∂ ¡ O ∆ ∏ ∆ ∞ 3Ë27Aρετές και ευδαιµονίαƒ∞°ª∞∆O§O°π∫∞ ∫∞π ∂ƒª∏¡∂À∆π∫∞ ÃO§π∞123456ÂÚ› ¢ı˘Ì›·˜: Ô ¢ËÌfiÎÚÈÙÔ˜ ‹Ù·Ó ·applefi Ù· Õ‚‰ËÚ· Ù˘ £Ú¿Î˘ (460-370 apple.X.).∆Ô ·applefiÛapple·ÛÌ· ·˘Ùfi ıˆÚÂ›Ù·È ˆ˜ Ë ·Ú¯‹ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ Περ εθυµίης (ȈÓÈ-΋ ‰È¿ÏÂÎÙÔ˜), ¤ÚÁÔ appleÚ·ÎÙÈ΋˜ ËıÈ΋˜, fiappleÔ˘ Û˘Ó‹ıˆ˜ ÂÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·È appleÚ·ÁÌ·Ù›˜appleÔ˘ ‰›ÓÔ˘Ó Û˘Ì‚Ô˘Ï¤˜, Ï.¯. ÁÈ· ÙËÓ ˘appleÂÚÓ›ÎËÛË Ù˘ ÔÚÁ‹˜, ·ÏÏ¿ Î·È «apple·Ú·-Ì˘ı›Â˜» appleÔ˘ ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ÛÎÔapplefi Ó· ÁÈ·ÙÚ¤„Ô˘Ó ÙË Ï‡appleË.ÙÔ Î›ÌÂÓÔ Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ ÙÔÓ›˙ÂÙ·È fiÙÈ Ë ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚË ·ÚÂÙ‹ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒappleÔ˘Â›Ó·È Ë «Â˘ı˘Ì›·», appleÔ˘ Ô‰ËÁ› Û „˘¯È΋ Á·Ï‹ÓË, ‰ËÏ·‰‹ ηٿÛÙ·ÛË appleÔ˘ ÂappleÈ-Ù˘Á¯¿ÓÂÙ·È Ì ÙËÓ ·˘ÙÔÁÓˆÛ›·, Ì ÙËÓ Âapple›ÁÓˆÛË ÙˆÓ Ê˘ÛÈÎÒÓ ÈηÓÔÙ‹ÙˆÓ Î·ÈÌ ÙË ÊÚfiÓËÛË.O ¢ËÌfiÎÚÈÙÔ˜ ıˆÚÔ‡Û appleˆ˜ «Ë Â˘Ù˘¯›· Î·È Ë ‰˘ÛÙ˘¯›· Â›Ó·È Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂȘ Ù˘„˘¯‹˜» Î·È fiÙÈ Ë Â˘‰·ÈÌÔÓ›· ‰Â Û˘Ó›ÛÙ·Ù·È ÛÙËÓ ·applefiÎÙËÛË ˘ÏÈÎÒÓ ·Á·ıÒÓ ·ÏÏ¿ÛÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· Ù˘ „˘¯‹˜ Î·È ÙÔ˘ ÓÔ˘. E›Ó·È Ô appleÚÒÙÔ˜ ÛÙÔ¯·ÛÙ‹˜ appleÔ˘ ı¤ÙÂÈοappleÔÈÔ ·Á·ıfi ˆ˜ ÛÎÔapplefi ˙ˆ‹˜, ‰ËÏ. ÙËÓ Â˘ı˘Ì›· (·applefi ÙË Ï¤ÍË ı˘Ìfi˜=ηډȿ),ÙËÓ „˘¯È΋ Á·Ï‹ÓË.ºÚfiÓËÛË: Ô ¢ËÌfiÎÚÈÙÔ˜ appleÚÔÙÚ¤appleÂÈ Û ‚›Ô ÏÈÙfi Î·È ÌÂÙÚË̤ÓÔ Î·È ıˆÚ› appleÔχÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÁÈ· ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒappleÔ˘ ÙË ÊÚfiÓËÛË, ÙËÓ apple·È‰Â›· Î·È ÙËÓ ·appleÏfiÙË-Ù· ÙÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·.ˆÛÙfi ÊÔÚÙ›Ô (εογκίη): ÔÈ ¤ÓÓÔȘ ÙÔ˘ ̤ÙÚÔ˘ Î·È Ù˘ ÏÈÙfiÙËÙ·˜ ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡ÓÛÙËÓ ËıÈ΋ ÙÔ˘ ¢ËÌfiÎÚÈÙÔ˘, Ë ÔappleÔ›· ˘appleÔ‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ ÙÔÓ ÛˆÛÙfi ÙÚfiappleÔ ˙ˆ‹˜ ·ÏÏ¿Î·È Î·ÓfiÓ˜ Û˘ÌappleÂÚÈÊÔÚ¿˜ ÛÙ· ‡appleÔÚ· ÛÙÚÒÌ·Ù· Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÙˆÓ A‚‰‹ÚˆÓ¯ÚËÛÈÌÔappleÔÈÒÓÙ·˜ fiÚÔ˘˜ Ù˘ Ê˘ÛÈ΋˜ ÊÈÏÔÛÔÊ›·˜.