Mój żłobek, moje przedszkole (03) 3/2015

Praktyczny poradnik 

dla właścicieli i zarządców 

prywatnych placówek 

opieki nad dzieckiem 

w wieku 0-6 lat 

BEZPŁATNY 

DWUMIESIĘCZNIK 

wydanie 

3/2015 

żłobek • przedszkole • klub malucha • opiekunowie dzienni 

temat numeru: 

Remont 

w placówce 

Jak odnowić lub adaptować 

pomieszczenia na żłobek 

i przedszkole? 

Zostań opiekunem 

dziennym 

Walczymy z otyłością 

maluchów 

© www.shutterstock.com 

1 

mój


Wydawca: 

Fundacja Do Celu 

ul. Broniewskiego 91/5 

01-876 Warszawa 

Adres redakcji: 

ul. Broniewskiego 91/5 

01-876 Warszawa 

e-mail: redakcja@mzmp.pl 

Prezes Fundacji/Redaktor naczelna: 

Agnieszka Flisińska-Karwowska 

tel.: 600 939 329 

e-mail: agnieszka@fundacjadocelu.pl 

Wiceprezes Fundacji/Dyrektor handlowy: 

Konrad Malczewski 

tel.: 732 732 190 

e-mail: konrad@fundacjadocelu.pl 

Key Account Manager: 

Mariusz Ćwirta 

tel.: 728 950 227 

e-mail: mariusz@fundacjadocelu.pl 

Key Account Manager: 

Paweł Dobrowolski 

tel.: 732 932 190 

e-mail: pawel@fundacjadocelu.pl 

Prenumerata: prenumerata@mzmp.pl 

Skład: www.mykgraf.pl 

Druk: Zakłady Graficzne Taurus 

Redakcja nie zwraca tekstów nie zamówionych, zastrzega sobie prawo ich redagowania oraz skracania. 

Nie odpowiadamy za treść zamieszczonych reklam. 

Drodzy Państwo, 

okres wakacji to idealny moment na przeprowadzenie remontu 

w placówce. Żłobki, kluby i przedszkola świecą pustkami, 

możemy więc rozłożyć folię i chwycić za pędzle. Ale malowanie 

ścian to nie wszystko: czasami trzeba też wymienić podłogi, 

przeprowadzić remont instalacji... Ci, co zaczynają dopiero 

rozkręcać żłobkowo-przedszkolny biznes być może muszą 

zacząć od zera, czyli od całkowitych zmian, które pozwolą 

im przystosować lokal na potrzeby placówki dla dzieci. 

Dla wszystkich planujących większe i mniejsze remonty, 

mamy kilka podpowiedzi. W czerwcowym numerze naszego 

magazynu przeczytacie, jak przygotować się do odnawiania 

pomieszczeń, ale również, jakie farby wybierać, by były 

nieszkodliwe dla dzieci i jakie podłogi kłaść, by maluchy biegały 

po nich bezpiecznie i bez poślizgu. 

Ponadto w „Moim żłobku, moim przedszkolu” nie zapominamy 

o stałych rubrykach, poświeconych m.in. zdrowiu i żywieniu 

naszych podopiecznych. Dlatego zachęcamy wszystkich 

Czytelników do zapoznania się z tekstem o subwencjach 

na dzieci autystyczne i z Zespołem Aspergera oraz z artykułem 

o otyłości małych dzieci, w którym przedstawiamy najnowszą 

publikację dietetyków i lekarzy z Instytutu Matki i Dziecka. 

„Zasady postępowania w żywieniu zbiorowym” 

odpowiedź na coraz bardziej palący problem, jakim jest 

nieprawidłowe odżywianie najmłodszych, kilkuletnich Polaków. 

Zapraszamy do czytania! 

Agnieszka Flisińska-Karwowska 

W NUMERZE: 

4 Żłobek jak nowy 

6 Patrz po czym chodzisz 

8 Tu będzie żłobek 

10 Malujemy przedszkole 

12 Szatnia – ładna i praktyczna 

14 Zostań opiekunem dziennym 

16 Nauczycielu, ucz się, ucz! 

18 Dziennik zajęć – dlaczego warto go 

prowadzić? 

20 Kwalifikacje kadry żłobka 

22 Pieniądze na chorego malca 

24 Żeby kózka nie skakała…. 

26 Kto tu sprząta? 

28 Czytaj etykiety, sprawdzaj skład 

30 Walczmy z otyłością 

u najmłodszych 

32 Pierwsza pomoc 

34 Zaraźliwa wiatrówka 

36 Bunt zmysłów 

40 Moda na drewno 

42 Jak nauczyć dzieci 

sprzątania zabawek? 

44 Dziecięca wyobraźnia 

46 Wakacje w przedszkolu 

50 Fantazjowanie – złe czy dobre? 

52 Nieskazitelnie czysty 

54 Bezpiecznie jak w domu 

56 Woda zawsze pod ręką 

60 Mój pierwszy warzywnik 

62 Strzyżenie trawnika 

mój 

3

Temat numeru REMONT W PLACÓWCE 

REMONT W PLACÓWCE Temat numeru 

© cromary - Fotolia.com 

Justyna Milkiewicz 

Żłobek jak nowy 

Korzystając z przerwy w pracy żłobka lub przedszkola, warto pokusić się o większe prace 

remontowe, które mogą w istotny sposób podnieść atrakcyjność naszej placówki. 

WAŻNE: 

Podczas adaptacji lokalu na 

żlobek lub klub dziecięcy, 

warto pomyśleć o tym, 

by stworzyć przestrzeń 

przyjazną dzieciom: 

kolorową, bezpieczną, 

jasną i funkcjonalną. 

W tym celu, dobrze jest 

skorzystać z pomocy 

fachowca, np. projektanta. 

Jednym z podstawowych obowiązków 

dyrektora jest zorganizowanie 

prac naprawczych czy remontowych 

w taki sposób, aby nie zakłócały 

funkcjonowania placówki oraz nie wpływały 

na komfort uczestniczenia w zajęciach 

przez dzieci i pracy nauczycieli. 

Oczywiście wszelkie usterki zagrażające 

bezpieczeństwu należy usuwać bezzwłocznie, 

natomiast do większych prac 

remontowych należy się starannie przy- 

gotować. Warto pamiętać, że jeśli zaplanowane 

remonty w skali jednorocznego 

budżetu przekroczą kwotę 14 tysięcy 

euro, wydatkowanie tych środków może 

nastąpić tylko w oparciu o ustawę „Prawo 

o zamówieniach publicznych”. 

PRACE BUDOWLANE 

Planując remont, dyrektor powinien 

sprawdzić następujące elementy: stan 

zewnętrzny budynku (elewację budynku, 

ubytki i pęknięcia, czy drzwi i okna 

nie są zniszczone oraz na stan pokrycia 

dachu i kominów), stan pomieszczeń, 

wyposażenie, korytarze, schody, sale 

przeznaczone na zajęcia, pomieszczenie 

do zajęć ruchowych, pomieszczenia higieniczno-sanitarne, 

poddasza, piwnice, 

kotłownie, kuchnie, magazyny i urządzenia 

techniczne, instalacje: elektryczną, 

gazową, grzewczą, wentylacyjną, klimatyzacyjną, 

wodno-kanalizacyjną, zabezpieczenie 

przeciwpożarowe. Należy bezwzględnie 

przestrzegać wszystkich norm 

bezpieczeństwa. Konieczne jest zawarcie 

w umowie z wykonawcą klauzuli dotyczącej 

używania wyłącznie atestowanych 

materiałów budowlanych. 

PRACE WYKOŃCZENIOWE 

Od wystroju wnętrza żłobka będzie 

w dużej mierze zależało, czy dzieci będą 

się w nim dobrze czuły i czy nasza placówka 

zyska uznanie rodziców. Czasami 

niewielkim kosztem można wiele uzyskać, 

tworząc wnętrze przyjazne i ciepłe. 

Oczywiście podstawą jest, aby wszystkie 

powierzchnie były wykonane z materiałów 

łatwozmywalnych. Planując konkretne 

rozwiązania, warto pamiętać, 

że pastelowa kolorystyka wnętrz działa 

wyciszająco, dając dzieciom poczucie 

bezpieczeństwa. Istotne jest, aby kolorowe, 

estetyczne meble były w każdej sali 


Konieczne jest 

zawarcie w umowie 

z wykonawcą 

remontu klauzuli 

dotyczącej używania 

wyłącznie 

atestowanych i dobrej 

jakości materiałów 

budowlanych . 

dostosowane do wzrostu i potrzeb dzieci. 

Należy też zadbać o takie ich ustawienie, 

które najlepiej będzie służyło pracy 

z dziećmi. 

Pomieszczenia powinny być wyposażone 

w meble według norm i kryteriów zalecanych 

przez przepisy. Zabawki i pomoce 

dydaktyczne umieszczamy w zasięgu 

ręki dziecka. Wesołe, kolorowe dekoracje 

okien – lambrekiny, kwiaty, owady 

czy bajkowe postacie naklejone na szyby, 

z pewnością wprowadzą dzieci w dobry 

nastrój. Ważnym elementem jest zieleń. 

Należy jednak pamiętać o tym, aby 

kwietniki i doniczki były odpowiednio 

umocowane i zabezpieczone. Warto 

przygotować też sporo miejsca zarówno 

w salach, jak i korytarzach na tablice, na 

których eksponowane będą prace dzieci 

i dekoracje okresowe związane z porą 

roku, świętami i ważnymi wydarzeniami 

z życia placówki. Takie czasowe dekoracje 

wspomagają rozwój dzieci i są 

ważnym elementem pracy dydaktycznej. 

Możliwość podziwiania własnych prac 

na takich „wystawach” mobilizuje dzieci 

do wysiłku i jest nagrodą za ich trud. 

Sala zabaw ruchowych powinna być systematycznie 

wzbogacana w różnorodne 

pomoce do zabaw i ćwiczeń. 

DODATKI 

Aby pomóc dziecku w oswojeniu nowej 

przestrzeni, dobrze jest używać kolorów 

jako elementu komunikacji i identyfikacji. 

Ściany w sali grupy Słoneczka powinny 

być żółte lub przynajmniej powinny być 

bogate w żółte elementy wystroju. Do 

sal mogą prowadzić strzałki na ścianach 

w odpowiednich kolorach. Natomiast 

do toalet warto poprowadzić po podłodze 

dróżki zrobione z naklejonych „odcisków” 

stóp. Te wszystkie drobne elementy 

tworzą atmosferę i sprawiają, że nowa 

i obca przestrzeń staje się przyjazna. 

mój 

mój 

4 5



Anna Dubieńska 

Patrz po czym 

chodzisz! 

TRWAŁE I SOLIDNE 

Przedszkole, klub dziecięcy czy żłobek 

to obiekty publiczne, dlatego ich podłogi 

narażone są na intensywne użytkowanie. 

Trwałość wykładzin określają normy 

europejskie, dlatego szukając materiałów 

na podłogi do placówek dla dzieci, 

warto zwracać uwagę tylko na pokrycia 

o wysokiej odporności dla pomieszczeń 

o niskim stopniu użytkowania, czyli klasy 

32-34. Zwykłe wykładziny, które kupujemy 

do własnych mieszkań i domów 

– nie sprawdzą się w pomieszczeniach 

często użytkowanych. Panele są również 

nietrwałe, chyba że te przeznaczone do 

pomieszczeń użytku publicznego: klasa 

AC4 i AC5 świadczy o bardzo wysokiej 

odporności paneli na ścieranie. 

BEZPIECZNE 

Po naszych podłogach będą biegać małe 

dzieci, które nie zwracają uwagi na bezpieczeństwo, 

dlatego to my powinniśmy 

pomyśleć o tym, by podczas zabawy na 

podłodze czy w czasie chodzenia nie stało 

im się nic złego. Wykładziny dla żłobków 

i przedszkoli powinny być sprężyste 

i antypoślizgowe (klasy R 9-10). Lepiej, 

by nie były to podłogi kamienne (nawet 

łazienkach czy na korytarzach), bo stwarzają 

one ryzyko poważnych urazów. 

Muszą mieć atesty świadczące o spełnianiu 

norm Unii Europejskiej (Deklaracja 

Zgodności CE), atest na trudnopalność, 

higieniczny (wydawany przez Państwowy 

Zakład Higieny) i atest antypoślizgowy. 

Dobrze, by były wykonane z materiałów 

Rodzaje wykładzin 

odnawialnych i miały właściwości bakteriostatyczne, 

czyli hamujące rozmnażanie 

się mikroorganizmów chorobotwórczych. 

O stopniu bezpieczeństwa podłogi świadczy 

również fakt, czy jest ona wykonana 

z naturalnych i nietoksycznych surowców, 

które nie szkodzą dzieciom. 

ŁATWE DO MYCIA 

Na podłogę w przedszkolu rozlewają się 

farby, rozmazywana jest plastelina i wcie- 

Zgodnie z ustawą, 

podłogi w żłobku 

i przedszkolu 

powinny by łatwe 

do utrzymania 

w czystości 

(te w pomieszczeniach 

sanitarnych muszą 

mieć możliwoś 

dezynfekcji) 

i trudnozapalne. 

rany dżem z kanapki, wnoszone jest błoto 

z podwórka. Dlatego podłogi w placówkach 

dla dzieci muszą być wykonane 

z takich surowców, by utrzymanie ich 

w czystości nie stanowiło problemu. 

Podłogi z PCV są trudne do mycia ze 

względu na znajdujące się w nich mikrootworki, 

o ile stosuje się do nich nieodpowiednie 

środki. Łatwiejsze jest linoleum 

i winyl. Wykładziny miękkie, dywanowe 

trudno się czyszczą i często wymagają 

mycia specjalistycznym sprzętem oferowanym 

przez firmy sprzątające. 

ATRAKCYJNE 

Podłoga będzie służyła dzieciom także 

do zabawy, dlatego dobrze, jeśli 

– oprócz tego, że będzie funkcjonalna 

– byłaby też ładna. Wybierając wykładzinę 

warto pomyśleć, by była kolorowa 

i dostosowana wzornictwem do dziecięcego 

designu. W sklepach znaleźć można 

pokrycia z rysunkami bohaterów bajek 

czy z wytyczonymi torami i ulicami, po 

których dzieci mogą jeździć zabawkowymi 

samochodzikami. 

DOSTOSOWANE DO MIEJSCA 

W zależności od rodzaju użytkowania 

pomieszczenia można dobrać do niego 

odpowiedni rodzaj podłogi. Pomieszczenia 

sanitarne, czyli łazienki i kuchnie 

powinny mieć podłogi łatwo zmywalne, 

ale również antypoślizgowe, często są 

bowiem wilgotne. Korytarze i miejsca 

narażone na częste brudzenie, powinny 

być wykonane z łatwych do mycia wykładzin 

PCV lub linoleum. Sale zabaw 

i sypialnie mogą być wyłożone miękkimi 

wykładzinami, by dzieci siedząc na 

podłodze miały komfort zabawy lub linoleum, 

które daje uczucie ciepła nawet 

dla osób chodzących boso. W sypialniach 

warto pomyśleć o podłogach zapewniających 

ciszę (np. linoleum z warstwą 

korka), schody natomiast powinny być 

wyłożone materiałami zapobiegającymi 

poślizgnięciu się. 


Lato to idealny moment na remont placówki, także na zrywanie podłóg i kładzenie 

nowych. Przedszkola i żłobki mają w tej kwestii specjalne wymagania. 

Najpierw kilka słów od ustawodawcy. 

Rozporządzenie Ministra 

Pracy i Polityki Społecznej 

z dnia 10 lipca 2014 r. w sprawie 

wymagań lokalowych i sanitarnych jakie 

musi spełniać lokal, w którym ma 

być prowadzony żłobek lub klub dziecięcy 

mówi o tym, że podłogi powinny 

być łatwe do utrzymania w czystości 

(te w pomieszczeniach sanitarnych 

muszą mieć możliwość dezynfekcji) 

i trudnozapalne. Ale to oczywiście 

nie wszystkie warunki, jakie powinny 

spełniać podłogi, po których biegają 

małe dzieci. 

LINOLEUM 

Ekologiczne, wykonane 

z naturalnych 

materiałów i trwałe. 

Łatwe do czyszczenia, 

dostępne 

w różnych wariantach 

kolorystycznych. 

PODŁOGI WINYLOWE 

Antypoślizgowe, łatwe 

w utrzymaniu. Można je 

zgrzewać w jedną, gładką 

powierzchnię. Wykonane 

ze sztucznych surowców. 

Ich trwałość zależy od 

jakości produktu 

i sposobów konserwacji. 

WYKŁADZINY 

DYWANOWE 

Tanie, trudne 

do czyszczenia, 

gromadzą kurz 

i roztocza. Są jednak 

miękkie, ciepłe i miłe 

w kontakcie, tłumią 

dźwięki. 

PANELE 

Łatwe w montażu i w czyszczeniu, 

ciepłe, tanie i efektowne. 

Są nieodporne na wilgoć 

i podatne na uszkodzenia 

oraz ścieranie, dlatego do 

pomieszczeń użyteczności 

publicznej nadają się tylko 

te o klasie 32/AC4 i 33/AC5. 

© www.shutterstock.com (x4) 

mój 

mój 

6 7



Maria Piekart 

Tu będzie 

żłobek 

Wiele placówek niepublicznych organizowanych jest 

w lokalach, które wcześniej służyły innym celom. 

W takiej sytuacji konieczny jest remont oraz 

zaadoptowanie pomieszczeń do nowej funkcji. 

Placówka powstająca od zera jest 

projektowana od razu po kątem 

dzieci – ma szerokie korytarze, 

pomieszczenia na szatnie, odpowiednio 

duże i jasne sale, łazienki i zaplecze 

kuchenne. Niestety, prywatne żłobki, 

przedszkola czy kluby dziecięce rzadko 

kiedy mieszczą się w budynkach powstałych 

z myślą o nich. Częściej zdarza 

się, że organizowane są w domkach 

jednorodzinnych, mieszkaniach lub 

Organizując 

kuchnię, warto 

zajrze do 

Rozporządzenia 

nr 852/2004 

Parlamentu 

Europejskiego i Rady 

z dn . 29 kwietnia 

2004 roku. 

innych lokalach użytkowych. W takiej 

sytuacji konieczny jest remont lokalu 

i przystosowanie go do potrzeb dzieci. 

Chodzi tu o wydzielenie pomieszczeń 

do spania i zabawy, zorganizowanie 

kuchni, gdzie będą przygotowywane 

posiłki i miejsca, gdzie maluchy będą 

je spożywać, a także o przystosowanie 

łazienek. Oto kilka wskazówek, o których 

warto pamiętać. 

MEBLE I SPRZĘTY 

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra 

Pracy i Polityki Społecznej z dnia10 lipca 

2014 r. w sprawie wymagań lokalowych 

i sanitarnych jakie musi spełniać 

lokal, w którym ma być prowadzony 

żłobek lub klub dziecięcy, powierzchnia 

pomieszczenia przeznaczonego na 

zbiorowy pobyt od 3 do 5 dzieci musi 

wynosić co najmniej 16 m kw. Na każde 

kolejne dziecko przypadać powinno 

dodatkowe 2 m kw. w klubie i 2,5 m kw. 

w żłobku (brana jest pod uwagę ilość 

godzin, które dzieci spędzają w placówce). 

Lokal musi posiadać co najmniej 

2 wyjścia na zewnątrz, przy czym jednym 

z nich są drzwi wyjściowe z lokalu, a drugim 

inne drzwi lub okno umożliwiające 

wyjście. 

Każdy żłobek powinien dysponować 

przynajmniej jedną salą przeznaczoną 

na sypialnię oraz drugą, w której dzieci 

mogą się bawić. Przedszkola nie muszą 

mieć oddzielnych pokoi do spania, warto 

jednak, by istniała możliwość rozłożenia 

w sali leżaczków dla maluchów, które 

przyzwyczajone są do popołudniowych 

drzemek. W pomieszczeniu przeznaczonym 

do spania najmłodszych podopiecznych 

żłobka powinny znaleźć się 

łóżeczka niemowlęce ze szczebelkami, 

które zapewnią maluchom bezpieczny 

sen. 2-3-latki mogą spać na specjalnych 

leżakach (o mebelkach do leżakowania 

pisaliśmy w poprzednim numerze naszego 

magazynu – www.mzmp.pl). Przedszkolaki 

mogą wypoczywać również na 

leżakach lub na specjalnych materacach. 

W sali do zabaw powinny znaleźć się 

przede wszystkim szafki, półki, pojemniki 

i skrzynie na zabawki. Środek 

pomieszczenia powinien być pusty, by 

dzieci mogły się tam bawić (rozkładać 

zabawki) lub siadać w grupie na podło- 

WAŻNE: 

Zgodnie z przepisami, 

każda nowo powstająca placówka 

musi uzyskać pozytywna opinię 

straży pożarnej. Zgodnie 

z art. 63 ust. 1 ustawy z 2006 r. 

o bezpieczeństwie żywności 

i żywienia, przedszkole lub 

żłobek, które prowadzą żywienie 

zbiorowe powinny złożyć wniosek 

do właściwego Państwowego 

Powiatowego Inspektora 

Sanitarnego, o stwierdzenie 

spełnienia wymagań koniecznych 

do zapewnienia higieny 

w procesie przygotowywania 

posiłków i zapewnienia ich 

właściwej jakości zdrowotnej. 

dze w podczas zajęć. Dla najmłodszych 

dzieci warto wstawić kojce oraz zakupić 

bujane leżaczki niemowlęce (nie mylić 

z tymi do leżakowania dla starszych 

dzieci), z których maluchy będą mogły 

obserwować otoczenie. Starszym przydadzą 

się stoliki z krzesełkami, przy których 

będą mogły rysować, lepić z plasteliny 

lub układać puzzle. Wybierając 

meble do placówki, warto zadbać, by 

były dostosowane do wymagań ergonomii 

i miały odpowiednie atesty lub 

certyfikaty. 

