You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
S P O R T S M A N ÁÓ ÑÀÉÛÌÛÇÄÀ<br />
İlham Əliyev<br />
“Bakıda keçiriləcək<br />
İslam Həmrəyliyi Oyunları<br />
birlik, qardaşlıq və<br />
dostluq Oyunları olacaq”<br />
ñÿù.6<br />
Mehriban Əliyeva<br />
“IV İslam Həmrəylik Oyunları<br />
da müstəqil Azərbaycanın<br />
tarixinə növbəti qələbə kimi<br />
daxil olacaq”<br />
ñÿù.7<br />
idman<br />
növləri<br />
idman<br />
arenaları<br />
ñÿù.10<br />
ñÿù.17<br />
IV ислам ойунларына<br />
дястяк турнири<br />
ВЫЫЫ Щейдяр Ялийев<br />
кубоку<br />
ñÿù.33<br />
ñÿù.36<br />
Cцдо цзря яняняви<br />
Гызыл Гран-при турнири<br />
«Уьур газанmasaydыm,<br />
идмандан<br />
узаглашаъагдым»<br />
ñÿù.38<br />
Buenos-Ayresə<br />
ilk lisenziya<br />
ñÿù.42<br />
Уьурлу старт олса да...<br />
Йыьмамыз ики ойуна<br />
8 гол бурахды<br />
ñÿù.46<br />
ñÿù.50<br />
ñïîðòñìàí<br />
Áàø ðåäàêòîð:<br />
Ðÿøàä Ãÿìÿðøàùîüëó<br />
Öíâàí: Áàêû, Çàùèä Õÿëèëîâ 23,<br />
Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòè<br />
Òåëåôîí: 012 437 90 76<br />
å-ìàèë: info@sportsman.az<br />
www.sportsman.az<br />
Æóðíàë Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí<br />
ßäëèééÿ Íàçèðëèéèíäÿ ãåéäèééàòäàí<br />
êå÷ìèøäèð. ¹1164<br />
Ìöÿëëèôëÿðëÿ ðåäàêñèéàíûí ìþâãåéè<br />
óéüóí ýÿëìÿéÿ áèëÿð.<br />
Ðåêëàìëàðäà ýåäÿí ìÿòíëÿðÿ ýþðÿ<br />
æóðíàë ìÿñóëèééÿò äàøûìûð.<br />
Æóðíàë Àçÿðáàéúàíäà “Òèìå Ïðèíò”<br />
ìÿòáÿÿñèíäÿ ÷àï åäèëèá.<br />
Öç ñÿùèôÿäÿ:<br />
“Offissa Dizayn” şirkətinin<br />
direktoru Azad Həmidullazadə və<br />
“ONTOP” boulinq mərkəzinin<br />
direktoru Roman Mixaylenko<br />
IV İslam Oyunlarına dəstək<br />
turnirinin qalibi Qabil Mehdiyevi<br />
təbrik edərkən
S P O R T S M A N<br />
İlham Əliyev<br />
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti,<br />
Milli Olimpiya Komitesinin prezidenti<br />
“Bakıda keçiriləcək İslam Həmrəyliyi Oyunları<br />
birlik, qardaşlıq və dostluq Oyunları olacaq”<br />
Azərbaycan İslam Həmrəyliyi Oyunlarına güclü dəstək verən ölkədir.<br />
Ümumilikdə, biz müsəlman dünyasında əməkdaşlıq, tərəfdaşlıq və<br />
həmrəyliyin gücləndirilməsi kimi müsbət meylləri tam şəkildə dəstəkləyirik.<br />
Biz fəxr edirik ki, Bakı 2009-cu il üçün “İslam mədəniyyətinin<br />
paytaxtı” seçilmiş və Azərbaycanın digər qədim şəhəri olan Naxçıvan<br />
isə 2018-ci ildə “İslam mədəniyyətinin paytaxtı” olacaqdır.<br />
Əminəm ki, bu Oyunlar xalqlarımız arasında birlik və həmrəyliyin<br />
gücləndirilməsində çox əhəmiyyətli addım olacaqdır. Əminəm ki, Bakıda<br />
keçiriləcək İslam Həmrəyliyi Oyunları birlik, qardaşlıq və dostluq<br />
Oyunları olacaqdır. Mən sizin hamınızı 2017-ci ildə Azərbaycanda salamlamağı<br />
səbirsizliklə gözləyirəm. Bakıda görüşənədək.<br />
6 спортсман № 103 / 2017
S P O R T S M A N<br />
Mehriban Əliyeva<br />
Azərbaycan Respublikasının<br />
birinci vitse prezidenti,<br />
IV İslam Həmrəyliyi<br />
Oyunlarının Təşkilat Komitəsinin sədri<br />
“IV İslam Həmrəylik Oyunları da müstəqil<br />
Azərbaycanın tarixinə növbəti qələbə kimi daxil olacaq”<br />
Bu günə qədər ölkəmizdə bir çox böyük miqyaslı<br />
beynəlxalq tədbirlər keçirilib. O cümlədən,<br />
əlbəttə, böyük uğurla keçirilən birinci Avropa<br />
Oyunlarını qeyd etmək istəyirəm. Bütün bu tədbirlər<br />
Azərbaycanın gücünü, potensialını və təşkilatçılıq<br />
qabiliyyətini göstərdi. Həm Siz, həm<br />
Azərbaycan xalqı, həm Oyunlarda iştirak edən<br />
idmançılar, həm də qonaqlar Oyunların çox yüksək<br />
səviyyədə hazırlanmasını qeyd etdilər. Ümumi<br />
fikrə görə bu Oyunlar, Yay Olimpiya Oyunları<br />
səviyyəsində hazırlanmışdı. Əminəm ki, IV İslam<br />
Həmrəylik Oyunları da eyni səviyyədə hazırlanıb<br />
keçiriləcək və müstəqil Azərbaycanın tarixinə<br />
növbəti qələbə kimi daxil olacaq.<br />
Azad Rəhimov<br />
Azərbaycan Respublikasının<br />
Gənclər və İdman naziri,<br />
IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının<br />
baş icraçı direktoru<br />
“İslam Oyunlarının açılış mərasimi<br />
Avropa Oyunlarından zəif olmayacaq”<br />
İslam Həmrəylik Oyunlarının açılış mərasimi<br />
Azərbaycanda keçirilmiş Avropa Oyunlarından<br />
və digər yarışlardan zəif olmayacaq.<br />
Bu, hələlik sirr qalsın. İslamdan söhbət açacağıq<br />
və bunu dünya ilə bölüşəcəyik. İnanıram ki,<br />
hər şey yüksək səviyyədə olacaq”.<br />
спортсман № 103 / 2017<br />
7
S P O R T S M A N<br />
Xəzərdən başlayan səyahət<br />
11<br />
Qax<br />
13<br />
14<br />
09<br />
08<br />
12<br />
16<br />
15<br />
1<br />
06<br />
05<br />
Qaradağ<br />
04<br />
Şirvan<br />
07<br />
02<br />
Füzuli<br />
03<br />
“Xəzər dənizindən başlayan Səyahət” Bakı 2017 İslam<br />
Həmrəyliyi Oyunları ərəfəsində Azərbaycan ərasizində<br />
təşkil olunacaq tədbirlərin proqramıdır.<br />
Olimpiya Oyunları, o cümlədən, Bakı 2015 Birinci Avropa<br />
Oyunları başlamazdan əvvəl məşəl müqəddəs atəşlə<br />
alovlandırılmış və ev sahibliyi edən ölkənin hər bir guşəsinə<br />
oyunların ruhunu və həyəcanını gətirmək üçün bütün<br />
ölkə ərazisində daşınmışdır. Bakı 2017 İslam Həmrəyliyi<br />
Oyunlarının təşkilində məqsədimiz dəyişməz olaraq qalır.<br />
Lakin bu dəfə Səyahətimiz od deyil, su ünsürünə həsr olunur.<br />
İslam dinində su ünsürünə böyük önəm verilir. Su saflıq,<br />
təmizlik və şəfa rəmzidir. Möhtəşəm idman tədbirinə ev sahibliyi<br />
edən Bakı şəhəri Xəzər dənizinin sahilində yerləşir.<br />
Novruz bayramından öncə qeyd etdiyimiz çərşənbələri simvolizə<br />
edən dörd ənənəvi ünsürdən (su, torpaq, hava və od)<br />
biri də məhz sudur. Vurğulanan bütün məqamlar son dərəcə<br />
mühüm əhəmiyyət kəsb etdiyindən biz Oyunlar ərəfəsində<br />
Su ünsürünü bayram kimi qeyd etməyi seçmişik.<br />
2017-ci ilin 5 aprel tarixində Bakı şəhərinin Daş Salnamə<br />
Muzeyində “Xəzər dənizindən başlayan Səyahət”in<br />
İlkin Təqdimat Mərasimi keçiriləcəkdir. Azərbaycan Respublikasının<br />
Prezidenti İlham Əliyev Xəzər dənizindən<br />
götürülmüş suyu Azərbaycanın bütün guşələrindən gəlmiş<br />
uşaqlara təqdim edəcəkdir. Daha sonra “Xəzər dənizindən<br />
başlayan Səyahət” adlı tədbirlər proqramının tərkib hissəsi<br />
olaraq, uşaqlar həmin suyu özləri ilə birlikdə yaşadıqları rayonlara<br />
aparacaqlar. Bu su Bakı şəhərinin və İslam Oyunlarının<br />
Azərbaycanın rayonlarına xatirə hədiyyəsidir.<br />
Səyahət davam etdirilir. Səyahət müddətində 15-dən<br />
çox tarixi şəhərin və su mənbəyinin ziyarət edilməsi, 3000<br />
km-dən artıq məsafənin qət edilməsi nəzərdə tutulur. Hər<br />
bir rayon Su Mərasiminə və axşam saatlarında keçiriləcək.<br />
Su Festivalına ev sahibliyi edəcəkdir. Axşam saatlarında<br />
təşkil olunan Su Festivalları ictimai tədbir hesab olunduğundan<br />
burada iştirak ödənişsizdir. Festivallarda yerli ifaçı<br />
qruplarının çıxışları, Azərbaycanın dünyaca məşhur “Mirvari”<br />
rəqs qrupunun rəqs ifaları, gözoxşayan su şousu və<br />
möhtəşəm atəşfəşanlıq qonaqları heyran edir.<br />
İlkin Təqdimat Mərasiminin keçirilməsindən 37 gün<br />
sonra Səyahət Bakı Olimpiya Stadionunda başa çatacaqdır.<br />
Bu heyrətamiz şəhərin bütün guşələrindən toplanan su<br />
12 may tarixində Bakıya gətiriləcək və Açılış Mərasiminin<br />
tərkib hissəsi hesab olunmaqla, Azərbaycanın İslam Həmrəyliyi<br />
Oyunlarının idmançılarını salamlamasını simvolizə<br />
edəcəkdir.<br />
8 спортсман № 103 / 2017
S P O R T S M A N<br />
Xəritə Tarix Su festivalı<br />
01 Çərşənbə 5 aprel Bakı: Başlanğıc mərasimi<br />
02 Cümə 7 aprel Naxçıvan<br />
03 Bazar 9 aprel Astara<br />
04 Çərşənbə axşamı 11 aprel Şirvan<br />
05 Cümə axşamı 13 aprel Sabirabad<br />
06 Şənbə 15 aprel Ağcabədi<br />
07 Bazar ertəsi 17 aprel Horadiz şəhəri, Füzuli<br />
08 Çərşənbə 19 aprel Gəncə<br />
09 Cümə 21 aprel Şəmkir<br />
10 Şənbə 23 aprel Mingəçevir<br />
11 Çərşənbə axşamı 25 aprel Qax<br />
12 Cümə axşamı 27 aprel Qəbələ<br />
13 Şənbə 29 aprel Qusar<br />
14 Bazar ertəsi 1 may Quba<br />
15 Çərşənbə 3 may Qaradağ<br />
16 Cümə 5 may Sumqayıt<br />
* Cümə 12 may Bakı: Açılış mərasimi<br />
спортсман № 103 / 2017<br />
9
idman növləri<br />
S P O R T S M A N<br />
Atletlər kəndinin yaxınlığında yerləşən<br />
Olimpiya Stadionu 5 gün ərzində<br />
atletika və para atletika yarışlarına, habelə<br />
Açılış və Bağlanış Mərasimlərinə<br />
ev sahibliyi edəcək. Yarışlara orta və<br />
uzun məsafələrə qaçış, estafet qaçışı,<br />
tullanma və atma (nizə, disk) daxildir.<br />
Dünyanın ən qədim idman yarışlarından<br />
biri hesab edilən atletika haqqında<br />
ən erkən dəlillər hələ eramızdan əvvəl<br />
2250-ci ilə, atletikanın ilk dəfə qədim<br />
Atletika/Para Atletika<br />
Misir və Yunan rəsmlərində təsvir<br />
olunduğu vaxtlara gedib çıxır. Müasir<br />
dövrdə atletika adamların ən çox məşğul<br />
olduğu idman növlərindən biri olaraq<br />
qalır.<br />
Faktlar və rəqəmlər<br />
n İlk dəfə keçirildiyi vaxtlarla müqayisədə,<br />
qaçış yarışlarının miqyasında<br />
çox böyük artım olub.<br />
n<br />
E.ə. 776-cı ildə Yunanıstanda keçirilmiş<br />
ilk Olimpiya qaçışı 600 fut<br />
uzunluğunda məsafəyə olduğu halda,<br />
bugünün açıq havada olan müasir<br />
yarış treki 8 və ya 9 qaçış yolundan<br />
ibarət olub 400 metr uzunluğu<br />
olan oval formasındadır.<br />
n<br />
n<br />
Bir çox qaçış yarışları üç müxtəlif<br />
məsafəli kateqoriyadan ibarət yarış<br />
trekində keçirilir: yaxın məsafəyə<br />
qaçış, orta məsafəyə qaçış və uzaq<br />
məsafəyə qaçış.<br />
Latın dilindən tərcümədə “Daha<br />
sürətli, daha yüksək, daha güclü”<br />
mənasını verən “Citius, altius, fortius”<br />
Olimpiya devizi çox vaxt Atletika<br />
yarışları və iştirakçıların əldə etdikləri<br />
nailiyyətlər ilə əlaqələndirilir.<br />
n Estafet qaçışlarında hər birində dörd<br />
nəfər qaçan atletin olduğu komandalar<br />
iştirak edir. Onlar finişə çatan<br />
ilk komanda olmaq üçün müəyyən<br />
məsafəni qət etdikdən sonra estafet<br />
çubuğunu öz komanda yoldaşlarına<br />
ötürməlidirlər.<br />
4 gün sürəcək suya tullanma yarışları<br />
çərçivəsində 3 metrlik tramplin, 10<br />
metrlik platforma, sinxronlaşdırılmış<br />
3 metrlik tramplin və sinxronlaşdırılmış<br />
10 metrlik platforma üzrə 8 medal<br />
dəsti uğrunda mübarizə aparılacaq.<br />
Suya tullanma son illərdə çox geniş<br />
yayılıb; bu idman növündə idmançılar<br />
havada uçduqları məhdud vaxt çərçivəsində<br />
akrobatik bacarıqlarını nümayiş<br />
etdirməyə çalışırlar.<br />
Suya tullanma<br />
Bugünkü gündə suya tullanma ilə ilk<br />
dəfə məşğul olanlar alman və isveç<br />
gimnastları hesab edilir; onlar sudan<br />
havada gimnastik hərəkətləri yerinə<br />
yetirdikdən sonra yumşaq enmə vasitəsi<br />
kimi istifadə edirlərmiş. Suya<br />
tullanma ilk dəfə 1904-cü il Sent-Luis<br />
Olimpiya Oyunlarında Olimpiya<br />
proqramına daxil edilib; o dövrdə<br />
medallar uğrunda yarışlar 10 metrlik<br />
platformadan və uzununa tullanmaqla<br />
keçirilirdi. Sinxron tullanma isə<br />
ilk dəfə 2000-ci il Sidney Olimpiya<br />
Oyunlarında təqdim edildi.<br />
Faktlar və rəqəmlər<br />
n<br />
n<br />
On metrlik platformadan tullandıqda<br />
idmançı suya saatda 50-55 km<br />
sürətlə daxil olur.<br />
Qadınlar arasında suya tullanma<br />
Olimpiya oyunlarının proqramına<br />
n<br />
n<br />
ilk dəfə 1912-ci ildə daxil edilib.<br />
O vaxt, bu, yüksəklikdə yerləşən<br />
tramplindən sadəcə suya tullanmaqdan<br />
ibarət idi.<br />
Suyu kənara sıçratmadan ideal baş<br />
vurma, eynilə cəld bir hərəkətlə kağız<br />
yarıldıqda eşidilən səsə bənzədiyi<br />
üçün “rip” adlanır.<br />
Üzgüçülük<br />
Üzgüçülük Bakı Su İdmanı Mərkəzində<br />
tamaşaçıları heyran edəcək iki<br />
idman növündən biridir. Kişi və qadın<br />
idmançılar 40 yarış növü üzrə qızıl<br />
medal uğrunda mübarizə aparacaq.<br />
