25latTPN
07.11.2017 • Views
Share Embed Flag

25latTPN

ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
towprzyjniep

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

START NOW

TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ<br />

NIEPEŁNOSPRAWNYCH<br />

W ŁODZI<br />

25 LAT<br />

DZIAŁALNOŚCI<br />

na rzecz osób<br />

z zaburzeniami<br />

psychicznymi

Różnimy się między sobą. Kolorem oczu, upodobaniami kulinarnymi, charakterami, marzeniami, umiejętnościami.<br />

Posiadamy różne zasoby, otrzymujemy inne dary i bogactwa: niektóre dostaliśmy od rodziców i przodków, natury,<br />

Boga, losu, na wiele z nich musieliśmy ciężko zapracować, podnosząc się po porażkach i niekiedy ciesząc się powodzeniem.<br />

Przeżywamy trudne okresy w życiu, kiedy pogarsza się nasze samopoczucie, trapią nas problemy, cierpimy z powodu<br />

choroby, gdy dopada nas osłabienie i obniżenie sprawności, niedostatek umiejętności. Mamy czasem poczucie, że świat<br />

idzie szybciej niż my, że nie nadążamy, że wszystko zmienia się, a my tych zmian nie rozumiemy i nie akceptujemy.<br />

Są wśród nas osoby, którym jest trudniej, bo okresy obniżonej sprawności i samopoczucia są częstsze, dłuższe, głębsze.<br />

Niektórzy ludzie cierpią na zaburzenia psychiczne.<br />

Schizofrenia jest jedną z bardziej charakterystycznych chorób psychicznych. Choruje na nią 1% społeczeństwa, czyli<br />

co setny obywatel, a więc każdy z nas może mieć sąsiada, kolegę, współpracownika, przyjaciela, członka bliższej lub<br />

dalszej rodziny chorującego na tę chorobę.<br />

Jeśli członek Twojej rodziny, bliski przyjaciel, czy partner cierpi na schizofrenię, pewnie wiesz na jej temat bardzo dużo.<br />

Sam zaczynasz już być specjalistą od objawów, leczenia i rehabilitacji. Przeczytaj tę publikację, może zyskasz inne<br />

spojrzenia na sprawy, które od dawna Cię zajmują.<br />

Jeśli wydaje Ci się, że nie znasz i nigdy nie poznasz nikogo chorego psychicznie i problem Cię nie dotyczy, to i tak warto<br />

przeczytać tę publikację, bo wiedzieć więcej jest zawsze lepiej.<br />

W schizofrenii dominującymi objawami są lęk i dezorganizacja. Niekiedy pojawiają się również urojenia i omamy,<br />

czyli zaburzenia myślenia i spostrzegania. Leki nowej generacji, przepisane przez specjalistę lekarza-psychiatrę po<br />

wnikliwym badaniu, obserwacji i postawieniu diagnozy, jeżeli są systematycznie zażywane przez chorego, znacząco<br />

zmniejszają dokuczliwość objawów.<br />

Wiele osób obawia się, że ludzie chorujący na schizofrenię są agresywni, nieobliczalni, niebezpieczni dla siebie i innych.<br />

Może się zdarzyć, że nieleczona choroba objawia się przejściową utratą kontroli nad zachowaniem, jest to jednak rzadkie.<br />

Wybuch ostrych objawów zazwyczaj poprzedzony jest subtelnymi zmianami, stąd tak wielka rola rodziny, bliskich<br />

i przyjaciół, którzy mogą obserwować osobę chorą i reagować wcześnie, kiedy widzą niepokojące oznaki. Im lepiej znaliśmy<br />

daną osobę przed jej zachorowaniem, im bliżej niej jesteśmy w chorobie, tym wcześniej możemy zareagować i pomóc.<br />

Spotykamy się z opinią, że osoby przewlekle chorujące psychicznie są pozbawione inicjatywy, mało aktywne, słabiej wykształcone,<br />

mają trudności z funkcjonowaniem poznawczym. Rzeczywiście można zauważyć kłopoty z koncentracją,<br />

pamięcią, mniejszy napęd życiowy i obniżoną motywację do działania. Problemy te są często przejściowe, a ponadto<br />

nie dotyczą wszystkich chorych, zależą od ich aktywności przed zachorowaniem i często zmniejszają się pod wpływem<br />

rehabilitacji. Dużą rolę w procesie leczenia odgrywają ośrodki wsparcia i ośrodki rehabilitacyjne, w których specjaliści<br />

w różnorodny i zindywidualizowany sposób starają się dopomóc chorym w przywracaniu obniżonych sprawności.<br />

Wiele osób ze zdiagnozowaną chorobą psychiczną, właściwie leczonych i rehabilitowanych, wspieranych przez bliskich<br />

i ciężko pracujących na swój sukces, wraca do przerwanej edukacji, niektórzy kończą studia.<br />

Wiele osób uważa, że osoby chorujące psychicznie nie mogą, nie chcą, nie są w stanie pracować. Tymczasem można być<br />

wydajnym i cenionym pracownikiem mimo niepełnosprawności psychicznej. W tym mogą pomóc doradcy zawodowi,<br />

pracownicy służb społecznych, urzędnicy, czy wreszcie pracodawcy. Wyzwaniem jest bowiem właściwe dopasowanie<br />

osoby do stanowiska, uwzględniające zarówno zasoby, jak i ograniczenia wynikające z choroby. Istnieją różne możliwości<br />

zatrudnienia osób niepełnosprawnych: zakłady pracy chronionej, zakłady aktywizacji zawodowej, spółdzielnie<br />

socjalne, firmy społeczne, niepełny lub cały etat w przedsiębiorstwach na otwartym rynku pracy.<br />

Osoby chorujące psychicznie są wartościowymi pracownikami, pilnymi studentami, pomocnymi sąsiadami, zaufanymi<br />

przyjaciółmi, dobrymi współmałżonkami, troskliwymi rodzicami, interesującymi twórcami, osiągającymi<br />

