14.08.2017 Views

qronika+196

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

gela mamulaSvili<br />

599 45 50 26<br />

ukve maisis boloa da gareT<br />

iseTi amindi dgas, rom raRac ver aris Cveni dedabunebis Tavs.<br />

sxva yvelafers rom Tavi davaneboT, TbilisSi am odenobis<br />

naleqi, ubralod, ar maxsovs (Tu vcdebi, momiteveT). aprilmaisSi<br />

aseTi sigrile (Tu sicive), cota ar iyos, Znelad aR-<br />

saqmelia, xolo Ramis saaTebSi ise civa, TiTqos kalendarze<br />

martis „nasesxebs” aCvenebdes.<br />

dRes ukve mTeli kacobrioba<br />

dedamiwaze mimdinare globaluri<br />

daTbobis mZime Sedegebze saub-<br />

robs. myinvarebis dnobis process<br />

win veravin udgeba. avtoritetu-<br />

li saerTaSoriso organizaciebi<br />

am yvelafris radikalurad Semobrunebis<br />

ki ara, ufro masTan Seg-<br />

uebis aucileblobaze amaxvileben<br />

yuradRebas.<br />

msoflio procesi Tavis uary-<br />

ofiT kvals, bunebrivia, saqarTv-<br />

elozec tovebs. bolo aTwleu-<br />

lebis mzardi stiqiebi swored<br />

amaze metyvelebs. rikoTis uReltexilze<br />

datrialebuli trage-<br />

dia, devdorakis Camowola, veris<br />

xeobis warRvna, bunebis anomalie-<br />

bi, romelic adamianebsa da maT<br />

meurneobas mudmivad emuqreba... _<br />

romeli erTi CamovTvaloT?<br />

droa, gangaSis zarebi SemovkraT,<br />

arsebul realobas TvalebSi<br />

CavxedoT da gamosavlis gzebzec<br />

vimuSaoT.<br />

„qronika+~s-is pirveli respondenti,<br />

a/o „saqarTvelos mwvane-<br />

Ta moZraoba _ dedamiwis megobre-<br />

bis” damfuZnebeli, nino CxobaZe,<br />

upirvelesad, saqarTvelosTvis<br />

damaxasiaTebel riskfaqtorebze<br />

gvesaubreba:<br />

_ bunebrivi katastrofebi, mewyrebi,<br />

Rvarcofebi saqarTvelosTvis<br />

damaxasiaTebelia da bevr adgilas<br />

xdeba. mTiani qveyana varT da,<br />

Sesabamisad, es safrTxeebi gvaqvs.<br />

amas emateba, rom klimatis cvlilebis<br />

Sedegad dRisiT ufro maRali<br />

da RamiT Zalian dabali temperatura<br />

fiqsirdeba. sezonisgan<br />

damoukideblad aseTi mkveTri<br />

temperaturuli sxvaoba niadagebis<br />

gamofitvasa da erozias iwvevs.<br />

esec damatebiTi riskfaqtoria.<br />

ar unda dagvaviwydes, rom mTel<br />

saqarTveloSi mewyruli procesebi<br />

gaaqtiurebulia. gare faqtorebidan<br />

daemata is, rac adamianma<br />

gamoiwvia, _ tyeebis Wra, gzebis<br />

araswori dageba, gayvana, araswori<br />

samSeneblo samuSaoebi, rac riskebs<br />

zrdis.<br />

meore, anTropogenuli riskebia.<br />

am mxriv, Zveli qarxnebidan<br />

zogi dResac muSaobs da zogi _<br />

ara. bolomde maTi inventarizacia<br />

aravis gaukeTebia, _ aris Tu ara<br />

iq saxifaTo nivTierebebi, rame<br />

riski avariisa da darRvevis SemTxvevaSi.<br />

magaliTad, iseT adgileb-<br />

Si, rogoric gvaqvs caisSi, svaneT-<br />

Si, lentexis municipalitetSi.<br />

magaliTad, es aris Zveli, Senaxuli<br />

dariSxani, aseve bevri sawyobi,<br />

romelTa Sesaxeb sruli informacia<br />

ar gagvaCnia, radgan es ker-<br />

Zo xelSi aris moxvedrili. aqa Tu<br />

iq riski Cndeba, rom SeiZleba es<br />

nivTierebebi wyalma gamorecxos,<br />

mitovebuli sawyobidan vinmem es<br />

migdebuli nivTiereba gaitanos<br />

da... seriozuli mowamvla, saboloo<br />