Üzgüçülər arasında gərgin mübarizə<br />
bir idman növü kimi üzgüçülüyü<br />
həmişə inanılmaz dərəcədə maraqlı<br />
edib.<br />
Çoxəsrlik tarixi olmasına baxmayaraq,<br />
üzgüçülük idman növü kimi<br />
1800-cü illərə qədər məşhur olmayıb.<br />
Üzgüçülük yarışları 1908-ci ilin London<br />
Olimpiya Oyunlarında hovuzlarda<br />
keçirilənə qədər ilk Olimpiya<br />
Oyunlarında açıq sularda keçirilirdi.<br />
Həddən artıq tələbkar idman növü<br />
olan üzgüçülük idmançıların qələbə<br />
qazanmaq üçün suda yarışmasını və<br />
əllərini finiş xəttinə toxundurmasını<br />
tələb edir; bu idman növündə qızıl<br />
medalla axırıncı yer arasındakı fərq<br />
bəzən bir göz qırpımı qədər qısa olur.<br />
Faktlar və rəqəmlər<br />
n Hər-hansı ədalətsiz üstünlüyə yol<br />
verilməməsi üçün arxası üstə, sərbəst<br />
və batterflay növlərində üzgüçülərə<br />
startdan və dönmələrdən<br />
sonra suyun altı ilə maksimum 15<br />
metr üzməyə icazə verilir.<br />
10 спортсман № 103 / 2017
S P O R T S M A N<br />
idman növləri<br />
Su polosunda oyunçular üzərək topu<br />
rəqiblərin müdafiə etdiyi qapıya atmaq<br />
üçün bir-birinə ötürürlər. Kişilərin komandası<br />
Vaterpol Arenasında 5 gün<br />
ərzində qızıl medal uğrunda yarışacaq.<br />
Su polosunun İngiltərədə və Şotlandiyada<br />
fiziki gücün və üzgüçülük<br />
qabiliyyətinin nümayişi kimi yarandığı<br />
hesab edilir. O, müasir Olimpiya<br />
Oyunlarında təmsil edilən ilk komanda<br />
idman növlərindən biri olub.<br />
Faktlar və rəqəmlər<br />
n<br />
Su polosu topunun çəkisi 400-450<br />
qramdır, amma ondan başqa da suyun<br />
üzərində qalmalı vasitələr var<br />
– qapılar da suda üzürlər.<br />
Su polosu<br />
n Oyunun dörd hissəsi ərzində idmançılar<br />
ümumilikdə 4 km və ya daha<br />
artıq məsafə qət edirlər.<br />
n<br />
n<br />
Topu yalnız bir əldə saxlamaq olar<br />
və rəqib komandanın üzvləri oyunçunu<br />
suyun altında cəzalandırılmadan<br />
itələyə bilərlər.<br />
İndiyə qədər ən uzun çəkən penalti<br />
zərbələrinin vurulması iyirmi dövrə<br />
olub.<br />
Basketbol 3x3 (stritbol) son zamanlar<br />
dünyada çox böyük məşhurluq qazanıb<br />
və şəhərlərdə ən geniş yayılan komanda<br />
idman növüdür. Basketbol 3x3<br />
Bakı 2017 İslam Həmrəyliyi Oyunlarının<br />
ən möhtəşəm yarışlarından biri<br />
olacaq. Yarışda 20 komanda iştirak<br />
edəcək. 10 kişi və 10 qadın komandası<br />
bu idman növü üzrə təqdim ediləcək<br />
qızıl medallar uğrunda yarışacaq. Basketbol<br />
3x3 adi basketbol meydançasının<br />
yarısı boyda yerdə oynanılır.<br />
Hər komanda üç oyunçudan və bir əvəzedicidən<br />
ibarətdir. Bu oyunu daha çox<br />
Basketbol 3x3<br />
küçələrdə oynayırlar. Bu idman növü<br />
beynəlxalq arenaya ilk dəfə 2010-cu<br />
ildə Sinqapurda keçirilmiş Yeniyetmələrin<br />
Birinci Yay Olimpiya Oyunlarında<br />
çıxıb və daha sonra “şəhərdə<br />
bileti ən çox satılan oyun” adlandırılıb.<br />
Əvvəllər stritbol və ya küçə basketbolu<br />
adlandırılan “Basketbol 3x3” basketbolun<br />
bütün dünyada inkişaf etməsi<br />
üçün katalizator rolunu oynayır.<br />
Faktlar və rəqəmlər<br />
n<br />
n Qələbə qazanmaq üçün komanda<br />
21 xal toplamalı və ya 10 dəqiqəlik<br />
oyunun sonunda ən yüksək xal<br />
toplamış komanda olmalıdır.<br />
Dünyada təxminən 250 milyona<br />
yaxın adam Basketbol 3x3 idmanı<br />
ilə məşğul olur.<br />
Dünyanın ən məşhur idman növlərindən<br />
biri olan futbol, 4-cü İslam<br />
Həmrəyliyi Oyunlarının da tərkib<br />
hissəsidir. Futbol yarışlarında 8 kişi<br />
komandası qızıl medal uğrunda rəqabət<br />
aparacaq. Yarışlar Bakıda yerləşən<br />
bir neçə məkanda keçiriləcək.<br />
Azərbaycan milli futbol komandasının<br />
ənənəvi ev stadionu olan Tofiq<br />
Bəhramov adına Respublika Stadionu<br />
final qarşılaşmasına, Dalğa Arena<br />
yarımfinal oyunlarına, Azal Arena və<br />
Bayıl Arena isə qrup mərhələsinin<br />
yarışlarına ev sahibliyi edəcək. Futbol<br />
meydançaları heç də bütün obyektlərdə<br />
eyni ölçüdə olmur, lakin,<br />
bir qayda olaraq meydanın uzunluğu<br />
100m–110m, eni isə 64m–75m arasında<br />
dəyişir.<br />
Penalti zərbəsinin işarəsi meydançanın<br />
hər iki tərəfində qapıdan 11m məsafədə<br />
qeyd edilir. Futbol 1900-cü ildə<br />
Parisdə keçirilən Olimpiya Oyunları<br />
zamanı proqrama daxil edilib. Bu zaman<br />
Böyük Britaniya kişilər arasında<br />
qızıl medalı qazandı və dörd il sonra<br />
Stokholmda da çempion titulunu<br />
saxlamağa müvəffəq oldu. Bu idman<br />
növü 1932-ci ildə keçirilmiş Los-Anceles<br />
Olimpiya Oyunları istisna olmaqla<br />
bütün Olimpiya oyunlarında<br />
təmsil olunub. Qadınlar arasında ilk<br />
olimpik futbol yarışı 1996-cı ildə Atlantada<br />
keçirilib.<br />
Futbol<br />
Faktlar və rəqəmlər<br />
n<br />
n<br />
n<br />
n<br />
n<br />
Futbol eramızdan əvvəl təxminən<br />
476-cı ildə Çində yaranıb.<br />
Futbol dünyanın ən çox oynanılan<br />
və tamaşaçı kütləsinə sahib olan<br />
idman növüdür.<br />
Futbol oyunçuları hər oyun zamanı<br />
orta hesabla 9.65 km məsafə qət<br />
edir.<br />
Nil Armstronq aya əvvəlcə futbol<br />
topu aparmaq istəyirmiş, lakin<br />
NASA bunun amerikansayağı olmadığını<br />
əsas gətirərək icazə verməyib.<br />
İlk canlı futbol oyunu televiziyada<br />
1937-ci ildə yayımlanıb. Bu, Arsenal<br />
komandasının Hayberi stadionunda<br />
oynadığı təlim matçı idi.<br />
спортсман № 103 / 2017<br />
11
idman növləri<br />
S P O R T S M A N<br />
İdman Gimnastikası Milli Gimnastika<br />
Arenasında keçiriləcəkdir. Milyonlarla<br />
adam idman gimnastikası ilə məşğul<br />
olan idmançıların nümayiş etdirdiyi<br />
yüksək səviyyəli çıxışları böyük heyranlıqla<br />
izləyir. Gimnastlar ən çətin<br />
hərəkətlərdən ibarət kombinasiyaları<br />
böyük rahatlıqla bir-birinin ardınca<br />
icra edirlər; inanılmaz güc elementlərini<br />
sürətli və dinamik fırlanma və salto<br />
hərəkətləri əvəz edir, bütün bunlar bir<br />
araya gələrək idmançıların mükəmməl<br />
sərbəst çıxışını formalaşdırır. İdman<br />
gimnastikası idmanın bütün hərəkət<br />
elementlərini əhatə edir və burada<br />
gimnastlar öz bədənlərindən idman<br />
avadanlığı kimi istifadə edirlər.<br />
Kişilər arasında keçirilən idman gimnastikası<br />
yarışlarında kişi gimnastlar<br />
hərəkətlərini altı avadanlıq, qadınlar<br />
arasında keçirilən idman gimnastikası<br />
yarışlarında isə qadınlar hərəkətlərini<br />
dörd avadanlıq üzərində icra edirlər.<br />
İdman gimnastikası yarışlarında çıxış<br />
vaxta, əhatə dairəsinə və hündürlüyə<br />
görə ölçülmür.<br />
Bu idman növünün tələb profili daha<br />
dəqiq və çox mürəkkəbdir. İdman gimnastikası<br />
yarışlarında mükəmməl çıxış<br />
dedikdə güc, koordinasiya, çeviklik və<br />
tarazlıq kimi fiziki bacarıqların yaradıcılıq,<br />
estetika və üz ifadəsi ilə ideal<br />
kombinasiyası nəzərdə tutulur.<br />
Faktlar və rəqəmlər<br />
n İdman gimnastikası 1896-cı ildə ke-<br />
İdman Gimnastikası<br />
çirilmiş Yay Olimpiya Oyunlarının<br />
proqramına daxil edilib, lakin qadınlara<br />
Olimpiya Oyunlarında iştirak<br />
etmək icazəsi yalnız 1928-ci<br />
ildən sonra verilib.<br />
n 2012-ci ildə Londonda keçirilmiş<br />
Yay Olimpiya Oyunlarında idman<br />
gimnastikası yarışları ən çox baxılan<br />
yarışlar arasında ikinci yerdə<br />
dayanırdı və üzgüçülük, basketbol<br />
və futbol yarışları ilə birlikdə bütün<br />
dünyada məşhurluq qazanmışdı.<br />
n<br />
Beynəlxalq Gimnastika Federasiyası<br />
və Avropa Gimnastika İttifaqı<br />
tərəfindən böyüklər arasında keçirilən<br />
rəsmi idman gimnastikası<br />
yarışlarında iştirak üçün minimum<br />
yaş həddi kişi gimnastlar üçün 18,<br />
qadın gimnastlar üçün 16-dır.<br />
n Bu yaş həddi müsabiqənin keçirildiyi<br />
ilə aiddir.<br />
Milli Gimnastika Arenasında keçiriləcək<br />
bədii gimnastika rəqs elementləri,<br />
balet və musiqinin incəsənət və idmanla<br />
vəhdətindən ibarətdir. Bu, əsl qadın<br />
idman növüdür, ən cəlbedici və gözəl<br />
idman növlərinə aiddir. Kompozisiyalı<br />
idman növü olan bədii gimnastikanın<br />
əsas xüsusiyyəti çox yüksək bədən<br />
çevikliyi və hərəki fəallıq tələb edən<br />
və gimnastların çıxış üçün seçdikləri<br />
musiqi ilə mükəmməl ahənglə təqdim<br />
etdikləri ən çətin akrobatik hərəkət elementlərinin<br />
bir-biri ilə birləşməsidir.<br />
Bu idmanda təzahür edən qadın incəliyi<br />
və zərifliyə, habelə gimnastların<br />
Bədii Gimnastika<br />
gözəl üz ifadələrinə heyran qalmamaq<br />
mümkün deyil.<br />
Faktlar və rəqəmlər<br />
n<br />
Bədii gimnastika müstəqil idman<br />
növü kimi ilk dəfə XIX əsrin əvvəllərində<br />
meydana gəlib.<br />
n Rəsmi olaraq Olimpiya idman proqramına<br />
1984-cü ildə Los-Ancelesdə<br />
keçirilmiş Oyunlarda daxil edilib.<br />
n Fərdi yarışlarda çıxışın ümumi müddəti<br />
1 dəqiqə 15 saniyədən 1 dəqiqə<br />
30 saniyəyədək, qrup yarışlarında<br />
isə 2 dəqiqə 15 saniyədən 2 dəqiqə<br />
30 saniyəyədək çəkir!<br />
n<br />
Lentlərin uzunluğu minimum 6 metr<br />
olmalıdır. Bu günə kimi yalnız 3<br />
gimnast ardıcıl olaraq üç dəfə çoxnövçülük<br />
finalının qalibi olub: Mariya<br />
Quiqova (Bolqarıstan) 1969-<br />
71-73, Mariya Petrova (Bolqarıstan)<br />
1993-94-95 və Yevgeniya Kanayeva<br />
(Rusiya) 2009-10-11.<br />
6 gün ərzində davam edəcək həndbol<br />
yarışlarına “Sərhədçi” İdman Olimpiya<br />
Mərkəzi ev sahibliyi edəcək. Həndbol<br />
hər biri yeddi nəfərdən ibarət iki<br />
komandanın topu digər komandanın<br />
qapısına vurmaq məqsədilə əlləri ilə<br />
bir-birinə ötürdükləri komanda idman<br />
növüdür. İdmançılar kişilər və qadınlar<br />
üçün yarışlarda qızıl medal uğrunda<br />
mübarizə aparacaqlar.<br />
Həndbol uzunluğu 40m, eni isə 20m<br />
olan meydançada oynanılır. Meydançanın<br />
hər iki qurtaracağında olan qapıların<br />
eni 3m, hündürlüyü 2m-dir.<br />
Meydança iki bərabər hissəyə bölünür<br />
və hər qapı iki “D” formasında sahə<br />
ilə əhatə olunur. Qapıdan 6m məsafədə<br />
yerləşən daxili D tünd mavi rənglə<br />
işarələnir və qapı sahəsi adlandırılır,<br />
buraya yalnız qapıçı daxil ola bilər;<br />
qapıdan 9m məsafədə qırıq-qırıq xətlə<br />
işarə edilmiş xarici D cərimə zərbəsi<br />
xəttini bildirir.<br />
Həndbol<br />
Faktlar və rəqəmlər<br />
n Həndbol futbol, basketbol və su polosunun<br />
vəhdəti hesab edilir.<br />
n Başqa idman növlərindən fərqli olaraq<br />
həndbolda oyunçuların buraxa<br />
biləcəkləri səhvlərə məhdudiyyət<br />
qoyulmur.<br />
n<br />
n<br />
Kişi və qadın həndbolunda istifadə<br />
edilən topların ölçüsü fərqlidir.<br />
Uşaqlar üçün həndbolda top daha<br />
da kiçikdir və travmaların qarşısını<br />
almaq məqsədilə, bir qayda olaraq,<br />
daha yumşaq olur.<br />
12 спортсман № 103 / 2017
S P O R T S M A N<br />
idman növləri<br />
“Sərhədçi” İdman Olimpiya Mərkəzi<br />
kişi və qadın idmançıların 6 gün ərzində<br />
fərdi və komanda oyunlarında<br />
mübarizə aparacağı stolüstü tennis<br />
yarışlarına ev sahibliyi edəcək. Stolüstü<br />
tennis ən sürətli və həyəcanverici<br />
idman növlərindən biridir. Bu oyunda<br />
rəqiblər stolüstü tennis raketkası<br />
ilə kiçik topu bir-birinə tərəf vururlar.<br />
Oyun bərk stolun üstündə keçirilir və<br />
bu stolda hər oyunçunun ərazisi stolun<br />
ortasında yerləşdirilən tor ilə müəyyənləşdirilir.<br />
Güc, sürət və bacarıq kimi xüsusiyyətləri<br />
özündə birləşdirdiyinə görə stolüstü<br />
tennis dünyada tamaşaçıların ən çox<br />
izlədiyi idman oyununa çevrilib. Bu<br />
idman növünün kökləri Böyük Britaniyaya<br />
gedib çıxır. XIX əsrdə stolüstü<br />
tennis zəngin ingilis ailələrinin nahardan<br />
sonra oynadığı oyun olub. Bu idmanın<br />
ilk günlərində siqar qutularından<br />
raketka, kitablardan isə tor kimi<br />
