1. tbl. 1. árg. Júní 2008 - Land og saga

16 • SuðurlandGeymum stærstunáttúruperlur landsinsÍ Bláskógabyggð eru Þingvellir, Laugarvatn, Gullfoss og Geysir – og framtíðaráætlanirbæði stórar og smárBláskógabyggð er sveitarfélagsem var formlega stofnað árið2002 við sameiningu þriggjasveitarfélaga, Laugarvatnshrepps,BiskupstungnaNeðarlega í Flóahreppi fyrirsunnan Selfoss er að finnaforvitnilega búð sem er eittbest geymda leyndarmálSuðurlands. Um er að ræðalitla sveitabúð sem selurfallega gjafavöru víða að úrheiminum. Búðin litla er aðbænum Tungu og þangaðtekur tæpa klukkustund aðkeyra frá Reykjavík. Til aðkomast á svæðið er upplagt aðtaka stuttan hring í Flóanumog fara meðfram ströndinnifrá Stokkseyri en SveitabúðinSóley er 7 km austur afStokkseyri.Sóley Andrésdóttir opnaðibúðina fyrir tæpum 4 árum síðan.- Í viðtali við fréttamann blaðsinsgreindi Sóley frá því að búðin væriað danskri fyrirmynd en Sóley bjó íDanmörku á sínum tíma og stundaðiþar nám ásamt manni sínum ogdóttur í fimm ár. Sveitabúðin Sóleysérhæfir sig í fallegri gjafavörum ogog Þingvallahrepps. ÍbúarBláskógaabyggðar eru rétttæplega þúsund en þarmeð er ekki öll sagan sögð,því á svæðinu má ætla aðSveitabúðin Sóleylögð er sérstök áhersla á afslappaðandrúmsloft enda búðin langt fráskarakala borga og bæja. Búðin erorðin æ vinsælli stoppistaður fólkssem er á ferð um Flóann og margirhópar gera sér sérstaka ferð í hanatil að versla og njóta sveitasælunnarog jafnvel kíkja á bústofninn ognjóta góðra veitinga.Sóley er með svokallaðgreiðasöluleyfi og tekur því hópa ímat sem er fryrirframpantaður ogtaka þau hjónin í Tungu á mótióvissuhópum sem vilja skemmtasér og njóta lífsins. OpnunartímiSveitabúðarinnar er nokkuðóvenjulegur en hún er opin þegareinhver er heima Sveitabúðiner staðsett í einu mesta víðsýnilandsins þar sem fjallasýn er falleg.Sveitabúðin Sóley er staður semer vel þess virði að heimsækja ogljóst er að það mun hverjum semþangað kemur koma á óvart hversufjölbreytt úrvalið er og hversumarga skemmtilega hluti þar erhægt að finna.sumarbústaða- og frístundahússéu að nálgast tvö þúsund.Í Bláskógabyggð eru þrírþéttbýlisstaði; Laugarvatn, Laugarásog Reykholt. „Það má kannski segjaað með tilliti til fjölda einstaklingameð fasta búsetu, þá sé Reykholtfjölmennasti byggðakjarninn, með um200 íbúa, síðan komi Laugarvatn meðum 180 til 190 íbúa og í Laugarási eruum 160 íbúar,“ segir sveitarstjórinn,Valtýr Valtýsson.„Þetta er að mjög stórum hlutalandbúnaðarsvæði og það má segja aðgarðyrkjan sé mjög sterk hjá okkur.Engu að síður er ferðaiðnaðurinnsú atvinnugrein sem hefur verið íhvað örustum vexti á þessu svæði.Við erum með einhverjar mestunáttúrperlur landsins og þær hafamikið aðdráttarafl fyrir ferðamenn,til dæmis, Þingvellir, Laugarvatn,Gullfoss, Geysir og Skálholt. Það erþví mjög eðlilegt að ferðaiðnaðurinnsé sterkur hér.“Öll skólastigEn landbúnaðurinn er hinhefðbundna atvinnugrein íBláskógabyggð eins og í öðrumsveitarfélögum á Suðurlandi og segirValtýr hann vissulega setja mark sittá sveitarfélagið. „Einnig eru mörgverktakafyrirtæki starfandi hér,einkum jarðvinnuverktakar og aðrirsem eru í þjónustu við þá sem eru íframkvæmdum hér, hvort sem ervið íbúða- eða frístundabyggð. Þeirhafa haft í nógu að snúast vegnaþess að hjá okkur hefur verið mikilgróska á liðnum árum. Árið 2006 varalger sprengja hjá okkur í málumafgreiddum af byggingarnefnd. Álandsvísu voru flest mál afgreidd hjáokkur, eða 1.900, næst á eftir okkurkom Reykjavík með 1.400 mál. Þaðhefur því mikið verið í gangi hjáokkur.