˘ÁÎÚ·ÙË̤ÓË ‰È·ÛΤ‰·ÛË Î·È Û‡ÌÌÂÙÚË ˙ˆ‹: Û˘ÓÈÛÙ¿ ÙËÓ Ù‹ÚËÛË ÙÔ˘Ì¤ÙÚÔ˘ Î·È ÛÙËÓ Âappleȉ›ˆÍË ÙˆÓ ·appleÔÏ·‡ÛˆÓ. OÈ ‰ÔÍÔÁÚ¿ÊÔÈ ÙÔ˘ ¢ËÌfiÎÚÈÙÔ˘(¢ÈÔÁ¤Ó˘ Ô §·¤ÚÙÈÔ˜, ÙÔ‚·›Ô˜ Î.¿., ‚Ï. Û¯ÂÙÈο Î·È °ÂÓÈ΋ EÈÛ·ÁˆÁ‹) ‰›ÓÔ˘Ó‰È¿ÊÔÚ˜ ϤÍÂȘ, fiappleˆ˜ εθυµίη, εεστώ, ρµονία, συµµετρία, τέρψις, ταραξία,θαµβία, ÁÈ· Ó· appleÂÚÈÁÚ¿„Ô˘Ó ÙËÓ ·ÚÂÙ‹ Ù˘ „˘¯È΋˜ Á·Ï‹Ó˘ appleÔ˘Ô‰ËÁ›, ηٿ ÙÔÓ ¢ËÌfiÎÚÈÙÔ, ÛÙËÓ Â˘‰·ÈÌÔÓ›·.æ˘¯‹ – ÌÂÁ¿Ï˜ ÎÈÓ‹ÛÂȘ: ÔÈ ÚÔÛˆÎÚ·ÙÈÎÔ› ·Ó·appleÙ‡ÛÛÔ˘Ó ÙËÓ ·Ó·ÏÔÁ›·(·Ó·ÏÔÁÈÎfi˜ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌfi˜) Î·È ·applefi ÙËÓ apple·Ú·Ù‹ÚËÛË Ù˘ ʇÛ˘ Î·È ÙˆÓÓfiÌˆÓ Ù˘ Ô‰ËÁÔ‡ÓÙ·È ÛÙË ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË Ù˘ ·ÓıÚÒappleÈÓ˘ Û˘ÌappleÂÚÈÊÔÚ¿˜ ηÈappleÚ¿Í˘ ÂÍËÁÒÓÙ·˜ ÙȘ „˘¯ÈΤ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ Ì ÙÚfiappleÔ ·Ó¿ÏÔÁÔ appleÚÔ˜ Ù·Ê˘ÛÈο Ê·ÈÓfiÌÂÓ·. O ¢ËÌfiÎÚÈÙÔ˜ ¤ÛÙÚ„ ÙËÓ appleÚÔÛÔ¯‹ appleÚÔ˜ Ù· ̤۷, appleÚÔ˜ÙË ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË Ù˘ ηٿÛÙ·Û˘ Ù˘ „˘¯‹˜, fiappleˆ˜ ¤Î·ÓÂ Î·È Ô ˆÎÚ¿Ù˘,ηıÒ˜ ı· ‰Ô‡Ì ÛÙÔ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 3, ÂÓfiÙËÙ· 1Ë.Ο ∆ιόνυσος, θεός της χαράς και τηςευθυµίας, στη ράχη ενός πάνθηρα.Μωσαϊκό από την οικία του ∆ιόνυσουστη ∆ήλο (1ος αι. π.Χ.). Η λατρεία του∆ιόνυσου και του Ορφέα ήταν ιδιαίτεραδιαδεδοµένη στη Θράκη.Στο τέλος της αρχαϊκής εποχής διαδίδονταιοι διδασκαλίες των ορφικώνγια τη µεταθανάτια ζωή. O µυθικόςαρχηγός της κίνησης ήταν ο Oρφέας,ο οποίος εικονίζεται εδώ σε αγγειογραφίατου 5ου αιώνα π.X. να παίζειλύρα και να τραγουδά καθισµένος σεβράχο, ενώ Θράκες πολεµιστές τονακούνε γοητευµένοι (∆υτ. Bερολίνο,Aρχαιολογικό Mουσείο).∞¡£√§√°π√ ºπ§√√ºπ∫ø¡ ∫∂πª∂¡ø¡ ñ °’ °Àª¡∞π√À