istifadə olunurdu. Bununla belə, stolüstü<br />
tennis bu idman növü üzrə dünya<br />
Cüdo & Para Cüdo<br />
Cüdo və görmə qabiliyyəti olmayanlar<br />
üçün cüdo yarışları 3 gün ərzində Heydər<br />
Əliyev adına İdman Arenasında<br />
baş tutacaq. Cüdo yarışları kişilər və<br />
qadınlar üçün 7 çəki kateqoriyası üzrə,<br />
görmə qabiliyyəti olmayanlar üçün yarışlar<br />
kişilər üçün 4, qadınlar üçün isə 2<br />
çəki kateqoriyası üzrə təşkil ediləcək.<br />
Sərt, sürətli və tam təmaslı döyüş idman<br />
növü olan cüdo Azərbaycanda olduqca<br />
məşhurdur. O, əslində hərb sənəti kimi<br />
ciucitsudan əmələ gəlib və sonradan<br />
döyüş idman növü kimi yapon maarifçi,<br />
idman fəalı və filosof Ciqaro Kano<br />
tərəfindən inkişaf etdirilib.<br />
Bu idman növü 1968-ci ildə baş tutmuş<br />
Meksika Olimpiya Oyunlarının<br />
proqramından çıxarılıb və Olimpiya<br />
Oyunları təqviminə yalnız dörd il sonra<br />
geri qaytarılıb. Qadınlar arasında<br />
cüdo yarışı ilk dəfə 1988-ci ildə Olimpiya<br />
Oyunlarında təqdimat xarakterli<br />
çıxış oldu və dörd il sonra – 1992-ci<br />
ildə Barselonada keçirilmiş Olimpiya<br />
Oyunlarının proqramına daxil edildi.<br />
Faktlar və rəqəmlər<br />
n 1956-cı ildə beynəlxalq cüdo yarışlarının<br />
ən böyüyü sayılan Dünya<br />
Cüdo Çempionatı keçirildi və bu<br />
tarixdən sonra cüdo beynəlxalq arenada<br />
daha çox yayılmağa başladı.<br />
Stolüstü tennis<br />
miqyasında rəhbər qurum sayılan Beynəlxalq<br />
Stolüstü Tennis Federasiyası<br />
1926-cı ildə yaradılana qədər də həm<br />
müvafiq avadanlıqlar, həm də qaydalar<br />
baxımından xeyli inkişaf etmişdi.<br />
Faktlar və rəqəmlər<br />
n<br />
Stolüstü tennis üzrə birinci Dünya<br />
Çempionatı 1926-cı ildə İngiltərənin<br />
paytaxtı London şəhərində keçirilib.<br />
n<br />
Sidney 2000 Olimpiya Oyunlarından<br />
sonra televiziyadan daha yaxşı<br />
görünə bilməsi üçün stolüstü tennis<br />
topunun diametri artırılaraq 40 millimetrə<br />
çatdırılıb.<br />
Görmə Qabiliyyəti Olmayanlar<br />
üçün Cüdo<br />
n Yarışlar həmişə iki yarışçının bir-birinin<br />
cüdo formalarından yüngülcə<br />
tutmaqla təmas etməsi ilə başlayır<br />
(təmas “Kumikata” adlanır), idmançılar<br />
bir-birindən uzaqlaşarsa,<br />
“matte” (Gözlə) və ya dayan əmri<br />
verilir, yarışçılar mərkəzə qayıdır<br />
və yenidən təmas edir.<br />
Faktlar və rəqəmlər<br />
n Cüdo görmə qabiliyyəti olmayan atletlərin<br />
iştirak edə biləcəyi çox az<br />
idman yarışlarından biridir.<br />
n Görmə qabiliyyəti olmayan kişi idmançılar<br />
üçün dünya səviyyəli yarışlar<br />
80-ci illərin ortalarından etibarən<br />
keçirilir.<br />
Güləş ən qədim döyüş formalarından<br />
biridir. Güləş daha üstün mövqeni<br />
əldə edib saxlamağa çalışan iki rəqib<br />
və ya sparrinq tərəfdaşı arasındakı fiziki<br />
mübarizədir. Güləşin Olimpiya<br />
proqramına daxil edilmiş üç növü var:<br />
Yunan-Roma güləşi, kişilər arasında<br />
sərbəst güləş və qadın güləşi (yəni,<br />
qadınlar arasında sərbəst güləş) – bütün<br />
bunlar Bakı 2017 Oyunlarına daxil<br />
edilib. Yarış Heydər Əliyev adına İdman<br />
Arenasında təşkil olunacaq.<br />
Temperamentli və dinamik oyun olan<br />
güləş dünyada ən məşhur döyüş idmanı<br />
növlərindən və ən qədim olimpiya<br />
tarixinə malik azsaylı idmanlardan biridir.<br />
Güləş iki nəfər arasında çarpazvurma,<br />
badalaq, teykdaun və pin kimi<br />
qreplinq üsullarının tətbiq edildiyi<br />
yarışdır. Güləşdə indiyədək müxtəlif<br />
qaydalar və geniş döyüş üsulları tətbiq<br />
olunub. Bu idman növünün tarixi kökü<br />
eramızdan əvvəl VIII əsrə, Qədim Yunanıstana<br />
qədər gedir.<br />
Güləşin müasir tarixinin başlanğıcı<br />
XIX əsrə, Avropada Yunan-Roma<br />
güləşinin yayıldığı dövrə təsadüf edir.<br />
İngiltərədə isə həmin vaxt sərbəst<br />
güləş daha çox diqqət və peşəkar marağa<br />
səbəb olmuşdu. Qadınlar arasında<br />
Güləş<br />
güləş yarışları ilk olimpiya başlanğıcını<br />
2004-cü ildə Afinada keçirilən Yay<br />
Olimpiya Oyunlarında edib.<br />
Faktlar və rəqəmlər<br />
n<br />
Baron Pyer de Koubertin qədim<br />
ənənələrini nəzərə alaraq, güləşi<br />
1896-cı ildə keçirilmiş müasir<br />
Olimpiya Oyunlarının səkkiz əsas<br />
idman növündən biri adlandırmışdı.<br />
n<br />
n<br />
Birləşmiş Güləş Dünyası (BGD)<br />
1912-ci ildə Belçikanın Antverpen<br />
şəhərində təsis olunub.<br />
Azərbaycan 1996-cı ildən indiyə<br />
kimi keçirilmiş bütün Olimpiya<br />
Oyunlarında güləş üzrə 4-ü qızıl<br />
olmaqla ümumilikdə 14 medal qazanıb.<br />
спортсман № 103 / 2017<br />
13
idman növləri<br />
S P O R T S M A N<br />
Ağır Atletika<br />
İslam Həmrəyliyi Oyunlarında ağır<br />
atletika yarışları, şübhəsiz ki, yarışmanın<br />
getdiyi 5 gün ərzində çox böyük<br />
diqqət cəlb edəcək. Ağır atletika<br />
yarışlarında ağırlığın qaldırılmasının<br />
iki növü var: sürət, müvazinət və<br />
elastiklik tələb edən birdən qaldırma<br />
və daha böyük güc tələb edən təkanla<br />
qaldırma.<br />
Ağır atletikada kişilər və qadınlar<br />
hərəsi səkkiz çəki dərəcəsində mübarizə<br />
aparır. Bu, qadınlarda 48, 53, 58,<br />
63, 69, 75, 90 və +90 kq, kişilərdə isə<br />
56, 62, 69, 77, 85, 94, 105 və +105 kq<br />
çəki dərəcələridir. Qadın və kişilərin<br />
çəki dərəcəsinin sayları 2017-ci ilin<br />
yanvarın 1-dən bərabərləşib.<br />
Ağır atletika yarışları Şüvəlan qəsəbəsində<br />
yerləşən Ağır Atletika Akademiyasının<br />
yarış zalında keçiriləcək.<br />
Ağır atletika 1896-cı ildə Afinada keçirilmiş<br />
ilk müasir Olimpiya Oyunlarında<br />
təqdim edilib. Müasir ağır atletika<br />
yarışlarında idmançılar birdən<br />
və təkanla qaldırma hərəkətləri üzrə<br />
yarışır və qaliblər iki hərəkətin cəmində<br />
toplam nəticəyə uyğun olaraq<br />
müəyyən edilir.<br />
Atıcılıq<br />
Dünya səviyyəli atıcılıq obyekti olan<br />
Bakı Atıcılıq Mərkəzində yarışlar 5<br />
gün sürəcək. Yarış iştirakçıları tapança,<br />
tüfəng və hava tüfəngi kimi odlu<br />
silahları əhatə edən fərdi və komanda<br />
yarışlarında mübarizə aparmaq imkanına<br />
sahib olacaq. Hədəfdən, məsafədən<br />
və idman silahının növündən asılı<br />
olaraq hər bir idman növü üzrə bir<br />
neçə yarış keçiriləcək. Atıcılığın qədim<br />
tarixi var. Atıcılıq üzrə ilk idman<br />
klubları XIII əsrdə yaradılıb.<br />
Bu idman növü silah-sursatların istehsalı<br />
nəticəsində daha da inkişaf edib.<br />
Rəhbər orqanlarının və atıcılıq assosiasiyalarının<br />
qurulmasının da atıcılıq<br />
idmanının inkişafında böyük rolu var.<br />
Atıcılıq ilk dəfə Olimpiya Oyunları<br />
proqramına 1896-cı ildə daxil edilib.<br />
1904-cü ildə Sent-Luisdə və 1928-ci<br />
ildə Amsterdamda keçirilmiş oyunlar<br />
istisna olmaqla atıcılığa bütün Olimpiya<br />
Oyunlarında yer verilib. Elektron<br />
hədəflər 1992-ci ildə Barselonada keçirilmiş<br />
oyunlarda sərrastlığın təkmilləşdirilməsi<br />
məqsədi ilə təqdim olunub.<br />
Faktlar və rəqəmlər<br />
n<br />
Kişilər arasında atıcılıq ilk dəfə<br />
1896-cı ildə Afinada keçirilən<br />
müasir Olimpiya Oyunlarına daxil<br />
edildiyi təqdirdə, qadınlar arasında<br />
atıcılıq yarışının oyunlar sırasına<br />
n<br />
daxil edilməsi 1984-cü il Los Anceles<br />
Olimpiya Oyunlarına kimi<br />
uzadıldı.<br />
Atıcılıq üzrə Dünya Çempionatının<br />
tüfəng, tapança və hava tüfəngi<br />
üzrə final yarışları 2014-cü ilin 21-<br />
28 oktyabr tarixlərində Azərbaycanın<br />
Qəbələ şəhərində keçirilib.<br />
Voleybol<br />
Kristal Zalı Azərbaycanın ən məşhur<br />
komanda idman növlərindən biri<br />
olan voleybola ev sahibliyi edəcək.<br />
11 günlük yarış zamanı müxtəlif millətləri<br />
təmsil edən idmançılar kişi və<br />
qadınlar üçün yarışlarda qızıl medal<br />
uğrunda mübarizə aparacaq. Voleybol<br />
təkcə havaya tullanmaqdan, topu oyuna<br />
daxil etməkdən, hücum zərbəsindən<br />
və ya topun yerə düşməməsi üçün<br />
idmançıların gah topu cəld sıçrayışla<br />
qaytarmalarından, gah da rəqib komanda<br />
tərəfinə zərbə vurmaq üçün<br />
tullanaraq tordan da yuxarı qalxmalarından<br />
ibarət deyil.<br />
1895-ci ildə Amerika Birləşmiş Ştatlarında<br />
Gənclərin Xristian Birliyində<br />
(YMCA) təlimatçı işləyən Vilyam Q.<br />
Morqan basketbol, beysbol, tennis<br />
və həndbolun elementlərini özündə<br />
cəmləşdirən yeni bir oyun yaratdı. O<br />
vaxtlar “mintonette” adlanan bu oyun<br />
hazırda bütün dünyada voleybol kimi<br />
tanınır. Bu gün voleybol dünyada ən<br />
populyar və dinamik idman növlərindən<br />
biridir və Avropa komandaları bu<br />
növdə ən güclülər sırasındadır; 2014-<br />
cü ilin kişilər arasında keçirilmiş<br />
Dünya Çempionatında ilk beş yerdən<br />
dördünü məhz bu qitədən olan komandalar<br />
tutub.<br />
Faktlar və rəqəmlər<br />
n<br />
Voleybolçular bir oyunda orta hesabla<br />
300 dəfə tullanırlar.<br />
n Kişilər arasında keçirilən oyunlarda<br />
topun sürəti saatda 130 kilometrdən<br />
artıq ola bilər.<br />
n Torun hündürlüyü kişilər üçün 2,43<br />
metr, qadınlar üçünsə 2,24 metr<br />
olur.<br />
n<br />
Çimərlik voleybolunda da torun<br />
hündürlüyü qadınlar üçün olan<br />
hündürlüklə eynidir.<br />
14 спортсман № 103 / 2017
S P O R T S M A N<br />
idman növləri<br />
Tennis<br />
Tennisdə hər bir oyunçu topu torun<br />
üzərindən rəqibin meydançasına atmaq<br />
üçün tennis raketkasından istifadə<br />
edir. Oyunun məqsədi topu elə<br />
atmaqdır ki, rəqib onu geri qaytara<br />
bilməsin. Topu geri qaytara bilməyən<br />
oyunçu rəqibindən fərqli olaraq bal<br />
almır. Bakı 2017-də tennis yarışı əvvəllər<br />
də bir çox beynəlxalq tədbirlərə<br />
ev sahibliyi etmiş Bakı Tennis Akademiyasında<br />
baş tutacaq.<br />
Tennisin kökləri XIX əsrin sonlarında<br />
İngiltərənin Birminhem şəhərinə gedib<br />
çıxır.<br />
Faktlar və rəqəmlər<br />
n Keçmişdə tennis raketkasının simləri<br />
inək, bəzən də qoyun bağırsağından<br />
hazırlanırdı.<br />
n Tennis topları əvvəllər ağ olurdu.<br />
n<br />
Sarı toplar ilk dəfə 1986-cı ildə<br />
Uimbldonda istifadə edilib.<br />
n Müddəti ilə rekord vurmuş ən uzun<br />
tennis matçı 2010-cu ildə Uimbldonda<br />
baş tutub. Yarışda Con İzner<br />
və Nikolya Mayu inadla mübarizə<br />
aparıb; üç gün uzanmış və 11 saat<br />
5 dəqiqə çəkmiş oyun İznerin 6-4,<br />
3-6, 6-7 (7), 7-6 (3), 70-68 hesabı<br />
ilə qalibiyyəti ilə sona çatıb.<br />
Boks<br />
Boks xüsusi forma geyinmiş, qoruyucu<br />
əlcəklər, dişlik (qırmızı olmayan)<br />
və boks dəbilqəsi (kişilər istisna olmaqla<br />
hamı taxır) taxmış iki nəfərin<br />
boks rinqində əvvəlcədən təyin edilmiş<br />
müddətdə bir-birinə yumruq atdığı<br />
döyüş idman növüdür. Azərbaycanda<br />
boks çox məşhurdur. Boks yarışları<br />
Xəzər dənizində, Bakı Buxtasında<br />
yerləşən Bakı Kristal Zalında keçiriləcək.<br />
Yarışlar 7 gün davam edəcək və<br />
kişilər üçün 10 çəki kateqoriyasında<br />
təşkil ediləcək. Azərbaycanda ən məşhur<br />
idman növlərindən biri olan boks<br />
əzmkarlıq, səriştə və həm zehni, həm<br />
də fiziki nizam-intizam tələb edir.<br />
Ən qədim və ənənəvi idman növlərindən<br />
biri sayılan boksun tarixi eramızdan<br />
əvvəl 688-ci ilə gedib çıxır.<br />
Müasir boks erası 1867-ci ildə Markiz<br />
Kvinsberri qaydalarının (boks yarışının<br />
aparılması qaydaları) nəşr olunduğu<br />
tarixdən başladığı hesab edilir. Bu<br />
idman növü müasir Olimpiya Oyunları<br />
proqramına 1904-cü ildə keçirilmiş<br />
Sent-Luis Olimpiya Oyunları<br />
zamanı daxil edilib. Qadınlar arasında<br />
boks yarışları 1994-cü ildə Beynəlxalq<br />
Boks Assosiasiyası (AIBA)<br />
tərəfindən rəsmi olaraq təsdiq edilib,<br />
Olimpiya proqramına isə 2012-ci ildə<br />
Londonda keçirilmiş Olimpiya Oyunlarında<br />
daxil edilib.<br />
Faktlar və rəqəmlər<br />
