ÂŞIK VEYSEL

More documents

Recommendations

Info

Yeşil RÖPORTAJ Murat Uyurkulak: “Laikler bugünün Ermenileri, Rumları gibi artık” Karanlık günlerden geçtiğimiz, ölümlerin yanı sıra gazeteciler ve yazarların hapse atıldığı şu günlerde yeni çıkan kitaplar/romanlarla nefes almaya çalışıyoruz... Siyasi konjonktür ne kadar bizi esir alsa da, referandum kıskacına sürüklese de “bu ülkede iyi şeyler olacağına” inancımızı kitaplar pekiştiriyor. Bugünlerde elimden bırakmadığım ‘Merhume’ kitabı için Murat Uyurkulak’la bir araya geldik. Kitap çıkalı epey oluyor ama biz biraz da nefes almak için, dertleşmek için yan yana geldik. ‘Tol’ ve ‘Har’dan, yaklaşık 10 yıl sonra (aradaki öykü kitabı Bazuka’yı saymazsak) Merhume’yi okuyucusuyla buluşturdu. Merhume aslında hepimizin içinde bulunduğu süreci edebi bir şekilde anlatıyor Uyurkulak. Kitapta şiddet sarmalından, yoksulluğa, acıya Türkiye’nin adeta panoramasını sunuyor önümüze... Murat’la kitabı vesile ettik çünkü konuşacak çok şeyimiz vardı... GÜLŞEN İŞERİ Tol ve Har’dan sonra üçüncü romanın ‘Merhume’ çıktı... Her iki romanında çok özel romanlardı. ‘Merhume’ için aradaki zamanı nasıl değerlendiriyorsun? Teşekkür ederim. O senin gözünün güzelliği ve özelliği. Araya çok fazla zaman girmesinin öyle çok önemli sebepleri yok. Herkesin başında olan meseleler. Geçim derdi, memleket ahvali, şahsi sorunlar, ağır içkiyle geçen dönemler, tutulma, yazamama, tıkanma, açılma, umutsuzluk, daimi özgüven eksikliği, özgüven krizleri... Saymakla bitmez. Ama bu yeni bir şey değil benim için. Diğer romanların yazılma süreçleri de uzun sürmüştü. Bir çeşit tercih meselesi aynı zamanda. Başka mesailerden para kazanıp, yazı alanında özgür hissetmek, sipariş üzerine, belli zaman sınırlamalarını öngören anlaşmalara, taahhütlere girmeden yazabilme arzusu. Yani vakit kaybederken özgürlük kazanmak gibi bir strateji... Bu stratejinin işe yarayıp yaramadığından emin değilim, ama şikayetçi de değilim. -Uzun bir yazma süreci oldu Merhume için... Bu zaman diliminde Türkiye’de çok şey değişti ama roman bugünün Türkiye’sini anlatıyor gibi, sezgisel bir durum değil mi? Bilmiyorum. Çok şey değişti mi emin değilim. Sadece ülkenin damarlarında her daim dolaşan, hiçbir zaman dışarı atılmamış, asla yüzleşilmemiş bozukluklar, hastalıklar daha görünür hale geldi, daha rahat ifade alanı buldu gibi geliyor bana. Yüz sene önce İstanbul gazetelerinin çevirdiği yalan çarkı eşliğinde Ermenilerin boğazına çökülüyordu, şimdi de Kürtlerin boğazına çökülüyor. Yüz senedir kadınlar öldürülüyor, çocuklar tecavüze uğruyordu, şimdi de öyle. Aynı seferberlik hali, aynı pervasız, milliyetçi, erkek egemen taarruz... Belki de değişen tek şey, cumhuriyet rejiminin aksak topal sağladığı bir gıdım hukuki güvencenin de ortadan kaldırılmış olması... Mazlumların, mağdurların hakkını arama, hesap sorma kanallarının giderek tıkanması... Devletin ayan beyan yağmacının, tecavüzcünün, saldırganın yanında saf tutması, bunu gizleme lüzumu bile duymaması... Çocukları tecavüzcüleriyle evlendirmek istiyorlar... Oralardan hesap et artık... -Erkek dünyasını, ya da cehennemi diyelim... Kadına şiddet, tecavüz, ensest vs.. Son bir kaç yıldır bunlarla mücadele ediyoruz... Ne düşündürttü? Bunlarla çok daha uzun süredir mücadele ediliyor. Bu mücadelenin, şükür ki, dozu ve gücü arttı. Evet, Merhume bu mücadelenin yükseldiği bir döneme denk gelmiş oldu. Bilinçli bir şey değildi bu benim için. Neredeyse 10-12 senedir kafamda gezdirdiğim bir kitaptı Merhume. -Toplumsal travmalarımızın gün yüzüne çıktığı bir dönem... 