wyniki sportowcami.<br />

A więc… rozejrzyj się, poznaj, zrozum, zaufaj!<br />

2 3

Jak to się zaczęło – historia powstania stowarzyszenia<br />

Nieformalnie stowarzyszenie rozpoczęło swoją działalność w 1989 roku<br />

z inicjatywy lekarzy, terapeutów, rodzin oraz pacjentów Poradni Zdrowia<br />

Psychicznego w Łodzi przy ul. Pomorskiej 54. Początki działalności były<br />

bardzo skromne. Nieformalnej jeszcze wtedy organizacji udostępniono<br />

jeden z pokoi poradnianych, w którym mogli spotykać się pacjenci, tworząc<br />

grupę samopomocową. Z biegiem czasu zaczęto organizować dla<br />

nich coraz więcej zajęć prowadzonych przez różnego typu specjalistów:<br />

psychologa, pracownika socjalnego. Pierwszym liderem i jednocześnie<br />

pierwszym Prezesem Zarządu TPN była dr Edwarda Patura-Szost – lekarz<br />

psychiatra, jedna z prekursorek otwarcia drzwi w Szpitalu Psychiatrycznym<br />

im. Babińskiego w Łodzi oraz wdrażania systemów opieki środowiskowej<br />

w Łodzi. Uruchomienie stowarzyszenia w jej zamyśle miało być<br />

drogą do stworzenia alternatywy dla ambulatoryjno-szpitalnego publicznego<br />

systemu wsparcia osób chorujących psychicznie, wsparcia realizowanego<br />

z zaangażowaniem samych zainteresowanych. Pierwotnie<br />

działania koncentrowały się na tworzeniu form samopomocowych, gdzie<br />

„Moje życie nie potoczyło się tak,<br />

jak miało się potoczyć.”<br />

(Konstanty*, 49 lat)<br />

Towarzystwo Przyjaciół<br />

Niepełnosprawnych w pigułce:<br />

• Jesteśmy organizacją pozarządową<br />

z siedzibą w Łodzi działająca<br />

od 1992 roku.<br />

• Nasza misja to udzielanie<br />

pomocy osobom przewlekle<br />

chorującym psychicznie oraz<br />

wykluczonym społecznie w ich<br />

jak najpełniejszej integracji<br />

społeczno-zawodowej.<br />

• Naszym głównym celem jest<br />

organizowanie różnorodnych<br />

form opieki i wsparcia<br />

środowiskowego dla osób<br />

chorych i zapobieganie ich izolacji<br />

społecznej.<br />

• Zbudowaliśmy kompleksowy,<br />

komplementarny oraz holistyczny<br />

system wsparcia osób chorujących<br />

psychicznie.<br />

• Posiadamy wykwalifikowaną<br />

i doświadczoną kadrę<br />

medyczno-terapeutyczną.<br />

terapeuta stawał się jedynie animatorem<br />

inicjowanego procesu. Była to zupełnie nowa jakość w odniesieniu do<br />

dotychczas funkcjonującego systemu, w którym osoba chorująca z roli<br />

5

osoby zależnej (bo taka była zwykle relacja pomiędzy personelem<br />

a pacjentem) awansowała do roli partnera w procesie terapii.<br />

Powodzenie projektu sprawiło, że konieczna była formalizacja, która<br />

pozwoliła na uwiarygodnienie organizacji, a tym samym otworzyła<br />

drzwi umożliwiające pozyskiwanie środków finansowych na bardziej<br />

złożone formy działalności.<br />

18 maja 1992 roku dokonano rejestracji<br />

stowarzyszenia pod nazwą<br />

Towarzystwo Przyjaciół Niepełnosprawnych.<br />

NA ŚWIECIE<br />

CHORUJE NA<br />

SCHIZOFRENIĘ<br />

1% CAŁEJ POPULACJI!<br />

...w dziesięciotysięcznym miasteczku<br />

– to 100 osób,<br />

w milionowym mieście<br />

– to 10 tysięcy osób...<br />

Każdy z nas — niezależnie od wieku,<br />

płci, pozycji społecznej,<br />

statusu ekonomicznego, rasy<br />

– może zachorować na schizofrenię!<br />

Choroba psychiczna nie wynika<br />

z winy człowieka chorującego!<br />

– podobnie jak inne choroby<br />

przydarza się ludziom<br />

na całym świecie<br />

(np. cukrzyca, nowotwory,<br />

choroby serca)<br />

DYNAMIKA ROZWOJU TOWARZYSTWA PRZYJACIÓŁ NIEPEŁNOSPRAWNYCH<br />

1989 1993 1994 1995 1996 1998 2001 2007<br />

KLUB<br />

„WIĘŹ”<br />

KLUB<br />

„WIĘŹ”<br />

TURNUSY<br />

REHABILITACYJNE<br />

KLUB<br />

„WIĘŹ”<br />

TURNUSY<br />

REHABILITACYJNE<br />

OŚRODEK<br />

REHABILITACYJNO<br />

OPIEKUŃCZY<br />

KLUB<br />

„WIĘŹ”<br />

TURNUSY<br />

REHABILITACYJNE<br />

ŚRODOWISKOWY<br />

DOM<br />

SAMOPOMOCY<br />

MIESZKANIA<br />

CHRONIONE<br />

ORW „ZACISZE”<br />

KLUB<br />

„WIĘŹ”<br />

TURNUSY<br />

REHABILITACYJNE<br />

ŚRODOWISKOWY<br />

DOM<br />

SAMOPOMOCY<br />

MIESZKANIA<br />

CHRONIONE<br />

ORW „ZACISZE”<br />

KLUB<br />

„OSTOJA”<br />

KLUB<br />

„WIĘŹ”<br />

TURNUSY<br />

REHABILITACYJNE<br />

ŚRODOWISKOWY<br />

DOM<br />

SAMOPOMOCY<br />

MIESZKANIA<br />

CHRONIONE<br />

ORW „ZACISZE”<br />

KLUB<br />

„OSTOJA”<br />

ŚWIETLICA<br />

DLA DZIECI<br />

KLUB<br />

„WIĘŹ”<br />

TURNUSY<br />

REHABILITACYJNE<br />

ŚRODOWISKOWY<br />

DOM<br />

SAMOPOMOCY<br />

MIESZKANIA<br />

CHRONIONE<br />

ORW „ZACISZE”<br />

KLUB<br />

„OSTOJA”<br />

ŚWIETLICA<br />

DLA DZIECI<br />

ZAKŁAD<br />

OPIEK-LECZ.<br />

KLUB<br />

„WIĘŹ”<br />

TURNUSY<br />

REHABILITACYJNE<br />

ŚRODOWISKOWY<br />

DOM<br />

SAMOPOMOCY<br />

MIESZKANIA<br />

CHRONIONE<br />

ORW „ZACISZE”<br />

KLUB<br />

„OSTOJA”<br />

ŚWIETLICA<br />

DLA DZIECI<br />

ZAKŁAD<br />

OPIEK-LECZ.<br />

SPÓŁDZIELNIA<br />

SOCJALNA<br />

KSERO ZAWISZA<br />

6 7

DYNAMIKA ROZWOJU TOWARZYSTWA PRZYJACIÓŁ NIEPEŁNOSPRAWNYCH<br />

2008 2009 2011 2012 2013 2015 2016<br />

KLUB<br />

„WIĘŹ”<br />

ŚRODOWISKOWY<br />

DOM<br />

SAMOPOMOCY<br />

MIESZKANIA<br />

CHRONIONE<br />

ORW „ZACISZE”<br />

ZAKŁAD<br />

OPIEK-LECZ.<br />

SPÓŁDZIELNIA<br />

SOCJALNA<br />

KSERO ZAWISZA<br />

FIRMA SPOŁECZNA<br />

„KŁOS”<br />

KLUB<br />

„WIĘŹ”<br />

ŚRODOWISKOWY<br />

DOM<br />

SAMOPOMOCY<br />

MIESZKANIA<br />

CHRONIONE<br />

ORW „ZACISZE”<br />

ZAKŁAD<br />

OPIEK-LECZ.<br />

SPECJALISTYCZNE<br />

USŁUGI<br />

OPIEKUŃCZE<br />

FIRMA SPOŁECZNA<br />

„KŁOS”<br />

MIESZKANIA<br />

CHRONIONE<br />

W ŁODZI<br />

KLUB<br />

„WIĘŹ”<br />

ŚRODOWISKOWY<br />

DOM<br />

SAMOPOMOCY<br />

MIESZKANIA<br />

CHRONIONE<br />

ORW „ZACISZE”<br />

ZAKŁAD<br />

OPIEK-LECZ.<br />

SPECJALISTYCZNE<br />

USŁUGI<br />

OPIEKUŃCZE<br />

FIRMA SPOŁECZNA<br />

„KŁOS”<br />

MIESZKANIA<br />

CHRONIONE<br />

W ŁODZI<br />

TESTOWANIE<br />

2 ZAZ-ów<br />

W RAMACH POKL<br />

KLUB<br />

„WIĘŹ”<br />

ŚRODOWISKOWY<br />

DOM<br />

SAMOPOMOCY<br />

MIESZKANIA<br />

CHRONIONE<br />

ORW „ZACISZE”<br />

ZAKŁAD<br />

OPIEK-LECZ.<br />

SPECJALISTYCZNE<br />

USŁUGI<br />

OPIEKUŃCZE<br />

FIRMA SPOŁECZNA<br />

„KŁOS”<br />

MIESZKANIA<br />

CHRONIONE<br />

W ŁODZI<br />

TESTOWANIE<br />

2 ZAZ-ów<br />

W RAMACH POKL<br />

DOM POMOCY<br />

SPOŁECZNEJ<br />

W ZGIERZU<br />

KLUB<br />

„WIĘŹ”<br />

ŚRODOWISKOWY<br />

DOM<br />

SAMOPOMOCY<br />

MIESZKANIA<br />

CHRONIONE<br />

ORW „ZACISZE”<br />

ZAKŁAD<br />

OPIEK-LECZ.<br />

SPECJALISTYCZNE<br />

USŁUGI<br />

OPIEKUŃCZE<br />

FIRMA SPOŁECZNA<br />

„KŁOS”<br />

MIESZKANIA<br />

CHRONIONE<br />

W ŁODZI – rozwój<br />

2 ZAZy<br />

„DOBRY START”<br />

„ZDROWA KUCHNIA”<br />

DOM POMOCY<br />

SPOŁECZNEJ<br />

W ZGIERZU<br />

KLUB<br />

„WIĘŹ”<br />

ŚRODOWISKOWY<br />

DOM<br />

SAMOPOMOCY<br />

MIESZKANIA<br />

CHRONIONE<br />

ORW „ZACISZE”<br />

ZAKŁAD<br />

OPIEK-LECZ.<br />

SPECJALISTYCZNE<br />

USŁUGI<br />

OPIEKUŃCZE<br />

FIRMA SPOŁECZNA<br />

„KŁOS”<br />

MIESZKANIA<br />

CHRONIONE<br />

W ŁODZI – rozwój<br />

2 ZAZy<br />

„DOBRY START”<br />

„ZDROWA KUCHNIA”<br />

DOM POMOCY<br />

SPOŁECZNEJ<br />

W ZGIERZU<br />

KLUB<br />

„WIĘŹ”<br />

ŚRODOWISKOWY<br />

DOM<br />

SAMOPOMOCY<br />

MIESZKANIA<br />

CHRONIONE<br />

ORW „ZACISZE”<br />

ZAKŁAD<br />

OPIEK-LECZ.<br />

SPECJALISTYCZNE<br />

USŁUGI<br />

OPIEKUŃCZE<br />

FIRMA SPOŁECZNA<br />

„KŁOS”<br />

MIESZKANIA<br />

CHRONIONE<br />

W ŁODZI – rozwój<br />

2 ZAZy<br />

„DOBRY START”<br />

„ZDROWA KUCHNIA”<br />

DOM POMOCY<br />

SPOŁECZNEJ<br />

W ZGIERZU<br />

FILHARMONIA<br />

SMAKU<br />

Jak pomagamy<br />

– zintegrowany system opieki TPN<br />

dla osób chorujących psychicznie<br />

Zdrowie psychiczne ma zasadnicze znaczenie nie tylko<br />

jako element dobrej kondycji zdrowotnej i warunek wysokiej<br />

jakości życia, ale również jako klucz do produktywności,<br />

zdolności do nauki i pracy oraz sprawnego funkcjonowania<br />

w społeczeństwie. Jakość życia w ogromnym<br />

stopniu zależy od zdrowia psychicznego. Tempo, w jakim<br />

żyjemy, mnogość bardzo stresujących sytuacji wpływa na<br />

poczucie braku bezpieczeństwa i równowagi psychicznej.<br />

Problemy ze zdrowiem psychicznym coraz częściej dotykają<br />

ludzi młodych, grupę społeczną najbardziej narażoną<br />

na zagrożenia z powodu czynników społecznych i środowiskowych.<br />

Zaburzenia psychiczne i ich skutki są poważnym i wciąż narastającym<br />

problemem zdrowotnym w naszym społeczeństwie.<br />

Wspieranie osób cierpiących na zaburzenia psychiczne<br />

oraz promocja zdrowia psychicznego jest priorytetem<br />

Schizofrenia – kilka faktów<br />

• Schizofrenia jest chorobą przewlekłą o przebiegu<br />

nawrotowym, która może objawiać się na wiele<br />

sposobów.<br />

• Wpływa na postrzeganie rzeczywistości, myślenie,<br />

zachowanie, relacje międzyludzkie.<br />

• Osoba chorująca odbiera świat przez pryzmat doznań,<br />

których doświadcza. Inaczej widzi, czuje i działa...<br />

• Schizofrenia jest chorobą ludzi młodych – większość<br />

zachorowań rozpoczyna się przed 30. rokiem życia.<br />

• Początek schizofrenii przyjmuje zazwyczaj postać<br />

jednego z dwóch wzorców: albo symptomy<br />

pojawiają się stosunkowo szybko w ciągu kilku<br />

miesięcy, albo kształtują się bardzo wolno, na<br />

przestrzeni kilku lat.<br />

• Schizofrenię można i trzeba leczyć! Niezależnie od<br />

przebiegu choroby osoba nią dotknięta wymaga<br />

stałego leczenia i wsparcia, a także postępowania<br />

profilaktycznego w okresach remisji.<br />

• Część osób choruje epizodycznie, a między<br />

okresami choroby objawy ustępują całkowicie lub<br />

w znacznym stopniu. U innych choroba przebiega<br />

w sposób bardziej przewlekły i postępujący,<br />

z okresowymi zaostrzeniami.<br />

• Schizofrenia jest chorobą o podłożu biologicznym.<br />

Jej przyczyną jest zaburzenie równowagi<br />

chemicznej w mózgu. Osoby chorujące w pewnych<br />

obszarach mózgu mają nadmiar związku<br />

chemicznego zwanego dopaminą.<br />

8 9

w działalności Towarzystwa Przyjaciół Niepełnosprawnych.<br />

Każda osoba choruje inaczej, dlatego zwykle<br />

potrzebuje dostosowanych do niej form pomocy.<br />

Staramy się wyjść naprzeciw tym oczekiwaniom,<br />

zapewniając i stale rozwijając system<br />

pomocy, w którym poszczególne formy wzajemnie<br />

się uzupełniają. Jesteśmy największą organizacją<br />

zajmującą się psychiatrią środowiskową<br />

w regionie łódzkim.<br />

Dzięki zastosowaniu takiego rozwiązania, istnieje<br />

możliwość „przechodzenia” z jednej formy<br />

wsparcia do innej, z uwzględnieniem zmieniających<br />

się potrzeb osoby chorującej.<br />

Co robimy:<br />

• udzielamy bezinteresownej pomocy w szczególności<br />

osobom cierpiącym na zaburzenia<br />

psychiczne w sprawach dotyczących poprawy<br />

warunków socjalnych, ich sytuacji<br />

Objawy schizofrenii<br />

Objawy pozytywne (wytwórcze)<br />

Są czymś dodatkowym (dodanym), czego nie przeżywają inni ludzie<br />

i czego nie przeżywała osoba przed zachorowaniem.<br />

• UROJENIA – fałszywe myśli i przekonania, które nie mają potwierdzenia<br />

w rzeczywistości i są dla obiektywnego obserwatora niedorzeczne.<br />

• OMAMY (HALUCYNACJE) – fałszywe spostrzeżenia z narządów<br />

zmysłów, którym towarzyszy poczucie realności. Dla schizofrenii<br />

charakterystyczne są omamy słuchowe nazywane potocznie<br />

„głosami”. Często te nierealne głosy mówią coś przykrego, krytykują,<br />

nakazują coś lub czegoś zabraniają.<br />

Objawy negatywne (ubytkowe)<br />

Wiążą się z ograniczeniem (zmniejszeniem lub odjęciem) pewnych<br />

dotychczasowych możliwości.<br />

• APATIA – brak motywacji, trudności z inicjowaniem czynności.<br />

• ZOBOJĘTNIENIE UCZUCIOWE – trudności w przeżywaniu i wyrażaniu<br />

uczuć.<br />

• WYCOFANIE SPOŁECZNE – rezygnacja z podtrzymywania kontaktów<br />

i więzi międzyludzkich.<br />

• UBÓSTWO WYPOWIEDZI<br />

Objawy dezorganizacji<br />

• ZABURZENIA MYŚLENIA – trudności w zakresie koncentrowania<br />

uwagi, szybkości i efektywności myślenia, zapamiętywania.<br />

• ZABURZENIA ZACHOWANIA – niezrozumiałe, często chaotyczne<br />

zachowania, spowolnienie, depresja, lęk, zmienny nastrój,<br />

podejrzliwość.<br />

Wczesne objawy ostrzegawcze: zmiany nastroju, doznania zmysłowe,<br />

zmiany w aktywności i relacjach społecznych, stany napięcia i drażliwości.<br />

materialnej i pozycji w społeczeństwie ludzi<br />

zdrowych;<br />

• aktywizujemy społeczeństwo na rzecz osób<br />

niepełnosprawnych, a zwłaszcza na rzecz osób<br />

z przewlekłymi zaburzeniami psychicznymi<br />

i rozwijamy samopomocowy ruch osób niepełnosprawnych<br />

i ich rodzin;<br />

• tworzymy i rozwijamy indywidualne i zorganizowane<br />

formy pomocy dla osób z przewlekłymi zaburzeniami<br />

psychicznymi;<br />

• wspieramy rehabilitację społeczną i zawodową<br />

osób wykluczonych społecznie, a także rodzin<br />

tych osób;<br />

• podejmujemy działania zmierzające do zmiany<br />

postaw pracodawców dotyczących zatrudnienia<br />

osób wykluczonych społecznie;<br />

Psychiatria środowiskowa<br />

Jeszcze na początku XX wieku ponad 80% osób chorujących<br />

psychicznie leczono wyłącznie w zamkniętych zakładach<br />

psychiatrycznych, gdzie niektórzy z nich spędzali większość<br />

życia. Wprowadzenie leczenia lekami psychotropowymi<br />

poprawiło sytuację pacjentów, ale ciągle dominującym modelem<br />

były długoterminowe pobyty w szpitalach psychiatrycznych.<br />

Kolejnym krokiem milowym, poprawiającym sytuację osób<br />

z zaburzeniami psychicznymi było upowszechnienie się<br />

podejścia środowiskowego w psychiatrii.<br />

Psychiatria środowiskowa to podejście do leczenia<br />

psychiatrycznego, w którym przykłada się szczególną wagę<br />

do ograniczania leczenia zaburzeń psychicznych w warunkach<br />

szpitalnych, do deinstytucjonalizacji opieki psychiatrycznej<br />

na rzecz tzw. opieki środowiskowej, opartej na lokalnych,<br />

mniejszych ośrodkach pomocy i pozwalającej na zapewnienie<br />

pacjentom opieki psychiatrycznej w środowisku społecznym<br />

(w tym rodzinnym i zawodowym), w którym na co dzień<br />

funkcjonują.<br />

Środowiskowy model sprawowania opieki psychiatrycznej<br />

zwiększa jej dostępność i skuteczność. Docenia on godność<br />

osoby ludzkiej, jej prawo do samostanowienia, a przede<br />

wszystkim wyraża przekonanie, że każdy człowiek jest zdolny do<br />

rozwoju i do życia we własnym środowisku. Taka forma opieki<br />

przyczynia się do zwiększenia obywatelskiej odpowiedzialności<br />

społeczności lokalnych, a także do powstania i rozwoju<br />

organizacji pozarządowych zajmujących się organizacją tej<br />

opieki. Jest ona często lepsza niż to, co chorym zapewnia forma<br />

tradycyjna – duży szpital psychiatryczny, oddalający chorego<br />

od jego zwykłego środowiska i przerywający jego trudną do<br />

odbudowania więź z tym środowiskiem.<br />

10 11

• propagujemy model przedsiębiorstwa społecznego jako<br />

sposobu rozwiązywania problemów zawodowych grup dotkniętych<br />

wykluczeniem społecznym;<br />

• budujemy krajowe i zagraniczne struktury wspierające zatrudnienie<br />

socjalne;<br />

• podejmujemy działania zmierzające do aktywizacji zawodowej<br />

i społecznej młodzieży chorującej psychicznie;<br />

• podejmujemy działania zmierzające do rozwoju współpracy<br />

pomiędzy organizacjami pozarządowymi, a także współpracy<br />

organizacji pozarządowych z podmiotami administracji<br />

publicznej i z przedsiębiorcami;<br />

• podejmujemy działania związane z ochroną i promocją zdrowia<br />

oraz przeciwdziałaniem patologiom społecznym;<br />

• podejmujemy działania związane z kulturą, sztuką, edukacją<br />

oraz upowszechnianiem kultury fizycznej i sportu;<br />

TPN – nasza filozofia<br />

• Choroba psychiczna jest jedną z cech, która<br />

nie definiuje człowieka. Uwzględniamy objawy<br />

choroby, bez nadmiernego koncentrowania się na<br />

nich.<br />

• Dbamy o kompleksowość oddziaływań we<br />

wszelkich sferach funkcjonowania osoby<br />

chorującej przy jednoczesnym zachowaniu<br />

indywidualnego podejścia.<br />

• Osoba chorująca psychicznie jest podmiotem<br />

– aktywnym uczestnikiem rehabilitacji i decyduje<br />

o jej kierunkach, zmianach i przebiegu.<br />

• Wszelkie prowadzone oddziaływania<br />

terapeutyczne są celowe, a cele są jasne dla<br />

każdego uczestnika.<br />

• Działania terapeutyczne dopasowane są zarówno<br />

do indywidualnych potrzeb jak i możliwości osoby<br />

chorującej psychicznie, w oparciu o analizę jej<br />

zasobów i deficytów.<br />

• Stosujemy podejście wspierające<br />

w usamodzielnianiu zamiast nadopiekuńczości<br />

i nadmiernego chronienia.<br />

• prowadzimy działalność charytatywną dla osób chorych psychicznie i wykluczonych społecznie.<br />

Model rehabilitacji realizowany przez Towarzystwo Przyjaciół Niepełnosprawnych ma charakter holistyczny,<br />

odpowiadający na zmieniające się potrzeby osoby chorującej- niepełnosprawnej psychicznie. Opiera<br />

się na zintegrowanej współpracy placówek o zróżnicowanym charakterze. Osoby z zaburzeniami psychicznymi<br />

mieszkające na terenie miasta Łodzi mogą skorzystać z bogatej oferty wsparcia środowiskowego.<br />

W ramach podejmowanych działań realizowana we wszystkich placówkach rehabilitacja oparta jest o zindywidualizowany<br />

proces rehabilitacyjny, dostosowany do zdiagnozowanych deficytów korzystających<br />

z pomocy osób. Rehabilitacja odbywa się w formie wsparcia grupowego oraz indywidualnego. Terapeuci<br />

podejmują również współpracę z instytucjami pomocy społecznej i opieki medycznej, działającymi na<br />

terenie miejsca zamieszkania osoby niepełnosprawnej po to, aby ułatwić jej utrzymanie lub (w przypadku<br />

osób przebywających w placówce całodobowej) powrót do samodzielnego funkcjonowania w środowisku.<br />

Wskazane wyżej działania realizowane są przez wykwalifikowany personel, który tworzą m.in. psychologowie,<br />

psychoterapeuci, pracownicy socjalni, terapeuci zajęciowi, opiekunki medyczne, lekarze psychiatrzy,<br />

pielęgniarki, fizjoterapeuci, trenerzy zawodu, instruktorzy terapii, hipoterapeuci.<br />

Po dwudziestu pięciu latach działalności dysponujemy stale rozbudowującą się ofertą wsparcia, skierowaną<br />

przede wszystkim do osób cierpiących na zaburzenia psychiczne, w szczególności osób chorujących<br />

na schizofrenię oraz pokrewne typy zaburzeń. Dla tej grupy osób stworzyliśmy system placówek<br />

o zróżnicowanym profilu działania. W zależności od potrzeb zainteresowana osoba może skorzystać ze<br />

wsparcia przez całą dobę, o różnym stopniu intensywności. Dla osób mieszkających we własnych domach<br />

dostępna jest opieka środowiskowa o charakterze dziennym lub pomoc udzielana w miejscu zamieszkania.<br />

Poniżej prezentujemy kompleksową ofertę naszych placówek.<br />

12 13

STRUKTURA TOWARZYSTWA PRZYJACIÓŁ NIEPEŁNOSPRAWNYCH<br />

SPÓŁKA Z O.O.<br />

FIRMA SPOŁECZNA<br />

„KŁOS”<br />

WALNE ZEBRANIE CZŁONKÓW TPN<br />

DOM POMOCY<br />

SPOŁECZNEJ<br />

OŚRODEK REHABILITACYJNO-<br />

WYPOCZYNKOWY „ZACISZE”<br />

ZAKŁAD<br />

OPIEKUŃCZO-LECZNICZY<br />

HOSTEL<br />

ZARZĄD TPN<br />

DYREKCJA TPN<br />

ŚRODOWISKOWY DOM<br />

SAMOPOMOCY<br />

KLUB „WIĘŹ”<br />

STAJNIA „POD JODŁAMI”<br />

HIPOTERAPIA<br />

wsparcie online<br />

planowane<br />

ZAZ „DOBRY START”<br />

ZAZ „ZDROWA KUCHNIA”<br />

SPECJALISTYCZNE<br />

USŁUGI OPIEKUŃCZE<br />

MIESZKANIA CHRONIONE<br />

GRUPOWE I INDYWID. W ŁODZI<br />

GRUPOWE<br />

MIESZKANIA CHRONIONE<br />

ŚRODOWISKOWY DOM SAMOPOMOCY (ŚDS) TYPU „A”<br />

– dzienny ośrodek wsparcia prowadzony przez TPN<br />

Adres ośrodka wsparcia:<br />

93-410 Łódź, ul. Pabianicka 132<br />

tel. 42 656 37 47; e-mail sds@tpn.org.pl<br />

„W procesie mojego zdrowienia<br />

kontakty z przyjaznymi mi<br />

osobami są mi niezbędne jak tlen<br />

do oddychania.”<br />

(Joanna, 49 lat)<br />

W Środowiskowym Domu Samopomocy<br />

główny nacisk kładziemy na słowo<br />

DOM. Jak w każdym domu staramy<br />

się, aby domownicy czuli się bezpiecznie,<br />

komfortowo, aby potrzeby różnych<br />

osób były realizowane, by wszyscy czuli się równie ważni, by głos każdego<br />

był wysłuchany. Dom to miejsce, gdzie nie trzeba wstydzić się<br />

swoich słabości, nikt się nie boi prosić o pomoc, każdy sukces jest zauważony<br />

