong kusogalang sa pagpataassa produksyon. Angtibuok sistema sa PKMo kapunongang maguumanaglihok isip usaka kooperatiba”paghari sa mga agalong yutaan, lakipna ang mga negosyante usureroug mga kapitalista.Kun buot hunahunaon, ang tibuokprograma sa agraryong rebolusyon(nga gisugdan na pagpatumankaron) usa ka komprehensiboug malahutayong programa kalabotsa yuta ug kinaiyahan. Lakip dinhiang sustenable nga paggamit saatong mga hilaw nga bahandi subaysa panginahanglan ug subay saatong kapasidad nga mogamit niini.Bawal ang pag-usik-usik. Sahi samga multinasyonal nga ginasagadang pagtilok sa mga natural nga rekursosanglit buot nilang suyoponang kinadak-ang ginansya sulod sahamubong panahonKun sa Hukbo mismo, matngonang mga platung gerilya sa pagpatumansa mga batakang palisiya sapag-amping sa palibot, ilabina samga tanom ug kakahoyan. Kun dilina kinahanglan, dili na magputol ogmga kahoy-kahoy alang sa pagposting;ginabalik paggamit ang daannang mga kahoy. Palisiya sab angdili paghugaw-hugaw sa mga katubiganug tinubdan niini. Matngonang atong mga yunit sa paglubongsa mga dili malata nga mga basurasama sa plastik ug lata. Sa pangkinatibuk-annagapaningkamot angBHB nga mosalig sa kaugalingongproduksyon sulod sa mga nataranaron malikayan ang pagsige og pamalitsa mga suplay nga maghatagog kadaut dili lang sa panglawas,kun dili hasta sa kinaiyahan. Kiniug daghan pa ang mga simple apantiunay nga paningkamot sa reboluyonaryongkalihukan sa pagpanalipodsa atong kinaiyahan.Apan labaw pa niini, anaa angkaakuhan sa BHB sa makanunayongpagsukol ug pagsilot sa mgaimperyalistang kompanya, sa mgadagkung burgesyang kompradorug agalong yutaan ug sa binayrannilang AFP ug goons nga padayongnagalaspag sa atong natural ngabahandi, ug nagadaut sa kinaiyahan.Angay nilang masayran ngausa ka krimen ang ilang ginabuhatug katungdanan sa kalihokan ngamogukod sa mga dagkung kriminalsama nila.Dili ug dili nato ikatugot ngamagpasulabi ang kahakog sa pipilaug gub-on nila ang atong kaugmaon.Kay ang kaugmaon maoy atonggasa sa bagang duot sa kabataan ugsa mga sumusunod nga henerasyon.Ug ang tanang lakang sa rebolusyonaryongkalihukan, pinaagi sa pagtambayayongsa hukbo ug masa,moalagad alang sa pagpanday niiningatong kaugmaon. «Bungkagon taang ilang Minahanni Landay BawehGibungkag na nilaang kabukiranGimina na sab nilaang copper ug bulawanUnsa pay nahabilin parasa atong mga anakKun dili ang hiloug hugaw sa minahan?Mag-uuma sud-ongaang katubiganMangingisda tan-awaang kadagatanUnsa pay nahabilin parasa atong mga anakKun dili ang hiloug hugaw sa minahan?Mga lumad gipalayassa ilang puluy-ananYutang kabilin pugosnga gibiyaanUnsa pay nahabilinpara sa atong kabataanKun dili ang hiloug hugaw sa minahan?Mag-uuma, mangingisda,Mamumuo ug katawhang lumadDili ta magpadalasa ilang pangiladDili ta magpadalasa ilang mga saadIgo na ang ilang pagpahimulos!Igo na ang ilangpagpangdaugdaug!Katungod nato nga mosukolKatungod nato nga moasdangHiganteng SMI atong suklanBungkagon taang ilang minahanKay dili sila sa santong usapanAri ta sa santong bakbakan10 ASDANG! Oktubre 2010


Pulang NataranKasfala!Usa kini ka kaso mahitungodsa utlanan sayuta. Kini nga bangidugay na kaayong nagtunhay.Wala pa tanaabot sa lugar bangi na. Gani, nakaabotna kini nga kaso sa barangayug daku na ang gasto sa mga hingtungdanniini.Pagkadawat sa mga kauban sasumbong sa masa, gipalaloman angpagsusi sa kaso pinaagi sa pagtukisa tanang dunay kahibalo niini sapalibot. Human makompleto angpagsusi, gitakda dayon ang kasfalao paghusay.Sa aktwal nga paghusay naa angmga complainant ug naa pud ang sinumbong.Naa usab ang mga tigulangsa lugar nga may kahibalo samaong problema.Unang gihimo mao ang pagpatin-awsa mga kauban kalabot saprinsipyo ug balaod sa rebolusyonaryongkalihokan. Gitin-aw angpanaglahi sa hustisya nga nagatunhaysa reaksyonaryong gobyernoug sa rebolusyonaryong hustisya ugkun unsay kalainan sa husay sa barangayug sa atoa. Gishisgotan usabang kamahinungdanon sa panaghiusaug pagpatunhay sa maayongrelasyon sa han-ay sa katawhan.“Tuo ye. Dunon bong kanfe tow,”(Tinuod kana, tungod kay duna taygiatubang nga komon nga kaaway)matud pa sa usa ka tigulang nga mitambongsa husay.Gisaysay usab sa kauban angkabahin sa yutang kabilin. Nganongnagkawala na kini sa lumadug nganong napaatras sila gikan sakapatagan. Giklaro nga tungod kinisa padayong pagpangilog sa yuta samga dagkung agalong yutaan ug pakigkonsabonila sa mga langyaw’ngkorporasyon lakip na ang masmakaut-ot nga mga programa ugbalaod sa reaksyonaryong estado.“Gimuna detow e gumnu mi debong datal. Kabay ani kabalinggami dini de lagad,” (Sa una didtomi sa kapatagan pero sa pagkakarondinhi na mi sa hilit ug igo nalang mi pagsud-ong sa kapatagan)ingon usab sa lain pang tigulang.Human sa pagpatin-aw, gi-Kab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o nKasfala!ni Ka Rosindo Sabanplastar na ang mga palisiya samahimong husay. Kinahanglanipatunhay ang pagrespetohay samatag-usa. Tagaan og higayonnga maka-estorya ang dunay puntonga buot ipaabot. Human nga nalatagna ang tanan, gisugdan naang pagsubay sa kaso. Gipasaysayna ang mga hingtungdan. Gipaunaang nagreklamo ug paghumanang sinumbong. Dayon gipatestimonyana ang dunay mga kahibalo,ilabina kadtong mga tigulang.Gitibuok ang dagan sa husay uggisunod na dayon ang pagkab-ot sadesisyon. Ang desisyon mao angpag-ayos sa utlanan.Ning-move na dayon ang mgakauban uban sa masa, hapit panguhaog mga madre kakaw para himoongposte sa utlanan. Subida ogmga duha ka oras ayha nakaabotdidto sa yuta nga ayoson ang utlanan.Pag-abot didto gisubay na kunasa ang utlanan ug gisundan nadayon og madre kakaw.Human niini, gibalik sa pagtibuokang nahimong desisyon ognaghimog kasabutan agig pagtamlasa mga nahisgutan.“Anisun i tuoron kasfala. Kalbongtow gamtalo saflingu. Na landogasto fa!” ( Kini ang tinuod ngahusay. Ang tanan makasulti ug dunaypagpaminaway. Wala pay gasto.)Ug nabalik ang ilang maayongrelasyon. Mapasalamaton ang masanga sa hataas nga panahong panagbangi,nga hapit na sila magpinatyanay,nasulbad ra ang problema. Ugang tanan miuli nga malipayon. «Kasfala — terminong B’laan nga angbuot pasabot panagsabot sa duhaka magkabangi nga tawo o pundokpinaagi sa paghusay o kasfala.Oktubre 2010 ASDANG!11


Pulang NataranTapuson ang Monopolyo Kapitalismo aron Mapakgang ang Climate ChangeTapuson angMonopolyo Kapitalismoaron Mapakgangang Climate Changekomunidad, ang mga palisiya sa“free market” globalization sa mgakapitalistang bangko ug kompanyamiabli sa tibuok kalibotan sa walaypugong nga pagsulod, pagkontrolug pagpahimulos sa mga hilaw ngamateryales ug sa katawhan.Midaghan ug mipaspas angsistematiko ug walay pugong ngapag-upaw sa kalasangan pinaagi sakaylap nga industrial logging. Angpagkadaut sa kalasangan sa tibuokkalibotan mihawan sa dalan sa mgaplantasyon para sa produktongpang-eksport, pastohan ug mga treeplantations. Nagpadayon ang paturatoynga pagmina sa mga mineralesug ang hinakog nga pagdaut sa mgamultinational corporations (MNCs)sa Asia-Pasipiko, Latina Amerika,ug mga nasud sa Aprika, ug walaynahabilin dinhi nga mga nasud kundiliang hugaw ug makadaut nga poniJose Maria SisonAAng katilingban sa katawhanmaoy nagmugna sa mga tinubdanaron kita mabuhi, ug molambo pinaagisa paggamit sa mga hilawngmateryales diha sa nagkataas ngaang-ang sa syensya ug teknolohiya.Apan sa tibuok tang kasaysayan,walay susamang kadaut sa kinaiyahanang nahiagoman karon sa halostanang bahin sa kalibotan.Ang katawhan sa kalibotan karonnag-atubang sa kawad-on, gubatsa panginabuhian ug krisis sakinaiyahan. Nag-atubang sila sanagkadaku, nagkahakog ug nagkamangtasnga pagpangawkaw sa monopolyokapitalismo. Nakapasamotkini sa daan nang gilaspag ug gipanamastamasannga kinaiyahan.Ang dinaghang pagbuga oggreenhouse gases (GHG) sa kawanangangumikan sa mga industriyasa monopolyo kapitalismo saenerhiya, manupaktura, transportasyon,mga plantasyon, pagmina,konstruksyon, ubp nakamugna ogpagbag-o sa klima (climate change)nga miresulta sa grabeng kadaut ugkamatayon sa daghan kaayong mgatawo sa tibuok kalibotan.Samtang grabe na ang kadautnga gidulot sa global warmingdinha sa panginabuhian ug kinabuhiilabina sa mga bulnerableng12 ASDANG! Oktubre 2010 Kab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o n