28∂ ¡ O ∆ ∏ ∆ ∞ 3ËAρετές και ευδαιµονίαAPA§§H§A KEIMENA1◊ıÔ˜ Î·È ·ÚÂÙ¤˜Ο αποχαιρετισµός του πολεµιστή.Ερυθρόµορφο αγγείο, έργο τουΕυθυµίδη. Γύρω στο 500 π.Χ. (Μόναχο,Antiquarium Museum).Μα έτσι πολ αλογάριαστα το συνηθίζουν κι οτ’ είν’ δίκιονα προτιµον τη δναµη απ’ τη συνετή σοφία.Γιατί οτε κι αν µες στους λαος ένας τεχνίτης ήτανκαλς στο πένταθλον ή στη γροθιά ή και στην πάλη,οτε στη γρηγοράδα των ποδιών, που προτιµιέταιαπ’ λα τα έργα των αντρών µες στον αγώνα,γι’ αυτ δε θα ευνοµοσε πιτερον η πλη.Μικρ µονάχα χάρισµα στην πλη θα γιντανστις χθες αν κανείς της Πίσας τον αγώνα ενίκα.Γιατί λα τοτα δεν παχαίνουν τις σοδειές της πλης.(•ÂÓÔÊ¿Ó˘, ·applefiÛapple. 2)H πάλη συγκαταλέγεται ανάµεσα σταπαλαιότερα αγωνίσµατα. Eδώ ο παλαιστήςµε τεχνική λαβή προσπαθεί νακαταβάλει τον αντίπαλό του. Παράστασηαπό ερυθρόµορφη κύλικα του430 π.X. περίπου (Λονδίνο, BρετανικόMουσείο).23O χαρακτήρας του ανθρώπου είναι η µοίρα του.(Hθος νθρώπω δαίµων)(Hράκλειτος, απσπ. 119)Ερενησα τον εαυτ µου. (Eδιζησάµην µεωυτν)(Hράκλειτος, απσπ. 101)EPøTHEI – EP°AIE«Εδαιµονίη οκ ν βοσκήµασιοκε οδ ν χρυσ. Ψυχοκητήριον δαίµονος».(∆ηµκριτος)«ώµης γρ µείνων νδρνδ’ ππων µετέρη σοφίη».(Ξενοφάνης)123°È· appleÔÈÔÓ ÏfiÁÔ Ô ¢ËÌfiÎÚÈÙÔ˜ ·appleÔηÏÂ›Ù·È «ÁÂÏ·ÛÙfi˜ ÊÈÏfiÛÔÊÔ˜»;ÔÈ· Û¯¤ÛË ˘apple¿Ú¯ÂÈ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ Ù‡¯Ë Î·È ÙË ÊÚfiÓËÛË, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ¢ËÌfiÎÚÈÙÔ;°È·Ù›, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË Û·˜, Ë ÛÙ¤ÚËÛË Î·È Ë ˘appleÂÚ·ÊıÔÓ›· «appleÚÔηÏÔ‡Ó ÛÙËÓ„˘¯‹ ÌÂÁ¿Ï˜ ÎÈÓ‹ÛÂȘ»;4ÔÈ· ÛÙ¿ÛË ˙ˆ‹˜, ÁÂÓÈο, Î·È appleÔȘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ ·ÚÂÙ¤˜ appleÚÔÙ›ÓÂÈ Ô ¢ËÌfi-ÎÚÈÙÔ˜; ˘ÌʈÓ›Ù Ì ÙȘ ·applefi„ÂȘ ÙÔ˘;5¡· Û¯ÔÏÈ¿ÛÂÙ ÁÚ·appleÙÒ˜ ÙËÓ ¿appleÔ„Ë ÙÔ˘ HÚ¿ÎÏÂÈÙÔ˘ fiÙÈ «Ô ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·˜ ÙÔ˘·ÓıÚÒappleÔ˘ Â›Ó·È Ë ÌÔ›Ú· ÙÔ˘».Έλληνας οπλίτης µάχεται µε Πέρση.Αττικός ερυθρόµορφος αµφορέας,γύρω στα 460 π.Χ. (N. Yόρκη,Mητροπολιτικό Mουσείο).∞¡£√§√°π√ ºπ§√√ºπ∫ø¡ ∫∂πª∂¡ø¡ ñ °’ °Àª¡∞π√À