Pokaż treść! - Śląska Biblioteka Cyfrowa

szamotulskiej szkoły przykolegiackiej kontynuowało naukę. Szamotulska szkoła częściowobyła utrzymywana także przez społeczeństwo. Dbano w niej szczególnie o wysoki poziomnauczania w zakresie muzyki i śpiewu. W 1534 r. pojawiła się pierwsza regionalna fundacjautworzona przez Grzegorza Snopka zatwierdzona 5 sierpnia 1534 r. przez biskupa PiotraTomickiego. Fundacja Grzegorza Snopka zapoczątkowała szereg lokalnych fundacjistypendialnych dla młodzieży z różnych miast i okolic kraju. Pojawiło się ich wiele w XVI iXVII w. Wkrótce nie było w Rzeczpospolitej większego ośrodka miejskiego bez własnegofunduszu stypendialnego.W XVI w. zrodziła się reformacja, która objęła swym zasięgiem dużą liczbę państwEuropy Zachodniej i Środkowej, również Polska nie uniknęła jej wpływu. W wyniku tegoKościół katolicki zareagował kontrreformacją. Zmiany te nie ominęły Szamotuł. Łukasz IIIGórka po przejściu na luteranizm oddał kolegiatę szamotulską w ręce innowierców zaaprobatą Jana Świdwy Szamotulskiego. W 1569 r. świątynię zajęli luteranie, a w latach1573-1594 była w rękach braci czeskich.Łukasz III Górka stał się głową luteranizmu w Wielkopolsce. Sprzyjał też braciomczeskim i kalwinom. Był bardzo gorącym zwolennikiem zjednoczenia wyznańprotestanckich. Dlatego wówczas chętnie w Szamotułach osiadali Czesi, Szkoci i Niemcy,których w ich krajach prześladowano za poglądy religijne.W tej sytuacji kler katolicki został zmuszony do zmiany miejsca rezydowania.Księża osiedli przy kościele św. Marcina w Starych Szamotułach. Następcy Górków -Gostyńscy - po śmierci Łukasza III Górki pragnęli zwrócić kolegiatę katolikom. Napotkalijednak opór Jana Świdwy Szamotulskiego, który osadził przy kolegiacie ministra braciczeskich. Na skutek wielkich protestów duchowieństwa rzymskokatolickiego zawartoostatecznie ugodę, która uwzględniała odprawianie nabożeństw dla obydwu wyznań naprzemian i podział dochodów. W 1596 r. kolejny właściciel Szamotuł – JakubRokossowski - zwrócił kolegiatę szamotulską katolikom. Bracia czescy znaleźli wtedyschronienie przy kościele Ducha Świętego. W 1835 r. - po śmierci ostatniego zmianowanych kanoników - kapituła kolegiacka formalnie przestała istnieć. Ponad 100 latpo tym fakcie, w 1938 r., zgodnie z prawem kanonicznym, świątynia utraciła godnośćkolegiaty. Mimo to nazwa kolegiata funkcjonowała nadal, przez wiele lat. Już w okresiezaboru pruskiego, w latach 1884-1890 dokonano gruntownego remontu świątyni. Wnętrzezmodernizowano, głównie w części środkowej nawy południowej, na zewnątrz22