n Boks yarışları hakimin nəzarəti altında<br />
keçirilir və iştirakçıların yaş<br />
həddi və cinsindən asılı olaraq iki<br />
və ya üç dəqiqə davam edən raundlardan<br />
ibarət olur.<br />
n<br />
Xallar hakimlər tərəfindən “mütləq<br />
10 ballıq sistem”ə əsasən verilir.<br />
n Kassius Kley (sonradan Məhəmməd<br />
Əli kimi tanınan), Corc Foreman və<br />
Lennoks Levis Olimpiya Qızıl Medalı<br />
qazanıblar.<br />
n Azərbaycan boksçuları ilk Olimpiya<br />
uğurlarına 2000-ci ildə Sidneydə<br />
keçirilmiş Olimpiya Oyunlarında<br />
nail olublar, həmin yarışlarda<br />
Vüqar Ələkbərov (75 kq) bürünc<br />
medala layiq görülüb.<br />
n Bakıda Beynəlxalq Boks Assosiasiyası<br />
tərəfindən təşkil edilən Dünya<br />
Boks Çempionatı 2011-ci ildə müvəffəqiyyətlə<br />
həyata keçirildi.<br />
n 2016-cı ildə Bakı həmin il Rioda baş<br />
tutmuş Olimpiya Oyunları üçün keçirilmiş<br />
Dünya Olimpiya Təsnifat<br />
Yarışlarına da ev sahibliyi edib.<br />
Zorxana<br />
Zorxana yarışları Kristal Zalında 2<br />
gün ərzində keçiriləcək. Yarışma qrup<br />
hərəkətləti və fərdi məharətlərdən<br />
ibarət olacaq.<br />
dəm”ə gedən dar və alçaq keçidə<br />
açılır. Sərdəm 1 və ya 1.5 metr<br />
hündürlüyündə taxtadan qurulmuş<br />
taxtdır.<br />
Zorxana iki söz birləşməsindən ibarət<br />
olub: “zor”- güc, “xana”- ev, yəni<br />
“güc evi” deməkdir.<br />
Faktlar və rəqəmlər<br />
n<br />
Zorxana yarışları mürşüdün ritm<br />
sədaları altında keçirilir. Mürşüd<br />
zərb aləti ilə zorxana ritmlərini<br />
ifa edən şəxsə deyilir. O Sərdəm<br />
deyilən yerdə oturur. Qapı “sər-<br />
n<br />
Zorxana alətləri qədim silahların<br />
formasından götürülmüşdür. Səng<br />
aləti-qalxanı, Mil aləti- əmudu,<br />
toppuzu və qılıncı, Kəbbadə aləti<br />
- kamanı, Şeno aləti isə üzərində<br />
indiki jim hərəkətlərinə oxşar<br />
məşqlər etmək üçündür.<br />
спортсман № 103 / 2017<br />
15
idman növləri<br />
S P O R T S M A N<br />
Bakı İdman Zalı 2017-ci ildə bir çox<br />
idman növlərinə, o cümlədən iki gün<br />
davam edəcək karate yarışlarına ev sahibliyi<br />
edəcək. Kişi və qadın idmançılar<br />
Kata və Kumite yarışlarında 12 qızıl<br />
medal uğrunda mübarizə aparacaq.<br />
Karate dünyada sürətlə inkişaf edən<br />
döyüş növlərindən biridir və Olimpiya<br />
oyunu kimi ilk dəfə Tokyo2020-də<br />
izləyə biləcəyik. Karateyə qarşı tərəfin<br />
hərəkətinə mane olmaq, zərbələr,<br />
zərbədən qaçmalar, hücumlar və birgə<br />
manipulyasiyalar kimi müxtəlif texnikalar<br />
daxildir. Karate təlimi üç aspektə<br />
bölünür: “kihon” (əsas texnika),<br />
“kata” (ardıcıl texniki hərəkətlər) və<br />
“kumite” (əlbəyaxa döyüş).<br />
Karate<br />
Faktlar və rəqəmlər<br />
n<br />
n<br />
n<br />
Karate idmançısı “karateçi” adlandırılır.<br />
Karate ilk dəfə ictimaiyyət qarşısında<br />
1917-ci ildə Yaponiyada nümayiş<br />
etdirilib.<br />
Yarış zamanı hakimlərin elanı Yapon<br />
dilində təqdim olunur.<br />
Bakı İdman Zalı 2017-ci ildə bir çox<br />
idman növlərinə, o cümlədən 16-18<br />
may tarixlərində keçiriləcək taekvondo<br />
yarışlarına ev sahibliyi edəcək.<br />
Dünyanın ən yaxşı idmançıları<br />
arasında yer alan atletlər, kişilər və<br />
qadınlar üçün hər biri 8 çəki kateqoriyası<br />
üzrə olmaqla qızıl medal uğrunda<br />
yarışacaqlar. Taekvondonun vətəni<br />
Koreyadır və bu döyüş sənətinin kökü<br />
Koreya yarımadasının erkən illərinə<br />
gedib çıxır. Taekvondo sözü “ayaq və<br />
əl üsulu” kimi tərcümə olunur, bu da<br />
sözügedən idmanı mükəmməl şəkildə<br />
təsvir edir. Yarışın məqsədi mümkün<br />
qədər çox xal yığmaqdır və ən çox xal<br />
toplayan idmançı yarışın qalibi hesab<br />
olunur.<br />
Taekvondo<br />
Xallar sinəyə vurulan tutarlı yumruqların,<br />
eləcə də sinəyə və başa ayaqla<br />
vurulan tutarlı zərbələrin hesablanması<br />
ilə qazanılır. Tam fiziki təmaslı<br />
idman növü olduğundan hər iki idmançı<br />
yarışda qoruyucu geyimlər geyinir.<br />
Dünya Taekvondo Federasiyası<br />
(DTF) 1970-ci illərdə təsis edilib və<br />
1-ci DTF Dünya Taekvondo Çempionatı<br />
Koreyanın Seul şəhərində keçirilib.<br />
Taekvondo növbəti illərdə sürətlə<br />
inkişaf edib və bir idman növü kimi<br />
məşhurlaşması üçün 1988-ci ildə<br />
Seulda və 1992-ci ildə Barselonada<br />
keçirilmiş Olimpiya Oyunlarına daxil<br />
edilib.<br />
İlk dəfə olaraq rəsmi Olimpiya yarışı<br />
kimi 2000-ci ildə Sidneydə keçirilmiş<br />
Olimpiya Oyunlarında yer alıb. Son<br />
illərdə taekvondo daha da məşhurlaşıb.<br />
Hazırda dünyada 100 milyondan<br />
çox adam taekvondo ilə məşğul olur.<br />
Faktlar və rəqəmlər<br />
n<br />
n<br />
n<br />
n<br />
Yarış hər biri iki dəqiqə davam<br />
edən üç raunddan ibarətdir.<br />
Yarış üç raunddan sonra heç-heçə<br />
ilə başa çatarsa, əlavə olaraq dördüncü<br />
raund keçiriləcək və ilk xalı<br />
qazanan idmançı yarışın qalibi olacaq<br />
(buna “qızıl xal” deyilir).<br />
206 ölkənin üzv olduğu Dünya Taekvondo<br />
Federasiyası dünyada ən<br />
böyük beynəlxalq federasiyalardan<br />
biridir.<br />
Bakı 2014-cü ilin iyununda yeniyetmələr<br />
arasında birinci DTF<br />
Dünya Taekvondo Çempionatına<br />
ev sahibliyi edib. Bu yarış sayəsində<br />
12-14 yaşlar arasındakı yeniyetmələr<br />
özlərini gələcək müsabiqələrə<br />
beynəlxalq səviyyəli<br />
idmançı kimi hazırlamaq və dünya<br />
miqyasında yarışmaq fürsətini əldə<br />
etdilər.<br />
Bakı İdman Zalı 2017-ci ildə bir çox<br />
idman növlərinə, o cümlədən 20-22<br />
may tarixlərində keçiriləcək uşu yarışlarına<br />
ev sahibliyi edəcək. Yarış<br />
kişilərin uşu-sanda üzrə mübarizəsindən<br />
ibarət olacaq. Uşu-sanda ənənəvi<br />
uşu texnikalarından yaranmış müasir<br />
silahsız döyüş idman növüdür və əlayaq<br />
zərbələri, kürsüdən atma, güləş<br />
və müdafiə texnikalarından istifadə<br />
etməyə imkan verir. 2000 ildən çox<br />
tarixə malik olan Ənənəvi Uşu Çində<br />
yaranıb inkişaf etmiş qədim döyüş<br />
sənətidir və şərq döyüş sənətlərinin<br />
əsasıdır.<br />
Müasir Uşu yarışları iki əsas proqram<br />
üzrə keçirilir: taolu və sanda. Sanda<br />
uşunun müasir döyüş üsuludur.<br />
Uşu<br />
Faktlar və rəqəmlər<br />
n<br />
Uşu döyüş sənəti mənasını verən<br />
“U” döyüş, “şu” sənət sözlərindən<br />
yaranmışdır. Uşu Sanda isə kürsü<br />
üzərində döyüş deməkdir.<br />
n<br />
n<br />
Uşu Sanda yarışlarında bir döyüş<br />
hər raundu 2 dəqiqə və 1 dəqiqə<br />
fasiləsi olan 3 raunddan ibarətdir.<br />
1990-cı il 30 oktyabr yaradılan<br />
Beynəlxalq Uşu Federasiyası<br />
Dünyada uşu üzrə yeganə rəhbər<br />
təşkilatdır və uşunun bütün növlərini<br />
təmsil edir.<br />
16 спортсман № 103 / 2017
S P O R T S M A N<br />
idman arenaları<br />
Bakı Tennis Akademiyası<br />
Bakı Tennis Akademiyasının<br />
əsası 2009-cu ildə qoyulmuşdur. O,<br />
2.7 hektarlıq ərazini əhatə edir. Bu<br />
məkan açılıb-bağlanan damı olan<br />
bir əsas və 12 açıq/qapalı kortlardan<br />
ibarətdir. Obyekt keçmişdə Qadın<br />
Tennis Assosiasiyasının tədbirlərinə<br />
ev sahibliyi edib.<br />
Obyektə aid faktlar<br />
n Bakı Tennis Akademiyasının əsası<br />
2009-cu ildə qoyulmuşdur. Obyekt<br />
keçmişdə Qadın Tennis Assosiasiyasının<br />
tədbirlərinə ev sahibliyi edib.<br />
n 2017-ci ildə Bakıda təşkil olunacaq<br />
İslam Həmrəylik Oyunları zamanı<br />
Bakı Tennis Akademiyası tennis yarışlarının<br />
may ayının 12-dən etibarən<br />
11 gün ərzində ardıcıl olaraq keçirilməsi<br />
məqsədilə istifadə ediləcək.<br />
Kristal Zalı Xəzər dənizində yarımadanın<br />
Bakı buxtasındakı çıxıntısının<br />
üzərində yerləşir. Bu çoxməqsədli<br />
məkan 2012-ci ildə keçirilmiş “Eurovision”<br />
Mahnı Müsabiqəsi zamanı<br />
inşa edilib və Avropa Oyunları ərəfəsində<br />
əlavə olaraq təmir edilib. Bakı<br />
2017 üçün obyekt iki hissəyə bölünəcək<br />
– Kristal Zalı 1 və 2. Kristal Zalı<br />
1, voleybol yarışlarına ev sahibliyi<br />
Bakı Kristal Zalı<br />
edəcək. Kristal Zalı 2, Bakı 2017 zamanı<br />
boks və zorxana yarışlarına ev<br />
sahibliyi edəcək.<br />
Obyektə aid faktlar<br />
n Bakı 2015 Avropa Oyunları zamanı<br />
Kristal Zalı 1, 16 gün ərzində voleybol<br />
yarışlarına ev sahibliyi edəcək.<br />
n<br />
Kristal Zalı iki zala bölünüb, voleybol,<br />
zorxana və boks yarışlarına<br />
ev sahibliyi edəcək.<br />
n<br />
Oyunlar zamanı Kristal Zalı 2,<br />
boks və zorxana yarışlarının keçirilməsi<br />
üçün istifadə ediləcək.<br />
n Boks yarışları 12-18 may, zorxana<br />
yarışları isə 20-21 may tarixlərində<br />
keçiriləcək.<br />
спортсман № 103 / 2017<br />
17
idman arenaları<br />
S P O R T S M A N<br />
Bakı Olimpiya Stadionu<br />
Atletlər kəndinin yaxınlığında<br />
yerləşən möhtəşəm Olimpiya Stadionu<br />
2015-ci ildə keçirilmiş Avropa<br />
Oyunlarında istifadə üçün açılıb.<br />
Bakı Olimpiya Stadionu Bakı 2017-<br />
nin Açılış və Bağlanış Mərasimlərinə,<br />
o cümlədən Atletika və Para-atletika<br />
yarışlarına ev sahibliyi edəcək. Bu<br />
çoxfunksiyalı stadion 65000 tamaşaçı<br />
tutumuna malikdir, lakin Oyunlar<br />
zamanı daha az sayda tamaşaçını qəbul<br />
edəcək.<br />
Obyektə aid faktlar<br />
n Stadionun tikintisinə 2011-ci il iyunun<br />
6-da Prezident İlham Əliyevin,<br />
FİFA və UEFA prezidentləri – Sepp<br />
Blatter və Mişel Platininin təməl qoyma<br />
mərasimində iştirakı ilə başlanılıb.<br />
n Oyunlar zamanı stadionda Açılış və<br />
Bağlanış Mərasimləri və Atletika/Para-atletika<br />
yarışları keçiriləcək. Atletika<br />
yarışları 16-20 may tarixlərində<br />
baş tutacaq.<br />
n Olimpiya Stadionu Avro 2020 yarışlarının<br />
dörddə bir final mərhələsinin<br />
oyunlarına və qrup mərhələsi<br />
oyunlarından üçünə ev sahibliyi edəcək.<br />
Bakı Su İdmanı Mərkəzi<br />
Bakı Su İdmanı Mərkəzi Bakı<br />
2015 Avropa Oyunlarının keçirilməsi<br />
üçün inşa edilib və Azərbaycanda tanınmış<br />
və əlamətdar idman arenasına<br />
çevrilib. Dövlət Bayrağı Meydanının<br />
yaxınlığında yerləşən obyekt Oyunlar<br />
zamanı iki su idmanı növünə, yəni<br />
üzgüçülük və suya tullanma üzrə yarışlara<br />
ev sahibliyi edəcək.<br />
Obyektə aid faktlar<br />
n Mərkəz Bakı 2015 Avropa Oyunlarının<br />
keçirilməsi üçün inşa edilib.<br />
n<br />
Oyunlar zamanı Bakı Su İdmanı<br />
Mərkəzində üzgüçülük və suya tullanma<br />
yarışları keçiriləcək.<br />
n<br />
Üzgüçülük yarışları 13-17 may,<br />
suya tullanma yarışları isə 18-21 may<br />
tarixlərində keçiriləcək.<br />
18 спортсман № 103 / 2017
S P O R T S M A N<br />
idman arenaları<br />
Heydər Əliyev adına İdman Arenası<br />
Başqa bir möhtəşəm obyekt –<br />
Heydər Əliyev adına İdman Arenası<br />
Bakının mərkəzində, Tbilisi prospektində<br />
yerləşir. Azərbaycanın ümummilli<br />
lideri Heydər Əliyevin adını<br />
daşıyan bu məkan, 1990-cı ildə istifadəyə<br />
verilmiş və bu tarixdən etibarən<br />
müxtəlif idman növləri üzrə 30-dan<br />
çox beynəlxalq yarışa ev sahibliyi etmişdir.<br />
Obyekt Avropa Oyunlarından<br />
öncə əsaslı şəkildə təmir edilib.<br />
Obyektə aid faktlar<br />
n Heydər Əliyev adına İdman Arenası<br />
2015-ci ildə Bakı 2015 Avropa Oyunları<br />
ilə əlaqədar təmir edilmişdir.<br />
n<br />
Bu obyekt 1990-cı ildə istifadəyə<br />
verilmiş və bu tarixdən etibarən<br />
müxtəlif idman növləri üzrə 30-dan<br />
çox beynəlxalq yarışa ev sahibliyi etmişdir.<br />
n<br />
Bakı 2017 zamanı Heydər Əliyev<br />
adına İdman Arenasında cüdo və görmə<br />
qabiliyyətini itirmiş şəxslər üçün<br />
cüdo, Yunan-Roma güləşi və sərbəst<br />
güləş üzrə yarışlar keçiriləcək.<br />
n<br />
Cüdo və görmə qabilyyətini itirmiş<br />
şəxslər üçün cüdo yarışları 13-15<br />
may, Yunan-Roma güləşi yarışları 17-<br />
18 may, sərbəst güləş yarışları isə 19-<br />
21 may tarixlərində keçiriləcək.<br />