KUCHNIA I JADALNIA 

Każda placówka, nawet ta korzystająca 

z cateringu, musi mieć dwuczęściową 

kuchnię. W czystej – powinny być 

przygotowywane lub rozdzielane posiłki, 

w brudnej – myte naczynia (więcej 

pisaliśmy o tym w numerze 1 naszego 

magazynu – www.mzmp.pl). Organizując 

kuchnię, warto zajrzeć do 

Rozporządzenia nr 852/2004 Parlamentu 

Europejskiego i Rady 

z dn. 29 kwietnia 2004 w sprawie higieny 

środków spożywczych, gdzie 

w załączniku II w rozdziale II określone 

są zasady projektowania i wystroju 

pomieszczeń, w których przygotowuje 

się posiłki. Rozporządzenie mówi 

również o materiałach, które powinny 

być użyte w kuchni – łatwo zmywalne 

i umożliwiające dezynfekcję. 

Projektując kuchnię, trzeba pomyśleć 

o miejscu na niezbędne sprzęty (kuchenkę, 

lodówkę, zmywarkę itd.) oraz 

o naczyniach kuchennych, mikserach 

itd. Konieczne jest też kupno bezpiecznych 

naczyń stołowych i sztućców dla 

dzieci. Żłobek i przedszkole muszą mieć 

również pomieszczenie, w którym maluchy 

będą mogły w sposób higieniczny 

i bezpieczny spożywać posiłki. Powinny 

się tam znaleźć niskie stoliki (ich wysokość 

powinna być dopasowana do wieku 

użytkowników) lub specjalne krzesełka 

do karmienia – dla maluchów, które nie 

jedzą jeszcze samodzielnie. 


ŁAZIENKA 

Najlepiej, by wysokość i wielkość sedesów 

w toaletach była dostosowana do wieku 

i wzrostu użytkowników, podobnie umywalek. 

Warto zaopatrzyć się w specjalne 

nakładki na sedesy dla najmłodszych, konieczne 

są też nocniki dla dzieci. Oprócz 

toalet dla maluchów, placówka powinna 

dysponować toaletami dla dorosłych: 

opiekunów i personelu placówki. 

W każdym żłobku, a najlepiej również 

w przedszkolu i klubie dziecięcym 

powinna znaleźć się łazienka 

z brodzikiem lub wanną, które 

pozwolą utrzymać czystość osobistą 

dzieci. Częste „wpadki” higieniczne nie 

są w tym wieku niczym dziwnym, dlatego 

warto mieć możliwość umycia malca 

w każdej chwili. W żłobkowej łazience 

powinny znaleźć się również przewijaki 

i kosze na pieluchy, a w przedszkolnej 

– półeczki na szczoteczki do zębów i wieszaczki 

na ręczniki dla każdego. 

mój 

mój 

8 9




Kinga Szymańska 

Malujemy 

przedszkole 

Dobierając kolor ścian, kierujmy się nie tylko estetyką, ale także rodzajem farby. 

Najważniejsze jest, żeby była bezpieczna dla zdrowia naszych podopiecznych. 

Właściwie zagospodarowana 

przestrzeń ma znaczący 

wpływ na rozwój i samopoczucie 

dzieci. Psycholodzy uważają, 

że sprzęty, zabawki, a także otaczające 

najmłodszych kolory mogą stymulować, 

lub – wręcz przeciwnie – niekorzystnie 

oddziaływać na proces 

uczenia się i aktywność. Warto o tym 

pamiętać, zwłaszcza przy pracach wykończeniowych. 

JAK FARBA? 

Kolor to klucz do samopoczucia, jakość 

farby – do zdrowia. Remontując wnętrze 

placówki, w której mają przebywać dzieci, 

należy wybierać materiały bezpieczne, 

najlepiej ekologiczne, nie wydzielające 

podczas schnięcia szkodliwych związków. 

Ściany warto malować farbami 

przebadanymi przez Państwowy Zakład 

Higieny albo Polskie Towarzystwo Alergologiczne. 

Instytucje te rekomendują 

produkty, które nie zawierają szkodliwych 

rozpuszczalników i substancji lotnych 

mogących się uwalniać w czasie 

malowania i schnięcia. Farby bezpieczne 

dla otoczenia mogą też być oznakowane 

symbolem Błękitnego Anioła (np. produkty 

ze Skandynawii i Niemiec) lub 

znakiem Ecolabel (Europejskiej Stokrotki). 

Te ostatnie muszą spełniać określone 

kryteria unijne, które zostały stworzone 

w oparciu o doświadczenia producentów 

i organizacji ekologicznych (np. w produktach 

nie ma substancji toksycznych, 

Do pomalowania 

sufitów i ścian 

wewnętrznych 

najlepiej uży farb 

emulsyjnych . Kryją 

różne powierzchnie: 

beton , cegły, tynki 

i płyty kartonowo- 

-gipsowe. 

rakotwórczych, szkodliwych dla zdrowia 

i środowiska naturalnego). 

ODPOWIEDNI WYBÓR 

Ściany w pomieszczeniach, w których 

przebywają dzieci, są szczególnie narażone 

na zabrudzenia. Aby uniknąć 

nieestetycznych zadrapań czy śladów, 

warto sięgnąć po farby zmywalne. 

Z powierzchni pomalowanej takim 

produktem bez trudu da się zmyć ślady 

rąk, kredek, farb. Do pomalowania 

sufitów i ścian wewnętrznych najlepiej 

użyć farb emulsyjnych: kryją beton, cegły, 

tynki, płyty kartonowo-gipsowe. 

Produkty wysokiej jakości są trwałe 

i odporne na ścieranie. Wybierać można 

spośród kilku rodzajów farb. Na rynku 

dostępne są: 

• farby winylowe (np. Dulux) najmniej 

odporne na zabrudzenia. Nadają się 

do pomieszczeń nie narażonych na intensywną 

eksploatację (np. gabinetu 

dyrektora, sekretariatu); 

• farby akrylowe (np. Jedynka) – trwalsze, 

odporne na działanie różnych czynników. 

Nadają się do malowania ścian 

w salach przedszkolnych, korytarzy, 

kuchni i łazienek; 

• farby lateksowe (np. Śnieżka, Tikkurila, 

Dekoral) – zwykle droższe od pozostałych. 

Po pomalowaniu ściany na powierzchni 

powstaje gładka i elastyczna 

powłoka, na której trudniej odbijają się 

palce, a częste zmywanie jej nie niszczy. 

Kolorowy zawrót głowy 

W doborze koloru ścian należy kierować się zarówno funkcjonalnością 

pomieszczenia, jak i oddziaływaniem koloru na dzieci. Najlepiej wybierać 

kolorystykę ciepłą i stonowaną (tak by była tylko tłem dla kolorowych zabawek 

i pomocy dydaktycznych). Dobierając kolor ścian, warto poznać działanie barw 

na człowieka. 

KOLOR ŻÓŁTY 

– napawa optymizmem, pobudza, ułatwia 

zapamiętywanie i logiczne myślenie. Na dużych 

powierzchniach może działać depresyjnie. 

POMARAŃCZOWY 

– podobnie jak żółty jest bombą energetyczną 

pobudzającą do działania. Korzystnie wpływa 

na apetyt, dlatego można nim malować 

pomieszczenia, gdzie dzieci jedzą posiłki. 

KOLOR ZIELONY 

– uspokaja, odpręża i wycisza. Zieleń 

w chłodnym odcieniu niezbyt korzystnie 

wpływa na samopoczucie, dlatego lepiej 

wybierać ciepłe tony. 

KOLOR NIEBIESKI 

– sprzyja skupianiu uwagi i koncentracji. 

W połączeniu z pomarańczowym 

czy czerwonym wzbudza radość. 

Jeśli zależy nam, żeby intensywny kolor pojawił się w otoczeniu, najlepiej 

zastosować go tylko na jednej ścianie. Ciekawym pomysłem jest również 

zdobienie dużych powierzchni naklejkami lub malowidłami ściennymi 

wykonanymi farbami atestowanymi i certyfikowanymi. 

Nadają się do malowania ścian łazienek 

i kuchni, korytarzy, szatni 

przedszkolnych. 

Wybierając farbę do ścian, dobrze 

jest zwrócić uwagę na 

klasę odporności na szorowanie 

(PARA Elite Ceramic). 

Największą odpornością 

wyróżniają się farby 

klasy I, a najmniejszą – V. 

Nie bez znaczenia jest też 

stopień połysku. Im większy 

połysk, tym farba 

mocniejsza. 



mój 

mój 

10 11

Temat numeru WYPOSAŻENIE 

Maria Piekart 

Szatnia – ładna 

i praktyczna 

Przepisy mówią, że w każdej placówce dla dzieci powinna znajdować się szatnia, w której 

maluchy mogą zostawić swoje ubranka oraz buciki. Zgodnie z wymogami, na każde 

dziecko powinno przypadać pół metra kwadratowego szatni. 

W 

sklepach z meblami dla 

przedszkoli i żłobków można 

wybierać w różnego rodzaju 

meblach przeznaczonych do szatni. Szukając 

ich, musimy dobrze zastanowić 

się nad modelem, który będzie najlepiej 

sprawdzał się w pomieszczeniu, jakim 

dysponujemy. Gdy mamy mało miejsca, 

najlepsze będą ławki ze znajdującym się 

pod siedziskiem miejscem na buty oraz 

zwykłe haczyki montowane do ściany, 

na których dzieci będą wieszać swoje 

okrycia wierzchnie. Jeśli nie 

narzekamy na brak przestrzeni, 

możemy zakupić meble wolnostojące, 

które będą miały zarówno 

ławki do siedzenia, miejsce 

na buty (na dole), półeczki 

na czapki (na górze) i oczywiście 

wieszaczki na kurtki. 

Warto też pamiętać, 

że tego rodzaju meble 

mogą być jednostronne 

– gdy 

przystawiane są do ściany lub dwustronne, 

gdy stawiamy je pośrodku pomieszczenia 

i dzieci mają do nich dostęp 

z dwóch stron. W ofercie wielu firm są 

też szafki narożne, dopasowane do jednostronnych 

modeli. 

Wybierając model warto też zwrócić 

uwagę na materiał, z którego są wykonane 

meble i ich certyfikaty oraz na to, 

czy są one stabilne. Zaokrąglone rogi, 

kolorowy design – to dodatkowe 

atrybuty szatni dla 

małych dzieci. Ceny 

mebli do szatni są różne 

w zależności od 

modelu. Za mebel 

5-6-osobowy trzeba 

zapłacić od 300 

do 800 zł. 

WAŻNE ELEMENTY: 

• Siedzisko – maluszkowi, ale także starszemu 

dziecku łatwiej będzie zmienić buciki, 

gdy będzie mógł usiąść na ławeczce, 

dlatego w szatni przeznaczonej dla dzieci 

powinny znaleźć się siedziska lub ławki. 

• Przegródka lub półka na górze – to 

miejsce przeznaczone na czapkę, szalik 

czy rękawiczki. W praktyce można zostawiać 

tam również informacje do i od 

rodziców, rysunki, które można zabrać 

do domu, a nawet ubranie na zamianę. 

• Miejsce na buty – powinno być dość 

duże, by zmieściły się tam np. zimowe 

kozaczki czy śniegowce. Dobrze, jeśli 

taka szafka na buty ma dno zrobione 

np. z metalowych prętów – wtedy śnieg 

z butów skapuje na ziemię, a nie gromadzi 

się na drewnie czy sklejce (wilgoć 

może uszkodzić mebel). 

• Wieszaczki – dobrze by były duże i wygodne 

dla niewprawnych rączek malucha. 

Na haczykach dzieci wieszają kurtki 

i sweterki, ale również worki z ubraniem 

na gimnastykę czy swoje torby. 


• Znaczki – każdy wieszaczek czy przegródka 

powinien być oznaczony tak, by 

dziecko wiedziało, które miejsce przeznaczone 

jest właśnie dla niego. Maluchy, 

które nie potrafią jeszcze czytać 

powinny mieć znaczki z obrazkami (np. 

piesek, kotek, kwiatek), starszym można 

wypisać na plakietkach ich imiona 

– nawet jeśli nie czytają wprawnie, to 

wzrokowo będą kojarzyć litery składające 

się na ich imię. 

Produkujemy płytki 

na ściany, podłogi tarasy, 

schody, parapety. 

tel. 46 856 40 40 

kom. 602 292 707 

www.elkaminodom.pl 

e-mail: biuro@elkaminodom.pl 

12 

mój 

elkamino.indd 2 13-09-25 12:04

Zarządzanie PRAWO I PRZEPISY 

PRAWO I PRZEPISY Zarządzanie 

Maciej Wójcik 

Zostań 

opiekunem 

dziennym 

Opiekować się dziećmi możemy nie tylko otwierając 

prywatne przedszkole czy żłobek. Od 2011 roku 

w naszym państwie istnieje instytucja, którą określamy 

mianem dziennego opiekuna. 

Powstała ona zgodnie z Ustawą 

o opiece nad dziećmi do lat 3 (Dz. 

U. z 2013 r. poz. 1457) po to, aby 

umożliwić opiekę nad maluchami w małych 

gminach i dzielnicach, w których 

mamy do czynienia z brakiem wysoko 

rozbudowanej infrastruktury itp. Dzienny 

opiekun ma pracować w warunkach 

domowych, a jego opieka nad dzieckiem 

trwa tyle, ile zażyczy sobie rodzic, czyli 

tyle, ile podaje umowa o świadczenie 

usług, w odróżnieniu od placówek, takich 

jak przedszkola i żłobki, które swoje 

godziny otwarcia mają z góry ustalone. 

Jest to zdecydowanie praktyczniejszy 

sposób dla pracujących rodziców. Opiekun 

dzienny może sprawować opiekę 

nad dzieckiem w wieku od 20 tygodni 

do 3 lat, jednak nie może mieć pod opieką 

więcej niż pięcioro maluchów. 

REKRUTACJA I ZATRUDNIENIE 

W odróżnieniu od tradycyjnych niań dla 

dzieci, opiekun dzienny musi posiadać 

warunki lokalowe zapewniające bezpieczną 

opiekę nad dziećmi, czyli nie 

może pracować w domu rodziców, lecz 

w swoim własnym bądź w wynajętym 

lokalu, który może zapewnić mu w razie 

potrzeby gmina lub inny podmiot zatrudniający. 

Prawo nie określa jednak 

żadnych wymagań, które ewentualnie 

musiałby spełniać taki lokal. 

Inaczej niż u zwykłych opiekunek wygląda 

też proces rekrutacji dziennych 

opiekunów. Są oni wybierani przez burmistrza, 

wójta lub prezydenta miasta, na 

zasadach otwartego konkursu. Zgodnie 

z przepisami ustawy urzędnicy ci nie tylko 

wybierają, ale i sprawują nadzór nad 

zatrudnionymi przez siebie osobami. 

Kandydaci przedstawiają swoje oferty, 

spośród których wyżej wymienieni 

przedstawiciele władz dokonują wyboru. 

W momencie, w którym opiekun 

zatrudniony ma być nie przez gminę, 

a przez osoby prawne, wyboru i weryfikacji 

jego oferty dokonują te osoby 

prawne, czyli rodzice. Dzienny opiekun 

jako osoba fizyczna, zatrudniany jest na 

podstawie umowy o świadczenie usług, 

na zasadzie zlecenia. W umowie takiej 

powinny znaleźć się spisane: strony umowy, 

cel i przedmiot umowy, czas i miejsce 

sprawowania opieki, liczbę dzieci powierzonych 

opiece, obowiązki dziennego 

opiekuna, wysokość wynagrodzenia oraz 

sposób i termin jego wypłaty, czas na jaki 

umowa została zawarta, warunki i sposób 

zmiany, a także rozwiązania umowy. 

WYMAGANIA I KWALIFIKACJE 

Opieka nad dzieckiem to praca nie łatwa, 

a osoby, które się na nią porywają, 

oprócz wiedzy i niezbędnych przygotowań, 

muszą wykazywać również ciepłe 

i cierpliwe podejście do dzieci. Jednym 

słowem, muszą tę pracę lubić. To jednak 

nie wszystkie wymagania, które 

musi spełniać opiekun dzienny. Osoba, 

która chce podjąć się tego obowiązku 

powinna spełniać kilka prawnych warunków. 

Ministerstwo Pracy i Polityki 

Społecznej mówi, że opiekunem dziennym 

może zostać tylko osoba posiadająca 

kwalifikacje pielęgniarki, położnej, 

opiekunki dziecięcej, nauczyciela 

wychowania przedszkolnego, edukacji 

wczesnoszkolnej lub pedagoga opiekuńczo-wychowawczego. 

W momencie, 

gdy osoba nie posiada takich kwalifikacji, 

będzie musiała przejść 160-godzinne 

szkolenie, przygotowane również przez 

MPiPS. Podobne zaostrzenia dotyczą 

osób, które takie kwalifikacje posiadają, 

ale nie pracowały jako dzienny opiekun 

przez trzy ostanie lata. Czeka ich szkolenie 

uzupełniające, które trwa czterdzieści 

godzin. Opiekun dzienny powinien 

również spełniać warunki podobne, jak 

pracownicy i dyrektorzy niepublicznych 

placówek dla dzieci: nigdy nie być pozbawionym 

lub nie mieć ograniczonej 

władzy rodzicielskiej, powinien wypełniać 

obowiązek alimentacyjny, w przypadku 

gdy taki obowiązek został nałożony, 

nie być skazany prawomocnym 

wyrokiem za przestępstwo umyślne 

itd. MPiPS podaje też, że: „Zgodnie 

z ustawą o opiece nad dziećmi w wieku 

do lat 3, dzienny opiekun podlega 

obowiązkowym badaniom sanitarno- 

-epidemiologicznym zgodnie z ustawą 

z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu 

oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych 

u ludzi (Dz. U. Nr 234, poz. 1570, 

z 2009 r. Nr 76, poz. 641 oraz z 2010 r. 

Nr 107, poz. 679 i Nr 257, poz. 1723).” 

WAŻNE: 

Należy pamiętać, że praca 

opiekuna dziennego 

polega między innymi 

na wzajemnej współpracy 

między nim a rodzicami 

dziecka. Mowa tu głównie 

o przekazywaniu porad 

o wychowaniu malca. 

Rodzice powinni 

poinformować opiekuna 

o zwyczajach dziecka lub 

dzieci, z kolei opiekun 

powinien odwdzięczać się 

swoimi spostrzeżeniami itp. 


mój 

mój 

14 15



Michał Sotkiewicz 

Nauczycielu, 

ucz się, ucz! 

W szkoleniach można wybierać i przebierać, byle tylko 

wystarczyło czasu. I pieniędzy. 

WAŻNE: 

„Szkolenia nie zawsze 

spełniają oczekiwania, 

a zwłaszcza dotyczy to tzw. 

grantów – szkolenia, za 

które sami uczestnicy nie 

płacą, często nie są dobre, 

można by lepiej wykorzystać 

przeznaczone na to 

pieniądze”. 

od 13 lat przedszkola „Miś” w Szczecinku: 

„Szkolenia nie zawsze spełniają 

oczekiwania, a zwłaszcza dotyczy to 

tzw. grantów – szkolenia, za które sami 

uczestnicy nie płacą, często nie są dobre, 

można by lepiej wykorzystać przeznaczone 

na to pieniądze”. 

Nie ma co ukrywać, że pieniądze – jak 

zawsze – też muszą się liczyć. Szefowa 

przedszkola „Szkrab” w Tarnowie 

mówi, że byłoby łatwiej, gdyby dostała 

dofinansowanie kursów dla nauczycieli, 

np. z Unii. Bez tego szuka się innych 

sposobów wzbogacania wiedzy. To 

np. organizowane od czasu do czasu 

warsztaty, będące forum wymiany 

doświadczeń między wychowawcami 

przedszkolnymi. Czasem udaje się 

je przygotować bez żadnych kosztów. 

Wybór szkoleń 

jest bogaty. Łatwo 

znaleź w Internecie 

multum ciekawych 

i interesujących 

propozycji 

– zarówno tych 

tradycyjnych , 

jak i on-line. 


Masz ukończone studia pedagogiczne 

i pracujesz w przedszkolu 

już od kilku lat, czyli 

masz wiedzę teoretyczną i doświadczenie. 

Albo nawet masz za sobą podyplomowe 

studia pedagogiczne, czyli wiesz 

jeszcze więcej, a codzienna praktyka 

pozwala ci wierzyć, że nie ma dla ciebie 

problemu nie do rozwiązania? Wszystkie 

rozumy pozjadane, więcej nic potrzeba? 

Nic bardziej mylnego. 

– Wszystko się zmienia, zmieniają się 

dzieci, zmieniają się rodzice – mówi Bożena 

Kawczyńska, dyrektor przedszkola 

niepublicznego „Miś” w Szczecinku. 

– Udział we wszelkiego rodzaju kursach, 

szkoleniach, warsztatach jest więc 

konieczny, bo chodzi o stałe podnoszenie 

kwalifikacji wychowawców. Wiedza 

to podstawa. Wybieram najciekawsze 

szkolenia, kierując się przy tym renomą 

ich organizatorów i wykładowców. Czy 

są to studia podyplomowe, czy kursy 

– muszą przynosić określoną wiedzę. 

BOGATA OFERTA 

A wybór jest bogaty. Łatwo znaleźć 

w Internecie multum interesujących 

propozycji. Weźmy przykład pierwszy 

z brzegu – „Jak oswajać uczniów 

z niepełnosprawnością rówieśników”, 

„Rozwijanie poczucia własnej wartości 

u dzieci”, „Wprowadzenie do glottodydaktyki”... 

Albo: „Jak sobie radzić z niepożądanymi 

zachowaniami u małych 

dzieci” (program szkolenia obejmuje: 

„1. Kara i nagroda w wychowaniu oraz 

wskazówki do rozmów z rodzicami; 

2. Jak radzić sobie z marudzeniem, negacją 

i buntem, histerią i złością, a także 

brakiem uprzejmości u małych dzieci; 

3. O wychowaniu bezstresowym, czyli 

zasadach pomagających w postępowaniu 

z rozpuszczonymi dziećmi; 

4. Jak postępować z dziećmi niestabilnymi 

emocjonalnie: nadpobudliwymi 

i agresywnymi; 5. Wykaz obowiązków 

domowych, czyli o tym, jak wychować 

odpowiedzialne dziecko”. 

Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli 

w Lublinie organizuje szkolenia stacjonarne, 

gdy zbierze się odpowiednia 

grupa uczestników. Tok szkoleń jest 

ustalany wspólnie z grupą – w zależności 

od potrzeb i możliwości słuchaczy. 

