Fachowy Elektryk 6/2016
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
PORADY<br />
Fachowego <strong>Elektryk</strong>a<br />
EKSPERT Fachowego<br />
<strong>Elektryk</strong>a<br />
Oprawy rastrowe mogą być lepsze niż LED-owe<br />
Kamil Krasuski,<br />
kierownik działu<br />
sprzedaży oświetlenia GTV<br />
Oprawy rastrowe sprawdzą się<br />
wszędzie tam, gdzie od systemu<br />
oświetleniowego wymaga<br />
się dużej sprawności opraw<br />
i maksymalnego ograniczenia<br />
uciążliwego zjawiska olśnienia.<br />
Dlatego rastry są popularnym<br />
rozwiązaniem stosowanym do<br />
oświetlania pomieszczeń biurowych<br />
– tu istotna jest nie tylko<br />
ilość światła, ale i jego jakość:<br />
współczynnik oddawania barw,<br />
barwa, równomierność, a przede<br />
wszystkim brak olśnień i kontrastów.<br />
Powodem olśnienia może<br />
być bezpośrednia obserwacja<br />
źródeł światła lub odbić światła<br />
np. od powierzchni biurka lub<br />
ekranu komputera. Olśnienie<br />
objawia się uczuciem irytacji,<br />
niewygody, a nawet bólu – powoduje spadek koncentracji<br />
i przykre wrażenia wzrokowe. Dioda LED jest stosunkowo<br />
niewielka i bez odpowiedniego układu optycznego (reflektora<br />
lub soczewki) może mieć dużą luminację. Zastosowanie<br />
dodatkowego układu jest kosztowne i podnosi cenę opraw<br />
- w tej sytuacji rastry sprawdzą się lepiej. Stosunkowo duże<br />
i płaskie powierzchnie biurek łatwiej jest oświetlić oprawami<br />
rastrowymi, zwłaszcza współpracującymi z długimi<br />
świetlówkami liniowymi. Specjalny paraboliczny kształt<br />
opraw rastrowych (dedykowanych pomieszczeniom biurowym)<br />
zapewnia równomierne oświetlenie wnętrza. Dodatkową<br />
kontrolę rozsyłu światła daje optymalnie dobrana kombinacja<br />
odbłyśników (kierunkujących strumień świetlny)<br />
oraz rastrów, chroniących przed olśnieniem i koncentrujących<br />
światło w wybranym miejscu. W obecnie stosowanych<br />
oprawach rastrowych wysoką efektywność oprawy uzyskuje<br />
się poprzez zastosowanie statecznika elektronicznego<br />
z ciepłym startem z możliwie dużą liczbą cykli włącz/wyłącz.<br />
Żywotność oprawy w dużym stopniu zależna jest od zastosowanych<br />
źródeł światła.<br />
Fot.: LENA LIGHTING<br />
świetlnej, podczas gdy w rastrach ogranicza<br />
nas wielkość źródła światła. Nie możemy<br />
zapomnieć także o specyfice emisji światła<br />
– świetlówki emitują światło w całą dostępną<br />
przestrzeń, tzn. również w kierunku<br />
oprawy, LED-y z kolei tylko w pożądanym,<br />
zaprojektowanym kierunku. Jakość światła<br />
jest ponadto wyższa dla źródeł półprzewodnikowych<br />
niż dla źródeł T5/T8. LED-y są<br />
poza tym wybierane przez klientów z uwagi<br />
na zaawansowane możliwości z dziedziny<br />
sterowania, np. w inteligentnych budynkach.<br />
Zarówno świetlówki, jak i diody LED<br />
mogą współpracować z czujkami obecności,<br />
ruchu, natężenia światła naturalnego;<br />
pozwalają na regulację strumienia lub dynamicznie<br />
dostosowują się do warunków<br />
pogodowych na zewnątrz. Jednak to LED-y<br />
są bardziej podatne na stosowanie światła<br />
dynamicznego.<br />
Wielu klientów zastanawia się, czy dla<br />
poprawy jakości oświetlenia wystarczy<br />
zamiana świetlówek w oprawie rastrowej<br />
na ich odpowiedniki LED, czyli tzw. retrofity.<br />
Warto tu zaznaczyć, że część producentów<br />
promuje takie rozwiązania, część<br />
zaś zwraca uwagę na problemy wynikające<br />
z tego rodzaju modernizacji. Ci, którzy nie<br />
pochwalają stosowania retrofitów, powołują<br />
się na ich wysokie ceny – te o poprawnej<br />
konstrukcji są na tyle drogie, że często bardziej<br />
opłacalna jest wymiana kompletnych<br />
opraw wraz z źródłami światła. Ponadto<br />
według niektórych projektantów układ<br />
przemyślany jako rastrowy nie będzie efektywnie<br />
współpracował z niededykowanym<br />
źródłem światła – jeśli do układów optycznych<br />
pierwotnie przeznaczonych do obsługi<br />
źródeł światła promieniujących całą swoją<br />
powierzchnią wstawimy retrofity LED świecące<br />
zazwyczaj tylko w dolną półprzestrzeń,<br />
nie wykorzystamy w pełni ich możliwości,<br />
czyli tym samym nie będziemy mogli osiągnąć<br />
zakładanych pierwotnie parametrów<br />
świetlnych. Zwolennicy wymiany świetlówek<br />
na LED-y wskazują jednak, że jakość<br />
oświetlenia mimo wszystko będzie wyższa<br />
niż w przypadku użycia świetlówek, układy<br />
staną się mniej awaryjne, znacznie niższe<br />
będzie też zużycie energii.<br />
Iwona Bortniczuk<br />
Fot. 8.<br />
Rozwój rynku wynika nie tyle z ograniczeń opraw rastrowych, co z możliwości, jakie<br />
oferują nam rozwiązania LED-owe<br />
Na podstawie materiałów:<br />
Osram, Lena Lighting, ES-SYSTEM<br />
Współpraca merytoryczna:<br />
dr inż. Marian Okoń, OSRAM,<br />
Cezary Wichniewicz, Lena Lighting<br />
<strong>Fachowy</strong> <strong>Elektryk</strong> 6 • <strong>2016</strong><br />
31
Change language