Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Peynir Şehirlerini Geziyoruz<br />
Durağımız<br />
ARDAHAN
Kuzeydoğu Anadolu’nun, üç ile (Artvin, Kars, Ahıska) ve bir devlete sınırı<br />
bulunan 3000 yıllık geçmişi ile bir kültür, medeniyet kapısı. Anadolu,<br />
Kafkaslar, Karadeniz ve Ortadoğu coğrafyasının kavşağını tam ortadan kesen<br />
önemli ve stratejik bir medeniyet köprüsü. Gürcistan’a iki noktadan sınırdaş.<br />
Bereketini Kür (Kura) havzasından ve verimli platolarından alan geçimi<br />
büyük oranda tarım ve hayvancılığa dayalı nüfusunun %63’ü kırsalda yaşayan<br />
bir serhat şehri.<br />
2000 rakımlı ele geçmez bin bir çiçekli yaylalarında 100 çeşit endemik bitkisi<br />
var. Kafkas arısının gen potansiyelini bünyesinde barından bir doğaya sahip<br />
Kaşar ve bal üretimi başta olmak üzere et, süt ve kaz eti üretimi var. İlçeleri<br />
Göle, Hanak, Damal Posof ve Çıldır…<br />
Her biri bir birinden güzel ve gezilmeye değer ilçeleri var Ardahan’ın…<br />
Aşıkları, Gölü, Sarı balığı ve kaz eti ile Çıldır, balı, peyniri ve tereyağı ile<br />
Hanak, dünyaca ünlü bebeği ile Damal, meşhur Ilgar dağı, kırmızı elması,<br />
eşsiz bitki örtüsü, ovaları, organik tarımı, aşıkları ve balı ile Posof, Kaşarı,<br />
yaylaları, orman içi güzellikleri ve eşsiz doğası ile Göle sizi çağırıyor…<br />
Bereketli toprakları, eşsiz doğası, tarihi ve turistik potansiyeline rağmen<br />
dezavantajları da var. Ardahan’ın bu dezavantajları : “Göç, ulaşım zorluğu,<br />
zayıf sosyal olanaklar, yetersiz kalifiye insan kaynağı, örgütsüz üretim, tarım<br />
ve hayvancılıkta verim düşüklüğü, tanıtım ve markalaşma eksikliği, sınır<br />
ticaretinde yetersizlik ve ağır iklim şartları olarak sayılabilir. “<br />
Ama hedefleri ve hayalleri büyük Ardahan’ın …<br />
Cheese Life Magazine Dergisi olarak amacımız gezdiğimiz peynir şehirlerinin<br />
diğer yönlerini de size tanıtabilmek peynir şehirlerini bu gözle görmeniz<br />
dileğiyle bu görsel şölende iyi seyirler diliyoruz.
Faruk KÖKSOY ile Söyleşimiz Çabuk Biten Güzel Bir Film Gibiydi...<br />
Cheeselifemagazine: Bir peynir şehrinin belediye başkanı<br />
ve Ardahan şehrinin potansiyelinin değerlendirme yönünde<br />
duyarlı birisi olarak Ardahan’ın peynir potansiyelinden en iyi<br />
düzeyde yararlanmak yönündeki düşüncelerinizi, projelerinizi<br />
ve hali hazırdaki faaliyetlerinizi bizimle paylaşabilir misiniz?<br />
Faruk Köksoy: Ardahan’da süt ürünlerinde eksiye gidiş var,<br />
Ardahanda fabrika ve mandıra kuran değerli hemşerilerimizi<br />
kahraman olarak görüyorum. Geriye dönük 4050 yıllık<br />
süreçte tamamen kendi emek sermaye ve gayretleriyle sektörü<br />
ayakta tutmaya çalışmışlar senede en fazla 34 ay süt<br />
satın alacaksınız ama 12 ay tesisi açık tutacaksınız bu<br />
fedakarlık isteyen bir iştir çok büyük başarıdır. Öncelikle onların<br />
bu serüveni, kahramanlığı<br />
ve başarısı bizim için çok<br />
büyük bir kazanım. Onları bir<br />
araya getirip onlara çok ciddi<br />
destek vermek gerektiğini<br />
düşünüyorum.<br />
ki batıdan bir talep varda tulum ve kaşar peyniri talep görüyor<br />
ama beyaz peynirimiz yağlı ve salamura peynirimiz yok<br />