Pulang NataranTapuson ang Monopolyo Kapitalismo aron Mapakgang ang Climate Changelusyon, kaylap nga pag-ilog sa yuta,kawalay trabaho, pagtuis sa lumadnongkultura ug kaylap nga pagpangyataksa tawhanong katungod.Nagkadaku ang langyawngpamuhunan sa enerhiya sa tibuokkalibutan ug ang kontrol sa maongrekursos nabalhin na gikan sa mganasud ngadto sa pipila ka kompanyasa enerhiya. Bisan ang mgateknolohiyang gikinahanglan parasa paggamit sa alternatibong solarug wind energy gilimita ngadto sapipila ka industriyalisadong mganasud. Ang duso para sa biofuels(tuba-tuba/jathropa, tubo, balanghoy,ubp.) nakahatag og kabalakasa mamahimong epekto niini sa lahutayug mismo sa pagpasamot paniini sa climate change.Ang mga kalasangan nga gihawanalang sa mga military exercisessa US sa lain-laing bahin sa kalibutangrabeng nakahatag og polusyonsa kinaiyahan ug nakadaut sa naturalnga puluy-anan sa kahayopanug mga pananom. Ang mga makahilongbasura (toxic waste) gikan sakasamtangan ug daan nga mga basemilitar sa US padayon nga nakahatagog kadaut sa palibot niini. Dililamang direktang agresyon militarang dala sa US military joint exerciseskon dili makuyaw nga mga hinagibanusab ug mga basura gikansa maong mga katikaran.Sa pagkakaron ang EstadosUnidos ang numero unong tigbugaog GHGs; ug mokabat sa 84% naggikansa mga industriyang gipadagansa lana (petroleum related energyand electrical power sectors). AngUS mao sab ang pinakadakung tigprosesoug tiggamit sa mga produktogikan sa lana ug petrolyo sa tibuokkalibutan. Apan midumili ang gubyernongUS sa pagpirma sa KyotoProtocol, usa ka kasabutang internasyonalnga gipirmahan sa 169 kamga nasud nga nagtumong sa pagpakunhodsa pagbuga sa carbon dioxideug lima pa ka GHG emissions.Ang US usab ang kusganong mibalibadsa mga kasabotan sa UnitedNations Framework Convention onClimate Change (UNFCCC) didto saCopenhagen.Kab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o n” Ang paspasnga pagkaguba sakinaiyahan maoybunga sa paspas,paturagas ngapagkawkaw sa mganatural nga bahandisa kalibotan alanglamang sa interes sapipila. Ang grabengkahakog moresulta sagrabeng pagkagubasa kinaiyahan.”Ang mga nag-unang responsablesa paghugaw hugaw sa kawanangansama sa US ug G8 nga mga nasudangayng may kaakuhan sa pagbag-osa gidak-on sa ilang produksyon ugkonsumsyon alang sa tininuod ngamalungtarong solusyon sa krisis saekolohiya.Ang mga internasyonal nga institusyongpangpinansya sama saWorld Bank (WB) nahimong masagresibo sa pagduso sa “free market”nga mini nga mga solusyon saproblema kalabot sa climate change.Ang mga programa sama sa ClimateInvestment Fund sa WB walay kalainansa kanhi nilang mga proyektongpangkalamboan nga miyatak satawhanong katungod, mipabakwit samga komunidad, midaut sa kinaiyahanug misuporta sa militarisasyon.Sa pikas bahin, ang mga lakangsama sa paggamit og mga compactfluorescent light bulbs, biodegradableproducts, ug uban paginagmay nga tubag dili gihaponmakaalibyo kun dili kini makontekstosa mas dakung pampulitikaug pang-ekonomiyang mga kondisyonnga grabeng nakapapaspassa global warming. Bisan pa manniini, ang mga pobreng komunidaddili makakaya sa maong mgalakang kun dili usa masulbad angilang hinanaling pang-ekonomiyaug katilingbanong mga problema.Sa tinuod lang, napasamot saclimate change ang uban pang mgaproblema sa kinaiyahan nga dugangsagubangon sa mga kabus ngakomunidad isip resulta sa mas nagkagrabengpagkaguba sa ekolohiyanga gidulot sa imperyalistang globalisasyon.Dili na karon hisgutanannga ang mga hinimoan sa tawo anghinungdan sa makuyaw nga pagbag-osa klima kundili unsaon ngamalikayan ang mga katalagman ngamahiagoman sa kapin katunga sapopulasyon sa kalibotan nga labingbulnerable niini. Obligado ang mgaindustriyalisadong nasud nga moangkonniini nga responsibilidad ugdili ipasa ang katungdanan ngadtosa mga pobreng kanasuran. Kinahanglanmas palig-onon sa mgalokalidad ang ilang katakus sa pagatubangsa mga katalagman. Sa mgalugar diin naigo sa kalamidad, kinahanglanipatuman ang hinanalingpag-atubang / pagtubag sa komunidad,pagmonitor ug rehabilitasyon.Bisan pa man nakab-ot na angmga dagkung tikang diha sa informationtechnology, robotics, ge<strong>net</strong>ics,agrikultura ug medisina, wala kinigamita alang sa pagsulbad sa mgabatakang problema sa katawhansa kalibotan sama sa kakulangansa sistema sa panglawas, kawalaypagkaon ug kagutom, pagkaguba sakinaiyahan, ug katilingbanong pagkadunotug pagkabungkag. Sa pikasbahin ang walay puas nga globalisasyonsa monopolyo kapital mihawansa dalan aron angkonon sa mgaTNC’s ang mga hilaw’ng materyalessa mga pobreng kanasuran samtangway puangod nga gibilin nila dinhiang ilang makahilo nga hugaw.Ang paspas nga pagkaguba sakinaiyahan maoy bunga sa paspas,paturagas nga pagkawkaw sa mganatural nga bahandi sa kalibotanalang lamang sa interes sa pipila.Oktubre 2010 ASDANG!13


Pulang NataranTapuson ang Monopolyo Kapitalismo aron Mapakgang ang Climate ChangeAng grabeng kahakog moresulta sagrabeng pagkaguba sa kinaiyahan.Ang mga kabus maoy naigo niininga mga katalagman samtang naningkamotsilang makasugakod sailang panginabuhian. Dili masulbadang mga nagatunhay nga suliran sakatilingban ug kinaiyahan hangtuddili mahunong ang pagpangawkawsa kalibotan ug kadalo sa monopolyokapital alang sa ginansya.Aron mapreserba ang mga batakanug praktikal nga gawi alangsa tinuod nga kalamboan sa tawo,kinahanglan nga bag-ohon natoang pundamental nga oryentasyonsa produksyon ug konsumsyonnga angay’ng manukad sa panginahanglansa mga tawo ug dili sapag-angkon og ginanasya sa pipila.Angay’ng gunitan sa katawhanang kolektibong pagkontrol sa mganatural nga bahandi aron matubagang malahutayon nga kalamboansa katilingban ug malikayanang sobrang produksyon, sobrangpagkonsumo, ug sobrang pagpahimulossa tawo ug kinaiyahan ngamaoy kinaiya sa nagtunhay ngasistemang monopolyo kapitalismo.Napamatud-an na ang kapursigidosa mga komunidad sa tibuokkalibotan nga makigbisog alang sailang katungod ug panalipdan angilahang natural nga bahandi sanglitdili lamang ang kasamtangan angnakataya kundili ang atong ugma.Ang mga gidaug-daog nga katawhanug kanasuran labaw pang determinadosa paglunsad og rebolusyonaryongpakigbisog alang nasudnongkalingkawasan ug demokrasya ugmalaomong nagahandum sa sosyalistangkaugmaon. Samtangnikamas ang imperyalismo sa pagpreserbasa pangkalibotang kapitalismo,kita nga katawhan kinahanglanglabaw pang makigbisog ugmahimong mas mamugnaon sa paglunsadog mga anti-imperyalistangpakigbisog alang sa mas halapadnga kagawasan, demokrasya, katilingbanonghustisya, kalamboan,malahutayong balance sa ekolohiya,panaghiusa ug kalinaw.AAron mapugngan ang climatechange, kinahanglan tapuson natoang sistematikong pagpangawkawsa atong kinaiyahan para sa superginasyasa mga korporasyon saindustrialsadong mga nasud. Kinahanglandepensahan nato ang atongkaugmaon batok niining parasitikoug himalatyong sistema, tapusonnato ang paghari sa imperyalismosa atong kinabuhi ug pandayon natoang sosyalistang kaugmaon.«Kinutlo gikan sa artikulong, Tapuson angMonopolyo Kapitalismo aron Mapakgang angClimate Change, nga sinulat ni Jose Ma. Sison(Disyembre 2009) ug gihubad sa Asdang! Staff.Ang International Rice ResearchInstitute (IRRI) usa ka instrumento saIRRI:mga imperyalista. Gikan pa niadtong dekada70 nagsugod na kini sa paghipos ugpagtago sa mga lumadnong binhi sa humay.Ang Green Revolution nga gipaluyohan kaniadtosa World Bank (WB) mao ang naghawansa dalan aron matukod ang IRRI saPilipinas panahon sa diktaduryang Marcos.Ang WB nahimong sama sa usa kahawod nga maton. Sa sinugdanan naghatagkunohay kini og $1 bilyon alang sa programangpang-agrikultura sa Pilipinas aronanaron kita sa mga agro-kemikal. Kabahinkini sa disenyo sa IRRI para sa kaumahan.Kadugayan, binilyong ginansya ang nahigopsa mga kumpanya sa agro-kemikal– bisankun nasayod sila nga ang maong mga kemikalmakadaut sa mga mag-uuma.Dili kita magpailad sa mga maayongpanultihon sa IRRI. Sa pagkatinuod, walasilay kalainan sa mga kriminal nga nakahimogkadaut batok sa katawhan. Mas grabeWalay Pulossa Pagsulbadsa Kagutom14 ASDANG! Oktubre 2010 Kab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o n