Średnio zajęcia odbywają się dwa razy 

w tygodniu. Jeszcze więcej szkoleń lu- 

belski ośrodek proponuje w formie e- 

-learningu. Tematy? Np. „Zabawy grupowe 

przeciwdziałające agresji u dzieci. 

Warsztat dla nauczycieli i pedagogów” 

(koszt – 49 zł), „Edukacja przyrodnicza 

i ekologiczna w przedszkolu i klasach 

I-III poprzez zabawy plastyczne” (59 

zł), „Co każdy nauczyciel i wychowawca 

powinien wiedzieć o inteligencji 

emocjonalnej, aby lepiej kierować rozwojem 

dzieci” (49 zł), „Zabawy stymulujące 

rozwój dziecka nadpobudliwego 

psychoruchowo. Cz. I: zabawy 

relaksacyjne, ćwiczenia oddechowe, 

zabawy plastyczne i manualne, zabawy 

integracyjne” (49 zł), Cz. II: zabawy 

kształtujące uwagę i pamięć oraz kompetencje 

emocjonalne, zabawy ruchowe, 

opowiadania relaksacyjne” (49 zł)... Indywidualne 

szkolenia on line trwają od 

7 do 30 dni. A oto wybrane tematy, jakie 

proponował w tym roku Niepubliczny 

Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli 

„Lupa” w Gdańsku (zajęcia trwały od 

4 do 7 godzin): „A to ci teatr – jak bawić 

się z przedszkolakiem w teatr” (100 zł), 

„Jak pracować z dziećmi metodą badawczą 

– inspiracje do przygotowywania zajęć 

przedszkolnych z zakresu edukacji 

przyrodniczej”, „Edukacja emocjonalna 

w przedszkolu z wykorzystaniem ćwiczeń 

twórczych” (100 zł). 

DOBRZE WYBIERAJ 

Cena szkoleń oczywiście – jak zawsze 

– ma znaczenie, ale warto pamiętać 

o przestrodze, jaką podzieliła się z nami 

Bożena Kawczyńska z działającego już 

Nauczyciele z krakowskiego przedszkola 

„Pod Gwiazdkami” sami wybierają 

interesujące ich kursy. Każdy co roku 

zalicza kilka takich jednodniowych 

szkoleń on-line. – To już taki zawód, 

że ustawicznie trzeba się kształcić, 

że wciąż trzeba się rozwijać, uzupełniać 

wiedzę. I nie chodzi tylko o przygotowanie 

do powszechnego nauczania 

angielskiego w przedszkolach – mówi 

Katarzyna Płachecka, asystentka szefowej 

przedszkola „Pod Gwiazdkami”. 

– Wybierając kurs, warto się kierować 

opiniami na jego temat, jeśli jest dobry, 

ludzie to zauważą, jeśli nie jest dobry 

– tym bardziej. Trzeba też pamiętać, 

że to nie najniższa cena powinna przesądzać 

o wyborze, te najtańsze oferty 

czasem okazują się zmarnowaniem czasu 

i wyrzuceniem pieniędzy. 

Krótko mówiąc – pamiętajmy, że trzeba 

iść do przodu. Że bez rozwoju nie tylko 

stoi się w miejscu, ale wręcz się cofa, bo 

nie nadąża za innymi. Trzeba tylko dobrze 

wybrać odpowiedni kurs i stosownie 

wykorzystać zdobytą wiedzę. 

mój 

mój 

16 17




Dziennik zajęć 

– czy warto 

go prowadzić? 

Przedszkole niepubliczne nie ma obowiązku dokumentowania realizacji programu 

nauczania. Wiele placówek decyduje się jednak na prowadzenie dziennika zajęć. 

Sposób prowadzenia dokumentacji 

przebiegu nauczania działalności 

wychowawczej i opiekuńczej oraz 

rodzajów tej dokumentacji przez publiczne 

przedszkola (a także szkoły i inne placówki) 

określony jest w rozporządzeniu 

Ministra Edukacji Narodowej i Sportu 

z dnia 19 lutego 2002 r. Zasady te nie dotyczą 

jednak placówek niepublicznych. 

Takie przedszkola i punkty przedszkolne 

nie są bowiem zobligowane do spełniania 

warunków art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 7 

września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. 

U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.), 

zatem nie mają obowiązku prowadzenia 

takiej dokumentacji. 

MOŻE JEDNAK WARTO? 

Wiele placówek niepublicznych decyduje 

się jednak na dokumentowanie przebiegu 

nauczania. Sposób, który w tym 

celu wybiorą, czyli rodzaj dokumentów, 

jest całkowicie dowolny i zależy wyłącznie 

od dyrekcji przedszkola, która 

powinna określić to w swoim statucie. 

Wydaje się jednak, że prowadzenie jakiejkolwiek 

dokumentacji ma sens ze 

względu na nadzór pedagogiczny, któremu 

podlegają wszystkie placówki, także 

te niepubliczne. O co chodzi? Nadzór 

pedagogiczny, zgodnie z art. 33 ust.1 

wspomnianej ustawy o systemie oświaty, 

polega na ocenianiu analizowaniu zarówno 

działalności dydaktycznej, jak i jej 

efektów. Nadzór zewnętrzny nad placówkami, 

w tym także nad przedszkolami 

niepublicznymi, sprawuje m.in. kuratorium 

oświaty, zaś nadzór wewnętrzny 

(nieobowiązkowy w placówkach niepublicznych) 

– spoczywa na dyrektorze 

placówki. 

Nadzorowi zewnętrznemu (czyli kuratora), 

podlegają w szczególności kwalifikacje 

zatrudnianych w przedszkolu nauczycieli, 

ale również realizacja programu 

wychowania przedszkolnego uwzględniająca 

podstawę programową wychowania 

przedszkolnego. Co jest podstawą do oceny? 

W ustawie o systemie oświaty (w art. 

Za zgodą organu 

prowadzącego 

przedszkole lub 

inną placówkę, 

dzienniki zaję mogą 

by prowadzone 

wyłącznie w formie 

elektronicznej. 

33 ust. 3) czytamy m.in., że pracownicy kuratorium 

„wykonujący czynności z zakresu 

nadzoru pedagogicznego mają prawo: 

1) wstępu do szkół i placówek; 2) wglądu 

do prowadzonej przez szkołę lub placówkę 

dokumentacji dotyczącej przebiegu 

nauczania, wychowania i opieki oraz organizacji 

pracy (…).” Oznacza to, że dobrze 

mieć dokument, który można im pokazać. 

Warto też wspomnieć, że zgodnie z cytowaną 

już ustawą o systemie oświaty (art. 

90) niepubliczne przedszkole może otrzymywać 

dotację z budżetu gminy, jeżeli będzie 

prowadzić dokumentację przebiegu 

nauczania, wychowania i opieki ustaloną 

dla przedszkoli publicznych. 

DZIENNIKI I PROGRAMY 

Jaka dokumentacja powinna ułatwić kuratorium 

sprawdzenie i ocenę przebiegu 

nauczania w placówce? Można w tym 

przypadku wzorować się na dokumentacji, 

której obowiązek prowadzenia mają 

analogiczne placówki publiczne. 

W rozporządzeniu Ministra Edukacji 

Narodowej z dnia 29 sierpnia 2014 r. 

w sprawie sposobu prowadzenia przez 

publiczne przedszkola, szkoły i placówki 

dokumentacji przebiegu nauczania, 

działalności wychowawczej i opiekuńczej 

oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz.U. 

2014 poz. 1170), w paragrafie 3. czytamy 

m.in., że: „1. Przedszkole prowadzi dla 

każdego oddziału dziennik zajęć przedszkola, 

w którym dokumentuje się przebieg 

pracy wychowawczo-dydaktycznej 

z dziećmi w danym roku szkolnym. 

2. Do dziennika zajęć przedszkola wpisuje 

się w porządku alfabetycznym nazwiska 

i imiona dzieci, daty i miejsca ich 

urodzenia, adresy zamieszkania dzieci, 

nazwiska i imiona rodziców oraz adresy 

ich zamieszkania, jeżeli są różne od adresu 

zamieszkania dziecka, adresy poczty 

elektronicznej rodziców i numery ich te- 

lefonów, jeżeli je posiadają, oraz tematy 

przeprowadzonych zajęć, a także godziny 

przyprowadzania i odbierania dziecka 

z przedszkola. W dzienniku odnotowuje 

się obecność dzieci na zajęciach w danym 

dniu. Przeprowadzenie zajęć nauczyciel 

potwierdza podpisem (…)”. 

Zgodnie z rozporządzeniem własne 

dzienniki powinien prowadzić również 

pedagog, psycholog, logopeda, terapeuta 

pedagogiczny lub inny specjalista 

zatrudniony w przedszkolu i mający indywidualne 

zajęcia z dziećmi. Powinni 

oni również gromadzić dokumentację 

badań i czynności uzupełniających (§19). 

W paragrafie 27. czytamy natomiast, że „za 

właściwe prowadzenie i przechowywanie 

dokumentacji przebiegu nauczania, działalności 

wychowawczej i opiekuńczej oraz 

za wydawanie odpowiednio przez przedszkole, 

szkołę lub placówkę dokumentów 

zgodnych z posiadaną dokumentacją” odpowiada 

dyrektor przedszkola. 

REKLAMA 


mój 

mój 

18 19




Kwalifikacje 

kadry żłobka 

O tym, jakie kwalifikacje muszą mieć osoby zatrudnione 

jako opiekunowie dzieci do lat 3, mówi ustawa popularnie 

zwana „żłobkową”, opublikowana w Dzienniku Ustaw nr 45 

poz. 235. 

WAŻNE: 

Zalecane jest, aby przed 

rozpoczęciem pracy 

wszystkie osoby przeszły 

szkolenie z zasad udzielania 

pierwszej pomocy dzieciom. 

Ustawa ta, znowelizowana w roku 

2011, dopuszcza różne formy 

opieki nad najmłodszymi dziećmi. 

Mogą to być żłobki, kluby dziecięce, 

a także niania lub opiekun dzienny. 


KWALIFIKACJE OPIEKUNA 

ŻŁOBKA I KLUBU DZIECIĘCEGO 

Opiekunem w żłobku lub klubie dziecięcym 

może być osoba posiadająca kwalifikacje: 

pielęgniarki, położnej, opiekunki 

dziecięcej, nauczyciela wychowania 

przedszkolnego, nauczyciela edukacji 

wczesnoszkolnej lub pedagoga opiekuńczo-wychowawczego. 

Opiekunem w żłobku 

lub klubie dziecięcym może być także 

osoba, która posiada co najmniej wykształcenie 

średnie, a dodatkowo ma co 

najmniej 2-letnie doświadczenie w pracy 

z dziećmi w wieku do lat 3 lub odbyła 

280-godzinne szkolenie, z czego co najmniej 

80 godzin w formie zajęć praktycznych, 

polegających na sprawowaniu 

opieki nad dzieckiem pod kierunkiem 

w pełni wykwalifikowanego opiekuna. 

Szkolenie to powinno być zgodne z programem 

zatwierdzonym przez Ministerstwo 

Pracy i Polityki Społecznej. Lista 

programów szkoleń zatwierdzonych 

przez MPiPS znajduje się na stronie 

http://www.zlobki.mpips.gov.pl. 

Jeśli kandydat do pracy ma 2-letnie doświadczenie 

w pracy z dziećmi do lat 3 

oraz średnie wykształcenie, ale nie pracował 

z dziećmi w tym wieku przez okres 

co najmniej 6 miesięcy bezpośrednio 

przed podjęciem zatrudnienia jako opiekun, 

zobowiązany jest w ciągu 6 miesięcy 

od rozpoczęcia pracy na stanowisku 

opiekuna odbyć 80-godzinne szkolenie 

Ustawa dopuszcza 

też zatrudnianie 

w klubach dziecięcych 

wolontariuszy. 

Ale w przypadku, 

gdy osoba taka 

nie posiada 

kwalifikacji do bycia 

opiekunem, musi 

odby 40-godzinne 

szkolenie. 

w celu uaktualnienia i uzupełnienia wiedzy 

oraz umiejętności. 

KWALIFIKACJE DYREKTORA 

Aby zostać dyrektorem żłobka należy 

posiadać wykształcenie wyższe i co najmniej 

3-letnie doświadczenie w pracy 

z dziećmi albo wykształcenie co najmniej 

średnie oraz 5 lat doświadczenia 

w pracy z dziećmi. 

By zostać kierownikiem klubu 

dziecięcego, wystarczy mieć wykształcenie 

średnie i ukończone 

280-godzinne szkolenie. Kurs nie 

jest potrzebny osobie, która ma co 

najmniej 2-letnie doświadczenie 

w pracy z dziećmi do lat 3. 

Dodatkowe wymaganie dotyczy 

osób, które mają objąć stanowisko 

dyrektora zespołu klubów dziecięcych, 

bowiem dodatkowo muszą one legitymować 

się co najmniej rocznym doświadczeniem 

w prowadzeniu klubu. 

WYMAGANIA DODATKOWE 

Wszystkie osoby sprawujące opiekę 

na dziećmi (w tym opiekunowie, wolontariusze 

i dyrekcja) muszą także: 

• dawać rękojmię należytego sprawowania 

opieki nad dziećmi, 

• nie być (przy czym chodzi również 

o zdarzenia przeszłe) pozbawionym 

władzy rodzicielskiej ani ograniczonym, 

ani zawieszonym w jej wykonywaniu, 

• wypełniać obowiązek alimentacyjny, 

w przypadku gdy taki obowiązek 

został nałożony na podstawie tytułu 

wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego 

przez sąd, 

• nie być skazanym prawomocnym wyrokiem 

za przestępstwo umyślne. 

Ponadto zarówno opiekun w żłobku lub 

klubie dziecięcym, jak i wolontariusz 

są obowiązani, na podstawie 

ustawy o opiece nad dziećmi 

w wieku do lat 3, do poddania 

się obowiązkowym 

badaniom sanitarno- 

-epidemiologicznym 

zgodnie z ustawą z dnia 

5 grudnia 2008 r. 

o zapobieganiu oraz 

zwalczaniu zakażeń 

i chorób zakaźnych 

u ludzi (Dz. U. 

Nr 234, poz. 

1570, 2009 r. 

Nr 76, poz. 

641 oraz 

z 2010 r. Nr 

107, poz. 

679 i Nr 

257, poz. 

723). 

mój 

mój 

20 21

Zarządzanie KSIĘGOWOŚĆ I FINANSE 

KSIĘGOWOŚĆ I FINANSE Zarządzanie 

Anna Gierak 

Pieniądze 

na chorego 

malca 

Przyjęcie do przedszkola dziecka z autyzmem 

czy Zespołem Aspergera oznacza konieczność 

zatrudnienia terapeutów i specjalistów, którzy będą 

pomagali w prowadzeniu jego edukacji. Na takie 

zajęcia każda placówka, także niepubliczna, otrzymuje 

od samorządu fundusze. 

© cromary - Fotolia.com 

Dzieci niepełnosprawne (z orzeczeniem 

np. upośledzenia umysłowego, 

niedosłyszące, a także 

cierpiące na autyzm lub Zespół Aspergera) 

otrzymują od państwa dodatkowe 

wsparcie finansowe. To tzw. subwencje 

oświatowe, czyli pomoc przekazywana 

przez państwo samorządom. Pieniądze te 

powinny być przeznaczone na edukację, 

w przypadku dzieci niepełnosprawnych 

głównie na terapię czy dodatkowe zajęcia. 

Na maluchy z niepełnosprawnością chodzace 

do przedszkola samorządy otrzymują 

fundusze tak samo, jak na dzieci szkolne 

i przydzielane im są one bez względu 

na to, czy uczęszczają do placówki publicznej, 

czy niepublicznej. 

WYSOKOŚĆ SUBWENCJI 

Kwota subwencji ustalana jest odgórnie 

na każdy rok: stała stawka mnożona jest 

przez wskaźnik odpowiadający rodzajowi 

niepełnosprawności. Dla przykładu, 

na cały rok 2015 każde dziecko z orzeczeniem 

autyzmu otrzymało ponad 50 tys. zł. 

– Dla poszczególnych niepełnosprawności 

stawki są różne – tłumaczy Aleksandra 

Braun, Rzecznik Uczniów Niepełnosprawnych 

z projektu „Wszystko jasne”. 

– Na każde dziecko niepełnosprawne 

w systemie oświaty, tak jak i na zdrowe, 

naliczana jest składka podstawowa i dodatkowe 

środki, których wysokość wynika 

z pomnożenia stawki podstawowej 

przez tzw. wagę subwencyjną. Na dzieci 

z autyzmem i Zespołem Aspergera, jaki 

i na dzieci z niepełnosprawnością sprzężoną, 

waga subwencyjna jest najwyższa 

i wynosi 9,5. Ale i potrzeby takich dzieci 

są wyjątkowo duże. 

Każde przedszkole, 

do którego uczęszcza 

niepełnosprawne 

dziecko musi znaleź 

terapeutów, którzy 

będą prowadzili 

zajęcia określone 

w orzeczeniu 

o niepełnosprawności . 

Niestety, subwencje przydzielane są 

samorządom, a nie konkretnym przedszkolom 

czy zainteresowanym. W szkolnictwie 

publicznym rodzi to czasem 

problemy, bo gminy czy powiaty często 

wykorzystują fundusze nie na edukację 

chorego dziecka, ale na inne cele. Nieco 

inaczej jest w placówkach niepublicznych, 

które otrzymują pieniądze od jednostki 

samorządu, na terenie której działają, 

i przed którym muszą rozliczyć się 

z otrzymanych dotacji. 

– Zgodnie z artykułem 90 ustawy o systemie 

oświaty (Dz.U. 1991 nr 95 poz. 425), 

przedszkole niepubliczne powinno od samorządu 

otrzymać na każde dziecko niepełnosprawne 

dotację w wysokości 100% 

subwencji, którą otrzymuje na nie samorząd 

od państwa – wyjaśnia Rzecznik. 

PRZEZNACZENIE POMOCY 

Przyjęcie do niepublicznego przedszkola 

dziecka z autyzmem lub Zespołem 

Aspergera oznacza otrzymanie wspomnianych 

dotacji. Obowiązkiem dyrekcji 

placówki jest organizacja kształcenia specjalnego. 

Zgodnie z rozporządzeniem, 

Ministra Edukacji Narodowej z dnia 

17 listopada 2010 r. w sprawie warunków 

organizowania kształcenia, wychowania 

i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych 

oraz niedostosowanych 

społecznie w przedszkolach, szkołach 

i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych 

z późniejszymi zmianami (Dz. 

U. 2014 nr 0 poz. 414), placówka ma obowiązek 

realizacji zapisów z orzeczenia 

oraz obowiązek zapewnienia odpowiednich 

warunków do nauki, uwzględniających 

indywidualne potrzeby rozwojowe 

i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne 

uczniów niepełnosprawnych. 

Każde przedszkole, do którego uczęszcza 

dziecko z autyzmem lub Zespołem 

Aspergera jest więc zobowiązane do 

znalezienia takich terapeutów i specjalistów, 

którzy będą mogli prowadzić zajęcia 

określone w orzeczeniu o niepełnosprawności 

danego dziecka. Specjaliści 

ci będą opłacani z pieniędzy pochodzących 

z subwencji. 

– Dotacja na dziecko niepełnosprawne 

jest częścią całej dotacji, jaką otrzymuje 

przedszkole niepubliczne i może być wydatkowana 

zgodnie z zapisami artykułu 

90 ustawy o systemie oświaty, z tym, że 

dodatkowe środki na dziecko niepełnosprawne 

powinny być wydatkowane 

przede wszystkim na realizację jego specjalnych 

potrzeb edukacyjnych – mówi 

Aleksandra Braun. – W szczególności 

chodzi tu o realizację zaleceń wynikających 

z orzeczenia o potrzebie kształcenia 

specjalnego i o zapewnienie opieki specjalistów 

czy nauczyciela wspomagającego, 

jeśli jest taka potrzeba. To są po 

prostu obowiązki placówki, do której 

dziecko uczęszcza wobec każdego malca 

z orzeczeniem o konieczności kształcenia 

specjalnego. 


mój 

mój 

22 23


KSIĘGOWOŚĆ I FINANSE Zarządzanie 

Anna Gierak 

Żeby kózka 

nie skakała 

„Wypadki chodzą po ludziach” – to powiedzenie niestety się sprawdza, dlatego 

właściciele żłobków i przedszkoli nie powinni zapominać o ubezpieczeniu 

dzieci i pracowników od następstw takich sytuacji. 

które oferuje wysokie świadczenie. Łączy się to oczywiście 

z wyborem odpowiednio wysokiej sumy ubezpieczenia. 

W przypadku śmierci lub 100-procentowego uszczerbku 

na zdrowiu, wypłacana jest cała suma ubezpieczenia. 

W przypadku częściowego uszczerbku – określony procent 

wynikający z warunków umowy. 

NIE TRZEBA, ALE WARTO 

Wbrew obiegowej opinii wykupienie takiej polisy w przedszkolu 

lub żłobku nie jest obowiązkowe, warto jednak zaoferować 

je rodzicom. Małe dzieci łatwiej ulegają wypadkom, 

dlatego dla własnego spokoju i ich bezpieczeństwa lepiej 

wykupić ubezpieczenie NNW. Warto też dodać, że ubezpieczenia 

NNW kumulują się, czyli w przypadku, gdy dziecko 

posiada już jedną polisę i teraz zostanie wykupiona mu druga, 

to w razie wypadku otrzyma ono dwa świadczenia. 

Należy również zaznaczyć, że rodzice mają prawo wyboru firmy 

ubezpieczeniowej, jednak prawdopodobnie ta proponowana 

przez placówkę, ze względu na liczbę ubezpieczanych 

dzieci, będzie ofertą korzystniejszą. 

REKLAMA 

dzieci2_88x244-print.pdf 1 02/06/15 09:31 

Każdy agent ubezpieczający placówkę opiekuńczą dla 

dzieci powinien przedstawić w ramach swojej oferty 

przynajmniej trzy rodzaje polis: ubezpieczenie 

budynku, polisę NNW oraz OC. O tej pierwszej pisaliśmy 

w zeszłym numerze naszego magazynu (www.mzmp.pl). 

Dziś – więcej o ubezpieczeniu dzieci i pracowników od następstw 

nieszczęśliwych wypadków, czyli o tzw. ubezpieczeniu 

szkolnym. 