i doceniony, różnice zdań nie prowadzą do konfliktu, tylko do<br />

rozmowy. Środowiskowy Dom Samopomocy jest miejscem, gdzie rozmawiamy,<br />

wspólnie działamy, śmiejemy się, a czasem smucimy.<br />

ŚDS to dzienny ośrodek wsparcia dla osób, które chcą pozostać w swoim<br />

mieszkaniu i znanym sobie środowisku, a jednocześnie ze względu<br />

na chorobę, brak pracy, trudne lub zerwane więzi rodzinne i przyjaciel-<br />

Wigilia dla samotnych<br />

Od wielu lat 24 grudnia<br />

w Środowiskowym Domu Samopomocy<br />

organizowane są wieczerze wigilijne.<br />

Osoby samotne i chorujące psychicznie<br />

dzięki organizowanym spotkaniom<br />

nie są skazane na spędzenie tego dnia<br />

w samotności. Wspólna wieczerza<br />

wigilijna, dzielenie się opłatkiem,<br />

składanie życzeń i kolędowanie<br />

powodują, że osoby te mają możliwość<br />

oderwania się od swojej samotności,<br />

cierpienia i trudów codzienności.<br />

Przygotowując wspólnie potrawy<br />

wigilijne, wykonując dekoracje<br />

świąteczne, uczestnicy Wigilii mają<br />

możliwość przeżycia podniosłego<br />

nastroju świątecznego, a przede<br />

wszystkim spędzenia tego dnia razem<br />

z innymi ludźmi.<br />

14 15

„Jak siedzę sam w domu, nie<br />

wiem, jak wypełnić czas. W ŚDS<br />

czas nie tylko jest wypełniony, ale<br />

jest wypełniony pożytecznie.”<br />

(Zygmunt, 58 lat)<br />

i mniej korzystać z pomocy innych.<br />

skie, wieloletnią izolację społeczną, niskie<br />

dochody, czy przewlekłą zależność<br />

od innych czują, że chcą poprawić coś<br />

w swoim życiu, nauczyć się czegoś nowego,<br />

lepiej realizować swoje potrzeby<br />

Nasz Dom oferuje pomoc i wsparcie dostosowane do szczególnych potrzeb<br />

osób chorujących psychicznie. Daje możliwość zaspokojenia podstawowych<br />

potrzeb życiowych, usamodzielnienia i integracji społecznej.<br />

Możemy zapewnić opiekę i wsparcie 60 dorosłym osobom chorującym<br />

psychicznie, mieszkającym w Łodzi, wobec których MOPS wydał stosowną<br />

decyzję. ŚDS działa od poniedziałku do piątku, w godzinach 8-16, a w<br />

dni wolne od pracy wyznaczone są dyżury pracowników, tak aby uczestnicy<br />

mogli również wtedy uzyskać wsparcie bezpośrednie lub telefoniczne.<br />

Program Środowiskowego Domu Samopomocy obejmuje:<br />

• treningi funkcjonowania w codziennym życiu;<br />

• treningi umiejętności interpersonalnych i rozwiązywania problemów;<br />

• treningi umiejętności spędzania wolnego czasu;<br />

Teatr jest rozrywką znaną od<br />

wieków. Może też być cenną formą<br />

terapeutyczną.<br />

Grupa Teatralna „Kameleon”<br />

– działająca przy Środowiskowym<br />

Domu Samopomocy<br />

• Nasza grupa teatralna istnieje ponad<br />

15 lat.<br />

• W swoim dorobku mamy wiele<br />

przedstawień i projektów<br />

artystycznych.<br />

• Jesteśmy zapraszani do udziału<br />

w przeglądach teatralnych,<br />

m.in. braliśmy udział w festiwalu<br />

”Kulturspur” w Berlinie.<br />

• Występowaliśmy na deskach<br />

łódzkich teatrów: w Teatrze<br />

Studyjnym, Teatrze Muzycznym,<br />

Akademickim Ośrodku Inicjatyw<br />

Artystycznych.<br />

• Nie trzeba mieć specjalnych<br />

umiejętności aktorskich, żeby brać<br />

udział w zajęciach teatroterapii,<br />

wystarczą chęci.<br />

• Zajęcia teatralne pozwalają na<br />

rozwijanie zainteresowań a także<br />

odkrywają pokłady nieznanych<br />

dotąd talentów.<br />

• Dobra zabawa gwarantowana ;-)<br />

• poradnictwo i wsparcie psychologiczne;<br />

• pomoc w załatwianiu spraw urzędowych;<br />

• pomoc w dostępie do niezbędnych świadczeń zdrowotnych;<br />

• niezbędną opiekę;<br />

• terapię ruchową, w tym zajęcia sportowe i turystyczne;<br />

• możliwość spożywania gorącego posiłku w formie treningu kulinarnego;<br />

• inne formy wsparcia i terapii.<br />

Każdy uczestnik realizuje plan rehabilitacyjny, który jest dostosowany do jego indywidualnych potrzeb<br />

i możliwości. Uczestnicy zajęć terapeutycznych Środowiskowego Domu Samopomocy tworzą społeczność<br />

Domu, którą reprezentuje samorząd społeczności. Raz w tygodniu społeczność spotyka się na zebraniach<br />

z personelem Domu w celu omówienia aktualnych problemów, tygodniowego rozkładu zajęć<br />

oraz najbliższych planów.<br />

„Zajęcia w grupie teatralnej pomogły mi<br />

pokonać lęki. Czuję się pewniej i jestem<br />

odważniejsza. Poza tym czuję silną więź<br />

z uczestnikami grupy, co pozwala wyciszyć<br />

moją izolację. Jest fajnie, wesoło i chętnie<br />

przychodzę na zajęcia.”<br />

(Anna, 47 lat)<br />

„Pobyt w ŚDS poprawia mi<br />

kondycję i humor.”<br />

(Eryk, 57 lat)<br />

Wśród pracowników ŚDS są psychologowie, pracownicy socjalni,<br />

terapeuci zajęciowi, instruktorzy terapii oraz lekarz<br />

konsultant. Wszyscy opiekunowie starają się jak najlepiej<br />

wykorzystać swoje wykształcenie, doświadczenie zawodowe<br />

i życiowe dla dobra osób cierpiących z powodu choroby<br />

psychicznej.<br />

16 17

Uczestnicy ŚDS-u sami dojeżdżają do Domu, sami dbają o swoje zdrowie, lecząc się w rejonowych i specjalistycznych<br />

poradniach, zajmują się swoimi mieszkaniami, starają się samodzielnie funkcjonować<br />

w społeczeństwie. W ŚDS natomiast znajdują zrozumienie, wsparcie i pomoc w trudnych chwilach, poczucie<br />

wspólnoty, kształtują potrzebne w życiu codziennym umiejętności. Mają możliwość współpracy,<br />

odkrywania i rozwijania pasji, doskonalenia umiejętności dogadywania się z różnymi ludźmi. Korzystają<br />

z pomocy profesjonalistów, otacza ich ludzka życzliwość, czują się potrzebni i doceniani.<br />

Zdrowie, w tym ZDROWIE PSYCHICZNE jest najważniejszą wartością w życiu każdego człowieka!<br />

Należy zrobić wszystko, aby je utrzymać w dobrej kondycji oraz wzmacniać poprzez podejmowanie właściwych,<br />

indywidualnych dla każdego człowieka działań z zakresu higieny psychicznej.<br />

HIGIENA PSYCHICZNA<br />

Aby móc się pochwalić „dobrym” zdrowiem psychicznym, konieczne jest podejmowanie bardzo różnych działań, które chronią to zdrowie,<br />

a także poprawiają funkcjonowanie sfery psychicznej. Jest to dążenie do uzyskania i utrzymania równowagi wewnętrznej, harmonijnego<br />

stanu umysłu oraz pozytywnych relacji z otoczeniem.<br />

Higiena psychiczna to z jednej strony profilaktyka, chroniąca nas przed obniżeniem nastroju i nadmiernym stresem, które w konsekwencji mogą<br />

prowadzić do bardzo poważnych skutków, takich jak załamanie nerwowe, czy utrata wiary w sens życia. Z drugiej strony higiena psychiczna to<br />

umiejętność sprawnego, efektywnego radzenia sobie z występującymi w naszym życiu problemami i trudnościami.<br />

Psychika każdego człowieka podlega nieustannemu działaniu wielu bodźców, które często przekraczają jego zdolności adaptacyjne.<br />

Powoduje to niejednokrotnie rozchwianie równowagi psychicznej, co prowadzi do wzmożonych stanów napięcia emocjonalnego<br />

i narastania konfliktów wewnętrznych. Tak jak nasze mięśnie potrzebują odpoczynku po pracy fizycznej, tak i nasza psychika musi mieć<br />

szansę i czas na powrót do sił po wyczerpującym dniu, czy przykrym zdarzeniu. Niekiedy wystarczy spacer, czy spotkanie z przyjaciółmi,<br />

czasami przydadzą się ćwiczenia relaksacyjne, kiedy indziej potrzebny jest sen bądź rozładowanie napięcia poprzez wysiłek fizyczny. Warto<br />

mieć kilka własnych, sprawdzonych sposobów odreagowywania stresów i niepowodzeń, które można w razie konieczności wykorzystać.<br />

Kilka zasad, jak zadbać o swoje zdrowie psychiczne:<br />

• Poznaj siebie. Postaraj się spojrzeć na siebie obiektywnie, przeanalizuj swoje silne i słabsze strony.<br />

• Poznaj i wsłuchaj się w swoje potrzeby tak, abyś mógł zadbać o ich zaspokojenie.<br />

• Znajdź czas dla siebie – odpoczywaj. Zajmij się swoim hobby, idź na spacer, spotkaj z przyjaciółmi albo poświęć wieczór lekturze dobrej<br />

książki. Chwila relaksu pozwoli Ci zregenerować siły i pozytywnie nastawić się do życia.<br />

• Dbaj o swój sen, żeby trwał wystarczająco długo i nie był niepotrzebnie przerywany.<br />

• Dbaj o swoją dietę. Zwracaj uwagę na to, co jesz i jak jesz.<br />

• Staraj się unikać trudnych i destrukcyjnych relacji. Minimalizuj nadmiernie stresujące sytuacje.<br />

• Otaczaj się przyjaźnie nastawionymi ludźmi, na których wsparcie możesz liczyć.<br />

• Dbaj o bliskich – pielęgnuj więzi z rodziną i przyjaźnie.<br />

• Wyrabiaj w sobie asertywność i pewność siebie.<br />

• Dziel się swoimi problemami, smutkami i radościami z innymi ludźmi.<br />

• Unikaj nałogów.<br />

• Nie tłum emocji. Śmiej się i płacz, jeżeli odczuwasz taką potrzebę.<br />

• Podejmuj aktywność fizyczną. Nawet krótki spacer może mieć pozytywny wpływ na funkcjonowanie organizmu.<br />

• Pamiętaj o drobnych rzeczach, które sprawiają Ci przyjemność.<br />

18 19

KLUB SAMOPOMOCY „WIĘŹ”<br />

– dzienny ośrodek wsparcia prowadzony przez TPN<br />

Adres ośrodka wsparcia:<br />

93-410 Łódź, ul. Pabianicka 132,<br />

tel. 42 656 37 47; e-mail: ks@tpn.org.pl<br />

Klub to słowo, które wszystkim kojarzy się pozytywnie. Angielscy dżentelmeni grają w wista w londyńskim<br />

klubie. Drużyna kumpli, uprawiającą ulubioną dyscyplinę sportu lub kibicująca innym, zrzesza się<br />

w klubie sportowym. Miłośnicy kina wspólnie oglądający filmy, dzielą się wrażeniami w dyskusyjnym klubie<br />

filmowym. Klub to szczególna wspólnota, w której rozwijane są pasje i zamiłowania.<br />

Taki właśnie jest Klub „Więź” w Łodzi, przy Pabianickiej 132. Zaprzyjaźnieni<br />

ludzie spotykają się popołudniami, aby porozmawiać,<br />

podzielić się opiniami, pobyć ra-<br />

„Grupa teatralna nauczyła<br />

mnie pewności siebie, umożliwiła<br />

występy bez tremy, zabranie zem. Wszyscy mają za sobą doświadczenie<br />

głosu przed większą grupą<br />

choroby psychicznej, wszyscy sobie z nią<br />

ludzi. Sprawiła, że poznałam<br />

wielu nowych ludzi i zdobyłam radzą. Dlatego rozumieją swoje słabości,<br />

przyjaźń kilku koleżanek. Poza cieszą się najmniejszymi sukcesami. Nikt się<br />

tym umożliwiła mi zwiedzenie<br />

polskich gór. Dała integrację tu nie wstydzi powiedzieć, że się boi nowej<br />

z kolegami z klubu.”<br />

pracy, że czasem nie daje rady, że potrzebuje<br />

(Jadwiga, 57 lat) pomocy.<br />

„Bardzo dobrze czuję się<br />

w ośrodku. Czuję, że jestem<br />

wśród swoich, rozumiemy się,<br />

żartujemy, nikt się nie obraża.”<br />

Małgorzata (47 lat)<br />

Wielu klubowiczów Klubu „Więź” pracuje, niektórzy wrócili na studia, niektórzy<br />

z satysfakcją realizują się w rodzinie. Klub to miejsce, gdzie rozwijają<br />

swoje pasje, biorą udział w wycieczkach i imprezach (często razem<br />

z uczestnikami Środowiskowego Domu Samopomocy), korzystają ze<br />

wsparcia psychologa lub terapeuty.<br />

Klub „Więź” stanowi ogniwo stacjonarnego wsparcia oferowane przez TPN dla osób chorujących psychicznie.<br />

Jest przyjaznym miejscem dla ludzi, którzy radzą sobie w życiu codziennym, ale potrzebują<br />

nadal kontaktu z osobami po podobnych przeżyciach.<br />

W klubie samopomocy „Więź” osoby chorujące psychicznie korzystają z bogatej oferty zajęć. Klubowicze<br />

wzajemnie się wspierają, wspólnie spędzają czas, pomagają sobie w zakupach, odwiedzają się w swoich<br />

domach, chodzą z wizytami do kolegów przebywających w szpitalach.<br />

Zajęcia klubu „Więź” odbywają się pięć razy w tygodniu, od poniedziałku do piątku, w godzinach popołudniowych<br />

(16.00 – 20.00), zgodnie z planem zajęć, w ośrodku przy ul. Pabianickiej 132. Do dyspozycji klubu<br />

jest m.in. duża przestronna świetlica terapeutyczna, sala relaksacyjna, pracownia kulinarna, pracownia<br />

komputerowa, sala terapii zajęciowej. W klubie jest czas na obejrzenie telewizji, zagranie w karty, czy<br />

w szachy. Organizowane są również zajęcia poza placówką w ramach organizacji<br />

czasu wolnego m.in. zajęcia sportowo-rekreacyjne, kulturalne. „Gdybym tu nie przychodził,<br />

siedziałbym tylko przed<br />

telewizorem.”<br />

(Paweł, 38 lat)<br />

20 21

Życie ze schizofrenią…<br />

Ludzie chorujący na schizofrenię zatracają radość życia. Wycofują się z obcowania ze swym otoczeniem, często tracą przyjaciół, zatrudnienie.<br />

Zostają wyrwani ze swojego dotychczasowego życia nie tylko przez chorobę, ale i przez postawę ludzi ich otaczających – postawę pełną<br />

lęku i niezrozumienia…<br />

10 tez o schizofrenii:<br />

1. Schizofrenia jest chorobą i wymaga leczenia. Nikomu nie można przypisywać winy za zachorowanie.<br />

2. Schizofrenia jest chorobą o wielu wymiarach i nie jest tylko chorobą mózgu. Przebieg choroby jest bardzo różny.<br />

3. Schizofrenia jest nie tylko chorobą, jest także doświadczeniem chorej osoby i grupy najbliżej otaczającej tę osobę (zwłaszcza rodziny)<br />

– nierzadko łatwiej unieść ciężar choroby niż wyzwolonych jej przebiegiem doświadczeń.<br />

4. Schizofrenia nie jest chorobą dziedziczną. Nie wiadomo, co jest przenoszone, najprawdopodobniej podatność, a nie sama choroba.<br />

5. Schizofrenia nie jest chorobą nieuleczalną i rokowanie jest zróżnicowane, znane są postacie ograniczone do jednego epizodu, późne<br />

poprawy i późne wyleczenia.<br />

6. Jest schizofrenia – nie ma „schizofreników”. Zawsze można dostrzec zdrowe aspekty funkcjonowania u każdej chorej osoby.<br />

7. Chory na schizofrenię nie przestaje być człowiekiem, osobą, obywatelem. Choroba nie podważa człowieczeństwa chorych, nie narusza<br />

ludzkiej godności, nie ogranicza praw (poza wyjątkowymi sytuacjami), nie pozbawia ani słabości, ani talentów, choć może je uwypuklać<br />

lub ograniczać.<br />

8. Chorzy na schizofrenię nie zagrażają innym bardziej niż osoby zdrowe – większości czynów agresywnych i zabronionych przez prawo<br />

dopuszczają się zdrowi, a nie chorzy.<br />

9. Chorzy na schizofrenię oczekują szacunku, zrozumienia i pomocy.<br />

10. Schizofrenia rzuca światło na pytania egzystencjalne, wspólne chorym i zdrowym – o granice poznawalności świata i własnych przeżyć,<br />

o granice między złudzeniem a rzeczywistością, o kryteria prawdy i fałszu, o relacje między wolnością a odpowiedzialnością, o granice<br />

i determinanty tożsamości, o sens życia, o jego metafizyczne odniesienia.<br />

„10 tez o schizofrenii” to efekt pracy polskiej grupy w ramach międzynarodowego programu zapoczątkowanego przez Światowe Stowarzyszenie<br />

Psychiatryczne, skierowanego przeciw piętnu i dyskryminacji pod hasłem: „Schizofrenia – otwórzcie drzwi” (Schizophrenia – Open the<br />