denecek kadar geriledi.<br />
Cheeselifemagazine: Peynir sadece kaşardan ibaret değildir.<br />
Ardahanın gizli kalmış peynir hazineleri nasıl gün yüzüne<br />
çıkarılabilir? Ne gibi projeler düşünülebilir?<br />
Faruk Köksoy: Panel ve çalıltaylarla herkesin bilgi ve önerilerine<br />
başvuruklabilir ancak peynirlere ilişkin etimolojik<br />
çalışmaları tamamlamak lazım örneğin çeçil<br />
peyniri . Çeçil bizim ürünümüz olmasına<br />
rağmen<br />
Bunu bu yayınlarda da olabildiğince<br />
tanıtmamız lazım<br />
onun için sizin bu süreli<br />
yayınınız bizim için de Ardahanımız<br />
içinde süt ürünlerimiz<br />
içinde çok önemli kazanım<br />
olacaktır kendimizi bulacağız<br />
diye düşünüyorum.<br />
Ardahan'da ki süt ürünleri ile<br />
ilgili çalışamlarımıza gelince<br />
bugüne kadar daha çok büyük<br />
şehirlerdeki hemşerilerimizin<br />
yoğun oldukları yerlerde genellikle<br />
farkındalık oluşturmak açısından tanıtımlarda bulunduk<br />
şehrimizin ürün çeşitliliğini onlara tanıtmaya ve tattırmaya<br />
çalıştık.<br />
Cheeselifemagazine: Daha etkili ve daha değişik bir konseptte<br />
yurtdışında olduğu gibi peynir sever tüketici, üreticileri<br />
kaynaştıracak derecede ve kitleleri daha çok çekecek<br />
nitelikte Ardahan'ın turizmine daha etkili katkıda bulunmak<br />
amacıyla ne gibi etkinlikler yapılabilir?<br />
Faruk Köksoy: Bunu açık söyleyeyim ilk siz dile getiriyorsunuz<br />
ve bu da bizim için bir ilham oluyor. Gölemizde bir<br />
kaşar festivalimiz var ama tek başına Ardahan'ı tanıtmaya<br />
yetmiyor. Kaşar önemli bir ekonomik potansiyeldir, endüstriyel<br />
ve yaygın bir üründür peynir tanıtım günleri veya peynir<br />
günleri veya çalışatayını inşallah sizin moderatörlüğünüzde<br />
kısa zamanda yaparız. Kaybolmuş çok fazla ürünümüz var<br />
bizim bildiğimiz 20' ye yakın peynir çeşidimiz kaybolmuş. İyi<br />
cheeselife 15 17<br />
Trakya'nın<br />
meşhur çeçili diye<br />
marketlere sunulan bir ürünü<br />
olmuş. Trakya kaşarda da çok mesafe<br />
katetmiş. Bunu görünce çok üzüldüm. Çeçilimize<br />
de sahip çıkamamışız ne yazık ki. Kafkasya coğrafyası<br />
yemek, folklör, gelenek konusunda olduğu kadar peynir<br />
kültürü bakımından da zengin bir coğrafya ve bu zenginlik<br />
Ardahan'a da yansımıştır örneğin tel peyniri bizde çok yaygındır<br />
belki Türkiye'de sadece ve sadece Kars'ın çok sınırlı<br />
köylerinde ve Ardahanda bulunan tel peyniri yeterince<br />
tanıtılamadı, Türkmen saçak peyniri adını koymaları üzücü.<br />
Ahıska’nın 300 yıla yakın süre ile eyalet merkezi olduğu<br />
dönemde oltu ve Şavşat'ı içine alan bir bölge biribirinden<br />
ayrılmamış. Ahıska’da oralardan ayrılmamış Tel peyniri<br />
daha çok Gürcistan Ahıska merkezli bir peynir. Tel peyniri
u yüzden buralarda çok yaygın, buralarda da yapıldığı köyler 1520 köyü geçmez. Çok pratik bir<br />
peynir. 30 saniyede suda tutup tuzunu alıp tüketiyorsunuz. Turizme sunulacak bir değer.Peynir<br />
çeşitlerimiz çok. Salamura beyaz peynir, çeçil, tel, gorcolo peynir, lor peynir, hele kurut….başka<br />
yerde bulunmaz bir lezzet, ayranı bambaşka…<br />
Cheeselifemagazine:Peynir severliğinizden konuşalım peynire<br />