3. Sayfa haberleri kan gölü adeta... Neler oluyor? Yoksulluğun öfkesi, gerici, faşist bir hükümetin bilinçli yönlendirmesiyle, “milli ve yerli değerlere yabancı” addedilen toplulukların üzerine sevk ediliyor. Görece laik hayat tarzına sahip, “müreffeh” deniz kenarlarını mesken tutmuş, “hayatın keyfini “Sınıf nefreti, “dinsiz, ahlaksız, sömürücü, elit, imtiyazlı” addedilenlere karşı kontrolsüz, milliyetçi bir seferberliğe tahvil ediliyor. Hayatı kaderine isyan etmekle geçmiş insan, o kaderin müsebbibi saydığı insanlara istediğini yapmakta kendini özgür hissediyor.” 20
ŞİİR çıkardığı” düşünülen topluluklar memleketin yeni Ermenileri, Rumları gibi artık. Sınıf nefreti, “dinsiz, ahlaksız, sömürücü, elit, imtiyazlı” addedilenlere karşı kontrolsüz, milliyetçi bir seferberliğe tahvil ediliyor. Hayatı kaderine isyan etmekle geçmiş insan, o kaderin müsebbibi saydığı insanlara istediğini yapmakta kendini özgür hissediyor. Halbuki en tepedeki zenginlere dokunan yok, hedef bellenenler de sıradan insanlar, bu ülkenin sade vatandaşları... Güçlü bir sosyalist hareketin cephanesi sayılabilecek, ülkeyi daha özgür, eşit ve demokratik bir geleceğe taşıyabilecek sınıfsal öfke, tam tersi yönde işletiliyor. Bir başbakan düşünün ki, “Yol ver gidelim, Gezi’yi ezelim” sloganı atan bir kitleyi, sessiz kalarakonaylayabildi. Bugün aynı minval üzere devam ediyor. Koca koca şehirler dümdüz edildi. Sırf iktidar uğruna. Çatışma yükseldikçe güçlenecek çünkü, durursa, yatıştırırsa, normalleştirirse sendeleyecek. - Zor konular. Bu seni korkutmadı mı? Hele de Türkiye’de.... Mümkün mertebe iyi yazabilmek dışında bir düşüncem olmadı. Becerip beceremediğimi bilmiyorum. -Erkek dünyasının eleştirisi bir yana siyasi eleştiri de var... İnce göndermeler yapıyorsun. Peki bu göndermelerle nereye varmak istiyorsun? Bir yere varmak için yazmıyorum. Sonunda bir durağa varacak olduktan sonra yazmanın keyfi yok. Yazmak daimi bir yolculuk olduğunda güzel. O yolculukta insan dert ettiği, öfkelendiği meseleleri de toplayarak ilerliyor. Kimi zaman haykırıyor, kimi zaman göndermelerle anlatıyor, kimi zaman susmak ve derin bir nefes almak da bir şeyler anlatmak anlamına geliyor. -Türkiye’de çok şey değişti. Her şey anlamsızlaştı. Yazmak bile... Gazetecilik ve yazarlığını sorsam, umutsuzluğa kapılıyor musun? Umutsuzluğa kapılmak gibi bir lüksüm yok. Bulunduğumuz her yerde, gücümüz yettiğince demokrasiden, özgürlükten yana direnmek, mücadele etmek dışında bir seçeneğimiz yok. Elbet bu günler de geçecek, mesele freni patlamış devasa bir tır gibi üzerimize gelen bu çılgınlığın önünden ne kadar insanı, ne kadar canı kurtarabileceğimiz. Günün birinde