Bisaya - philippinerevolution.net

matud nilaEditoryal“Nagkaguliyang gyud ang mga tawo, nagkatibulaaggyud, wala mi nagkahiusa ato. Paghapak sa bagyo,ang mga tawo naa sa ubos, uban naa diri saeskwelahan, bisan asa gyud ang mga tao.”--- Rina, nanay“““Pag-abot sa baryo ngaatong adtoan, maningkamotta nga mangalap oggulay, lagutmon ug ubanpang pagkaon sa masa,ug kadtong mga nabilinsa masa, atong pangtapukonaron nga bahin bahinonsa masa, aron tanangmasa makakaon.”-suplay officer, Front 20-BHBUnsa ang ila makaon, makaon pud namo isip naa samga komunidad.---Sander, Lumad ”“Wala man gani mi nakakaon sa suplay sagobyerno. Ang nakan-an hinoon namo ang”sa NPA.-- Rupa-rupa, mag-uuma“Abi nako dili na mi mabuhi sa akong mga anak...Naghilakgyud sila. Nagkurog. Halos dili na mabukaang ilang mga baba tungod sa katugnaw.Maayo gani kay naay mga kauban... Mao to’ngnaarang-arang, nawala among kahadlok sabagyo.Gunitan ang Opensibaapan nagpabungol bungol langug samot pa hinoon gipugos angkatawhan sa pagpaluhod, ug maokini ang hakog ug bangkarotanga sistemang kapitalista nga hugotgibandera sa imperyalistangUS. Bahala maguba ang kalibutanug mangamatay ang liboangkatawhan, basta gamhanan ugmakahakop lang og dagkung ginansya.Dili maigo ang listahan kunihan-ay pa ang mga partikularnga dagway sa pagguba sa kinaiyahansa mga hakog. Kapaigo nakaayo diri bisan pipila lamangka dagway sama sa; paglumbasa mga monopolyong kapitalistapaghimo og dagkung industriyanga mobuga og carbon dioxideug greenhouse gases ngamakadaut sa kinaiyahan, halapadnga minahan nga nakaupawog kalasangan ug naghitak ang paggamitsa makahilong kemikal, walayhunong nga logging sa tibuok kalibutan,liboan ka hektaryang plantasyongkomersyal sa agrikultura nga naghitakusab ang paggamit sa makahilong kemikal.Dugang pa, sama sa mga espesyalnga proyekto para maggamit angkinaiyahan pagkontrol sa kalibutan,nga sama ra kini sa pagtiner og bombanga nukleyar, walay kukaluoy sa paghulogog bombang atomika sa Hiroshimaug Nagasaki sa nasud Japan saimperyalistang US sa ikaduhang gubatsa kalibutan; pagbubo og makahilongkemikal nga napalm bomb o“agent orange” sa mga eroplano samananakop nga US sa kalasangan sanasud Byetnam para mamatay langang lasang gitagoan sa rebolusyonaryongByetnames, ug paglabay samga basurang makahilong kemikalniadtong Oktobre 2012 sa baybayonsa dagat sa Subic Bay sa atong nasudsa usa ka barkong igugubat sa US.Imbes maghimo og lakangtungod sa nahitabong mga dagkungkalamidad. Imbes tabangan makalingkawassa grabeng kalisud sa panginabuhiang katawhan, gilugwayanhinoon og samot ang luag nga pagkawkawsa dagkung langyawng kapitalistasa mga minirales sa atong na-Nindot unta kaayo atong kalibutan Talagsaon kay kining duha kapero giguba kini sa sistemang kapitalista.99% niini hut-ong kabus nga ilngig kay gawas nga mikalas og libo-lugar dili ginaagian sa bagyo. Mang-”miserabli kanunay ang panginabuhi an ka kinabuhi, kusog kaayo kini nga--- Danica, nanayug pagpamuyo. Samtang tumang naghaguros nga ang kanhing kalasangannga nahibilin sa Davao Oriental,kabuhong ug giduladulaan lamangang katawhan ug kalibutan sa 1% Agusan Sur ug Compostela Valley sulodlamang sa tulo ka oras oras naha-nga nagharing adunahang hut-ong.Kanunay lang intawon himoong “tadtaranisip kasangkapan, hinikawan ug Sa makausa pa, ang kanunaywan na kini, na opaw.yatakyatakan” ang hut-ong kabus sa biktima ang kabus ug mao pay gibasol.Dayon magpasundayag ang mgakatilingban, apan kun mao na ganipod ang magiyahan ug mapalihok sa nagharing hut-ong sa ilang hinabangpag-asdang sa rebolusyon, sama kini ngadto sa media, inubanan sa ilangNakalitan tanan sasa bagyong Pablo nga mohampak mga berdugong pasistang sundalo nganga walay sama sa kakusog batok sa sama na sa politiko. Unta ang angaykakusog sa bagyong Pablo. Hawan tananmatamas-tamason nga nagharing hutong.ilang responsibilidad sa nahitabo onilang himoon mao ang pag ako samaagian, uma ug lasang. Dala dala pa angSa milabay duha ka tuig, nakahiagomang Mindanao og talagsaon malahutayon nga simpleng tinuod ngadi ba kaha pangitaan og sulbad ngaaftershock ini sa masa ug kauban peroug mangilngig nga hapak sa bagyo reporma sa yuta.makamatngon ra kini. Importante ra ininga mikalas og nilibo ka kinabuhi ug “Dili na mabasa ang panahonkini tanan halos kabus. Ang bagyongang dili mobuhi sa batakang prinsipyo ugnga sama sa una,” kini ang kasagaran“Sendong” nga mikuso-kuso sa parte madungog ilabina sa mga mangingisda.Nag sunod sunod ang dagkungCentral Mindanao niadtong 17 sa Disyembre2011, ug bagyong “Pablo,” 4 kalamidad nga nihatag og dakungpagkugi sa paglihok uban sa masa, kinikanunay ang misyon sa BHB, pag-adjust sasa Disyembre 2012 sa parte sa atong kadaot sa katawhan sa tibuok kalibutan.Nasayod ang responsable niinirehiyon nga Habagatang Mindanao.bag-ong kahimtang ug pagbangon sa masa.”-Ka Sensyo Uyamot4 Pasa Bilis! Disyembre 2012 5

Ang karon ngakahimtang masgikinahanglan anghugot nga paggunitsa atong mgapagtulun-an, anghugot nga opensibasa pag-asdang satulo ka sangkap sakabukiran.sud. Nang-abni mismo si Aquino salapad nga pagpamina sa atong nasud.Gipatuman ni Noynoy ang uban panga neo liberal nga palisiya para mahataganlang og pabor ang langyawngmonopolyong kapitalista.Kun kaduha lang ka higayonsa duha ka tuig nasaag ang kusog ngabagyo sa Mindanao, apan ang OplanBayanihan (Opb) walay hunong adlawadlaw sulod sa duha ka tuig ngabangis nga nagtamas tamas sa katawhan.Daku ang kalambigitan saOpb sa natagamtamang kawad-on ugkatalagmang kadaut sa katawhan.Ang Opb usa ka pangilad ugmangtas nga kampanyang militararon pahilumon ug paludhon ang katawhan,Aron simpleng pahapsayonang interes sa imperyalistang US uglokal nga nagharing hut-ong.Mas agresibo, sistimatiko ugsustinido ang presyur karon sa Opbkumpara sa mga miaging kampanyangpagpuo, tungod kay agresibousab nga sekreto nagapanghilabotniini ang imperyalistang US, dililang sa estratehikong hisgutanan kundili bisan sa mga taktikal nga operationsa AFP. Karong bag-o lang, naaylima ka terms of reference gipirmahansa Armed Forces of the Philippines(AFP) chief of staff General JessieDellosa ug US Pacific Commandcommander Admiral Samuel JamesLocklear sa sunod-sunod nga tigum saPhilippine-US Mutual Defense Boardand Security Engagement Board. AngOpb nga gidesinyo sa AFP subay kinisa counterinsurgency guide of 2009nga gi-isyu sa US State Departmentug ipatuman kini ubos sa giya sa USmilitary advisers.Naa sa Asya Pasipiko angnag-unang pang ekonomiyang intereskaron sa imperyalistang US.Sa rehiyong Asya pasipiko ang dakuniyang paglaum nga makabangon sakrisis pinansyal tungod sa bangkarotaniyang gibanderang kapitalistangsistema. Abunda ang potensyal samaong rehiyon nga makuhaan oghilawn’ng materyales, baratong kusogpamuo ug ilang merkado. Maonga gipangbalhin na sa rehiyongAsya nga apil ang atong nasud angtropang US marines nga kanhing giposisyonsa Afghanistan.Nag duweto sila ni NoynoyAquino ug ang gobyernong US sapanghulga sa katawhang pilipino sahadlang sulongon kita sa nasud Tsina,apan kasangkapan lamang kinipara mahawanan ang buot kab-otongpagpanghilabot sa gobyernong USsa atong nasud. Migara ang itoy ngarehimeng Noynoy Aquino sa pagpatumansa Opb, sama sa garaon ngaitoy nga nagkitoy kitoy ang ikog nganagtilap tilap sa lapa lapa sa iyangamo kay nakadawat og ayudang militarug ubang “hinabang” ang iyangpanggamhanan.Gigamit sa US ang itoy ngarehimen para pagsumpo sa armadongnakigbisog ug uban pang kalihokanpara sa makinasudnong kalingkawasansa kuko sa iyang pagsakopug pagpanglupig. Panahon sa Opbsunod- sunod ang mga pagpamataysa mga lideres ug yanong nakigbisogalang sa pagpanalipod sa kinaiyahan.Sa Bukidnon lang daan naa nay 5 gipamataysama ni Pastor Liguyon. Gimasakerang pamilya ni Dagil Capionsa 27th IB, AFP ang goons sa Sagitarriusmines sa Tampakan, South Cotabato,pagpatay ni Santos Manriquesinugo sa Russel Mining sa Pantukan,pagpatay ni Fr. Fausto Tentorio sasimbahan sa Arakan, North Cotabatoug daghan pang uban.Pagpamugos og puyo sa nagSOT nga AFP taliwala sa komunidadbisan sila nasayod nga supakkini sa balaod sa gubat ug supak angkatawhan. Kada adlaw hasulon angmasa sa ilang huraw operation. Ugdaghan pa nga hugaw ug dili tawhanonnga pamaagi subay sa desinyo saUS army.Ang rebolusyonaryong Byetnamesbisan gibubuan sila og napalmbomb ug uban pang libo liboan kamakamatay nga dagkung bomba peronalagpasan nila kini, ug nagmadaugongihapon sila tungod sa determinadongpaggiya niini sa Partido Komunista saByetnam, gunit nila kanunay ang diwangmakinasudnon, masukolon ugang diwang opensiba.Ang lapad nga gigalas sabagyong Pablo mas dugang hinoonkini makapukaw sa katawhan,nanawagan kini sa mas gikinahanglangpaggiya ug pagpadaghan sa PartidoKomunista sa Pilipinas, duganghugot nga panaghiusa uban sa masapara sa opensiba sa katawhang kabus.Nakasugakod gani ang katawhangByetnames sa makahilong bomba ngahangtud karon pila na ka dekada angmilabay nga patay gihapon ang lapadnga lasang, kita pa nga gihawananlang sa bagyong pablo ang atong lasangog dili madugay mogitib angkolor berde niini, ug molabong kinipag-usab sama sa atong pagahimoongopensiba.Napakyas nato sa atong rehiyonMga pulang manggugubat sa yunit saConrado Heredia Command nanghatag ogpagkaon dungan sa ilang paniudto kaubanang masa, pila ka oras human ang bagyongPablo nihapak sa bukid sa Comval.ang unang duha ka tuig sa Opb bisankita ang giprayoridad sa tibuok Pilipinas,tungod kini sa atong paggunitsa diwang opensiba. Ginaduso natokanunay ang kaylap ug subsob ngaarmadong pakiggubat, anihilasyon ugatrisyon inubanan sa pagpalapad ugpagpalalom sa baseng masa. Napatumannato kini tungod sa pagkombinanato sa tulo ka sangkap sa gubat sa katawhansa kabukiran; ang armadongpakiggubat, agraryong rebolusyon ugpagtukod og base.Ang karon nga kahimtang masgikinahanglan pa ang hugot nga paggunitsa atong mga pagtulun-an, anghugot nga opensiba sa pag-asdang satulo ka sangkap sa kabukiran. Iasdangnato ug ikayabkayab ang banderangmakinasudnon, pukawon nato angmas halapad nga diwang patriyotismonga kalihokang masa sa kasyudaran.Hugot natong hugpungon ang panaghiusasa han-ay sa mga kabus sa kabukiranug kasyudaran, ilunsad natoang lapad ug lagsik nga suporta ngakalihokang masa alang sa kabukiran,alang sa pagpakyas sa Opb, alangsa pagtabang sa biktima sa bagyongPablo. Mas palagsikon nato ang kalihokangpropaganda ug kultura sa kabatan-onan,kalihokang mamumuo,kababayen-an ug alang sa kabata-an.Ang rehimeng US-Aquinokaron, nagkasalimuang na nga mananapkaron tungod ra pod sa walayhunong nga krisis sa iyang sistema.Nagkinahanglan na pod kini mosupsupog dugang dugo para sa paglahutay.Oo bangis siya, pero sa kamatouran,ang pikas bahin niini samalamang kini sa usa ka tigreng papel.Napamatud-an na sa kasaysayan samga rebolusyon sa kalibutan nga kunhugot na gani magkahiusa ug moalsaang katawhan, sama sa atong pagtikangsa laing yugto sa atong gubat sakatawhan, sama kini sa bagyong Pablonga gipanglarot ang mga dagkungkahoy sa kalasangan, ang tigreng papelpa kaha.g6 Pasa Bilis! Disyembre 2012 7