olan merağınız ve düşkünlüğünüz ne derecedir?<br />
Faruk Köksoy:Yeni Zelanda'da<br />
arkadaşlardan bazıları<br />
damak tadı ve<br />
yemek<br />
seçimi konusunda<br />
karasızlık yaşadılar<br />
ve bana sordular işte orada benim<br />
peynirle olan ilgim hemen ortaya çıktı. Şef garsonu<br />
çağırdım ve sordum zeytin yağı var mı? Baharatlardan neler var<br />
nane kekik falan filan hele getirin peyniriniz ne var diye soruyorum getiriyorlar<br />
bir de ekmek koyduk mu yanına oradaki arkadaşlar ve heyet ile bir damak keyfi<br />
yaşadık böylece kararsızlığı da gidermiş olduk.<br />
cheeselife 16 18
Çıldır'ın umudu ICE FISHERY<br />
Çıldır gölü bir madenin üzerinde kurulu ancak ne yazık ki ciddi oranda<br />
ihmal edilmiş aşırı göç ve bir çok sebep bu değerlerin yıllarca yok sayılmasına<br />
yol açmış. Bir kaç yıldır yapılan göl üzerindeki etkinlikler ise<br />
istenen sesi getirmekten çok uzakta.<br />
Çıldır BUZ TURİZMİ ile sadece kendisini değil Ardahan ve diğer komşu<br />
illeri gerçekten ihya edebilir.<br />
Son yılların yükselen turizm değerlerinden birisi de ICE FISHERY denen<br />
buz bakılçılığı.<br />
Buz balıkçılığı Ülkemize yabancı bir kavram ancak iyi işlenir ve ciddi bir<br />
çalışma yapılırsa sadece Çıldır gölü kışın turizmin ve ekonominin göz<br />
bebeği olur.<br />
Buz balıkçılığı konusunda küçük bir açıklama yapacak olursak;<br />
Kişiler veya gruplar göl üzerinde bir veya bir kaç günlüğüne kamp kurarak<br />
balık tutma gezilerini organize etmekteler. Kurulan yapılar yerel<br />
söyleyişlerde farklılıklar göstersede çoğu zaman buz gecekondusu, buz<br />
kulübesi, balık evi adlarını alırlar ayrıca karavanları ile gelen gruplarda
çoktur. Günübirlik gelen ziyaretçiler ise araçları ile gelmekte ve<br />
akşam olunca ayrılmaktalar. Gecekondular su geçirmez ağır bir<br />
malzemeden yapılır. Taşınabilir evlerin en yaygın türü, ihtiyaç<br />
duyulmadığında kullanıcının sırt çantasına sığan türüdür. Bir çeşit<br />
çadır diyebiliriz bunlara. Çıldır Belediyesi kalıcı ve daimi barınakları<br />
ahşap veya metalden yaparak, kolay taşınması için tekerlekler takarak<br />
kiraya verebilir. Bu barınaklar çok lüks olabilir yatak ısıtıcısı uydu<br />
televizyonu, banyolar, ocaklar v.b.<br />
Buz balıkçılığı Dünya'da ciddi bir sosyal faaliyet olarak görülmektedir.<br />
Buz üzerinde yürümek v.b gibi bir çok aktivite ziyaretçiyi orada<br />
tutar ve turizmden yöreye para kazandırabilir.<br />
Kuzey Amerika'da taşınabilir evler, buz balıkçılığının en iyi olduğu<br />
yerlerde bir şehir görüntüsü oluşturmaktadır. Çıldır Gölünün üzerinde<br />
bir şehir hayal edin...<br />
Buz balıkçılığı yöntemleri son 20 yılda büyük değişimler yaşadı. bir<br />
oyun gibi görülen bu aktivitenin adı modern buz ustaları için<br />
hareketliliktir. Delik açma, bekleyip bir balığın bu deliğe yüzmesini<br />
umut etmek, bazen günlerce bekleyenler olur bunun için dişli<br />
balıkçılar lazım. Bazen hızlı balıkçılar bir günde göl üzerinde yüzlerce<br />
delik deliyor burguları hızlı ve güçlü bunların.<br />
Balık Yarışmaları<br />
Çıldır belediyesi balık tutma yarışmaları, buzda delik açma kursları<br />
v.b etkinlikler ile daha cazip olanaklar sağlayabilir.