POLISA SZKOLNA 

Ubezpieczenie NNW to ogólna polisa, z której może skorzystać 

każdy z nas. Firmy ubezpieczeniowe mają jednak specjalną 

jej wersję, skierowaną do dzieci, młodzieży oraz personelu 

szkół i innych jednostek oświatowych, czyli przedszkoli, żłobków 

czy klubów malucha. To tzw. ubezpieczenie szkolne. 

Szkolne ubezpieczenie NNW to polisa zapewniające wypłatę 

świadczeń oraz realną pomoc w przypadku wypadków, podczas 

których dziecko zostało poszkodowane. Dotyczy to zdarzeń, 

które miały miejsce nie tylko podczas pobytu malucha 

w placówce, także w czasie drogi do niej czy podczas wycieczek, 

uprawiania sportu w ramach zajęć lub rekreacyjnie, ale 

i o każdej innej porze. 

Przedmiotem szkolnego ubezpieczenia dzieci są następstwa 

nieszczęśliwych wypadków polegające na uszkodzeniu ciała, 

trwałym uszczerbku na zdrowiu lub śmierci ubezpieczonego. 

Chodzi więc tu np. o złamania kości, urazy, oparzenia 

czy wstrząśnienie mózgu itd. Decydując się na ubezpieczenie 

warto przyjrzeć się warunkom umowy i wybrać takie, 


NIE TYLKO DLA MAŁYCH 

Ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków 

może obejmować również pracowników, zatrudnionych 

C 

w placówce – żłobku, przedszkolu czy klubie malucha. Zasady 

są te same, co w przypadku polisy dla najmłodszych, tzn. 

M 

ubezpieczenie obejmuje zdarzenia, jakie mogą się wydarzyć Y 

podczas nauki lub wykonywania pracy określonej w umowie 

CM 

ubezpieczenia oraz w drodze z domu do i z pracy, jak również 

MY 

w życiu prywatnym. I podobnie jak w tamtym przypadku, 

CY 

dotyczy następstw nieszczęśliwych wypadków polegających 

na uszkodzeniu ciała, trwałym uszczerbku na zdrowiu lub CMY 

śmierci ubezpieczonego. Wiele firm oferuje jednak rozszerzenie 

świadczeń o te skierowane wybitnie dla dorosłych, np. na- 

K 

stępstwa zawału serca lub udaru mózgu, a także o inne: zwrot 

kosztów leczenia, rehabilitacji, naprawy lub nabycia środków 

specjalnych, przekwalifikowania zawodowego inwalidy czy 

operacji plastycznych. 

O wyborze ubezpieczyciela oraz 

o warunkach umowy decyduje 

zazwyczaj właściciel placówki 

w porozumieniu z rodzicami . 

Decydując się na ubezpieczenie 

grupowe dla kilkunastu lub 

kilkudziesięciu osób, może 

zawsze liczy na upust ze strony 

agencji , a niekiedy także na 

bezpłatną pulę ubezpieczeń 

dla dzieci z rodzin o niższym 

statusie majątkowym. Wysokoś 

składki może zależe również 

od długości współpracy 

z daną firmą ubezpieczeniową. 

mój 

mój 

24 25


NADTYTUŁ Dział 

Maria Piekart 

Kto tu sprząta? 

Firma sprzątająca, czy własne sprzątaczki? Oto pytanie, które zadaje sobie wielu 

właścicieli żłobków i przedszkoli. Sprawdziliśmy, które rozwiązanie jest lepsze. 

Placówka dla dzieci, jak każda 

instytucja, musi zatrudniać osoby 

odpowiedzialne za czystość. 

W państwowych żłobkach i przedszkolach 

są to zazwyczaj osoby na etacie, 

które w ciągu 8 godzin pracy zajmują się 

sprzątaniem sal, pomieszczeń gospodarczych 

i sanitarnych. Prywatne placówki 

mają wybór – mogą przyjąć do pracy 

sprzątaczki lub wynająć firmy sprzątające, 

które w dzisiejszych czasach oferują 

szeroki wachlarz usług – od sprzątania, 

przez mycie okien, po grabienie liści 

w ogrodzie. 

– Nasza firma sprząta przedszkola i żłobki 

na terenie Lublina. Po podpisaniu umowy 

tworzymy z dyrekcją plan higieny, 

w którym określamy, w jakich godzinach 

będziemy sprzątać, czy codziennie, czy 

co kilka dni, jak często będziemy świadczyć 

dodatkowe usługi, np. mycie okien 

– mówi Dominik Krupski, właściciel firmy 

La Fresh. – Ustalamy również, jakich 

środków będziemy używać, biorąc pod 

uwagę, np. alergie występujące u dzieci. 

Zazwyczaj wchodzimy do placówki, gdy 

podopiecznych już nie ma. 

Firma bardzo dba nie tylko o zdrowie 

dzieci, ale i o wysoką jakość swoich 

usług. Personel pracuje według określonych 

zasad – szmatki używane do mycia 

poszczególnych powierzchni mają swoje 

kolory, co uniemożliwia pomyłkę (np. 

wyczyszczenie blatów szmatami, którymi 

wcześniej myto podłogę). Środki, 

których używają są ekologiczne i bezpieczne. 

Koszt sprzątania przedszkola 

o średniej powierzchni to od 600-1000 

zł za miesiąc, w zależności od zakresu 

usługi. Podobna firma w Gdańsku, za 

8-godzinny dyżur w przedszkolu przez 

5 dni w tygodniu bierze 2600-2800 zł. 

W Zamościu – 1400 zł za 4-godzinne 

sprzątanie. 

Okazuje się jednak, że mimo atrakcyjnych 

ofert firm sprzątających, właściciele 

prywatnych żłobków i przedszkoli wolą 

mieć własne osoby do sprzątania. Nie 

Przed podpisaniem 

umowy z firmą warto 

opracowa plan 

higieny, w którym 

określimy, w jakich 

godzinach odbywa 

się sprzątanie i jakie 

dodatkowe usługi 

mają by wykonane. 

chodzi o cenę, choć ta też ma znaczenie, 

ale o zakres obowiązków takich pracowników. 

Bardzo często osoby te nie tylko 

są odpowiedzialne za sprzątanie, ale 

również za pomoc w kuchni, rozkładanie 

leżaków przed popołudniowym odpoczynkiem 

dzieci czy pranie ręczników 

i pościeli. 

– Zastanawialiśmy się kiedyś, czy zatrudnić 

firmę do sprzątania, ale zrezygnowaliśmy 

z tego pomysłu – mówi Katarzyna 

Basaj ze żłobka i klubu malucha Figielkowo 

z Zamościa. – Kuszące było to, 

że wynajmując firmę, nie martwisz się, 

czy pracownik przyjdzie do pracy, czy 

nie, bo akurat jest chory – masz zawsze 

posprzątane, ponieważ jest to zagwarantowane 

w umowie. My jednak zdecydowaliśmy 

się zatrudnić osobę, która jest 

odpowiedzialną za czystość w placówce, 

ale jednocześnie, w wolnych chwilach, 

pomaga nam przy dzieciach: roznosi posiłki, 

pomaga maluchom iść do toalety, 

czy ubrać się na spacer. To sprawdzone 

osoby i jesteśmy zadowoleni z takiego 

rozwiązania. 


C 

M 

Y 

CM 

MY 

CY 

CMY 

K 

26 

mój

Nasi podopieczni ŻYWIENIE 

ŻYWIENIE Nasi podopieczni 

Anna Gierak 


Czytaj etykiety, 

sprawdzaj skład 

Robienie zakupów dla przedszkola czy do domowej lodówki właściwie nie powinno się 

wiele różnić. Kupujemy oczywiście więcej produktów, bo przy stole w naszej placówce 

zasiadają do obiadu nie 3-4 osoby, ale 20 i więcej. Ale równie uważnie przyglądamy się 

temu, co wybieramy i z czym idziemy do kasy. 

Ostatnio popularny w przemyśle 

spożywczym stał się zwrot „czysta 

etykieta”. Jej posiadaniem 

chwalą się firmy, które w swoich produktach 

nie mają zbędnych dodatków, tzw. 

„chemii” (barwników, konserwantów, 

polepszaczy) i które stawiają na naturalne 

składniki i informują o tym na opakowaniach 

swoich towarów. Co z tego, 

skoro badania pokazują, że tylko 22 proc. 

Polaków czyta etykiety produktów przed 

ich kupieniem. Wato odwrócić ten trend, 

zwłaszcza, gdy odpowiadamy za kupowanie 

jedzenia dla małych dzieci. Od 

jego jakości zależy przecież ich zdrowie. 

Dlatego osoby odpowiedzialne w placówce 

za robienie zakupów, powinny 

przestrzegać kilku zasad. 

ŚRODKI SPECJALNE 

Najbezpieczniejsze dla małych dzieci 

są przeznaczone dla nich tzw. środki 

spożywcze specjalnego przeznaczenia 

żywieniowego. Taka informacja na produkcie 

oznacza, że spełnia on restrykcyjne 

wymogi żywności dla dzieci do 3. 

roku życia, tzn. zawiera odpowiednią 

do ich rozwoju ilość składników mineralnych 

i witamin czy odpowiednią ilość 

kalorii. Dodatkowo surowce, które są 

wykorzystywane do ich produkcji, podlegają 

dużo bardziej rygorystycznym 

wymaganiom jakościowym niż żywność 

konwencjonalna – zgodnie z prawem 

mogą zawierać dużo mniej szkodliwych 

dla zdrowia zanieczyszczeń (metali ciężkich, 

toksyn pleśniowych, pestycydów 

itd.), dlatego są bezpieczne dla dzieci. 

Produkty dla niemowląt i małych dzieci 

są specjalnie oznakowane i mają zawsze 

podany wiek dziecka, dla którego są 

przeznaczone. Dlatego kupując do żłobka 

lub przedszkola kaszki, przeciery owocowe 

czy zupki, warto zwrócić uwagę na 

to, czy kupujemy zwykłe produkty, czy 

środki spożywcze specjalnego przeznaczenia 

żywieniowego, czyli bezpieczne 

i przebadane. 

POZNAJ SKŁAD 

Wybierając jedzenie, kierujmy się jego 

składem. Na każdym opakowaniu, 

zgodnie z obowiązującym w Polsce 

prawem, od 13 grudnia 2016 r. będzie 

musiał znajdować się spis składników 

oraz wartość odżywcza produktu. Poszczególne 

składniki umieszczone są na 

etykiecie w kolejności od tego, którego 

jest najwięcej. Jeśli więc szukasz produktu 

bogatego w wapń, zwróć uwagę, 

czy składniki będące jego źródłem 

(np. mleko) znajdują się na początku 

listy, czy na jej końcu. Unikaj produktów, 

które na samej górze mają cukier, 

tłuszcze utwardzone i sól – to produkty 

niewskazane dla małych dzieci, oraz takich, 

które mają dużą ilość konserwantów 

i sztucznych dodatków. Chodzi tu 

o słynne E, choć warto wiedzieć, że nie 

wszystkie składniki oznaczone tą literą są 

niezdrowymi substancjami chemicznymi. 

W ten sposób określane są również antyoksydanty, 

czyli np. witamina C, oznaczana 

symbolem E 300 czy witamina E 

(E 306), kwas mlekowy naturalnie 

produkowany w żywności poddanej 

fermentacji, np. w kiszonej kapuście 

(E 270) czy występująca w owocach pektyna 

( E 440). Ale już konserwantów 

E 220-E 228 (dwutlenek siarki i siarczany) 

i E211 (benzoesan sodu), barwników, 

np. E 123 (amarant), E 102 (tartrazyna), 

E 104 (żółcień chinolinowa), 

E 129 (czerwień Allura) czy emulgatorów 

(grupa E 400) – lepiej unikać, 

bo są szkodliwe dla zdrowia zwłaszcza 

dzieci: mogą powodować nadpobudliwość 

i problemy ze skupieniem uwagi. 

NIE ZA SŁODKO 

Cukier oraz syrop glukozowo-fruktozowy 

to częsty składnik jogurtów, soków, 

herbatek i innych gotowych przekąsek. 

Lepiej unikać takich produktów, bo są 

one bardzo słodkie: to tzw. puste kalorie. 

Takie same produkty można robić 

WAŻNE: 

Wartość odżywcza 

i energetyczna podawana 

jest zwykle w przeliczeniu 

na 100 g produktu, 

dlatego zwróć na to uwagę 

wybierając produkt 

– sprawdź, ile waży i przelicz 

kalorie lub ilość składników 

mineralnych. 

własnoręcznie w placówce – kisiele, soki, 

serki owocowe to przekąski, które warto 

podawać dzieciom ze względu na witaminy 

i minerały, ale również dlatego, że 

wykonując je samodzielnie, możemy kontrolować 

ilość dodawanego cukru. 

ZALECANE I NIEWSKAZANE 

Czytanie etykiet to podstawowa zdolność, 

kolejna – to umiejętność wybierania 

produktów dobrej jakości. Każda 

placówka powinna mieć swojego 

Podejmując decyzję 

o zakupie produktu, 

kieruj się zasadą 

„im krótsza lista 

składników, tym 

lepiej ”, co oznacza, 

że produkt jest mniej 

przetworzony. 

sprawdzonego dostawcę np. warzyw 

i owoców z ekologicznych upraw. Podobnie 

jest z mięsem, które powinno 

być dostarczane przez zaufaną firmę. 

Nie wolno kupować małym dzieciom 

produktów mięsnych, w składzie których 

znajduje się MOM, czyli mięso 

oddzielane mechanicznie. To np. popularne 

parówki, które są bardzo tłuste, 

mają więcej cholesterolu, a za to mniej 

cennego białka. Wędliny dla najmłodszych 

powinny zawierać minimum 

80 proc. mięsa i jak najmniej konserwantów, 

barwników oraz wody, a także soi 

i białka mlecznego, które są alergenami. 

Warto też bacznie przyglądać się żółtym 

serom, które na sklepowych półkach coraz 

częściej są zastępowane produktami 

seropodobnymi. Dobrej jakości ser powinien 

mieć w składzie mleko oraz składniki 

uczestniczące w procesie dojrzewania, 

tj. bakterie i podpuszczkę oraz ewentualnie 

chlorek wapnia i karoten. Tłuszcz roślinny, 

olej palmowy, łój, mleko w proszku, 

białka soi, skrobia, celuloza, guma 

guar czy błonnik na etykiecie wskazuje 

na to, że mamy do czynienia z produktem 

seropodobnym. Wybierając pieczywo na 

kanapki dla przedszkolaków, najlepiej 

kupować ciężki chleb pełnoziarnisty lub 

razowy. Lekkie białe bułki mają dużo 

spulchniaczy i konserwantów – zwłaszcza 

te pakowane w folię. 


mój 

TEKST POWSTAŁ PRZY WSPÓŁPRACY PROGRAMU 

28 29 

mój

Nasi podopieczni ŻYWIENIE 

ŻYWIENIE Nasi podopieczni 


Maria Piekart 

Walczmy 

z otyłością 

u najmłodszych 

Statystyki dotyczące otyłości w Polsce są dramatyczne. Ludzi z nadmiarem tkanki tłuszczowej 

jest coraz więcej. Najgorsze, że tyją także dzieci. Co zrobić, by zatrzymać tę tendencję? 

Ze statystyk WHO wynika, 

że obecnie około 20 proc. dzieci 

w Europie ma nadmierną masę 

ciała, a jedna trzecia z nich to dzieci otyłe. 

Polskie badania pokazują, że coraz 

więcej naszych maluchów do 3. roku 

życia ma nadwagę – ok. 13 proc. Aż 14,5 

proc. – to dzieci otyłe. 

– Otyłość to epidemia XXI wieku, która 

dosięgła również najmłodszych. Ten fakt 

jest bardzo niepokojący. Wśród dzieci 

w wieku szkolnym na otyłość cierpi co 

piąty chłopiec i co siódma dziewczynka 

– tłumaczy rodzicom Konrad Gaca, trener 

i ekspert do spraw żywienia. 

Okazuje się, że problem zbędnych kilogramów 

zaczyna się już we wczesnym 

dzieciństwie i najczęściej jest spowodowany 

złym sposobem odżywiania oraz 

złymi nawykami żywieniowymi. 

Za taką sytuację odpowiedzialni jesteśmy 

oczywiście my, rodzicie i opiekunowie. 

Otyłe dziecko w przyszłości będzie 

otyłym dorosłym. Zdaniem specjalistów 

z IMiD, u „otyłego przedszkolaka prawdopodobieństwo 

zostania otyłym dorosłym 

jest ponad czterokrotnie większe 

niż u jego rówieśników o prawidłowej 

masie ciała”. A to oznacza, że w przyszłości 

będzie on bardziej zagrożony chorobami 

układu krążenia, nadciśnieniem, 

nowotworami, cukrzycą typu 2, prawdopodobnie 

będzie miał problemy psychospołeczne, 

związane np. z brakiem akceptacji 

swojego wyglądu i może krócej żyć. 

DOBRE NAWYKI OD MAŁEGO 

– Nawyki żywieniowe i te związane z aktywnością 

fizyczną nabywane są przede 

wszystkim w dzieciństwie. Dlatego tak 

ważnym jest, by o zdrowie dbać od najmłodszych 

lat. Jednak współczesność 

funduje mnóstwo pokus – postępujący 

rozwój urbanizacji, przemysłu i postęp 

techniczny na świecie stwarzają warunki 

sprzyjające otyłości – mówi Konrad Gaca. 

Rolą rodziców i opiekunów, czyli także 

nas, pracowników placówek dla dzieci, 

jest wpojenie maluchom zdrowych nawyków 

żywieniowych. Jedzenie śniadania, 

najważniejszego posiłku dnia, który budzi 

nasz metabolizm, spożywanie dużej ilości 

warzyw i owoców, picie wody mineralnej 

zamiast słodkich napojów – to tylko część 

zwyczajów, do których możemy przyzwyczajać 

już kilkumiesięczne dziecko. Ważna 

jest też nasza konsekwencja: puste 

kalorie, czyli słodycze, słone przekąski, 

słodkie napoje gazowane powinny zniknąć 

z diety kilkulatka. A oglądanie bajek 

w telewizorze powinno zostać zastąpione 

ruchem na świeżym powietrzu. 

ZADANIA PLACÓWEK 

Placówka opiekuńcza powinna dbać o to, 

co jedzą dzieci. Dieta malucha musi być 

wartościowa, dobrze zbilansowana i różnorodna. 

Dlatego tworząc jadłospis dla 

podopiecznych żłobków i przedszkoli powinniśmy korzystać 

z zaleceń dietetyków, którzy jasno określą rodzaj produktów, 

przeznaczonych dla dzieci, jak i ilość kalorii, które powinien 

spożywać malec w określonym wieku. Jeśli nie korzystamy 

z firmy cateringowej, zatrudniającej konsultanta od spraw 

żywienia lub sami nie współpracujemy z żadnym dietetykiem, 

powinniśmy skorzystać z wytycznych stworzonych 

przez specjalistów. 

Prawdziwą biblią może stać się dla nas najnowsza publikacja 

Instytutu Matki i Dziecka, autorstwa Haliny Weker 

i Marty Barańskiej „Żywienie niemowląt i małych dzieci. 

Zasady postępowania z żywieniu zbiorowym”. Można 

z niej dowiedzieć się, jaką ilość posiłków powinno spożywać 

półroczne czy roczne dziecko i ile kalorii powinno 

zawierać śniadanie czy podwieczorek przedszkolaka. 

Publikacja dostępna jest w formie książki, ale również 

w formie elektronicznej do pobrania ze strony Instytutu: 

www.imid.med.pl, zakładka „Do pobrania”. 

Naszą rolą jest też edukowanie rodziców w kwestii walki 

z otyłością, np. wskazywanie właściwej ilości zjadanych 

przez malca posiłków. Badania prowadzone m.in. przez 

warszawski IMiD i Fundację Nutricia pokazały na przykład, 

że rodzice przekarmiają swoje dzieci. Dziecko przebywające 

w żłobku lub przedszkolu dostaje tam 75 proc. 

dziennego zapotrzebowania na jedzenie – je śniadanie 

i obiad oraz – zazwyczaj – drugie śniadanie i podwieczorek. 

Oznacza to, że po przyjściu do domu powinno dostać 

już tylko kolację. Tymczasem 50 proc. badanych rodziców 

przyznaje, że po powrocie ze żłobka czy przedszkola daje 

dziecku drugi obiad, 41 proc – serwuje kolejny podwieczorek, 

a pod wieczór, oczywiście, kolację. Zbyt duża dzienna 

liczba posiłków może być w tym wieku źródłem otyłości 

i sprawia, że opracowana przez przedszkolnych specjalistów 

dieta, zostaje pozbawiona sensu. 

DOBRA WSPÓŁPRACA 

Zawyżona ilość posiłków oraz nieprawidłowa dieta dzieci 

to problem, który warto poruszyć na zebraniu z rodzicami. 

Powołując się na statystyki, trzeba uświadomić im zagrożenia 

wynikające ze złego sposobu odżywania dzieci. 

Dobrze też wyjść rodzicom naprzeciw wprowadzając 

zwyczaj wieszania jadłospisu przy wejściu do placówki, na 

którym można podać np. liczbę kalorii, jaką zawiera każdy 

posiłek. Warto też wypisać godziny posiłków, by uzmysłowić 

osobom odbierającym dziecko, że malec jadł podwieczorek 

np. pół godziny temu i nie musi jeszcze w szatni 

dostać od mamy słodkiej drożdżówki. Jeśli istnieje taka 

możliwość przed jednym z zebrań postarajmy się zorganizować 

wykład poprowadzony przez dietetyka, który opowie 

rodzicom o prawidłowym żywieniu kilkulatka i wskaże 

najważniejsze błędy dietetyczne. 

Okazją do stworzenia takich warsztatów, może być współpraca 

z edukatorami Fundacji Nutricia, którzy już niedługo 

rozpoczną szkolenia z zakresu prawidłowego odżywiania 

dzieci w placówkach zbiorowego żywienia w całej Polsce. 

O tym, jak zakwalifikować się do programu darmowych 

szkoleń, napiszemy w następnym numerze. 