Nag-unangNag-unangNag-unangNag-unangNag-unangNag-unangNag-unangNag-unangNag-unangNag-unang101 2KULATA SA COMVALUG DAVAO ORIENTAL NIBAGYONG PABLODaw susama sa knock-out ni Juan Manuel Marquezkang Manny Pacquiao, nakahiagom og mas labaw pangkapait ang mga mag-uuma, mamumuo ug molupyosa New Bataan, Cateel, Bagangga, Monkayo ug ubanpang munisipyo sa probinsya sa Davao Oriental, CompostelaValley ug uban pang sakop sa Caraga ug NorthernMindanao. Mukabat na sa hapin 1,000 ang patay,samtang lain pang gatus ang samaran ug nagawala sapagbuto sa bagyong Pablo kadlawon sa Disyembre 4.Tulo pa ka adlaw ayha nibisita si Noynoy Aquino sa mgaapektadong lugar ug nagdeklarang national state of calamity.Wala kiniy gihatag nga tin-aw nga kasulbaran sakalamidad; mangimbistiga pa kuno kini sa kinsay sadannganong taas ang ihap sa kaswalidad bisan pa mangiwarningan na ang mga tawo. Walay kasegurohan angrehabilitasyon sa bilyon-bilyong damyos sa agrikulturaug kabalayan sa apektadong mga probinsya. Tataw angkawalay preparasyon sa mga lokal nga mga burukrasyasa pag-atubang sa trahedya taliwala sa dako nga pondoalang sa kalamidad ug kita sa buhis gikan sa pagguba sakinaiyahan gumikan sa pagmina, pagpamotol sa troso,ug agri-bisnes.DAKONGHAUL SAARMAS SABUTUANSulod sa 10 ka minuto,66 ka pusil sakmit sadihang gironda sa CesarCayon Commandsa Natarang Gerilya4-A sa NPA-Northeast Mindanao angusa ka pribadong ahensya sa sikyuritiniadtong Abril 23 sa Butuan City. Angoperasyon sa NPA gilangkuban sagidak-ong kompanya nga gerilyang pwersadiin naklining sa NPA ang 46 kamga AK-47, tulo ka .308 caliber sniperrifle, 10 ka 9mm pistola lakip ang 12 kamagasin niini ug mga bala, 147 ka magasinsa AK-47, bala sa shotgun ug 67ka mga ammo vest sa AK-47. Ang mgaNPA nagpakana nga mga operatiba saNational Bureau of Investigation ngadunay bitbit nga search warrant batoksa mga gwardya sa Earth Savers securityagency nga nagasuplay og armas sakumpanya sa dinagkong pagmina, uggipanag- iyahan ni Gen. Nelson Nario,usa ka retiradong heneral ug deputydirektor sa pulis.3DUNGAN-DUNGAN NGA 3 KAREYD SA MINAHAN SA COMVALTulo ka kompanya sa mga Pulang manggugubatang milunsad og tulo ka koordinadongreyd batok sa duha ka dagkong kompanya samina ug usa ka milling plant niadtong Hunyo8 sa Maragusan, Nabunturan ug New Bataan.Upat ka heavy equipment ug napulo kagenerator set ang nadaot. Gikompiska sa NPA ang tuloka haypawer nga riple, 22 ka short firearm ug duha kashotgun. Nabihag usab, sulod sa upat ka oras, ang usaka opisyal sa pulis. Usa ka adlaw human ang malampusongreyd, napakgang sa NPA ang reimpors gikansa 71st IB-AFP. Mipabusikad og command-detonatedanti-tank explosive ang NPA sa Mawab diin igo ang usaka siksbay ug angol ang lima ka pasistang tropa. Gidabdabanusab sa NPA ang usa ka buldoser, usa ka boomtruck, usa ka backhoe, usa ka generator truck drill ugnapulo ka generator set nga iya sa Canadian nga PhilcoMining sa Barangay Camanlangan, New Bataan.SaBarangay Pamintaran, Maragusan ug Barangay Mainit,Nabunturan, laing mga platun sa NPA ang mireyd samilling plant nga iya sa pamilya Uy ug nakumpiska ang10 ka short firearms, usa ka shotgun ug unom ka VHFhandheld radio, duha ka baby armalite, usa ka M14,10 ka .45 cal. pistol, usa ka KG machine pistol, usa kaingram machine pistol ug usa ka shotgun.ka mgaPanghitabo saKabukiran ugRebolusyon saHabagatangMindanao sa 2012Ang padayong pagbansay sa BHBsama ning treyning sa usa ka yunitsa bukid sa Pantukan nibunga sanagkataas nga katakus sa inter-front uginter-regional nga mga koordinadongtaktikal nga opensiba.4AMBUSBATOK SA 4thID-ARMY SABUKIDNONGipasiatab sa AFPnga nagkahinayang NPA, ug gani316 kuno angnanurender sa tibuok tuig 2011.Apan ang propaganda dalingnabakwi sa dihang giambus saPulang Manggugubat ang 23rd IBug 8th IB sa Army Enero 18 sa Kitaotao,Bukidnon. Giigo sa GuerillaFront 53-NPA og commanddetonated explosive ang siksbayug amphibian sa sundalo, patyanog upat ug samdan og laing 12pa. Giambus sa Guerilla Front 55ug 56-NPA ang usa ka pribadongsakyanan nga dunay sakay ngamga pasistang sundalo. Lain pang2 ang patay ug 4 ang samaran.5PASAYLO UGPAGHATAGOG DAMYOSGi-angkonsa NPA anghingpit ngaresponsibilidadsa nahitabongpaglabay oggranada batok sa AFP detatsmentdidto sa Barangay Fatima,Paquibato District, Davao City,niadtong Setyembre 1. Nangayogpasaylo ang NPA sa katawhanug sa mga pamilya sa daghangkaswalti, lakip na mga bata ugnagmando og indemnificationsa hapit 50 ka mga biktima.Nakahimo’g sayop nga desisyonang 1st Pulang Bagani Company(PBC)-NPA sa paglunsad sataktikal nga opensiba batok sadetatsment sa AFP diin nahimutangsa komunidad sa mgasibilyan. Nasayop kini sa pagtanawsa mga sirkumstansya, combatintelligence ug tanang mahinungdanongoperisyonal ngaimpormasyon sa pagpahamtangsa maong NPA aksyon.6pagdahilisa mga yutauban angpagbundak sa kusog nga ulan.Abtik nga gibasul sa mgaopisyales sa Malacanang angmga gagmayng minero ngamao kunoy nagdaot sa bukidug nakaingon sa maong trahedya.Nipakanaog dayon angMalacanang og “no habitationpolicy.” Sa pikas bahin, dakonguyon ang rehimen sa padayonnga explorasyon alangsa dinagkong pagmina sa USug Canadian nga kumpanyangRussell Mining sa Pantukan.Daghang mga tunnel anggipasarad-an sa estado, samtangsunod-sunod ang dinagkongmobilisasyon sa libuhanka mga gagmayng minero ugmag-uuma sa Marso, Abril ugMayo aron kondenahon anggobyernong Aquino.Landslidesa PantukanNibugto sakinabuhi sa36 ka tawoniadtongEnero 5 angKONTRA-7OPENSIBABATOK6TH ID-ARMY SANORTHCOTABATOMibalos ang MagtanggolRoque Command-Front51-NPA pinaagi sa mahukmanonniining kontra-opensiba batoksa 80-ka-tawo, duha-ka-kolum nga yunitsa abusadong 57th Infantry Battalion-AFP,niadtong Marso 5, sa lungsod sa Makilala,North Cotabato. Pila na ka bulanang grabeng militarisayon sa probinsyanga binuhatan sa 57th IB. Upat ang pataysamtang 12 ang samdan sa tropa sa AFP.Sa sunod-sunod nga operisyon sa 57th IB,gibombahan nila ang mga komunidad,pugos nga namakwit ang gatusan ka mgamag-uuma, ug gipugos nigamit pa silaog mga bata isip giya sa ilang operisyon.Kini, taliwala sa pag-antus sa katawhan saNorth Cotabato sa kaylap nga brown-outbunga sa gibuhat-buhat nga power krisissa unang unom ka bulan ning tuiga. Ningbulan sa Nobyembre, katulo nga panagsangkaang nahitabo tali sa 57th IB ug10th Special Forces ngadto sa Front 53 saNPA, diin unom na ang samdan samtangupat ang patay sa mga AFP ug Cafgu. Pugosnga pagpamakwit sa mga mag-uumaang gibuhat sa mga sundalo.8 Pasa Bilis! Disyembre 2012 9

SYUDAD SA DABAW--Syetepunto uno porsyente kuno ang gitaassa gross domestic product (GDP)sa atong nasud sa ulahing 3rd quarterning tuiga. Kini ang gipanghambugni Noynoy Aquino nga kalambuangnabuhat sa iyang gobyerno.Apan, sa mga nagkutoy ngatiyan sa masang mag-uuma ug mamumuo,layo kini sa kamatuoran.Susama sa miaging mga presidente,bitbit ni Aquino ang palisiya nga aronkuno mulambo, kinahanglang danihonang langyawng mamuhunan pinaagisa baratong suhulan ug mga imprastrakturaalang sa ilang negosyo.Ang wala gisulti ni Aquino ugmaoy giluwat nga taho mismo sa iyanggobyerno, halos gidoble ang gibayadsa iyang administrasyon sa utang saatong nasud. Ning Oktubre lang, nikuhagikan sa panudlanan sa katawhanog 41.658 bilyon ka pesos, halosdoble o 84% nga mas taas sa gibayadsa miaging tuig. Setenta porsyento niininaadto lang sa pagbayad sa interessa utang. Sa tibuok tuig, 622 bilyon naang gibayad alang sa interes ug prinsipalsa atong lokal ug langyaw’ngutang. Mukabat na sa 5.2 trilyon angutang sa nasud. Mogawas nga nakautangna sab og dugang 342 bilyonsi Aquino kun itandi sa mas ubos ngakantidad sa utang sa miaging tuig.Mao nga dili na ikatingalaasa naadto ang salapi sa katawhangPilipino. Wala kini sa pagkaon, walasa balay, wala sa yuta, ug wala sakaugmaon sa katawhang Pilipino.Sa kakulang sa trabaho, padayonang pagpanglangyaw sa mga Pinoygawas sa nasud. Kapin 9 minagkagidlaynga ekonomiyaAsa gikan ang ginaingongpagsaka sa GDP? Nisaka kini kay24 % ang gisaka sa sige’g gasto sapagtukod og mga building, mga mallug mga balay. Ang dinaghang tinukorayog dagkong tindahan gidusokita sa pagtuo nga nagkadako kunoang salapi sa katawhan nga gastuhunontungod sa nagkataas ang remittancegikan abrod. Ispekulasyonkung kini tawagon, tungod gibanabanara ang pagtaas sa atong GDP sapagtuong nagataas na ang istandardsa katawhang Pilipino. Mas gastadorna kaha kita karon? Konsumeristakung sa pulong pa sa pipila?Ang maong ispekulasyon kunowalay kalahian sa nahitabo panahonsa rehimeng Ramos niadtongtuig 1990, nga murag bula nga nahanawsa dihang nangalugi ang negosyosa real estate pag-abot sa tuig1997-98; daghang mga bakantengopisina ug wala nangahuman ngamga subdivision sa dihang nanglupadang mga kapital nga gimugna rasa gitawag nga portfolio investment.Mao nga ang kalambuan ngagipakaylap ni Aquino, mangahanawra gayud kini; mangawala ra kiningdaghang call center ug condominium.Gani, karon pa lang, nagplano na anggobyerno sa US nga gastusan ang insourcingmao nga wala nay panginahanglansa outsourcing, o kanangginabuhat sa mga call center. Parehasra kini sa nahitabo sa mga eskwelahansa nursing nga nidaghan niadtongtuig 2000 apan nahapay ra pudsa dihang nigamay na ang demandsa mga nars ug caregiver sa abrod.Tungod sa sige’g tinukurayog building aron kuno madebelopang ekonomiya, daghang mgayuta ang gipanghawan sa Manila, ugdaghang mga kabus sa lungsod anggipangdemolis. Mugawas nga 25ka demolisyon kada bulan ang gipatumansa administrasyong Aquinosulod sa milabayng duha ka tuig.Niapekto kini sa 55,000 ka pamilya.Ang mas sakit pa, bangis ang mgademolisyon sa kauluhang Manila.Mukabat na sa 10 ka lider sa mga asosasyonug organisasyon sa kabus salungsod ang gipatay tungod sa ilangpakigbisog alang sa pagpabilin sailang balay’ng dugay nang gipuy-an.Dili lang demolition anggiatubang sa mga kabus sa lungsod.Ang kawalay trabaho ang mas dakonilang gimulo. Mukabat sa 250,000ka trabahante ang dugang nawad-anog trabaho sa milabayng mga bulan.Muabot sa 33% sa populasyon angwalay trabaho. Nagpasabot kini ngadunay 13.2 milyon ka Pilipino angwalay trabaho ug nagsigeg pangitaAng pahiyum sa mga batasa bukid sa Paquibatonagtago sa kalisud ugkakabus sa ilang pamilya.Gatus ka libuhan samga bata sa mga maguumasa HabagatangMindanao ang nag-ilaidsa tumang kapit-os ,sukwahi sa ginabansiwagnga kalambuan ilalom sarehimeng US-Aquino.ni Ka Alexis Sangreog trabaho. Ang nakapait kay 40%sa mga walay trabaho mga collegelevel,mao nga sayang kaayo ngaanaa unta ang kahanas ug kahibaloniini nga dili ra pod mapuslan alangsa pagpalambo sa atong ekonomiya.Ang bag-ong mga trabahonga gilista sa mga tigdoktor sa istadistikasa gobyerno kasagaran apilang kadtong mga lumolupyo nga nagtukodsa mga sari sari store, mga tindangpagkaon sa karsada ug uban pa.12 Pasa Bilis! Disyembre 2012 13

