Waray - philippinerevolution.net

An pag-abandonar ni Aquinoha UP ngan sistemahan edukasyon publikoNaglarab an kangalas han mga batan-on ngan katawhan kontraha naumento nga matrikula ha kolehiyo ngan komersyalisasyonhan edukasyon ilarum han rehimen Aquino kasunod han pagpakamatayni Kristel Tejada, usa nga istudyante han University of thePhilippines (UP)-Manila katapos hiya pwersahon nga bumaya ha unibersidadtungod ha kapakyasan nga makapagbayad han matrikula.Hi Tejada, 16 anyos, nagpakamatayhadton Marso 15 haira panimalay ha Tondo, Manila.Ha luyo han pira ka-beses ngapag-apelar han iya mga kaganak,gin-obligar hiya han administrasyonhan UP Manila ngamag-aplay para ha leave of absencehini nga Marso tungod kaywaray niya mabaydi an matrikulanga nakantidad hin `10,000.An pag-unay ni Tejada nagbuksasha kontra-pobrehanon ngamga palisiya nga ginpapaeksisterhan UP atubangan han sobranga kakulangan han badyetilarum han rehimen Aquino.STFAP: Pag-umento hanmatrikulaHaros 25 anyos na nga iginpapatumanhan UP an SocializedTuition and Financial AssistanceProgram (STFAP) komo pamaagikuno para buligan an kablas ngaistudyante han UP. Iginkakategoriyaan mga istudyante haiba-iba nga "bracket" ngandepende ha pag-estimit hanpankatilingban nga kamutanganmagbabayad hin bug-oso kaparte han matrikula odiri papagbaydon. An aadaha Bracket Apababaydonhan bug-os ngamatrikula samtangdiri pababaydonan aada haBracket E.Kundi hirayo hadeklarado nga katuyuanan hanSTFAP an tinuod nga hinungdanhan pagpatuman hini. An kamatuoran,STFAP usa nga programapara padakuon an kitahan UP atubangan han tikadakonga kakulangan han subsidyonga kinakarawat han unibersidadtikang ha nasyunal nga gobyerno.Kumita ini hin `500 milyoneshadton 2007-2009 samtang`25 milyones la an iginalotagaha pampinansya nga suporta.Nagseserbe an STFAP paraipatuman an pira ka-pilo ngapag-umento han matrikula hininga nakalabay nga katuigan.Han syahan ini igpatuman hadton1989, inumento an matrikulatikang `40 kada yunit ngadto`300. Hadton 2007, utro ngagin-umentuhan hin 300% anmatrikula ha UP ngadto `1,000kada yunit o haros `42,000 kadatuig.Kontra ha kablasanonan pagpatuman hanSTFAP. Gidadamuinga rekisitos angin-aaroparapamatud-an han usa nga istudyantenga nagtikang hiya hausa nga kablas nga pamilya.Tubtub diri ini mapapamatudan,iginkakategoriya hira ha mashitaas nga balitang para pabaydonhan matrikula.Ha pagpatuman han bag-onga sistema han klasipikasyonhadton 2011, dinako hin 3,000%an mga istudyante nga iginkategoriyaha Bracket A ngapababaydon hin `1,500 kada yunit.Samtang, hadton 2012, aadala ha 8% han mga aplikanteha Bracket E an gin-aprubahanhan UP. Binagsak an kadamuonhan mga istudyante nga aada hapinakahibubo nga balitangtikang 20% hadton 1991 ngadto1% hadton nakalabay nga tuig.Ginpapagrabe pa ini han iba-ibanga palisiya han UP sugad hanpwersado nga "leave of absence"kun pakyas nga mabaydanhin bug-os an matrikulasugad han nahitabo kan Tejada.Ginsisingabot han STFAP an kamutangannga kadak-an hanmga nakakasulod ha UP nagtitikangha namumutngaan tubtubhiruhitaas nga saray han katilingban.Kalkulado hini ngapinaagi han sistema han pagbabalitangkadam-an han mga istudyantemagbabayad hintikadako nga matrikula ngan hasugad magpapadako han kitahan unibersidad.Nakatalaan naman ini igpatumanha ngatanan nga StateUniversities and Colleges(SUC) ha 2016 subay haRoadmap to Public Higher EducationReform han rehimenAquino.Pagpasibaya ha mgaSUCAn pagpatumanhan STFAP ha UP kapartehan kabug-usannga palisiya han pagpasibayahan gobyerno hamga pampubliko ngakolehiyo ngan unibersi-6 ANG BAYAN Marso 21, 2013