Doors). Zapis stanowi próbę sformułowania wspólnego stanowiska, które wychodząc z dobrze uzasadnionych twierdzeń współczesnej<br />

psychiatrii, stanowić może jednocześnie podstawę wielostronnej dyskusji społecznej nad postawami społecznymi wobec schizofrenii,<br />

a zwłaszcza wobec osób, które na tę chorobę cierpią.<br />

Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób chorujących<br />

psychicznie – wsparcie w domu prowadzone przez TPN<br />

Adres:<br />

91- 836 Łódź, ul. Krawiecka 10 ABC,<br />

tel. 42 616 06 20.<br />

Wielu z naszych podopiecznych z powodzeniem może mieszkać w swoich domach czy mieszkaniach,<br />

niektórzy w towarzystwie swych rodzin, inni zupełnie sami. Większość z nich korzysta z naszych placówek<br />

dziennych (ŚDS, Klub „WIĘŹ”) i jest to dla nich zupełnie wystarczające wsparcie. Niektórzy jednak<br />

wymagają go w miejscu zamieszkania, gdyż codzienne, rutynowe czynności stają się dla nich zbyt trudne.<br />

Potrzebna jest czasem pomoc w utrzymaniu porządku, zrobieniu większych zakupów, czy dotarciu<br />

na umówioną wizytę lekarską. Dla takich osób rozwiązaniem jest korzystanie ze specjalistycznych usług<br />

opiekuńczych dla osób chorujących psychicznie.<br />

Usługi opiekuńcze jako pomoc dostosowana do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia<br />

(zaburzenia psychiczne) są świadczone w miejscu zamieszkania chorego przez osoby ze specjalistycznym<br />

przygotowaniem zawodowym. Opiekun (ka) odwiedza podopiecznego w domu, w ustalonych wcześniej<br />

terminach. Celem jest jak największe usamodzielnienie podopiecznego, nauka czynności samoobsługowych,<br />

poprawa jakości życia i nabycie umiejętności społecznego funkcjonowania w środowisku rodzinno-społecznym.<br />

22 23

Zakres świadczonej opieki to między innymi:<br />

• kształtowanie umiejętności zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych<br />

i umiejętności społecznego funkcjonowania, motywowanie do<br />

aktywności, leczenia i rehabilitacji, prowadzenie treningów umiejętności<br />

samoobsługi i umiejętności społecznych oraz wspieranie, także w formie<br />

asystowania w codziennych czynnościach życiowych;<br />

• interwencje i pomoc w życiu w rodzinie, w tym: pomoc w radzeniu sobie<br />

w sytuacjach kryzysowych – poradnictwo specjalistyczne, interwencje<br />

kryzysowe, rozmowy terapeutyczne;<br />

• pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, w tym: w uzyskaniu świadczeń<br />

socjalnych, emerytalno-rentowych i w wypełnieniu dokumentów<br />

urzędowych,<br />

• wspieranie i pomoc w uzyskaniu zatrudnienia lub pomoc w znalezieniu<br />

alternatywnego zajęcia,<br />

• pomoc w gospodarowaniu pieniędzmi, w tym: nauka planowania budżetu,<br />

asystowanie przy ponoszeniu wydatków,<br />

• rehabilitacja fizyczna i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu<br />

zgodnie z zaleceniami lekarza lub specjalisty z zakresu rehabilitacji ruchowej<br />

lub fizjoterapii, współpraca ze specjalistami w zakresie wspiera-<br />

Spotkania wigilijne w Jedliczach<br />

Od 1996 roku w Ośrodku<br />

Rehabilitacyjno-Wypoczynkowym<br />

„Zacisze” organizujemy Wigilię dla<br />

wszystkich osób korzystających<br />

ze wsparcia Towarzystwa<br />

Przyjaciół Niepełnosprawnych.<br />

Tradycyjnie wieczerzę wigilijną<br />

uświetnia występ Grupy<br />

Teatralnej „Kameleon”, działającej<br />

przy Środowiskowym Domu<br />

Samopomocy w Łodzi. Zwykle<br />

przy świątecznym stole zasiada<br />

blisko 200 osób. Spotkanie<br />

wigilijne jest bardzo ważne dla<br />

naszych podopiecznych. To jedna<br />

z niewielu imprez, na której mogą<br />

spotkać się wszyscy podopieczni<br />

naszego stowarzyszenia. Wspólna<br />

kolacja, dzielenie się opłatkiem<br />

i śpiewanie kolęd dają poczucie<br />

wspólnoty, bliskości i ciepła.<br />

Spotkanie wigilijne przebiega<br />

w bardzo serdecznej i rodzinnej<br />

atmosferze. Pozwala zapomnieć<br />

o cierpieniu, samotności oraz<br />

wyobcowaniu, które często wiążą<br />

się z procesem chorowania. Dla<br />

większości podopiecznych jest to<br />

jedyny świąteczny wieczór w roku.<br />

nia psychologiczno-pedagogicznego i edukacyjno-terapeutycznego<br />

zmierzającego do wielostronnej aktywizacji osoby<br />

korzystającej ze specjalistycznych usług;<br />

• pomoc w uzyskaniu mieszkania, negocjowaniu i wnoszeniu<br />

opłat, w adaptacji, likwidacji barier architektonicznych oraz<br />

kształtowaniu właściwych relacji osoby uzyskującej pomoc<br />

z sąsiadami i gospodarzem domu.<br />

Kampania Społeczna „Schizofrenia<br />

– Otwórzcie Drzwi” jest realizowana na<br />

świecie od 1996 r. przez Światowe Towarzystwo<br />

Psychiatryczne (WPA). We wrześniu 2000<br />

r. kampania trafiła do Polski i jest tutaj<br />

koordynowana przez Polskie Towarzystwo<br />

Psychiatryczne (PTP). Jej zadaniem jest<br />

przeciwdziałanie dyskryminacji osób<br />

chorych, a głównym celem wzrost otwartości<br />

i akceptacji wobec osób chorych na schizofrenię<br />

w społeczeństwie.<br />

Towarzystwo Przyjaciół Niepełnosprawnych<br />

od początku aktywnie włączyło się w realizację<br />

kampanii. Co roku, w pierwszą niedzielę<br />

września organizujemy obchody Światowego<br />

Dnia Solidarności z Osobami Chorującymi na<br />

Schizofrenię. Podczas organizacji wydarzenia<br />

nacisk kładziemy zwłaszcza na upowszechnianie<br />

idei aktywizacji osób niepełnosprawnych<br />

z powodu choroby psychicznej w obszarze<br />

kultury i sportu oraz na integrację osób zdrowych<br />

z niepełnosprawnymi. Organizujemy imprezy<br />

plenerowe, które obejmują takie wydarzenia<br />

jak: Bieg Solidarności z Osobami Chorującymi<br />

Psychicznie, bieg przedszkolaka, koncerty<br />

gwiazd, kiermasze prac naszych podopiecznych,<br />

występy grupy teatralnej i wiele innych atrakcji.<br />

Impreza z roku na rok cieszy się coraz większą<br />

popularnością wśród podopiecznych naszego<br />

stowarzyszenia, mieszkańców Łodzi i okolic oraz<br />

przedstawicieli władz lokalnych.<br />

24 25

W jaki sposób można wystąpić o specjalistyczne usługi opiekuńcze?<br />

O pomoc w formie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi należy<br />

zwrócić się do filii ośrodka pomocy społecznej w miejscu zamieszkania osoby chorującej. Wymagane<br />

jest zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia, uzasadniające korzystanie z tego rodzaju usług. Zaświadczenie<br />

to powinien wystawić lekarz psychiatra. W zaświadczeniu lekarz może określić ilość godzin usług,<br />

jakie powinny być udzielone danej osobie, jednak o ilości godzin ostatecznie decyduje ośrodek pomocy<br />

społecznej. Po zgłoszeniu, w przeciągu 4 dni, pracownik socjalny z ośrodka odwiedza osobę oczekującą<br />

pomocy w jej mieszkaniu i przeprowadza tzw. rodzinny wywiad środowiskowy, którego celem jest ocena<br />

sytuacji życiowej. Od wyników wywiadu zależy m.in. ustalenie wysokości ewentualnej odpłatności za<br />

usługi. Ośrodek pomocy społecznej musi w ciągu 30 dni od momentu skompletowania dokumentacji<br />

wydać decyzję administracyjną (na piśmie) o przyznaniu – bądź nie – tej formy pomocy.<br />

„Kiedy byłem w szpitalu, dużo<br />

pomogła mi moja dziewczyna.<br />

Dzwoniła do mnie codziennie,<br />

pisaliśmy do siebie listy.”<br />

(Rafał, 31 lat)<br />

ZAKŁAD OPIEKUŃCZO-LECZNICZY DLA OSÓB<br />

Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI (ZOL)<br />

– całodobowy ośrodek wsparcia prowadzony przez TPN<br />

Adres placówki:<br />

95-073 Grotniki, Jedlicze A, k/Grotnik, ul. Jedlinowa 42/44,<br />

tel. 42 717 91 67<br />

Nikt nie jest w 100% zdrowy albo w 100% chory. W życiu każdego człowieka<br />

okresy dobrego samopoczucia, zdrowia, aktywności, samodzielności,<br />

zadowolenia z życia przeplatają się z okresami, kiedy niedomagamy, cierpimy,<br />

nie jesteśmy w stanie spełniać swoich potrzeb, spada nasza aktywność<br />

i motywacja. Są osoby, u których przewlekła choroba psychiczna powoduje,<br />

że okresów słabszych jest więcej i są one dłuższe niż u innych.<br />

Zdarzają się sytuacje, gdy nagła choroba, uraz czy okres rekonwalescencji<br />

po zabiegu unieruchamiają człowieka na dłuższy czas w łóżku lub domu.<br />

Znamy ten stan zawieszenia – „za zdrowy do szpitala, za chory do domu”.<br />

Może się wydawać, że są to sytuacje bez wyjścia. Szczególnie trudno jest<br />

wtedy, gdy chory mieszka sam, nie uzyskuje wsparcia ze strony rodziny lub<br />

ma specyficzne potrzeby, których bliscy, mimo chęci, nie są w stanie zaspo-<br />

26 27

koić. W takich sytuacjach bardzo dobrym rozwiązaniem są<br />

Zakłady Opiekuńczo-Lecznicze.<br />

ZOL dla osób chorujących psychicznie, prowadzony przez<br />

Towarzystwo Przyjaciół Niepełnosprawnych, dysponuje 22<br />

miejscami dla osób z całego kraju. Otoczony pięknym ogrodem,<br />

w zaciszu sosnowych lasów daje możliwość odzyskania<br />

sił po przebytym kryzysie psychicznym i hospitalizacji.<br />

Hipoterapia w Jedliczach<br />

Jako pierwsi w Polsce włączyliśmy do oferty zajęć<br />

terapeutycznych dla naszych podopiecznych zajęcia<br />

z zakresu hipoterapii. Prowadzimy tę formę terapii już od<br />

1999 roku.<br />

Hipoterapia to ogół zabiegów terapeutycznych, w trakcie<br />

których wykorzystuje się szczególne właściwości konia.<br />

Obecność konia „współterapeuty” sprawia, że ta metoda<br />

terapeutyczna daje nowe i niespotykane możliwości.<br />

Zapewnia całodobową opiekę pielęgniarską, opiekę psychiatry, internisty oraz fizjoterapeuty, wygodne<br />

warunki bytowe, przygotowywane w miejscowej kuchni wyżywienie, bezpłatne leki oraz możliwość dowozu<br />

na konsultacje do lekarzy specjalistów do Łodzi. Ponadto ZOL oferuje wsparcie psychologa, pracownika<br />

socjalnego i aktywny udział w zajęciach rehabilitacyjnych, otwiera furtkę do samodzielności,<br />

kiedy już „były rekonwalescent” jest gotowy do powrotu do własnego domu.<br />

Pomagamy naszym pacjentom ustabilizować zdrowie psychiczne i zminimalizować dyskomfort związany<br />

z procesem chorobowym. Staramy się zapewnić bezpieczeństwo i opiekę podczas pobytu w naszym<br />

ośrodku. Robimy wszystko co w naszej mocy, aby pacjenci opuszczający ZOL wrócili do aktywnego życia<br />

w rodzinie i społeczeństwie.<br />

Stajnia „Pod Jodłami” jest w Polsce prekursorem<br />

hipoterapii dla osób chorujących na schizofrenię.<br />

Głównymi odbiorcami prowadzonych przez nas zajęć są<br />

podopieczni Towarzystwa Przyjaciół Niepełnosprawnych,<br />

dla których hipoterapia stanowi uzupełnienie ich<br />

indywidualnych programów rehabilitacyjnych.<br />

Miejsce to łączy ze sobą ludzi o wspólnej pasji i pozwala<br />

im przekraczać indywidualne ograniczenia. Panuje tu<br />

przede wszystkim ciepła i przyjazna atmosfera, dzięki<br />

której możliwe jest stworzenie optymalnych warunków<br />

zarówno dla efektywnej pracy, jak i skutecznej<br />

rehabilitacji. Dlatego wielu naszych podopiecznych<br />

korzysta z tej formy terapii już od kilku lat.<br />

28 29

HOSTEL DLA OSÓB Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI<br />

– całodobowy ośrodek wsparcia prowadzony przez TPN<br />

Adres placówki:<br />

95-073 Grotniki, Jedlicze A, k/Grotnik, ul. Jedlinowa 42/44,<br />

tel. 42 717 91 67<br />

Dom powinien być naszym azylem. Miejscem, gdzie chronimy się w złych chwilach, nabieramy sił, jesteśmy<br />

w otoczeniu przyjaznych nam ludzi. Miejscem schronienia, zwłaszcza w trudnym okresie, na przykład<br />

po kryzysie psychicznym, wtedy gdy potrzebujemy czasu, by w pełni odzyskać siły. Z myślą o osobach,<br />

które potrzebują takiego schronienia, choćby na krótki czas, powstał nasz Hostel.<br />

Hostel jest przeznaczony dla osób z zaburzeniami psychicznymi, niewymagających leczenia szpitalnego,<br />

z rozpoznaniem ze spektrum schizofrenii, zaburzeń afektywnych oraz zaburzeń adaptacyjnych. Pobyt<br />

ma na celu poprawę jakości życia i codziennego funkcjonowania oraz przywrócenie umiejętności<br />

społecznych. Służą temu profilowane programy rehabilitacyjne i psychoterapeutyczne. Hostel dla osób<br />

z zaburzeniami psychicznymi ma formę stacjonarnej, całodobowej opieki zdrowotnej. Podopiecznymi<br />

są zazwyczaj młodzi pacjenci, po kryzysie psychotycznym, w stabilnym stanie psychicznym, zdolni do<br />

względnej aktywności, skierowani z poradni, szpitali psychiatrycznych, ośrodków pomocy społecznej<br />

i zgłaszający się sami. Nasz hostel dysponuje 10 miejscami dla osób z całego kraju. Podopiecznym zapewniamy<br />

opiekę lekarza, pielęgniarek, wsparcie psychologiczne i psychoterapię. Oddziaływania terapeutyczne<br />

zorientowane są na realizację celów zarówno zdrowotnych, jak i edukacyjnych oraz społecznych.<br />