jamSi, teqnogenur katastrofas<br />

niSnavs. qveyanaSi msgavsi tipis<br />

riskebi sakmaod blomad aris aRricxuli.<br />

„davasufTavoT saqarTvelo”<br />

kampaniis procesSi Cvenma partniorma<br />

organizaciam, „cnobierebis<br />

amaRleba da narCenebis marTva”,<br />

mxolod qlorTan dakavSirebiT<br />

qimiuri nivTierebebi aRricxa. es<br />

sadac ki gaakeTes, Sedegi sakmaod<br />

saxifaTo aRmoCnda. am TvalsazrisiT<br />

didi riskis qveS vimyofebiT.<br />

am SemTxvevaSi rukis datana<br />

da Cveneba mizanSewonili ar aris.<br />

32<br />

294 69 77; qronikaqronika@gmail.com<br />

gare safrTxe imdenad bevria, rom<br />

sjobs, es, ubralod, aRricxuli<br />

iyos da saxelmwifom nel-nela<br />

qmedebebi ganaxorcielos, raTa am<br />

qloris Semcveli nivTierebebis<br />

neitralizacia movaxerxoT.<br />

magram riskebis matarebeli sxva<br />

nivTierebebicaa. rogorc giTxariT,<br />

Zveli mitovebuli sawarmoebi<br />

bevr SemTxvevaSi bolomde aRricxuli<br />

arc aris. permanentulad<br />

informacia Cndeba, rom, vTqvaT, am<br />

teritoriaze axali mepatrone Sevida,<br />

raRac qimiuri nivTiereba aRmoaCina,<br />

_ ar icis, ra warmoSobisaa<br />

da sad waiRos.<br />

saukeTeso viTarebaa, rodesac<br />

adamiani saxelmwifos mimarTavs da<br />

sTxovs, rom am nivTierebis likvidacia<br />

moaxdinos. cudi is aris,<br />

rom Zalian bevr SemTxvevaSi mepatroneebi<br />

amaze aqcents ar akeTeben<br />

da am nivTierebebs, ubralod,<br />

Cveulebriv nagavsayrelebze yrian,<br />

rac aseve Zalian saxifaTo gzaa.<br />

amas ukve moqmed sawarmoebze<br />

avariebi emateba, es zalpuri gaSveba<br />

Tu CaSveba iqneba. es gansaku-<br />

TrebiT samTo-gamamdidrebel sawarmoebSi,<br />

magaliTad, WiaTura-zestafonSi<br />

didi riskis matarebelia<br />

da SemTxveviTi ar aris, rom garemos<br />

dacvis saministrom sawarmos<br />

garemosdacviTi mmarTveli dauni-<br />

Sna.<br />

es zustad imisTvis aris, rom<br />

likvidacia moaxerxos Tu Seamciros<br />

is riski, rac am sawarmoebis<br />

muSobam SeiZleba gamoiwvios.<br />

aseTive riskis matarebelia sxva<br />

tipis samTo sawarmoebi. maT nawils<br />

riskebis Semcirebis gegmebi<br />

saerTod ar gaaCnia. es erT-erTi<br />

mniSvnelovani qmedebaa, rac garemos<br />

dacvis saministrom unda ganaxorcielos.<br />

didi mniSvneloba<br />

aqvs, rom Cveni moqmedi Tu aramoqmedi<br />

sawarmoebi kargad Sefasdes<br />

da mepatroneebma seriozuli inventarizacia<br />

gaakeTon, xom ar<br />

aqvT SigniT riskis matarebeli niv-<br />

Tierebebi. es qveynisTvis riskebia.<br />

gamosavali sad aris, saxelmwi-<br />

fom ra konkretuli nabijebi unda<br />

gadadgas, rom es riskebi maqsimalurad<br />

Semcirdes? nino Cxoba-<br />

Zis TqmiT, saxelmwifom am gzaze<br />

erTi nabiji ukve gadadga, rode-<br />

sac bunebriv katastrofebTan<br />

dakavSirebiT specialuri Sefase-<br />

ba gaakeTa. misive ganmartebiT, es<br />

maSin moxda, rodesac bunebrivi<br />

katastrofis Sedegad devdoraki<br />

CamoiSala da 13 ivnisis Semdeg<br />

Sua qalaqSi wyaldidobisa da eqstremaluri<br />

mdgomareobis Sede-<br />

gad bevri adamiani dagveRupa:<br />

_ am situaciaSi zustad aseTi<br />

Sefaseba da prevenciuli sistema<br />