Pulang NataranIRRI: Walay Pulos sa Pagsulbad sa KagutomLimang taon isang iglapni April Jo Monterosatakipsilim na namantutungo na tayo sa kabilang bayangawaing pagpapalawakating gagampananngunit bago tayo lumisanpaalam muna at pasasalamatsa mga masang kumalingasa atin ng tapathanda na ang lahatpack, vest, sandatakaldero at bigas, galon at duyanat kung anu-ano pangkakailanganin natin sa daantayo na, lakad napasa bangin sa kaliwapasa bangin sa kananpasa walang ingaypasa bilis pasa bilistayoy nalalapit na sa targettumatalas ang ating mga matamay pakpak ang ating mga paabawat pintig ay naririnigbawat yapak ay may galakpatungo sa hinaharaplimang taon isang iglapmula depensiba patungong pagkapatastayo na mga kasama, tayo napa gani ang ilang nahimong pagpahimulossa mga mag-uuma sa tibuok kalibotan,pagdaut sa kinaiyahan ug pagkaangin sa niadtongkanunay nahaduol sa agro-kemikal.Dili kita magpatonto sa mga “syentista” saIRRI nga nagasaad og mga dagkung abotnga daw madyik ang ilang GMO nga moluwassa kagutom sa kalibotan.Ang mga pagpasabot sa IRRI kalabotsa ilang produkto dili paghatag og katin-awansa mga pobreng mag-uuma kun dili pagkumbinsikanila nga mogamit ug mopalit niiningmga kemikal ug sa kadugayan malubongsila sa utang ug mawad-ag yuta. Ang labingmahinungdanon sa IRRI mao ang paghawansa dalan aron makakakuha og superginansiyaang mga kompanyang multinasyonal.Daghang mga pundok ang nagkahiusasa pagbarog nga angayng bungkagon angIRRI. Ang 50 katuig nga pagtunhay niiniigo nang basihan sa kawalay pulos niini sapagsulbad sa kagutom sa kalibotan. Tatawnga ang IRRI makadaut sa agrikultura.Usa ka kadaugan sa katawhan angpagpalambo sa mga lumadnong matang sabinhi nga dili gasalig sa mga agro-kemikalsa mga multinasyonal. Ug uyon kita sa mgagrupong nagapanlimbasog alang sa sustenablengagrikultura ug paggamit sa mga lumadnongbinhi. Apan ang sustenableng agrikulturamakalahutay lamang kun kabahin kinisa usa ka tinuod nga repormang agraryo.Ang humay usa ka mahukmanong butangalang sa kinabuhi ug kalingkawasan,busa, angayng panalipdan kini sa manipulasyonsa IRRI ug sa uban pang nagpakaaroningnongsiyentipikong institusyon. Ang mgamag-uuma kinahanglan makigbisog alangsa seguridad sa pagkaon batok niining mgaprograma sa mga institusyon nga kontroladosa imperyalista. Walay nasud nga makaingonnga kini nagkinaugalingon kun dili kinimakamugna sa kaugalingong pagkaon.«— Kinutlo gikan sa “Solidarity Message on the Year of RiceAction (YORA) against the 50th Year of the International RiceResearch Institute (IRRI)” ni Jose Maria Sison, 12 April 2010.Kab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o nOktubre 2010 ASDANG!15


AlayonPulang NataranAlayon *ni Ka Gerose*Saysay sa usa ka masa sa Sarangani Province.Lahi na gyud kaayo sa una ugkaron. Sa wala pa miabot ang mgakauban dinhi sa among lugar ug walapa mi naorganisa sa kapunongangmag-uuma, grabe kaayo ang amongproblema sa hisgutanang pagkaon.Tagakaolo ang among tribu. Niana mi napadpad sa kinalay-ang kabukiran.Pit-os kaayo among kahimtang,layo pa gyud mi sa sentro sabaryo. Mobaktas pag duha ka adlawayha mi makaabot didto. Lisudang panginabuhi dinhi, abaka angamong gisaligan ug wala mi kahanassa pagpanguma. Kining abakana man gud ang among namat-ansukad pa sa among kaumpoan.Miabot ang higayon nga mibagsakang presyo sa abaka. Miaabotog tag-P16 ang kilo! Nisamot na angkalisdanan nga among nasinati. Mikaylapang kagutom kay wa na mayikapalit og pagkaon ug wa pod lagimga uma. Naa gani silingan namonga namatay tungod sa kagutom.Ug bisan ako ug akong pamilya, nakasinatigyud og way kan-anay tagpilaka adlaw. Maong usa ka gabiiniadto, wa na gyud ko kaagwantanga naminaw sa tyabaw sa akonganak nga gigutom, gikuyog nakoakong usa pa ka anak ug nanguhamig tanom sa uban. Piyasot nga kamoteray among nakutkotan.Kini ang kahimtang sa dihangmiabot ang mga kauban sa amoa.Sa pirmiro, naa mi pagduha-duhakay gipahimangnoan mi sa amongkapitan nga ang NPA mga dautankuno. Ang uban gani nakong mgasilingan, managan ug manago sakahadlok basta naa na ang kauban.Wala madugay gipatawag na mialang sa usa ka tigum. Daghan mingmitambong sa miting. Ug didto nagpasabotang mga kauban kabahin saproblema sa mga mag-uuma, partikularnamong mga lumad dinhi.Kun unsa ang kahimtang sa amongyutang kabilin nga giilog na sa mgadagkung kompanya. Mao diay ngania na mi sa kinahilitan. Kun giunsapagpahimulos ang among kusog—partikular diha sa produksyon saabaka. Gipasabot sab kanamo unsaypwedeng himoon sa problemasa kagutom sa among lokalidad.Ay salamat nga naabot ang mgakauban! Gitukod ang among kapunonganug gitudloan mig batakangpamaagi sa pag-uma. Ug kun unsaongunitan ang sistema sa pagtrabahonga hiniusa. Gitudlo angprinsipyo sa alayon– ang kooperasyondiha sa umahan. Aron dakugagi, nindot diay nga dinaghan angmagtrabaho. Dali pa mahuman!Ug sa panahon nga ting-ani, dakuang abot kumpara sa indibidwalnga pagpanguma. Maisan ang unanamong proyekto sa alayon.Diri ko nakaingon nga maayoang NPA.Milambo ang among umahan,milambo ang ang-ang sa amongpanginabuhian. Nahanaw ang mgakaso sa kawat kay tanan sa amongsityo may luna na nga ginatikad.Sa wala madugay, misulod angmga kaaway sa erya. Nagpatawagog pulong-pulong kay kuno magtukodog BDS. Sa dihang walay naningog,nasuko ilang CO. Nangalagpotang laway og kinasaba sa amoakay kuno mga NPA mi. Sa paglunsadnilag OP, grabeng kamangtasang ilang gipangbuhat. Didto namonakita ang daku kaayong kalahiantali sa AFP ug NPA. Gipang-ibot uggitamak-tamakan sa mga sundaloang among mga mais kay NPA dawnagtudlo sa amoa og tanom. Si Banong,among silingan, nakulatahansa kaaway kay naabtan siya sa iyanguma unya dugay man nakatubag sadihang ilang gipangutana. Gipahapapa siya sa gamay’ng sapa, uggihimong latayan sa mga mangtas!Wala mi nagpadala sa kahadlok,gipadayon gihapon namo amongalayon. Sayop ba diay nga magtampohayog kusog aron maarang-arangamong kahimtang sa umahan? Kadaghanankanamo makaingon, madyawya pagtuon kanato sa kaubankay para kanato gud ini. Ug kinahanglannamong panalipdan angamong uma kay kini ang amongkinabuhi. Dili ug dili namo tugotannga masubli ang among nasinati.Andam na ang mga sundang, suyakug sinapang kun ugaling sulongonna sab mi sa kaaway.Ug gikan kaniadto mas milapadpa ang among tanom nga maisan,gulayan ug lagutmon. Gikan Luneshangtud Byernes bibo ming dungandungannga motambong sa amongumahan. Katong miaging ani, nakapondopa mig sobrang mais ug nakatampopa mi’g gamay’ng suportasa hukbo. Syempre, igmat kami kunmag-operisyon na pud ang kaaway.Katam-is diay sa produkto sapanaghiusa. Salamat sa kauban.Salamat sa panaghiusa.«16 ASDANG! Oktubre 2010 Kab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o n


BarugananMabuhi ka pa, Ka DanielMabuhi ka pa, Ka Daniel *ni Angelika Montenegro*Kinutlo gikan sa pakighinabi sa usa ka Pulang Manggugubat. Gibag-o angpipila ka mga pangalan ug panghitabo alang sa seguridad sa mga kauban.MMilanog ang unang mga buto saamong poste dungan sa hingpit ngapaghayag sa kalangitan. Alas-5:30 nasa akong relo— untop sa gitakdangoras. Lampos ang TO!, hunahunako. Moihap na lang og 30 minutosog maka-widrow na ang mga kaubanbalik didto sa among last stagingpoint. Duha ka kilometro langmi gikan sa target.Disarma kadto sa usa ka abusadongbarangay kapitan nga gireklamosa mga masa. Giilang usurerongagalong yutaan ug lunod-patay ngasuporter sa dinagkung pagmina, gikasilagansiya sa iyang pagpangilogog kayutaan pinaagi sa pagpanghasisa mga lumad. Kompleto na ang datossa dyitu. Simple lang ug limpyoang disenyo sa operisyon. Gani,upat ka kauban lang ang gitahasansa paglansi. Human na ang aktwalnga TO sulod sa 10 minutos sa pinakadugaykun masubay ang plano.Apan pipila pa lang ka gutlo, nasundanna kini og dugang pang butobuto.Nagbaslanay nga mga buto.Kalit kong gisakmit og kakulba. Naabay napalpak sa plano? Nakasukolba ang target? Nakabira ba angkaaway? Naa bay naigong kauban?Naghadyong ang mga pangutana saakong utok. Dili nako mahimutang.Gitan-aw nako balik ang akongrelo human sa paminaw nako liboanka oras nga milabay. Alas-6:30! Gisungogko sa oras nga nag-aginod.Nganong wala pa man ang mgakauban? Dapat nakabalik na bisanusa kanila karong taknaa...“Kaubang Melyn, okay ka langba..?” gibuak ni Ka Rema ang makabungolnga kahilum nga miputussa among gipostingan.Nakatutok tanan sa akoa ang nabalakangmga mata sa ubang mgakauban. Ayha pa nako mabantayiang nanuhotsuhot nga kabugnaw saakong likod. Nahumud na sa nanghinobrangsingot ang akong t-shirt.Samtang naniid ug naghulat sa hilumang tim sa mga medik ug reinforce,usa ka oras na pud diay kong nagbahisbahissulod sa gamayng payag.“Asa na kaha sila, Kas..?” mitubagkog pangutana samtang ginapugosnga dili maghagawhaw akongtingog.Mainiton ug lig-on ang paghapyodni Rema sa akong likod. “Nabalakasab ang mga kauban, Kas. Perosalig man gihapon ta nga mas gunitsa komand ang kahimtang didto.”Usa ka pugong nga pahiyum anggibaylo nako sa pagpadasig sa kauban.“Oo, Kas, maghulat pa ta...”Taudtaud nalantawan na namoang pipila sa mga nag-TO nga nagdaganggitungas ang among posisyon.Alerto na dayon ang amongtim. Abe...Asa ang Baking ug Kaloy?Gilukop kog tan-aw ang nawong samga kauban. Nganong wala silaDaniel ug Makoy? Daw mibalhinang pitikpitik sa akong kasingka-sing sa dalunggan. Nagkatinuod naang akong gikahadlukan...“Nakasukol ang target! Naigo siDaniel sa ulo! Si Makoy, sa iyang tiyanug dughan!” Pamati ko gihigopang tanang dugo sa akong nawong.“Buhi pa ba sila? Lubog na baang hitsura sa ilang mga mata?” Gisulayankong magpabiling kalmadosa pagpangutana. Duna pa koy limanga mabilin kun mawad-an kog isa.Ginusnus nako akong mata aronmawala ang paspas nga pagkatag sakahalang.Nahatagan daw dayon silag firstaid sa mga medik. Pero dili pa maassessang kondisyon sa ilang mgaigo tungod kinahanglang mowidrowdayon ang mga kauban. Posiblengmoabot na ang reinforce sa kaaway;nalangan og 40 minutos ang TO. Gigamitsa mga kauban ang mas habogug layong widrohanan sa pikasaron ma-secure ang mga pasyente.Dili kini panahong magpalumossa sentimentalismo. Mikomanddayon ko sa mga medik nga hinluanna ang payag. Kini ang himoong surgeryroom. Wala nay laing duol ngalugar para tambalan ang mga samdon.Sayod ming tanan nga dili igoang dalang tambal ug gamit sa mgakauban para sa grabeng mga kaso.Syringe. Dextrose. Anesthesia. Antibiotics.Scalpel. Forceps. Surgicalneedle. Betadine. Alcohol. CottonKab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o nOktubre 2010 ASDANG!17