Milli Gimnastika Arenası<br />
Milli Gimnastika Arenası Atletlər<br />
Kəndinin cənubunda yerləşir. Obyektin<br />
tikintisi 2014-cü ilin fevralında<br />
tamamlanıb və 2014-cü ilin aprelində<br />
bu arenanın rəsmi açılışı olub. Azərbaycan<br />
Gimnastika Federasiyası burada<br />
yerləşir; arena 2014-cü ilin iyununda<br />
bədii gimnastika üzrə 30-cu Avropa<br />
çempionatına ev sahibliyi edib.<br />
Obyektə aid faktlar<br />
n Azərbaycan Gimnastika Federasiyası<br />
burada yerləşir.<br />
n<br />
Kompleks istifadəyə verildikdən<br />
sonra burada keçirilmiş ilk tədbir<br />
2014-cü ilin iyununda baş tutmuş 30-<br />
cu Avropa Bədii Gimnastika Çempionatı<br />
olub.<br />
n<br />
Bakı 2017 zamanı Milli Gimnastika<br />
Arenası bədii gimnastika və idman<br />
gimnastikası yarışlarına ev sahibliyi<br />
edəcək.<br />
n Bədii gimnastika və idman gimnastikası<br />
yarışları 12-15 may tarixlərində<br />
keçiriləcək.<br />
спортсман № 103 / 2017<br />
19
idman arenaları<br />
S P O R T S M A N<br />
Bayıl Arena<br />
“Bayıl Arena” Stadionu 2012-ci<br />
ildə istifadəyə verilmiş və həmin il<br />
burada təşkil olunan ilk oyun Azərbaycan<br />
və Zambiya yığma komandaları<br />
arasında keçirilən qarşılaşma<br />
olmuşdur. Stadion 2012-ci ildə FİFA<br />
U-17 Qadınlararası Dünya Çempionatının<br />
qrup mərhələlərinin təşkili<br />
üçün nəzərdə tutulmuş obyektlərdən<br />
biri idi.<br />
Obyektə aid faktlar<br />
n<br />
“Bayıl Arena” Stadionu 2012-ci<br />
ildə açılmışdır.<br />
n<br />
Stadion 2012-ci ildə FİFA U-17<br />
Qadınlararası Dünya Çempionatının<br />
qrup mərhələlərinin təşkili üçün<br />
nəzərdə tutulmuş obyektlərdən biri<br />
olmuş və qrup mərhələsinin üç yarışına<br />
ev sahibliyi etmişdir.<br />
n 2017-ci ildə Bakıda təşkil olunacaq<br />
İslam Həmrəylik Oyunları zamanı<br />
Bayıl Arena futbol yarışlarına ev sahibliyi<br />
edən dörd stadiondan biri olacaq.<br />
n<br />
Futbol oyunları 8-21 may tarixlərində<br />
dörd arenada təşkil olunacaq.<br />
Azal Arena Bakı şəhərinin Şüvəlan<br />
Qəsəbəsində yerləşir və qapılarını<br />
ilk dəfə olaraq, 2011-ci ildə tamaşaçılar<br />
üçün açmışdır. Bu idman obyekti<br />
Azərbaycan Futbol Klubu AZAL<br />
PFK-nın daimi oynadığı yerli stadiondur<br />
və Ağır Atletika Akademiyasının<br />
yaxınlığında yerləşir.<br />
Azal Arena<br />
Obyektə aid faktlar<br />
n Azal Arena Azərbaycan futbol komandası<br />
AZAL PFK-nın daimi oynadığı<br />
yerli stadiondur.<br />
n 2017-ci ildə Bakıda təşkil olunacaq<br />
İslam Həmrəylik Oyunları zamanı<br />
Azal Arena futbol yarışlarına ev sahibliyi<br />
edən dörd stadiondan biri olacaq.<br />
n<br />
Futbol oyunları 8-21 may tarixlərində<br />
bir-birindən fərqli dörd arenada<br />
təşkil olunacaq.<br />
20 спортсман № 103 / 2017
S P O R T S M A N<br />
idman arenaları<br />
Dalğa Arena<br />
Dalğa Arena Bakı şəhərinin Mərdəkan<br />
qəsəbəsində yerləşir və 2011-<br />
ci ildə fəaliyyətə başlamışdır. Obyekt<br />
2012-ci ildə FİFA U-17 Qadınlararası<br />
Dünya Çempionatı zamanı yarışlara<br />
ev sahibliyi etmişdir və məşhur Dalğa<br />
Çimərlik Klubunun yaxınlığında<br />
yerləşir.<br />
Obyektə aid faktlar<br />
n Dalğa Çimərlik Klubu 2011-ci ildə<br />
Sepp Blatterin və Mişel Platininin<br />
təşəbbüsü ilə açılmış çoxfunksiyalı<br />
stadiondur.<br />
n Obyekt 2012-ci ildə UEFA Avropa<br />
Çempionatının təsnifat mərhələsində<br />
Azərbaycan milli komandasının<br />
oyunlarına ev sahibliyi etmişdir.<br />
n Oyunların keçirildiyi vaxtda Dalğa<br />
Arena futbol yarışlarına ev sahibliyi<br />
edəcək dörd stadiondan biri olacaq<br />
Futbol oyunları 8-21 may tarixlərində<br />
dörd müxtəlif arenada təşkil olunacaq.<br />
Ağır Atletika Arenası<br />
Ağır Atletika Akademiyası Bakı<br />
şəhərinin Şüvəlan qəsəbəsində yerləşir<br />
və 2009-cu ildə yaradılmışdır.<br />
O, Ağır Atletika üzrə Qadınlardan<br />
ibarət Azərbaycan Milli Komandasının<br />
yerli stadionudur və ağır atletika<br />
yarışlarının təşkili məqsədilə istifadə<br />
olunur. Obyekt Azal Arenanın yaxınlığında<br />
yerləşir.<br />
Obyektə aid faktlar<br />
n<br />
2016-cı ildə obyekt Beynəlxalq<br />
Ağır Atletika Turnirinə ev sahibliyi<br />
edib.<br />
n 2017-ci ildə Bakıda təşkil olunacaq<br />
İslam Həmrəylik Oyunları zamanı<br />
Ağır Atletika Akademiyası 13-17<br />
may tarixlərində Ağır Atletika yarışlarının<br />
keçirilməsi üçün istifadə olunacaq.<br />
спортсман № 103 / 2017<br />
21
idman arenaları<br />
S P O R T S M A N<br />
Bakı İdman Zalı<br />
Bakı İdman Zalı 2015-ci ildə təmir<br />
edilmiş idman obyektidir. Dənizkənarı<br />
Milli Parkın yaxınlığında<br />
yerləşən obyektdə 1250 nəfər Oyunlar<br />
zamanı karate, taekvondo və uşu<br />
yarışlarına tamaşa edə biləcək.<br />
Obyektə aid faktlar<br />
n Bakı İdman Zalında Bakı 2015 Avropa<br />
Oyunlarının keçirilməsi üçün<br />
əsaslı təmir işləri aparılıb.<br />
n<br />
Bu obyektdə əvvəllər Voleybol<br />
Çempionatları keçirilib.<br />
n Oyunlar zamanı Bakı İdman Zalında<br />
karate, taekvondo və uşu yarışları<br />
keçiriləcək.<br />
n<br />
Karate yarışları 13-14 may, taekvondo<br />
yarışları isə 16-18 may, uşu<br />
yarışları isə 20-22 may tarixlərində<br />
keçiriləcək.<br />
Bakı Atıcılıq Mərkəzi<br />
Bakı Atıcılıq Mərkəzi Bakı 2015<br />
Avropa Oyunları üçün yeni inşa<br />
olunmuş atıcılıq obyektidir və Bakı<br />
2015-dən qalmış daimi mirasın bir<br />
hissəsidir. Bu obyekt Bakı şəhərinin<br />
mərkəzindən qərbdə, 30 dəqiqəlik<br />
məsafədə yerləşir və 550 nəfərlik tamaşaçı<br />
tutumuna malikdir.<br />
Obyektə aid faktlar<br />
n<br />
Bakı Atıcılıq Mərkəzinin sahəsi<br />
19,6 hektardır və bu mərkəz Atletlər<br />
Kəndinin yaxınlığında yerləşir.<br />
n<br />
Bakı 2017 zamanı Bakı Atıcılıq<br />
Mərkəzi 13-17 may tarixlərində – 5<br />
gün ərzində atıcılıq yarışlarına ev sahibliyi<br />
edəcək.<br />
22 спортсман № 103 / 2017
S P O R T S M A N<br />
idman arenaları<br />
Su polosu Arenası<br />
Su polosu Arenası Avropa Oyunları<br />
üçün inşa olunmuş beş obyektdən<br />
biridir. Açıq arena Bakı Su İdmanı<br />
Mərkəzinin yaxınlığında yerləşir, bu<br />
da tamaşaçıların yarışlara Xəzər dənizinin<br />
sahilində baxmasına imkan<br />
verir.<br />
Obyektə aid faktlar<br />
n Bakı 2017 zamanı Vaterpol Arenası<br />
13-17 may tarixlərində – 5 gün ərzində<br />
istifadə ediləcək.<br />
n Vaterpol Arenası yarış zamanı eyni<br />
anda 650 tamaşaçı tutumuna malik<br />
olacaq.<br />
Sərhədçi İdman Kompleksi<br />
“Sərhədçi” İdman Olimpiya<br />
Mərkəzinin tikintisinə 2007-ci ildə<br />
başlanılıb və obyekt 2009-cu ilin<br />
avqust ayında istifadəyə verilmişdir.<br />
Sözügedən obyekt Bakı şəhərinin<br />
Xətai rayonunda yerləşir və keçmişdə<br />
beynəlxalq səviyyəli müxtəlif idman<br />
yarışlarına ev sahibliyi edib.<br />
Obyektə aid faktlar<br />
n<br />
“Sərhədçi” İdman Olimpiya<br />
Mərkəzi 2009-cu ildə açılıb.<br />
n<br />
Obyekt keçmişdə müxtəlif beynəlxalq<br />
səviyyəli idman yarışlarına<br />
ev sahibliyi edib.<br />
n 2017-ci ildə Bakıda təşkil olunacaq<br />
İslam Həmrəyliyi Oyunları zamanı<br />
“Sərhədçi” İdman Olimpiya Mərkəzi<br />
həndbol və stolüstü tennis yarışlarının<br />
keçirilməsi üçün istifadə ediləcək.<br />
спортсман № 103 / 2017<br />
23
idman arenaları<br />
S P O R T S M A N<br />
Basketbol Arenası<br />
Basketbol Arenası Bakı Su İdmanı<br />
Mərkəzinin yaxınlığında yerləşən<br />
başqa bir idman obyektidir. Arenada<br />
1650 tamaşaçı Oyunlar zamanı səbətə<br />
yönələn hər bir atışı görmək imkanına<br />
sahib ola bilər.<br />
Obyektə aid faktlar<br />
n Oyunlar zamanı Basketbol Arenası<br />
Basketbol 3x3 yarışlarına ev sahibliyi<br />
edəcək.<br />
n Yarışlar18 may tarixindən başlayaraq,<br />
4 gün dalbadal keçiriləcək.<br />
n<br />
Əsas Basketbol Arenası yarış zamanı<br />
təxminən 1650 tamaşaçı tutumuna<br />
malik olacaq.<br />
Tofiq Bəhramov adına Respublika Stadionu<br />
Məşhur futbol hakimi Tofiq Bəhramovun<br />
şərəfinə adlandırılmış stadion<br />
1951-ci ildə tikilib və 2012-ci ildə<br />
təmir edilib və yenidən açılıb. Stadion<br />
Bakı 2017-nin futbol yarışlarının<br />
final oyununa ev sahibliyi edəcək.<br />
Tofiq Bəhramov adına Respublika<br />
Stadionu 30000 nəfər tamaşaçını qəbul<br />
edə bilər.<br />
Obyektə aid faktlar<br />
n Tofiq Bəhramov adına Respublika<br />
Stadionu 1951-ci ildə tikilib və 2012-<br />
ci ildə təmir edilib.<br />
n Tofiq Bəhramov adına Respublika<br />
Stadionunda əvvəllər futbol yarışları<br />
və konsert tədbirləri keçirilib.<br />
n Bakı 2015 Avropa Oyunları zamanı<br />
Tofiq Bəhramov adına Respublika<br />
Stadionunda kamandan oxatma yarışları<br />
keçirilib.<br />
n Oyunların keçirildiyi vaxtda Tofiq<br />
Bəhramov adına Respublika Stadionu<br />
futbol yarışlarına ev sahibliyi edəcək<br />
dörd stadiondan biri olacaq. Bu<br />
oyunlar 8-21 may tarixlərində dörd<br />
müxtəlif arenada təşkil ediləcək.<br />
24 спортсман № 103 / 2017
S P O R T S M A N<br />
Azərbaycanlı idmançı və ulduz səfirlər<br />
Hacı Nuran<br />
Xeyriyyəçi və teleaparıсı<br />
Mirələm Mirələmov<br />
Muğam ifaçısı<br />
Rafael və Coşqun<br />
Yumor ustaları<br />
Tünzalə Ağayeva<br />
Müğənni<br />
Aynur Rzayeva<br />
Boks<br />
Elmar Qasımov<br />
Cüdo<br />
Fəridə Əzizova<br />
Taekvondo<br />
Hacı Əliyev<br />
Güləş<br />
İlahə Qasımova<br />
Karate<br />
спортсман № 103 / 2017<br />
25
Azərbaycanlı idmançı və ulduz səfirlər<br />
S P O R T S M A N<br />
İlham Zəkiyev<br />
Paracüdo<br />
Kamran Şahsuvarlı<br />
Boks<br />
Leyla Cavadova<br />
Boks<br />
Nazim Babayev<br />
Atletika<br />
Radik İsayev<br />
Taekvondo<br />
Rafael Ağayev<br />
Karate<br />
Rəsul Çunayev<br />
Güləş<br />
Ruslan Abışov<br />
Futbol<br />
Rüstəm Orucov<br />
Cüdo<br />
26 спортсман № 103 / 2017
S P O R T S M A N<br />
Beynəlxalq idmançı səfirlər<br />
Avice Kakayi Meya<br />
Uqanda<br />
Balla Dieye<br />
Seneqal<br />
David Oringa<br />
Uqanda<br />
Elaine Teo<br />
Malayziya<br />
Gnima Faye<br />
Seneqal<br />
Hussein Ishaish<br />
İordaniya<br />
İbrahim Musa Khalaf<br />
İordaniya<br />
Karem Ben Hnia<br />
Tunis<br />
Karina Hani Khalif Othman<br />
İordaniya<br />
Mahmoud Manar Saied Wadi<br />
Fələstin<br />
спортсман № 103 / 2017<br />
27
Beynəlxalq idmançı səfirlər<br />
S P O R T S M A N<br />
Malek Abu Alrob<br />
Fələstin<br />
Marwa Amri<br />
Tunis<br />
Mary Ibrahim Al-Atrash<br />
Fələstin<br />
Meukeugni Noubissi Clementine<br />
Kamerun<br />
Nabeil Saleem<br />
İordaniya<br />
Rahmani Miloud<br />
Əlcəzair<br />
Seyi Wilferd Dieudonne<br />
Kamerun<br />
Şeyx Saeed al Maktoum<br />
BƏƏ<br />
Taha Akgul<br />
Türkiyə<br />
Taleen Eyad Adnan Hamidi<br />
İordaniya<br />
Tsala Bernadin<br />
Kamerun<br />
28 спортсман № 103 / 2017
Gündoğan Mah. Farilya Küçükbük Cad. No: 9 Bodrum/Muğla/Türkiye<br />
+90 252 311 34 34
www.<br />
mivara<br />
.com
IV ислам ойунларына<br />
дястяк турнири<br />
Aprel ayının 7-si, Sportsman jurnalının təşkilatçılığıyla<br />
jurnalistlər və həvəskarlar arasında boulinq<br />
üzrə turnir keçirilib.<br />
Azərbaycan Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi,<br />
Azərbaycan İdman Jurnalistləri Assosiasiyası və İslam<br />
Həmrəyliyi Oyunları Əməliyyat Komitəsinin dəstəyilə<br />
«Ganclik Mall»-un «ONTOP» boulinq zalında baş<br />
tutan və 50-dən çox iştirakçının qatıldığı turnir, maraqlı<br />
anlarla yadda qaldı. Boulinq yarışını ilk dəfə oynayanlar<br />
eləcə də daha təcrübəlilər arasında gərgin mübarizə izlənildi.<br />
Yekunda qızlar və oğlanlar arasında ümumilikdə<br />
6 iştirakçı mükafatlandırıldı. Qaliblərə Sportsman jurnalı,<br />
İslam Həmrəyliyi Oyunlarının Əməliyyat Komitəsi<br />
və sponsorlar KİNG ELECTRONİKS, Offissa Dizayn,<br />
Slavyanka mineral sularından hədiyyələr təqdim edildi.<br />