Przede wszystkim koncentrują się one na pomocy<br />

pacjentom w odzyskiwaniu zachwianej po psychozie<br />

równowagi, poprawie ich samooceny, zwiększeniu<br />

poczucia sprawczości i wpływu na własne życie.<br />

Bywa, że z różnych powodów nie jest to możliwe<br />

w środowisku rodzinnym, bo nie sprzyja ono zdrowieniu.<br />

Pacjent potrzebuje adekwatnego dla danego<br />

etapu choroby wsparcia i odpowiedniej mobilizacji,<br />

grupy odniesienia i pracy na miarę swoich<br />

aktualnych możliwości.<br />

Arteterapia w TPN<br />

Sztuka to lek bez recepty. Obcowanie z piękną muzyką, ciekawym<br />

przedstawieniem teatralnym, interesującym obrazem koi nerwy,<br />

wzrusza, podnosi poziom endorfin – „hormonów szczęścia”, daje<br />

energię, inspiruje do własnej aktywności twórczej. Jeśli obcowanie<br />

ze sztuką daje tyle korzyści, to pomyślmy, ile dobrego przynosi<br />

tworzenie i uprawianie sztuki!<br />

Arteterapia, czyli „terapia sztuką” jest uznaną od dawna formą<br />

terapii stosowaną przy wielu rodzajach zaburzeń i chorób<br />

psychicznych. Twórczość plastyczna, rękodzieło, śpiew<br />

i muzykowanie, gra w teatrze umożliwiają ekspresję emocji, lęków,<br />

potrzeb, namiętności, o których nie umiemy lub nie chcemy mówić.<br />

Uprawianie różnych rodzajów sztuki wpływa zbawiennie na nasz<br />

mózg i układ nerwowy; tworzy nowe połączenia, utrwala ślady<br />

pamięciowe, pozytywnie wpływa na współpracę lewej i prawej<br />

półkuli.<br />

Tworzenie sztuki podnosi nam nastrój, podnosi nam poczucie<br />

własnej wartości, a także daje nam możliwość poznania ciekawych<br />

osób, z którymi dzielimy tę pasję.<br />

Towarzystwo Przyjaciół Niepełnosprawnych od początku swojej<br />

działalności docenia rolę arteterapii w rehabilitacji osób cierpiących<br />

na choroby psychiczne. W każdym z naszych ośrodków wsparcia<br />

prowadzimy pracownie, w których można realizować swoje<br />

twórcze pasje. Są to działania plastyczne, tworzenie ceramiki,<br />

rękodzieła z papieru, drewna, tkanin i włóczki, chór, zespół<br />

muzyczny, teatr „Kameleon”, zdobienie techniką decoupage’u.<br />

Każde dzieło i dziełko przynosi radość twórcy i publiczności, wiele<br />

z nich zostało docenionych na konkursach i przeglądach, wiele<br />

dzieł wisi u kogoś na ścianie i cieszy serce i oczy.<br />

30 31

Program leczenia i rehabilitacji w hostelu obejmuje<br />

psychoterapię oraz trening nastawiony na rozwijanie<br />

umiejętności społecznych i uczenie się samodzielności<br />

poprzez m.in.:<br />

• psychoterapię indywidualną i grupową;<br />

• zebrania społeczności terapeutycznej;<br />

• arteterapię;<br />

• psychoedukację, w ramach której przekazuje się<br />

osobie chorej i jej rodzinie wiedzę o chorobie oraz<br />

uczy technik radzenia sobie z objawami i codziennymi<br />

problemami związanymi z chorobą;<br />

• trening higieniczny, budżetowy, trening pracy oraz<br />

kulinarny, podczas których podopieczni nabywają<br />

bądź wzmacniają umiejętności niezbędne w życiu<br />

codziennym.<br />

Zdrowie – pasja – integracja<br />

Góry, las, jeziora, szum wiatru, śpiew ptaków, zieleń drzew<br />

– kto nie uśmiecha się czytając te słowa? Każdy ma takie<br />

miejsca i sposoby spędzania czasu „w pięknych okolicznościach<br />

przyrody”, które przynoszą ukojenie, relaks, oderwanie się od<br />

kłopotów, „naładowanie akumulatorów”. Są ludzie, którzy na<br />

łonie natury szukają również przygody, zmierzenia się z własną<br />

słabością, podwyższenia swojej sprawności fizycznej, spotkania<br />

z nowym i nieznanym.<br />

Towarzystwo Przyjaciół Niepełnosprawnych od początku swojej<br />

działalności pomagało swoim podopiecznym w realizacji tych<br />

pasji. Turnusy narciarskie i rehabilitacyjne, plenery malarskie<br />

połączone ze zwiedzaniem najpiękniejszych zakątków Polski,<br />

rajdy rowerowe, wędrówki po górach i regaty żeglarskie<br />

to dla wielu osób najpiękniejsze wspomnienia, najtrwalsze<br />

przyjaźnie, a przejechane na rowerze kilometry i zdobyte szczyty<br />

to największe i najprzyjemniejsze sukcesy, jakie wiele osób<br />

osiągnęło w życiu. Cieszymy się, że nasze stowarzyszenie mogło<br />

wspierać te pasje i być obecnym przy tych sukcesach.<br />

Badania naukowe<br />

W naszej działalności jesteśmy otwarci na współpracę z placówkami naukowymi, uczelniami, studentami itp. Uczymy innych, sami przy okazji się wciąż<br />

ucząc. W 2015 roku zgłosiła się do nas sympatyczna studentka psychologii, pisząca pracę magisterską na temat: „Relacje interpersonalne w rodzinie<br />

w narracjach osób z zaburzeniami psychotycznymi”. Przez kilka tygodni spotykała się ona z podopiecznymi ŚDS w Łodzi, przeprowadzając z nimi długie<br />

rozmowy.<br />

Studentka ta jest obecnie pracownikiem naukowym na Uniwersytecie Łódzkim, a od niedawna również opiekunką naszego Klubu Samopomocy „WIĘŹ”.<br />

Poniżej zamieszczamy kilka cytatów z jej pracy:<br />

Rezultaty badań wskazują (...) na znaczenie sieci społecznych w terapii zaburzeń psychotycznych. Zgodnie z wynikami analiz, programy terapeutyczne<br />

powinny być nastawione na uniezależnianie się osób dotkniętych chorobą od pozostałych członków ich rodzin i na poszerzanie swojej aktywności<br />

społecznej o relacje przyjacielskie i towarzyskie. Badania sygnalizują również znaczną rolę psychologa/terapeuty w procesie zmagania się ze schizofrenią.<br />

Ludwik jako jedyny uznał psychologa pracującego w środowiskowym domu samopomocy za swojego przyjaciela. Wydaje mi się, że możliwość dzielenia się<br />

swoim doświadczeniem, opowiadania historii – zarówno tych wielkich narracji życiowych, jak i małych narracji odnoszących się do codziennych problemów –<br />

stanowi rdzeń procesu terapeutycznego – buduje zaufanie do świata i człowieka, kształtuje poczucie ja, umożliwia zrozumienie i akceptację własnej przeszłości,<br />

teraźniejszości i przyszłości.<br />

(…) Spośród pięciu analizowanych narracji jedna zdecydowanie wyróżnia się na tle pozostałych – jest to narracja Ludwika*. Występuje w niej najwięcej<br />

pozytywnych tonów emocjonalnych, najsilniej zaznaczona jest niezależność bohatera, ma ona również charakter sekwencji progresywnej (...), w której<br />

wydarzenie negatywne przechodzi w wydarzenie pozytywne (np. po zachorowaniu następuje uleczenie, samotność w dzieciństwie prowadzi do siły w dorosłości,<br />

a doświadczenie graniczne do zrozumienia sensu życia; por. Budziszewska, 2013; Foley Center for the Study of Lives, b. d.). Ponadto zarówno Ludwik, jak i Joanna<br />

najlepiej funkcjonują pod względem społecznym. Oboje mają największe doświadczenie zawodowe w stosunku do długości życia, jak również – w moim poczuciu<br />

– najbardziej funkcjonalne więzi z rodziną. Wydaje mi się, że w przypadku Ludwika bardzo duży związek z poziomem funkcjonowania ma to, iż jako jedyny<br />

z badanych opisał swoje relacje pozarodzinne, uwzględniając sieci społeczne i towarzyskie. Jest to zgodne z wynikiem badań Ericksona i współpracowników<br />

(...), który sugeruje, że korzystniejsze rokowanie przebiegu schizofrenii wiąże się z większym zaangażowaniem w relacje pozarodzinne i wyższą<br />

jakością tych relacji, natomiast najmniej korzystny przebieg choroby wiąże się z większym zaangażowaniem w relacje rodzinne. Doświadczenia uczestników<br />

przeprowadzonych przeze mnie badań wskazywałyby na następstwa nieposiadania szerokich sieci społecznych i ich rolę w sposobie radzenia sobie<br />

z konsekwencjami schizofrenii.<br />

(...) Wyniki badań pociągają za sobą ważne implikacje dla praktyki terapeutycznej. Wskazują na rolę podejścia narracyjnego w terapii i związek praktyk<br />

narracyjnych z kształtowaniem osobowości i poczucia zrozumienia otaczającej rzeczywistości. Twórca terapii narracyjnej, Michael White, przyjął za Jerome<br />

Brunerem (1990b), że narracja kształtuje życie, a życie kształtuje narrację. (...) White postuluje, by w psychoterapii unikać słów stygmatyzujących, takich jak<br />

„schizofrenik” i „schizofrenia”, które tworzą określony porządek społeczny i definiują rzeczywistość. Język jest narzędziem władzy, determinuje rozumienie siebie,<br />

jednostkową i zbiorową tożsamość. Osoba z diagnozą schizofrenii jest przez społeczeństwo uznawana za nieodpowiedzialną i niedającą sobie rady i sama<br />

również zaczyna się tak postrzegać (deBarbaro, 1999a), co wykazały również wyniki niniejszych badań. W większości narracji osób badanych motywy sprawczości<br />

i jednostkowej autonomii były słabo zaznaczone, a jeśli nawet, to pojawiały się w kontekście konfliktu między zależnością i niezależnością, który stanowi być może<br />

przejaw niezgody osób badanych na podyktowane im przez społeczeństwo miejsce w zbiorowej hierarchii.<br />

Katarzyna Dąbrowska<br />

* imię zmienione na potrzeby publikacji. Jest to obecny podopieczny ŚDS w Łodzi.<br />

32 33

MIESZKANIA CHRONIONE (MCh) DLA OSÓB<br />

Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI<br />

– całodobowy ośrodek wsparcia prowadzony przez TPN<br />

Adres placówki:<br />

95-073 Grotniki, Jedlicze A, k/Grotnik,<br />

ul. Jedlinowa 42/44, tel. 42 717 91 67<br />

91-824 Łódź, ul. Zawiszy Czarnego 22,<br />

tel. 42 655 14 07, email: mieszkania@tpn.org.pl<br />

Są różne rodziny. Wielopokoleniowe, wspierające, wymagające. Prawdziwa<br />

rodzina to taka, w której każdy z członków czuje się u siebie, ma pew-<br />

„Przez kilka lat prawie<br />

nie ruszałem się z łóżka.<br />

Wstawałem tylko na posiłki, ność, że jego potrzeby są zauważane i respektowane, wszyscy starają się<br />

które przygotowywała żona.”<br />

pracować na wspólne dobro i dzielić się z bliskimi radościami oraz smutkami.<br />

Szczęśliwa i kochająca się rodzina radzi sobie z niepowodzeniami,<br />

(Stefan, 72 lata)<br />

chorobami i dramatami swoich członków, każdy może liczyć na innych w trudnych dla siebie sytuacjach.<br />

Ale są również rodziny, w których rywalizacja jest silniejsza niż współpraca, a borykanie się z codziennością<br />

nie daje już czasu na budowanie więzi. To rodziny, gdzie bieda, bezrobocie, nałogi, choroba psychiczna,<br />

czy niepełnosprawność są ogromnym obciążeniem, a jej członkom brakuje sił na uporanie się<br />

z problemami. W konsekwencji cała rodzina zaczyna źle funkcjonować.<br />

Są również rodziny, których nie ma.<br />

Jej członkowie rozerwali więzi i nie<br />

potrafią ich odbudować. Wiele osób<br />

egzystuje samotnie, bo bliscy odeszli<br />

na zawsze albo wyjechali, by żyć i pracować<br />

daleko. Rozmowa telefoniczna,<br />

list czy mail nie zastąpią realnej pomocy<br />

w trudnych sytuacjach, przytulenia,<br />

bycia blisko. Biorąc pod uwagę trudne<br />

relacje rodzinne, różnorodne uwarunkowania<br />

i inne czynniki TPN stworzyło<br />

ofertę Mieszkań Chronionych. To forma<br />

wsparcia dla osób, które chcą uwić<br />

własne gniazdo, chcą żyć samodzielnie,<br />

wydorośleć, podejmować własne<br />

decyzje, wydawać na swoje potrzeby<br />

zarobione przez siebie pieniądze. Jednak<br />

ich sytuacja finansowa, mieszkaniowa,<br />

zdrowotna na razie uniemożliwia<br />

pełną samodzielność. Mieszkania<br />

PSYCHOEDUKACJA<br />

Wszyscy wiemy, że ochrona zdrowia psychicznego młodych ludzi jest inwestycją<br />

w przyszłość. Wczesne lata życia mają ogromny wpływ na zdrowie psychiczne oraz<br />

dobre funkcjonowanie poznawcze, emocjonalne i społeczne człowieka. „Dobre<br />

zdrowie psychiczne” w okresie dzieciństwa i dorastania jest warunkiem optymalnego<br />

rozwoju, efektywnego uczenia się, budowania satysfakcjonujących relacji z ludźmi,<br />

dbania o własne zdrowie fizyczne i samodzielnego radzenia sobie w dorosłym życiu.<br />

TPN już od 2000 roku realizuje autorski program psychoedukacji dla<br />

młodzieży szkół ponadpodstawowych w województwie łódzkim, który ma za<br />

zadanie kształtować i rozwijać umiejętności psychospołeczne. Ma nauczyć różnych<br />

sposobów radzenia sobie z trudnościami i wykorzystywania nabytych umiejętności<br />

w codziennym życiu oraz doskonalić relacje z innymi ludźmi.<br />

Psychoedukacja nie koncentruje się na dzieciach z konkretnymi problemami czy<br />

trudnościami, ale promuje szeroko rozumiane zdrowie psychiczne. Zajęcia mają<br />

być okazją do rozmów o sprawach ważnych, trudnych, często niezrozumiałych,<br />

dotyczących emocji, zmian, jakie zachodzą w nas i wokół nas, o sukcesach<br />

i porażkach oraz sposobach radzenia sobie z trudnościami.<br />

Psychoedukacja polega na przekazywaniu wiedzy o zaburzeniach<br />

psychicznych, o sposobach ich rozwiązywania i leczenia. Edukuje na temat<br />

funkcjonowania człowieka w różnych okolicznościach życiowych i warunkach<br />

społecznych. Dotyka obszaru psychoprofilaktyki, czyli działań z zakresu promocji<br />

zdrowia, higieny psychicznej i prewencji.<br />

Z naszych wieloletnich doświadczeń wynika, że skuteczność działań<br />

psychoedukacyjnych pozwala na rozwinięcie kompetencji psychospołecznych<br />

uczniów oraz dostarcza wiedzy z zakresu przyczyn i skutków zaburzeń psychicznych.<br />

Wpływa na kształtowanie postaw prozdrowotnych wśród młodzieży.<br />

Psychoedukacja prowadzi do szeroko rozumianej akceptacji. Przyczynia się<br />

do przełamywania negatywnych stereotypów dotyczących postrzegania osób<br />

z zaburzeniami psychicznymi, a tym samym prowadzi do integracji społecznej<br />

34 35

Chronione to propozycja dla ludzi, którzy ze względu na swoje doświadczenie<br />

choroby psychicznej czują, że potrzebują wciąż wsparcia profesjonalistów,<br />

że chcą uczyć się samodzielności od bardziej doświadczonych,<br />

ale ze względu na objawy choroby nie chcą mieszkać sami.<br />

Mieszkania chronione to taka nowa rodzina, w której więzy krwi zastąpione<br />

zostają więzami przyjaźni i wspólnoty wynikającej z podobieństwa<br />

doświadczeń, potrzeb i zainteresowań.<br />

„Rozwód. Menopauza. Lęki.<br />

Leki antydepresyjne. Renta.<br />

Dużo czasu wolnego.<br />

8 lat choroby. 2 razy szpital.<br />

Mieszkania chronione.<br />

Wracam do żywych. Sama<br />

załatwiam sprawy urzędowe.<br />

Tak jest do dziś. Mam zupełnie<br />

inne życie niż kiedyś, ale jestem<br />

zadowolona z niego.<br />

Chciałabym tak funkcjonować<br />

do końca życia.”<br />

(Bogumiła, 65 lat)<br />

Mieszkania Chronione Towarzystwa Przyjaciół Niepełnosprawnych w Łodzi<br />

przeznaczone są dla osób chorujących psychicznie, posiadających<br />

meldunek w Łodzi, w stosunku do których MOPS wydał stosowną decyzję.<br />

Pobyt w Mieszkaniach Chronionych jest odpłatny. W mieszkaniach możemy zapewnić łącznie opiekę<br />

40 osobom niepełnosprawnym psychicznie.<br />

Mieszkańcami MCH mogą być osoby, które nie wymagają leczenia szpitalnego i opieki pielęgniarskiej, są<br />

samodzielne w samoobsłudze, ale wymagają wsparcia i pomocy w powrocie do funkcjonowania w swoim<br />

środowisku.<br />

Jesteśmy ośrodkiem otwartym, nastawionym na przejęcie inicjatywy i odpowiedzialności za funkcjonowanie<br />

domu przez samych mieszkańców. Zapraszamy osoby, które są gotowe dokonać ważnego<br />

kroku w procesie zdrowienia, jakim jest zwiększenie samodzielności we wszystkich aspektach<br />

swojego życia.<br />

„Plany na przyszłość?<br />

Chciałabym zamieszkać sama.”<br />

(Alina, 34 lata)<br />

Mieszkańcy MCH w ciągu dnia sami dbają o porządek w pokojach oraz<br />

o czystość na terenie placówki. Częściowo pozostają w ośrodkach bez<br />

wsparcia terapeutycznego, pełniąc dyżury jako gospodarze domu. Nie<br />

zapewniamy opieki medycznej ani pielęgniarskiej, z której mieszkańcy<br />

korzystają w poradniach zdrowia psychicznego na terenie Łodzi. W ramach wsparcia terapeutycznego<br />

proponujemy naszym mieszkańcom treningi umiejętności społecznych i praktycznych, zajęcia indywidualne<br />

i grupowe, wsparcie pracownika socjalnego i psychologa.<br />

36 37

OSWOIĆ ZMIANĘ<br />

Przeprowadzka do nowego, wygodniejszego mieszkania, dostanie się na wymarzone studia, wyjazd na planowane od dawna wakacje, nowa<br />

praca, pierwsza randka... wszystkie te sytuacje niosą ze sobą ZMIANĘ. A każda (również korzystna) zmiana – choć wiąże się ze spełnieniem<br />

marzeń, pełniejszą realizacją naszych potrzeb, poprawą warunków, w jakich żyjemy -niesie również NIEPEWNOŚĆ. Obawiamy się, czy sobie<br />

poradzimy w nowej nieznanej sytuacji, czy ludzie, których poznamy, okażą się życzliwi, czy zadania, jakie staną przed nami, nas nie przerosną.<br />

