MEDENİYET e.dergi NİSAN

DOSYA
ALLAH’IN KİTABINA KARŞI
SAMİMİYET
Erdem AKKOÇ
Allah Rasûlü, “Din samimiyettir.” buyurdu.“Kime
Yâ Rasûlallah?” diye sorduk.
O da “Allah’a, Kitabına, Peygamberine,
Müslümanların yöneticilerine ve bütün
Müslümanlara.” diye cevap verdi. - Müslim, İmân, 95
İnsanın içinde olduğu her türlü ilişkide samimi ve
doğal olanın daha doğru olduğunu düşünürüz.
Samimiyet ve doğallık her durumda hem ilişkilerimizin
uzun soluklu olmasını hem de tarafların birbirlerinden
pozitif anlamda faydalanmalarını sağlar. Rasulullah’ın
el-Kitab’a karşı samimi olunmasının dinin bir parçası
olduğunu ifade etmesini de bu çerçeveden
değerlendirmek hadisi anlamamızı kolaylaştıracaktır.
Bir Müslümanın Kitab’a samimiyeti kişinin Kitap’la
olan ilişkisinin şekliyle alakalıdır. Kur’an’ın indiriliş
amacı dikkate alındığında kişinin Kitap’la ilişkisinin
nasıl olması gerektiği de aslında ortaya çıkıyor. Ebu
Abdurrahman es-Sulemî’nin dediğine göre Ashab,
Kur’ân-ı Kerim’den on âyet-i kerime öğrendiler mi,
o on âyetin helalini, haramını, emir ve nehiylerini
öğrenmedikçe bir sonraki on âyeti öğrenmeye
geçmezlermiş. İnsanları hidayete erdirmek, doğru
yolu ve hak ile batılı ayırt eden hükümleri açıklamak,
Allah’ın rızasını arayan insanları dosdoğru yola
iletmek ve muttakilere yol göstermek üzere Allah
tarafından indirildiğinde şüphe olmayan bir kitabın
da ancak Ebu Abdurrahman’ın dediği tarzda
okunması gerekmektedir. Ashabın bahsi geçen bu
hassas yaklaşımı Kur’an’ın ne olduğunun farkında
olmalarından kaynaklanmaktadır. Bu farkındalık
Ashabın Kitab’a karşı samimiyetlerinin de temelini
oluşturmuş ve cahili bir toplumdan Rasulullah’ın
insanların en hayırlıları olarak tanımladığı bir örnek
nesle dönüşmelerini sağlamıştır.
Yüzyıllardan beri İslam toplumlarının belki de en
temel sorunu Kur’an’a yaklaşımlarıdır. Çok uzun
zamanlardan beri Kur’an, çok okunan ama nedense
ne dediği çok da önemsenmeyen bir kitap hâline
gelmiştir. Tam da bu nedenle Kur’an’ın Ashab
döneminde gördüğü işlev maalesef genel itibariyle
kaybolmuştur. Abdullah b. Ömer’in Bakara Sûresi’ni
sekiz yılda öğrendiği bir zamandan; günübirlik
hatimlerin okunduğu, birçok gün ve gece için hatta
çok özel durumlar için bile rezerve edilmiş sure ve
ayetlerin olduğu ve hafızlık eğitimlerinin neredeyse
aylarla ifade edildiği bir döneme evrilmiş durumdayız.
Kur’an okurken sahip olduğumuz geleneksel “kutsal”
algısı maalesef ki Kur’an’ın kendisi için tanımladığı
asıl fonksiyonunu ortaya koyması, yani insanları
karanlıklardan aydınlığa çıkarması için yeterli değildir.
Kur’an okumanın kendi başına bir ibadet olduğunu
göz ardı etmeksizin şunu ifade edelim ki Kur’an’ın
temel amacı bireyin ve toplumun Allah’ın muradı
çerçevesinde dönüşmesidir. Bu nedenle Kur’an’a
karşı samimiyet; mutlak suretle Kur’an’ın, indiriliş
misyonuna uygun olarak okunması ve elbette ki
hayattaki temel rehber olarak kabul edilmesidir.
Kur’an hiç şüphesiz Ebu Abdurrahman es-
Sulemî’nin okuduğu kitabın aynısıdır ve yine o günkü
toplumu dönüştürme potansiyelinden hiçbir şey
kaybetmemiştir, yeter ki okuyan Ebu Abdurrahman
gibi okuyabilsin.
“Ya açar bakarız Nazm-ı Celil’in yaprağına,
Ya da üfler geçeriz bir ölünün toprağına.
İnmemiştir hele Kur’an bunu hakkıyla bilin,
Ne mezarda okunmak, ne de fal bakmak için.”
Mehmet Akif ERSOY
6