EXPLOYTASYON. Mga mamumuo sa konstruksyon nagadawat og sinselyong sweldotaliwala sa paspas nga tinukoray og mall ug building sa dakbayan sa Davao, samtangdaghang mga Lumad sama ning inahan ug iyang bata nanimpalad sa syudad, nagpuyoilalom sa tulay. Ang kakulang sa klarong panginabuhian makita sa nagkadaghang kargadorsa palengke, nga gaantus sa gamayng kita aron lang mabuhi.lyon kanila naa sa abrod nanarbaho.Gani, daghang mga utokan nga Pilipinoang anaa na sa abrod. Gikan sa9,877 ka mga science and technologynga mga mamumuo ang nanimpaladsa gawas niadtong 1998, niabotna og 24,504 niadtong tuig 2009.Dili na kini ikatingala.Mas naa pay trabaho ang katawhansa silingan natong mga nasud saThailand, Lao PDR, Cambodia,Vietnam, Singapore, Brunei, Malaysia,Myanmar ug Indonesia.Dili lang kakulang sa trabahoang yangungu sa mga trabahante. Apilnagpait ang mga duna nay trabahao,tungod sa kabarat sa sweldo nga ilangginadawat ug sa pagpabilin nilangkaswal o kontraktwal. Si Rexon Generol,nanarbaho sa Filipinas Palmoilgikan pa siya sa 14 anyos ug hangtudkaron, 27 na ka tuig ang milabay, kaswalpa gihapon siya og nagdawat og150 pesos ang adlaw. Daghan susamaniya ang biktima sa child labor samaong kumpanya. Nakabarato angkapitalista niini sa pagpatrabaho samga bata diha sa 15,000 ka ektarya saplantasyon sa oil palm; 25 pesos ngadto150 ra ang suhulan matag adlaw.Dako gayud nga problemaang child labor sa atong nasud; nisakakini og 30% sa milabayngusa ka dekada, gikan sa 4.2 milyonang ihap niadtong tuig 2001ngadto sa 5.5 milyon sa tuig 2011.Mao nga ang mga trabahantenag-mulo, ang mga dunay unyonnagwelga. Gamay ra hinuonsila tungod, gamay ra ang mga organisadosa unyon sa han-ay sa mamumuo.Mukabat ra sa 1.78 milyonka trabahante ang myembro sa unyon,ug 229,000 ra kanila ang dunayCollective Bargaining Agreement.Ang pagpanarbahoang nag-unangpinakamahinungdanongkakuhaan ogpanginabuhian sa mgaPilipino, ug kini makit-anra kung lagsik ang sektorsa manupaktura ugmodernong agrikultura.Sa Rosario ug Trento, Agusandel Sur, nagwelga ang mga trabahantesama ni Generol sa ilangkumpanya kuyog ang duha pa kaunyon sa Agusan Plantation, Inc., ugAGUMILL niadtong Nobyembre 27tungod sa pagtanggal sa 267 ka mgakaswal nga trabahante. Katunga sa1,000 ka mga trabahante sa FilipinasPalmoil mga kaswal ug nanarbaho sulodsa pinakadugay nga 29 na ka tuig.Sa syudad sa Bacolod, nagwelgaog 11 ka adlaw ang mga trabahantesa Bacolod Columbia MarketingCorporation, samtang sa Talisaycity, nagwelga usab ang First FarmersHolding Corporation planta sa asukar.Nagwelga ang mga trabahantesa Co Ban Kiat Warehouse,Inc, ang nag-unang suplayer sa AceHardware paghuman gitanggal ang103 ka regular nga mgatrabahante niadtong Mayo.Sa dakbayan saDavao, nagwelga usabang mga magtutudlo saBrokenshire college, apangipakanaogan dayon kiniog Assumption of Jurisdictionhuman sa usa ka adlaw.Ang mga trabahantesa Freshmax, usa ka kumpanyasa sagingan sa Compostelanagwelga og pipilaka adlaw ning Nobyembre.Niadtong Hulyo,nagwelga ang mga trabahantesa RMN sulod sa usaka semana, ang numero unong istasyonsa radyo sa dakbayan, ug top 3sa tibuok nasud. Dugang suhulan ugbenepisyo ang pangayo sa kapin 20ka mga magsisibya, manunulat ugradio personnel nga mga myembrosa unyon. Samtang nagmadaugonsila, ang unyon sa kaulohan sa Manilawala nagmalampuson sa dihanggitanggal ang ilang presidente ugubang opisyales, samtang napildisab sa certification of elections.Busa unsa ba gyud ang kahimtangsa atong ekonomiya? Walagyud kini nagalambo ug anaa pirmisa krisis. Ang estado walay kapasikaranug pulitikanhong kaakuhan ngamagpalambo sa mga produktibongpwersa aron mapamaayo ang dagansa atong ekonomiya. Dili kinaiya sadagkong agalong yutaan ug burgesyakomprador nga palambuon anglokal nga ekonomiya aron mahimongindependente ug progresibo.Ang pagpanarbaho ang nagunangpinakamahinungdanong kakuhaanog panginabuhian sa mga Pilipino,ug kini makit-an ra kung lagsikang sektor sa manupaktura ug modernongagrikultura. Apan kung angatong mga paktorya o empresa, tigbuhatra og plastic, karton, tig-repakog mga hilawng materyales sama sasaging ug pinya ug mga planta parapang-eksport, wala gyuy malungtarongpag-ugmad sa ekonomiyaAdunahan kita. Sa tibuokPilipinas, ang rehiyon sa Davao angpinakadakong kakuhaan sa bulawan,nga nakakonsentra sa CompostelaValley ug pinakadakong tigproyus sapang-eksport nga saging ug lubi. Partnersa mga kapitalista sa atong rehiyonang mga negosyante sa Japan, US,Korea, China, Middle East ug mga nasudsa Europa. Dako kuno ang pondosa salapi nga gigunitan sa rehiyon: 78bilyones pesos. Dunay 267 ka bangkoug 604 ka pawnshop sa Davao, butangnga nagpamatuod nga lagsik ang negosyosa panalapi sa atong rehiyon .Apan ang katawhan nag-ilaid sakagutom ug tumang kapit-os. Paragustong butahan ang katawhan satinuod nga kahimtang sa atong ekonomiya,ginapiyungan sa gobyernongAquino ang tinuod nga kahimtang sakakabus. Sa balikwaot ug sayop ngaBusa, unsa angsolusyon? Kini maoang pagbungkagsa monopolyo sapagpanag-iya sa yuta,pag-apodapod sayuta, ug pag-undangsa pagsalig sa laingnasud alang sanegosyo ug kapitalpinaagi sa nasudnongindustriyalisasyon.paghulagway sa kakabus, ang kadtokunong mga tawong nag-inkam onabuhi lang og P46.88 matag adlaw oP17,040 matag tuig ang matawag ngakabus, sumala sa National StatisticalCoordination Board, ang ahensyadiin si Aquino sa iyang mga dinoktornga mga datus sa paglingla. Buot pasabot,ang kadtong wala nakakuha saminimum wage, apan sobra sa 47 angadlaw, matawag na nga dili kabus?Sa kahimtang sa mayoryangmag-uuma, walay klaro ang pagapodapod sa yuta sa gobyernongAquino. Gani, pinakahuyang kinikon itandi sa milabay’ng rehimendiha sa pagpatuman sa reporma sayuta ilalom sa CARPER. Mukabatra sa 13,819 ka ektarya kadabulan ang naapod-apod niini, masgamay kay sa 17,311 ektarya panahonni Gloria Arroyo ug 38,229ektarya panahon ni Fidel Ramos.Ang plano alang sa kakabusnalansang ra sa ConditionalCash Transfer o sa PantawidPamilyang Pilipino Program,diin duha ka milyon ang gihataganog daw limos sa gobyerno.Layo ra kaayo ang kahimtangsa mga kabus, nga 99% sa populasyon,kon itandi sa bahandi nganaangkon sa 40 ka pinakaadunahangPilipino nga mukabat na sa 47.4 bilyondolyares. Mas nidatu sila ilalomsa rehimen ni Aquino gikan sa 22.8bilyones dolyares niadtong tuig 2010.Busa, unsa ang solusyon?Kini mao ang pagbungkag sa monopolyosa pagpanag-iya sa yuta, pagapodapodsa yuta, ug pag-undang sapagsalig sa laing nasud alang sa negosyoug kapital pinaagi sa nasudnongindustriyalisasyon. Mabuhat langkini sa rebolusyonaryong demokratikonggobyerno sa katawhan ngadeterminadong naga-asdang sa nasudnonug katilingbanong kagawasan.14 Pasa Bilis! Disyembre 2012 15g

KRISIS SA PABLONi Vanessa D. KirozAng pagkamatay ug pagkawala sa pamilya, ang kalapok,kawalay-balay, pagkatibulaag sa mga kabtangan, kawalaykasegurahan sa pagkaon ug ang kainutil sa gobyernongAquino nga mahukmanong tubagon ang batakangpanginahanglan sa katawhan , maoy giatubang sa mgabiktima sa bagyong Pablo, apil na mga bata.16 Pasa Bilis! Disyembre 2012 17

NewBataan,Compostela Valley—Mingaw ug awa-aw ang lugar.Ang talagsang hapak sa hangindaw nagasulti sa paglurangsa kusog ug naghaguros ngatamparos niini pila ka adlawang milabay. Nibalik na angkainit sa adlaw human sa dagumnga miduyog sa kalisang,kaguol ug tumang kasakit samga tawo dinhi. Apan dawdag-um ug ulan-ulan gihaponnga dugay pang dala-dalahonsa mga masa dinhing dapitaang uwat nga gibilin ni Pablo.Usa ang New Bataan sanakasinati sa pinakagrabengtamparos sa bagyong Pabloniadtong Disyembre 4. Gikan sabukid, daw gibuldos padulongsa patag sa naghaguros ngabul-og sa lapok ug hanginang mga dagkong kahoy, mgakabalayan ug daghang mgananimuyo sa Barangay Andapug sa mga kasigpit nga purokniini. Ang mga gapnod, mgadagkong kahoy, mga nagubangbongbong sa mga kabalayansa Andap, nga trese kilometrosunta ang kalay-on gikan sasentro, sa karon mao nayniukopa sa dakong bahin saluna sa Parokya sa Poblacionsa New Bataan. Sa nagtapunognga mga troso, anaa angdaghang lawas sa mga yanongmolupyo, nga sagad mga kabusnga mag-uuma, nga nangaipitatol sa pagrumentado sabagyong Pablo. Ubay-ubay naka mga lawas ang nakalot, apangituohang mas daghan pa angnangalubong.Gatusan ka kinabuhi angnakalas, daghan ang nangawadansa mga minahal, daghangmga ginikanan ang nagpangitasa ilang mga na-missing ngaanak, daghang mga bata angAng walay puasnga pagkaupaw sakalasangan ug angpagbuga sa mgadagkong industriyasa tibuok kalibutanmaoy hinungdan sakadaut sa Pablo.nanga-ilo. Mayorya kanilamga kabus nga mga maguumaug lumad nga hilum ngananingkamot magpakabuhitaliwala sa kalisud.G i n a - i n g o n gang Bagyong Pablo angpinakakusog nga bagyongmihapak sa dili unta gina-agia’gbagyo nga Southern Mindanao.Kini usab ang pinakakusognga bagyong miatake sa tanangisla sa Pilipinas karong tuiga.Sa tibuok nasud, kapin libo naang ihap sa mga nangamatay,diin ang dakong bahinnaggikan sa mga probinsyasa Compostela Valley ugDavao Oriental—mga lugarnga markado sa dinagkongpagmina ug dinagkong pagloggingsulod sa pila na kadekada. Kapin 800 usab angnangamissing. Kapin unom kamilyon ka tawo ang apektadosa 34 ka probinsya sa tibuoknasud.Kung sukdon angdamyos nga gibiyaan saBagyong Pablo, mas grabepa kini kumpara sa bagyongSendong nga mipahak sa mgasyudad sa Cagayan de Oroug Iligan milabay’ng tuig.Gipanglarot ni Pablo ang mgapananum sa mga halapad ngakasagingan sa CompostelaValley ug Davao del Norte,gipangbali ug gipang-ibotniini ang mga lubi sa liboangektaryang kalubin-an sa DavaoOriental, gi-undang niini angoperasyon sa pagmina didtosa Diwalwal. Gipang-upawang halos tanang kabukiran saduha ka probinsya.Gibana-banaang sobraPhp 24.22 bilyon ang damyos saagrikultura ug imprastraktura.KRISIS DILI LANGKALAMIDADSa karon, hilabihangkalisud nga krisis ang nasinatisa dakong bahin sa SouthernMindanao ug sa mga utlanannga mga munisipyo.Sa Compostela Valleyug Davao Oriental, libuan kapamilya ang gawas nga nawadanog panimalay, nawadanusab og panginabuhian.Naggilaid sa tumang kapit-osang mga pamilya sa gatus kalibuhan nga mga mamumuongpanguma, mga trabahantesa mina, ug mga mag-uumasa lubi. Hinay ug pudyot pagayud kaayo ang hinabang sareaksyonaryong gobyerno, ngasa pagkatinuod, maoy mabasolsa pagkaguba sa kinaiyahan ugsa grabeng trahedyang nasinatisa katawhan.Gani, ang mgadesperadong masa nagransakna sa warehouse alang sabugas sa NFA, nagbarikada nasa karsada aron pugson angmga lumalabay nga tawo ngabinlan silaog hinabang,nanlimos angpipila, ugnamudyotsa mganangalangkatnga mga sihinug bong-bongaron itaplaksa ilang mgaguba ngabalay.S alaktud, angatrasadongp a n g -eksport ngaekonomiyasa ComValug Davao Oriental napulihansa usa ka kahimtang diinang katawhan mapugos sapagpakaigo sa mga gagmay’ngsustento.Angmasmakapanghimaraut, kaysamtang gisagubang sakatawhan ang grabeng kalisudug naningkamot nga mobangongikan sa pagkahugno, ang mgadagkong kapitalista sa mgasagingan sa ComVal, samotpa niining gipahimuslan angkahimtang. Gikondisyonansa mga hakug nga kapitalistasa mga sagingan ang mgamamumuong panguma ngamobalik lang kini sa operasyonkung dili mag-unyon ang mgatrabahante ug dili moduso sailang mga benepisyo’g suholan.Nan, gipakita sa kahimtangkaron nga walay pili ang mgahakug nga mga langyaw’ngtigpangawkaw’ng kapitalista.Taliwala sa grabeng kasubo ugkapit-os sa masa, ang gihunahunalamang niini mao angpagpuga og mas dakongnanghinobrang ginansya.Kini bisan paman kiningmga tigpangawkaw sa atongmga natural nga rekurso anghinungdan sa trahedyanggisagubang sa naghago ugdinaugdaog nga katawhan.Gipasamot saimperyalistangpagpangawkawGani ang hilabi-ankadako nga kadaut ni Pablogipasamot man sa pila kadekada nang imperyalistangpagpangawkaw sa mganatural nga kalasangan ug sadakong pag-usab sa klima ngadirektang resulta sa pagbugasa dakong gidaghanun sacarbon dioxide ug greenhousegas sa kahanginan gikan sahakug-sa-enerhiya nga mgamonopolyong kapitalistangindustriya. Ang walay puas ngapagkaupaw sa kalasangan ugang pagbuga sa mga dagkongindustriya sa tibuok kalibutanmaoy hinungdan sa kadaut saPablo.Partikular dinhi saSouthern Mindanao, angdinagkong pag-logging ugdinagkong pagmina sa mgalangyaw’ng kapitalista angnakapabanlas sa mga kabukiransa ComVal ug DO ug mipataysa gatusan ka mga mag-uumaug lumad.Moabotsa 82,443.39ektarya sakabukiransa Baganga,Cateel, Caragaug Manay sa DOang gitumod sareaksyonaryonggobyernongadto samga dagkongkumpanya salogging pinaagisa IntegratedF o r e s tManagementAgreement(IFMA). Lakipniini ang 27,761.39 ektaryanggihakop sa MatuguinaIntegrated Wood Products,Inc. sa Baganga ug Caraga;ang 14,466 ektrayang gihakopsa PICOP Resources, Inc. saBaganga ug Cateel ug ang10,873 ektaryang giangkon saLa Fortuna Mahogany, Inc.Gawas sa dinagkongpag-logging, gitumod usabsa reaksyonaryong gobyernoang libuan ka ektaryangkabukiran sa ComVal ug DavaoOriental ngadto sa langyaw’ngkorporasyon sa mina.Gibungkag sa Canadian MiningCompany nga Cadan Resourcesang siyam ka libong ektaryangbukid sa ComVal, lakip na angbukid sa Camanlangan sa NewBataan, ang lugar nga grabengnaapektuhan sa Pablo.Sa New Bataan lamangusab, dunay lima ka dagkongkumpanya sa mina ngamihakop sa tresmil ektaryangbukid. Sa Bagangga, dunay18 Pasa Bilis! Disyembre 2012 19