gakeTda. gafrTxilebis sistema<br />

dainerga rogorc devdorakze, aseve<br />

wyneTis mimarTulebiT. es sistemebi<br />

ramdenad gamarTulia,<br />

amaze ver gipasuxebT, anu am momentisTvis<br />

maqsimumi aris Tu ara gakeTebuli.<br />

yvela SemTxvevaSi, es damawynarebeli<br />

ar aris. vfiqrob, rom<br />

yvela potenciur teritoriaze,<br />

sadac ki mewyris Camosvlis seriozuli<br />

saSiSroeba gvaqvs, yvelgan<br />

aseTi prevenciuli sistemebi unda<br />

Seiqmnas.<br />

aqve ufleba ar maqvs, ar vaxseno<br />

is movlena, rasac maRali Zabvis<br />

denis gatarebasTan dakavSirebiT<br />

fasanauris mosaxleoba aprotestebs.<br />

es teritoriaa, sadac an-<br />

Zis dadgmas apireben, TviTon fasanaurs,<br />

rogorc tragediis adgili,<br />

ise axsovs. Tu ar meSleba, samocian<br />

wlebSi iq ramdenime ojaxi<br />

daiRupa, radgan Zalian didi mewyeri<br />

Camowva.<br />

realurad, es erozirebuli<br />

ferdia da mosaxleoba mas saku-<br />

Tari ZalebiT amagrebda, _ rgavda<br />

xes, aSenebda tyes da, saerTod, am<br />

monakveTs tabu daades. maT aqauroba<br />

xatis tyed aqcies. es ar<br />

gaiTvaliswines da mSenebloba daiwyes,<br />

rac, rasakvirvelia, riskis gamomwvevia.<br />

miT ufro, rom gafrTxilebulic<br />

iyvnen, rom aq Zlian mZime<br />

geologiuri procesi SeiZleba<br />

warmoiqmnas.<br />

am SemTxvevaSi arasamTavroboebis<br />

gancxadeba mzaddeba, romelic<br />

ambobs, rom aseTi tipis proeqtebi<br />

riskfaqtorebze zedmiwevniT<br />

unda iyos Semowmebuli da nebismier<br />

adamians es riski maqsimalurad<br />

unda moscildes.<br />

meore prevenciaa, rom dokumentebi<br />

Sesabamisad ganaxldes, saxelmwifos<br />

mxridan konkretuli<br />

gegma daidos, Tu saqarTveloSi<br />

rogori gafTxilebis sistemebi<br />

dainergeba.<br />

rac Seexeba teqnogenur katastrofebs,<br />

aqac mniSvnelovania, rom<br />

mosaxleobis gafrTxilebis sistema<br />

arsebobdes. mniSvnelovania,<br />

garkveuli pasuxismgebloba sawarmoebs<br />

imaSi daekisros, rom mmarTvelobis<br />

qveS arsebul teritoriaze<br />

TviTonve iyos pasuxismgebeli.<br />

aqac potenciuri riskebis SemcirebasTan<br />

dakavSirebiT, garkveuli<br />

inventarizaciis sistema unda Semovides.<br />

es xangrZlivi moqmedebis<br />

gegmis momzadebaa. rogorc aRvniSne,<br />

aseTi gegma iyo, kidev raRac<br />

arsebobs, magram am yvelafers<br />

aucileblad ganaxleba sWirdeba.<br />

kidev erT faqtorze, _ radiaciul<br />

usafrTxoebasTan dakav-<br />

nino CxobaZe:<br />

`saxelmwifos<br />

pasuxismgebloba<br />

adamianTan<br />

mimarTebiT<br />

sworedac rom<br />

riskebis<br />

Semcirebaa~<br />

SirebiT ar miTqvams da amasac<br />

konkretuli gegmebi sWirdeba. ase<br />

rom, samuaSo Zalian bevria. ara<br />

marto gegmebi, maTi ganxorcielebis<br />

konkretuli gzebic dasaxuli<br />

unda iyos. saxelmwifos pasuxismgebloba<br />

adamianTan mimarTebiT<br />

sworedac rom riskebis Semcirebaa.<br />

sad aris mTel am procesSi sa-<br />

zogadoebis, samoqalaqo seqtoris<br />

adgili da ra aris misi roli?<br />

qalbatoni ninos TqmiT, es aris<br />

gafrTxileba, sazogadoebis gamofxizleba<br />

da, meore mxriv, mosaxleobis<br />

aRSfoTebisa Tu SeS-<br />

foTebis mTavrobamde mitana:<br />

