You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
NOBYEMBRE <strong>15</strong>, <strong>2017</strong> 5<br />
ni PABS HERNANDEZ III<br />
KILLER NA HOLDAPER<br />
TIKLO<br />
TARLAC CITY — Isang killer na holdaper<br />
ang nadakip ng mga awtoridad, kamakalawa,<br />
sa Bgy. Sapang Maragul sa lungsod na ito.<br />
Kinilala ang suspek na si Nelson Almoite,<br />
residente ng nabanggit na barangay.<br />
Ayon sa ulat, ang modus ni Almoite ay<br />
holdapin at patayin sa saksak ang kanyang mga<br />
biktima at kabilang sa mga hinoldap at pinatay<br />
nito ay sina Christina Esteban, tubong Agusan<br />
del Sur at Henry Alied, nakatira sa La Paz,<br />
Tarlac.<br />
Nakumpiska sa pag-iingat ng suspek ang<br />
cellphone ni Esteban at bag ni Alied.<br />
LOLO DEDBOL<br />
SA BA<strong>NG</strong>IN<br />
BE<strong>NG</strong>UET — Isang lolo ang namatay nang<br />
aksidenteng mahulog sa bangin ang sasakyan<br />
nito, kamakalawa sa Lubas Road, Bgy. Lubas,<br />
La Trinidad sa lalawigang ito.<br />
Nakilala ang biktima na si Camilo Tangayen,<br />
77-anyos at nakatira sa Baguio City.<br />
Ayon sa ulat, nawalan ng kontrol si Camilo<br />
sa pagmamaneho ng kanyang sasakyang Isuzu<br />
wagon kaya nahulog ito sa bangin.<br />
Agad namang sumaklolo ang mga<br />
residente at dinala ang biktima sa pagamutan,<br />
pero idineklara na itong dead-on-arrival.<br />
MAG-AMA TODAS<br />
SA MGA ARMADO<br />
MASBATE — Patay ang mag-ama nang<br />
barilin ng mga hindi kilalang armadong lalaki,<br />
kamakalawa sa Bgy. Espinosa, Milagros sa<br />
lalawigang ito.<br />
Ang mag-amang biktima ay nakilalang sina<br />
Nelson at Aron Mendones, kapwa nakatira<br />
sa naturang bayan.<br />
Ayon sa ulat, pinasok ng mga rebelde ang<br />
bahay ng mag-ama at dito pinagbabaril<br />
hanggang sa mapatay ang mga biktima.<br />
Inaalam na ng pulisya ang motibo ng mga<br />
suspek sa pamamaslang sa mag-amang<br />
biktima.<br />
WANTED NA RAPIST<br />
TIMBOG<br />
NUEVA ECIJA — Isang wanted na rapist ang<br />
naaresto, kamakalawa ng mga awtoridad sa<br />
Bgy. Mayamot Uno, Talugtog sa lalawigang<br />
ito.<br />
Kinilala ang suspek na si Larry Capua,<br />
nakatira sa nabanggit na bayan.<br />
Nabatid na inaresto ng mga awtoridad ang<br />
suspek sa bisa ng warrant of arrest na inisyu<br />
ng korte kaugnay sa kinasasangkutan nitong<br />
kasong rape.<br />
Hindi naman nanlaban ang suspek nang<br />
dakpin siya ng mga awtoridad sa nasabing<br />
lugar.<br />
Para sa mga bes nating<br />
wala pang birth certificate<br />
A<strong>NG</strong> birth certificate ay katunayan hindi lamang ng kapanganakan<br />
kundi ng pag-iral ng isang tao sa mundong ito. Kung wala<br />
nito, hindi nakatala ang pangalan ng tao sa rehistro-sibil. Isang<br />
pangunahing dokumento ito na kailangan para sa pag-aaral, pagtatrabaho<br />
at maging sa pagpapakasal. Kung wala nito, hindi makakukuha<br />
ng iba pang dokumento tulad ng pasaporte ang isang tao.<br />
Napakaordinaryo ng pagkakaroon ng birth certificate kaya<br />
hindi natin ito napahahalagahan. Gayunman, sa kabila ng<br />
pagiging karaniwan nito, mayroon pa rin tayong mga kababayan<br />
na wala nito. May mga taong lumaki at tumanda at nagkaanak<br />
na ay wala pa rin sa talaan ng mga ipinanganak.<br />
Isang bes natin, si C.G., ang nasa ganitong sitwasyon. Isa<br />
siyang senior citizen na walang tirahan kundi ang Rizal Park<br />
kung saan siya nagtitinda ng tubig para mabuhay. Ayon sa<br />
kanya, nagmula siya sa mahirap na pamilya at ang kanyang<br />
mga magulang ay hindi nakapag-aral. Hindi niya alam kung<br />
kailan talaga ang tamang petsa ng kapanganakan niya, ang<br />
alam lang niya ay ipinanganak siya noong 1955 sa isang bahay<br />
sa bundok ng Masbate. May ginagamit lang siyang birthday.<br />
Gusto niyang magkaroon ng birth certificate.<br />
Gayunman, ayaw sana niyang dumaan sa delayed registration<br />
dahil wala siyang pera. Ang tanong niya, mayroon bang<br />
paraan para magkaroon siya ng nasabing dokumento nang<br />