To charakterystyczny dla każdego człowieka LĘK PRZED NIEZNANYM.<br />

Jeżeli czegoś się boimy, to tego unikamy. Boimy się zmian, więc wolimy, żeby wszystko zostało po staremu. Ale jednocześnie chcemy, żeby nam było<br />

lepiej! Taką walkę między chęcią poprawy naszego życia a lękiem przed nieznanym toczymy każdego dnia podejmując decyzje – poczynając od<br />

zmiany piekarni, w której zawsze kupujemy chleb (bo „ta pani jest dla mnie taka miła”, ale „ostatnio tu podrożało”) po decyzję, czy iść do pracy po<br />

kilkuletnim okresie bezrobocia (bo „teraz trzeba znać się na komputerze, żeby dostać najprostszą pracę”, ale „mam już dosyć siedzenia bezczynnie<br />

w domu”).<br />

Są ludzie, którzy w tej walce między zmianą a stabilizacją stawiają na zmianę. Nazywamy ich osobami aktywnymi, odważnymi, optymistami.<br />

Mówimy, że nie boją się nowych wyzwań, biorą życie w swoje ręce. Drudzy wybierają stabilizację. Mówimy, że są ostrożni, bierni, czekają na to,<br />

co los przyniesie.<br />

Ale jak znaleźć w sobie odwagę, jeśli należymy raczej do drugiej grupy? Pamiętajmy, że ZMIANĘ MOŻNA OSWOIĆ! Przygotujmy się do niej,<br />

zastanówmy się, jakie korzyści będziemy z niej czerpać, nie zapominajmy o stratach, porozmawiajmy z życzliwą dla nas osobą, jak widzi nasz<br />

problem, posłuchajmy jej rady. I – co bardzo ważne – postarajmy się , aby NIE ZMIENIAĆ ZBYT WIELE NARAZ. Jeśli planujemy podjęcie pracy, będzie<br />

się to wiązać nie tylko z pójściem w nowe miejsce, do nieznanych ludzi, aby podjąć nowe obowiązki. Będziemy musieli również nauczyć się wstawać<br />

o określonej godzinie, jeść choć jeden posiłek poza domem, podróżować często niewygodnym środkiem lokomocji, radzić sobie ze zmęczeniem<br />

i mniejszą ilością wolnego czasu, bardziej się zorganizować, bo obowiązków będzie tyle samo, a czasu na ich realizację mniej. Nie planujmy więc<br />

w tym samym czasie remontu, przeprowadzki, nowych, trudnych dla nas aktywności. Pozostańmy przy dawnych sprawdzonych sposobach<br />

odpoczynku, poleniuchujmy w sobotę i niedzielę, spotykajmy się ze starymi przyjaciółmi.<br />

Jest wiele osób, które postanowiły „od jutra zmienić całe swoje życie” (to częste postanowienie noworoczne lub czynione w dzień urodzin) i zmieniły<br />

w krótkim czasie pracę, mieszkanie, przyjaciół, sposób ubierania się, zapisały na hiszpański, kurs tańca i basen, a do tego rozpoczęły superdietę.<br />

Nie wytrzymały nowego tempa i po krótkim czasie w najlepszym wypadku wróciły do swoich starych, nieakceptowanych przez siebie zwyczajów<br />

z nową frustracją, że „znowu mi się nie udało!”, w najgorszym – ich organizm i psychika odmówiły posłuszeństwa.<br />

Aby tego uniknąć, pamiętajmy, że najważniejsza jest HARMONIA. Oswójmy najpierw jedną zmianę, a kiedy NOWE będzie już dla nas STARE i znane,<br />

bierzmy się za następne zmiany...<br />

Helena Kulawczyk, psycholog ŚDS<br />

DOM POMOCY SPOŁECZNEJ DLA OSÓB<br />

PRZEWLEKLE SOMATYCZNIE CHORYCH W ZGIERZU<br />

– całodobowy ośrodek wsparcia prowadzony przez TPN<br />

Adres placówki:<br />

95-100 Zgierz, ul. Chełmska 16,<br />

telefon 42 719 07 27, mail: sekretariat@dps.zgierz.pl<br />

Wprawdzie naszym głównym obszarem działalności jest pomoc osobom<br />

z zaburzeniami psychicznymi, ale staramy się dostrzegać i odpowiadać<br />

również na inne potrzeby. Starzenie się, związane z tym schorzenia, niezaradność,<br />

zagubienie to problem coraz większej liczby mieszkańców naszego<br />

regionu. Podopieczni, którymi opiekujemy się od wielu lat, zaczynają<br />

również podupadać na zdrowiu, mają już nie tylko problemy psychiczne,<br />

ale także (a nawet głównie) somatyczne. Z tych względów podjęliśmy decyzję<br />

o przyjęciu w zarząd Domu Pomocy Społecznej, który może dać długoterminowe<br />

schronienie osobom niebędącym już w stanie funkcjonować<br />

samodzielnie.<br />

Dom Pomocy Społecznej w Zgierzu działa od 1982 roku, a od 2012 roku Dom<br />

zarządzany jest przez Towarzystwo Przyjaciół Niepełnosprawnych.<br />

38 39

Znaczny odsetek pensjonariuszy to osoby z podwójną diagnozą – cierpiące<br />

zarówno na poważne schorzenia somatyczne, jak i zaburzenia psychiczne.<br />

Towarzystwo Przyjaciół Niepełnosprawnych na terenie Domu Pomocy<br />

Społecznej w Zgierzu realizuje szereg programów, które stanowią dla<br />

mieszkańców DPS dodatkową atrakcyjną ofertę rehabilitacji w celu poprawy<br />

ich stanu zdrowia, aktywizacji i usamodzielnienia. Mieszkańcy DPS w latach<br />

ubiegłych uczestniczyli m.in. w kilkumiesięcznym cyklu warsztatów<br />

„Moją wadą jest bałaganiarstwo.<br />

Mam w domu za dużo ubrań,<br />

nie mieszczą mi się w szafach.<br />

Kupowałam kiedyś dużo<br />

w lumpeksach, nie umiem<br />

pozbywać się ubrań.”<br />

(Alicja, 52 lata)<br />

teatralnych w ramach ogólnopolskiego programu służącego aktywizacji osób starszych – ASOS 2012. Od<br />

początku 2014 r. dla pensjonariuszy DPS realizowany jest wieloletni program, współfinansowany ze środków<br />

PFRON, służący poprawie ich kondycji psychofizycznej i usamodzielnieniu, w ramach którego prowadzone<br />

są m. in. zajęcia psychologiczne, warsztaty komputerowe oraz organizowane raz na kwartał tygodniowe<br />

wyjazdy turystyczno-rehabilitacyjne w atrakcyjne regiony Polski (np. Podhale, Pomorze).<br />

Dom wyposażony jest w nowoczesny sprzęt rehabilitacyjny, dzięki któremu pensjonariusze mogą poddawać<br />

się między innymi zabiegom: elektroterapii, elektrostymulacji, laseroterapii, ćwiczeniom na rotorach,<br />

bieżni, ćwiczeniom w odciążeniu.<br />

Zapewniamy całodobową opiekę pielęgniarską, dwa razy w tygodniu opiekę lekarza pierwszego kontaktu<br />

i raz w tygodniu lekarza psychiatry. Ponadto organizujemy dowóz do innych lekarzy specjalistów.<br />

Dzięki ponad dwudziestoletniemu doświadczeniu, jakie organizacja zarządzająca Domem posiada w zakresie<br />

rehabilitacji osób z zaburzeniami psychicznymi, potrafimy również sprawować opiekę nad osobami,<br />

które oprócz przewlekłych chorób somatycznych cierpią na różnego typu schorzenia psychiczne.<br />

Dysponujemy wykwalifikowaną, doświadczoną kadrą<br />

oraz sprawdzonymi metodami i narzędziami, pozwalającymi<br />

na zapewnienie w naszym Domu kompleksowej<br />

i odpowiedniej opieki osobom z diagnozą krzyżową<br />

(osoby chorujące zarówno somatycznie, jak i psychicznie),<br />

a także osobom,<br />

„Jest mi tutaj dobrze, lepiej<br />

niż w domu, nie mam tych<br />

natrętnych myśli i czynności.”<br />

(Krystyna, 54 lata)<br />

u których zaburzenia<br />

psychiczne są następstwem<br />

przewlekłej choroby<br />

alkoholowej.<br />

Spartakiada z okazji 25 lat działalności<br />

Towarzystwa Przyjaciół Niepełnosprawnych<br />

6 czerwca 2017 roku był ważnym dniem dla naszej<br />

TPN-owskiej społeczności. 25 lat temu powstało<br />

Towarzystwo Przyjaciół Niepełnosprawnych. Hasło „25 lat<br />

razem” pojawiło się na koszulkach, w które ubrani byli<br />

wszyscy uczestnicy uroczystości, na medalach, zabranych do<br />

domu przez zawodników spartakiady.<br />

To właśnie spartakiadą i piknikiem postanowiliśmy<br />

świętować nasz „srebrny” jubileusz, wychodząc z założenia,<br />

że nic nie jest tak cenne jak czas spędzony razem, wspólne<br />

doświadczanie i wspominanie, rozmowa, zabawa, dreszczyk<br />

emocji towarzyszący współzawodnictwu i sportowej<br />

rywalizacji.<br />

Spartakiada przebiegała pod hasłem „Jesteśmy różni<br />

– jesteśmy równi”.<br />

400 osób (w tym 200 osób niepełnosprawnych) – obecnych<br />

i byłych podopiecznych różnych ośrodków i form<br />

wsparcia, które realizował TPN przez minione 25 lat, byłych<br />

i obecnych pracowników i członków TPN, rodzin, przyjaciół<br />

i sympatyków, których nigdy nam nie brakowało, spotkało się<br />

w Ośrodku Rehabilitacyjno-Wypoczynkowym w Jedliczach,<br />

aby przeżywać i świętować tę ważną dla wszystkich rocznicę.<br />

Wystartowało dziewięć 10-osobowych drużyn ze wszystkich<br />

ośrodków i projektów realizowanych aktualnie przez<br />

TPN. W każdej drużynie było 8 podopiecznych i 2 osoby<br />

reprezentujące terapeutów. Konkurencje sportowe<br />

uwzględniały różny stopień sprawności zawodników,<br />

bardziej od sprawności fizycznej liczyło się zgranie<br />

uczestników drużyn i motywacja do zwycięstwa.<br />

40 41

Współpraca międzynarodowa<br />

Towarzystwo Przyjaciół Niepełnosprawnych niemal od samego początku swojego istnienia realizuje projekty zagraniczne. Nasze<br />

najciekawsze zadania zrealizowane we współpracy z partnerami ponadnarodowymi to:<br />

• Nieformalna współpraca ze Stowarzyszeniem na Rzecz Ochrony Zdrowia Psychicznego z Wilna (lata 1996-2010). Wspólnie organizowaliśmy<br />

wyjazdy na spartakiady dla osób chorujących psychicznie i konferencje dla Środowiskowych Domów Samopomocy.<br />

• Lata 2000-2002 to okres intensywnej współpracy z organizacją pozarządową Community Enterprise Limited z Edynburga. TPN wraz ze<br />

Stowarzyszeniem Rodzin „Zdrowie Psychiczne” z Krakowa wystąpiły ze wspólnym grantem do brytyjskiej loterii NationalLotteryCharities<br />

Board, w celu pozyskania funduszy na zapoczątkowanie rozwoju idei firm społecznych w Polsce i rozpoczęcie prac inwestycyjnych nad<br />

konkretnymi projektami. Szkockie organizacje pozarządowe dzieliły się swoimi doświadczeniami, wspierały i superwizowały realizację<br />

projektu.<br />

• Projekt „Max – koń, który leczy” Program Phare PL. Projekt został zrealizowany wraz z partnerem z Francji i przyczynił się do znacznego<br />

poszerzenia oferty rehabilitacyjnej z zakresie hipoterapii.<br />

• W 2006 roku TPN było partnerem w projekcie Stowarzyszenia Wsparcie Społeczne „Ja-Ty-My” pn. „Transfer dobrych praktyk<br />

w dziedzinie gospodarski społecznej – TRANS” zrealizowanym w ramach programu Polska Pomoc MSZ. Projekt ten koncentrował się<br />

głównie wokół aspektów związanych z rozwojem przedsiębiorczości społecznej.<br />

• 2004-2008 Partnerstwo SENDI w ramach IW EQUAL (partnerzy z Włoch, Finlandii i Francji). Współpraca realizowana była w ramach czterech<br />

grup roboczych poświęconych różnym aspektom ekonomii społecznej. Personel projektu uczestniczył również w międzynarodowych<br />

konferencjach, seminariach i stażach, a beneficjenci projektu w wymianach.<br />

• W 2007 roku zrealizowaliśmy projekt pn. „Przeciw wykluczeniu – ekonomia społeczna jako jeden z filarów społeczeństwa<br />

obywatelskiego w ramach programu RITA”. Miejscem realizacji był Kiszyniów w Mołdawii.<br />

• W 2010 roku zrealizowane zostały dwa projekty: Transfer i Q-Standard finansowane w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych<br />

z partnerem z Finlandii (Etelä-Pohjanmaansosiaalipsykiatrinenyhdistys). W ramach ww. projektów mieliśmy możliwość wymiany<br />

doświadczeń w zakresie organizacji zespołów opieki środowiskowej oraz wprowadzania standaryzacji w placówkach opieki dziennej.<br />

• Również w 2010 roku zrealizowaliśmy kolejny projekt z partnerem z Mołdawii pt. „Psychiatria Środowiskowa – obywatelska<br />

alternatywa wobec monopolu publicznej opieki psychiatrycznej”. Projekt obejmował szkolenie dla NGO z Kiszyniowa i okolic.<br />

Przekazywanym doświadczeniem był proces budowy organizacji pozarządowej pomagającej osobom chorującym psychicznie,<br />

poszukiwanie i dywersyfikacja źródeł finansowania, zarządzanie organizacją oraz przegląd metod terapeutycznych stosowanych w naszych<br />

placówkach.<br />

TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ NIEPEŁNOSPRAWNYCH W ŁODZI<br />

– zintegrowany system aktywizacji zawodowej<br />

osób chorujących psychicznie<br />

Praca jest jedną z ważniejszych form aktywności człowieka. To dzięki byciu pracownikiem czujemy się<br />

częścią grupy, codziennie spotykamy się z ludźmi, rozmawiamy z nimi, mamy w zespole do spełnienia<br />

określoną rolę, czujemy się pożyteczni.<br />

To praca stawia przed nami nowe zadania do wykonania, motywuje nas do rozwoju, w niej nabywamy<br />

i doskonalimy nowe umiejętności.<br />

Praca daje środki umożliwiające godne, samodzielne życie, realizowanie potrzeb, urzeczywistnianie marzeń<br />

i planów.<br />

Dzięki temu, że jesteśmy pracownikiem nasz dzień, tydzień i rok mają strukturę i harmonogram, musimy<br />

planować i starać się realizować te plany, mamy po co wstawać rano, dzień powszedni różni się<br />

od świątecznego, z ulgą idziemy na zasłużony urlop, by później z radością powrócić do codziennych<br />

obowiązków.<br />

W pracy poznajemy nowych ludzi, którzy często zostają naszymi przyjaciółmi lub nawet towarzyszami<br />

życia, tu poznajemy najnowsze dowcipy, dowiadujemy się, jaki kolor już wyszedł z mody,<br />

wymieniamy przepisami na pyszne ciasta i informacjami, gdzie jest najlepszy w mieście warsztat<br />

samochodowy.<br />

42 43

Zdając sobie sprawę z wartości, jaką daje praca zawodowa w życiu człowieka, Towarzystwo Przyjaciół<br />

Niepełnosprawnych od wielu lat realizuje szereg projektów aktywizujących zawodowo. Mamy świadomość,<br />

że wejście lub powrót na rynek pracy jest dla osób cierpiących na chorobę psychiczną trudne<br />

– trudniejsze niż dla osób zdrowych. Równocześnie osoby chorujące na schizofrenię w swych próbach<br />

podjęcia aktywności zawodowej napotykają na różnorodne problemy i ograniczenia. Wśród nich można<br />

wymienić:<br />

1. Problemy związane ze specyfiką schorzenia. Wiele osób cierpiących na schizofrenię nie zdążyło uzyskać<br />

średniego, czy też wyższego wykształcenia. Schizofrenia jest zaburzeniem o wczesnym początku;<br />

więcej niż połowa zachorowań ma miejsce przed 30. rokiem życia, czyli przed zdobyciem pełnych kwalifikacji<br />

i doświadczenia zawodowego.<br />

2. Stereotypy i uprzedzenia. Osoba chorująca psychicznie wciąż budzi nieuzasadnioną niechęć i lęk. Stereotypy<br />

i uprzedzenia, piętnujące chorych psychicznie jako niezdolnych do pracy i niepoczytalnych,<br />

wykluczają ich z życia społecznego i zawodowego.<br />

3. Postawa pracodawców. Pracodawcom łatwiej zaakceptować osobę z zaburzeniami narządów ruchu<br />

niż z chorobą psychiczną. Takie postrzeganie osób chorych psychicznie przekłada się na ich niski poziom<br />

zatrudnienia, podczas gdy osoby chore psychicznie mogą dobrze pracować – często posiadają<br />

one olbrzymi potencjał i wiele talentów.<br />

Setki osób, które przeszły przez szkolenia, staże zawodowe, pracujących nadal na wolnym rynku pokazują,<br />

że obrana przez TPN droga aktywizacji była dobrym pomysłem. Dlatego też od wielu lat aktywizacja<br />

zawodowa jest niezwykle ważną gałęzią działalności TPN.<br />

44 45

PROJEKTY AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ TPN<br />

(m.in. APAZ, START, WIP)<br />

Jest to cykl projektów finansowanych ze środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Społecznego<br />