Nibisita si Rodrigo Duterte, bisemayor sa Dabaw, sa anibersaryo saPKP sa Comval, Disyembre 26walo ka dagkong kumpanya nga mikawkaw sa 52,000ektarya; 5 ka dagkong kumpanya nga mibungkag sa 25-mil ektaryang bukid sa Cateel ug pito ka kumpanya nganag-operate sa hapit 5-mil ektaryang bukid sa Boston,Davao Oriental.Sa kining kaylap nga imperyalistangpagpangawkaw sa bahandi sa Southern Mindanao,makasubo nga ang katawhan ang mibayad og dakongbili 50 ka tuig human giupaw sa mga dagkong kumpanyasa logging ang atong kalasangan, ug 30 ka tuig humangibungkag sa dinagkong pagmina ang atong kabukiran.PASUNDAYAGSa pikas bahin, pugos nga ginatabonan sagobyernong Aquino ang dakong tulubagon sa trahedya.Gapaningkamot kini karon sa pagpahupa sa kayugotsa katawhang grabeng naapektuhan sa bagyong Pablo.Pinaagi sa pagbandera sa armadong pwersa niini diha samga relief ug rescue missions, ginapakita kintahay niininga ang iyang armadong pwersa, mga manluluwas. Kiniluyo sa kamatuoran nga ang mersenaryong AFP mao maynumero unong promoter ug tigprotekta sa mga minahanug lagingan sa mga langyaw’ng kumpanya. Ang AFPdaghan nang gipamatay nga environment advocates ngamibabag sa pagpangawkaw sa mga langyaw. Kini angtig-abog sa mga mag-uuma ug lumad sa kabukiran aronihawan ang dalan alang sa mga mga dagkong kumpanya.Gani, tataw nga dili sinsero ang gipakitangpagtabang kunohay sa reaksyonaryonggobyerno ni Noynoy. Bisan sa nagkakusogn a nga panawagan nga iundang naang langyaw’ng pagpangawkaw sakabukiran, padayon gihapon niininggiduso ang pagsulod sa mga langyaw’ngkapitalista. Nagdumili kini sa pagbasurasa Mining Act of 1995 ug nagdumili sapagpatuman sa total ban sa dagkongoperisyon sa logging.Tabang sa HukboHuman sa grabeng epekto sa Pablo sakinabuhi sa mga masa, ang mga yunit saBHB sa mga apektadong lugar nagbag-osa ilang mga giplanohang mgagimbuhaton ug hinanalingmitubag sa panginahanglan samasa. Samtang giigo sa kusognga hangin ang mga balay ugmga punuan sa kalasangan,ang mga hukbo anaa kuyogsa masa nga naningkamot ngamabuhi ug mahimong luwas sapeligro sa bagyo.Unom ka oras humanang bagyo, gisurbey sa BHBang ilang duol nga komunidad,nag-abag sa mga naghagulholnga mga nawad-an og asawa/bana, amahan/inahan,nitabang pagsalbar sa mgabiktima, ug gibahin-bahin angmga suplayng pagkaon sa yunitngadto sa mga apektadongmasa. Ang ubang hukbonagpanday sa mga naggubangmga balay ug nagkaykay sa mgabutang gikan sa nangahagsaaron pwede pa kining ipandaysa mga nadaut nga atop ug mgabongbong.Ang mga babayenghukbo usab nagpahigayon ogpsychosocial therapy sa mgabata nga nasakitan; ila usabgihatagan og kahamugawayang mga katigulangan--silakadtong nakuratan tungodwala sila sukad nakasinati oggrabeng bagyo.CeasefireIsip paghatag og konsiderasyonalang sa relief ug rehabilitasyonsa mga biktima ug mgakomunidad nga grabengnaapektuhan sa bagyong Pablo,nagdeklara ang kalihukan og27 ka adlaw nga hunong-butosa tibuok nasud, gikan tunganggabii sa Disyembre 20 hangtudtungang gabii sa Enero 15, 2013.Ang deklarasyon sa ceasefiremaoy tubag sa kalihukanaron mamahimong walaybabag ug paspas ang pagtunolsa serbisyong relief sa mgaapektadong komunidad.Ubos sa maong deklarasyon,ang atong Hukbo mohunonguna sa paglunsad og taktikalnga opensiba sulod sa gitakdanga petsa. Apan magpabilinggihapong andam ang mgaHukbo ugaling himuongpangtabon sa AFP-PNP-CAFGU ang relief operationsalang sa ilang military operations.Ikatulo kini nga higayonnga pagdeklara sa ceasefiretungod sa bagyong Pablo.Unang giluwat ni Ka Oris saNational Democratic FrontMindanao usa ka adlaw humanang bagyong Pablo ang undangbutosa mga apektadong lugarsulod Disyembre 5 hangtudEnero 3. Gisundan ang maongmando sa deklarasyon saMerardo Arce CommandNPA Operations Commandsa rehiyon sa pagdeklarar ogceasefire sa tanang probinsya saDabaw aron hugupan sa mgayunit sa BHB ang pagtabangsa mga biktima sa Pablo. Sapinakaulahi, ang NDF peacepanel nga gipangunahan nilaLuis Jalandoni ug foundersa Partido Komunista ngPilipinas nga si Jose MariaSison ang pagpagawas ogJoint Communique tali sa GPH(Government of the Republicof the Philippines) angpagdeklarar sa ceasefire ngamulangkob sa tibuok Pilipinas.Agreb ang tubagAng hapak sa bagyongPablo mabati pa sa taas ngapanahon, ug ang rekoberidili dayon mahuman. Busa,angay’ng makigbisog angkatawhan aron patubagonang mga tigpangawkawsa kalasangan ug mgainutil nga mga opisyales sareaksyonaryong gobyerno ngasad-an niining trahedya. Gubatsa katawhan kinahanglangmuabante pa sa mas taas ngaang-ang aron atubangon angkrisis sa Pablo.Ang pagpahibalik sakahimtang sa mga nadaut ngamga umahan, ang pagtubo baliksa naupaw nga kalasangan, ugang pagtukod balik sa mgakinahanglang imprastrakturamaoy mga nag-unang mgatahas nga angay pakigbisogansa katawhan. Ang tubag sapangandoy sa masa anaa satinuod nga reporma sa yuta ugsubsidyo gikan sa estado. AngBagong Hukbong Bayan ugang demokratikong gobyernosa katawhan malahutayonnga mualagad sa katawhan samga baseng gerilya ug mgaapektadong komunidad, ugipatuman ang programa sarebolusyong agraryo sa mgalugar diin kini nahaum.gHUMAN SA UNOS. Lain-laing dagway sa trahedya sa Disyembre 4 nga gibilin sa bagyong Pablo.Ang pagpahibalik sa kahimtangsa mga nadaut nga mga umahan,ang pagtubo balik sa naupaw ngakalasangan, ug ang pagtukodbalik sa mga kinahanglangimprastraktura maoy mga nagunangmga tahas nga angaypakigbisogan sa katawhan.20 Pasa Bilis! Disyembre 2012 21

Sa Pangil saKaawayPokus:PaquibatoNi Ka Simon SantiagoBUKID SA PAQUIBATO-- Dirimakita ang lapad nga kayutaan, kanhingmga kalasangan, nga karon hawan,tabunok alang unta sa lapad ngakatamnan alang sa klase-klaseng uma.Ang kalapad niini, nag-aninousab sa kalapad sa pangandoy sa masa: angmakahaw-as sa kalisud ug malingkawas sahulga sa ilang kinabuhi. Ang kahimtang samasa ug sa rebolusyonaryong kalihukansa Paquibato, nagsalamin sa kahimtang ugpag-asdang sa rebolusyonaryong kalihukansa rehiyon sa Habagatang Mindanao.Padayon karon ang grabengkagutom, kawalay kasegurohan iyaang yuta, ang kagubot taliwala sa pagpondosa mga sundalo sa kabalayan ugbaryo, ang kasamok tungod sa pugosnga pagrekluta sa mga Lumad alangsa kontra-rebolusyon. Ug taliwala niini,nagalapad, nagadako, ug nagalalomang rebolusyonaryong kalihukan.Ang Paquibato gipuy-an sa40,000 ka tawo, ug duna kini 14 ka barangay,diin ang onse niini, kadaghananmga mag-uuma ug Lumad nga nagilaidsa kapit-os; ang nabiling barangay,dunay plantasyon sa sagingan.Ang brgy. Mabuhay, brgy Panalumanaa sa sagingan, grabe gihapon angkagutom sa katawhan. Hilabina nga pakyasang ginasulti nila nga ang pagsulodkuno sa plantasyon makahatag og trabaho,makahatag og kaharuhay sa katawhan.Gani karon, matud pa sa mga tao, masmaayo pa nga kadtong lubi pa ilang mgaprodukto, makakaon na sila. Ang sweldo,ubos sa minimum wage ang ilang ginadawat.Dili jud makabuhi, labaw pa ngasa 11 ka barangay nanginabuhi ang mgatawo sa pagpanguma, nagunang produktoniini, mais, lubi, kakaw, ug saging.Bisan pa niini nga produkto,ang katawhan, naglisud sa grabeng pagpahimulossa mga negosyante. Sa lubina lang daan, nasinati sa mga tawo, naaygitawag nga resikada, nga mukabat sa 16-18% matag 100 kilos nga ilang ipatimbang,nga wala na lang gani sila sultii unsay rasonnganong ginakuhaan sila og resikada.Saging, ang pinakaubos nga presyonga naangkon sa mga tawo, kadtongbulan sa setyembre (2011), P4 ang matagkilo sa saging kay kuno tumal daw unyawalay klarong market. Pero kung tan-awondiha sa Panacan (barangay sa Davao), nganapaig na sa kaitom nang saging, mupresyopa man gani og P20 ang kilo, pero didtosa bukid, paliton lang og kwatro pesos.Niadtong milabay’ng tuig,nibuto ang problema sa kalamidad sailaga, nidagsa kining mga peste nga nilamoysa mga uma sa mag-uma, ang mgahumayan ug mais paspas nga nahanaw.Mukabat sa 4,699 ka tawo ngalumulopyo sa 8 ka barangay ang naapektuhansa kalamidad sa peste sa ilaga saPaquibato. Ang mga barangay nga apektadomao ang Tapak, Mapula, Colosas,Paradise Embac, Fatima ug Pandaitan.Kapin 2,330 ektarya ang gidagsasa ilaga ug sobra 30 milyones pesos angkantidad sa mais, mga ugat nga pagkaon(rootcrops), upland rice o nitibong humay,ug klase-klaseng gulay ang nadaot.Gawas pa sa kalamidad sa ilaga,nabalaka ang mga lumolopyo sa Paquibatosa nagkakusog nga mga kaso sa pangpangilogsa yuta. Usa sa mga pamaagi aronpaspas nga mahanaw ang mga kayutaanmao ang pinaagi sa rubber plantation.Mga plantasyon, gipaketenga usa ka dagway sa kalamboan,apan alang sa mga Lumad saPaquibato, nag-atubang sila sa mapadayononghulga sa ilang yutang kabilin.Kining pagsulod sa CADT, tinawnga programa sa reaksyunaryonggobyerno, legal nga pagpangilog sa yuta.Gani ang FEMATRICS ni LitoGawilan sa Kitaotao Bukidnon nagasuloddiha sa Marilog district, sa Paquibato district,nga kuno kini nga mga kayutaan iyasa pagpanagiya sa mga Lumad, pinaagisa CADT, diin ang halapad nga mga kayutaanmabutang sa usa ka pangalan lang,mabutang sa usa ka titulo ug ehemploniana mao ang FEMATRICS, sa pangalanni Lito Gawilan, ug sa Paquibato,mabutang sa pangalan ni Ruben Labawan.Nagpabilin ang dakong hulga sapagpangilog sa yuta ilalom sa pagdumalasa National Commission on IndigenousPeoples kon NCIP pinaagi sa paghatag ogtitulo sa mga Lumad, sa dagway nga CADT.Dunay 4 ka naaprob nga miningpermits, ang Alberto Mining nganaglangkob sa 8,364 ektarya sa BarangayPaquibato, ang Pensons Miningnga naglangkob sa 8,100 ektarya sa BarangayMalabog, ang Superfields Miningnga naglangkob sa 8,100 ektarya ugIndophil Resources Philippines nga naglangkobsa 16,200 ektarya sa Paquibatodistrict, Davao del Norte ug Bukidnon.Ang pinakalab-as nga balita kabahinsa pagsulod og mina sa Paquibato maoang MRC Allied, usa ka mining company sacopper ug gold nga adunay area nga 8,475hectares diha sa Paquibato ug Marilog.Kalamidad, pagpangilog sa yuta,hulga sa large-scale mining ug langyaw’ngpagmina, usura, kagutom, kini ang pipilaka dagway sa pyudal nga pagpahimulosnga nasinati sa masa sa Paquibato.Sa ulahing bahin sa Nobyembrening tuiga, gibaniog ang pagpamakwitsa pipila ka datu sa sitioAlon ug km 23 sa Brgy. Mapula padulongsa sitio Malikongkong, Marilog.Walay kamatuoran ang pamahayagsa nagpailang lider sa tribungMatigsalog nga si Datu Balaw Esdang ugDatu Trecio nga sila gipanghasi ug pamatyonni Ka Parago ug sa NPA 1st PulangBagani Company. Gimaniobra ang maongmga bakak nga istorya aron sublingbanhawon ang Alsa Lumad ug tabunanang tinuod nga kahimtang sa kapobrehon,kalisud ug kagutom sa tribung Matigsalogsa Malabog, Paquibato district.Biktima ang pipila ka mga datudiha sa Alon, Malabog sa ginapatumannga food blockade sa mga checkpoint samga sundalo. Gani mismo si Datu BalawEsdang, ang iyang bugas nga para untasa ilang araw nahold diha sa checkpointug wa kini niya nakuha dayon. Biktimausab siya sa kamangtas sa tropa sa 69thIB. Ngilngig nga gipatay ang iyang igsoonnga si Ramirez Esdang kinsa naghagot lamangog abaka gipusil girakrakan ug gibiyaan.Tulo ka adlaw nila kining nakuha,nadugta na ug wala lang gani gireport satropa sa kasundaluhan didto sa kapulisan.Ug gipasanginlan pa si Ramirez nga NPA.Biktima usab sa mga pagpangsaywarsa mga sundalo sa 69th IB, sa mgaAlamara ug bandidong Blackfighter angkomunidad sa mga Lumad diha sa Malabognga kundili sila mualsa batok sa NPA,nagpasabot nga supak sila sa gobyerno ugdapig sila sa New People’s Army. Mismosi Datu Balaw Esdang ug si Datu Trecio,katulo gibalikbalikan sa notadong kriminalnga si Nonoy Dagsil nga paalsahon.Ginagamit karon sa 10th InfantryDivision Armed Forces of the Philippinesang traydor, bandido ug wantednga si Nonoy Dagsil. Gibuhi karon sa84th IB Armed Forces of the Philippinessa Marilog district si Nonoy Dagsil kinsanotado nga kriminal, bandido tigpamatayug lider sa Alamara. Daw sa irong buangnga ginagamit karon nga nagapanghulgasa iyang mga kadugo ug kaliwatan ngamga Lumad kauban ang mga sundalo nganagapakana sa peace and development.Notado si Nonoy Dagsil saiyang pagkakriminal. Ang masaker ngaiyang gihimo diha sa Brgy. Lumiad sapamilyang Bughaw sa dekada ‘80, angpagmasaker diha sa Brgy. Mapula sa1987, ang pagmasaker sa pamilyangFilemon, ug Trining, Quirante sa tuig2005 diha sa sitio Banban, Brgy.Lumiad,ang pagpatay kang Pecio Beron diha saBrgy. Mapula ug daghan pang mga krimennga mismo ang iyang mga kaliwatangLumad iyang giunay og pagpatayAng pagpa-alsa sa mga Lumadnaglaraw og paghatag og rason sa subsubnga military operation, paghatag og dunotnga tabon sa pagbutang sa mga militarydetachment bisan pa sa mga pagbabag sakatawhan ug ang nagpaluyo niining tananPasundayag sa mga Ata-Matigsalog ug 1st PulangBagani Company-BHB atolsa anibersaryo sa PartidoKomunista ng PilipinasDisyembre 2011.mao ang pagplastar sa 10th Infantry Divisionsa investment defense force saArmed Forces of the Philippines aron tunhaynga musulod ang kumpanya sa minadiha sa Malabog ug Marilog, Davao City.Atubangan sa kapit-os ug pagyataksa tawhanong katungod ngabinuhatan sa AFP, giatubang, gisuklan,ug gipakigbisogan sa masangmag-uuma ug Lumad ang ilang mgakatungd. Sa padayong pagsukol sa katawhansa Paquibato alang sa ilang demokratikonginteres sa yuta, nagkakusogang kalihukang maghatag kanilaog tiunay ug malahutayong kaayuhan.Sumala ni Ka Parago sa 1stPulang Bagani Company sa NPA, “masmidaghan ug midaku naman hinoon mikaron, hinungdan na sa paglapad sa erya,ug kadtong pagkusog sa lihok, sa pagsubaysa insaktong programa, pagrekober samga lugar nga gigunitan sa kaaway.”Ang 69th Infantry Battalion,gibuhian sa Eastern Mindanao Commandpanahon sa Oplan Bantay Layaaron pukanon si Ka Parago ug ang kalihukansa Paquibato. Ang 69th IB, kiniang kanhing gigunitan ni Ret. Gen. JovitoPalparan sa dihang nadestino pakini sa Luzon sa milabay’ng rehimen.Matud ni Ka Parago: “Kadtongpagdemoralisa sa kaaway, kadtong 69thIB nga gikan sa Luzon, dili na sila kalihok.”Gawas sa nagkataas ngaang-ang sa pagsukol sa hukbo, angmas labaw pang nakatay-og sa kaaway,mao ang linyang masa, ang walaypuol nga pagsagop sa problemasa masa, ug pagpataas sa ilang kahimatngongnga musukol ug muasdang.Ang rebolusyonaryong kalihukanpadayon nagapundar nagabarogsa iyang tahas aron alagaran ang interessa masa, ug kini ang naghatag ogkadasig sa rebolusyon, ang kalihakanpadayon nagalambo. Adunay dakongkadaugan sa Paquibato: nagakalapadsa organisasyong masa, napundar angorgano sa pol, napundar ang krb, homlevel. Ang rebolusyonaryong pagsukolsa masa nagakataas, samtang nagakalapadpud ang pagsalmot nga mahimongfull time Red fighters, pagsampasa Bagong Hukbong Bayan. g22 Pasa Bilis! Disyembre 2012 23