Porozmawiaj o tym z rodzicami 

KONRAD GACA, 

Prezes Stowarzyszenia 

Zapobiegania Otyłości 

„Fatkillers”, specjalista 

żywieniowy i trener 

klasy Master 

Otyłość to alarmujący problem 

zdrowotny, dotykający wciąż 

znacznej liczby dzieci i młodzieży. 

Co gorsza, nadmiar kilogramów często 

wywołuje u rodziców stwierdzenie 

„pulchne dziecko to dziecko zdrowe”. 

Nic bardziej mylnego! Otyłe dziecko 

to przyszły otyły dorosły. A nawet 

powiem więcej – otyłe dziecko 

to dziecko chore, zagrożone 

poważnymi powikłaniami 

zdrowotnymi, wymagające pomocy 

i wsparcia. Otyłość wśród dzieci 

jest niepokojąca, zatem apeluję 

do wszystkich rodziców, 

by obserwowali swoje pociechy i wprowadzali zdrowe nawyki 

– nie ingerowali w zwolnienia z wychowania fizycznego jeśli 

nie wymaga tego sytuacja, przygotowywali posiłki do szkoły, 

nie wypuszczali dzieci bez pełnowartościowego śniadania oraz 

zadbali o ich kondycję fizyczną poza zajęciami szkolnymi. 

REKLAMA 

mój 

mój 

30 31

Nasi podopieczni ZDROWIE 

ZDROWIE Nasi podopieczni 


Pierwsza pomoc 

Apteczka musi znajdować się w każdym przedszkolu. Konieczność jej posiadania wynika 

z prawa, dlatego warto sprawdzić, jak powinna wyglądać. 

Zgodnie z § 20 rozporządzenia 

Ministra Edukacji Narodowej 

z dnia 31 grudnia 2002 r. (Dz. 

U. Nr 6, poz. 69 z 2003 r.) w sprawie 

bezpieczeństwa i higieny w publicznych 

i niepublicznych szkołach i placówkach, 

każde przedszkole i żłobek 

musi posiadać apteczkę pierwszej pomocy 

przedlekarskiej. Należy ją przechowywać 

w pomieszczeniach ogólnodostępnych, 

a więc w salach, pokoju 

nauczycielskim czy kuchni. 

CO W APTECZCE? 

Niestety, przywoływany akt prawny nie 

dostarcza informacji na temat zawartości 

apteczki. W tekście pojawia się jedynie 

stwierdzenie, że apteczka powinna 

być zaopatrzona w środki do udzielania 

pierwszej pomocy. Z pewnością nie 

może zawierać żadnych leków, w tym 

również środków przeciwbólowych. 

Poza koniecznością podawania przez 

przeszkolonego nauczyciela lub pielęgniarkę 

leków uczniom przewlekle 

chorym (można to robić wyłącznie 

na zlecenia lekarza, w ściśle określonych 

warunkach), podopiecznym w placówce 

nie można podawać żadnych środków 

farmakologicznych. Nie wiadomo bowiem, 

czy w sytuacji zażycia na przykład 

popularnego środka przeciwbólowego, 

nie dojdzie do uczulenia lub innej niepożądanej 

reakcji organizmu. W apteczce 

nie może być również płynów dezynfekujących, 

choćby wody utlenionej 

(dopuszcza się jedynie delikatne środki 

odkażające typu Octenisept). Co zatem 

powinna zawierać? Z pewnością różnej 

szerokości bandaże dziane (opaski 

dziane), bandaże elastyczne (opaski elastyczne), 

chustę trójkątną bawełnianą 

i chustę trójkątną włókninową, kompresy 

jałowe, sterylną gazę opatrunkową, koc 

ratunkowy termoizolacyjny (folia NRC), 

opatrunki jałowe, rękawiczki lateksowe, 

maseczkę do sztucznego oddychania 

usta-usta, poloplast, gazę opatrunkową, 

nożyczki o zaokrąglonych końcach. 

Wyposażenie apteczki (ilość zawartych 

w niej produktów) powinno być dostoso- 

wane do liczby podopiecznych i rodzaju 

opieki (np. sala przedszkolna, wycieczka 

poza teren przedszkola). 

GDZIE PRZECHOWYWAĆ 

APTECZKĘ? 

W miejscu łatwo dostępnym. Apteczka 

powinna być oznakowana i widoczna 

dla osób przebywających w danym pomieszczeniu. 

Należy mieć świadomość, 

że umieszczanie apteczek w miejscach 

niewłaściwych potęguje ryzyko nie udzielenia 

poszkodowanej osobie pierwszej 

pomocy. Do bieżącej obsługi apteczek 

w żłobku czy przedszkolu należy wyznaczyć 

jedną osobę, która będzie odpowiedzialna 

za jej prawidłowe wyposażenie, 

przechowywanie, a także systematyczne 

sprawdzanie terminów ważności znajdujących 

się w niej produktów. 

OSOBA ODPOWIEDZIALNA 

Dyrektor przedszkola powinien 

wyznaczyć osobę odpowiedzialną 

w placówce 

za pierwszą pomoc 

(może być to ta sama osoba, która odpowiada 

za stan apteczki). Kartkę z jej 

danymi (imię, nazwisko, nr telefonu 

służbowego) można wywiesić w widocznym 

miejscu w przedszkolu. Ze 

względów organizacyjnych warto pomyśleć 

o wyznaczeniu dwóch pracowników, 

najlepiej pracujących w różnych 

przedziałach czasowych. Dzięki takiej 

organizacji w placówce zawsze będzie 

ktoś, kto dopilnuje, by w nagłym 

wypadku pomoc przebiegała zgodnie 

z procedurami postępowania (powinny 

być znane pracownikom przedszkola 

czy żłobka). Optymalnym rozwiązaniem 

jest rzetelne przygotowanie 

wszystkich osób pracujących w przedszkolu 

do udzielania pierwszej pomocy 

przedmedycznej. Szkolenia takie warto 

powtarzać cyklicznie. 

Zgodnie z zalecenia 

mi (np. PCK) 

w apteczce należy 

umieści instrukcję 

udzielania pierwszej 

pomocy w nagłych 

wypadkach oraz 

numery alarmowe: 

112, 999, 998, 997. 

Warto mie zapisany 

adres i telefon 

najbliższego szpitala, 

szpitalnego oddziału 

ratunkowego, 

przychodni 

lekarskiej. 


WAŻNE: 

Apteczka nie może 

zawierać żadnych leków, 

w tym również środków 

przeciwbólowych. 

Nie może być w niej 

również płynów 

dezynfekujących, choćby 

wody utlenionej. 


mój 

mój 

32 33

Nasi podopieczni ZDROWIE 

ZDROWIE Nasi podopieczni 

Anna Gierak 

Zaraźliwa 

wiatrówka 

Choroby zakaźne w żłobku lub przedszkolu, 

to rzeczywistość, której nie da się uniknąć. Jak postępować, 

gdy w naszej placówce zagości ospa wietrzna? 

Niektórzy rodzice chcą, by ich 

dziecko zachorowało na ospę 

jak najwcześniej i miało ją 

„z głowy”, inni robią wszystko, by malec 

uniknął swędzących krostek, dlatego 

złoszczą się, gdy w żłobku lub 

przedszkolu maluchy jeden po drugim 

zapadają na wiatrówkę. Czy epidemii 

ospy wietrznej w placówce w ogóle 

da się uniknąć? 

WIRUS LATA Z WIATREM 

Niestety, ospa wietrzna to jedna z najbardziej 

zaraźliwych chorób zakaźnych 

wieku dziecięcego. Jej wirus przenosi się 

z ruchem powietrza nawet na odległość 

kilkudziesięciu metrów, dlatego „złapanie” 

go jest tak proste. Na dodatek, 

osoba zakażona zaraża wirusem zanim 

pojawią się u niej charakterystyczne objawy 

(czerwone pęcherzyki wypełnione 

płynem), czyli zanim dowie się, że jest 

Jako właściciele 

placówek dla 

najmłodszych 

dzieci , powinniśmy 

informowa 

rodziców 

o możliwości 

bezpłatnych 

szczepień przeciwko 

ospie wietrznej. 

chora. Dlatego tak trudno uchronić się 

przed ospą – nie wiemy, że stykamy się 

z kimś chorym; sam chory, nie wie, że zaraża 

innych. 

ZGŁASZAĆ CZY NIE? 

Zgodnie z panującym w Polsce prawem 

(Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. 

o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń 

i chorób zakaźnych u ludzi, art. 

27), każdy przypadek choroby zakaźnej, 

czyli także ospy wietrznej, powinien 

zostać zgłoszony do stacji sanitarno- 

-epidemiologicznej. Obowiązek taki 

ma lekarz, rozporządzenie nie mówi nic 

o dyrektorach placówek opiekuńczych. 

Jednak w myśl ustawy o systemie oświaty, 

Karty Nauczyciela czy rozporządzenia 

MEN w sprawie bezpieczeństwa 

i higieny w publicznych i niepublicznych 

szkołach i placówkach, dyrektorzy 

przedszkoli powinni informować sanepid 

o zagrożeniu epidemiologicznym. 

WAŻNE DLA RODZICÓW 

Informacja o panującej w żłobku, przedszkolu 

czy klubie malucha chorobie 

zakaźnej, oprócz sanepidu, powinna 

przede wszystkim dotrzeć do rodziców 

naszych podopiecznych. Aby tak się 

stało, najpierw to jednak rodzic pierwszego 

chorującego dziecka musi powiadomić 

placówkę o tym, że jego malec 

zachorował na ospę wietrzną. Aby uniknąć 

epidemii w żłobku czy przedszkolu 

i ochronić przed chorobą pozostałe 

dzieci, wielu dyrektorów w statucie placówki 

umieszcza nawet punkt mówiący 

o takim obowiązku (często też żądają 

zaświadczenia lekarskiego mówiącego, 

że maluch jest już zdrowy i nie zaraża, 

a więc nie stanowi zagrożenia dla kolegów). 

Następnie informacja o pierwszym 

zachorowaniu na ospę powinna 

zostać przekazana – ustnie, na stronie 

internetowej lub na tablicy ogłoszeń 

– innym rodzicom. Ci zaś, według 

własnego uznania, mogą pozostawić 

dziecko w domu, by uchronić je przed 

zakażeniem (co zresztą nie jest gwarancją, 

gdyż malec mógł już się zarazić) lub 

mogą nadal posyłać je na zajęcia, ryzykując 

złapanie wirusa. 

WARTO SIĘ SZCZEPIĆ 

W Polsce w 2013 r. zanotowano 178379 

zachorowań na ospę. To mniej niż 

w ubiegłych latach, mimo to nadal 

dużo. Chociaż wiele osób uważa ospę 

za chorobę niegroźną, to jednak może 

ona powodować powikłania nawet 

u najmłodszych dzieci, które z reguły 

przechodzą ją łagodniej. Choroba 

powoduje poważny spadek odporności, 

dlatego kilkulatki często zapadają 

po niej na infekcje układu oddechowego 

i pokarmowego. Zdarzają się powikłania 

neurologiczne i dermatologiczne, 

np. zakażenia bakteryjne skóry. Rozwiązaniem 

są szczepienia. Od 2012 r. 

bezpłatne szczepienia przeciw ospie 

wietrznej obowiązują w grupie dzieci 

narażonych na zakażenie ze względów 

środowiskowych, a więc m.in. maluchów 

do 3. roku życia, przebywających 

w żłobkach i podobnych do żłobka instytucjach 

opiekuńczych. O potrzebie 

wykonania szczepienia z takich wskazań 

decyduje lekarz. Dla pozostałych 

dzieci szczepienie jest nieobowiązkowe, 

a jedynie zalecane, dlatego koszty szczepienia 

pokrywają rodzice. Uczęszczanie 

do przedszkola nie kwalifikuje bowiem 

malca do obowiązkowego szczepienia 

przeciw ospie wietrznej. 

WAŻNE: 

Okres wylęgania, czyli 

czas, jaki upływa od chwili 

wtargnięcia wirusa ospy 

wietrznej do organizmu, 

do wystąpienia pierwszych 

objawów choroby to 10-21 

dni. Choroba jest zaraźliwa 

na dobę przed pojawieniem 

się pęcherzyków i tak długo, 

aż nie znikną strupki. Objawy 

ospy to pojawienie się na 

całym ciele niewielkich 

pęcherzyków i czerwonych 

grudek, które po kilku 

godzinach wypełniają się 

płynem surowiczym. 



mój 

mój 

34 35

Nasi podopieczni WYCHOWANIE 

WYCHOWANIE Nasi podopieczni 

Magdalena Bodzoń, psycholog 

Bunt 

zmysłów 

Integracja sensoryczna określa 

prawidłową organizację wrażeń 

sensorycznych (bodźców) 

napływających przez receptory. 

Co piąte dziecko ma z tym 

kłopoty. Dlatego zajęcia 

terapeutyczne w przedszkolach 

są coraz popularniejsze i coraz 

bardziej potrzebne. 

Integracja sensoryczna (SI) jest procesem, 

dzięki któremu mózg otrzymując 

informację ze wszystkich systemów 

zmysłowych (wzrok, słuch, równowaga, 

dotyk, czucie ruchu-kinestezja), dokonuje 

ich segregacji, rozpoznania, interpretacji 

i integracji z wcześniejszymi 

doświadczeniami, tak, aby mogły być 

wykorzystane w celowym działaniu. Proces 

integracji sensorycznej zaczyna się od 

pierwszych dni życia płodowego i najintensywniej 

przebiega do końca wieku 

przedszkolnego. Podstawowe znaczenie 

dla rozwoju integracji zmysłowej ma 

funkcjonowanie trzech układów: przedsionkowego, 

proprioceptywnego i dotykowego. 

Układy te współpracują ściśle 

ze sobą oraz innymi układami zmysłowymi. 

Integracja sensoryczna nie tylko 

umożliwia nam odpowiednie zareagowanie 

na odbierane wrażenia sensoryczne 

ale również kieruje naszymi reakcjami 

na otoczenie. 

GDY SWETER DRAPIE, 

A NOGI SIĘ PLĄCZĄ 

U większości dzieci proces integracji 

przebiega w naturalny sposób, podczas 

typowych aktywności dla danego etapu 

rozwoju. Jednak u niektórych maluchów 

proces ten jest zaburzony. I wtedy mogą 

pojawić się problemy w rozwoju, nauce, 

a nawet z zachowaniem. Jak dowodzą 

badania, co piąte dziecko ma kłopoty 

z integracją sensoryczną. Brak współdziałania 

między setkami sygnałów docierających 

do mózgu kilkulatka można 

zauważyć gdy dziecko, np. ma kłopoty 

z powiązaniem tego, co słyszy, z tym, co 

widzi i czego dotyka, widzi, ale nie spostrzega, 

słyszy, ale nie może zapamiętać, 

Żłobek i przedszkole 

to idealne miejsca 

do obserwacji malca 

w trakcie swobodnej 

lub kierowanej 

zabawy. Daje 

też możliwoś 

zrobienia wywiadu 

z rodzicami . 

chodzi, ale obija się o ściany, potyka się 

o próg w drzwiach, nie toleruje zabaw 

związanych z brudzeniem rąk, nie lubi 

lekkiego dotyku – preferuje mocny, nie 

lubi określonych tkanin ubraniowych 

(np. wełna), jest nadwrażliwy na dźwięki, 

podczas zajęć stolikowych często podpiera 

głowę. To tylko niektóre z sygnałów, 

które powinny zwrócić naszą uwagę. 

Prawidłowy rozwój zmysłów, zarówno 

organów zmysłów jak i percepcji sensorycznej, 

stanowi niezbędny warunek 

dobrego samopoczucia dziecka, zachowania 

i uczenia się bez zaburzeń i dysfunkcji. 

TERAPIA PRZEZ ZABAWĘ 

Żłobek czy przedszkole jest idealnym 

miejscem, aby w trakcie swobodnej lub 

kierowanej zabawy obserwować maluchy. 

Daje też możliwość przeprowadzenia 

wnikliwego wywiadu z rodzicami, 

który jest niezbędny do przeprowadzenia 

diagnozy SI. Następnie robione jest 

badanie, przez wykwalifikowanego diagnostę 

i terapeutę SI, które składa się ze 

standaryzowanych testów oraz usystematyzowanej 

obserwacji reakcji dziecka 

na stymulację sensoryczną, obserwację 

postawy, równowagi, koordynacji oraz 

ruchów gałek ocznych. Gdy dokładana 

analiza badania wykaże wystąpienie 

zaburzeń integracji sensorycznej, należy 

podjąć terapię. 

Terapia integracji sensorycznej jest zazwyczaj 

dla dziecka przyjemnością. Otoczenie 

terapeutyczne jest wyposażone 

w różnorodny sprzęt taki jak: zjeżdżalnie, 

platformy do huśtania, liny do wspinania, 

koła do wskakiwania, trapezy 

do huśtania. Jest zabawą i może taką 

wydawać się dorosłym. Ale jest to jednocześnie 

ciężka praca, bo pod kierunkiem 

wykwalifikowanego terapeuty dziecko 

jest w stanie osiągnąć sukces, który 

Potrzebne akcesoria – warto je mieć 

Szczudła, ok. 60 zł 

Ściśnij piłkę, ok. 6 zł 

Piłka z kolcami, 

ok. 100 zł 


Ścieżka 

dotykowa, 

ok. 376 zł 

Sensoryczna piłka 

klepsydra, ok. 29 zł 

Półjeż 

balansowy, 

ok. 29 zł 

mój 

mój 

36 37


PROMOCJA 

prawdopodobnie byłby niemożliwy 

w całkowicie spontanicznej zabawie. 

Tworzenie takiej atmosfery nie służy 

jedynie przyjemności – maluch, który 

jest bardziej zaangażowany w aktywności, 

robi większe i szybsze postępy 

niż dziecko niezaangażowane. Jednak 

początki terapii mogą dla niektórych 

dzieci być trudne i to, co dla większości 

byłoby miłą zabawą, części maluchów 

będzie przychodziło z trudem. W trakcie 

terapii postępy dziecka będą monitorowane 

poprzez wykonywanie różnego 

rodzaju testów, jak również poprzez 

obserwację zmian zachowania. Zwykle 

badania kontrolne wykonywane są co 

3-6 miesięcy. Terapia zwykle trwa od 

roku do 2 lat. Zależy to od stopnia nasilenia 

i rodzaju zaburzeń oraz tempa czynionych 

postępów. 

Ważną rolę w procesie terapii odgrywają 

też rodzice. Dlatego tak istotne jest 

uświadomienie im wielkiej roli integracji 

sensorycznej w rozwoju ich dziecka. 

Warto podpowiedzieć im w jaki sposób 

w codziennych sytuacjach mogą stymulować 

rozwój SI poprzez zwielokrotnianie 

bodźców w życiu malucha lub odwrotnie 

– poprzez ich ograniczanie lub nawet 

eliminację. Najszybsze rezultaty terapii 

może przynieść współpraca terapeuty SI, 

przedszkola/żłobka i rodziny. 

Zabawki przydatne podczas terapii 

Tworzenie 

zabawowej 

atmosfery nie 

służy jedynie 

przyjemności 

– maluch , który 

jest bardziej 

zaangażowany 

w aktywności , 

robi większe 

i szybsze postępy 

niż dziecko 

niezaangażowane. 


Whisbear 

Szumiące misie 

Utuli do snu, ukoi płacz i sprawi, że niemowlę wyciszy się i uspokoi. To zalety misia-przytulanki 

z szumiącym sercem, którego pokochały polskie mamy i ich dzieci. Teraz Whisbear – szumiący 

miś może tulić do snu także maluchy w żłobkach i przedszkolach. Wypróbujcie go, 

a zobaczycie, że stanie się ulubioną zabawką waszych podopiecznych. 

Dlaczego Whisbear? Whisbear – szumiący miś to niezwykła 

zabawka, która została stworzona, aby przywrócić spokojny sen 

niemowlakom. Istnieje aż sześć powodów, dla których każdy 

Whisbear jest wyjątkowy: 

Serce misia Whisbear. Szumiące jak suszarka urządzenie 

dźwiękowe bardzo łatwo się włącza, a gdy dziecko 

już spokojnie śpi, urządzenie wyłączy się samo po 40 minutach. 

Głośność szumu może być regulowana. 

Miś inny niż wszystkie. Whisbear zainspirowany jest dziecięcymi 

rysunkami. Głowa i cztery nogi,czyli Głowomiś, to 

więcej łapek do łapania i gryzienia przez niemowlę. 

Whisbear uczy. Zabawa z nim jest stymulacją sensoryczną 

dla dziecka. Szeleszczące uszka i łapki, długie 

nogi uszyte z kolorowych i kontrastowych tkanin zapewnią 

atrakcję podczas zabawy. 

Półkule sensoryczne, ok. 105 zł 

Złap piłkę, 

ok. 15 zł 

Dmuchane lotto, ok. 110 zł 

Whisbear chwyta nie tylko za serce. W łapkach misia 

Whisbear umieściliśmy magnesy, dzięki którym można zabrać 

go ze sobą wszędzie. Miś bez problemu złapie się za 

rączkę wózka, łóżeczka czy torby z akcesoriami dziecka. 

Whisbear Elegant. Whisbear zapakowany został w miękki 

woreczek. To jego pierwsze schronienie, dzięki któremu 

zawsze jest czysty i elegancki. Woreczek możesz potem wykorzystać 

np. do przechowywania kosmetyków i pieluszek. 

38 

Piłka Koosh, ok. 12 zł 

mój 

Podest równoważny, ok. 299 zł 

Dziękujemy sklepowi Empis za udostępnienie zdjęć (empis.pl) 

Made in Poland. Whisbear w całości został wykonany 

w Polsce. Za projekt odpowiada studentka warszawskiej 

ASP Maria Czapska, a misie szyte są w szwalni na Mazowszu. 

Szumiące urządzenie powstało w fabryce na 

Dolnym Śląsku.



Maria Piekart 

Moda 

na drewno 

Są ekologiczne, bezpieczne i rozwijają wyobraźnię. 

Oto najważniejsze zalety sprawdzonych i naprawdę 

ładnych drewnianych zabawek. 

Klocki, układanki, instrumenty 

i koniki z drewna to ulubione zabawki 

naszych rodziców i dziadków. 

W XX wieku ten szlachetny materiał 

został wyparty przez wszechobecny 

plastik. Na szczęście wraca do łask, 

razem z modą na ekologiczne zabawki. 

