metody, formy i programy kształcenia - E-mentor

metody, formy i programy kształceniainnych niż dotąd kanałów komunikacji. Z kolei pesymistycznewizje, w duchu orwellowskim, przestrzegająprzed wykorzystaniem technologii do kontrolibezpieczeństwa społecznego, co w konsekwencjimogłoby odebrać ludziom ich obywatelskie wolności8 . Zwraca się także uwagę na rolę wykorzystaniainternetu jedynie jako dodatku do tradycyjnej formyuprawiania polityki 9 .Działalność społeczno-polityczna prowadzona zapośrednictwem internetu jest ciągle bardziej eksperymentemniż popularnym i powszechnie stosowanymnarzędziem. Thierry Vedel 10 wskazuje na możliwośćjego wykorzystania w trzech płaszczyznach:• dobrego informowania obywateli w sprawachspołeczno-politycznych;• tworzenia przestrzeni do debaty publicznej;• zaangażowania obywateli w procesy decyzyjne.Poddając każdą z powyżej wymienionych płaszczyznanalizie, w literaturze wskazuje się na istotneelementy, które utrudniają pełne osiągnięcie sprawnościdziałania e-demokracji. Najważniejszym z nichjest wykluczenie tych obywateli, którzy z różnychpowodów są mniej aktywni wirtualnie 11 .Uczestnictwo mieszkańców w życiu publicznymodzwierciedla kapitał społeczny, jakim dysponuje danawspólnota lokalna. Jednym z elementów świadomejpartycypacji obywateli w życiu społecznym jest kontrolowaniepracy samorządowców, w szczególnościdziałań radnych. Społeczności lokalne powinny byćbardziej niż dotychczas zainteresowane efektamipełnionej przez nich służby publicznej. Demokracjaprzedstawicielska jest dość często krytykowana zewzględu na „uśpienie” obywateli w sferze publicznejdo czasu wyborów, kiedy najczęściej ujawniają siępostawy rozliczeniowe wobec faworytów politycznych.Oczywiście nikt nie narzuci siłą rozwiązań, którenie istnieją w sferze prawnych obowiązków radnego.Radny więc nie musi, ale może informować o swoichdziałaniach za pomocą nowych mediów. Jest toszczególnie przydatne w gminach o dużej liczbiemieszkańców, gdzie najczęściej bezpośrednio zna swojegoreprezentanta niewiele osób. Kontakt z radnymw takim przypadku tym bardziej powinien przebiegaćw sposób łatwy, szybki i sprawny. Z najnowszychdanych statystycznych wynika, że ponad połowa polskiegospołeczeństwa posiada dostęp do komputera(66 proc.) i do internetu (51 procent) 12 . Wykorzystaniesieci jako narzędzia służącego do komunikacji społecznejzależy od takich cech społeczno-demograficznych,jak: wiek, wykształcenie, sytuacja materialna i miejscezamieszkania. Raport Centrum Badań Opinii SpołecznejKorzystanie z komputerów i Internetu 2010 wskazuje,że młodzi ludzie (do 45 roku życia) znacznie częściejkorzystają z sieci niż osoby starsze. Natomiast mniejniż połowa osób w wieku 65 lat i starszych, mającychdostęp do internetu w gospodarstwie domowym,korzysta z możliwości łączenia się z siecią.Wybrany radny gminy uzyskuje tzw. wolny mandatprzedstawicielski, który gwarantuje mu możliwośćdziałania zgodnie z własnymi przekonaniami, bezkonieczności uwzględniania opinii elektoratu. Tymsamym mieszkańcy nie mogą zmusić go do określonychdziałań, nie mogą również wpłynąć na jegoodwołanie przed upływem kadencji rady. Z mandatu,który posiada radny, wynikają jednak jego obowiązkii prawa. Jednym z podstawowych obowiązków jest:[…] kierowanie się dobrem wspólnoty samorządowejgminy. Radni utrzymują stałą więź z mieszkańcami orazich organizacjami, a w szczególności przyjmują zgłaszaneprzez mieszkańców gminy postulaty i przedstawiają organomgminy do rozpatrzenia 13 .Ustawa o samorządzie gminnym nie precyzuje animiejsca, ani sposobu kontaktu z radnym. Należy todo indywidualnych praktyk wypracowanych przezgminy. Kontakt z radnym w obrębie małej społecznościlokalnej zazwyczaj nie stanowi problemu, inaczej jestjednak w dużych gminach, gdzie życie społeczne macharakter znacznie bardziej anonimowy.Metodologia badańGłównym celem przeprowadzonego badania pilotażowegobyła analiza stopnia wykorzystania internetuw interakcji między radnymi a mieszkańcami Białegostoku.W jego ramach poszukiwano odpowiedzi nanastępujące pytania:• czy mieszkańcy Białegostoku posiadają dostatecznąi wystarczającą wiedzę o działaniachna rzecz społeczności lokalnej radnych miastakadencji 2006–2010;• czy radni tej kadencji mieli możliwość kontaktuz mieszkańcami za pomocą narzędzi, jakieoferuje internet;• czy radni udostępniali informacje na temat swojejdziałalności poprzez kanały internetowe?Wyniki przeprowadzonych badań były istotnez kilku względów:• po pierwsze – miały wskazać odsetek tych radnych,którzy korzystali ze stron internetowychoraz aplikacji Web 2.0 – komunikatorów, por-8Zob. W. van de Donk, I.T.M. Snellen, P.W. Tops, Orwell in Athens: A Perspective on Informatization and Democracy, IOS Press, Amsterdam1995.9Zob. M. Margolis, D. Resnick, Politics as Usual: The Cyberspace „Revolution”, Sage, Londyn 2000.10T. Vedel, L’idée de démocratie électronique origines, vision, questions, [w:] P. Perrineau (red.), Le désenchantement démoctarique, La Tourd’Aigues: Edition de L’Aube, 2003, s. 243–266.11T. Vedel, dz.cyt., s. 243–266.12Komunikat z badań: Korzystanie z komputerów i Internetu 2010, Fundacja Centrum Badań Opinii Społecznej, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2010/K_079_10.PDF, [06.09.2011].13Ustawa o samorządzie gminnym z 1990 roku, art. 23.1.30 e-mentor nr 4 (41)