BarugananMabuhi ka pa, Ka Danielballs. Bandage... Usa-usa nakonggitsek ang mga himan ug tambal ngahanas nga giplastar sa mga kaubanpara makapokus akong hunahuna.Sukol, mga Kas, kinahanglang makaabotmo dinhing buhi! Ayaw ninyotuguti nga mawad-an na sab ogpinanggang mga anak ang masa ugrebolusyon...Ug padayong nag-aginod angoras. Kini na siguro ang pinakadugaynga paghulat sulod sa kapin tuloka dekada nakong pag-hukbo. Masdali ba kaha nakong dawaton kunggisultian na lang ko nila nga walaka na..? Ganina pa andam ang kabutangansa mga pasyente. Nakasektorna sab ang iskwad para sa seguridad.Hapit alas-dose sa udto dihangmiabot ang mga kauban. Unanggisulod sa payag ang duyan sa walaypanimuot nang si Ka Makoy.Humod na sa dugo ang bendahe saiyang dughan ug tiyan. Morag kalitnga migamay ang kalibutan sa dihangnakita kong gipas-an sa misunodnga mga hukbo ang usa pa kaduguang duyan. Daniel! Gipaak koang akong ngabil para pugngan angpagkurog ug pagluha.Una kong giduol si Ka Danielhuman nga maplastar sa higdaanan.Susama na kaputi sa papel angiyang nawong. Humod na sab angiyang bendahe sa ulo. Nagpilit sanagkaging nga dugo ang iyang buhok.Walay lihuk pero naay timailhangnagaginhawa pa. Nabuhiankog paglaum.“Kas, Kas, madunggan ba konimo ron?” Gipikpik nako ang iyangabaga samtang ginakapa ang pulsuhansa iyang kamot. Mipirokpirokang tabontabon sa iyang mga mata.Gidakop niya ang akong mga tudloug way-kusog nga gikumot. “Gustopa kong mabuhi, Ma...” pakiluoy niyanggihunghong. Dayon nawad-anna sab og panimuot. Huot na kaayoakong dughan. Halang na kaayo angakong mga mata. Pasayloa ko, Daniel,kun giihap na tika ganina ngaposibleng nakalas sa akong mgaanak. Dugay na man unta nakongnadawat nga kaluha gyud sa pagsulongsa rebolusyon ang pagsakripisyoug paghalad sa kaugalingonkung gikinahanglan. Pero nganongnaglisud man kog kumbinsi sa kaugalingonnga mahimong nakabsanka na sa imong kinabuhi...?“Ikaw gyud diay akongMama!” Hugot ang imonggakos sa akong hawak. Angpughaw nga litrato namo saimong Papa sa imong pikaskamot ginabalikbalik nimogtan-aw. Mao lay imong handumanansulod sa lima katuig nga gibilin ka namo saimong mga apohan.Wala mi gibati nga dawlahi ming tawo sa imo. Sabagay,dili ka man sab namomabasul kun layo ang imongpagbati namo. Nabuhi langmi sa imong mga damgo ugmga sugilanon sa imong lolaug lolo. Pero wala gihaponkay kapuol sa imong mgapangutana. Dili ka mahutdanog mga istorya. Daw ginabawimo sa usa ka higayonang mga tuig nga wala tamag-uban. Sayod na mi saimong amahan nga dili kamaglisud og sabot nganongkinahanglan namong maglihuksa kabanikanhan. Okun nganong kinahanglannamong mogunit og pusil ugmagrebolusyon.Kahibalo ka, 'Nak, moragyud gikumot ang akong kasingkasingdihang nakita kanako— malnourished ka ngabatang sais anyos ug napunosa kagid ang lawas. Unsakaha kun gidala ka na langnamo 'tong usa ka tuig paka ug gisalig sa mga masaduol sa among gimbuhaton?Mas nahimsug kaha ka?Wala kahay sakitsakit angimong pamanit? Dili kahaka mabilanggo og tulo kabulan uban ang imong Lolo(nga gitortyur ug gidetinesa hayop nga 46th IB!) aronpugson ming mosurender saimong Papa? Nakadesisyonmi nga ubanon ka na namosa sonang gerilya...“Kas, mihinay na ang pagdugosa iyang ulo. Pero ubos pa gyud angiyang BP,” kanayon ni Ka Dante humanmataud ang dextrose kang Daniel.Giukang nako ang bendahe uggitan-aw ang samad. Taas ug lawomang agi sa bala pero wala man natandogang bukog. “Isira na dayonnato ni, Kas,” matud ko.Nadunggan ko ang hinay ngapag-agulo ni Kaubang Makoy. Daghangnag-atimang medik pero masgrabe ang iyang mga samad. “Kamina dinhi, Kas,” sulti ni Dante nganakasabot sa akong hunahuna. Gihapuhapko ang bugnaw pang apingni Daniel. Dili ko gustong mawalaka sa akong kiliran, Anak, peromas gikinahanglan ko sa kauban.Sa gubat sa katawhan nga atongginalunsad, managsama ang gibugatonsa kinabuhi sa kauban ug saanak. Dalidali kong mitabok sa pikaspasyente.Samtang nagatabang kog atimankang Makoy, gilantaw nako angpaspas ug kalkuladong lihuk sa mgakauban sa pikas higdaanan. Gisusibalik ug gilimpyohan ang samad.Gitulpukan og anesthesia. Dayongisugdan na ang makuti nga pagtahi.Gisangpit ako ni Dante, “Nagastabilisana ang iyang vital signs,Ka Melyn.” Nakapanghupaw na ko.Mabuhi ka pa, Ka Daniel. Maghulatang mga kauban ug masa sa inyongpagbalik ni Kaubang Makoy...«18 ASDANG! Oktubre 2010 Kab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o n


Sa mgaTunob niKa AsyoPamahayag Kabahin sa Militarisasyon sa FarSouth MindanaoPagpadayon sa Palisiyang Terorismo sa Estado;Pagpakusog sa Pyudal ug Langyawng Pagharini Ka Efren (Tigpamaba, National Democratic Front-FarSouth Mindanao)Wala na tuod si GloriaArroyo sa Malacañang,apannagpabilin pa gihaponang paglutossa masang Pilipino, hilabi na ngadto samga nangahas nga supakon ug suklanang mga pinakaabusado ug pinakamapahimuslanongkorporasyong multinasyunalnga anaa sa kabanikanhan saPilipinas.Kab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o nSa FarSouth Mindanao, diin nahimutangang usa sa labing dakung minahanug ang mga halapad nga plantasyonsa Dole-Stanfilco, usa ka brigadasa 10th Infantry Division-AFP ang nagalunsadkaron og operasyong-militar.Tinong mga target niini ang bahandianongquadri-boundary sa Sultan Kudarat,South Cotabato, Davao del Surug Sarangani Province partikular angmga lungsod sa Kiblawan, Tampakanug Columbio diinanaa ang minahansa multinasyunal ngaXstrata-SMI. Bangisug walay-kaluoy kininga operasyong-militar,ilabi na ngadto samga kabus nga masangmag-uuma uglumad nga namuyosa maong dapit.Ilawom sa maduguongbandera saOplan Bantay Laya(OBL) 2, ginasuyodsa mga tropa sa 27thIB, sa 39th IB ug sa72nd Cadre Bn angkabanikanhan, ginahulgaug ginahadlokang mga lumulupyo,ginapahamtang angfood blockades ugginahasi ang mgasibilyan nga napugospagbiya sa ilangmga yutang kabilin.aron makaikyas niiningbangis nga operasyong-militar.Nalipay niini ang mgakorporasyong multinasyunal kay buotnilang ilogon ang kayutaan ug hingpitnga maghari sa maong mga erya.Human nga mapakyas ang 39th IBsa pagpakgang sa halapad nga oposisyonbatok sa minahan, gipahimungtanniini ang katawhan pinaagi sa paturagasnga pagpamomba, food blockadeug pagpanghasi sa daghang mga baryohaduol sa minahan sama sa mga barangaysa Matanao. Sa Sityo Datalfitak,Barangay Colonsabak, Matanao, daghangmga panimalay sa mag-uuma anggipangransak ug gipangguba niadtongikaduhang semana ning bulan, tungodgipasanginlan sila nga mga suporter saNPA. Usa ka lider mag-uuma ang gikulataug gibastrok.Ang 27th IB, sa pikas bahin, padayonsa pagpanghasi sa mga lungsodminahansa Tampakan ug Columbio,nagapakatag og intriga aron samukonug gubuton ang panaghiusa sa mgapundok nga lig-ong nagababag sa dagkungpagmina. Sa komunidad sa mgaB’laan sa Bong Mal, Sultan Kudarat,duha ka kampo sa Task Force KITACOang gitukod aron mapaneguro ang padayongoperasyon sa Xstrata-SMI. Gipakusogusab ang rekrutment sa paramilitarsama sa Special Civilian ArmedAuxiliary (SCAA). Kun ang dayag ngapasismo ang basehan sa kalampusanalang sa reaksyunaryong AFP, ang kinatas-angpahinungod angay ihatag sa1002nd Brigade ni Col. Rainier Cruz. Gidayegman siya sa iyang mga imperyalistangamo apan ang iyang mga salauddili ug dili hikalimtan sa katawhan.Oktubre 2010 ASDANG!19