W STYLU EKO 

Czyli zdrowe i naturalne. Zabawki wykonane 

z drewna takie właśnie są: nie 

zawierają szkodliwych substancji, które 

mogą znajdować się w plastiku, zwłaszcza, 

jeśli nie są malowane żadną farbą. 

Pachną dzięki temu lasem i prawdziwym 

surowym drzewem. Gdy je wyrzucimy, 

rozłożą się w przyrodzie dużo szybciej 

niż długonogie lalki czy autka na baterie. 

BEZPIECZNE 

Zabawki z drewna nie mają ostrych krawędzi, 

dlatego są polecane nawet dla 

najmłodszych użytkowników. Ponieważ 

mają zazwyczaj proste kształty, nie mają 

zakamarków, w których gromadziłby się 

brud i bakterie. Farby i woski, którymi są 

pokryte, zazwyczaj są nietoksyczne i całkowicie 

bezpieczne. 

KREATYWNE 

Zabawki drewniane są zwykle proste 

i nieskomplikowane. Najpopularniejsze 

to klocki i drewniane układanki. Właśnie 

dlatego, że składają się ze zwykłych 

prostopadłościanów czy sześcianów, są 

polem do działania dziecięcej wyobraźni, 

Kupując zabawki 

drewniane warto 

zwróci uwagę na 

atesty i certyfikaty, 

świadczące 

o tym, że zabawki 

są bezpieczne 

i przystosowane 

dla małych dzieci . 

dopasować klocki, by wrzucić je do skrzyneczki. 

Zabawki z drewna rozwijają też 

zmysły dotyku i wzroku dziecka, dzięki 

nie do końca gładkiej fakturze klocków, 

swojej temperaturze (są ciepłe) i rozmaitym 

barwom. 

SOLIDNE I NA LATA 

Zabawki drewniane nie psują się, bo materiał, 

z którego są wykonane jest trwały 

i solidny. Nie połamią się ani nie uszkodzą, 

gdy spadną na podłogę. Dlatego 

drewniane autko, pociąg z doczepianymi 

wagonikami czy kaczuszka na sznurku 

przetrwają lata i mogą być zabawkami 

przechodzącymi ze starszych dzieci na 

młodsze. Solidność ma znaczenie, gdy 

wybieramy drewniane zabawki do żłobka 

lub przedszkola – nie ma ryzyka, że pod 

koniec roku będą zepsute. 

W STYLU RETRO 

Wiele zabawek drewnianych naśladuje 

wzory sprzed lat. Są zupełnie inne 

od popularnych autek na resorach, nienaturalnie 

wymalowanych lalek czy plastikowych 

rewolwerów. Dlatego mogą 

stanowić dla dzieci prawdziwą atrakcję 

i jako zupełna nowość – zamienić się w tę 

jedyną i ulubioną. Taką zabawką może 

być np. drewniany konik na biegunach, 

ulubiona zabawka dzieci, zarówno tych 

sprzed 100 lat, jak i tych żyjących dzisiaj 

czy drewniane klocki z namalowanym 

abecadłem, które są fantastyczną pomocą 

w poznawaniu pierwszych literek. 

czego nie można powiedzieć o gotowych 

rozwiązaniach. Dużo bardziej kreatywne 

jest przecież tworzenie mieszkania dla lalek 

z klocków niż bawienie się gotowym 

domkiem. Zabawa klockami rozwija również 

sprawność manualną maluszka, czyli 

tzw. motorykę małą: chwytanie, ustawianie 

klocków jeden na drugim itd. Uczy też 

koncentracji i koodrynacji wzrokowo-ruchowej 

– takie zalety ma np. drewniana piramidka, 

czyli krążki układane na patyku 

od największego do najmniejszego albo 

różnego rodzaju pudełka drewniane 

z otworami w kształcie trójkątów, kółek 

czy prostokątów, do których malec musi 

REKLAMA 



tylko u nas 

do pobrania 

kupon 

rabatowy 


8% 

www.facebook.com/mojzlobekmojeprzedszkole www.mzmp.pl 

mój 

mój 

40 41




Jak nauczyć 

dzieci sprzątania 

zabawek? 

Utrzymanie porządku w żłobku czy przedszkolu to nie lada sztuka, a nauczenie dzieci 

sprzątania zabawek – to prawdziwe wyzwanie. Oto kilka prostych i sprawdzonych 

sposobów na walkę z bałaganem. 

Jeśli chcemy nauczyć dzieci porządku, 

warto im jak najwcześniej 

pokazać, że sprzątanie to 

czynność codzienna, naturalna i potrzebna. 

Od pierwszych dni w przedszkolu 

maluszki powinny przyswajać 

podstawowe reguły (np. po zakończonej 

zabawie każdy odkłada zabawkę 

na miejsce). W miarę upływu czasu 

i powtarzania czynności, wprowadzane 

zasady będą przeradzały się w codzienne 

obowiązki. Należy pamiętać, 

że małe dzieci nie rozumieją sensu 

słowa „porządek”. Trudno im pojąć, 

dlaczego określone przedmioty muszą 

leżeć na półkach, inne w kartonach, 

jeszcze inne w szufladach. Na szczęście 

zrozumienie przychodzi z wiekiem 

i praktyką (pod warunkiem, że rodzice 

również uczą dzieci w domu zasad 

utrzymania porządku). 

KIEDY ZACZĄĆ NAUKĘ? 

Zdaniem psychologów już od trzylatków 

można oczekiwać, że posprzątają 

zabawki (samodzielnie, ale pod okiem 

dorosłego). I choć to zrobią nieporadnie, 

chętnie uczestniczyć będą w odkładaniu 

przedmiotów na miejsce. Dzięki takiej 

aktywności zaczną odkrywać, czym jest 

tajemnicze pojęcie „ład” i jakie z niego 

płyną korzyści (np. można szybko znaleźć 

ulubioną zabawkę). Dzieci powinny 

nabywać nowe umiejętności małymi krokami. 

W procesie tym początkowo może 

pojawić się opór i niechęć. W takich 

chwilach warto pamiętać, że w naturze 

malucha leży badanie granic nauczycielskiej 

cierpliwości. Trudności znikną, jeśli 

zastosujemy odpowiednie metody. Przekonanie 

dzieci do sprzątania z pewnością 

będzie łatwiejsze, gdy zwykłe porządkowanie 

zamienimy w zabawę. 

Zdaniem 

psychologów już od 

trzylatków można 

oczekiwa, że 

posprzątają zabawki 

(samodzielnie, 

ale pod okiem 

dorosłego). 


ORGANIZACJA PRZESTRZENI 

Utrzymanie porządku ułatwi wyposażenie 

sali przedszkolnej w plastikowe pojemniki 

oznakowane rysunkami przedmiotów, 

które mają się w nich znaleźć. 

Aby dzieci nie rozrzucały klocków po 

całej sali, warto wydzielić przestrzeń do 

zabawy (np. maluchy mogą budować 

wieże na prześcieradle przymocowanym 

do wykładziny za pomocą rzepów). 

Zorganizowanie kącików tematycznych 

(np. biblioteczki, kącika fryzjerskiego, 

kącika gier planszowych) również ułatwi 

utrzymanie porządku – dzieci określone 

przedmioty będą kojarzyły z konkretną 

zabawą, co im ułatwi odnoszenie zabawek 

na miejsce. Po ogólnym sprzątaniu 

zawsze zostają drobne „znaleziska”. 

Aby rozwiązać ten problem, warto pod 

oknem postawić pudło i wrzucać do 

niego zabawki, które aktualnie nie mają 

stałego miejsca. Potem można zorganizować 

zabawę „Gdzie jest domek… 

lalki, piłki” (dzieci mają za zadanie odpowiedzieć 

na pytanie, następnie zanieść 

przedmiot na właściwe miejsce). 

NAJPIERW UPRZEDZAMY 

Nikt nie lubi być zaskakiwany i pośpieszany, 

dzieci również. Nie każmy maluchom 

nagle wszystko odłożyć i wziąć się 

za sprzątanie, bo na przykład zbliża się 

pora spaceru czy podwieczorku. Najpierw 

dajmy dzieciom wyraźny sygnał, 

że czas zabawy się kończy (np. może to 

być dźwięk dzwoneczka), a dopiero po 

kilku minutach zarządźmy sprzątanie. 

Tak przygotowany maluch szybciej zaakceptuje 

fakt, że trzeba chować zabawki. 

MINIZAWODY 

I SPRZĄTANIE NA CZAS 

Aby sprzątanie przebiegało sprawnie, 

warto wyznaczyć przedział czasowy, 

w którym dzieci mają pozbierać zabawki. 

Można dać maluchom sygnał, że czas 

sprzątania się rozpoczął i ustawić klepsydrę 

na kilka minut. Z pewnością znajdą 

się przedszkolaki, które z zainteresowaniem 

będą obserwować przesypujący się 

piasek i informować grupę, ile jeszcze 

zostało. A może mini-zawody? Wystarczy 

podzielić grupę na kilka zespołów (każdy 

zespół powinien być oznakowany innym 

kolorem) i zrobić wyścigi: kto pierwszy 

napełni pudło (np. samochodzikami, 

klockami). Emocje gwarantowane, sala 

posprzątana. 

SPRZĄTANIE W RYTM MUZYKI 

Robienie porządków z muzyką w tle to 

sposób na ułatwienie sobie pracy z grupą. 

Wychowawca na dowolnym instrumencie 

może grać piosenkę, a dzieci 

w tym czasie mają za zadanie posprzątać 

salę. Kiedy nauczyciel odkłada instrument 

(robi to, gdy zabawki są już 

na miejscu), dzieci zamieniają się np. 

w rosnące drzewa, grzybki w lesie. Taka 

forma aktywności łączy w sobie naukę 

sprzątania i zabawę ruchową. Przyjemne 

z pożytecznym. 

CHWALIMY I NAGRADZAMY 

Dzieciom dobrze jest stawiać wymagania 

zgodne z ich możliwościami i wzmacniać 

pozytywne zachowania. Aby podopieczni 

rozumieli, czego się od nich 

oczekuje, należy mówić jasno i precyzyjnie. 

Jeśli dwulatkowi uda się odłożyć 

zabawkę na miejsce, warto go pochwalić 

i nagrodzić. Trzy-, czterolatkom, które 

w piaskownicy szybko pozbierają foremki 

i włożą je do pojemnika, należy się pochwała, 

naklejka lub odznaka. Uczenie 

się zasad i oczekiwanych zachowań powinno 

odbywać się codziennie, nie tylko 

w specjalnie do tego przeznaczonym czasie. 

Chwalenie za wysiłek włożony w pracę 

i nagradzanie pozytywnych zachowań 

to najlepszy sposób na nauczenie dzieci 

utrzymania porządku. 



mój 

mój 

42 43

Nasi podopieczni WYWIAD 

WYWIAD Nasi podopieczni 

Maria Piekart 


Dziecięca 

wyobraźnia 

Pomaga w poznawaniu świata i rozumieniu trudnych 

sytuacji, uczy empatii i twórczego myślenia. Mowa 

o wyobraźni. O tym, jak ją rozwijać, rozmawiamy 

z Karoliną Anioła-Jabłońską, nauczycielką 

wychowania przedszkolnego i właścicielką 

niepublicznego żłobka Olinki w Nowej Iwicznej. 

Dlaczego wyobraźnia jest tak ważna? 

Karolina Anioła-Jabłońska: Wyobraźnia 

wpływa na rozwój dziecka i na to, 

jakim człowiekiem będzie ono w przyszłości. 

Ponieważ zadaniem naszym 

– wychowawców i nauczycieli – jest jak 

najlepsze wychowanie naszych podopiecznych, 

dlatego przykładamy dużą 

wagę do rozwoju ich wyobraźni. Jestem 

głęboko przekonana, że ludziom z wyobraźnią 

żyje się łatwiej. Takie osoby 

szybciej i lepiej nawiązują kontakty 

z innymi, są empatyczni, mają zdolność 

twórczego myślenia, częściej wykonują 

kreatywne zawody. Wyobraźnia pomaga 

w przyszłości w zabawie z własnymi 

dziećmi, jest też rodzajem psychoterapii, 

jeśli jest nam źle. 

Od jakiego wieku można rozwijać 

wyobraźnię u dzieci? 

K.A.-J. Od urodzenia. Nie ma dolnej 

granicy. Im wcześniej dziecko tego nauczymy, 

tym szybciej zacznie czerpać 

z tego przyjemność. W moim żłobku 

staramy się to robić już z najmłodszymi 

maluchami. Wprowadzamy zabawy stymulujące 

i rozwijające wyobraźnię oraz 

kreatywność. Na początku są to proste 

ćwiczenia, np. „czytanie” książeczek, czyli 

wspólne oglądanie obrazków, opowiadanie, 

co na nich się znajduje. Z czasem 

wprowadzamy bardziej skomplikowa- 

ne ćwiczenia i widzimy, że maluchy 

doskonale się w nich odnajdują: 

chodzą jak lew, szczekają jak piesek, 

piją mleczko z miseczki jak 

kotek. Oczywiście robią to na 

miarę swoich możliwości, długość 

i jakość takiej zabawy jest dostosowana 

do ich wieku, ale one 

to potrafią. Tymczasem zdarza 

się, że przychodzą do nas 3-latki, 

które nigdy nie bawiły się 

w ten sposób. Wtedy łatwo 

zaobserwować, że one nie 

wiedzą, o co nam chodzi, 

nie potrafią wejść w zabawę 

tak, jak robią to dzieci, 

z którym rozwijaliśmy te 

umiejętności od małego, 

trudno im się tego nauczyć. 

Jak w takim razie bawić 

się z malcami w wieku 

żłobkowym? 

K.A.-J. Oprócz wspomnianego czytania 

książeczek, opowiadania bajek, 

doskonale sprawdzają się wszelkiego 

rodzaju zabawy dźwiękonaśladowcze, 

np. udawanie zwierzątek czy 

wprowadzenie mówiących maskotek. 

W moim żłobku dzieci 

mają pluszowego lwa Olina, 

który wita się z nimi każdego 

dnia, rozmawia, opowiada 

im o swoich przygodach itd. 

Dzieci w wieku 2-3 lat w naturalny 

sposób wierzą, że to naprawdę 

maskotka do nich mówi. 

To jest doskonały sposób na rozwijanie 

wyobraźni u dzieci, który za kilka lat 

przyniesie niesamowite efekty. 

Wyobraźnię 

można rozwija 

od urodzenia. 

Nie ma dolnej 

granicy. Im 

wcześniej dziecko 

się tego nauczy, 

tym szybciej zacznie 

czerpa z tego 

przyjemnoś. 

A to będzie 

procentować 

w przyszłości . 

A zabawy dla starszych dzieci? 

K.A.-J. 4-5-latki lubią zabawę w teatr. 

Przedstawienia organizowane w przedszkolu 

to nie tylko uczenie się tekstu 

i ćwiczenia pamięci, ale również stymulowanie 

wyobraźni. Dziecko wyobraża 

sobie, że jest królewną, którą gra, że 

mieszka w zamku itd. Zabawa pacynkami, 

teatr cieni, to warianty grania 

i udawania. Doskonałe są też zabawy 

połączone z ruchem. Często bawimy się 

tak z naszymi dziećmi, np. opowiadamy 

im, że lew Olin dostał zaproszenie na 

urodziny, które odbędą się w dżungli. 

Wyruszamy więc tam razem z nim: udajemy, 

że idziemy przez chaszcze, podnosząc 

wysoko nogi (pokazujemy maluchom, 

jak to się robi i zachęcamy, żeby 

nas naśladowały), wsiadamy do samolotu, 

więc rozkładamy ręce i udajemy, że 

lecimy, potem wspinamy się na górę itd. 

Po takiej wyprawie możemy namówić 

dzieci do narysowania tego, co przeżyły 

i to też jest świetne ćwiczenie na wyobraźnię, 

bo one muszą narysować coś, 

co widziały tylko w swoich głowach. 

Z powstałych w ten sposób rysunków 

można potem zrobić książkę, do której 

będą wracać. Z doświadczenia wiem, 

że dzieci potem same wymyślają historie 

związane z taką książeczką i tworzą 

ją ciągle na nowo. 

A czy są jakieś zabawki, które pomagają 

w rozwijaniu wyobraźni? 

K.A.-J. Jestem zwolenniczką zabawek 

jak najprostszych, bo to właśnie one 

są najbardziej kreatywne. Wszystkie 

zabawki na baterie: kolorowe, grające 

i święcące mają oczywiście swoje zalety, 

ale stymulują za bardzo. Wysyłają zbyt 

dużo bodźców i właściwie bawią się za 

dzieci, które nie muszą już nic robić, 

więc też niczego się nie uczą. Ale wystarczy 

3-latkowi dać garnek, rolkę po 

papierze toaletowym, pudełko po jogurcie 

i okaże się, że on wyczarował z tych 

rzeczy pojazd kosmiczny! Zwykłe pudło 

kartonowe może być domem, wieżą, 

zamkiem, pirackim okrętem... I to jest 

właśnie stymulowanie wyobraźni. Dlatego 

uważam, że dużo bardziej rozwijające 

są zwykłe drewniane klocki, gazeta 

czy karton niż najdroższa elektroniczna 

zabawka. 

mój 

44 45

Nasi podopieczni RODZICE 

RODZICE Nasi podopieczni 




Wakacje 

w przedszkolu 

Niezależnie od tego, czy wakacyjny dyżur jest narzuconą przez gminę koniecznością, czy 

też wyborem podjętym przez dyrektora niepublicznej placówki, może on stać się szansą 

na wiele twórczych działań i odejście od rutyny. 

Przede wszystkim wakacje 

w przedszkolu należy dobrze zaplanować. 

W tym celu prosimy 

rodziców o wypełnienie ankiet-deklaracji 

zgłaszających potrzebę korzystania 

przez dziecko z opieki w przedszkolu 

w okresie letnim. Takie ankiety powinny 

trafić do dyrektorów najpóźniej do końca 

czerwca, ale oczywiście im wcześniej, 

tym lepiej. Na tej podstawie możemy 

zdecydować o pełnieniu dyżuru. 

HARMONOGRAM DYŻURÓW 

Placówki publiczne mają harmonogram 

dyżurów narzucony, placówki niepubliczne 

zazwyczaj są czynne przez jeden 

z dwóch miesięcy wakacyjnych, ale są 

i takie, które działają przez pełne dwa 

miesiące. Jeśli w pobliżu znajduje się 

kilka takich placówek dobrze jest porozumieć 

się i ewentualnie zaproponować 

rodzicom opiekę w czasie całych wakacji 

na zmianę w kilku zaprzyjaźnionych 

przedszkolach. Gdy już mamy ustalone 

grafiki dyżurów i wiemy, ilu dzieci możemy 

się spodziewać, pora zastanowić 

się nad atrakcyjnym wypełnieniem czasu 

pobytu w przedszkolu. 

ZAJĘCIE INNE NIŻ ZWYKLE 

Przede wszystkim na czas wakacji zawieszony 

zostaje codzienny rozkład zajęć. 

Nie odbywają się zajęcia dodatkowe. 

W czasie dyżuru dyrektor dysponuje bowiem 

zazwyczaj tylko wychowawcami. 

Może się zdarzyć, że grupa wakacyjna 

będzie zróżnicowana wiekowo. Nie należy 

obawiać się takiej sytuacji. Można 

potraktować ją jaką okazję do eksperymentu 

w stylu wychowania Montessori, 

gdzie różny wiek dzieci w grupach jest 

normą. Daje to dzieciom możliwość integracji, 

a także uczy starsze odpowiedzialności 

za młodsze oraz wyrabia postawy 

pomocy i współpracy. Jeśli w grupie 

wakacyjnej spotykają się dzieci z różnych 

placówek, które się nie znają, pracę należy 

rozpocząć od zajęć integracyjnych. 

Warto zadbać, aby zarówno wychowawcy 

poznali imiona dzieci, jak i ona same 

poznały się nawzajem. 

KORZYSTAJMY Z LATA 

Po okresie wstępnej integracji można 

rozpocząć zajęcia. To, że grupa jaką wychowawcy 

mają pod opieką jest zazwyczaj 

mniej liczna niż na co dzień, daje 

okazję to eksperymentów z zajęciami 

twórczymi, kreatywnymi, wymagającymi 

większego indywidualnego wsparcia 

nauczyciela. Fakt, że jest lato i pogoda 

sprzyja, pozwala natomiast spędzać całe 

dnie na zewnątrz. Jeśli wiosną zadbaliśmy 

o posadzenie warzywnika, teraz czas 

na zbiory! Obserwacja dojrzewających 

roślin może być ważną lekcją. Nie mniej 

ciekawe mogą być zajęcia wprowadzające 

do archeologii – wystarczy zakopać 

w piaskownicy kilkanaście niezwykłych 

przedmiotów i zaprosić dzieci do poszukiwań. 

Dobrym pomysłem w upalne 

Może się zdarzy, 

że grupa wakacyjna 

będzie zróżnicowana 

wiekowo. Nie 

należy obawia 

się takiej sytuacji , 

lecz potraktowa 

ją jaką okazję do 

eksperymentu. 

dni jest basenik ze zjeżdżalnią. Lato to 

idealny czas, aby oddać się tak pożądanym 

rozrywkom jak taplanie się w błocie 

(pod pretekstem budowy systemu 

kanałów). W czasie pikniku na kocykach 

nawet najbardziej oporni dadzą się być 

może namówić na degustację pomidora 

czy truskawki. W okresie letnim można 

na stałe zorganizować drugie śniadanie 

w formie pikniku na trawie. Jak widać 

pomysłów na udane wakacje w przedszkolu 

jest mnóstwo. Może to być czas 

niezwykle inspirujący dla dzieci i ciekawy 

dla nauczycieli. 

mój 

mój 

46 47

PROMOCJA 

Plac za baw dla malucha 

Place zabaw to dziś 

niezwykle istotny element 

w rozwoju każdego 

dziecka niemal od samego 

początku, gdy tylko zaczyna 

stawiać swoje pierwsze 

kroki. Stanowią idealną 

okazję do pozytywnego 

spożytkowania dziecięcej 

energii oraz zachęcają 

do aktywności fizycznej 

tak przecież niezbędnej 

w procesie ich wzrostu 

i rozwoju psychofizycznego. 

Nowoczesne i kolorowe place 

zabaw to dziś wizytówka każdego 

przedszkola i żłobka. 