_ meore mxriv, es prevenciuli<br />

RonisZiebebis gatarebaa TviTon<br />

mosaxleobasTan mimarTebiT. anu<br />

raRacebi TviTon mosaxleobam ar<br />

unda gamoiwvios, am TvalsazrisiT<br />

sazogadoeba kargad gaTviTcnobierebuli<br />

unda iyos.<br />

aq martiv raRacas vityvi: katastrofuli<br />

movlena SeiZleba Tundac<br />

xanZridan gamomdinare ganvi-<br />

Tardes. aseTi tragedia baTumSi<br />

gvqonda. darwmunebuli var, rom<br />

Zalian bevr dawesebulebas evakuaciis<br />

gegma arc gaaCnia, Tu rogor<br />

unda moxdes Senobidan adamianebis<br />

dacla im SemTxvevaSi, roca<br />

xanZari an sxva raRac moxda. esec<br />

erT-erTi prevenciuli RonisZiebaa,<br />

romelic qveyanaSi unda gvqondes.<br />

qalaqgegmarebis sakiTxSi arsebul<br />

riskebze saubrisas urbanis-<br />

ti zurab baqraZe ambobs, rom<br />

dagegmvis instrumentebiTac am<br />

safrTxeebis Tavidan arideba<br />

SesaZlebelia. misive TqmiT, swori<br />

dagegmvis SemTxvevaSi, magaliTad,<br />

veris xeobaSi gvirabebis adgili<br />

ar iqneboda:<br />

_ gvaqvs mdinareebi, romlebsac<br />

Rvarcofuli Tvisebebi aqvT. amis<br />

magaliTia veris xeoba, wavkisis<br />

wyali, romelic gubdeba da a. S.<br />

axla swori dagegmvis SemTxvevaSi,<br />

Tundac sabWoeTis dros, veris<br />

xeobaSi gvirabebs xom ar gaakeTebdnen?<br />

vake-saburTalos gza, gmirTa<br />

moedani sul gvirabebia. wina<br />

xelisuflebam kidev sxva gvirabebi<br />

daumata. dRevandelma xelisuflebam<br />

dangreuli isev aRadgina.<br />

amis magivrad, gonivruli dagegmviT<br />

am wyals gvirabebisgan maqsimalurad<br />

gaaTavisuflebdnen,<br />

mTel teritorias sarekreacio<br />

zonad aqcevdnen, iseT napirebs<br />

gaukeTebdnen, romelic adidebisas<br />

napirebze safexurebrivad gadmosvlas<br />

uzrunvelyofda. es an mTlianad<br />

sarekreacio sivrce iqneboda,<br />

an kidev riskebi da safrTxeebi<br />

minimumamde davidoda.<br />

es erT-erTi magaliTia, rodesac<br />

dagegmvis instrumentebiT<br />

savsebiT SesaZlebelia am safrTxeebis<br />

Semcireba.<br />

kidev garemos dabinZurebasTan<br />

dakavSirebuli problema gvaqvs. ar<br />

vici, am sakiTxs ganixilavT Tu ara,<br />

magram es Cveni sazogadoebisTvis<br />

realuri safrTxea, rasac haeris<br />

dabinZureba da xmauri warmoSobs.<br />

eseni iwvevs iseT davadebebs, romelic<br />

mere Zalian rTulad samkurnaloa.<br />

dagegmvis TvalsazrisiT, amis<br />

sawinaaRmdegod realuri RoniZiebebis<br />

gatarebac SesaZlebelia.<br />

rac Seexeba uSualod mSeneblobebs,<br />

mravalsarTulian korpusebs,<br />

es procesi SesaZlo riske-<br />

bisgan ramdenad dazRveulia?<br />

zurab baqraZis TqmiT, am mSeneblobebs<br />

Soris Tundac daSorebe-<br />

bis regulaciebi iseTi unda iyos,<br />

rom RmerTma ar qnas da erTis<br />

dangrevis SemTxvevaSi mas meorec<br />

ar mihyves:<br />

_ Torem sakuTriv Senoba daingreva<br />

Tu ara, es ukve sainJinrogeologiuri<br />

sakiTxia. Tu obieqti<br />

solidurad dagegmili da aSenebuli<br />

iqneba, im moTxovnebsac gau-<br />

Zlebs, rac wayenebuli aqvs miwisZvris,<br />

qarisa da sxva SemTxvevaSi.<br />

zogadad, maRali Senobis ageba<br />

32 N19 (196) 30.05-5.06.2017 w.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!