bütün bunlar sona erdiğinde, başımızı kaldırıp etrafa baktığımızda kucaklaşabilecek ne kadar insan bulabileceğimiz. -Edward Said’i İsrail tarafına taş atarken gösteren fotoğrafı yüzünden pek çok tartışma yaşanmıştı. Yazar bağımsız mı olmalı? Sen de taş atar mıydın? Said’in İsrail askerlerine taş atmasının bir meşru müdafaa eylemi olduğunu demeye getirdi. Evet, ben de atardım. Yazar bağımsız mı olmalı sorusunun kendisi bile keder veriyor. Bu sorunun sorulması bile gerekmez normal koşullarda. Yazar bağımsız olmalı, ama tarafsızlık dersen, orada başka bir alan açılır. Mazlumdan yana olmak taraflılık değildir çünkü. Mazlumdan yana olduğunu söyleyip de ortalığı kana, şiddete boğanlara karşı çıkmak... İşte o bağımsızlık gerektirir. -Ki bu ülke de en ufak seste ‘terörist’ oluveriyorsun... Neye tepki gösterseniz ‘teröristsiniz’... Neye bağlıyorsun tüm bunları? “Terör: Zalimlerin Jokeri” başlıklı bir yazı yazmıştım Radikal Kitap’ta yıllar önce. Terör kavramı muktedirlerin, zalimlerin işlerine gelmeyen herkesi, her şeyi, her hareketi aynı torbaya tıkıştırabilmelerini sağlayan bir joker gibi. Kimse cani, deli, ruh hastası olduğu için silaha sarılmaz, canını tehlikeye atıp savaşmaz. Bunu yapanların bir hedefi, talebi, şikayeti, derdi vardır... Yoktan var olmamışlardır... Kimi barbarca yöntemler kullanır, kimi şiddete başvurur, kimi katliamlar yapar, kan döker... Onaylamak, savunmak mümkün değildir bu eylemleri. Ama basitçe terörist deyip kenara atmak da mümkün değildir. Bu çözüm değildir. Siyasi yollarla, çok daha kapsamlı ve derin politikalarla, müzakereyle, diplomasiyle iştigal edilmeleri gerekir. Yoksa bire kadar kırsanız bile yenisi er geç ortaya çıkar. -“Devrim bir ihtimaldi ve çok güzeldi” diyordu Tol’un giriş cümlesinde... Şimdi ihtimal olanlar neler? Ya da ihtimal olarak gördüklerin? Lenin’in bir sözüydü sanırım, “Devrim aktüel bir meseledir” diyordu. Yani her daim bir ihtimaldir. Ne zaman, hangi kıvılcımın çakmasıyla, nerede ortaya çıkacağı belli olmaz. Mesele devrime ve mücadeleye dair bir farkındalığı, eylemliliği, dirayeti, sabrı gösterebilmekte. Ve bunu mümkün olan en geniş kesimleri kapsayarak, her daim bir birlik gayretini öne koyarak yürütebilmekte. Gezi’nin patlayacağını kim tahmin edebildi ki? -Bazen insanlığın can çekiştiği yerde yazarlık ne ki diyor musun? Elbette, her zaman. Çok duygusal bir laf gibi algılama: Bir çocuğun hayatı kurtulacak, ama sen artık tek bir harf yazmayacaksın, hatta bütün yazdıkların da belleklerden silinip gidecek deseler hiç tereddütsüz ikincisini seçerim... -Yazarlık dışında dizi işlerine de bulaştın. En azından senaryoyla bu serüveni devam ettirdin.. İnsan kitap yazarak geçinemiyor değil mi? En azından ben geçinemiyorum. Ama az öncede dediğim gibi, bu bir tercih.... Yakınmaya hakkım yok. Halimden şikayetçi değilim. -Yazıp yazıp attığın oldu mu? Benim işim yazmaktan çok yazdıklarımı atmaktır zaten. n İBRAHİM BAŞTUĞ Bir Göçmen Kuştur Martı da Nimet’e Gözlerinin bittiği yerde deniz başlar yorgundur kanatların-uzun yola çıkamazsın Çatlar tohum-iyi işlenmemiş bir mozaiğin iğreti cam kırıklarını