Dla rodziców dzieci, które są użytkownikami 

takiego miejsca, oprócz aspektów 

wizualnych, istotne jest przede wszystkim 

bezpieczeństwo ich pociech podczas 

zabawy na zróżnicowanych funkcjonalnie 

urządzeniach. 

ROZWIĄZANIE NA LATA 

Urządzenia zabawowe, które znajdują 

się na takim placu zabaw powinny być 

zbudowane z najwyższej jakości atestowanych 

materiałów i komponentów, 

dzięki którym służyć będą przez lata. 

Zestawy zabawowe z serii MINISWE- 

ET – wykonane z najwyższej jakości 

stali nierdzewnej – posiadają różnorodne 

elementy edukacyjne (np. labirynt, 

zwierzęta morskie itp.) oraz panele manipulacyjne 

(np. kwiatek, koło sternika, 

liczydło itp.), które poprzez zabawę ćwiczą 

zdolności manualne najmłodszych 

dzieci, pobudzają wyobraźnię, stymulują 

rozwój zdolności motorycznych oraz poznawczych. 

STYMULACJA ROZWOJU 

Place zabaw dla najmłodszych dzieci to 

niezwykle istotny element każdej placówki 

oświatowej, na którym dzieci spędzają 

bardzo dużo czasu. Dla rodziców ważne 

jest więc, aby było to miejsce, które oferować 

mu będzie różne formy aktywności, 

zapewni bawiącemu się dziecku duże 

możliwości swobody i improwizacji, 

stworzy okazję do treningu umiejętności 

społecznych – maluchy będą tu nawiązywać 

pierwsze przyjaźnie, uczyć się 

współpracy i funkcjonowania w grupie 

rówieśników. 

WEDŁUG NORM 

Czym zatem warto się kierować przy 

wyborze wyposażenia na place zabaw? 

Przede wszystkim należy zadbać o bezpieczeństwo 

przyszłych użytkowników. 

Każde urządzenie zabawowe posiada 

certyfikat wydany przez niezależną jednostkę 

certyfikującą, potwierdzający 

zgodność urządzenia z normą PN- 

-EN 1176-1:2009. Drugą równie istotną 

kwestią jest trwałość produktu i wytrzymałość 

materiałów użytych do jego 

produkcji. By urządzenia mogły służyć 

dzieciom przez długie lata warto przyjrzeć 

się bliżej specyfikacji materiałowej 

każdej zabawki. Urządzenia metalowe 

mają tę przewagę nad urządzeniami 

drewnianymi, że nie wymagają corocznych 

konserwacji, a co za tym idzie nie 

wymagają ponoszenia dodatkowych nakładów 

finansowych w trakcie kolejnych 

lat użytkowania. 

W naszej ofercie dostępne są wyłącznie 

urządzenia powstające z komponentów 

najwyższej jakości: począwszy od płyt 

HDPE (daszki, osłonki, burty zjeżdżalni) 

odpornych na warunki atmosferyczne, 

nie tracących kolorów pod wpływem 

UV, poprzez stabilną konstrukcje w zależności 

od modelu ze stali nierdzewnej 

lub stali ocynkowanej ogniowo i malowanej 

proszkowo a skończywszy na ślizgach 

ze stali nierdzewnej i antypoślizgowych 

podestach. Dopiero mając pewność, 

iż oferowany produkt jest bezpieczny 

i trwały powinno się dobierać urządzenia 

pod kątem funkcjonalności i atrakcyjności 

wizualnej. 

DLA NAJMŁODSZYCH 

Dlatego też część urządzeń z naszej oferty 

– zestawy zabawowe z serii MINI- 

SWEET - została zaprojektowana z myślą 

o najmłodszych użytkownikach, już 

od pierwszego roku życia. Każdy detal 

urządzenia został przemyślany tak, aby 

umożliwić dziecku bezpieczną zabawę 

i swobodny dostęp do poszczególnych 

elementów zabawowych: podesty w zestawach 

zabawowych znajdują się już 

na wys. 10cm, 30 cm, 60 cm oraz 90 cm, 

przy schodkach wejściowych znajdują się 

poręcze, za które dziecko może się chwycić 

podczas wchodzenia, zjeżdżalnie nie 

są zbyt strome, obudowane po obu stronach 

specjalnymi osłonkami. Natomiast 

bujaki na sprężynach – seria SPRING 

– wykonane z odpornego na warunki 

atmosferyczne tworzywa HDPE – posiadają 

wyższe osłonki boczne, aby maluch 

podczas bujania bezpiecznie mógł 

ćwiczyć równowagę i koordynację swych 

ruchów.



Anna Gierak 

Fantazjowanie 

– złe czy dobre? 

Czy opowieść czterolatka o tym, że poleciał wczoraj z tatą na księżyc to kłamstwo, czy 

bujna wyobraźnia? Psychologowie uspokajają – dziecięce fantazjowanie to normalny 

etap rozwoju każdego malca. 

Zdaniem specjalistów, 3-4-latki 

nie potrafią odróżniać fikcji od 

rzeczywistości. Dla nich świat 

zaczarowanych księżniczek i super bohaterów 

jest tak samo prawdziwy jak 

ich dom, przedszkole czy sklep, w którym 

robią z mamą zakupy. To dlatego 

boją się, gdy czytamy im o złym smoku, 

bo wierzą, że on naprawdę istnieje 

i jest groźny. Wszystkie bajki, filmy, 

które oglądają są dla nich tak samo realne, 

jak dla nas dziennik telewizyjny. 

Dlatego często wprowadzają do swojej 

codzienności wymyślonych kolegów lub 

opowiadają nam coś, co działo się tylko 

w ich wyobraźni, twierdząc, że wydarzyło 

się naprawdę. 

DOBRA CZY ZŁA? 

Czy jednak to coś złego, że maluch 

wierzy w czarodziejską moc wróżki lub 

w to, że zwierzęta potrafią mówić? Absolutnie 

nie. W końcu my sami zachęcamy 

dzieci do tego, opowiadając im bajki 

i czytając historie, które przecież nigdy 

się nie zdarzyły. Fantazjowanie nie jest 

czymś złym – oczywiście w wieku przedszkolnym. 

To naturalny element rozwoju 

każdego dziecka i ważna umiejętność 

świadcząca o jego inteligencji, kreatywności, 

wrażliwości i o prawidłowym 

zdobywaniu umiejętności myślenia oraz 

kojarzenia. 

To właśnie dzięki zdolności do fantazjowania 

małe dzieci potrafią bawić się cały 

dzień kartonowym pudełkiem (w tym 

numerze opowiada o tym Karolina 

Anioła-Jabłońska w wywiadzie o dziecięcej 

wyobraźni), tworząc z niego dom 

dla lalek, okręt piracki czy zamek rycerski. 

To dzięki tej umiejętności tworzą 

niezwykłe rysunki, układają budowle 

z klocków lego czy bawią się lalkami 

rozmawiając z nimi i układając o nich 

całe historie. 

KIEDY POWIEDZIEĆ STOP? 

Jak postępować z fantazjującym maluchem? 

Czy trzeba udawać, że mu 

się wierzy, czy raczej „sprowadzać go 

na ziemię”? Jeśli mamy do czynienia 

z 2-3-latkiem, włączmy się do zabawy 

i posłuchajmy jego opowieści. Możemy 

zadać dodatkowe pytania, które pobudzą 

jego kreatywność, zmuszą do wymyślenia 

dalszego ciągu historii. Starszym 

dzieciom warto dać do zrozumienia, że 

traktujemy ich historie jako interesujące 

i ciekawe, ale wiemy, że są przez nich 

wymyślone. To pomoże z czasem dziecku 

nauczyć się, gdzie przebiega granica 

między fantazją a prawdą. 

– Jeśli dziecko ma skłonność do fantazjowania, 

ale potrafi normalnie nawiązywać 

kontakty z rówieśnikami i bawić się 

z nimi – nie ma powodu do obaw – tłumaczy 

Magdalena Bodzoń, psycholog. 

– Gorzej, jeśli zauważymy, że dziecko 

żyje w wymyślonym świecie i nie potrafi 

z niego wyjść. Wówczas może to być 

sygnał jakiś problemów, dlatego warto 

porozmawiać z rodzicami i zwrócić im 

uwagę na zachowanie dziecka. 

Taka sytuacja może pojawić się np. 

w pierwszych dniach pobytu w przedszkolu, 

kiedy dziecko czuje się zagubione 

i samotne lub gdy traci poczucie 

bezpieczeństwa, bo np. jego rodzice 

rozwodzą się lub w domu pojawiło się 

młodsze rodzeństwo. W takiej sytuacji 

konieczna może być rozmowa z psychologiem, 

który powie nam, jak pomóc 

dziecku. Warto też przyjrzeć się bliżej 

maluchowi, którego opowieści są krwawe 

lub żywcem wyjęte z horroru. Może 

to oznaczać, że malec ogląda filmy i programy 

przeznaczone dla dorosłych. Jeśli 

dodatkowo dziecko ma problemy z akceptacją 

rówieśników, może to oznaczać, 

że chce takimi opowieściami przyciągnąć 

ich uwagę lub zaimponować im. 


Fe!, nieładnie, fe!, kłamczucha... 

Fantazjowanie może przerodzić się 

w świadome kłamstwo. Tak dzieje się 

u starszych dzieci – 5-6-latków, które 

mówiąc nieprawdę chcą osiągnąć jakiś 

cel: uniknąć kary, pochwalić się przed 

kolegą, otrzymać nagrodę. Nawet 

niewinne kłamstwa nie powinny przejść 

niezauważone. Dlatego, gdy tylko 

przyłapiemy malucha na tym, powiedzmy 

mu, że robi źle i że nie będziemy tolerować 

takiego postępowania. To także dobry 

pretekst do rozmowy z dziećmi na temat 

radzenia sobie w trudnych sytuacjach, np. 

gdy malec zepsuł zabawkę i boi się o tym 

powiedzieć wychowawczyni. 


mój 

mój 

50 51

Nasz budynek HIGIENA 

Maria Piekart 

Nieskazitelnie 

czysty 

Fartuch w żłobku? Obowiązkowo, choć niekoniecznie 

dla dzieci… Taki strój powinny nosić wszystkie osoby 

zatrudnione w kuchni. 

Zapraszamy 

do zabawy! 

Dzieci uwielbiają bale przebierańców. Chętnie 

też występują w przedstawieniach dla rodziców, 

odgrywając różne role. Aby zabawa 

w przedszkolu była udana, warto skorzystać 

z naszej oferty i zamówić wyjątkowe stroje, które 

przeniosą maluchy do świata fantazji. 


Dbanie o higienę w żłobkowej 

i przedszkolnej kuchni, to 

podstawowe zadanie każdego 

dyrektora placówki. Od tego zależy 

bezpieczeństwo dzieci powierzonych 

naszej opiece, ale również… ocena sanepidu, 

który swoje kontrole zwykle zaczyna 

właśnie od tego pomieszczenia. 

ODZIEŻ NA ZMIANĘ 

Zgodnie z systemem HACCP, Dobrą 

Praktyką Higieniczną (GHP) i Produkcyjną 

(GMP) pracownicy zatrudnieni 

w zakładach żywienia zbiorowego (czyli 

także w żłobkach i przedszkolach) muszą 

stosować się do zasad higieny pracy 

i higieny osobistej. 

Jedną z nich jest nakaz stosowania odzieży 

ochronnej. Dla kucharek i osób pracujących 

w przedszkolnych czy żłobkowych 

kuchniach odzieżą taką jest fartuch, który 

powinien być zakładany w pracy zamiast 

prywatnego ubrania lub na nie, ale wówczas, 

musi je całkowicie zasłaniać. 

Aby personel miał możliwość przebrania 

się przed rozpoczęciem pracy, właściciel 

placówki ma obowiązek udostępnić 

szatnię, czyli pomieszczenie z szafkami, 

gdzie pracownicy będą mogli zmienić 

strój i zostawić swoje rzeczy. 

Zmiana ubrania osobistego na robocze 

ma na celu zapobieganie wnoszeniu na 

teren kuchni bakterii, wirusów i innych 

zanieczyszczeń, które mogłyby znajdować 

się na stroju, w którym chodzimy po 

ulicy. Dlatego też po zmianie ubrania na 

fartuch, nie powinno się wychodzić w nim 

na zewnątrz budynku, np. w celu wyniesienia 

śmieci czy przyjęcia dostawy z produktami 

do kuchni, nie wolno też chodzić 

w nim do toalety, ani wykonywać innych 

czynności, np. sprzątać. 

CZYSTY I PACHNĄCY 

Fartuch kuchenny powinien zakrywać 

przedramiona, być zapinany na guziki, 

zatrzaski lub suwak i zawsze musi być 

czysty. Oznacza to, że trzeba go 

często zmieniać i regularnie 

prać lub wymieniać na nowy, 

jeśli używamy fartuchów 

jednorazowych. Kieszenie 

fartucha powinny być 

puste – nie wolno trzymać 

w nich zużytych chusteczek 

do nosa, telefonów 

itd. Ubranie robocze 

nie może być zapinane 

na szpilki lub agrafki, 

które mogłyby się odpiąć 

i dostać do żywności, 

z tego samego 

powodu kucharki 

nie powinny nosić 

w pracy biżuterii. 

Dodatkowym elementem 

stroju osób 

pracujących z żywnością 

jest czepek, który 

powinien zakrywać włosy, 

uniemożliwiając przedostanie 

się ich do jedzenia. 

W niektórych przypadkach 

konieczne jest również noszenie 

gumowych rękawiczek, w celu 

ochrony skóry lub wtedy, gdy 

nie mamy odpowiednich 

narzędzi, a nie powinniśmy 

gołymi rękami dotykać 

żywności. 

Nasza firma Aster Li jest 

jednym z największych 

w Polsce producentów 

i importerów artykułów imprezowych 

i karnawałowych. Istniejemy 

od ponad 20 lat i w tym czasie 

ubraliśmy tysiące małych aktorów 

i pomogliśmy zorganizować setki 

imprez i balów. Oferujemy 

wszystko, co kojarzy się z dobrą 

zabawą. Staramy się łączyć wysoką 

jakość produktów z atrakcyjną 

ceną, a stale rosnąca liczba klientów 

udowadnia, że udaje się nam 

to całkiem nieźle! 

Na naszej stronie internetowej 

znajdziecie szeroki wybór strojów 

dla dzieci i dorosłych, czapki, 

peruki oraz akcesoria – szable, 

różdżki, pióropusze, wachlarze itd. 

Wszystkie kostiumy są starannie 

wykończone i szyte z materiałów 

najwyższej jakości. Dostosowując 

się do potrzeb naszych klientów 

stale poszerzamy i uatrakcyjniamy 

ofertę, wykonując produkty według 

potrzeb klienta (szyjemy stroje 

na zamówienie). To jednak nie 

wszystko: w naszym sklepie kupicie 

także kosmetyki do karnawałowego 

makijażu oraz jednorazową 

zastawę stołową – idealną na kinderbal 

lub inną imprezę dla dzieci. 

Specjalnie dla placówek opiekuńczych 

dla dzieci stworzyliśmy 

specjalną ofertę, dzięki której 

przedszkola i żłobki mogą zaopatrywać 

się u nas po cenach hurtowych. 

Wystarczy zarejestrować się 

na naszej stronie i zrobić zakupy 

przez Internet. A potem – tylko się 

bawić! 

Sklep Firmowy 

i Hurtownia 

02-495 Warszawa, 

ul. Bełzy 4 

tel./fax: (+48 22) 668 45 00 

tel.: (+48 22) 867 87 88 

kom.: 508 208 393 

e-mail: aster@aster-bal.com.pl 

www.aster-bal.com.pl 

52 

mój

Nasz budynek WYPOSAŻENIE 

WYPOSAŻENIE Nasz budynek 



Bezpiecznie, 

jak w domu 

Rodzice oddając nam pod opiekę swoje dzieci, ufają, że zadbamy o to, by nie stała im 

się krzywda. Dlatego nasz żłobek musi być absolutnie bezpieczny. Jak przygotować 

placówkę na najmłodszych gości? 

Dzieci muszą czuć się w żłobku 

swobodnie: powinny mieć 

przestrzeń do raczkowania, 

chodzenia, zabawy, ale również 

do rozwoju, który w tym wieku polega 

na poznawaniu otoczenia czy nowych 

przedmiotów. Dlatego pomieszczenia, 

w których przebywają maluchy, muszą 

być odpowiednio zaprojektowane i zabezpieczone. 

OKNA I DRZWI 

W każdej placówce należy zwrócić szczególną 

uwagę na okna. Musimy zrobić 

wszystko, by żadne z dzieci nie mogło 

się przez nie wychylić i wypaść. W tym 

celu należy założyć specjalne blokady 

na skrzydła okien i drzwi balkonowe, 

które pozwalają uchylić je tylko na kilka 

centymetrów – mogą to być zwykłe 

łańcuszki metalowe. Jeśli ich nie mamy, 

należy ustalić, że podczas pobytu dzieci 

w pomieszczeniu otwieramy okna 

tylko uchylnie (szpara między oknem 

a framugą jest wówczas tak niewielka, 

że dziecko się przez nią nie przeciśnie). 

Nie powinno się też stawiać pod oknami 

mebli lub krzeseł, które mogłyby posłużyć 

sprytnym maluchom jako schodki do 

parapetu. 

Drzwi do sal powinny mieć mechanizmy 

spowalniające zamykanie się lub gumowe 

blokady, które zatrzymają je przed 

całkowitym zamknięciem i zapobiegną 

przytrząśnięciu paluszków. Jeśli mamy 

w pomieszczeniu szklane drzwi prowadzące 

na taras, warto nakleić na nie jakieś 

naklejki lub kolorowe pasy, by szyba była 

widoczna i malec nie uderzył w nią główką, 

myśląc, że drzwi są otwarte. 

KABLE I KONTAKTY 

Projektując żłobek czy przedszkole 

od początku możemy zadbać o to, by 

gniazdka elektryczne były osłonięte 

lub umieszczone na takiej wysokości, 

by dzieci nie mogły do nich dosięgnąć. 

Jeśli jednak adaptujemy jakieś pomieszczenia 

na placówkę, często nie mamy 

takiej możliwości. Wtedy warto zabezpieczyć 

kontakty specjalnymi zatyczkami, 

które uniemożliwią maluszkowi 

włożenie paluszków czy innych przedmiotów 

w ich otworki. Można też 

wymienić kontakty na takie z wmontowanymi 

zabezpieczeniami: zamkami 

lub klapkami osłaniającymi gniazdko. 

Wszystkie kable, warto pochować za 

meble, tak by dzieci nie miały do nich 

dostępu. 

SCHODY I PODŁOGA 

Wiele prywatnych żłobków zlokalizowanych 

jest w wynajmowanych na ten 

cel domach jednorodzinnych. Z reguły 

więc placówki te mają przynajmniej 

jedno piętro i oczywiście prowadzące 

do niego schody. Wszystkie ciągi 

schodów powinny mieć poręcze i balustrady 

z tralkami umieszczonymi na 

tyle gęsto, by malec nie mógł się przez 

Dywany i chodniki 

powinniśmy 

przyczepi 

specjalnymi taśmami 

klejącymi lub 

położy na maty 

zapobiegające 

przesuwaniu się 

tkaniny. 

nie przecisnąć. Jeśli odległości między 

tralkami są szerokie, zabezpieczmy je 

specjalną siatką lub zwykłym materiałem. 

Schody na dole i na górze należy 

zamknąć bramkami, których malec sam 

nie otworzy. Na śliskie stopnie, zamiast 

kładzenia dywanów, o które łatwo się 

potknąć, lepiej nakleić specjalne taśmy 

antypoślizgowe. Także zwykła podłoga 

może być niebezpieczna dla malca, 

który dopiero uczy się chodzić. Dlatego 

najlepiej kłaść na podłoże wykładziny 

antypoślizgowe. Kafelki, z którymi 

często mamy do czynienia w łazienkach 

i toaletach, zwłaszcza jeśli są mokre, 

mogą być przyczyną upadku dziecka, 

dlatego zawsze warto zwracać uwagę, 

czy są suche. Jeśli mamy w placówce 

prysznic do mycia najmłodszych maluchów, 

połóżmy na dno brodzika lub 

wanny gumową matę. Na drzwi kabiny 

prysznicowej warto nakleić specjalną 

folię zapobiegająca rozpryśnięciu się 

szkła w razie ewentualnego stłuczenia 

szyby. 

MEBLE I SZUFLADY 

Meblując sale żłobkowe i przedszkolne, 

warto przykręcić śrubami do ścian 

wszystkie wysokie regały – są mniej 

stabilne, więc mogą przewrócić się na 

dzieci, gdy te np. zapragną się na nie 

wspiąć. Rogi szafek i stołów zabezpieczmy 

gumowymi lub gąbkowymi 

narożnikami – nawet jeśli malec uderzy 

się o nie, to nie rozetnie sobie głowy. 

Na meble z szafkami i szufladami warto 

założyć blokady uniemożliwiające 

zatrząśnięcie drzwiczek lub całkowite 

wysunięcie i zamknięcie szuflady. 

KOSZE NA ŚMIECI I SEDESY 

To dwa miejsca, do których maluchy 

nie powinny zaglądać, a które – może 

właśnie dlatego – budzą często ich 

zainteresowanie. W sklepach można 

kupić specjalne blokady na deski sedesowe, 

dzięki którym smyk sam nie 

otworzy toalety, jednak rozwiązania te 

sprawdzają się zwykle w prywatnych 

mieszkaniach. W placówkach lepiej po 

porostu ustalić, że dzieci, zwłaszcza 

te najmłodsze, nie mogą przebywać 

w łazience same, a jedynie pod opieką 

wychowawcy. Szczotki do sedesu trzymajmy 

w zamkniętych szafkach, z których 

korzystają tylko osoby sprzątające 

toalety. Kosze ze śmieciami, np. zużytymi 

pieluchami, powinny być zamykane 

(o koszach Korbell z blokadami 

pisaliśmy w poprzednim numerze) lub 

trzymane w miejscu niedostępnym dla 

naszych podopiecznych. 