TabangngaDuotAng gilukdong 4Ps sakababayen-ang PilipinoNi Ka Georgina SantosTigulang o batan-ong inahan, target kunonghatagan og ayuda sa rehimeng US-Aquino pinaagisa 4Ps, apan walay kalipay kini nga tabang nganabulit sa utang, korapsyon ug paghasol-hasol sakatawhang Pilipino.Ang mugna-mugna ngalatayan na lay makitasa gabaha nga basura.Ang kalangto di makaya.Sa tumoy nagbarugang usa ka balay taliwala sa hawannga kanhi dulaanan sa mgabata nga karun mura nag punongsa mga naglangoy-langoy ngabasura.Mao kadto ang garbo niNanay Ali. Ang balay, maoy naginusarangkabtangan ni NanayAli. Wa nay lain pa. Kini angmiokupa sa iyang huna-huna,samtang gaukay sa mga papelesug dokumento nga gamiton arunmoaplay isip benepisyaryo saProgramang Pantawid PamilyangPilipino o 4Ps.Gitangtang na na sa unasi Nanay Ali isip lider sa 4Ps.Nireklamo man gud siya kaniadtokabahin sa mga anomalya aningprogramaha. Nigula kini sa telebisyon.Apan lagi, tungod sa iyangprogresibong barug, ug naturalnga kapasidad sa pagkalider,subling gikuha siya isip “parentleader”sa programang 4Ps diinang trabaho, panguluhan ang usaka cluster sa 21 ka mga inahan.Nagsugod og dawat sasubsidiyo si Nanay Ali gikan sa4Ps niadtong Abril 2011. Tres syentospesos (P300)matag anak.Makatabang na, matud pa niyasa iyang tulo ka mga apo. Gawasniini, makadawat pud sila ogkinyentos pesos (P500) isip subsidyopangmedikal. Tanan-tanan,makadawat siyag mil kwatrosyentos pesos ( P1,400) kada bulan,ugaling lang, kay makuha niniya, human pa sa duha ka bulansa bisan asa nga Landbank atm.Ang subsidyo alang kunosa maksimum, tulo ka anakmatag pamilya nga mag-edad katorseanyos pababa. Daghan samga myembro ang dili makahimosa estrikto nga mga rekisitos sa4ps. Una, mao ang pagtambongsa gitawag nga “Family DevelopmentSession.” Ang dili makatambong,langkatan og binulangsubsidy. Lain pa nga rekisito maoang pagsiguro nga ang anakmakatambong sa klase, otsentaysinco porsyento (85%). Kung dilimakasumiti og class attendancecertificate o pagpamatuod nganakatungha ang bata, wala usabsubsidyo. Ang ikatulong rekisitomao ang pagsiguro nga ang anakmakabisita sa barangay healthcenter. Ang ikaupat nga rekisitomao ang pagtambong og sinemanangmeeting sa mga kagrupo.Sa syudad sa Dabaw, 16,542 ka benepisyaryo gikan sa60 ka mga barangay ang gitahonga nakapulos sa programang4Ps, samtang sa tibuok rehiyon,gikaingon nga adunay 125, 165ka mga benepisyaryo, subay sanatala sa bulan sa Agosto samiaging tuig. Gikan kuno kini sa32 ka mga munisipyo, tulo kasyudad, ug 625 ka mga barangay.Sa tibuok nasud, mukabatna kuno og 2 ka milyon angbenepisyaryo sa 4Ps.Gubot nga dawat-limpyoSa distrito sa Paquibato,sa Davao, ang mga adunahangmag-uuma ug mga gagmayng negosyantenaapil sa listahan, peroang mga kabus nga mga pesante,wala. Resulta kini sa pasagad ugpagdinali-dali og gasto sa kwartasa reaksyonaryo nga DSWD konDepartment of Social Welfare andDevelopment.Kadtong mga naapil salistahan, gikaltasan pud og mgasubsidy. Giingnan na lang dayonsila nga lampas na daw sa limitsa edad ang ilang mga anak.Daghan usab , basta-basta nalang gitangtang sa listahan.Sa Marilog,grabe ang pagantussa mga benepisyaryo, kaybisan gani og bag-ong panganakkinahanglan pang mubaktas ogpila ka kilometro ang mga kabusnga Lumad ug mag-uumangbabaye para lang makakobrasa ilang binulan nga bahin. Anguban musakay og habal-habal,mugasto pa og pila ka gatos paramakaabot sa sentro. Kinahanglannilang dalhun ang baby aron ipakitasa DSWD, para sila marelisan.Dunay 744 ka pamilya sa Marilogang benepisyaryo sa 4Ps ugkasagaran kanila nagproblema sakalisud makuha ang binulan ngasalapi.Sa Toril, daghan sa mgananay ang nagprenda sa ilang4Ps card para 5-6. Tungod sakapit-os ug walay klarong panginabuhian,gisurender na nilaang sensilyo nilang madawat sa4Ps sa mga usurero.Sa Arakan, usa ka principalsa eskwelahan, ubanan gyudang mga ginikanan panahon sarilis sa subsidy kay maningil ogutang. Naa pay usa ka higayonnga gipaninglan silag mahal ngapliti sa motorsiklo pero pag-tanaw,nigamay na ang subsidyo,ug gani, naa pay higayon walana gyud diay silay madawat. Angmga pesante ug mga benepisyaryogikan sa lagyo nga mgalugar kinahanglan mogasto pa samahal nga pamasahe para langmakolekta ang maong dawatonon.24 Pasa Bilis! Disyembre 2012 25