Sa mga Tunob ni Ka AsyoPamahayag Kabahin sa Militarisasyon sa FarSouth MindanaoAng 57th IB ilawom sa 6th ID-AFPnaglunsad usab sa ilang mga kampanyangmilitar sa mga plantasyon sa Dole-Stanfilco sa mga lungsod sa Makilala,Tulunan ug Mlang– tanan sa North Cotabato,lakip na ang mga peace zoneareas nga gideklara kaniadto sa kanhiPresidente Corazon Aquino isip partesa base denial operations sa AFP ug totalwar policy. Sa walay lipud-lipud ngakahambogan ug hingpit nga pagyataksa batakang katungod sa mga sibilyan,sistematikong giinterogar, gihulga uggihadlok sa AFP ang mga lumulupyosa peace zones. Sama sa mga nagpuyoduol sa minahan, nag-antos usab angkatawhan sa hapak sa terorismo nga ginapahamtangsa mersenaryong armadongkusog sa estado aron panalipdanug ipabilin ang padayong operasyon samga langyawng kompanyang multinasyunalsama sa Dolefil.Hilabihang kadaku sa utang kabubut-onni Aquino III sa iyang imperyalistangamo nga iyang gimando angekstensyon sa gikasilagan nga OBL 2,gipangayo ang pagpasurender sa rebolusyonaryongkalihukan isip kondisyonsa peace talks ug, sama sa HaciendaLuisita, gipabilin ug gipalig-on ang pagharisa pyudal nga oligarkiya sa katilingbangPilipino. Sama sa mga nangagingrehimen, gitugutan ni AquinoIII ang multinasyunal nga Dolefil ngailugon ang liboan ka ektaryang yutasa mga mag-uuma. Gibaligya niya angpatrimonya sa Pilipinas pinaagi sa paghatagog hingpit nga katungod sa mgahiganteng langyawng kompanya sa minahannga hakupon ang rekursong bulawanug copper sa Mindanao.Dakung sayop sa administrasyongAquino IIIang paghunahuna ngaang linuog nga kusogmilitarug pagpakaitoysa imperyalista angmakapahilom sa katawhan ngadtosa pag-uyon; labaw pa hinoon kiningmopasilaub sa padayong pagsupak ugpagrebolusyon sa masang Pilipino. «HINGPIT NATONG SUKLANANG DANGAN SA ATONG KINABUHI!Atubangan sa walay kukalooy nga padayong pagpangatakesa AFP ngadto sa katawhan, pugos tang atubangon kini ngadangan nga maoy tinubdan sa atong mga kasakit ug pag-antus.Hugot ug hinanaling tahas nato ang mga mosunod:1. Ilhon ug tun-an nato ang kaaway ilabina ang iyang mga kahuyangan.Hisgutan sa tanang OG, KTO ug mga organisasyong masaang lihok sa kaaway ug ang plano sa aktibong pagdepensa2. Palihokon ang tanang yunit milisya, ug mga komite sa depensasa kapunongang masa para sa gimbuhatong paniktik, pagsuportasa mga taktikal nga opensiba, pagsumpo sa mga dautang elemento,ug uban pang gimbuhatong militar ilalom sa komand saBHB sa lugar. Hugot nga makigtinabangay sa hukbo sa pagdepensasa lugar pinaagi sa aktibong pagpasa sa lihok sa kaaway3. Banatan ang kaaway sa pinakahuyang nga bahin niini. ihikawsa mga pasistang tropa ang lugar ug higayon nga sila makampante;ipabilin silang kanunay nangapkap ug nabalaka kun asa odiin sila maigo sa mga kontra opensa sa BHB ug katawhan. Sakmitonang kaikag ug halapad nga simpatya ug suporta sa masa,ang halapad ug lalom nga gamot nato sa daghang lugar ug angpag-ila nato sa masa sa daghang lugar aron patas-on pa ang angangsa organisasyon ug paglihok sa katawhan.4. Iasdang ang antipasistang kalihokang masa. Dili hulaton ngamograbe pa ang mga pasistang pagpangabuso sa mga berdugongsundalo ayha tukuron ang mga pandepensang porma sa organisasyonug alyansa. Sa pag-igting sa pasismo ug militarisasyon, anguban pang kampanyang masa (batok sa kagutom, landgrabbing,pagdaut sa kinaiyahan ug susama niini) labaw nang gikinahanglanaron palapdon ang inisyatiba ug maniobra sa masa.5. Iwaragwag ang mga dautang binuhatan sa mga berdugong sundaloug opisyal sa AFP diha sa radio, pamantalaan ug masmidya.6. Dili magpadala sa mga saywar ug bakak nga ginapakaylap samga opisyal ug sundalo sa AFP.7. Dili kita mosugot nga molihok para sa mga berdugong AFPsama sa pag-CAFGU, pag-guide sa mga operisyon, paghatag ogtinuod nga impormasyon ug uban pang makadaut nga buhat ngaipamugos sa kaaway8. Pasampaon ang inyong mga anak, pag-umangkon ug uban pangmga tagibaryo nga nakapasar sa rekisitos sa BHB. Samtangnagkaigting ang gubat, nagkadaku usab ang mga gerilyang pormasyonnga kinahanglan natong tukuron.9. Padayon usab nga magpasaka og materyal ug pinansyal nga suportapara sa armadong pakigbisog ug para sa atong hukbo.10. Magkat-on sa gerilyang estilo sa paglihok nga sama sa panultihong:“molakaw nga walay tunob, magluto nga walay aso, magsultinga walay saba, moubo nga dili molanog.” «20 ASDANG! Oktubre 2010 Kab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o n


Kinabuhing GerilyaAy, Kahumot sa Kapi ni Buyag Maria!Paglingi niya,naa nay bukasa armalitenga nakationsa iya. Nakapanglad-oksiya, pero padayonnga gituyok angde-manong galingan.“Unsa man na, Nang?” pangutanadala singhag sa sundalo.“Naggaling lagi kay Sir kayway malung-ag nami. Awon mgaiso ko adto, nangguna,” tubagniya. Pero ang iyang huna-hunamisutoy na padulong sa mgakauban nga naa lang sa unahannag-posting.Gikalma lang niya iyang kaugalingon.Nakahibalo man tosila nga naay kaaway, alerto rato sila. Pagpahinumdom niya saiyang kaugalingon aron mawalaang tumang kakulba. Padayonlang gyud siya sa pagtuyok sagalingan samtang gipangbutangna sa mga sundalo ilangmga pak ug namahuway. Wa nakaayo siya estoryaha kay kadamangutana sila, iyang Kinaulohonpagtubag, di sila kasabot.Taud-taud mitindog na siya,gihipos ang bugas-mais ug gisulodsa buon. Kinahanglangmagdali kay wa pay kaon angmga kauban. Ug kinahanglangmapasahan nga naa na angkaaway sa iyang balay. Hilomniyang giihap kun pila ka buokug kun unsay ilang mga pusil.“Asa na man ka Nang?” angsundalong maninghagay na podang nangutana.“Adto da sa kanak mga iso,”ug gipabudlot niya iyang simodpatudlo sa direksyon sa tagaytay.“Ihatod ko yaning ginilingkay Sir, pangpaniudto nilan.”Mga pila ka oras ang milabay,milanog ang butobuto...Kab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o nAy, Kahumot sa Kapini Buyag Maria!ni Ka MarneMga pulo na ka bulan sukad tonga panghitabo sa usa ka larangandinhi sa FS. Naluwas sa kagutomang yunit ug naambusan ang kaaway.Tungod kadto sa suporta samasa sama ni buyag Maria.Makahinumdom gyud ko atonghitaboa kanunay. Labi na karonnga mobayl na pod ang yunit paingonsa pikas cluster, sa lugar nilabuyag Maria. Sayo sa buntag gipormasyonmi sa among platun liderug gi-oryentahan. Gitsek kun ok natanang andamonon ug kun nakahiposna ang tanan. Human sa pamahaw,handa na, nakabalon na sab.“O, mogikan na ta. Adbans, alertolang,” pahinumdom sa among CO.Lasang, bakilid, tangas, lugsongsa sigpit nga mga dalan. Whew!Perting kutasa! Pero naghinamhinamna gyud ko nga makita na sabang tigulang. Samtang naglakaran,ma-imagine nako ang kahumot sakabarista (nitib nga kape nga wayasukar) nga iyang ginadalit sa amoa.Manuot-suot gyud sa ilong ang bahosa kape inig lunod niya sa pulbos sanagbukal nga tubig. Iya gyud tawnantusan og pili ang pinakamaayongliso aron maoy pulbuson, kay niyapa, para gud sa mga kauban. Puregyud basta para sa kauban, kanangway sagol nga giniling. Kun mayasukar siya nga iyang matipigan,aw, lami pod kay dili kabarista.Murag matilawan na nako ang igoigongkapait ug ang pakiglanggikitsa katam-is sa asukar kada higopsa bag-ong tinimplang kape. Bastanaay kauban sa ila Buyag, kanunaygyud nga naay kapeng tinak-ang.“Hala, si Kas Marns, mopahiyomrag iya,” gisungog na ko samga kauban.“Naa lay nahinumduman oy!”tubag nako sa ila.Igo gyud misalop ang adlawsa among paghiabot sa among direksyon.Layo pa lang mi, nakita nami sa tigulang. Perti nang tam-isaug dakua sa pahiyom nga iyang gisugatsa amoa. Kompleto! Tanangyud mi iyang gilamano! TanangOktubre 2010 ASDANG!21