(EFS) w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki oraz ze środków PFRON.<br />

Realizatorami projektów są Towarzystwo Przyjaciół Niepełnosprawnych, które jest liderem projektu,<br />

Fundacja Celeste oraz Spółka z o.o. „Kłos” – firma społeczna, której misją jest readaptacja społeczno-zawodowa<br />

osób wykluczonych społecznie.<br />

Celem realizowanych projektów jest zwiększenie dostępu do rynku pracy dla osób niepełnosprawnych<br />

poprzez organizację staży zawodowych i szkoleń.<br />

W ramach projektów aktywizacji zawodowej uczestnicy otrzymują:<br />

• udział w zajęciach z zakresu readaptacji społecznej;<br />

• posiłek regeneracyjny podczas udziału w readaptacji społecznej;<br />

• staże zawodowe (w trakcie stażu uczestnicy otrzymują stypendium stażowe);<br />

• refundację kosztów dojazdu do/z miejsca realizacji projektu;<br />

• płatny urlop wypoczynkowy podczas stażu zawodowego;<br />

• wsparcie psychologa podczas całego okresu udziału w projekcie;<br />

• refundację kosztów opieki nad dziećmi do lat 7, których rodzic będzie brał udział w stażu zawodowym;<br />

• pomoc doradcy zawodowego i wsparcie w poszukiwaniu pracy na wolnym rynku po zakończeniu<br />

projektu.<br />

Czas udziału uczestnika w projekcie wynosi zwykle od 6 do 9 miesięcy. W tym okresie przechodzi on<br />

przez cykl oddziaływań, mających wesprzeć go w procesie zdobywania nowych umiejętności i zdobycia<br />

zatrudnienia. Pierwsze tygodnie to zwykle proces readaptacji społeczno-zawodowej obejmujący spotkania<br />

indywidualne i grupowe z psychologiem, szkolenia zawodowe, kursy z zakresu BHP i ppoż. Następnie<br />

przychodzi czas na staż zawodowy – okres praktycznej nauki zawodu pod okiem doświadczonego instruktora.<br />

Daje on możliwość nabycia umiejętności praktycznych oraz sprawdzenia się w roli pracownika.<br />

Kolejny etap to już poszukiwanie zatrudnienia – samodzielne lub z pomocą doradcy zawodowego.<br />

Aby dowiedzieć się, czy TPN prowadzi obecnie nabór do projektów aktywizacji zawodowej, prosimy<br />

o kontakt telefoniczny, mailowy lub sprawdzenie aktualnych informacji na naszej stronie internetowej:<br />

www.tpn.org.pl<br />

46 47

WEŹ ODDECH<br />

Scenariusz wygląda często tak, że najpierw z wielką radością dowiadujesz się o możliwości rozpoczęcia pracy lub stażu. Jesteś w przysłowiowym<br />

„siódmym niebie” i już snujesz plany na przyszłość: finansowe i te bardziej wzniosłe. Albo po prostu cieszysz się, że będziesz robić coś ważnego<br />

i potrzebnego, poznasz nowych ludzi i zdobędziesz doświadczenie.<br />

Wiesz, że musisz się postarać, aby w pracy wypaść jak najlepiej i żeby Twój szef oraz najbliżsi współpracownicy byli zadowoleni. Jeśli jesteś stażystą<br />

w projekcie WiP i planujesz staż dłuższy niż 3 miesiące, zależy Ci, aby pracodawca ten staż przedłużył, gdy zwrócisz się do niego z taką prośbą.<br />

A zatem zaczynasz pracować i dajesz z siebie wszystko. No bo praca jest lekarstwem i bardzo Ci na niej zależy. O ile kiedyś nie miałeś co zrobić<br />

z wolnym czasem, to teraz Ci tego czasu brak. Z niecierpliwością czekasz na zakończenie każdej przerwy, bo przecież musisz wykonać pracę. Czujesz<br />

zmęczenie, ale jest to nawet przyjemne i pozwala odpocząć myślom. Nie dajesz się chorobie i gonisz do przodu. Może nawet nie przypuszczasz, że<br />

to też jest szkodliwe dla Twojego zdrowia psychicznego.<br />

Każda nasza aktywność, w której brakuje równowagi, może przynieść szkodliwe skutki. Zmęczenie fizyczne, czy wręcz poczucie wyczerpania<br />

osłabiają nie tylko ciało, ale także naszą psychikę. Jeśli jest ona bardziej wrażliwa, w konsekwencji może nastąpić nawet nawrót objawów<br />

psychotycznych i - zamiast pracować – lądujemy na zwolnieniu lekarskim.<br />

Nie chodzi o to, aby podczas pracy wykonywanie danej czynności przerywać w połowie i co kilkanaście minut odpoczywać, ale o to, aby<br />

rozplanować swoje siły w sposób mniej więcej równy pomiędzy przerwami.<br />

Podjęcie pracy wiąże się również często ze zmianą leczenia, ponieważ to co było dobre w okresie małej aktywności, nie jest odpowiednie, kiedy<br />

zmienia się Twój tryb życia. Biorąc niższe dawki leków, możesz czuć, że możesz więcej i dłużej pracować. Możesz nie zauważyć, że dopada Cię<br />

zmęczenie psychiczne. Dlatego właśnie najlepiej świadomie regulować swoją aktywność w różnych obszarach. Pracuj, ale daj sobie czas na<br />

przerwę i relaks, bo tylko dzięki temu będzie to praca efektywna. Rozwijaj swoje życie poza pracą. Pielęgnuj przyjaźnie i kontakty rodzinne, znajdź<br />

czas na lekturę i wypoczynek. Zadbaj o swoje najbliższe otoczenie, dom i wygląd. Pomyśl o nadchodzącej wiośnie i świętach, zastanów się, jak<br />

mógłbyś przy tej okazji zadbać o swoje otoczenie. Bądź uśmiechniętym i zrelaksowanym pracownikiem, z którym miło jest współpracować. Bądź<br />

jak maratończyk, a nie jak sprinter. Chcesz przecież pracować jak najdłużej i najefektywniej. Dbaj o równowagę, a gdy czujesz, że za bardzo<br />

przyspieszasz – po prostu zatrzymaj się na chwilę i weź głęboki oddech. Spokój gwarantowany.<br />

Marzena Bednarkiewicz, psycholog, wieloletnia wiceprezes TPN<br />

ZAKŁADY AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ PROWADZONE PRZEZ TPN<br />

Towarzystwo Przyjaciół Niepełnosprawnych prowadzi dwa Zakłady Aktywności Zawodowej, których celem<br />

jest aktywizacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych, chorujących psychicznie z orzeczonym<br />

znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, poprzez stworzenie im możliwości<br />

rehabilitacji społecznej i zawodowej, możliwości nabywania lub przywracania umiejętności niezbędnych<br />

do podjęcia zatrudnienia i przygotowania ich do życia w otwartym środowisku. Wiemy z naszego wieloletniego<br />

doświadczenia, że osoby niepełnosprawne z przyczyn psychicznych ulegają stygmatyzacji na<br />

rynku pracy. Niewielu pracodawców podejmuje się zatrudniania takich kandydatów ze względu na ich<br />

niskie kwalifikacje (edukacja często przerywana przez pojawianie się choroby), częste kryzysy, zwolnienia,<br />

czy choćby własny lęk wynikający z uprzedzeń. W pewnym sensie osoby chorujące psychicznie są<br />

poza marginesem społeczności i toczącego się życia osób zdrowych i z czasem tracą chęć nauki jakiegokolwiek<br />

zawodu, gdyż nie widzą perspektywy pracy. Brak wiary w siebie wynikający z niewielkich umiejętności<br />

społecznych oraz zawodowych i braku poczucia sprawczości w życiu, powodują, iż osoby chorujące<br />

psychicznie często rezygnują z aktywności zawodowej i skupiają się na korzystaniu z systemów<br />

wsparcia środowiskowego. W naszych ZAZ-ach dajemy szansę osobom niepełnosprawnym nie tylko na<br />

naukę zawodu, ale i zdobycie cennego doświadczenia zawodowego, które umożliwi w przyszłości pracę<br />

na rynku otwartym. Dajemy też możliwość lepszego funkcjonowania w rodzinie, społeczności, szerszym<br />

otoczeniu. Współpracujemy z rodzinami, kładziemy nacisk na coraz większą samodzielność i samowystarczalność.<br />

Naszym celem, osiąganym przez praktyczną naukę zawodu i rehabilitację, jest poprawa<br />

jakości życia osób chorujących psychicznie.<br />

48 49

ZAKŁAD AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ „ZDROWA KUCHNIA”<br />

prowadzony przez TPN<br />

Adres placówki:<br />

95-073 Grotniki, Jedlicze A, ul. Jedlinowa 42/44,<br />

tel. 42 717 91 67, mail: zdrowakuchnia@tpn.org.pl<br />

W jednostce tej pracownicy niepełnosprawni podczas<br />

dnia pracy, pod opieką instruktorów mają możliwość<br />

zdobycia doświadczenia zawodowego w gastronomii<br />

w realnym środowisku pracy. Każdy dzień pracy umożliwia<br />

im również uczestnictwo w godzinnych zajęciach rehabilitacyjnych,<br />

gdzie pod okiem personelu (psychologa,<br />

pracownika socjalnego, doradcy zawodowego, instruktora) mają możliwość podnieść swoje kompetencje<br />

w zakresie funkcjonowania społecznego, nabyć wiedzę i umiejętności praktyczne niezbędne na rynku pracy<br />

oraz zdobyć informacje m.in. nt. sposobów radzenia sobie z trudnościami wynikającymi z choroby.<br />

W naszej placówce zatrudnienie znalazło łącznie 40 osób, w tym osoby niepełnosprawne zaliczone do<br />

znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności ze względu na chorobę psychiczną, jak również<br />

członkowie zespołu programowego (kierownik ZAZ, psycholog, pracownik socjalny, doradca zawodowy<br />

oraz instruktorzy zawodu). Stanowiska pracy oferowane w ramach ZAZ „Zdrowa Kuchnia” to: pomoc<br />

kuchni/kelner, pomoc magazyniera, praczka/sprzątaczka/prasowaczka.<br />

Profesjonalnie i z pasją zajmujemy się organizacją i obsługą gastronomiczną szkoleń i warsztatów, bankietów<br />

i spotkań firmowych, uroczystych kolacji, pikników i imprez plenerowych, komunii, chrztów, konsolacji.<br />

Nasze usługi świadczymy zarówno na miejscu (usługi gastronomiczne), korzystając z naszej bazy<br />

lokalowej, jak i u klienta lub w miejscu przez niego wskazanym (usługi cateringowe).<br />

Przy produkcji żywności korzystamy z najnowszych rozwiązań technologicznych, stale udoskonalając<br />

cały proces wytwarzania posiłków. Nazwa naszej placówki – ”Zdrowa Kuchnia” – zobowiązuje. Dbamy,<br />

aby serwowane przez nas dania odznaczały się najwyższą jakością wykonania i smaku:<br />

• korzystamy z usług tylko sprawdzonych dostawców;<br />

• używamy świeżych, nieprzetworzonych produktów;<br />

• w procesie przygotowania potraw nie używamy polepszaczy smaku i sztucznych dodatków;<br />

• stosujemy tradycyjne – domowe metody przygotowania potraw;<br />

• w swej ofercie mamy dania kuchni wegetariańskiej i wegańskiej oraz diety specjalne.<br />

Różnorodność potraw w menu oraz możliwości aranżacyjne sprawiają, że jesteśmy w stanie dopasować<br />

się do indywidualnych wymagań oraz budżetu zamawiających. Do każdego zamówienia podchodzimy<br />

nieszablonowo; ustalając menu, bierzemy pod uwagę przede wszystkim<br />

oczekiwania i sugestie klientów.<br />

„Chcę mieć zajętą głowę. Jak nie<br />

jestem zajęty, choroba atakuje.”<br />

(Patryk, 34 lata)<br />

50 51

ZAKŁAD AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ ,,DOBRY START”<br />

prowadzony przez TPN<br />

Adres placówki:<br />

91- 824 Łódź, ul. Zawiszy Czarnego 22,<br />

tel. 42 655 14 07, e-mail: dobrystart@tpn.org.pl<br />

Zakład Aktywności Zawodowej ,,Dobry Start” Towarzystwa Przyjaciół Niepełnosprawnych rozpoczął swoją działalność<br />

w lipcu 2013 roku. Pracownie Zakładu Aktywności Zawodowej „Dobry Start” zlokalizowane są w Łodzi,<br />

przy ul. Krawieckiej 10abc i przy ul. Zawiszy Czarnego 22. Zakład Aktywności Zawodowej ,,Dobry Start” zatrudnia<br />

34 osoby, w tym 25 niepełnosprawnych. Jego główny obszar działalności to działalność artystyczna i rękodzieło.<br />

Praca w Zakładzie Aktywności Zawodowej „Dobry Start” odbywa się w czterech współpracujących ze sobą pracowniach,<br />

pod okiem wykwalifikowanych instruktorów. W pracowni pracy w drewnie zajmujemy się renowacją<br />

mebli oraz tworzymy przedmioty użytkowe z drewna i sklejki. Powstały produkt trafia do pracowni rękodzieła,<br />

gdzie jest dekorowany. Nasi artyści pracują techniką decoupage i malują. Nasza specjalność to zdobione meble<br />

oraz wyroby okolicznościowe, np. ozdoby świąteczne i kompozycje florystyczne.<br />

Pracownia malarska tworzy oryginalne obrazy i grafiki. Powstają tam reprodukcje<br />

znanych dzieł oraz autorskie prace. W pracowni można zrealizować<br />

projekt na indywidualne zamówienie, na przykład zamówić<br />

portret. Ponadto nasi artyści ozdabiają farbami wyroby wyprodukowane<br />

w pracowni stolarskiej.<br />

„Ciągnie mnie do gotowania, ale<br />

nie mogę się zabrać. Może praca<br />

pomoże mi się pozbierać.”<br />

(Paulina, 25 lat)<br />

Pracownia komputerowa zajmuje się drobnymi naprawami i konserwacją sprzętu komputerowego.<br />

Różnorodność oferty ZAZ-u „Dobry Start” sprawia, że możemy dostosować się do indywidualnych oczekiwań<br />

odbiorcy. Do każdej realizacji podchodzimy z sercem, zaangażowaniem i pasją.<br />

52 53

Niepełnosprawni pracownicy w Towarzystwie Przyjaciół<br />

Niepełnosprawnych<br />

Część stałego, etatowego personelu Towarzystwa Przyjaciół Niepełnosprawnych to osoby chorujące psychicznie<br />

– dawni podopieczni organizacji. Osoby te mają za sobą na ogół wieloletni okres readaptacji<br />

społecznej. Często przeszły długą drogę – od placówek całodobowych, poprzez opiekę środowiskową,<br />

aż do aktywizacji zawodowej i wreszcie stałego zatrudnienia w naszym stowarzyszeniu. Pierwsze stanowiska<br />

chronione zostały utworzone już w 1996 roku w Środowiskowym Domu Samopomocy w Łodzi.<br />

Zatrudniliśmy wtedy osoby chorujące psychicznie w charakterze pracowników biurowych, portierów, pomocy<br />

kuchennej i sprzątaczki. Kilka z zatrudnionych wtedy osób przepracowało z powodzeniem kolejne<br />

kilkanaście lat i przeszło już na emerytury.<br />

Obecnie zatrudniamy 31 osób chorujących psychicznie we wszystkich placówkach prowadzonych przez<br />

TPN, na stanowiskach takich jak: pomoc kuchni, sekretarz, grafik, archiwistka, portier, pracownik gospodarczy,<br />

pracownik stajenny itp.. Staramy się stworzyć środowisko pracy wspierające i zarazem dające<br />

możliwości rozwoju osobistego. Dbamy o partnerskie relacje w miejscu pracy.<br />

KILKA KROKÓW DO OSIĄGNIĘCIA SATYSFAKCJI Z PRACY<br />

Każdy z nas stanął kiedyś przed problemem, w jaki sposób poszukiwać pracy, jaka praca jest dla nas odpowiednia, czy damy sobie radę w nowym<br />

miejscu. Takie wątpliwości są typowe dla wszystkich: pełnosprawnych i niepełnosprawnych, doświadczonych i podejmujących pracę po raz<br />

pierwszy, specjalistów i osób, które nie mają wysokich kwalifikacji. Wszyscy podejmujemy te same kroki od podjęcia decyzji „IDĘ DO PRACY!” do<br />

pierwszej pobranej pensji. Różnimy się tylko długością tych etapów i tym, czy trudności i niepowodzenia nas pokonają i damy sobie spokój, mówiąc<br />

„TO NIE DLA MNIE, NIE DAM RADY”, czy zmobilizują do kolejnego wysiłku i szukania nowych rozwiązań.<br />