Sa mga munisipyo saLaac, Monkayo, ug Montevista,ang mga parente lang sa mgaopisyales sa barangay ug ilangmga kaubanan ang napalabisa listahan. Niining mga lagyokaayo nga mga lugara, problemagyud ang pagkuha sa maong subsidy.Mas mahal pa ang pamasahekaysa ilang madawat. Kiniang kasinatian, hilabi na kadtongnagpuyo sa mga tumoy na ug hilitnga mga lugar sa rehiyon.Ang mas ngil-ad pa, kaygiangkasan karun sa EasternMindanao Command-AFP angprogramang 4Ps sa ilang kontrarebolusyonaryongtumong ilalumsa Oplan Bayanihan.Sa Kitaotao, Bukidnon,dayag nga gimanduan ang mgakababayen-an nga dili moapil samga pangmasang organisasyonug mosalmot sa ilang mga aktibidad.Sa Davao ug sa laing mgadapit nga mga nailhang kusogang mga partylist nga organisasyonang gitarget sa programang4Ps.Sa Barangay Tibagon,Pantukan, ang mga elemento sa71 st Infantry Battalion mismo angnagatambong sa mga miting sa4Ps, ug gani, gigamit kini ngahigayon arun hulgaon ang masaug pugson sila nga moangkonnga lambigit sila sa rebolusyonaryongkalihukan.Kapit-os nisamotLima ka tuig sukad gipahamtangsa ilalum sa kanhingrehimeng Arroyo, wala gayuynahimong kabag-uhan angprogramang 4Ps sa kinabuhi sakabus nga mga Pilipino. Usa kasurbey (SWS) ang nagpakita ngasobra katunga sa populasyon,nagsud-ong sa ilang kaugalingonnga kabus lang gihapon bisan paman sa programang CCT.Ang mga kabus sistemangdole-out, ug gihan-okan silagrekisito bugti sa mumho. Samtangang katawhan nag-antos sabag-uhay lang nga mga pagsakasa presyo sa lana, pagsutoy sapagtaas sa tuition ug uban pangbayranan sa mga kolehiyongeskwelahan, pagpanangtang satrabaho, ang programang 4Psnagpadayon og lingla sa libuan kamga kabus sa lungsod sa rehiyon.Samtang ang mga pesantepadayong gasagubang sa pagpangilogog yuta sa mga distritosa Marilog ug Paquibato ug saBukidnon, sa mga eryang minahansa Pantukan ug laing parte saCompostela Valley, ang reaksyonaryonggobyerno ug ang AFP,nag-agni sa masa nga kalimtanang pagpahimulos ug iapil silaarun mahimong benepisyaryo saprogramang 4Ps.Ang lit-ag sa utangAgresibo ang rehimen sapagduso sa sistemang dole-outisip tubag sa nagkagrabeng kapitossa nasud. Ang maong nabulitsa korapsyon ug bangkarotengprograma gihimo sa rehimengAquino samtang nakibhanganang budget sa katilingbanongserbisyo sama sa panglawas ugedukasyon. Gani, ning Nobyembrelang, gibutyag sa Commissionon Audit sa GPH nga nagshoppingdiay ning usa ka opisina saDSWD og 30 ka Samsung ngacellphone gamit ang pondo sa4Ps. Gawas pa niini, nagkagamayang ihap sa benepisyaryosa 2011 kon itandi sa 2010, nganagpasabot lang nga imbesmudaghan tungod kay nagkadakoang badyet, ga-fluctuate nahinoon ug nagkagamay tungod sakalisud sa proseso nga mulugwaang gitagana nga salapi.Gikan sa 34.3 ka bilyonka pesos tuig 2012, ang rehimengUS-Aquino mipataas sabudget niini ngadto sa P53.6bilyon karung tuiga. Ang pondosa CCT maoy giseguro pinaagisa pagpangutang sa World Bankug Asian Development Bank ngamikabat og P35 ka bilyon. Sa laktud,ang programang CCT nagpasamotlang sa kasamtangangpagkalubong sa utang niining nasurasa dugay na nga panahon.Ug samtang ang katawhangPilipino ang gipasagubangniining mga utanga bisanpa mang nga nag-antos na sakapit-os, gibag-o sa rehimengUS-Aquino ang dagway sa mgahinikawan ngadto sa mga tigpakilimos.Ang mga benisyaryogibiyaan aron mangaykay samga hinatag nga subsidyo ngabinulan. Sila maningkamot aronmagpabilin sa listahan, matngonsa uban nga maapil sa listahan.Makigpinatyanay pa ang ubanaron lang mahimo sab benepisyaryo.Ang programa sa 4Psnaghimo sa pagpalimos isip usaka binuhatan sa institusyon, ugnagpasamot sa kaguliyang ugdiskontento sa katawhan.Ang kalisud dili masulbadsa sistemang dole-out saprogramang 4Ps kung dili sapagbungkag sa sistemang pangekonomiyanga nagsalig sa mgaproduktong gikan sa gawas sanasud, samtang nagtumod ogAng kalisud dili masulbad sa sistemang dole-out saprogramang 4Ps kung dili sa pagbungkag sa sistemangpang-ekonomiya nga nagsalig sa mga produktong gikansa gawas sa nasud, samtang nagtumod og mga hilaw ngamateryales padulong sa gawas.mga hilaw nga materyales padulongsa gawas. Ang husto ngakatilingbanong serbisyo alang sakabus mabatonan lang ilalum sagobyerno nga wala giharian samga burukrata kapitalista ug gawasnonsa pagpadagan sa ekonomiyangnagsandig sa kaugalingon.Ang maong nagsandig sakaugalingon ug walay utang ngaekonomiya mahitabo lang kungadunay napundar nga kaugalingongmga industriya ang nasudug ang mga kayutaan nabadbadna sa hikot sa pyudalismo.Ug tuod man, ang masadili angayng magpabiling magpakaigoniining minugnanglatayan sa pagkamakililimos.Kinahanglan silang igmat dihasa pagbarug sa ilang taktikal ugistratehiko nga mga demanda,maglunsad ug magsuporta saarmadong pakigbisug alang sanasudnong kalingkawasan. gMedikal mission sayunit sa Hukbo ugmga BMT human sabagyong Pablo.Pastilan! Taas kaayo anghilanat ni Dodong, ang 3ka tuig nga anak ni NanayIya. Upat na ka adlaw ngapabalik-balik ang iyang hilanat.Way laing nisampot sa huna-hunasa inahan kondili ipakonsulta niTatay Tonyo.Layo kaayo ang ilang lugarsa sentro sa baryo, gani maglisodsila og dala sa ilang mga pasyentesa lungsod aron magpaospital omakapatsek-ap sa doktor nga tagsara pud mag-duty sa health center.Sukad, wala pa gyud doktor nganakatamak sa ilang lugar aronmanambal. Subo huna-hunaon ngadaghang bata ang mangamataytungod lang sa pwede gyud untangmalikayan nga mga sakit. Apil nganabiktima ang usa ka anak ni TatayTonyo tungod sa grabeng kalibanganga komplikasyon sa tipdas;namatay ang iyang kamanghuranganak.Usa ka panahon, midagsangang epidemya sa tipdas sa ilanglugar, ubay-ubay ang mga batangnangamatay. Igo nalang sila TatayTonyo sa pagtambal sa mga herbal,apan sa mga grabeng komplikasyonwala na kini maayo. Huyang usabang resistensya labina sa mga batatungod sa kakulang sa pagkaon.Walay bisan midwife o nurse ngamakahatag og bakuna nalang.Nagsulay sila nga ipaabot kini ngakahimtang sa ubos (health center)Sugilanon niDok Tonyo BMT*apan wala gyud kini natagad. Maonga ang lasang ang ilang nagsilbinggidangpan nga botika, kakuhaan samga herbal.Usa ka adlaw, nakurat siTatay Tonyo sa dihang nakakitasiya og mga armado nga padulongsa ilang komunidad.“Maayong hapon Tay,” mapahiyomongtimbaya sabay lamanoang nagpailang kauban. Nagtapokang mga tawo sa komunidad,bibo ang mga masa nga midalit ogkamote ug kape sa mga kauban.Unang gisaysay sa mga masa angilang problema kabahin sa usa kapasyente nga grabeng nagsakit.Ang mga medic aktibo dayonnagsusi og nanambal sa maongpasyente. Tibuok gabii nga nag sentryang mga medic sa pasyente nganaka dextrose. Ug nag mass clinicang mga kauban. Nag serbisyo kinisa tibuok komunidad. Naghatagusab og pagtuon ngadto sa mgananay labina sa mga kasagarangsakit ug unsaon pagtambal, naglutoog mga herbal sama sa sirup parasa hilanat og ubo, kalibanga, ointmentpara sa sakit sa panit ug ubanpa. Labaw sa tanan, natukod anggrupo sa mga medic diha sa baryonga gipangulohan ni Tatay Tonyo,aw “Dok Tonyo” pinakomedyangtawag sa mga masa. Dakong kalipaysa mga tagabaryo nga nakakat-onsila.literaryNi Norma GuevarraSa pagdagan sa panahon,naaktibo sila sa ilang organisasyon,nakakuha sila og basic medicaltraining sama sa pag-ila sa mgakasagarang sakit ug pagtambalniini, herbal ug acupuncture, ugmga batakang prinsipyo sa primaryhealth care.Nahimo silang aktibongmga doktor sa ilang komunidad,naa na sila kaugalingong larga dihasa pag atiman sa panglawas sailang lugar. Apil na usab sila sa nagatiman sa mga nasakit ug nasamadnga mga Pulang manggugubat.Sunod pagbalik namo,dakung pahiyom si Tatay nganagsugat sa mga kauban nagdalaog hinog nga saging. “Dili diayimposible ang mahimong doktornoh? Nadapat gyud nako sa akongpamilya ug sa mga silingan angakong nakat-onan, nadugangan anggamay nakong nakat-onan, di balenga tiguwang nako, dinhi nalangko manambal, ang akong mga anaknalang ang akong ipasalmot aronipadayon ang akong kaakuhan,bentaha pa man siya kay lig-on paang iyang tuhod.” Bibong nagsharingsi Dok Tonyo sa iyang mgapasyente nga gitambalan ug giatiman.{BMT o Barrio Medikal Trainee maoang pasiunang lakang sa pagbansay ugpagtukod sa makinarya sa mga medic dihasa ang-ang baryo sulod sa mga gerilyangpanggubatan sa BHB.} g26 Pasa Bilis! Disyembre 2012 27

sa akong enkwentro ni pabloNi Kas KidlatAng kaabtik,ang kakugi,ug angpaghigugmasa BHB sakatawhan,Martes? Sabado? Wala na ko kabalokung unsang adlaw. Hastaang oras dili na nako mahibal-angawas kung ting-kaon na. Alassais kung pamahaw, alas onse o alas dose kung paniudtoug alas singko sa hapon kung panihapon.Adtong paghapak sa bagyo wala man ko nagdahumnga ingon niini ang among atubangon. Abi nakohangin lang nga kusog. Patulog-tulog pa mi sa posting.Nah karon, walay signal. Guba ang dalan. Walanay nagtabon sa amoa nga mga punoan. Inig naayhelicopter nga maglupad alang sa relief, magtanggalmi sa among mga hinayhay, hasta tabon sa posting.Sa mga una nga gabii paghuman sa bagyo, diliko kaayo makatulog. Gamayng kasikas makabangonkog ahat. Gamayng hangin, murag naanapud punoan nga mobagsak. Makaguol ngawala nay nagatabon sa amoa nga punoan. Uggani, bisan asa mi mobalhin ani, opaw na manpud ang ubang lasang. Wala gihapon mi choice.Nakabati ko og kahadlok ug kaguol.Sukad pa sa pagbagyo nawala na tanangpunoan nga nagtabon sa kampo. Halostanang bukid kutob sa akong makit-an, naupawrag kalit sulod niadtong tulo ka oras.Ang tibuok team namo nagasuksok sa dakongpunoan nga natumba. Kusog kaayo ang hapak sahangin nga naa nay sagol nga lapok ug kahoy. Angmga kauban kaniadto naa nay naghapa sa yuta, naaynagsuksok sa may lapok. Ako nagtuwad, gitabonannako akong ulo kay basin mabagsakan ko og kahoyang akong huna-huna dili lang unta maigo akong uloo nawong. Tungod sa akong kagamay, nasakto raman pud ang akong lawas nga natabonan sa kahoy.Hawoy na kaayo sa sigeg pagduko nako pero sigelang. Kusog gihapon kaayo mohapak ang hangin.Nakita nako sila Kas Soc ug Pony, sigeg pangumustasa amoa kung okay raba mi. Naa pud nagsinggitnga ‘dasig lang ta mga kauban!’ Ug ni-komandsi Kas Bryan nga adtoan sa taga-primera angsegunda para tabangan. Nakahilak ko ato. Ang naasa akong huna-huna, basin maigosila sa kahoy nga matumba, unsaonna lang mi? Nakahuna-hunana ko og tawag sa akong nanay.Nakahuna-huna na ko nga basinuroy mangamatay mi tanan unsaonmi pag-locate sa mga kauban.Nahuman ang tulo ka oras.Hayag na og dili na pud kaayokusog ang hangin. Nakatulog pako sa among gisuksokan nga kahoy.Nagsagol ang gibati nako ngamapasalamaton kay buhi pa mi,katulgon ug kakapoy sa pagkaguol.Dihang paggawas namo, taliwalasa mga nanluspad nga ngabilug nagkurog nga lawas tungod sakatugnaw nagkatawa pa ang mgakauban sa pag-sharing-sharing sanahitabo. Tanan kay mapasalamatonnga naka-survive mi sa bagyo.Gawas lang sa mga pagkaguol samga kauban nga naigo sa kahoy,overall, naka-survive gyud mi.Sa balita, grabe gyud ang epektosa bagyo sa mga masa. SaNew Bataan pa lang, lapas natres siyentos ang patay. Wala pamailhi ang dos siyentos ani. 95 %sa mga tanom sa masa, damagedna pud. Naglaray ang mga nanlimossa may Boston ug Cateel.Gibasol pa gyud sa gobyernoni Aquino ang mga masa nga nagpahigayondaw og illegal loggingug small-scale mining. Tungoddaw sa masa, naopaw ang lasang.Ang akong kaguol, nakambyohanna usab og kalagot. Tontogyud ni nga gobyerno! Inay tabanganang mga biktima sa kalamidad,mao pay basolon. Inay nga kondenahonang ilang kaugalingon nganagtugot sa dinagko ug langyawnga pagmina ug logging sa mgamultinational nga kompanya ngamao gyud ang nag-opaw sa lasang,gipangasab-an pa ang katawhan.Sa tinuod lang, hastang dakoangtulubagon sa imperyalistangEstados Unidos sa nagapanghitabongclimate change nga grabeang hapak sa mga nasud nga pobreug agrikultural sama sa Pilipinas.Tungod sa sobrang produksyonnga gibuhat sa mga kapitalistangnasud mas mipaspas ang pagsunogsa fossil fuel nga dunay dakongepekto sa pagbag-o sa klima.Busa, sa mga kalamidad nganahitabo sama sa bagyong Sendongug Pablo, walay laing angayipunting nga dunay tulubagonkundili ang imperyalistang EstadosUnidos ug ang itoy nga gobyernoniini ilalom ni Noynoy Aquino.Walay bisan unsang tabang gikansa Estados Unidos ang makataplaksa kadaot nga ilang nabuhatsa mga pobreng nasud nga ilanggikawkawan og bahandi. Ug gani,hasta ang ginabuhat nga pagpaka-arong-ingnonnga buotan saArmed Forces of the Philippines sailang gibuhat nga pag-centralizedsa mga relief dili usab makakambyosa ilang mangtas nga karaktersa pagpitol sa pakigbisog sa masa.Katapusang adlaw karon sakomperensya sa mga rebolusyonaryongkabatan-onan diri sulod sabaseng gerilya. Taliwala sa bagyo,nagmalampuson gihapon mi. Saakong pag-uli ugma dalahon nakoang among mga natun-an gikansa komperensya --- bag-ohon angmga mali nga gawi sa gimbuhatongpag-organisa sa kabatan-onan ugestudyante, ilarga ang pagpataas sakahimatngon sa masang estudyantekabahin sa krisis sa nasud ug angkahayag sa pagdaog sa nasudnongpakigbisog sa katawhang nilupigan.Excited ko nga maka-share usabsa mga kaubang YS nga tinuod gyuddiay ang gitudlo sa dialectical materialism.Dili swerte ra ang amongpagkabuhi. Kung walay matngonug abtik nga paglihok ang mgakaubang hukbo panahon sa krisisbasin tuod mas dakong kadaot angnahitabo sa amoa. Basin tuod dunaymakalas nga kinabuhi. Apan,ang komand wala gyud nawala sapanahon sa kalamidad. Didto gyudmi gidirekta sa kauban nga moadtosa lugar nga hawan ug sa duna mimasilongan nga batang. Hasta angpanahon nga naay mga kaubangnaigo na sa mga sanga, ang mgamedic nga kauban padayong nakabantaysa kahimtang. Nag-obserbasa palibot bag-o nagrelocate sa mgapasyente. Ang kaabtik, ang kakugi,ug ang paghigugma sa BHB sa katawhan,mao gyud ang nakasalbararon way makalas nga kinabuhi.Karon, paghuman sa bagyo,bag-ong set-up gyud alang sa mgakaubang hukbo sa bukid. Bag-ongstyle sa paglihok. Pero, nakaamgogyud ko nga wala diay bisan unsangbagyo o kalamidad ang makapalongsa kadasig sa masa ug sa rebolusyonaryongkalihokan aron iasdangang rebolusyonaryong kabag-ohan.Martes? Sabado? Wala na kokabalo kung unsang adlaw.Hasta mao ang oras gyud dili na nako angmahibal-an gawas kung ting-kaonna, alas sais kung nakasalbarpamahaw, alasonse o alas dose kung paniudto ugalas singko sa hapon kung aron panihapon.wayAdtongmakalaspaghapak sa bagyongawala man ko nagdahum nga ingonniini ang among atubangon. kinabuhi.Abi nako hangin lang nga kusog.Patulog-tulog pa mi sa posting. Nahkaron, walay signal. Guba ang dalan.Wala nay nagtabon sa amoa ngamga puno. Inig naay helicopter ngamaglupad alang sa relief, magtanggalmi sa among mga hinayhay,hasta tabon sa posting.Sa mga una nga gabiipaghuman sa bagyo, dili ko kaayomakatulog. Gamayng kasikas ?makabangon kog ahat. Gamaynghangin, murag naa napud puno ngamobagsak. Makaguol nga wala naynagatabon sa amoa nga puno. Uggani, bisan asa mi mo balhin ani,upaw na man pud ang ubang lasang.Wala gihapon mi choice.Nakabati ko og kahadlokgug kaguol. Sukad pa sa pagbagyo28 Pasa Bilis! Disyembre 2012 29