Kinabuhing GerilyaAy, Kahumot sa Kapi ni Buyag Maria!kauban, nangayo sab og katahuranniya, may pipila pa nga miamin. Sadihang ako na iyang nakita, pertinglipaya ni buyag Maria, gigakusgakusgyud ko ug nagkinataw-anaymi. Wa na gyud niya panumbalinganga hastang singota ug bahoa nakonginit. Halos di maundang angkumustahanay. Dali! Matud niya.Ug giguyod ko pasaka sa iyang balay,diretso sa iyang kusina. Kabalonako, mag-init gyud mig tubig.Na-busy na pod ang mga kaubansa pagplastar. Ang iskwad uno,naa sa paborableng dalan. Ang iskwaddos, naa sa may kapehan. Angiskwad tres, mipatong sa gamaynga tagaytay. Human og plastar,abtik pod ang kauban nga nangabo,nangahoy ug namugha. Mura manog wa gikapoy gikan sa lakaran.Taud-taud, nanawag na mi ni buyagMaria sa ila. “Kape! Kape!” A, abtikasa mga Supply Officer oi! Duoldayon sa balay, iyahay og bitbit ogkaldero para sa bahin nilang kape.Di ra diay ako ang naghinam-hinammakahigop og ininit.Kada gyud makadunggo midinhi kang buyag Maria, ingonniani gyud. Abri kaayo ang iyangpanimalay. Mohangop gyud sya samga kauban, ingon man ang kaubanngadto niya. Di pa man kaayongedaran si buyag Maria. Apan lagikay may mga apo na man siya maongbuyag ang tahod sa mga kaubansa iya. Dali kaayo siyang nasuod samga kauban. Siya ang unang kontaknamo sa ilang lugar. Matud pasa saysay ni Kas Botsoy, natagbuanra nila si buyag Maria sa abakahanniadtong una nilang pagsulod dinhi.Wa gyud daw nakita sa kauban ngamay kahadlok sa panagway sa tiguwangsa dihang nakita ang armado.Mura pa gani kunog misidlak angiyang mata, ug may gamay nga pahiyompa silang nakita. Sa pagsinubayay,daan na diay nga may ideyaang tigulang kabahin sa kalihukan.Ang iyang pag-umangkon diay namartirsa rebolusyon niadtong dekada80. Susi ang buyag sa pagkatukodsa PKM sa ilang lokalidad ugsa paglambo niini.Medyo hilomon apan bibo gyudsiyang ikalambigit. Seryoso apandili siya katahaan. Mas nagkasuodmi kay ako sab ang nagmentin ogakyu sa iyang rayuma niadto. Ughangtud karon, basta nia mi, akosiyang ginaakyuhan. Giila siya ngamatinabangon sa ilang lugar. Maonga ginarespeto siya sa mga lumulupyoug ginapaminaw ang iyangmga sugyot ug huna-huna.Si buyag Maria. Usa lang saliboan ka mga pangalan nga nagapanlimbasogalang sa kalingkawasan.Nagahalad og init ug tam-isnga pagsuporta sa rebolusyon—angrebolusyon natong mga kabus batoksa mga mapahimuslanon. Si buyagMaria ug ang kapid-an ka libongmasa. Way sama. Way paghupas.Ugma, moinit gyud nitungod tugnaw ang kagabhion.Magpaabotang abohan sa itak-angnga kabarista. Pero sakaron, mapuno ang iyang gamay’ngbalay sa kahumot sa kape ug sa mgasugilanon sa pakigbisog. «Didto sa Mlang North Cotabatoni Jero Zed San Juan1Didto sa Mlang North CotabatoPetsa 26 ning bulan sa MarsoSa alas tres y media sa haponDetachment gisulongCafgu midaganSa ilang pagdaganArmas nabiyaanIlang nabiyaan nabiyaanTrenta y singko ka hprKinse ka m14Duha ka m16Usa ka karbinUg disisyete ka garandTrenta y singko ka hpr tananPara sa gubat sa katawhan2Si Piñol nasuko, naulawanSibilyan iyang gipahimungtan57th IB iyang gimandoanManghasi sa katawhanPeace zone ilang giukadyangInosente gipasanginlanSukol sukol taDili gyud ta pakulataMga milisya maghiusaAtong harason, ambusonMilitar nga nag-operisyonOpensa aron makadepensaBanat aron dili kita mabanatanTara na atong hugopanKay kini gubat sa katawhan22 ASDANG! Oktubre 2010 Kab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o n


Kinabuhing GerilyaHHuman sa ika-upat nga dekadanga walay puas nga pakigbisog, nagpabilinnga himsog ang BHB. Angmga pinakaunang sampa niadtongdekada 70 o 80 nagpangedaron karonog mga 50 anyos pataas. Apandaghan na usab kanila ang nasakitog arthritis, high-blood, osteoporosis,scoliosis, lubog nga panan-aw,diabetes, goiter, mayoma, UTI, kidneystone, almoranas, anemia, huyangnga baga, gout, taas nga uricacid ug uban pang mga auto-immunenga mga sakit.Naluya ang immune system(o ang natural nga proteksyon salawas batok sa sakit) sa mga kaubantungod sa padayong paglihok,stress, sobrang trabaho ug ang usapa ka hinungdan mao ang sayop ngapagkaon sa ginatawag nato og mgadead foods o junk foods. Duganganpa sa sobrang pagpanigarilyo o likit,kape nga synthetic, asin sa mga sudan,sobrang asukar sa mga ilimnono gamit sa chemical juices, sobrangvetsin ug mga food seasoning, pagkaonog bulad nga wala ginahumulan(hulom sa tubig overnight maoypinakamaayo ayha lutuon ang bulad),sobrang paggamit og mantikasa paggisa, pagkaon sa well-processedfoods sama sa de-lata ug ingonman pagkaon og mga kendi ngadaghang puti nga asukar nga hilosa lawas sa mga kauban ug masa.Unsa ang dead foods ug unsaang mga epekto niini sa lawas? Kiniang mga pagkaon nga walay bitaminaug minerales ug dili masustansyasa lawas sa tawo. Pananglitanniini ang mga produkto sa wheatflour (harina) sama sa biskwit, pan,Nutrisyon ug Herbalalang sa Himsog ngaPulang Manggugubatginagmay’ng kahibalo ug tips gikan kang Ka Marionoodles, odong, tsitsirya, kendi, juice,softdrinks ug uban pa.Ang wheat flour gigamitan ogchlorine aron moputi o kaha sodiumbenzoate (aron dili amagon ang pan),walay bitamina ug minerales, ug dilimaayo sa baga sa tao. Mahimonghinungdan kini sa cancer, pagtubol,problema sa colon, fistulae. Angunod niini carbohydrates na langnga makapataba (obesity), ginapataasang blood sugar. Ginawagtangsa lawas ang iron, calcium, potassium,magnesium busa ang tawomalipong, magka-arthritis, huyangang lawas ug magka-colon cancer.Sama ra sab kini sa white rice.Ang pagkaon sa daghang kan-on dilisab masustansya kay giwagtang naang tiki-tiki niini (“darak” sa tagalog)ang nutrients nga abunda sabitamina B-complex (B1-B2-B3-B6-B12) nga maoy nagapakusog salawas sa tawo, dili dali kapuyon ugang essential oil niini maayo sa atay.Busa kinahanglan dili paturagas sapagkaon og kan-on.Isip alternatibo sa humay,maayo ang kamote, ube, gabi, karlang/bisol,kasaba, saging, mais,oraro, tawge, ug tanang root cropso lagutmon. Mobalik gayud kita sapinakabatakan kay diha nato makuhaang pinakamaayong sustansyaalang sa atong lawas. Sa mga tanomnato sa base, makahibalo ug masiguronato asa ang wala gamiti og mgaabono, pestisidyo ug uban pa ngamaoy maayo ug taas sa nutrients.Pinakamaayo sab ang mga gulay,prutas, isda ug panalagsa karne ngagikan sa mga binuhi natong hayop.Pananglitan pwede maghimoog tortang lagutmon: 2-3 preskongsaging kardaba, 2 kamote, 1 kasaba.Banggoron ug butangan og 3-4kutsara sapal sa lubi, ug sagulan ogahos, sibuyas, gamayng asin, brownsugar, isagol tanan ug pritohon.Naa na kay organic nga torta ngapwedeng sud-an. Mas maayo kunnatural nga mantika ang gamiton.Sa buntag, kasagaran sa mgakauban ug masa mangitag kape.Nescafe ang paborito ug uban pangsynthetic nga kape ug dayon asukaranog hastang daghana. Kini ngamga produkto maoy tinubdan sa sobranghydrochloric acid nga moresultasa hyperacidity ug ulcer.Makatabang og daku sa kaubanang organic nga kape, herbal ngatsa sama sa luy-a, dulaw, himag,dabu-dabu tsa alang sa tanang mgasakit, kaningag, tsaang-gubat, dahonsa abokado, bayabas, kalamansi,bulak/dahon sa guyabano o labana,dahon sa alagaw, bulak sa lubi ngawala pa mibukhad, dahon sa mangga,kamias o iba, banaba, ug santol.Pabukalan ra kini sa tubig ug maoykapehon kaysa mga synthetic ngakape. Magka-hyperacidity o ulcerna ta, samot pa kabuslot ang atongbulsa tungod sa gasto.Ang atong kahimsog prayoridadnatong tanan alang sa hataas ug tiunaynga pagserbisyo sa rebolusyonaryongkalihokan. «ASDANG!Kab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o nAOktubre 201023


Kinabuhing GerilyaNag-uros-urosNeps ang BF Ko ni Ka NixHHay, morag kanus-a lang sukadmi nagkaila ni Yon. Naga-integ mangyud ko uban sa mga hukbo panahonnga bakasyon sa klase. Una kosiyang nakita sa usa sa mga pagbisitanakog CS. Wala man gyud nakosiya mapansin (samot nag bisangamay man lang nga crush niya!)anang panahona. Uncle pa man ganitawag nako niya. Di lang ko kalimotnga maglagot kaayo ko kay pirmeko niyang ginakomedyahan. Sungogangyud kaayo!Dihang mi-gradweyt ko sa pagiskwela,nakadesisyon dayon kongmosakag CS ug mag-RI. Didto nagkitami pag-usab. Hay, nia na pudning si Uncle nga sungogan o, hunahunako pa. Sama sa akong nahinumduman,sige gihapon ko niyangkomedyahan kung mag-abot mi. Natingalara ko sa akong kaugalingonnganong wala na kaayo ko gibatigkasungot niya. Siguro tungod kaydinhi mas nakaila nako siyag lalomisip usa ka kauban.Nagkakuyog mig pipila ka bulansa mga gimbuhaton. Usahay sabaymi maggwardya o kaha magdala saagenda sa mga tigum sa masa. Uy,lantip man gyud diay ni siya mohisgutog mga isyung katilingbanonug teorya! Maabiabihon pa gyudsa masag kauban! Nagka-sharingna sab mig personal nga mga istoryaniining panahona. Textmatesna pud mi labi na kun maglagyoggimbuhaton. Ug ngano bang ginabiraang akong panan-aw sa iyangdaw nagapahiyum nga mga mata ugginabati kog kawili sa paglanog saiyang tingog kung siya mobahakhak?Nag-FT na gyud ko human sausa ka pormal nga pagtuon. Ningpanahona, wala ko kahibalo nganananghid na diay siya sa iyangmga kakolektib nga magpasakasiya sa akoa (o kon sa burgis panga pulong, gusto niya mangulitawosa akoa). Milabay pa ang pipilaka mga bulan; hangtud usa kabuntag, natingala ko nga gipatawagming duha ni Yon sa among mga kolektibopara sa usa ka tigum. Didtogipadayag ni Yon ang iyang katuyuansa pormal nga pagpaprogramanako. Mora kog kandilang nalanayatong higayona. Nakakuha nakogpagtuon ug gidawat ang kahustosa OPRS, pero lahi man gyud diaykung naa na sa aktwal uy. Atubanganpa gyud sa among mga kolektib!Wala koy nabungat dayon kon dili,“Ha?! Sure ka? Wa ka kilati og colored?”Namula ang kauban, sigegpanarapog singot ug nag-alingasana sa iyang gilingkuran. Nagmahayko sa akong kalit nga nasulti. Perobilib gyud ko kang Yon. Bisan nasalapidpanagsa ang iyang dila, kalmadogihapon niyang gihan-ay angmga personal ug politikal nga basehansa iyang pagpasaka nako.Unsa ba ang akong masulti?Medyo taas ang agwat sa amongedad– magulang siya nakog 13 katuig– pero sa iyaha nako nakita angpagkabuotan. Suod kaayo siya sakauban ug masa. Determinado sapaglihok. Atubang sa grabeng sakripisyo,mora siyag way problema;sige lang gihapon og katawa. Ug hilomon.Gidawat nako ang programani Yon sa akoa.Midagan ang mga bulan saamong relasyon. Tungod kay managlahiamong trabaho, magkitalang mi panahon sa mga assessmentug bation gyud ko og kamingawpanahon nga ako lang mag-isa. Perogidawat nako nga kabahin lang kinisa among trabaho. Sa among relasyonnaay pila ka higayon nga dilikami magsinabtanay tungod pa podusahay sa akong kinaiya. Kabahinlang gyud kini sa among adjustmentsa matag usa.Karon, 1 ka tuig ug 1 ka bulanna mi! Para sa akoa dili gyud basehanang edad, hitsura, ug kinaiyabasta ang importante abli sa pagkaton,positibo ang pagtan-aw sa mgabutang, modawat og puna ug andammagtul-id. (Syempre guwapo pudsama niya!)Usahay mahimuot lang ko maghunahunanga ang akong gina-unclesa una mao lang sad diay ang akongmakadayon karon. «24 ASDANG! Oktubre 2010 Kab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o n