© KOS ELEKTRO SYSTEM SP. Z O.O. 

mój 

mój 

54 55

Nasz budynek WYPOSAŻENIE 

WYPOSAŻENIE Nasz budynek 


Woda zawsze 

pod ręką 

Bez wody nie ma życia – to oczywiste. O ile jednak dorosły 

człowiek, potrafi zorientować się, że odczuwa pragnienie i ugasić 

je sięgając po szklankę wody, o tyle małe dziecko, nie zawsze zdaje 

sobie sprawę z tego, że chce mu się pić. Dlatego tak ważne jest, 

by zapewnić malcowi regularne nawadnianie. W przedszkolach 

i żłobkach ułatwiają to specjalne dystrybutory z wodą mineralną. 


Woda stanowi ok. 50-60 proc. 

ciała dorosłego człowieka 

i około 75 proc. ciała dziecka. 

I to dlatego, nie może jej w organizmie 

zabraknąć – odwodnienie, spowodowane 

długotrwałym pragnieniem lub 

chorobą jest bardzo niebezpieczne dla 

zdrowia. 

NIEZBĘDNA DLA ORGANIZMU 

Woda pełni w naszym ciele ważne 

funkcje: znajduje się we wszystkich komórkach, 

jest niezbędnym składnikiem 

tkanek i krwi, w niej odbywają się przemiany 

metaboliczne, za jej pośrednictwem 

transportowany jest w organizmie 

tlen. Wraz z wodą – w postaci moczu 

czy potu – wydalane są z organizmu toksyny 

i inne niepotrzebne substancje. Pijąc 

wodę, dostarczamy też organizmowi 

cennych składników odżywczych i mineralnych: 

np. potasu regulującego pracę 

serca, wapnia będącego budulcem kości 

czy magnezu odpowiadającego za funkcjonowanie 

układu nerwowego, mięśni 

i serca. Bardzo istotnym zadaniem wody 

jest również regulacja temperatury ciała 

człowieka – proces pocenia się, to nic innego 

jak metoda chłodzenia organizmu 

np. podczas gorączki: woda wyparowuje 

z naszej skóry zużywając ciepło organizmu 

i tym samym ochładzając go. 

ILE WODY DLA MALCA? 

Zapotrzebowanie na wodę jest różne 

w zależności od wieku dziecka, jego 

wagi i aktywności, a także temperatury 

otoczenia. Przyjmuje się jednak, 

że dziennie powinno to być ok. 60 ml 

na 1 kg masy dziecka. Niemowlętom 

należy dostarczać ok. 700 ml wody 

dziennie, roczniakom – ok. 800 ml. 

U dzieci w wieku do 3 lat zapotrzebowanie 

na wodę wynosi około 1300 

ml na dobę, a u przedszkolaków – ok. 

1900 ml. Nie wolno przy tym zapominać, 

że do tej ilości zaliczyć należy np. 

mleko modyfikowane, zupy, owoce, 

kompoty i inne pokarmy, w których 

składzie znajduje się woda. 

STAŁY DOSTĘP DO WODY 

Zadaniem opiekuna jest regularne dostarczanie 

dzieciom wody. Niemowlęta, 

które same nie upomną się o picie, należy 

regularnie poić mlekiem oraz wodą lub 

specjalnymi herbatkami dla dzieci. Starszym 

maluchom należy przypominać 

podczas zabawy o konieczności napicia 

się – zwłaszcza wiosną i latem, gdy bawią 

się na dworze i biegają, bo wydalają 

wówczas więcej wody podczas oddychania 

i pocenia się. 

Regularne picie wody, zwłaszcza tej 

mineralnej, bogatej w składniki odżywcze 

jest również elementem edukacji, 

czyli wpajania dziecku zdrowych 

nawyków żywieniowych. Przedszkolaki 

powinny wiedzieć od małego, że czysta 

woda jest zdrowsza niż dosładzane 

soki czy napoje gazowane. Dlatego, 

właściciel placówki powinien zadbać, 


aby dzieci miały do niej stały dostęp 

lub w każdej chwili mogły o nią poprosić 

opiekuna. 

DYSTRYBUTOR W KAŻDEJ SALI 

Dobrym sposobem na to, by woda 

była zawsze pod ręką, jest ustawienie 

w przedszkolu, klubiku lub żłobku 

dystrybutorów z butlami. Obecnie 

istnieje na rynku wiele firm, które wydzierżawiają 

takie urządzenia, a także 

dostarczają nowe pojemniki w ustalonym 

czasie. Ich producenci czerpią 

wodę ze znanych źródeł mineralnych, 

które są pod stałą kontrolą laboratoryjną. 

Dodatkowo butle mają atesty 

i zabezpieczone są specjalnymi plombami 

gwarantującymi, że podczas 

Objawy 

odwodnienia 

Małe dzieci łatwo się odwadniają, 

np. podczas infekcji, której 

towarzyszy wysoka temperatura, 

przy biegunce lub wymiotach. 

Objawy odwodnienia to spadek 

masy ciała, przyspieszenie tętna, 

senność, bladość twarzy i ust, 

wysuszenie śluzówek z jamie 

ustnej, zatrzymanie wydalania 

moczu. 

transportu lub przechowywania wody 

nie dostają się do niej bakterie czy inne 

zanieczyszczenia. 

Decydując się na wybór firmy, warto 

zwrócić uwagę na rodzaj dostarczanej 

wody. Każde źródło charakteryzuje się 

bowiem innym składem minerałów. 

Niemowlętom powinno się podawać 

wodę niskozmineralizowaną, w której 

zawartość składników mineralnych jest 

niższa niż 500 mg/l. Większe dzieci, 

w wieku od 2 – 10 lat, mogą pić zarówno 

wodę niskozmineralizowaną, jak 

i średniozmineralizowaną (zawartość 

soli mineralnych od 500 do 1500mg/l), 

jednak nie powinna być ona zbyt wysoko 

nasycona dwutlenkiem węgla. 

RÓŻNE WARIANTY, WIELE OPCJI 

Warto również przyjrzeć się urządzeniom, 

umożliwiającym korzystanie 

z wody. W bankach, przychodniach 

i innych instytucjach spotkać można 

duże dystrybutory z zamontowanymi 

wewnątrz grzałkami i chłodziarkami, 

dzięki czemu możliwe jest nalanie sobie 

zarówno bardzo zimnej, jak i gorącej 

wody. 

W przypadku dystrybutorów, z których 

mają korzystać dzieci, lepiej wybrać 

sprzęt bez dostępu do gorącej wody, 

którą malec mógłby się poparzyć. 

Najlepsze dla kilkulatków, bo najłatwiejsze 

w użyciu, są butle z ręcznymi 

pompkami lub ceramiczne dystrybutory 

z kranikami – wolnostojące lub ustawiane 

na drewnianych stojakach, 

Decydując się 

na wybór firmy, 

warto zwróci 

uwagę na rodzaj 

dostarczanej wody. 

Każde źródło 

charakteryzuje się 

bowiem innym 

składem minerałów. 

bez instalacji chłodniczo-grzewczej. 

Sprawdzą się też same butle z zamocowanymi 

do nich kranikami. 

Opłata za wydzierżawienie dystrybutora 

wynosi od 7 do 30 zł miesięcznie 

(kupno urządzenia to koszt ok. 150-500 

zł w zależności od wersji). Dostawa 

wody waha się w zależności od częstotliwości 

dostarczania oraz ilości zamówionych 

pojemników i wynosi od 10 do 

20 zł za sztukę (dostępne są butle o pojemności 

11l lub ok. 18,9 l). Wypożyczenie 

pompki ręcznej (jej montowanie nie 

wymaga przenoszenia butli) kosztuje 

od 20-30 zł. 

mój 

mój 

56 57

PROMOCJA 

Ucz się z nami... 

bezpiecznie. 

Każdy rodzić pragnie, aby jego 

dziecko w przedszkolu, szkole 

czuło się i było bezpieczne. 

W wielu placówkach oświatowych wymogi 

bezpieczeństwa realizowane są tylko 

i wyłącznie w celu spełnienia uregulowań 

prawnych, a nie dla zwiększenia poziomu 

świadomości i umiejętności praktycznych 

w tym zakresie. Zgodnie z § 17 Rozporządzenia 

Ministra Spraw Wewnętrznych 

i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. 

w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, 

innych obiektów budowlanych 

i terenów obowiązkiem prawnym dyrektora 

placówki oświatowej jest cykliczne 

przeprowadzanie ewakuacji próbnych. 

Odpowiedzialność, która spoczywa na dyrektorze 

placówki oświatowej jest szczegółowo 

uregulowana w w/w rozporządzeniu: 

„W przypadku obiektów, w których 


cyklicznie zmienia się jednocześnie grupa 

powyżej 50 użytkowników, w szczególności: 

szkół, przedszkoli, internatów, domów 

studenckich, praktycznego sprawdzenia 

organizacji oraz warunków ewakuacji należy 

dokonać – co najmniej raz na rok, jednak 

w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące 

od dnia rozpoczęcia korzystania z obiektu 

przez nowych użytkowników”. Oznacza 

to, że dla obiektów oświatowych jest to 

termin do końca LISTOPADA każdego 

roku. Dyrektor powinien mieć świadomość, 

że odpowiada nie tylko za bezpieczeństwo 

swoich współpracowników, ale 

przede wszystkim uczniów, którzy uczęszczają 

do szkoły. To właśnie troska o ich 

bezpieczeństwo powinna być największą 

motywacją do działania, a nie obowiązek 

prawny wynikający z rozporządzenia. 

Ewakuacja próbna przeprowadzana 

w sposób prawidłowy powinna zawierać 

elementy pozoracji zagrożeń i poprzez 

cykliczne ćwiczenia w realny sposób 

wpływać na zwiększenie bezpieczeństwa 

uczniów, podopiecznych i pracowników 

szkoły. 

Podczas wspólnych ćwiczeń omawiane są 

sposoby prawidłowego użycia podręcznego 

sprzętu gaśniczego (gaśnice, hydranty) 

znajdującego się na terenie obiektu. Każda 

ewakuacja próbna powinna zakończyć się 

sporządzeniem kompletu dokumentacji 

wymaganej prawem. 

Wiele osób zapomina, że podczas zagrożeń 

pożarowych bardzo często dochodzi 

do wystąpienia urazów, których przyczyną 

jest pożar lub sytuacje pochodne np. chaotyczna, 

źle przeprowadzona ewakuacja. 

Zazwyczaj nie bierzemy pod uwagę, iż 

znajdziemy się w sytuacji gdzie będziemy 

zmuszeni do udzielania pierwszej pomocy 

swojemu dziecku. 

Według statystyk pracownicy placówek 

oświatowych wielokrotnie częściej stają 

przed koniecznością udzielania pierwszej 

pomocy swoim podopiecznym niż 

pracownicy innych instytucji. Niektóre 

zdarzenia są bardzo często nie do przewidzenia. 

Należy wtedy reagować szybko 

i z opanowaniem. Upływ czasu w takiej 

sytuacji ma decydujący wpływ na zdrowie 

lub nawet na życie podopiecznych. Bardzo 

ważne jest poznawanie i utrwalanie 

zasad udzielania pierwszej pomocy jeszcze 

przed wypadkiem. Ratowanie życia wymaga 

realizacji przewidzianego scenariusza 

działań ratowniczych, który wykonany 

prawidłowo może bezpośrednio wpłynąć 

na zminimalizowanie obrażeń lub zwiększenie 

szans przeżycia. 

Pracownicy placówek oświatowych 

powinni brać udział w profesjonalnych 

szkoleniach z zakresu udzielania pierwszej 

pomocy u dzieci i osób dorosłych. 

Nauczyciele, którzy nie brali udziału 

w szkoleniach ratowniczych często boją 

się, że swoją próbą udzielania pierwszej 

pomocy mogą doprowadzić do pogłębienia 

dolegliwości/urazów. Niestety znaczna 

część osób z obawy przed zrobieniem 

krzywdy poszkodowanemu woli nie podejmować 

żadnych działań. Na podstawie 

naszego wieloletniego doświadczenia 

osoby, które uczestniczyły w praktycznych 

szkoleniach z pierwszej pomocy nie bały 

się (gdy znalazły się w realnych stanach zagrożeń) 

brać odpowiedzialność za udzielanie 

pomocy poszkodowanemu. Tematyka 

szkolenia z zakresu udzielania pierwszej 

pomocy w placówkach oświatowych powinna 

obejmować np.: resuscytację krążeniowo-oddechową 

u dzieci i dorosłych, 

zakrztuszenia u dzieci i dorosłych, utratę 

przytomności, padaczkę, zranienia i krwotoki, 

złamania kończyn i urazy stawów, 

poparzenia, krwotoki z nosa, zatrucia pokarmowe, 

użądlenia owadów, ciała obce 

w nosie/uchu/oku itp. 

Sytuacja związana z zatrzymaniem czynności 

życiowych jest jedną z występujących 

(również jedną z najbardziej niebezpiecznych) 

w naszym społeczeństwie. 

W związku z tym przedstawiamy obok 

schemat wykonywania resuscytacji krążeniowo-oddechowej 

u dzieci. 

Jesteśmy przekonani, że poprzez dzielenie 

się wiedzą i zdobytymi doświadczeniami, 

w zakresie ratownictwa, możemy uchronić 

wiele osób od nieszczęśliwych zdarzeń, 

wypadków, pożarów oraz innych zagrożeń 

dla zdrowia lub życia. W dobie nieustannej 

pracy, życia w pośpiechu, braku 

czasu – często zapominamy o sprawach 

najważniejszych, takich jak bezpieczeństwo 

nasze i najbliższych nam osób. 

PODSTAWOWE ZABIEGI 

RESUSCYTACYJNE U DZIECI 

(RKO) 

POSZKODOWANY NIE WYKAZUJE 

OZNAK ŻYCIA 

(nie reaguje na komendy głosowe i dotyk) 

GŁOŚNO WOŁAJ O POMOC 

UDROŻNIJ DROGI ODDECHOWE 

SPRAWDŹ ODDECH (około 10 s) 

NIE ODDYCHA PRAWIDŁOWO? 

WYKONAJ 5 ODDECHÓW RATOWNICZYCH 

BRAK OZNAK ŻYCIA? 

WYKONAJ 30 UCIŚNIĘĆ KLATKI PIERSIOWEJ 

WYKONAJ 2 ODDECHY RATOWNICZE 

Pamiętaj o natychmiastowym 

poinformowaniu pogotowia ratunkowego 

Zadzwoń na numer 999 lub 112

Nasz budynek OGRÓD 

OGRÓD Nasz budynek 


Mój pierwszy 

warzywnik 

Ogródek warzywny przy przedszkolu ma mnóstwo zalet. Może pełnić rolę edukacyjną, 

pomagając uczyć dzieci podstaw biologii i ekologii. 


Własna praca włożona w hodowlę 

roślin, to trening cierpliwości 

i znakomity wstęp 

do rozmowy o zasadach zdrowego 

odżywiania. Dzieci, które same posiały 

marchewkę, obserwowały jej kiełkowanie, 

podlewały i pieliły, będą ją chętnie 

jadły i będą wiedziały, że warzywa 

i owoce nie biorą się ze sklepu. 

W SKRZYNKACH 

LUB NA GRZĄDKACH 

Aby założyć warzywnik nie trzeba dysponować 

dużym areałem. Na początek 

nawet lepiej, gdy ogródek jest niewielki. 

Zbyt dużo pracy związanej z opieką 

nad uprawami może zniechęcić nie tylko 

maluchy, ale i pomagających im dorosłych. 

Pod uprawy możemy przeznaczyć 

na przykład 5-15 metrów kwadratowych 

trawnika. 

Nawet latem, można też założyć ogródek 

z ziołami w drewnianych skrzynkach 

wyłożonych folią. Dodatkowym atutem 

jest tu mała ilość pielenia, łatwy dostęp 

do upraw dla dzieci i mobilność. Można 

też skrzynie pomalować na różne kolory, 

dzięki czemu będą stanowiły dodatkową 

ozdobę terenu przy przedszkolu lub 

żłobku. 

WYBIERZ MIEJSCE 

Jeśli mamy taką możliwość wyznaczmy 

na opiekuna ogrodu wychowawcę, który 

ma jakieś doświadczenie w uprawie 

ogródka. Jeśli nie, poprośmy o pomoc 

któregoś z rodziców. 

Zakładając ogródek, znajdźmy miejsce 

z łatwym dostępem do wody, nie umieszczajmy 

go pod dużymi drzewami, aby nie 

zasłaniały dostępu do światła słonecznego. 

Rozplanujmy grządki tak, aby dzieci 

mogły sięgnąć do roślin i łatwo się nimi 

opiekować. Ścieżki powinny umożliwić 

swobodne spacerowanie i obserwację 

roślin. 

CO POSIAĆ? 

Ważnym elementem jest też sam dobór 

roślin. Do siewu wybierajmy warzywa 

łatwe w uprawie i odporne na choroby, 

aby nie stosować oprysków. Dobre będą 

też te, które szybko kiełkują. Zachęci to 

dzieci do obserwacji i zapewni smak sukcesu. 

Na początek posiejmy fasolę, rzodkiewki, 

buraczki, marchewkę, koperek, 

ogórki, kalarepkę czy rukolę. Wspaniale 

będą się też prezentowały słoneczniki, 

a dodatek aksamitek podniesie walory 

estetyczne ogródka i uchroni warzywa 

przed szkodnikami. 

PACHNĄCE ZIOŁA 

Poza warzywami posiejmy też kilka odmian 

ziół, co da pretekst do poznawania 

ich różnorodnych aromatów. Łatwa 

w uprawie jest kolendra, bazylia, oregano, 

lubczyk i tymianek. Można wzbogacić 

warzywnik krzaczkami truskawek lub 

– jeśli jest na to miejsce – porzeczkami 

i agrestem. 

Posadźmy też pomidory i paprykę (z sadzonek!), 

posiejmy kolorowe sałaty, pietruszkę, 

szczypiorek i szpinak. Warto też 

posadzić nawet niewielką ilość ziemniaków, 

aby pokazać dzieciom jak rosną ich 

wielkie bulwy. 

Ważnym elementem jest też wykonanie 

tabliczek z nazwami i rysunkami 

posianych roślin. Złagodzą one stres 

oczekiwania na pierwsze kiełki i utrwalą 

jednocześnie nazwy poszczególnych 

roślin. Tabliczki mogą wykonać dzieci 

na zajęciach plastycznych i wykorzystać 

je w czasie siania warzyw. Jeśli będą to 

Warzywa hodowane w doniczkach lub 

skrzyniach dostają mniej składników 

odżywczych niż te rosnące w glebie. 

Dlatego powinno się je podlewa i nawozić. 

Koniecznie trzeba pamięta o odpowiedniej 

ziemi do donic. Kupmy gotową mieszankę 

podłoża do produkcji rozsady bądź ziemię 

uniwersalną. Donice powinny być duże, 

by korzenie miały doś miejsca. 

rysunki, należy je zawinąć folią, aby nie 

zniszczyło ich podlewanie i deszcz. 

Wyhodowane przez dzieci warzywa 

mogą być wykorzystywane w przedszkolnej 

kuchni lub do wspólnych zajęć 

kulinarnych i dietetycznych. Zobaczycie, 

że będą smakowały lepiej, niż te kupione 

w sklepie. 


mój 

mój 

60 61

Nasz budynek OGRÓD 

WAŻNE: 

Koszenie kosiarkami 

ręcznymi jest męczące, 

ponadto urządzenia te nie 

zbierają trawy. Trzeba ją 

grabić, co jest dodatkowym 

zajęciem. 

Maciej Wójcik 

Strzyżenie 

trawnika 

Jaka kosiarka będzie najlepsza do przedszkolnego 

ogródka? Wszystko zależy od tego, jaki duży teren 

trzeba będzie kosić. 

Na rynku dostępnych jest wiele 

kosiarek: ręczne, spalinowe, 

elektryczne czy traktorowe. 

Wybór kosiarki do naszego ogródka 

zależy od tego, jak dużą powierzchnię 

będziemy musieli kosić. 

Jeśli przedszkolny teren jest niewielki, 

ponadto piaszczysty lub wyłożony 

specjalnym podłożem amortyzującym 

upadki, a trawa znajduje się jedynie na 

jego małych fragmentach, nie warto inwestować 

w drogi sprzęt. Do tego wystarczą 

kosiarki elektryczne. Inaczej jest 

w przypadku, gdy dysponujemy dużym 

terenem, całym zasianym trawą – wtedy 

warto zastanowić się nad kosiarka 

spalinową – kabel elektryczny ogranicza 

zasięg sprzętu, kosiarki spalinowe – nie 

stwarzają takich problemów. 

Kosiarki spalinowe są jednak bardziej 


kłopotliwe w korzystaniu (dolewanie paliwa, 

spaliny), ale maja większą szybkość 

i moc, dzięki czemu tną nie tylko trawę, 

ale i chwasty czy inne rośliny o grubszych 

łodygach i liściach. Podobnie jak kosiarki 

elektryczne, mają worki lub pojemniki 

na skoszoną trawę. 

Przy wyjątkowo dużych terenach warto 

pokusić się o kupno traktora koszącego 

trawę. To idealne rozwiązanie, ale oczywiście 

najdroższe. Maja noże o szerokości 

ok. 1 m. wiec koszenie trawy jest nie 

tylko wygodne, ale i szybkie. 

Jeśli w naszym ogrodzie dużo jest krzewów, 

drzew, alejek, huśtawek czy innych 

zabawek ogrodowych, warto pomyśleć 

również o kupnie podkoszarek. To urządzenia 

pozwalające na podcięcie trawy 

w miejscach, do których nie sięgają noże 

kosiarki. Zazwyczaj urządzenia te są na 

prąd lub na akumulatory. 

KOSIARKI ELEKTRYCZNE 

XK1800 Krysiak, 1800W, 230V 549 zł 

Hecht 1000, 1000W, 230V 189 zł 

ARM 32 Bosch, 1200W 469 zł 

KOSIARKI SPALINOWE 

NAC, 5KM 

Honda HRH 536 K4 

Hecht, 3,5KM 

1499 zł 

6835 zł 

599 zł 

KOSIARKI TRAKTOROWE 

Honda HF 2315K2 HME 

Mcculloch M125-97tc 

Alpina BT 98 

16500 zł 

7729 zł 

4345 zł 


62 

mój

Tema.indd 1 2014-04-25 13:09:11

Mój żłobek, moje przedszkole (03) 3/2015

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?