Duyog sa mga rebolusyonaryoug katawhan sa Mindanao ugsa tibuok nasud, ang NDFP-Mindanao nagpadangat sapinakamainit nga pagpahalipayug kinatas-ang pagsaludo sa PartidoKomunista ng Pilipinas (MLM) ningika 44 ka-tuig nga kasumaran sa pagkatukodpag-usab niadtong Disyembre 26,1968. Pinaagi sa iyang tukmang pagpangulomiabante ang Pilipinhong Rebolusyonsa yugto nga atong nakab-ot karontaliwala ug atubangan sa walay-hunongnga kontra-rebolusyonaryong ataki saimperyalista ug lokal nga nagharing hutong.Mapagarbohong gisaludohan usabnato ang tanang mga rebolusyonaryongmartir nga mihalad sa ilang kinabuhi parasa nasudnon demokratikong rebolusyon.Ning adlaw sa atong paghudyaka,dili nato kalimtan ang pagduyog sapagbangutan sa tanang mga pamilya ugkaigsoonan sa mga biktima sa nagsunod-sunodnga trahedya sa Mindanao:ang bagyong Sendong ug bagyong Pablo.Kalambigit niini, giawhag nato angtibuok rebolusyonaryong kalihokan saMindanao nga ang pagsaulog sa ika-44nga anibersaryo sa PKP-MLM himoongyano ug simple, apan ipabilin ang kamabulokon,kadasig ug militansya. Aronmakatabang sa pagpasayon sa mgapaghatag og relief ug pagpangita sa mganawala, gideklara sa NDFP-Mindanaoang 29 ka adlaw nga ceasefire sa tanangerya nga naapektohan sa Bagyong Pablo.Nanawagan usab kami sa katawhan ngamaghiusa ug moduyog sa kolektibo ugmalungtarong pagpahiuli sa panginabuhiansa katawhan ug motabang sa pagpreserbaug pagpanalipod sa kinaiyahan.Opensibang posturaAtubangan sa grabe ka bangis ug wayhunong nga atake sa Oplan Bantay Laya(OBL) ug Oplan Bayanihan (OPB) sanagharing hut-ong ug sa imperyalistangamo niini, mapangahason ug mabayanihongmiasdang ang rebolusyonaryongpakigbisog sa katawhan sa Mindanao ningmiaging napulo ka tuig tungod sa lig-on ugtukmang pagpangulo sa Partido Komunistaug sa halapad ug hugot nga pagpaluyoug pagsalmot sa mabagang katawhan.Inay mapukan, mapangahasonggilabang nato ang mga kalisdanan ugsakripisyo, ug gikan sa unang dekada humannato gilunsad ang IBKP, ning miagingnapulo ka tuig (2002-2012) mas paspasnga miasdang ang gubat sa katawhansa Mindanao. Ang tukmang pagpangulosa Partido sa kinatibuk-ang gubat sa katawhansa isla mahukmanon sa hingpitnga pagpakyas sa OBL 1 ug 2, ug pasiunangpagpakyas sa OPB. Nahuptannato ang inisyatiba taliwala sa kahimtangnga ang BHB na sa Mindanao ang nagunangpokus sa AFP kun itandi sa nagkunhodnga armadong pagsukol sa Moro.Nasilsil sa atong mga pwersaang opensibang postura sa natad sa militarug pulitika. Kongkretong gipakita natokini diha sa determinasyon ug kamapangahasonnga suklan ug pakyason ang bangisnga OBL ug OPB sa reaksyonaryongrehimen, aron moasdang ang gubat sa katawhan.Sa kinatibuk-an, atong napatigbabawanang naglaygay nga konserbatibongmga tendensya sa atong han-ay, ugnagunitan nato ang opensibang posturailabina diha sa mga taktikal nga opensiba.Ang Pagpundar sa Base ug RebolusyonaryogKalihokang MasaPaspas nga napalapad ug napalig-on natoang atong base sa tibuok isla. Daghanang nadugang sa atong nalangkob ngaUSA KAMALAMPUSONGDEKADA SA GUBATSA KATAWHAN SAMINDANAONi Ka Oriskalungsuran gikan sa kapin 200 ka lungsodnga natala niadtong miaging tuig;ug gatusan ka baryo ang nadugang sadaan na natong nalangkob nga kapin2,000 ka baryo sa mao gihapon nga panahon.Mokabat sa 25% niini ang nakonsolidagikan sa ang-ang sa KomitengTig-organisa (KTO) sa baryo hangtud saBalangay, uban na dinhi ang ubay-ubaynga natukod nga mga organo sa pulitikanhonggahum (OPG) sa ang-ang baryo,seksyon ug lungsod. Ang gatusan ka libonga ginsakpan sa mga natukod natongmga rebolusyonaryong organisasyongmasa paspas nga nagkalapad. Napukawug na-edukar kini sa atong nasudnongdemokratikong pulitikanhong linya ngamay sosyalistang perspektiba. Hinoon,may mga rehiyon nga kinahanglan pangmoapas sa pagpalapad ug pagpalig-on sabase, ug ang mas abanteng rehiyon kinahanglangmopalig-on sa ilang mga basesamtang ginakumpleto ang pagpalapad.Ang agraryong rebolusyon ngamao ang nag-unang unod sa demokratikongrebolusyon sa katawhan ug yawengdugtong sa atong gimbuhatong masa sakabukiran, nalunsad sa nagkadaghangkabaryohan sa tibuok isla. Gatusan kalibo ang nakabenipisyo sa nagkalain-laingporma ug ang-ang sa anti-pyudal nga pakigbisogug ubang mga kampanyang masa.Nagkalapad ang mga erya diinnapakunhod nato ang abang sa yuta,hayop-panguma ug kahimanang agrikultural.May mga erya kun diin nahimongP250-P300 na ang inadlawng suholansa mamumuong panguma. Relatibongkaylap na usab ang nalangkob sa pagpasakasa presyo sa mga produkto samag-uuma, samtang dunay inanay ngapagwagtang sa nagkalain-laing pormasa pagpahimulos sa mga negosyante ugusurero. Napakunhod usab ang presyo sapalaliton sulod sa atong mga base. Kusogusab ang atong kampanyang masa ugdirektang pagpugong sa ekspansyon samga higanteng plantasyon sa Dole-Stanfilco,Del Monte, Sumifru ug uban pa.Padayong napalambo ang kooperatibisasyonsama sa pagbinayloay sa kusog-pamuoug komunal nga umahan. Nagkakaylapna usab ang mga consumerÆscooperative ug marketing cooperative.Napalambo usab nato ang ekonomiyangsarang-sa-kaugalingon ug ekonomiyangpanggubat sa mga lig-ong erya sa basenggerilya. Natukod usab nato ang mga katilingbanongserbisyo ug kampanyangmasa sama sa pag-eskwela, panglawas,kultural ug uban pang serbisyo publiko.Kining tanan inanay nga mipandaysa ekonomikanhon ug pulitikanhonggahum sa masang mag-uuma,samtang sa pikas bahin ginapahuyang niiniang gahum sa agalong yutaan, burgesyakumprador ug imperyalista. Apansa kinatibuk-an, kinahanglang dugangpalapdon pa nato ang agreb ug ipataasang ang-ang niini aron mahimong ligongsukaranan sa dugang pag-abante saatong malungtarong gubat sa katawhan.Sa kinatibuk-an, hugot natongnahuptan ang tukmang koordinasyon talisa armado isip nag-una ug parlamentaryongpakigbisog isip segundaryong pormasa pakigbisog. Hustong nakumbina natoang ligal ug iligal nga mga porma sa pakigbisog.Nakatabang kini sa pagbutyag ugpagsukol sa katawhan batok sa pasistangpagpangataki, paglunsad sa agreb ug antiimperyalistangkalihokang masa. Gidusonato ang mga lehitimong demanda sakatawhan, apan kinahanglan pa natongipahait ang pagdala sa pulitikanhonglinya, ilabina sa paglambigitay sa antiimperyalista,anti-pyudal ug anti-pasistanglinya. Daku usab og natabang anghustong pagkumbina sa ligal/dayag ugiligal/tago nga pamaagi sa paglihok dihasa pagpalapad ug pagpalig-on sa atongbase, pagsustinir sa atong mga kalihukangkultural, ug katilingbanong serbisyo.Napakusog usab nato ang antipasistaug anti-imperyalistang kalihokangmasa. Sa makadaghang higayon,dayag nga ginaprotesta sa mga masa angabuso militar sa mga nag-operasyongtropa sa kabukiran. Samot nga nagkalapadang mga kalihokang masa batok samga kalapasan sa tawhanong katungodnga ginahimo sa mga armadong pwersasa rehimen sama sa Ampatuan masaker,pagpatay kang Fr. Pops Tentorio, JimmyLiguyon, Rudy ug Roderick Dejos,Eliezer Billanes, Jenesis Ambason, MargaritoCabal, pagmasaker sa pamilyangCafeon, ug uban pa. Gipasibaw usabnato ang multisektoral nga protesta batoksa pagpanginlabot sa mga tropa sa USdinhi sa Mindanao ug sa tibuok nasud.Mikusog usab ang mga kalihokanbatok sa mina ug plantasyon sa mga imperyalistangempresa nga miguba sa atongkinaiyahan, midislokar ug nagpahimulossa mga Lumad, mamumuo ug mag-uuma.Busa, nagpahamtang og silot ang BHBngadto sa grabeng makadaut nga mgaimperyalistang minahan ug plantasyon.Tungod sa nagkakusog ug nagkalapadnga kalihukang masa sa kalungsuran,ubay-ubay ang mga nagsampa sahukbo nga mga aktibista gikan sa nagbalik-lagsiknga kalihokan sa kabatanonan-estudyante.Gawas sa ginagmayngpagtubo, gikinahanglang himoon angdinagkung tikang diha sa pagpalapadug pagpakusog sa atong mga pwersasa WA (white area), ilabina partikularsa kalihokang mamumuo ug kabatanonanûestudyantearon mobul-og pagusabang dayag nga kalihokang masa.Ang Atong Gerilyang Pakiggubat sa IslaNahimong kaylap ug kusog ang gerilyangpakiggubat pinasikad sa nagkalapad ugnagkalalom nga baseng masa sa tibuokisla ug sulod mismo sa mga rehiyon, saingon nalikayan nga hingpit nga mapokusang operasyon sa kaaway sa pipila lang kalugar. Dihang unang gipokus sa EasternMindanao Command (Eastmincom) ubossa OBL2 niadtong 2007 ang ataki niini saNortheast Mindanao Region (NEMR), napugospagbali ang nag-unang atensyon niiningadto sa Southern Mindanao Region(SMR) tungod sa mas dagku ug mas sobsobnga taktikal nga opensiba sa maongrehiyon. Naglunsad usab og mga hampaksa ulo nga mga taktikal nga opensiba angmga rehiyong North Central MindanaoRegion (NCMR), Far South MindanaoRegion (FSMR) ug Western MindanaoRegion (WMR) mao nga wala hingpit nakonsentrasa kaaway ang ilang mga pwersasa SMR ug NEMR. Sulod mismo saSMR ug NEMR, nakatag ang ilang taktikalnga opensiba. Samtang nagpokus angkaaway sa usa, duha o tulo ka rehiyon, nahatagansa kahigayonan ang ubang mgarehiyon sa Mindanao sa pagpabalik sakusog sa ilang rebolusyonaryong pwersaug pagpabalik-lagsik sa ilang mga taktikalnga opensiba ug kalihokang masa.Ang mga opensibang kampanyaug operasyon sa kaaway apil ang ilangmga Re-engineered Special OperationsTeam (RSOT) nga karon CommunityOrganizing for Peace and Development(COPD) gitagbo sa atong aktibong depensakun diin nalunsad nato ang mgaanihilatibong aksyon taliwala sa halapadug mapangahasong mga atritibongaksyon, ug nasustinir nato ang pagsukolatubangan sa mga sustinidong kampanyaug operasyon militar sa kaaway. Kining30 Pasa Bilis! Disyembre 2012 31