Kinabuhing GerilyaNag-uros-urosNeps ang GF Ko ni Ka YonSiya ang nailhan nakong si Jingjingsa una— usa sa mga batangaktibista nga nagabisita sa sonaatul sa ilang bakasyon sa iskwelahan.Makahimuot nga bata si Jingjing.Alisto, dili piliag trabaho ugpalapangutana. Mao nang ganahanko mangomedyag manungog iningbataa. Labi na kon magyam-id nagmoingon, “Si Uncle gyud ba...”Uy! Dalaga na man gyud si Jingjing!Pila ka tuig na ba diay sukad miulahing nagkita? Bag-ong gradweytsiyag hayskul niadto ug nag-RI saamong prente. Siya na si KaubangNix. Abtik gihapon molihok ug dalilang makakat-on og mga bag-onggimbuhaton. Mas napamatud-annako ang iyang kapasidad dihangpila pud ka higayong nag-uban migmasswork. Ganahan gihapon kongmangomedya niya panalagsa. Perongano kahang maunhan ko kanunaysa kataha? Labi na kon atbangan niyako sa iyang makadis-armang pahiyumdungan, “Si Kas gyud ba, walanagbag-o. Sungugan ra gihapon...”Gaan kaayo akong paminaw labina kon magsabay mi sa trabaho. Nagahinamhinamkong makadungogsa iyang tingog panahon nga nagapasayonsiyag edukasyon sa masaKab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o no sa mga TKB namo matag karonug unya. Mora sab kog ginagitik saiyang mga pinugngang agik-ik. Ugnganong manginit dayon ang akongnawong kung sugaton nyag tan-awang akong pasiplat sa iyang taasnga buhok nga ginapalid sa hangin?Wala man nako dayag nga ginaangkonpero naa na koy ginabati parasa iyaha. Wala lang nako panumbalingatungod kay dili pa panahonsa pagprograma.Nalipay kog daku sa desisyonni Kas Nix nga mag-FT. Pero dinhiginadisturbo na pud ko sa sigeg hunahunasa akong kaugalingong gimbuhatonug sa akong personal ngapagbati kaniya. Hangtud nga nakatibuokna ko nga iplastar gyud nako sakolektibo kay dili mahimutang angmaong pagbati kun iluom lang nako.Adlaw sa pakig-atubang namongduha ni Kas Nix uban sa among mgakolektib. Pila na ba ka TO akongnaapilan? Dili na sab maihap ngamga pagtuon ug tigum ang akongnadala sukad naghukbo ko. Perounsa ning morag dakung bato nganagdat-og sa dughan ko? Wala gyudko gibatig grabeng kakulba ug kaulawsama ini. Sa dihang gipasaysayna ko sa mga kauban sa basehan saakong pagpaprograma, daw pinagbangkakognan ang akong tutunlan.Dili nako kahinumdum kungnagkandimao ba ang akong istoryakay liboan ka mga buyog ang naghagunghongsa akong dalunggan.Wala man gani ko makabati kaayosa tubag ni Nix. Unsa daw ’to, “kilat”?Basta nabantayan ra nako ngamitaas ang iyang kilay ug miyamid.Nanginit akong nawong. Midagaydayang lapot nga singot. Ah,moistorya gyud ko karon o mohilomhangtud sa hangtud... Nagpadayonko sa pagpasabot sa kauban bisan paman nga murag gikumot ang akongkasingkasing. Human bitaw nakogabli, hay...gaan na kaayo akong paminawsa kaugalingon. Ug mas nigaanug nalipay ko nga gidawat niNix ang akong gugma.Tungod kay managlahi angamong linya sa trabaho, talagsa langmi magkauban. Usahay moabot ogusa hangtud tulo ka bulan usa mimagkita. Mao nga bation ko og kamingawbisan dili nako tuyuon. Bisanbusy ko sa trabaho matag adlaw,motumaw gyud ang kamingaw maonga ginasulatan na lang nako siya.Kanunay nakong ginasulti sa iyanga wala gyud ko magdahum ngakami ra gihapon ang magkadayon.Sa sulat ko unang nagpadayagsa iya kabahin sa akong sugyot ngamagpakasal na mi. Nag-istorya mignagkahiusa nga magminyo na gyudming duha. Gipaabot namo sa mgakauban ang among plano atul sa assessment.Init ug humok ang bukton niNix nga mitandog sa akong kilidnga bukton. Mipasiplat ko niyasa akong tupad. Diretso lang angiyang tan-aw sa kaubang nangulosa seremonyas. Seryoso ang iyangpanagway, pero adunay talagsaongkidlap ang kilid sa iyang mgamata. Gitan-aw nako ang akong pikasabaga kung asa nagpatong angpikas tumoy sa pulang bandila saPartido. Pamati nako magisi na angakong aping sa akong pahiyom... «Oktubre 2010 ASDANG!25


Testigo ang Liboan ka mga MataKasikas sa KakognanP“Pagkainit sa adlaw, apan dilikini angay’ng panumbalingon, kinahanglanmotrabaho kay kini angbugtong tinubdan sa panginabuhi,sama usab niini ang baruganan kokaniadto,” gikanayon ni Dina saiyang kaugalingon samtang naglantawsa mga trabahante sa halapadnga pinyahan.Samtang naglakaw siya latas sahalapad nga pinyahan kuyog sa duhaka kaubang organisador, nalantawanni Dina ang mga mamumuonga wala manumbaling sa kainitsa adlaw, paspas kining mitrabahosa pagpupo sa pinya gikan sa punuanug ang uban paspas usab ngamihakot paingon sa naghulat ngasakyanan aron dad-on sa cannery.Mibalik sa iyang handurawan angiyang mga pakigbisog sa kinabuhisamtang nagpadayon pagtikang angiyang mga tiil paingon sa komunidadnga adtoan. Dihang nalantawansiya sa mga kababayen-an nga namuposa pinya, mikawaykaway kinisa ilang kamot ngadto kaniya.“Payts mga mare!” pagtubag niDina.Si Dina, kanhi usa ka mamumuo,misulod siya sa kompanya dihangmibiya kaniya ang iyang bana.Mibarog siya isip inahan ug amahansa iyang upat ka mga anak. Alangkaniya, wala’y lugar ang mga luhasa iyang mga mata, ang mahinungdanonmabuhi niya ang iyang mgaanak. Gibubo niya ang iyang tibuokkusog ug panahon sa pagtrabaho sapinyahan ilawom sa kainit sa adlawisip usa ka harvester. Mopahulaylang panahon sa pagkaon ug pagkahumansa oras sa trabaho. Wala panumbalingaang kagamay sa suholankay ang anaa sa iyang alimpatakan,ang importante may trabaho siya ugmabuhi niya ang iyang mga anak.Ug nanglabay ang mga katuigan,nagpabilin siyang simpleng mamumuonga nangindahay taliwala sanaglagiting kainit sa adlaw. Humansa oras sa trabaho ang responsibilidadna usab niya sa balay ug mgaanak ang iyang giatiman. Halos walayigong pahulay aron makab-otang maayong kaugmaon.Sulod sa mga katuigang gigahinTestigo ang Liboan ka mga Matani Ka Rita Amistadniya alang sa matinud-anong trabahosa kompanya nakita niya angpaglapad sa giangkong kayutaan salangyaw’ng kapitalista aron katamnansa ilang produkto, ug dili nalang pinya ang gitanom, nananomna usab kini’g saging, kapayas ugasparagus nga ginaeksport ngadtosa ilang nasud. Ug ang mga mag-uumanga nailad og nahimong growermisamot na hinuon ang paglisod kaywala na’y darohan nga maugmad ugnagkadaku ang utang nila sa kompanya.Kini ang nakatukmod kanilasa pagbaligya na lang sa ilang yutangadto sa kompanya. Hinay-hinaykining nabantayan ni Dina ug milatidkini’g dakung pangutana saiyang kaugalingon.Dihang usa ka higayon, maynag-imbita kaniya alang sa usa katigom “after-paw”(human sa oras satrabaho). Wala siya magpanuko sapagtambong. Didto nahimamat niyaang mga organisador nga mipasabotkanila sa kahimtang sa pamuo dinhisa Pilipinas, partikular sa ilang kahimtangisip mamumuo sa pinyahan.Ubay-ubay pa nga mga pagtuonang iyang natambungan sukadniadto. Hangtud nga midisider siyanga magpamembro sa unyon. Didtonagsugod pag-abli ang iyang kahimatngonsa pagsabot sa mga butangnga nahitabo sa iyang palibot.Kung kaniadto wala kini niya hatagiog bili, karon nasabtan na niyakung nganong adunay pakigbisog.Ubay-ubay usab nga paglihokang iyang nasalmotan ug mibarogsiya isip lider sa kababayen-an.Gipadayag ang partikular nila nga26 ASDANG! Oktubre 2010 Kab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o n


