Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
RESUL ORMAN<br />
tundur. Oğullarından Mehmed ise Konya’da meftundur.<br />
Çoban Mustafa Paşa, Eskişehir’de Kurşunlu Külliyesi<br />
adında bir külliyede ve Makedonya’da Cisrl Mustafa<br />
Paşa adında bir külliye yaptırmıştır. Bununla birlikte<br />
Balkan bölgesinde birçok hayrat eseri bulunmaktadır.<br />
Kendi adını vererek yaptırdığı külliyede Ebu Suud Efendi<br />
ve Şeyhülislam Hamid Efendi gibi dönemin en büyük<br />
müderrisleri görev yapmıştır. Ayrıca bu iki büyük müderris<br />
Osmanlı’nın yükseliş döneminde şeyhülislamlık<br />
görevlerinde bulunmuşlardır. Bu da külliyenin eğitimde<br />
ne kadar ileride olduğunu gösteriyor. Ayrıca külliyede<br />
ders veren alimlerden biri de dönemin en büyük ilim<br />
deryalarından biri olarak kabul edilen Tebrizli Mehmed<br />
Karamanî’dir. Çoban Mustafa Paşa, 1522 yılında<br />
bir sohbete katılmış, sohbeti yapan Tebrizli Mehmed<br />
Karamanî’nin sohbetinden etkilenmiş ve Karamanî’yi<br />
külliyede ders vermeye ikna etmiştir. Böylece külliyenin<br />
ünü artar, yurtiçinden ve yurt dışından birçok öğrenci<br />
külliyeye ders almaya gelir. Külliyeden elde edilen<br />
gelirlerle şehre büyük yatırımlar yapılır yeni hayratlar<br />
yanında dükkanlar alınır. Bu dükkânlardan alınan kira<br />
gelirlerinin bir kısmı Mekke ve Medine’ye kutsal beldelerin<br />
eksiklerinin giderilmesi için gönderilir. O dönemde<br />
Gebze’de birçok âlim yetişmiş ve şehir, yeni bir kimliğe<br />
bürünmüş, âdeta ilim merkezi olmuştur. Bu külliyenin<br />
mimari yapısı ve verilen eğitim şekli daha <strong>son</strong>ra Nevşehirli<br />
Damat İbrahim Paşa’nın 1726 yılında adını taşıyan<br />
külliye için de ilham kaynağı olmuştur. Hatta Şeyhülislam<br />
Hamid Efendi, İstanbul’da adını taşıyan, büyük<br />
bir medrese yaptırmıştır. Bu medresede yetişen devrin<br />
önemli âlimlerinden biri de Evliya Çelebi’dir. Evliya<br />
Çelebi, vefa göstererek yetişmesinde rolü olan Şeyhülislam<br />
Hamid Efendi’nin müderrislik yaptığı Çoban<br />
Mustafa Paşa Medresesi’ne Seyahatname’sinde geniş<br />
yer vermiştir. Öyle ki külliyede kullanılan mermerlerin,<br />
Mısır’dan nasıl geldiğini, ne tür çalışmalarda kullanıldığını<br />
uzun uzadıya anlatmıştır. Çoban Mustafa Paşa,<br />
“Boşnak, Damat, Gazi, Melek Mustafa Paşa, Mısırlı Paşa’’<br />
gibi birçok lakapla anılsa da en meşhuru ‘’Çoban’’dır. Bu<br />
lakabın çobanlık yaparken kendisini keşfeden Osmanlı<br />
âlimleri tarafından verildiğini yaptığımız derin araştırmalar<br />
neticesinden öğreniyoruz. Çoban Mustafa Paşa,<br />
Yavuz Sultan Selim’in kızı Hanım Hatun ile evlenmiştir.<br />
Bu evlilikten Muhyiddin Mehmet Efendi ve Ahmet<br />
Bey adlarında iki oğlu ve Hanım Hatun adında bir kızı<br />
dünyaya gelmiştir.<br />
“Unutmayalım ki nereye gittiğini bilenler, nereden<br />
geldiğini bilenlerdir.’<br />
İbrahim Habib SEVÜK<br />
Yaptırdığı hayrat Eserleri<br />
Baş hayrat eseri olan Çoban Mustafa Paşa Külliyesi,<br />
Eskişehir’de Kurşunlu Külliyesi, Cesri Mustafa Paşa<br />
Külliyesi, Galata, Rodos, Edirne, Boğazken ve Seyidgazi<br />
Sibyan Mektepleri, Svilegrand’da Mustafa Paşa Köprüsü,<br />
Edirne’de iki kapılı han, Yeşilce, Tahmis, Prevadi ve<br />
Silistre’de birer hamam yaptırmıştır.<br />
<strong>kusva</strong>.org<br />
38