“Þegar Valtýr er spurður í hvaðfólk sé að sækja í Bláskógabyggð,segir hann: „Hér er afskaplegafallegt, mannlíf gott og þjónustanfjölskylduvæn. Við erum með skólasem er starfræktur bæði í Reykholtiog á Laugarvatni. Í báðum skólunumeru allir bekkir grunnskóla. Við erumeinnig með leikskóla í Reykholtiog á Laugarvatni, sem og alla aðraaðstöðu – til dæmis íþróttahús ogsundlaug – bæði fyrir skólastarfiðog almenna notkun íbúanna. Einnighöfum við notið góðs af starfsemiríkisins, til dæmis á Laugarvatni,þar sem er menntaskóli og háskóli,það er að segja ÍþróttakennarháskóliÍslands. Á Laugarvatni erum við þvímeð öll skólastig. Þetta gefur okkurákveðna sérstöðu.Á þessum þéttbýlisstöðum öllumnjótum við jarðvarma til upphitunarhúsa og nú er stefnt að rekstriheilsulindar á Laugarvatni og átakitil að efla ímynd staðarins semheilsubæjar. Gufa ehf. stendur aðuppbyggingu heilsulindarinnar.Þetta er sú ímynd sem við erum mjögánægð með og ég held að slíkur bærætti að geta höfðað til breiðs hóps.“Mikilvægi þvertengingaAðspurður hvernig staðan sé ílóðamálum í Bláskógabyggð, segirValtýr: „Á Laugarvatni erum við aðvinna að því að opna nýtt hverfi. Þaðer er búið að auglýsa þrjátíu og fjórarlóðir. Við erum að undirbúa okkurfyrir að hafa nógu margar lóðir tilreiðu – á öllum þéttbýlisstöðunum.Við erum með lóðir á Laugarvatni, íReykholti og Laugarási og erum aðefla þjónustuna á þessum stöðum.Heilbrigðisstofnun Suðurlands rekurheilsugæslu í Laugarási, þar semstarfa læknar og hjúkrunarfræðingar.Hún er einnig með útstöð áLaugarvatni þar sem læknar oghjúkrunarfólk hefur ákveðna viðveru.Það má því segja að þarna sé öllþjónusta sem nútíma samfélag kallareftir – og á mjög háum gæðastaðli.Atvinnuleysi er eitthvað sem viðþekkjum ekki hérna og hér hefur íbúmfjölgað, eitthvað nálægt fimm prósentárið 2007. Við lítum því björtumaugum á framtíðina. Reykjavík hefurhaft ákveðið aðdráttarafl, en radíushöfuðborgarsvæðisins er alltaf aðstækka. Það hefur orðið gífurlegfjölgun í Hveragerði og Árborgá seinustu árum – og það hefuráhrif á allt svæðið í kring. Þettaer allt eitt atvinnusvæði og þá erspurningin í hvernig samfélagi viltubúa í og hvernig umhverfi, þéttbýlieða dreifbýli. Þá verðum við líka aðhorfa til samgangna, því þær erugrundvallaratriði fyrir búsetu. Þessvegna höfum við í Bláskógabyggð lagtmikla áherslu á að þvertengingarvegakerfisins verði auknar, einkummilli svæða.Sem dæmi um slíka tengingu erGjábakkavegurinn sem nýbúið erað bjóða út og er afar mikilvægurfyrir Bláskógabyggðina. Við erumað tengja þarna Þingvallasveitbeint við Laugardalinn og sjáumvið fram á að brú yfir Hvítá verðitilbúin bráðlega. Hún mun tengjaBiskupstungur við Hreppana. Þaðeru þessar þvertengingar sem styttavegalengdir og auka gæði búsetu.Það er ekki nóg að hafa stofnbrautir ígegnum sveitarfélög, heldur eru vegirtil að tengja byggðirnar gífurlegamikils virði fyrir allan infrastrúktúrbyggðarlaganna.Með þeim framkvæmdum sem eruí gangi innan sveitarfélagsins er veriðað auka lífsgæði þeirra sem búa hér.Þær veita fólki aukna möguleika á aðvelja sér búsetu. “