Kasikas sa KakognanTestigo ang Liboan ka mga Matakahimtang isip mamumuong kababayen-annga dili lamang mahumanang trabaho kun mo-out na sa kompanya,tungod kay aduna pa’y daghangtrabaho ug responsibilidad nganagpaabot sa tagsa-tagsa ka panimalayisip usa ka babaye. Maisogonniyang giasdang ang katungod sa kababayen-ansa panglawas aron kahatagankini’g insaktong pagtagad.Partikular nga gipakigbisogannila mao ang gihimo sa kompanyanga pagwagtang sa boom shade.Ang boom shade usa ka istrukturanga daw payong ang porma aronkahatagan ug landong ang mga harvestertaliwala sa pinyahan. Kungkaniadto gihimo kini sa kompanyaaron adunay gamay’ng kahamugawayang mga trabahanteng naghago,karon ila na kining gipatanggal.Ang mas sakit palandungon, kungadunay magkasakit ug moadto saklinika sa kompanya aron magpakonsulta,butangan lang gihapon ogkomentaryo nga fit to work, labi nagmailhan nga membro sa unyon angnagpakonsulta. Bisan kung grabe nakaayo ang trangkaso nga gibati, ugkung dili ka makatambong sa trabaho,pahamtangan dayon sa kompanyaog absence without leave ngamolundo ngadto sa pagterminate sausa ka trabahante.Mayo Uno, adlaw sa mga mamumuo,molanog ang tingog ni Dinasa mga lihok protesta nga ilunsadsa mga organisadong pwersa samamumuo.“Asdang kababayen-an, makigbisogalang sa katungod ugkalingkawasan” ang malanog ngasinggit ni Dina nga gidunganan satanang kababayen-an.Naangkon usab nila ang pipilaka mga kadaugan kabahin sa suholan.Apan dili kini hingpit tungodkay ang langyaw’ng kapitalista diligayod matinud-anon sa paghatag ugtinuod nga benepisyo ug suholan ngadtosa uyamot nga mamumuo. Tungodsa pursigido niyang pakigbisog,nailhan usab siya sa langyaw’ngtigdumala sa kompanya ug sa mgalinta nga anaa sa palibot niini, samakang Baitus nga usa ka nagpadaganog “labor cooperative”.Kab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o nDugang pa niini, nakita nila angpagpamig-ot pinaagi sa pagbutangsa kompanya sa bag-ong makinanga Ginaca nga magdoble/mopilosa paspas nga lihok sa mga trabahantesulod sa cannery, dungan angpagbutang ug camera (CCTV) sulodsa trabahoan aron mamonitor anglihok sa mga mamumuo, nga bisanang pakighinabi sa katapad panahonsa trabaho mahimong pahamtanganog disciplinary action.Tungod sa pagkamakatarunganonsa pakigbisog sa mga mamumuonga anaa ilawom sa unyon,nangita ug pamaagi ang mga hakognga tigdumala sa pagpapha kanila.Misamot ang pagpamig-ot ug militarisasyon,pugos silang pasumanginlanog mga subersibo o mga NPA.Gihinay-hinay sila pagpahawa uggipasumanginlan ug nagkalainlaingkaso. Usa si Dina sa nabiktima.Bisan tuod haguka ang kasonga gipasaka kaniya, gipahamtangansiya og forced terminationo pinugos nga pagpapha gikan satrabaho luyo sa trentay-tres ka tuigniya sa serbisyo. Mipasaka siya ugkaso nga illegal termination apansama sa uban ug sa sistema sa hustisyakaron sa nasud, dili nimo malantawkung aduna ba’y kadaugannga makab-ot, ilabina kung usa kadakung langyaw’ng kapitalista angimong kaatbang.Apan wala na siya mag-inusarasa iyang pakigbisog, sa tanang kahigayonan,uban kaniya ang mgaorganisador ug kaubanan sa unyon.Dinhi niya nakita ug napamatudanang kamahinungdanon sa lisosa kahimatngon nga natisok kaniyauban sa hiniusang pakigbisog samga mamumuo. Hangtud nga nagdisisyonsiya nga mohatag sa iyangtibuok panahon isip organisador.Alang kaniya ang pagpasabot sauban sa tinuod nga kahimtang ugsa iyang kasinatian nga naagian,sarang punto kini aron masabtan satanang mamumuo nga gikinahanglangayod nga pakusgon pa ang mgapakigbisog alang sa katungod samga naghago.Makanunayon gihapon siyangmilatas sa halapad nga pinyahansubay sa dalan paingon sa komunidad.Apan dili na lang siya usa kamamumuong nakigbisog alang sainsaktong suhulan ug benepisyo, usana siya ka organisador sa mamumuoug katawhan alang sa pagkab-ot saStinuod nga kalingkawasan gikan sapagpahimulos sa mga nagharinghut-ong sa katilingban.Sa matag higayon nga makaagisiya sa mga trabahante uban sa mgakaubanang organisador, mainitongpagtimbaya sa paghatag og dugangkadasig ug kabaskog ang iyang ginapaabot.«Oktubre 2010 ASDANG!27


Sulat para sa Sona15 Agosto 2010Dear Ka Egong,Rebong timbaya alang kanimo anak!Nalipay gyud kami ni Papa mo nga makasulat nimosamtang nagkuyog mi kadali panahon sa tigom sa platun.Kumusta naman ikaw, anak? Ug kumusta ang imong mgagimbuhaton?Nakabalita ko nga bag-o pa lang mo nahuman sa inyongadvanced training. Matud pa ni Ka Wanda giputolug dayon gisumpay daw ninyo ang tinae sa iro!? Casestudy daw sa surgery ug ikaw man daw ang usa sa nagtahisa samad. Hala, tininuod na gyud nga ma-doktor angakong anak! Ug surgeon pa gyud! Lipay gyud kaayo mini Papa mo nga naminaw sa mga sugilon ni Ka Wandakalabot sa training. Ug sa gidagan sa imong pagpursigidinha isip usa ka medik. Bisan kun lisod, basta maningkamotlang gyud. Kay gikinahanglan gyud nato ang mgamedik dinhi sa atong panggubatan. Sabagay, kung minorsurgery lang, dugay na man nato kining ginabuhat ughalos tanang practitioner nato mahibalo na mag-opera.Pero mas maayo nga mapataas pa gyud ang kahibalo saatong mga medik para sa mas komplikadong mga kaso.Gubat gud ning atong giatubang. Ug dili na magduhaduhangmodasdas ang mga kauban atol sa sangka kay naana man ang atong mga doktor. Tama ba ko, Dok? Bastaako, kami ni Papa nimo malipayon nga ikaw usa ka medik,mananambal sa mga kabus.Kun sa amoa ka mangumusta ni Papa mo, okey raman ang among panglawas. Gimintin nako ang gihatagmong haplas para sa rayuma ug gilikayan gyud mokaonog monggos. Ugaling lang kay monggos ra may madalidali nato dinhi sa erya. Ug sa kasubidahon sa bukid dinhi,usahay lagi moangal ko. Mayna lang kay mosabot manang mga kauban. Gihimoan ko nilang tungkod – paradaw sa mga “buyag”. Hehehe. Si Papa mo otro girayumana pod. Daw duha na mi ka “hungog nga tigulang nga naningkamotmopatag sa bukid?”Bitaw nak, okey lang gyud ko dinhi. Nanlimbasogmobarug taliwala sa daghang mga kalisdanan ug sakripisyo.Gibati gyud nako ang grabeng kalisud sa erya. Tagasang bukid tungason, lugsungon, maayo gani akonggidaginot ang imong gipadala nga hinimo nimo nga herbalnga haplas. Kagutom nga akong nasinati -- dili nakomalimtan ang imong gitugon nga maghimo ko og sagingnga pulbuson para sa akong ulcer. Bisan pa man sa mgakalisdanan, naningkamot ko sa pagbarug tungod ug alangsa katawhan.Aron mapaasdang ang gubat sa katawhan, bisanpa man sa akong mga limitasyon sa panglawas, wala konagpalimita sa pagpatuman sa tahas nga mao ang pagpukaw,pag-organisa, ug pagpalihok sa mga masa. Saakong paglihok sa tribung Tagakaolo ug B’laan, diri nakonakita ang kapait sa kahimtang sa masang nagpuyo sakinabukiran kaayo. Kinahanglan nga matabangan sila sapagpataas sa ilang kahimatngon ug pagpalambo ilangproduksyon. Bisan lagyo ang mga komunidad, ginaadtogyud namo sila; daghang masa naghulat sa atongpagserbisyoKun sa bagay, pinangga pud kaayo ko sa mga masadinhi. Kabalo ka, ’Nak, pagtukod namog KTO sa Makibaka,gitunolan ko sa usa ka aktibistang masa og usa kaputos sa kape, bag-ong gigaling. Humot kaayo ang kapenga gikan sa mga masa. Maoy among gibahog sa initnga kan-on ganihang buntag. Ug kalit na lang misantopsa akong hunahuna. Ikaw kaha unsa kahay inyong pamahaw?Ug maayo ba ang inyong kabutang? Wala baka naulanan kagabii? Ug safety ba? Layo ba sa mga kaaway?Nasayod ko nga kanunay mo nag-amping inubanansa pag-amoma sa mga masa. Pero syempre ing-anina man gyud ang mga Mama, maghunahuna kanunay sailang mga anak.O sige ha. Daw kinahanglan molakaw na ang magdalasa sulat. Pagbinut-an gyud nak, ha. Pinangga kaayoka namo ni Papa mo. Ug amping kanunay. Ayaw pagpasagadsa imong panglawas. Kaon gyud og daghan.Ang nagmahal,Ka SamingPSAnia diay jogging pants, gipaukay ko ni sa masa ug dugaynang gitipigan. Tamang tama gyud ni sa imo nak, gaanra ug medyo luag. Ikaw nang bahala. Amping!28 ASDANG! Oktubre 2010 Kab a h i n sa Ki n a i y a h a n ug Re b o l u s y o n


”...ang pagpangita sa kamatuorangikan sa tinuod nga mga panghitabo...”Kaubang Mao ZedongDaghan kaayong salamat sa inyong walay puas nga suporta sa atong mantalaan.Padayon nato kining tun-an, palamboon ug ipakaylap.Mangayo mi sa inyong mga komentaryo, sugyot ug sa inyong mga tampongsugilanon, balak ug awit kabahin sa atong pakigbisog.Alang sa mga back issues, bisitaha ang www.<strong>philippinerevolution</strong>.<strong>net</strong>


Tig-amping sa kinaiyahanTigpanalipod sa mga kabusTigpanday sa atong kaugmaonBagong Hukbong BayanKun wala ka,Walay bisag unsa ang katawhanSampa Na!Ikaw nga nagpangedaron og 18 pataasIkaw nga himsug ang panglawas ug pangutokIkaw nga andam moalagad sa katawhan ug sa rebolusyon

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!