Yarışın keçirilməsində əsas məqsəd mayın 12-də<br />
Bakıda start götürəcək İslam Həmrəyliyi Oyunlarına<br />
dəstək olmaq, ictimaiyyətin diqqətini mötəbər turnirə<br />
yönəltmək idi. Qeyd edək ki, ümumilikdə boulinq turnirində<br />
4 TV, 25 sayt, qəzet və jurnal nümayəndəsi təmsil<br />
olunub. Yarış KİV-də yüksək səviyyədə işıqlandırılıb.<br />
Bu il mayın 12-dən 22-dək Bakıda keçiriləcək IV İslam<br />
Həmrəyliyi Oyunları bütün Azərbaycan, eləcə də<br />
İslam dünyası üçün mötəbər idman təntənəsidir. On<br />
gün ərzində bütün İslam dünyasının nəbzi Azərbaycanda<br />
döyünəcək. Məhz buna görə də 2017-ci ilin əsas<br />
idman hadisəsi İslam Həmrəyliyi Oyunlarıdır.<br />
Bakının İslam Həmrəyliyi Oyunlarına hazırlığı əsas<br />
mərhələyə qədəm qoyub. Artıq Daş Salnamə Muzeyində<br />
“Bakı-2017” IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının Xəzərdən<br />
başlayan su səyahətinə start verilib.<br />
Qeyd edək ki, İslam Həmrəyliyi Oyunlarında suya<br />
tullanma, üzgüçülük, su polosu, 3x3 basketbol, boks,<br />
voleybol, zorxana, taekvondo, karate, uşu, atletika\<br />
para atletika, bədii və idman gimnastikası, güləş, həndbol,<br />
cüdo\para cüdo, tennis, stolüstü tennis, futbol, atı-<br />
спортсман № 103 / 2017<br />
33
боулинг<br />
S P O R T S M A N<br />
cılıq və ağır atletika üzrə yarışlar keçiriləcək. İlk olaraq<br />
futbola start veriləcək. İlk oyun açılışdan 3 gün əvvəl<br />
mayın 8-də baş tutacaq.<br />
Sənan Şəfizadə<br />
P.S. “Sportsman”, turnirin keçirilməsində göstərdikləri<br />
dəstəyə görə “Offissa dizayn” ofis mebelinə ,<br />
“KING elektrik”ə, “Slavyanka” mineral sularına və<br />
“ONTOP” boulinq mərkəzinə dərin təşəkkürlərini bildirir.<br />
34 спортсман № 103 / 2017
S P O R T S M A N<br />
боулинг<br />
Qabil Mehdiyev - I yer<br />
Nərminə Abdullayeva - I yer<br />
Qalib Qasımov - II yer<br />
Günel Novruzova - II yer<br />
Cavid Allahverdiyev - III yer<br />
Nigar Paşayeva - III yer<br />
Teymur Kərimov<br />
- “ONTOP”un nümayəndəsi<br />
Mehbarə Məmmədli - Əzmkar oyunçu<br />
спортсман № 103 / 2017<br />
35
Кикбоксинг<br />
S P O R T S M A N<br />
ВЫЫЫ Щейдяр Ялийев кубоку<br />
Кикбоксинг Азярбайъанда<br />
ян популйар идман нювляриндян<br />
биридир. Юлкямиздя бу идман<br />
нювц цзря мцхтялиф сяпэили йарышлар<br />
кечирилир. Кикбоксингчиляримиз<br />
чыхыш етдикляри бейнялхалг турнирлярдя<br />
мцтямади уьурлу нятиъяляр<br />
газанырлар.<br />
Буйахынларда Бакы Азярбайъан<br />
вя Иран йыьмалары арасында бейнялхалг<br />
йолдашлыг эюрцшц кечирилди. ВЫЫЫ<br />
Щейдяр Ялийев кубокунда пешякар<br />
кикбоксчулар гцввялярини сынайыблар.<br />
Идманчылар ики нювдя йедди<br />
чяки дяряъясиндя мцбаризя апарыблар.<br />
Лоу-кик нювцндя Елшян Гянийев<br />
(63,5 кг), Руслан Мусайев (67<br />
кг), Рящим Ялийев (71 кг) вя Алышан<br />
Алышанлы (74 кг) рингдя няйя гадир<br />
олдугларыны нцмайиш етдирибляр.<br />
Тямсилчиляримиздян цчц рягибиндян<br />
эцълц олуб. Елшян, эярэин мцбаризя<br />
сонунда Ираж Мурады мяьлубиййятя<br />
36 спортсман № 103 / 2017
S P O R T S M A N<br />
Кикбоксинг<br />
уьрадыб. Щакимляр цч раундун<br />
бириндя иранлы идманчыны, икисиндя<br />
ися тямсилчимизин эцълц олдуьуну<br />
гейдя алыблар. Нювбяти ики эюрцш<br />
ися боксчуларымызын ашкаr цстцнлцйц<br />
иля кечиб. Щям Руслан, щям<br />
Рящим рягибляриня там цстцнлцкля<br />
галиб эялибляр. Тяяссцф ки,<br />
сонунъу дюйцшдя щяр шей яксиня<br />
олуб. Алышан Асанлы Сейид Ямирля<br />
эюрцшдя мяьлубиyйят аъысы йашайыб.<br />
Даща аьыр чяки щесаб олунан<br />
К-1 нювцндя ися цч боксчу гцввясини<br />
сынайыб. Рамал Асланов (71<br />
кг), Емин Мювсцмзадя (81 кг)<br />
вя Орхан Мяликов (86 кг) кечирдикляри<br />
дюйцшляриндя рягиблярини<br />
там цстяляйибляр. Щяр цч кикбоксчумуз<br />
3:0 щесабы иля галиб эялиб.<br />
Бейнялхалг йолдашлыг эюрцшц<br />
бир даща азярбайъанлы кикбоксчуларынын<br />
эцъцнц сцбута йетириб.<br />
Мясул йарышлар яряфясиндя кечирилян<br />
эюрцшляр щяр ики йыьма цзвляри цчцн<br />
йахшы тяърцбя мейданы олуб.<br />
Adil Əliyev<br />
Azərbaycan Kikboksinq Federasiyasının prezidenti<br />
Millət vəkili<br />
“Dünən ümummilli lider Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr olunmuş<br />
kikboksinq üzrə peşəkarlar arasında VIII «Heydər Əliyev Kuboku»<br />
uğrunda turnirdə Azərbaycan və İran kikboksçularının biri-birindən<br />
maraqlı və gərgin döyüşləri oldu. Bizi turnirdə tək qoymayıb, dəstəkləyən<br />
bütün dostlara, qardaşlarımıza, QHT nümayəndələrinə, media<br />
və başqa sahəni təmsil edən şəxslərə öz minnətdarlığımı bildirirəm.<br />
İdmançılarımızın qələbə qazanmasında Sizlərin böyük dəstəyi hiss olunurdu.<br />
Nə yaxşı ki, sizlər varsınız. Unutmayaq ki, hamımızı bir tale və<br />
alın yazısı birləşdirir. O DA GÜCLÜ AZƏRBAYCANA XİDMƏT ET-<br />
MƏKDİR. Demək ki, yola davam edəcəyik. Sizlərlə fəxr edirəm».<br />
Nasser Nassiri<br />
“WAKO ASIA”nın prezidenti<br />
“Peşəkar kikboksçular arasında VIII Heydər Əliyev Kuboku<br />
yarışı Azərbaycan ilə İran arasında idman sahəsində əməkdaşlığın<br />
yüksək səviyyəsinin göstəricisidir. Bu turnir təcrübə baxımından da<br />
əhəmiyyətlidir. Hər iki ölkənin idmançıları və müvafiq federasiyaları<br />
bir-birinin təcrübəsindən bəhrələnə bilərlər. Bəzi idmançılarımız<br />
özlərini qorumaq üçün ayaq qoruyucusu ilə döyüşdülər. Bu da<br />
onların gələn ay Asiya çempionatında iştirakı ilə əlaqədardır. Mən<br />
bütün idmançılara uğurlar arzulayıram”.<br />
спортсман № 103 / 2017<br />
37
cцдо<br />
S P O R T S M A N<br />
ъцдо цзря яняняви<br />
Гызыл Гран-при турнири<br />
Бакыда ъцдо цзря яняняви Гызыл Гран-при турнири<br />
кечирилиб. Щейдяр Ялийев адына Идман Сарайында тяшкил<br />
олунан йарышда планетин 31 юлкясиндян 183 идманчы<br />
гцввясини сынайыб. 110 киши, 73 гадын ъцдочу ян эцълцнц<br />
мцяййян етмяк уьрунда мцбаризя апарыб.<br />
Турнирин илк эцнцндя йыьма<br />
цзвляриндян Орхан Сяфяров (60 кг)<br />
цмидляри доьрулдуб. Дцздцр, ¼ финалдан<br />
мцбаризяйя гошулан тяърцбяли<br />
ъцдочумуз илк мярщялядяъя<br />
мцбаризяни дайандырыб. О, ялавя<br />
вахтда газахыстанлы рягиби Гуман<br />
Киргызбайевя удузуб. Бундан<br />
сонра тясялливериъи эюрцшляря гатылан<br />
тямсилчимиз яввялъя гырьызыстанлы,<br />
сонра бразилийалы щямкарларына<br />
галиб эялиб. Нятиъядя Сяфяров,<br />
Гран-при турнирини бцрцнъ медалла<br />
баша вериб. Бу чякидя гызыл медалы<br />
йапонийалы Тору Шишиме газаныб.<br />
Ниъат Шыхализадя (66 кг) илк ики<br />
эюрцшц гялябя иля баша вурса да,<br />
йарымфиналда йапонийалы рягиби иля<br />
баъармайыб. Бу мяьлубиййятдян<br />
юзцня эяля билмяйян Ниъат, бцрцнъц<br />
дя ялдян вериб. О, исраилли<br />
Барух Шмаилова удузуб. Бу чякидя<br />
мцбаризя диэяр ики идманчымыз<br />
38 спортсман № 103 / 2017
S P O R T S M A N<br />
cцдо<br />
Емил Щясянов вя Вцгар Ширинли<br />
мцбаrизяни еркян дайандырыблар.<br />
48 кг чяки дяряъясиндя йарышан<br />
гадын идманчыларымыздан<br />
Лейла Ялийевя вя Шяфяг Щямидова<br />
мцкафатчылар арасында йер ала билмяйибляр.<br />
Шяфяг мцбаризяни вахтындан<br />
яввял дайандырса да, Лейла<br />
¼ финалда сербийалы Милитса Николичя<br />
удузуб. О, тясялливериъи эюрцшдя<br />
дя цмидляри доьрутмайараг, турнири<br />
7-ъи пиллядя баша вуруб. Цмцмиййятля,<br />
гадын идманчыларымыздан<br />
йалныз бири фяхри кцрсцйя йцксялмяйи<br />
баъарыб. Бязи ъцдочуларымызын<br />
бунун цчцн йахшы имканы олса<br />
да, онлар бцрцнъ уьрунда эюрцшдя<br />
тяърцбясизлийин гурбаны олублар.<br />
Йалныз Ханым Щцсейнова (63 кг)<br />
цчцнъц йери тута билиб.<br />
Командамызын щейятиндя ян<br />
йцксяк нятиъяйя 81 кг чяки дяряъясиндя<br />
Рцфят Исмайылов имза атыб.<br />
О, юзбякистанлы вя молдовалы рягиблярини<br />
мяьлуб едяряк, дюрддябир<br />
финала йцксялиб. Бурада, Рцфят<br />
болгар Ивайло Иванов мцбаризядян<br />
кянарлашдырыб. Исмайыловун<br />
йарымфиналдакы рягиби даща эцълц<br />
олуб. Йапонийалы Кенйа Кощара иля<br />
эюрцшдя инамлы тясир баьышлайан<br />
тямсилчимиз, гызыла бир аддам да<br />
йахынлашыб. Щялледиъи гаршылашмада<br />
ися иранлы Сайед Моллайе Рцфятин<br />
фяндляри гаршысында таб эятиря билмяйиб.<br />
Яксяриййят Исмайыловдан<br />
беля йцксяк нятиъя эюзлямяся дя,<br />
ъцдочумуз она бяслянян цмидляри<br />
доьрулдуб.<br />
Рио-2016 Йай Олимпийа ойунларынын<br />
эцмцш мцкафатчысы Рцстям<br />
Оруъов (73 кг) Гран-прини мцкафатла<br />
баша вуруб. О, йарымфинал йолунда<br />
йапонийалы ъцдочуйа удузуб.<br />
Тясялливериъи эюрцшдя украйналы ря-<br />
спортсман № 103 / 2017<br />
39
cцдо<br />
S P O R T S M A N<br />
гибиня галиб эялян Рцстямин бцрцнъ уьрунда гаршылашмадакы<br />
рягиби Олимпийа чемпиону Лаша Шавдатуашвили<br />
олуб. Тяърцбяли рягибиня галиб эялян ъцдочцмцз фяхри<br />
кцрсцдя йер алмаг шансыны гачырмайыб.<br />
Оруъовла ейни чякидя мцбаризя апаран Щидайят<br />
Щейдяров мцкафат газана билмяйиб. ¼ финала Шавдатуашвилийя<br />
удуздугдан сонра тясялливериъи эюрцшляря<br />
гатылан идманчы 3-ъц йер уьрунда эюрцшдя эцълц рягибля<br />
цз-цзя эялиб. Маъар Миклош Унгвари тяърцбя сайясиндя<br />
ъцдочумуза галиб эялиб.<br />
Елмар Гасымов (100 кг) Олимпийа ойунларында олдуьу<br />
кими, Бакыда да финалда удузуб. Тяърцбяли ъцдочу<br />
илк эюрцшдя исраилли рягибиня галиб эялиб. Йаримфиналда<br />
пцшк ики йерли идманчыны цз-цзя гойуб. Елмар<br />
Елхан Мяммядову мяьлуб едяряк, финала йцксялиб.<br />
Лакин щялледиъи эюрцшдя ейни уьуру тякрарламаг мцмкцн<br />
олмайыб. О, щолландийалы щямкарына удузуб. Елхан<br />
Мяммядов ися бцрцнъ газанмаг шансыны гачырмайыб.<br />
90 кг чяки дяряъясиндя мцбаризя апаран Мяммядяли<br />
Мещдийев дя финалда мяьлубиййят аъысы йашайыб.<br />
Ъцдочумуз щялледиъи эюрцшдя газахыстанлы Ислам<br />
40 спортсман № 103 / 2017
S P O R T S M A N<br />
cцдо<br />
Бозбайевя удузуб. Ейни чякидя йарышан Абдулщягг<br />
Рясуллу ися бцрцнъ медал уьрунда эюрцшдя мяьдуб<br />
олараг, турнири медалсыз баша вуруб.<br />
Нятиъядя йыьмамыз Гран-при турниринdя 7 медал<br />
газаныб. Команда цзвляримиздян бири гызыл, икиси<br />
эцмцш, дюрдц ися бцрцнъ медал газаныб. Бу эюстяриъи<br />
иля юлкямиз команда щесабында икинъи олуб. Цчц гызыл<br />
олмагла дюрд медал ялдя едян Щолландийа биринъи йери<br />
тутуб.<br />
Бакы Граn-присини изляйян Бейнялхалг Ъцдо Федерасийасынын<br />
президенти Мариус Визер тяшкилатчылыг<br />
вя идманчыларын чыхышдан разы галдыьыны билдириб: «Он<br />
ики юлкя тямсилчисинин гызыл медал газанмасыны хцсуси<br />
гейд етмялийям. Бу амил ъцдонун дцнйада эцнцэцндян<br />
популйарлашдыьыны сцбута йетирир. Федерасийамыз<br />
бу истигамятдя ялиндян эяляни едир. Бакы нювбяти<br />
дяфя тяшкилатчылыг баъарыьыны нцмайиш етдирди. Нювбяти<br />
ил Азярбайъан пайтахты дцнйа чемпионаты вя Бюйцк<br />
Дябилгя турнириня евсащиблийи едяъяк. Цмид едирям ки,<br />
тяшкилатчылыг ишляри щямишяки кими, гонагларын цряйинъя<br />
олаъаг».<br />
Vidadi Baxшiyev<br />
спортсман № 103 / 2017<br />
41
para-TAEKvONDO<br />
S P O R T S M A N<br />
Физики гцсурлу инсанлар<br />
ъямиййятимизин бир щиссясидир.<br />
Бязи инсанлар анаданэялмя,<br />
бязиляри ися сонрадан йаранмыш<br />
проблем нятиъясиндя саьламлыьынын<br />
бир щиссясини итирир.<br />
Онларын ъямиййятимиздя фяал<br />
интеграсийасы цчцн дювлят тяряфиндян<br />
мцяййян програмлар<br />
щяйата кечирилир. Физики гцсурлу<br />
инсанларымызын идман, инъясянят<br />
вя диэяр сащялярдя бир чох<br />
уьурлар газандыьынын шащиди<br />
олмушуг. Онлардан бири Паралимпийа<br />
аилясинин цзвц Айнур<br />
Мяммядовадыр. Паратаеквондо<br />
иля мяшьул олан гящряманымыз<br />
бир чох чятинликляря синя<br />
эяряряк, бюйцк щядяфя чатыб.<br />
Эялин, кечдийи кешмякешли щяйат<br />
йолуну еля Айнурун юзцндян<br />
ешидяк...<br />
Айнур<br />
Мяммядова:<br />
