14.04.2017 Views

WiTH_S_3_2017_short

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

1<br />

Grzegorz Nowak<br />

Amerykańskie krążowniki lekkie<br />

typu Brooklyn<br />

Amerykańskie krążowniki lekkie typu Brooklyn pojawiły się jako odpowiedź<br />

na podstępne wyzwanie Japończyków, którzy – wyczerpawszy przyznane im limity<br />

tonażowe dla krążowników „waszyngtońskich” – opracowali projekt krążownika<br />

lekkiego uzbrojonego aż w 15 armat 155 mm, o rozmiarach nie ustępujących krążownikowi<br />

ciężkiemu. Ani flota brytyjska, ani amerykańska nie miały tak potężnych<br />

jednostek tej klasy, wobec czego – nie chcąc dać się Japończykom zdystansować<br />

– Brytyjczycy zaprojektowali okręty typu Southampton z 12 armatami 152 mm,<br />

Amerykanie natomiast odpowiedzieli własnymi jednostkami o rozmiarach<br />

porównywalnych z krążownikami „waszyngtońskimi”, uzbrajając je podobnie<br />

jak Japończycy w 15 armat 152 mm.<br />

Wspomniane tu podstępne wyzwanie Japończyków<br />

nie jest tylko pustym hasłem,<br />

określającym ich wrogie działanie jako<br />

potencjalnych przeciwników Stanów Zjednoczonych<br />

w strefie ich interesów na Pacyfiku; było faktem determinującym<br />

poczynania dwóch największych morskich<br />

potęg świata. Chociaż Traktat Waszyngtoński z 6 lutego<br />

1922 r. powstrzymywał dalszą rozbudowę morskich<br />

sił liniowych poprzez wstrzymanie budowy nowych<br />

pancerników, stworzył jednocześnie furtkę kolejnym<br />

po pancernikach największym okrętom artyleryjskim,<br />

czyli krążownikom, zwanym później „waszyngtońskimi”<br />

lub ciężkimi – z racji uzbrojenia w armaty 203 mm.<br />

W istocie ciężar morskiego wyścigu zbrojeń z lat<br />

dwudziestych i trzydziestych XX w. spoczął głównie<br />

na tej właśnie klasie okrętów – mimo faktu, że ogólny<br />

ich tonaż także został ograniczony postanowieniami<br />

Traktatu Waszyngtońskiego. W praktyce okazało się,<br />

że całkiem spore (jak się początkowo wydawało) limity<br />

tonażowe zostały w rzeczywistości bardzo szybko<br />

wykorzystane. Nie limitowano jednak tzw. krążowników<br />

lekkich, w US Navy zwanych „scout cruisers”.<br />

Oczywiście do czasu. Jednym z głównych celów kolejnej<br />

konferencji rozbrojeniowej, zwanej Konferencją<br />

Wodowanie kadłuba krążownika USS Philadelphia 17 listopada 1936 r.<br />

Londyńską z 1930 r., było właśnie określenie (i ograniczenie)<br />

tonażu dla każdego z mocarstw morskich<br />

także i w tej klasie okrętów.<br />

Japończycy, mając w istocie związane ręce,<br />

po ukończeniu budowy czterech krążowników Klasy<br />

A 1 typu Takao i tym samym wyczerpaniu limitów<br />

tonażowych, przyznanych Japonii na Konferencji Londyńskiej,<br />

zostali zmuszeni do poszukiwania jakiegoś<br />

rozwiązania tej kwestii; tak naprawdę nigdy bowiem<br />

nie pogodzili się z – ich zdaniem – krzywdzącym przydziałem<br />

tonażu, zarówno podczas konferencji w Waszyngtonie,<br />

jak i osiem lat później w Londynie według<br />

stosunku sił 5 – 5 – 3; 5 dla Royal Navy, 5 dla US Navy<br />

i 3 dla Japonii. Ta sytuacja zmusiła japońską Admiralicję<br />

do posunięcia bardzo chytrego wobec Stanów<br />

Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii.<br />

Planowana budowa czterech kolejnych krążowników<br />

„waszyngtońskich”, które projektowano udoskonalając<br />

52

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!