A więc krok pierwszy: IŚĆ CZY NIE IŚĆ DO PRACY? Odpowiadamy sobie na pytanie „czy mi się to opłaca”, zastanawiamy się, czy pracując nie<br />

stracimy pewnych profitów (np. renta inwalidzka, dodatek mieszkaniowy, świadczenia z opieki społecznej), rozważamy, czy mi się chce podjąć<br />

ten wysiłek. Z drugiej strony, liczymy zyski, które są nie tylko materialne. Myślimy: nauczę się czegoś nowego, będę miał wypełniony dzień, będę<br />

pożyteczny, poznam ciekawych ludzi. Jeśli ten bilans zysków i strat wychodzi na plus, odpowiadamy pracy „TAK” i robimy krok drugi.<br />

Krok drugi: odpowiadamy sobie na pytanie „CO UMIEM? Jakie mam umiejętności, które przydadzą się pracodawcy”? Pamiętajmy, że ważne są<br />

nie tylko świadectwa, zaświadczenia i certyfikaty, ale również zdolności „miękkie”, np. łatwość nawiązywania kontaktów, dokładność, zdolności<br />

manualne. Przypomnijmy sobie, za co chwalą nas bliscy, jakie cechy charakteru u siebie cenimy. Bardzo prawdopodobne, że przyszły pracodawca<br />

też za to nas będzie cenił. Jeśli już wiemy, jakie obowiązki jesteśmy w stanie na siebie wziąć, przechodzimy do kroku trzeciego: POSZUKIWANIA.<br />

Oczywiście, czytamy ogłoszenia w prasie, Internecie, zgłaszamy się do biura pośrednictwa pracy i agencji zatrudnienia. Ale nie zapominajmy<br />

też o starym sposobie rozprzestrzeniania ważnych wiadomości, jakim są WICI. Rozpuszczajmy wieści wśród rodziny, bliskich i znajomych, że<br />

poszukujemy pracy. To często bardzo skuteczny sposób, który pracuje za nas.<br />

Znaleźliśmy ofertę, zadzwoniliśmy, zaprosili nas na ROZMOWĘ KWALIFIKACYJNĄ. To bardzo trudny, ważny krok, którego wszyscy się boimy.<br />

Stresujemy się nim, bo wiemy, że od niego dużo zależy. Napisano mnóstwo podręczników, wskazówek, jak się przygotować do rozmowy<br />

kwalifikacyjnej i jak powinna wyglądać, nie będę się więc powtarzać. Mam tylko jedną radę – wymyślmy sobie nagrodę, którą sami siebie<br />

nagrodzimy za przeprowadzoną rozmowę BEZ WZGLĘDU NA WYNIK. Dajmy sobie nagrodę za sam wysiłek, za stres, który przeżyliśmy. Nagrodą<br />

może być pyszne ciastko w ładnej kawiarni, sweter, który od dawna chcieliśmy kupić, czy spotkanie z przyjacielem, na które nie mieliśmy nigdy<br />

czasu.<br />

Jeśli przeszliśmy pozytywnie rozmowę kwalifikacyjną, czeka nas kolejny krok: PIERWSZE DNI W PRACY. Przygotujmy się, że będą trudne, że będziemy<br />

zmęczeni, że będziemy mieć wątpliwości. Pamiętajmy jednak, że każdy był kiedyś nowym pracownikiem (również nasz szef, choć dziś trudno w to<br />

uwierzyć!) i większość ludzi jest życzliwie do nas nastawiona i chce nam pomóc, kiedy widzi, że jesteśmy zaangażowani i zależy nam na pracy.<br />

Musimy się z tym liczyć, że pojawią się PIERWSZE NIEPOWODZENIA. Żeby nie skutkowały załamaniem się, dobrze jest zapewnić sobie wsparcie<br />

kogoś bliskiego. Członka rodziny, przyjaciela, życzliwej sąsiadki, psychologa, kolegi z grupy wsparcia – osoby, która wysłucha naszych kłopotów,<br />

poradzi, wesprze dobrym słowem. W takich chwilach nie powinniśmy być sami.<br />

Przygotujmy się również na SUKCESY. Cieszmy się nimi, chwalmy się, rozmawiajmy o nich z bliskimi. Niech zakończony pierwszy miesiąc w nowej<br />

pracy, pierwsza pochwała pracodawcy, pierwsze trudniejsze zadanie, które udało się zrealizować, będzie pretekstem do ŚWIĘTOWANIA.<br />

I pamiętajmy, że ludzie, którzy osiągają sukcesy to ci, którzy się nie poddają przy pierwszym niepowodzeniu, mają marzenia i robią wszystko, żeby je<br />

zrealizować. Możemy do nich dołączyć!<br />

Helena Kulawczyk<br />

54 55

Firmy społeczne utworzone przez TPN<br />

Firma społeczna to przedsiębiorstwo, w którym łączy się<br />

klasyczne podejście biznesowe z ideą pełnienia ważnych<br />

funkcji na rzecz społeczności lokalnej, w tym tworzenia<br />

miejsc pracy dla grup wykluczonych. W naszej organizacji<br />

często mówimy, że firma społeczna to takie miejsce, gdzie<br />

równocześnie biją dwa serca: biznesowe i społeczne. Jakie<br />

są konsekwencje takiego podejścia? Firma społeczna<br />

jest przyjazna pracownikowi, a wypracowywane zyski inwestowane<br />

są tylko i wyłącznie w dalszy rozwój firmy oraz<br />

zespołu pracowniczego.<br />

Nagrody i wyróżnienia<br />

Towarzystwo Przyjaciół Niepełnosprawnych znalazło<br />

się wśród laureatów konkursu „Dobre praktyki EFS” na<br />

najciekawsze projekty współfinansowane z Europejskiego<br />

Funduszu Społecznego. Projekt Koalicja Łamania<br />

Oporów Społecznych KŁOS, którego projektodawcą<br />

i administratorem było Towarzystwo Przyjaciół<br />

Niepełnosprawnych, uzyskał tytuł: „Najlepsza inwestycja<br />

w człowieka”.<br />

Organizacja była też dwukrotnie laureatem konkursu<br />

Lodołamacze w kategorii „Pracodawca przyjazny osobom<br />

niepełnosprawnym”.<br />

Z tego powodu firma społeczna to – obok spółdzielni socjalnej – jedna z najbardziej wymagających formuł<br />

aktywizujących zawodowo. Wymaga bowiem od pracowników posiadania relatywnie wysokich<br />

kompetencji pracowniczych, które pozwolą na stworzenie sprawnego zespołu pracowniczego, oczywiście<br />

przy uwzględnieniu obiektywnych ograniczeń wynikających np. z niepełnosprawności. Początki<br />

rozwoju pomysłu na firmę społeczną w naszej organizacji to koniec lat 90., czas, w którym rozpoczęliśmy<br />

realizację polsko-szkockiego projektu traktującego właśnie o firmach społecznych. Od tego czasu udało<br />

nam się uruchomić dwie firmy społeczne stanowiące obecnie dwa niezależne byty. Kilka słów na ich temat<br />

poniżej.<br />

KŁOS<br />

Kłos Sp. z o.o. jest pierwszą firmą społeczną założoną<br />

przez Towarzystwo Przyjaciół Niepełnosprawnych. Początki<br />

jej działalności należy datować na 2006 rok. Jej uruchomienie<br />

stało się możliwe dzięki środkom pozyskanym<br />

przez TPN w ramach PIW EQUAL.<br />

W chwili obecnej ‚Kłos” świadczy usługi noclegowe oraz<br />

gastronomiczne, obsługuje różnego rodzaju imprezy<br />

zewnętrzne, takie jak szkolenia, konferencje i seminaria.<br />

Osoby chorujące psychicznie mogą znaleźć tam miejsce<br />

stałego lub czasowego zatrudnienia. Spółka jest również<br />

miejscem organizacji staży zawodowych dla osób niepełnosprawnych.<br />

29. Międzynarodowa Konferencja Europejskich Firm<br />

Społecznych CEFEC oraz Targi Ekonomii Społecznej<br />

W dniach 22-23 września 2016 r. odbyła się w Łodzi<br />

29. Międzynarodowa Konferencja Europejskich Firm<br />

Społecznych CEFEC (międzynarodowego stowarzyszenia<br />

z siedzibą w Brukseli zrzeszającego 44 członków<br />

z 20 krajów Europy oraz z Japonii).<br />

Po raz pierwszy konferencja CEFEC odbywała się<br />

w Polsce w Łodzi, a jej współorganizatorem była „KŁOS”<br />

Sp. z o.o. – Firma Społeczna (od 2012 roku członek<br />

Zarządu CEFEC) powołana przez Towarzystwo Przyjaciół<br />

Niepełnosprawnych.<br />

Konferencja, która objęta została honorowym patronatem<br />

Małżonki Prezydenta RP – Pani Agaty Kornhauser – Dudy,<br />

stanowiła okazję do wymiany wiedzy oraz doświadczeń<br />

na poziomie międzynarodowym, co przyczyniło się do<br />

upowszechnienia oraz promowania najlepszych praktyk<br />

wypracowanych w różnych krajach. Celem konferencji było<br />

również nawiązanie i rozwijanie współpracy partnerskiej<br />

pomiędzy przedsiębiorstwami społecznymi i organizacjami<br />

parasolowymi wspierającymi firmy społeczne na terenie<br />

Europy. W konferencji udział wzięło ponad 50 osób<br />

z zagranicy, przedstawicieli 18 organizacji członkowskich<br />

CEFEC. Miejscem Konferencji był Urząd Miasta Łodzi.<br />

Ponadto przy ulicy Piotrkowskiej zorganizowane<br />

zostały ŁódzkieTargi Ekonomii Społecznej, w ramach<br />

których przedstawiciele Ośrodków Ekonomii Społecznej<br />

oraz podmioty ekonomii społecznej mieli okazję do<br />

zaprezentowania swoich usług i wyrobów szerokiemu<br />

gronu odbiorców, zarówno z kraju, jaki i z zagranicy.<br />

56 57

Koalicja Łamania Oporów Społecznych KŁOS<br />

Koalicja Łamania Oporów Społecznych KŁOS to największy zrealizowany do tej pory przez nas projekt, nasza duma i doświadczenie,<br />

które do tej pory wspominamy. Przedsięwzięcie finansowane było ze środków Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL i realizowane od listopada<br />

2004 do czerwca 2008 roku.<br />

Projekt powstał z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Niepełnosprawnych w Łodzi, które zostało liderem oraz administratorem<br />

działań związanych z tworzeniem i aktywnością Partnerstwa na Rzecz Rozwoju oraz Partnerstwa Ponadnarodowego. W projekcie KŁOS<br />

Towarzystwo Przyjaciół Niepełnosprawnych odpowiadało za testowanie nowych narzędzi readaptacji zawodowej, jakim była firma<br />

społeczna oraz Ośrodek Gospodarki Społecznej (OGS).<br />

Do projektu zaproszeni zostali następujący Partnerzy: GminaZgierz, Uniwersytet Łódzki – Wydział Zarządzania, Stowarzyszenie Wsparcie<br />

Społeczne „Ja – Ty – My”, Zespół Szkół Gimnazjalnych w Grotnikach, Rzymsko-Katolicka Parafia p. w. Niepokalanego Poczęcia NMP.<br />

FILHARMONIA SMAKU<br />

„Filharmonia Smaku” to restauracja, która rozpoczęła swoją działalność w maju 2016 roku. Mieści się przy<br />

ulicy Pabianickiej 132. Jej uruchomienie było możliwe dzięki podjęciu współpracy dwóch organizacji pozarządowych:<br />

Towarzystwa Przyjaciół Niepełnosprawnych oraz Fundacji „Del Cielo” (Celeste). Stworzono<br />

tutaj do dnia dzisiejszego 12 miejsc pracy dla osób z niepełnosprawnością. W „Filharmonii Smaku” można<br />

znaleźć pracę na stanowisku: pomocy kuchennej, kelnera, barmana.<br />

Ambicją pracującego tam zespołu jest zapewnienie w przystępnej cenie jakości typowej dla restauracji<br />

klasy premium. Takie podejście idealnie wpisuje się w założenia firm społecznych, w których to jakość,<br />

a nie działalność społeczna ma decydować o racjonalności istnienia takiego podmiotu.<br />

Celem nadrzędnym projektu był powrót na rynek pracy osób z terenów wiejskich (długotrwale bezrobotnych i chorych psychicznie) dzięki<br />

stworzeniu i przetestowaniu modelu firmy społecznej działającej przy organizacji pozarządowej.<br />

Beneficjentami projektu KŁOS były osoby długotrwale bezrobotne i osoby chorujące psychicznie pochodzące z regionów wiejskich<br />

gminy Zgierz. Obie grupy beneficjentów przed rozpoczęciem projektu znajdowały się w trudnej sytuacji życiowej prowadzącej do<br />

negatywnych skutków psychologicznych takich jak: apatia, brak perspektyw, poczucie bycia niepotrzebnym, nieprzystosowanym<br />

do obecnej sytuacji gospodarczej. Tak więc grupa docelowa miała charakter innowacyjny, a zarazem integracyjny, łącząc osoby<br />

niepełnosprawne psychicznie z osobami zdrowymi.<br />

Projekt był naszym wielkim sukcesem. Powstała w jego wyniku firma społeczna – spółka KŁOS – działa do dziś, dając zatrudnienie oraz<br />

miejsca readaptacji zawodowej osobom z zaburzeniami psychicznymi. Wielu naszych beneficjentów odnalazło się na rynku pracy, również<br />

tym otwartym, a my zyskaliśmy cenne doświadczenie w zarządzaniu dużymi projektami, które procentuje do dziś w naszej działalności.<br />

58 59

SPÓŁDZIELNIA SOCJALNA „KSERO ZAWISZA”<br />

Spółdzielnia Socjalna „Ksero Zawisza” istnieje od 2007 roku; powstała przy wsparciu Towarzystwa Przyjaciół<br />

Niepełnosprawnych, które było w gronie jej założycieli. Obecnie jest niezależnym podmiotem,<br />

prowadzonym i współzarządzanym przez osoby z zaburzeniami psychicznymi. Spółdzielnia w swoim początkowym<br />

okresie działalności zajmowała się głównie usługami poligraficznymi (tzw. małą poligrafią).<br />

Zakres usług spółdzielni cały czas jest rozszerzany. Obecnie obejmuje on usługi wydawnicze, wsparcie<br />

codziennej pracy biur, m.in. poprzez zaopatrywanie w materiały biurowe, kopiowanie, skanowanie, kolportaż<br />

dokumentów i korespondencji firmowej oraz – od niedawna -przechowywanie i archiwizację dokumentacji<br />

papierowej. Szczególny nacisk kładziemy na rozwój tej ostatniej formy naszej działalności:<br />

zatrudniliśmy osobę zajmującą się archiwum, która ukończyła studia w tym zakresie, nabyliśmy już profesjonalne<br />

szafy do przechowywania dokumentacji, kupujemy specjalistyczny program komputerowy,<br />

będziemy intensywnie się szkolić.<br />

Ważną częścią aktywności naszej spółdzielni jest zawodowa i społeczna reintegracja członków, podejmowanie<br />

działań na rzecz najuboższej części lokalnej społeczności oraz angażowanie się w działania<br />

społecznie użyteczne, takie jak lokalne obchody Dnia Solidarności z Osobami Chorującymi Psychicznie<br />

„Schizofrenia – Otwórzcie Drzwi” czy łódzka Gala Przedsiębiorczości Społecznej. Realizujemy również<br />

projekty nastawione na promowanie w naszym regionie ekonomii społecznej i przeciwdziałanie zjawisku<br />

wykluczenia na rynku pracy.<br />

Aktualny system wsparcia zbudowany przez TPN<br />

Aktywizacja<br />

Zawodowa<br />

Wsparcie<br />

Medyczne<br />

Wsparcie Środowiskowe,<br />

Pomoc Społeczna<br />

Firma społeczna<br />

Zakład<br />

Opiekuńczo<br />

Leczniczy<br />

Mieszkania<br />

Chronione<br />

Środowiskowy Dom<br />

Samopomocy<br />

Spółdzielnia<br />

Socjalna<br />

Hostel dla osób<br />

z zaburzeniami<br />

psychicznymi<br />

Klub<br />

Samopomocy<br />

Zakład<br />

Aktywności<br />

Zawodowej<br />

Przychodnia<br />

Dom Pomocy<br />

Społecznej<br />

Specjalistyczne Usługi<br />

Opiekuńcze<br />

60 61

tel. 42 616 06 20,<br />

mail: siedziba@tpn.org,<br />

kontakt@tpn.org.pl<br />

www.tpn.org.pl<br />

Biuro Towarzystwa Przyjaciół Niepełnosprawnych<br />

To bardzo ważne miejsce w naszym stowarzyszeniu. Tam znajduje się nasze „centrum dowodzenia”. To<br />

miejsce, w którym można spotkać się z członkami Zarządu stowarzyszenia, gdzie mieści się Dział Kadr,<br />

Księgowość, Sekretariat i Dział Administracyjny. Tam zapadają kluczowe decyzje i rodzą się plany na przyszłość.<br />

W naszej siedzibie można uzyskać aktualne informacje o bieżących działaniach stowarzyszenia<br />

oraz zapoznać się z archiwalną dokumentacją zrealizowanych wcześniej projektów. Zapraszamy w godzinach<br />

8.00-16.00.<br />

Opracowanie:<br />

Helena Kulawczyk,<br />

Beata Sobieraj,<br />

Katarzyna Jezierska.<br />

NOTATKI<br />

*Imiona osób podopiecznych TPN cytowanych w niniejszej publikacji zostały zmienione.<br />

62 63

64<br />

NOTATKI

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!