- Юзцнцз щаггында мялумат<br />
верярдиниз...<br />
- 1980-ъы илдя Уъар шящяринин<br />
Тязя Шилйан кяндиндя анадан<br />
олмушам. Цч баъы вя цч гардаш<br />
олмушуг, бюйцк аилядя бюйцмцшям.<br />
Физики гцсурли доьулмушам.<br />
Саь голум билякдян ашаьы олмайыб.<br />
Бу щадися валидейнляримя<br />
аьыр тясир ется дя, Аллащ йаздыьына<br />
позу йохдур.<br />
- Физики ъящятдян гцсурли олмаг<br />
ушаг вахты сизя чятинлик йаратмайыб?<br />
- Мцяййян проблемляр олурду.<br />
Сюзсцз ки, мян дя щямйашыдларым<br />
кими олмаьы чох истярдим. Истяр-истямяз<br />
щамынын мяня диггятля бахдыьыны<br />
эюрцрдцм. Валидейнлярим<br />
дя мяктябя эетмяйя гаршы идиляр.<br />
Саь яли олмайан ушаьын тящсил алмасы,<br />
йазыб-позмасы чох чятиндир.<br />
Мяктябдя охуйаркян утандыьым<br />
мягамлар чох олуб. Чалышырдым<br />
«Уьур газанmasaydыm,<br />
идмандан узаглашаъагдым»<br />
42 спортсман № 103 / 2017
S P O R T S M A N<br />
ачылмасындан сонра башлады. Бу<br />
амил мяня идмана гайытмаг цчцн<br />
гцввя верди. Будяфя паратаеквондо<br />
нювцндя юзцмц сынамаг гярарына<br />
эялдим. Мяшглярдя сяйля чалышыб,<br />
бу идман нювляринин сирляриня<br />
там йийяляндим. Нятиъяляр юзцнц<br />
чох эюзлятмяди. Чякдийим язиййятин<br />
бящрясини эюрмяйя башладым.<br />
Илк бюйцк уьурума 2010-ъу<br />
илдя имза атдым. Санкт-Петербургда<br />
паратаеквондочулар арасында<br />
кечирилян дцнйа чемпионатында<br />
бцрцнъ медал газандым. Нювбяти<br />
ил ися Москвада тяшкил олунан Авропа<br />
чемпионатынын галиби олдум.<br />
Илк дцнйа чемпиону титулуну 2012-<br />
ъи илдя ялдя етдим. Сантакруз шящяриндя<br />
кечирилян турнирдя фяхри<br />
кцрсцнцн ян йцксяк пиллясиндя<br />
йер алдым. 2015-ъи илдя Тцркийянин<br />
Самсун шящяриндя кечирилян<br />
дцнйа чемпионатында ейни уьуру<br />
тякрарладым. Бундан башга, бир<br />
дяфя дя чемпионатын финалында<br />
удузараг, эцмцш медал газанмышам.<br />
Бу илин яввялиндя Бакыда кечирилян<br />
Азярбайъан чемпионатынын<br />
галиби олдум. Апрелин яввялиндя<br />
ися Хасавйуртда Русийа вя Азярбайъан<br />
паратаеквондочулары араpara-TAEKvONDO<br />
ки, бцтцн бунлара диггят йетирмяйим.<br />
Кечмиши хатырлайаркян, гярибя<br />
щиссляр кечирирям.<br />
Орта мяктяби битирдикдян сонра<br />
Малиййя Игтисад Коллеъиня гябул<br />
олдум. Щямин дюврлярдя Милли<br />
Паралимпийа Комитяси йени йаранмышды.<br />
Артыг эянъ гыз идим вя<br />
щяйатда юз йерими тапмаьа чалышырдым.<br />
Бу сябябдян паралимпийа<br />
идман нювляриндян бири иля мяшьул<br />
олмаг гярарына эялдим. Юзцмц<br />
атыъылыгда сынамаьа башладым.<br />
1998-1999-ъу илляр ярзиндя бир чох<br />
йарышларда иштирак етдим. Амма<br />
сонрадан идмандан узаглашмаг<br />
гярарына эялдим. Чцнки атяш заманы<br />
сол ялимдян истифадя едирдим<br />
вя бу мяня бязи чятинликляр йарадырды.<br />
Дцзц, юзцмц дюйцш нювляриндя<br />
сынамаг арзусунда идим.<br />
- Узун фасилядян сонра йенидян<br />
идмана гайытдыныз. Сябяб<br />
ня олду?<br />
- Щяр шей Сумгайыт шящяриндя<br />
Паралимпийа Идман Комплексинин<br />
спортсман № 103 / 2017<br />
43
para-TAEKvONDO<br />
S P O R T S M A N<br />
сында бейнялхалг йолдашлыг эюрцшц<br />
кечирилди. Мараглы мцбаризя шяраитиндя<br />
кечирилян дюйцшлярдя йыьмамызын<br />
цзвляри уьурлу чыхыш етдиляр.<br />
Бу эюрцшляр тяърцбя бахымындан<br />
бюйцк ящямиййят дашыйырды. Русийалы<br />
рягибя галиб эяляряк, нювбяти<br />
уьура имза атдым.<br />
Гаршыда мяни Авропа вя дцнйа<br />
чемпионатларында иштирак эюзляйир.<br />
Чалышаъаьам ки, мясул турнирлярдя<br />
юлкямизин шяряфини лайигинъя горуйум.<br />
- Бир аз да аиляниз барядя данышын.<br />
Щяйат йолданышынзла неъя<br />
таныш олмусунуз?<br />
- Эяляъяк щяйат йолдашымла<br />
коллеъдя тящсил аларкян таныш<br />
олмушдуг. О вахт мяни истяйянляр<br />
вар иди. Чоху физики гцсурли<br />
олдуьуму билмирдиляр. Юзцм бу<br />
барядя онлара мялумат верирдим.<br />
Бу заман чохлары башга сечим<br />
едирдиляр вя йа етмяйя мяъбур<br />
олурдулар. Онлары да йахшы баша<br />
дцшцрдцм. Еля бу сябябдян оьланлара<br />
инамым сюнмцшдц. Амма<br />
индики щяйат йолдашым юз севэиси<br />
иля мяндя хошбяхт ола биляъяйимизя<br />
яминлик йаратды. Бундан<br />
сонра аиля гурмаьа гярар вердик.<br />
О, бцтцн чятинликляря бахмайараг,<br />
мяня чох бюйцк дястяк верир. Бизим<br />
бир оьлумуз вар.<br />
- Щяйат йолдашыныз идманла<br />
мяшьул олмаьыныза гаршы чыхмады?<br />
- О, мяним идманла мяшьул<br />
олмаьыма гаршы чыхырды. Еля билирди<br />
ки, йенидян атыъылыг нювцндя<br />
щазырлыг кечирям. Паратаеквондо<br />
мяшгляриня башлайаркян, бу мясяляни<br />
тяхминян бир ай щяйат йолдашымдан<br />
эизли сахладым. Йарыша<br />
аз галдыьы цчцн бцтцн гцввямля<br />
чалышырдым. Бу сябябдян дя айагларым<br />
шишмишди. Йалныз йарыша<br />
йолланаркян, щяйат йолдашыма бу<br />
барядя мялумат вердим. О, етираз<br />
44 спортсман № 103 / 2017
S P O R T S M A N<br />
para-TAEKvONDO<br />
- Оьлумун идмана бюйцк мараьы<br />
вар. Миркамал таеквондонун<br />
сирлярини юйрянир. Сечим онун<br />
юзцнцндцр. Онун ян бюйцк арзусу<br />
космонавт олмагды.<br />
- Ялил ушаглар цчцн Иътимаи<br />
Бирлик тясис етмисиниз. Бу идейа<br />
щарадан йаранды?<br />
- Ушаг вахты чох язиййят чякмишям.<br />
Кичик йашлы ушагларын<br />
цзляшдикляри чатышмазлыгларын ейни<br />
щалы йашамасыны арзу етмяздим.<br />
Бу мягсядля Ялил Ушагларын Идмана<br />
Интеграсийасы Иътмаи Бирлийини<br />
тясис етдим. Бу йолда Азярбайъан<br />
Эянъляр вя Идман назири<br />
Азад Рящимов мяня щяртяряфли<br />
етмяйя чалышса да, чох щявясли<br />
олдуьум цчцн мане олмады.<br />
Онунла шяртляшмишдик: уьур газана<br />
билмясяйдим, идмандан узаглашаъагдым.<br />
Чох севинирям ки,<br />
арзума чатдым.<br />
Азярбайъан Таекводо Федерасийасы<br />
биз идманчылары щямишя<br />
диггятдя сахлайыр. Дцнйа чемпионатында<br />
уьурлу чыхыш етдикдян<br />
сонра федерасийанын президенти<br />
Камаляддин Щейдяров бизимля<br />
эюрцшдц вя хцсуси мцкафатландырды.<br />
Бу амил физики гцсурлу идманчы<br />
цчцн бюйцк мяняви дястяк иди.<br />
- Ювладынызын да идманчы олмасыны<br />
истяйярдинизми?<br />
дястяк верди. Мягсядимиз физики<br />
гцсурлу ушаглары мцяййян идман<br />
нювляриня истигамятляндирмяк,<br />
онларын ъямиййятдян узаг дцшмямяси<br />
цчцн фяалиййят эюстярмякдир.<br />
Юзцм бу щяйаты йашамышам.<br />
Ушагларын рущдан дцшмямяси,<br />
щяйата баьланмасы цчцн ялимиздян<br />
эяляни едирик. Бу истигамятдя бизя<br />
дястяк эюстярян инсанлара тяшяккцр<br />
едирям. Цмид едирям ки, заманла<br />
гаршымыза гойдуьумуз<br />
щядяфя чатаъаьыг.<br />
Камал Рза<br />
спортсман № 103 / 2017<br />
45
aьыр атлетика<br />
S P O R T S M A N<br />
buenos-Ayresə<br />
ilk lisenziya<br />
Tailandın Banqkok şəhərində keçirilən yeniyetmələr<br />
arasında 7-ci dünya birinciliyi başa<br />
çatıb. Böyük nüfuza malik, yüzə yaxın ölkədən<br />
445 atletin (197 qız və 248 oğlan) iştirak etdiyi<br />
birincilik, gələn il Argentinanın paytaxtı Buenos-Ayresdə<br />
keçiriləcək Yeniyetmələrin Olimpiya<br />
Oyunlarına təsnifat xarakteri daşıyıb. Belə<br />
ki, Banqkokda yığmalar səviyyəsində ən yaxşı<br />
çıxış edən komandaların indidən Olimpiya lisenziyası<br />
qazanmaq şansı yaranıb. Azərbaycan bu<br />
şansdan yetərincə yararlana bilib.<br />
Hər ölkə maksimum 2 lisenziya əldə etmək üçün<br />
müəyyən xal ehtiyatına malik olmalı idi. Dünya birinciliyində<br />
hər bir atlet əldə etdiyi medalla yanaşı, öz<br />
ölkəsinin xal ehtiyatını müvafiq olaraq artırır. 1-ci yeri<br />
tutan ağır atlet 28, 2-ci yeri tutan 25, 3-cü yeri tutan<br />
23 xal, bundan sonrakı bütün yerlərə görə isə bir xal<br />
azalma prinsipi ilə xal qazanılır: 4-cü yer 22, 5-ci yer<br />
21 xal...və nəhayət, 25-ci yer 1 xal. Yarışda bütün çəki<br />
dərəcələri üzrə mübarizə bitdikdən sonra xal ehtiyatı<br />
ən çox olan 7 ölkə 2, sonrakı 10 ölkə isə 1 komanda<br />
lisenziyası əldə edə bilirdi. Əlavə edək ki, xal hesabı<br />
ölkənin yarışda iştirak edən 6 ən yaxşı atletinin qazandığı<br />
xala əsasən aparılırdı.<br />
Dünya birinciliyində iştirak edən Azərbaycan yığması<br />
da Tailanda məhz lisenziya dalınca yollanmışdı.<br />
Sevindiricidir ki, komandamız bu işin öhdəsindən gələ<br />
bildi. Yeniyetmə atletlərimizin tutduğu yer və qazandırdıqları<br />
xal siyahısı belə idi:<br />
N Adı Çəki Yer Xal<br />
1. İsmayıl Məmmədov 56 kq 16 10<br />
2. Elməddin Hüseynov 56 kq 8 18<br />
3. Elvin Abdullayev 62 kq 25 1<br />
4. Füqan Əliyev 62 kq 7 19<br />
5. Mayıl Şükürlü 77 kq 15 11<br />
6. Tarmenxan Babayev 77 kq 10 16<br />
7. Ümidvar Bayramlı 94 kq 10 16<br />
8. Həsənbəy Həsənzadə +94 kq 17 9<br />
46 спортсман № 103 / 2017
S P O R T S M A N<br />
aьыр атлетика<br />
спортсман № 103 / 2017<br />
Azərbaycan yığmasına ən çox<br />
qazandıran 6 atletin ümumi xalı 90<br />
oldu. Bu xallarla komandamız dünya<br />
birinciliyinin ümumi sıralamasında<br />
9-cu yeri tutdu və Yeniyetmələrin<br />
Olimpiya Oyunlarına 1 lisenziya qazanmış<br />
oldu.<br />
Yeniyetmələrdən ibarət yığma<br />
komandamızın əldə etdiyi bu nəticə<br />
çox sevindiricidir. İlk növbədə qeyd<br />
olunmalıdır ki, lisenziya 2001-2002<br />
təvəllüdlü yeniyetmələrimiz tərəfindən<br />
qazanılıb. Baxmayaraq ki,<br />
gələn il Oyunlarda 2000-ci il təvəllüdlü<br />
atletlər də mübarizə apara biləcək.<br />
Bu, özündən bir yaş böyüklərlə<br />
yarışda uğur qazanan yeni nəslin<br />
böyük perspektivə malik olmasından<br />
xəbər verir.<br />
Bununla yanaşı, yeniyetmələrimizin<br />
ağır atletikanın milli idman<br />
növü səviyyəsində olan Ermənistanı<br />
qabaqlaması xüsusi vurğulanmalıdır.<br />
Eyni zamanda Ukrayna, Gürcüstan,<br />
Şimali Koreya, Rumıniya və<br />
başqa bu kimi güclü ölkələri arxada<br />
qoymağımız da qeyd olunmalıdır.<br />
Tailanddakı yarışda medal qazanıb,<br />
lisenziya əldə edə bilməyən<br />
ölkələrin olması yığma komanda<br />
olaraq seçilən taktikanın düzgün olduğundan<br />
dəlalət edir. Azərbaycan<br />
ağır atletika yığması tarixində ilk<br />
dəfə dünya birinciliyində topladığı<br />
xal hesabına Yeniyetmələrin Olimpiya<br />
Oyunlarına vəsiqə qazandı.<br />
Buna qədər yalnız Avropa birinciliyindən<br />
bu şansa malik olmuşduq.<br />
Və ən əsası, qazanılan bu lisenziya<br />
Azərbaycanda bütün növlər üzrə<br />
Yeniyetmələrin Buenos-Ayresdə<br />
keçiriləcək Olimpiya Oyunlarına<br />
qazanılan ilk lisenziyadır! Bu şərəfə<br />
məhz ağır atletlərin nail olması bizi<br />
çox sevindirir.<br />
Əlavə edək ki, Azərbaycan yığması<br />
gələn il qitə birinciliyində komanda<br />
hesabında ilk 4 yerdən birini<br />
tutmaqla daha bir lisenziyaya sahib<br />
çıxa bilər.<br />
Son olaraq, yeniyetmə ağır atletlərdən<br />
ibarət milli komandamızın<br />
hər bir üzvü, məşqçilər, texniki<br />
heyət, rəhbərliyimizi bu uğur münasibətilə<br />
təbrik edir, qələbələrimizin<br />
davamlı olmasını arzulayırıq!<br />
Kənan Məstəliyev<br />
47
САЬЛАМ ОЛ<br />
Gül qoxulu<br />
yaz ya<br />
allergiya<br />
fəsli?!<br />
S P O R T S M A N<br />
Statistikaya əsasən, böyüklər il ərzində 2-4 dəfə<br />
(uşaqlarda bu rəqəm 4-8-dəfəyədək arta bilər) kəskin<br />
respirator xəstəliklərə yoluxur. Rinit, sinusit (burun<br />
ciblərinin kəskin və xroniki iltihabı) - pasiyentlərin<br />
LOR həkimlərinə müraciətinin başlıca səbəbidir.<br />
Rinitin əsas əlaməti-çətinləşmiş burun tənəffüsüdür.<br />
Buna burnun bütün daxili səthini bürüyən selikli<br />
qişanın ödemi və burun keçəcəyini tıxayan selikli<br />
ifrazat səbəb olur. Sağaldıqca ifrazatın miqdarı azalır,<br />
lakin nəfəsalma yaxşılaşmır və əksər hallarda yanaşı<br />
olaraq burunda quruluq və yanma hissi olur.<br />
Pasiyentlər belə “yüngül xəstəlikləri” özləri ev şəraitində<br />
müalicə etməyə üstünlük verirlər. Nəzərə alsaq ki,<br />
apteklərdə soyuqdəymə əleyhinə çoxsaylı dərman preparatları<br />