savurur devran Yarım kalmış ıslak bir park buluşmasını Vapur işletmez bir sis sabahının buruk sevincini Çınaraltı’nda yarım kalmış çay içimlerini ve gururunu yaşlı sahafı bir kez daha yola getirmenin Sakarya’nın yeni güvercinleri ve dilenen eski çocuklar Ucuz biracılarda unutulmuş soluk resimler Yeni korkular-adi suçlularla paylaşılan koğuşta Sönmesi yasak ampulün sağırlığına gömülen çığlıklar Çatlar tohum-iki lezbiyen yakalanır üst ranzada Gece vardiyasının yapışkan yorgunluğu-uykusuzluk ve ezberlenmiş adımlara öfkesi betonun Yorgundur kanatların Buzul sofalarında kapı aralarında konuklukların Halden anlamaz gece iner erkenden Kentler de büyük değil artık o kadar Kaçamaklarında sabahlayasın-bir adın çıkmış serseriye Öbür adın Bıraksalar ah bir örselemeseler, itip kakmasalar bir ad bulacaktın elbet. Kuşanacaktın Öbür adın Ezberlenmiş adımlara öfkesi betonun İki lezbiyen yakalanır üst ranzada Yine zarfsız gelen mektubun baş döndüren sevinci Bulvarlar, pasajlar, mevsim değiştiren vitrinleri kentin Tahtakale’de bitmez pazarlıklar, Ulus’ta bitmez Dağılan pazaryerlerinin istilası, yitirilmiş bir şeyler ve ilhak Samanpazarı’ndan alınıp yeniden boyanmış ve eskitilmiş pantolon Kaç kez geçtiğini unutmuş anesteziden, yeni bir cebe kavuşmak için ve artık dikiş kabul etmeyen derisi Ve ezberlenmiş ritmi umudun Her gün tozunu almalısın yine de Ayırabildiğin son parçaya dek söküp parlatmalı Yağlayıp yeniden birleştirmelisin Tohumların tohumu olmalısın En bayramlık sevincini takınıp çıkmalısın İddianameyi bir kez daha dinleyip sonuna kadar bir kez daha reddetmek için İfadenin baskı altında alınmış olduğu gerekçesine adli tabibe sevkin talebini de ekleyerek yumruğunu gülümsetmelisin bir kez daha Sorgulamada bulunduğunu sesinin çamurundan tanıdığın şehremininin karşısında-gözünün içine baka baka Ve ezberlenmiş ritmi hayatın Sönmesi yasak ampulün sağırlığına gömülen çığlıklar Sakarya’nın yeni güvercinleri ve dilenen eski çocuklar Ve ertelenmez ritmi hayatın Aradasın-vapur işletmez bir sis sabahının buruk sevinci Çınaraltı’nda yarım kalmış çay içimleri Ucuz biracılarda unutulmuş soluk resimler Aradasın Ne karasın artık ne su Teknen yok uzun yola çıkamazsın Kaçamak bir zaman aralığında Bir ad bulur yakıştırırsın kendine Ve sonra öğrenir şaşar kalırsın Bir göçmen kuştur martı da (Çalınmış Kuyuları Babil’in) 21
Page 1 and 2: Mart 2017 Sayı: 03 ÜCRETSİZDİR
Page 3 and 4: editör Aslan yazacak Başlık ŞÜ
Page 5 and 6: Ara Güler’in 1961 yılında çek
Page 7 and 8: Dostlar Beni Hatırlasın Ben gider
Page 9 and 10: Sarıyer’de Yaşar Kemal Sempozyu
Page 11 and 12: SALİH BOLAT KARDEŞ KENTLER Çukur
Page 13 and 14: tatil kabul edilen pazar gününe d
Page 15 and 16: 1912’de istenilen sonucun hâlâ
Page 17 and 18: HAZIRLAYAN: VECDİ ÇIRACIOĞLU AYI
Page 19: kazanırken o dürüstlükten ayrı
Page 23 and 24: çi” adlı eserinde şöyle diyor
Page 25 and 26: MAVİ VATAN PASIFIK Okyanusu’nda
Page 27 and 28: GEZİ Sadece sesler değildir burad
Page 29 and 30: ETKİNLİK / KONSER SARIYER BELEDIY
Page 31: ERHAN CANDAN MIZAH

ÂŞIK VEYSEL

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?