atong aktibong depensa mipahamtang sadinagkung kadaut sa mga armadong tropasa kaaway, apil na ang pagdaut sa mgaekonomikanhong interes sa imperyalistaug nagharing hut-ong nga dinagkung nangawkawsa kinaiyanhong bahandi, grabengnagadaut sa kinaiyahan ug grabengmipahimulos ug midaugdaug sa katawhan.Daghan ang misampa, busa,midaku og kapin 10% ang tubo sa atonghukbo sa usa ka tuig, ug ubay-ubay ngaplatun sa BHB ang natukod tungod sapaspas nga paglapad ug paglalom saatong baseng masa, inubanan sa nagkalapadnga agraryong rebolusyon. Midaghanug midaku usab ang mga yunit sa MilisyangBayan (MB) ug mga Yunit Depensasa Baryo (YDB) nga karon mokabat nasa linibo, kinsa maoy direktang suportaug reserbang pwersa sa mga full-timenga yunit sa BHB. Aron mas molapadug mokusog ang gubat sa katawhan, maspaspas nga tukoron ang MB nga pormasyongplatun sa baryo ug iskwad sa SDUsa matag sityo o purok, mabansay ugmaarmasan kini subay sa atong katakus.Sulod sa 5 ka rehiyon sa Mindanaonakatag ang 44 ka natarang gerilyasa BHB. Mokabat sa 20% sa atong mgapwersa sa BHB mga pwersang SDG osentro-de-grabedad sa rehiyon ug subrehiyon.Kinahanglang masangkad natosa mga natarang gerilya ang tanang rehiyon.Kinahanglang duha sa matag tulo(2/3) niini nga mga nataran, kumpanyaang gidak-on, ug himoong SDG ang 30%sa kinatibuk-ang pwersa sa BHB sa rehiyontaliwala sa halapad nga katag sa mgaSYP platun aron makumpleto ang latagsa atong pwersa, ug mahimong kaylap,sunson, ug largado ang atong gerilyangpakiggubat -- duyog sa pag-abantesa gubat sa katawhan sa tibuok nasud.Pinasikad sa nagkalapad ug nagkalalomnga baseng masa nalunsad natoang mokabat sa 400 ka taktikal nga opensibasa tibuok isla sa tuig 2012, nagkahulogankini sa kapin usa ka taktikal ngaopensiba matag adlaw. Dul-an 100 niiniang mga T.O. nga nagtumong pagpuo sakaaway ug nakasakmit sa dul-an 150 katag-as nga kalibre nga pusil. Kapin 70%sa 400 ang mga atritibong aksyon lakipang mga isnayping, harassment ug pagsilot.Kining nagkalainlaing aksyongmilitar, apil na ang 40 ka mga depensibangaksyon nga inisyatiba sa kaawayang pag-ataki sa atong Pulang hukbo,mokabat sa usa ka batalyon ang nakalasnga tropa sa kaaway, wala pay labot dinhiang mga nasamdan. Sa kinatibuk-an,tin-aw nga pag-abante kini kung itandisa nangaging mga tuig. Apan, ang gisobsobonug gikusgon sa atong mga taktikalnga opensiba ubos pa sa potensyalnga katakus sa gidaghanon ug gidak-onsa atong mga yunit gerilya. Labing dakungbahin pa sa atong mga platun angwala makalunsad sa gitakda nga 2-3 kabatakang taktikal nga opensiba ug mgaatritibong aksyon sulod sa usa ka tuig.Napataas nato ang ang-angsa katakus sa hukbo diha sa taktikaug teknika, koordinasyon ug pormasyon,ug kumplikadong mga target.Makita nato kini sa mga dinagkungaksyong militar nga atong nalunsadsulod sa panahon sa OBL ug OPB.Malamposong misalmot kita sanasudnong koordinadong T.O. niadtong2005 ug 2006, samtang may kaugalingongkoordinadong T.O. ang mga rehiyon.Nalunsad nato ang inter-rehiyonalnga hiniusang T.O. sama sa raid sa EarthsaverSecurity Agency sa Butuan City,OMC Mining sa Rosario, Agusan Sur, PI-COP a Bislig City ug PNP station sa Talacogon,Agusan Sur. Nalunsad usab natoang mga multiple target ginamit ang pormasyongkumpanya ug pinagamay ngabatalyon sama sa raid sa Taganito Mines(TMC), San Roque Minerals Inc. (SRMI),Siargao ug uban pa. Nalunsad usab natoang ispesyal nga operasyon sama sa pagrescuesa Davao-Cagayan de Oro nationalhighway sa kaubang dinakpan samtangginabyahe siya sa kaaway. Nasulong natoang daghang mga hedkwarters sa PNP salungsod. Malamposon ang atong mgaataki sa mga detatsment sama sa Mlangug Luna Sur sa North Cotabato, Binicalan,Agusan Sur, Maputi, Davao Oriental,Tagbina, Surigao del Sur ug ubanpa. Ubay-ubay nga mga tropang regularsa kaaway ang napuo sa atong mga yunitsama sa ambush sa Bungloy, New Bataan,Compostela Valley ug Lukasan, Cateel,Davao Oriental, Ginabsan ambush saBuenavista, Agusan Norte, raid sa COPDsa Tandag City, ug uban pa. Malampusongnareyd nato ang Davao Penal Colonykun diin nakaklining kita og dili moubossa 100 ka taas nga kalibreng pusil.Ginapagli-on nato ang organisasyonsa Hukbong Bayan. Dunaynagbarug nga teritoryal nga Kumandsa Rehiyon sa BHB (ROC) nga lahi pasa Komite sa Partido, apan gikinahanglangpang palig-onon ug bansayon kini.Daghan pang mga Sub-rehiyon ang walaytin-aw nga teritoryal nga kumand saHukbo (SROC); ug, sunod nga tagdonang kumand sa natarang gerilya (FOC).Naa usab ang panginahanglan sa paspasnga pagbansay sa mga kadre militar ugpulitikanhong giya sa atong mga yunit.Gawas sa ubang napadangatna nga mga giya sa nasudnong sentro,mahinungdanong puntingon nga dakuusab og natabang ang nasudnong panawaganniadtong 2002 sa pagtukod ogplatun sa matag lungsod isip batakangpormasyon nga magsilbing horisontalnga pwersa, ug pagtukod sa mga Sentrode Grabedad (SDG) nga mga yunitisip bertikal nga pwersa sa ang-ang sarehiyon, subrehiyon ug natarang gerilya.Apan sa kinatibuk-an, daku pa angatong gimbuhaton aron matukod ang upatka andana nga pwersa sa BHB sa matagrehiyon. Kini mao ang SDG, SYP Platun,partisanong yunit ug mga MB-YDB.Nakatabang usab sa pagbuaksa kahilom sa mga taktikal nga opensiba(Gikan sa taas nga letrato): Selebrasyon sa ika-44 nga anibersaryo sa PKP sa bukidsa Comval ug mga bata nga naminaw sa programa, demonstrasyon sa media batokCybercrime Law, ug lighting rally sa mga myembro sa Kabataang Makabayan sadakbayan sa Dabaw.ang nasudnong awhag nga ilunsad angkoordinadong taktikal nga opensibaniadtong 2005 ug 2006. Apan maypipila ka rehiyon nga miawop ang kadasigsa mga aksyon militar tungod sasayop nga pagsagop sa relasyon tali saatritibo ug anihilatibong taktikal ngaopensiba, naglaygay nga tendensyangkonserbatibo sa mga kadre militar uguban pang hinungdan. Kinahanglangmatun-an, masabtan ug hugot nga huptanang teorya sa Gubat sa Katawhan.AlyansaMilapad ug mikusog ang atong alyansapinasikad sa batakang alyansa sa hut-ongmamumuo ug mag-uuma, ug sa pagkusogsa armado ug pulitikanhong pakigbisogsa tibuok isla. Makita kini diha samga suportang pulitikal ug materyal gikansa mga relihiyoso, mga magtutudlo,ug ubang mga propesyonal, lakip na angmga negosyante. Mas midaghan usabkaron ang nakigdugtong kanato gikan saLGU ug ubang pulitiko alang sa komonnga isyu batok sa rehimeng US-Aquino.Dakup aa n gatongi -rekobersaangangsaatongnaabot karon sa alyansa kungitandi sa kinapungkayan nganaabot nato sa dekada 80.Namintinar nato ang pakigdugtongtali sa MILF. Bisan pa mannaay Framework Agreement kini tali sakagamhanang Aquino, padayong ginaawhagnato kini nga magmabinantayonnga dili hingpit mahulog sa laang sareaksyonaryong rehimeng US-Aquino.Nakigdugtong usab kita sa ubang mgalihitimong pundok Moro nga padayongnakigbisog alang sa tinuod nga kaugalingongpaghukom sa Bangsamoro.Paglambo sa PartidoGikan sa unang sanga sa Partido nganatukod niadtong 1971, karon halapadna ug lig-ong nakagamot ang PartidoKomunista ng Pilipinas sa mga mamumuo,mag-uuma, Lumad, kabatan-onan,kababayen-an, ug hatungang hut-ong sa5 ka rehiyon sa halos tanang probinsyasa Mindanao. Karong tuiga lang, dulansa 50% ang pagtubo sa ginsakpan saPartido. Tin-aw nga kadaugan kini dihasa paglatag nato sa Partido sa tibuok isla,apan, kinahanglang pilo-pilo pa natongpalapdon ug palig-onon ang organisasyonsa Partido aron mas epektibong mapangulohannato ang mga bug-at ug kumplikadongtahas sa mosunod nga mga tuig.Sa kinatibuk-an, daku ang nahimongpapel sa organisasyon sa Partidosa tukmang pagpangulo sa tibuok pwersadiha sa gubat sa katawhan sa matag rehiyontaliwala sa grabeng ataki sa OBL ugOPB sa kaaway. Karong bag-o, atongdugang gipalig-on ang mga Komite saRehiyon alang sa mas epektibong pagdumalasa gubat. Ang mga rehiyon dunaytukma nga pagtuon sa kinatibuk-angbalansi sa pwersa ug tukmang pag-ila sakinaiya sa OBL ug OPB ug paghupot sainisyatiba ug pleksibilidad sa pausabusabnga paglambo sa gubat, hugot ngapagduso sa mga prioridad, pagpursige sapwersa ug pagkoordina sa armado ug diliarmado nga pakigbisog ug ubang mgamayor nga sangkap sa gubat sa katawhan.Ang teorya ug praktika sa Marxismo-Leninismo-Maoismomas taas naug lalom nga nakagamot kung itandi satibuok nangaging panahon sa kasaysayansa Partido sa Mindanao. Halos tanangmga full-time nga membro sa Partidoang nakatuon na sa batakang kurso, angmga komite sa seksyon kasagaran nakatuonna sa intermedyang kurso samtangginaapas na nato nga ang tanang mgamembro sa komite sa rehiyon ug subrehiyonmakatapos na sa abanteng kurso.Karong tuiga, mas paspas angpagdaghan sa ihap sa mga nakatuon sabatakang kurso sa han-ay sa mga lokalnga sanga sa Partido. Kinahanglang pursigidopang ilunsad nato ang kalihokangmasa sa pagtuon sa BKP aron hingpitnga mogamot ang Marxismo, Leninismoug Maoismo sa labing halapadnga katawhan ug mahimong materyalnga pwersa sa pagpaasdang sa atonggubat sa katawhan. Kinahanglan usabnga dugang paundan nato ang kurso saIKP sa mga nakutlo natong mga lambonga praktika ning miaging mga tuig.Subay sa obhitibong kahimtang,moabante kita sa mas taas nga yugto sagubat sa katawhan ning mosunod nga mgatuig, subay sa panawagan sa nasudnongpangulohan, inubanan sa nahimatngon ughugot nga pagsalig nga atong makumpletoang katapusang subyugto sa estratehikongdepensiba sa gubat sa katawhan ning mosunodnga mga tuig. Mao kini ang atonghinanaling tahas, mao kini ang dakungtampo nato sa kinatibuk-ang pag-asdangsa gubat sa katawhan sa tibuok nasud.g32 Pasa Bilis! Disyembre 2012 33

Ang Pag-ulaNi Ka JayKung atong paklion ang kasaysayansa kalumaran satribung Blaan, masayrannato ang mabayanihongpag-ula nila sa ilang hamiling dugo,aron lamang kapanalipdan ang ilangYutang Kabilin. Ug sa matag higayonnga adunay mosulod sa kalasangansa nagkutay nga mga Probinsya saDavao del Sur ug Amihanan ug HabagatangCotabato, lakip ang Probinsyasa Kasadpang Mindanao, usab adunaymobarug aron mamuno sa Tribusa pakigbisog.Si Madjon Malid, sa panahonsa logging konsesyon ni Habaluyas,misukol sila aron maundang ang pagpamutolsa mga kahoy sa kalasangan,ug giatubang nila ang mga pusil saarmadong sinuhulan sa kompanyasa logging. Pusil batok bangkaw ugpana. Ug nagmalampuson sila.Sa pagsulod sa Western Mining,namuno sa Tribu ang anak niMalid nga si Gurillmen. Wala magdugay,mipuli ang Sagittarius Miningug nagpadayon ang pagbabag ugpagpanalipod nila Gurillmen sa kalasangan.Apan mas mangtas ang kompanyasa mina ug giagi nila sa lipot siGurillmen. Napatay si Gurillmen, ugsa iyang pagkamatay, mibati’g kahadlokang tibuok Tribu. Nakapatuyangkini. Ug niining higayona, nakakitapa kini’g kaabin nga langyaw, angXstrata.Sa hiniusang kusog sa SagittariusMining ug Xtrata, naila nakini karon nga XSTRATA-SMI. Ugpinaagi sa maayong istratehiya sapaghaylo, nakasulod sila sa kalasanganug nasugdan ang ilang laraw sapagpanit sa kalasangan ug pagbungkagsa kabukiran. Apan sa wala madugay,dihang nakita nila kung giunsapagpanamastamas ang ilang kalasanganug kabukiran nga giulaan og dugosa ilang katigulangan, nahigmata siDagil Capion.Mibiya siya sa trabaho ngagihatag kaniya sa kompanya sa pamulawanug mibalik sa sabakan sa iyangTribu. Dinhi mideklara sila ug dakung“Pangayaw” sa pagpamuno ni DAGILCAPION, tungod sa pagguba sa kompanyasa ilang yutang nahibilin.Mibarog usab ang asawa niDagil nga si Juvy Capion. Mainiton niininggisuportahan ang pagpakigbisogsa iyang bana. Niining higayona, walana magpakahilom ang kababayen-ansa Tribu, nangahas sa sila sa pagbukasa ilang mga baba aron ikapasibawang tingog sa Tribung Blaan.Aktibong gipamunoan niJuvy ang kahugpungan sa kababayenangBlaan ug bisan nagsabak kini’gtulo ka bulan aktibo kining mikuyogsa mga lihok protesta nga gilunsad sakapusuran sa lungsod, bisan magbaktaskini’g halayo aron lang makaapilsa lihok. Dinhi natay-og ang higantingkompanya. Lakip ang kasundalohannga miprotekta sa Minahan.Nanganti kini nga sa sulod satulo ka bulan, kuhaon nila si Dagil,patay man o buhi. Apan idlas alangkanila si Dagil. Ug tungod sa pagkadesperadonga makuha si Dagil…Apan luyo sa pagkatibo niinisa paglihok, wala pasagdi ni Juvyang iyang responsibilidad isip asawaug inahan. Siya pa gihapon ang nagatimansa ilang uma. Sa panahonsa tingsanggi ug pagpugas. Usa kahigayon, didto sa balay sa uma ang siJuvy Capion, uban sa iyang mga anaknga sila Jordan, 13 anyos, John, 7anyos ug Juvicky, 5 anyos. Didto silamipondo sa umahan tungod kay nagpugaskini’g mais ug magtanum untaog kamote.Oktobre 18, 2012, sayo sabuntag, samtang nangandam na siJuvy sa galay sa kamote nga iyangigtatanom, mitabang kaniya si John,samtang ang 5 anyos niyang gamay,nagdula dili ra kaayo halayo sa ilangnahimutangan. Apan si Jordan, angiyang kinamagulangang anak, nangandamna kay moadto na sa eskwelahansa baryo. Sama sa naandangpamatasan sa Tribu, kape gyudang una niining isulod sa tiyan inig kabuntag. Nakailis na si Jordan sa iyanguniporme samtang nag-inom og kapesa gawas sa ilang balay dihang…Fire!!....brrrraatttt…tatatatatttttt… Bong!....bang….bannnng… nagdungan ang mga butogikan sa tag-as nga kalibre sa pusil,nagpungasi ang mga bala nga gibubosa balay nila Juvy, mitusaktusak kinisa nipis nga bubong sa balay, lakip nasa lawas sa mga inosenteng bata ngasila Jordan ug John, labaw sa tanan sanagsabak nilang inahan nga si JuvyCapion.Human sa masaker, gipamulongsa kasundalohan nga naigo sa“crossfire” ang mga biktima. Apanang mga silingan nga nakasaksi sapanghitabo, hugot nga gipanghimakakang maong akusasyon, ug nagkanayonnga wala si Dagil sa ilangbalay nianang higayona.Sa kasamtangan,hustisya ang gisinggit sa TribungBlaan alang kang Juvy ug sa iyangmga anak. gWagtangon ang bagahiWagtangon ang bagahiPaandaron ang makinaMotikang nga paabanteUg walay pagduhaduhaTun-an ang mga kasinatianTun-an ang mga pagtulun-angIkan sa praktika ngadto sa teoryaug ibalik kini sa mas taas nga praktikaDi ta magpakuntentoSa gamayng kahibaloDi ta magkampanteSa naandang mga diskarteMagtuon kita sa gubatPinaagi sa pakiggubatMangahas mokat-on sa bag-oIsalikway ang konserbatismoSilhigon ang iti sa atong uloPurilon mga gawing di-maayoIpadaplin ang tanang garboAron makaplagan ang hustoWagtangon ang bagahiPaandaron ang makinaMotikang tang paabanteUg walay pagduhaduhaPalihokon ang kamamugnaonPalihokon ang pagkamaisogonSundalo sa kabus ikaw ang paglaomSa rebolusyon kita magmadaugon34 Pasa Bilis! Disyembre 2012 35

36Mabayanihong iasdang angrebolusyonaryong pakigbisog sakatawhan!