satılır, ilk baxışda bu proses heç də çətin görünmür.<br />
Təəssüf ki, heç də həmişə aptek işçiləri bu və ya digər<br />
xəstəliyin müalicəsiylə bağlı mükəmməl məsləhət və dərman<br />
preparatlarının mümkün əlavə təsirləri haqqında ətraflı<br />
məlumat verə bilmirlər.<br />
Damardaraldıcı vasitələr həqiqətən bir müddətlik burun<br />
tənəffüsünü yaxşılaşdırır. Lakin onların çox ciddi çatışmazlığı<br />
var: bir neçə gün mütəmadi istifadə olunarsa,<br />
asılılıq yaranır və pasiyent dozanı artıraraq gün ərzində<br />
daha çox burun damcısından istifadə etməli olur; əks halda<br />
burun tənəffüsü mümkün olmur. Bu hallarda kombinə<br />
olunmuş biotənzimləyici preparat olan Euphorbium<br />
compositum burun spreyindən istifadə etmək məsləhətdir.<br />
Tərkibi xüsusi üsulla, alman texnologiyası ilə hazırlanmış,<br />
balanslaşdırılmış bitki tərkibli komponentlərdən<br />
ibarətdir. Euphorbium compositum-un təsiri köməkçi<br />
immunoloji reaksiya vasitəsilə T-limfositlərin aktivləşdirilməsi<br />
və orqanizmin immun cavabının optimallaşdırılması<br />
ilə özünü biruzə verir.<br />
Bununla yanaşı, preparatın tərkib komponentləri eyni<br />
zamanda iltihabəleyhi təsir göstərir. Ən əsası isə antivirusəleyhi<br />
təsirdir - Euphorbium compositum antivirus<br />
təsiri tədqiqatlarla sübut olunmuş ilk biotənzimləyici preparatdır.<br />
Rinitlərin böyük əksəriyyəti məhz virus mənşəlidir.<br />
Bu səbəbdən də, Euphorbium compositum rinitlər<br />
zamanı yüksək terapevtik effekt göstərir. Euphorbium<br />
compositum preparatından istifadə zamanı öyrəşmə və<br />
kəsilmə sindromları müşahidə olunmur. Bir çox xəstələr<br />
üçün (uşaqlar, yaşlılar) seçim preparatıdır.<br />
Bu preparat yuxarı tənəffüs yollarının xəstəliklərinin<br />
müalicəsi və bu xəstəliklərin profilaktikası üçün istifadə<br />
olunur. Euphorbium compositum kiçik dispersli olduğu<br />
üçün püskürtmə zamanı burun yollarının dərinliklərinə<br />
kimi keçə bilir, bu isə nəinki rinitin, eləcə də haymorit,<br />
frontit kimi xəstəliklərin də müalicəsində olduca vacib<br />
48 спортсман № 103 / 2017
САЬЛАМ ОЛ<br />
göstəricidir. Spreyin tərkibində konservantlar<br />
yoxdur. Preparatın üzərində aparılan<br />
uzunmüddətli tədqiqatlar bu preparatın<br />
əlavə arzuolunmayan təsirlərinin, allergik<br />
reaksiyaların olmamasını sübut edir. Bu<br />
göstərici isə allergiyalara meyilli insanların<br />
müalicəsində böyük üstünlük verir.<br />
Euphorbium compositum allergik rinit<br />
zamanı müalicə sxeminə (burun tənəffüsünün<br />
yaxşılaşdırılmasında) daxildir. Adətən,<br />
gündə 3-4 dəfə hər burun keçəcəyinə 1-2<br />
püskürtmə təyin olunur. Müalicə müddəti<br />
xəstəlikdən asılıdır. Soyuqdəymə nəticəsində<br />
yaranan zökəm zamanı 3-5 gün, atrofik<br />
rinit zamanı 3 ay təyin olunur. Preparatın<br />
virusəleyhi təsirinə görə herpes virusu zamanı<br />
istifadə olunur. Bu zaman zədələnən<br />
nahiyəyə spreyi püskürtmək lazımdır. 1-2<br />
gün ərzində zədələnmə tam aradan qalxır.<br />
Euphorbium compositum çoxməqsədli<br />
təsirinə görə həkimlər və pasiyentlər arasında<br />
böyük tələbata sahibdir və hər bir<br />
evdə dərman qutusunda olmalıdır.<br />
Azərbaycanda eksklüziv nümayəndə İKŞ “Planeta”<br />
Ünvan: Bakı, 3 mkr., Pişəvari 110 (Cavadxan küç 24),<br />
Memar Əcəmi metrosunun yaxınlığında<br />
Tel.: (012) 430 89 49, 430 30 10<br />
fb.com/bioloji.tababat<br />
www.btk.az<br />
спортсман № 103 / 2017<br />
49
FUTBOL<br />
S P O R T S M A N<br />
Уьурлу старт олса да...<br />
Йыьмамыз ики ойуна 8 гол бурахды<br />
Футбол йыьмамыз 2018-ъи<br />
илдя Русийада кечириляъяк<br />
дцнйа чемпионатынын сечмя<br />
мярщялясиня уьурлу<br />
башламышды. Илк цч ойунда 7<br />
хал. Сан-Марино вя Норвеч<br />
мяьлуб едилмишди, Чехийа иля<br />
гаршылашмада щеч-щечя гейдя<br />
алынмышды. Артыг бундан<br />
сонра яксяриййят йыьмамызын<br />
планетин ян бюйцк футбол<br />
йарышына йцксялмяк шансындан<br />
данышмаьа башламышды.<br />
Щятта «Нийя дя йох?» шцары<br />
иля кампанийайа старт верилмишди.<br />
Турнирин тягвими йыьмамыз цчцн<br />
эюйдяндцшмя иди. Ъыртдан Сан-Марино<br />
иля стартда газанылан гялябя ня<br />
гядяр ширин олса да, яксяриййят йыьмамызын<br />
щеч дя идеал ойнамадыьыны<br />
дейирди. Амма Бакыда Норвеч<br />
цзяридяки минимум щесаблы гялябя<br />
ойун амилини арха плана атды. Чцнки<br />
ики эюрцшдя йыьмамыз гапысындан<br />
топ бурахмайараг, максимум нятиъя<br />
эюстярмишди. Беля нятиъяни ким<br />
арзуламазды?!<br />
50 спортсман № 103 / 2017
S P O R T S M A N<br />
FUTBOL<br />
Нювбяти рягиб сон дюврляр йахшы<br />
тясир баьышламайан Чехийа иди.<br />
Сяфярдя кечирилян ойунда мейдан<br />
сащибляри фаворит эюстярилсяляр дя,<br />
йыьмамыз рягибя лайигли мцгавимят<br />
эюстярди. Бу эюрцш бир даща<br />
чехлярин яввялки эцъцндян узаг олдуьуну<br />
нцмайиш етдирди. 90 дягигя<br />
ярзиндя гапылара гол вурулмады вя<br />
чятин сяфярдя бир хал ялдя олунду.<br />
Цч ойундан сонра чохлары йыьмамызын<br />
групда икинъи йер уьрунда<br />
мцбаризя апармаг эцъцндя олдуьуну<br />
сюйляйирди. Алманийанын фаворит<br />
олдуьу данылмазды. Диэяр рягиб<br />
Шимали Ирландийанын топ рягибляр<br />
сырасында олмадыьыны нязяря алсаг,<br />
мцтяхяссислярин йыьмамыза шанс<br />
вермяси башадцшцлян иди. Бунунла<br />
беля, ирландларын сонра Авропа<br />
чемпионатында эюстярдикляри нятиъяни<br />
унутмаг олмазды.<br />
Йыьмамызын ясл эцъц британийалыларла<br />
ойунда бялли олаъагды.<br />
Эюзлянилянлярин яксиня, командамыз<br />
сяфярдя арзуолунан кими чыхыш<br />
етмяди. Роберт Просинечкини мейдана<br />
бурахдыьы щейят фасиляйядяк<br />
чох зяиф чыхыш етди. Бурахылан сящвлярдян<br />
сонра ирландлар командамызы<br />
ики дяфя мяйус етдиляр. Хорватийалы<br />
мцтяхяссисин явязетмяляри<br />
дя ойунун ахарына тясир етмяди вя<br />
рягиб икинъи щиссядя даща ики гол<br />
вурду – 0:4. Бу матч йыьмамызын<br />
эцъцнц чылпаглыьы иля ортайа гойду.<br />
Эюрцнцр, илк цч ойунда гейдя<br />
алынан нятиъяляр няинки азаркешляри,<br />
еля футбол мцтяхяссисляри вя футболчулары<br />
да ейфорийайа сцрцклямишди.<br />
Ирландларла ойун дцнйа вя Авропа<br />
спортсман № 103 / 2017<br />
51
FUTBOL<br />
S P O R T S M A N<br />
чемпионатларынын финал мярщялясиня<br />
йцксялмяк барядя дцшцнмяйн чох<br />
еркян олдуьуну сцбута йетирди. Ейфорийадан<br />
айылдыгмы?<br />
Йыьмамыз Алманийа иля ойунда<br />
да гапысындан 4 топ бурахды. Цч<br />
гаршылашмада гапысыны тохунулмаз<br />
сахлайан миллимиз, ики матчда гапысындан<br />
ня аз-ня чох, дцз 8 топ<br />
бурахды. Дюрдгат дцнйа чемпионлары<br />
Бакыдакы ойунда ращат гялябя<br />
газандылар. Дцздцр, рягибин илк голундан<br />
сонра Назаров мцдафиядяки<br />
бошлугдан истифадя едиб щесабы<br />
бярабярляшдирди. Амма севинъимиз<br />
узун чякмяди. Ойуну истядикляри<br />
кими йюнялдян алманлар, пайтахтымыздан<br />
4:1 щесаблы гялябя иля<br />
дюндцляр.<br />
Беш ойундан сонра йыьмамыз<br />
7 халла групда дюрдцнъц пиллядя<br />
гярарлашыб. Икинъи йери тутан Шимали<br />
Ирландийанын 8, цчцнъц олан Чехийанын<br />
7 халы вар. Нязяри ъящятдян<br />
шанслар битмяйиб вя йыьмамымызын<br />
груп икинъиси олмаг имканы вар.<br />
Бунун цчцн илк нювбядя ийунун<br />
6-да Бакыда Шимали Ирландийайа<br />
галиб эялмяк тяляб олунур. Якс<br />
щалда бцтцн арзулар вя цмидлярин<br />
цзяриндян хятт чякиляъяк. Мцасир<br />
футболдакы сцрприз нятиъяляри нязяря<br />
алсаг, цмид сонда юлцр.<br />
Камал Рза
S P O R T S M A N<br />
AVTOBAN<br />
Dünyanın<br />
ən bahalı<br />
5 avtomobili<br />
Hər il konsernlər avtomobil həvəskarlarını heyrətləndirməyə<br />
çalışırlar.<br />
“Avtomobil dəbdəbə yox, nəqliyyat vasitəsidir” kimi<br />
aforizm dünyanın ən bahalı avtomobillərinə aid deyil.<br />
Bu avtomobillər dəbdəbə, sahibin zövq və maddi<br />
vəziyyətinin göstəricisidir. Hər il konsernlər avtomobil<br />
həvəskarlarına təkmilləşdirilmiş dizaynlı avtomobillərlə<br />
gələcəyə baxışa imkan yaradır.<br />
Beləliklə, hansı modellər cibə uyğun deyil?<br />
V yer<br />
Porsche 918 Spyder<br />
İstehsalatçı ölkə: Almaniya<br />
Başlanğıc qiyməti: 845 min<br />
dollar.<br />
Yığdığı sürət: 100km/saat 2,6<br />
saniyəyə<br />
Mühərrik 887 güclü, 4,6 litrlik<br />
V8 iki elektromühərrik<br />
2012-ci ildə şirkətə bu “hipercar”<br />
üçün mindən artıq sifariş daxil<br />
olub, amma potensial alıcılar məyus<br />
oldular, çünki maşın hamıya<br />
deyil, yalnız 918 nəfər bəxtəvərə<br />
qismət olacaq.<br />
Modelin Avropada satışı 2013-<br />
cü ildə start alıb, buna görə də “rodster”in<br />
bəxtəvər sahibləri haqqında<br />
nə isə demək hələ ki,<br />
tezdir. Amerikalılar isə alman<br />
mükəmməlliyinə yalnız 2014-<br />
cü ildə toxuna biliblər.<br />
спортсман № 103 / 2017<br />
53
AVTOBAN<br />
S P O R T S M A N<br />
qalıb. İstehsalatçı Avropa, Rusiya,<br />
Asiya, Avstraliya və Yaxın Şərqdən<br />
olan sürətsevərlər üçün yalnız<br />
29 belə avtomobil istehsal etməyi<br />
planlayır. “Hipercar”-ın illik istehsalı<br />
məhduddur – ildə cəmi 10 maşın.<br />
III yer<br />
Bugatti Veyron 16.4 Grand<br />
Sport Vitesse<br />
İstehsalatçı ölkə: Fransa<br />
Başlanğıc qiyməti: 2,5 milyon<br />
dollar.<br />
IV yer<br />
Hennessey Venom GT<br />
İstehsalatçı ölkə: ABŞ<br />
Başlanğıc qiyməti: 1,2 milyon<br />
dollar.<br />
Yığdığı sürət: 100km/saat 2,7<br />
saniyəyə<br />
Mühərrik 1244 güclü, 7,0 litrlik<br />
tvin-turbo V8<br />
Rəsmi olaraq bu dünyada ən<br />
tez sürət yığan “sportcar”-dır. Bu<br />
ada şəxsən Ginnes rekordlar kitabı<br />
tərəfindən layiq görülüb.<br />
2013-cü ildə 11 model öz xoşbəxt<br />
sahibini tapıb, onlardan yalnız<br />
5-i ştatların hüdudları daxilində<br />
54
S P O R T S M A N<br />
AVTOBAN<br />
Yığdığı sürət: 100km/saat<br />
2,6 saniyəyə<br />
Maksimal sürət 410 km/s (elektron<br />
məhdudlaşdırıcı 375km/s)<br />
Mühərrik 1200 güclü, 8 litrlik,<br />
16 silindrlik<br />
Fransızların sözlərinə görə,<br />
bu onların Veyron rodsterinin ən<br />
sürətli versiyasıdır.<br />
Şirkət bu maşının 450 müxtəlif<br />
variasiyasını satmaq istəyir, 2013-<br />
cü ilin sonunda 400 “supercar” satılıb.<br />
Beləliklə, sizin hələ də son 50<br />
maşından birinə sahib olma şansınız<br />
var – sadəcə pul olsun.<br />
II yer<br />
Lamborghini Veneno<br />
Roadster<br />
İstehsalatçı ölkə: İtaliya<br />
Başlanğıc qiyməti: 3,12 milyon<br />
avro.<br />
Yığdığı sürət: 100km/saat 2,9<br />
saniyəyə<br />
Maksimal sürət 355 km/s<br />
Mühərrik 750 güclü, 6,5 litrlik,<br />
12 silindrlik<br />
“Supercar”-ların italyan istehsalçısı<br />
Lamborghini öz əlli illiyini<br />
qeyd etmək üçün 2013-2014-cü<br />
ilin ən bahalı maşınını ərsəyə gətirərək<br />
qeyd etməyi qərara alıb.<br />
İlkin olaraq bu “rodster”in yalnız 9<br />
ədədini satmaq qərara alınmışdı.<br />
Hərəsi italyan dövlət bayrağının bir<br />
rəngində olmaqla yalnız üç model<br />
uyğun gəlib. Hər üçü təbii ki, artıq<br />
alınıb, ikincisini yanvarda bəxtəvər<br />
sahibinə, Mayamiyə çatdırıblar.<br />
Üçüncüsünün taleyi hələ ki, məlum<br />
deyil.<br />
спортсман № 103 / 2017<br />
55
AVTOBAN<br />
S P O R T S M A N<br />
I yer<br />
Koenigsegg Agera S<br />
İstehsalatçı ölkə: İsveçrə<br />
Başlanğıc qiyməti: 4,2 milyon<br />
dollar.<br />
Yığdığı sürət: 100km/saat 2,9<br />
saniyəyə<br />
Mühərrik 1030 güclü, 5 litrlik<br />
tvin-turbo V8<br />
Məntiqi ardıcıllıq isveç “supercar”<br />
atelyedən 2013-də 2014-ün<br />
modeli kimi Agera R modelinin<br />
təqdimatı oldu. Koenigsegg avtokonserninin<br />
tarixində yüzüncü olan<br />
bu avtonun nümunəsi ilk dəfə o zaman<br />
olub. Yalnız yeganə nümunə<br />
öz sahibini tapıb – bu sinqapurlu<br />
bu maşın üçün 4,2 milyon dollarından<br />
keçib.<br />
56 спортсман № 103 / 2017
Change language