hindi dumaraan sa delayed registration?<br />
Bes C.G., ikinalulungkot nating ipaalam sa iyo na hindi ka<br />
maaaring magkaroon ng birth certificate kung hindi mo susundin<br />
Dear Chief Acosta,<br />
Ako ay seller ng<br />
branded bags. Nagsampa<br />
ako ng kasong kriminal sa<br />
isa kong ahente sapagkat<br />
hindi siya tumupad sa<br />
aming kasunduan na<br />
ibabalik niya sa akin ang<br />
mga bag na kinuha niya<br />
kung hindi niya maibenta<br />
ang mga ito sa loob ng<br />
tatlong buwan at ang<br />
malala pa rito, ginagamit<br />
ng kanyang pinsan ang<br />
mga bag. Nagsabi siya na<br />
babayaran na lamang ng<br />
kanyang pinsan ang<br />
halaga ng bags, on installment<br />
basis. Sapat na ba ito<br />
upang maipawalambisa<br />
ang kasong kriminal<br />
laban sa kanya? —<br />
Hannah<br />
Dear Hannah,<br />
Para sa inyong kaalaman,<br />
ang novation ay ang<br />
pagpapawalambisa sa isang<br />
kasunduan sa pamamagitan<br />
ng pagpapalit nito ng<br />
panibago o pagbabago ng isa<br />
o higit pa sa mga pangunahing<br />
elemento nito. Ayon<br />
sa Kagalang-galang na<br />
Korte Suprema sa kasong<br />
Narciso Degaños vs.<br />
People of the Philippines<br />
(G.R. No. 162826, Oktubre<br />
14, 2013), sa panulat ni<br />
Kagalang-galang na<br />
Mahistrado Lucas P.<br />
Bersamin, ang novation ay:<br />
“Novation is the extinguishment<br />
of an obligation<br />
by the substitution or<br />
change of the obligation by<br />
a subsequent one that terminates<br />
the first, either by<br />
(a) changing the object or<br />
principal conditions; or (b)<br />
substituting the person of<br />
the debtor; or (c) subrogating<br />
a third person in the<br />
rights of the creditor. In order<br />
that an obligation may<br />
be extinguished by another<br />
that substitutes the former,<br />
it is imperative that the extinguishment<br />
be so declared<br />
in unequivocal terms, or<br />
that the old and the new<br />
obligations be on every<br />
point incompatible with<br />
each other. Obviously, in<br />
case of only slight modifications,<br />
the old obligation<br />
still prevails.”<br />
Hindi malinaw sa inyong<br />
salaysay kung kayo ay<br />
pumayag sa proposisyon ng<br />
inyong ahente na ang<br />
kanyang pinsan na ang<br />
magbabayad ng halaga ng<br />
bags. Subalit, kung kayo,<br />
kabilang ang kanyang pinsan<br />
ay magkasundo tungkol dito,<br />
ang una ninyong kasunduan<br />
ay ituturing na novated.<br />
Kaugnay ng inyong<br />
katanungan sa epekto ng novation<br />
sa kasong kriminal<br />
laban sa inyong ahente, ayon<br />
sa Korte Suprema sa<br />
desisyon na nabanggit sa itaas:<br />
“The legal effects of<br />
novation on criminal liability<br />
were explained by the<br />
Court, through Justice<br />
ang proseso ng delayed registration.<br />
Kailangang iparehistro ang pangyayari ng<br />
iyong kapanganakan sa local civil registrar ng<br />
lugar kung saan ka ipinanganak. Sabi mo, sa<br />
bundok ng Masbate ka ipinanganak, kaya sa<br />
munisipalidad o siyudad na nakasasakop sa<br />
nasabing lugar ka magpunta para sa<br />
pagpapatala ng iyong kapanganakan.<br />
Ang rehistrasyon ng kapanganakan ay<br />
may kaakibat na interes ng publiko. Nakasalalay<br />
dito ang pagpapanatili ng integridad<br />
ng rehistrong sibil ng ating bansa. Dahil dito,<br />
inilatag ng batas ang proseso para sa delayed<br />
registration ng birth certificate.<br />
Una sa lahat, kailangang kumpletuhin ang<br />
Application for Delayed Registration. Kung<br />
18-taong gulang pababa, kailangan ang mga<br />
sumusunod na dokumento: Apat na kopya ng<br />
Certificate of Live Birth na kinumpleto at<br />
pinirmahan ng mga nararapat na tao; Affidavit<br />
of Delayed Registration sa likod ng Certificate<br />
of Live Birth ng ama, ina o<br />
tagapangalaga ng aplikante na nagsasaad ng<br />
pangalan ng bata, petsa at lugar ng<br />
kapanganakan, petsa at lugar ng kasal ng mga<br />
magulang kung legitimate ang bata, pangalan<br />
ng ama kung illegitimate pero kinikilala ng ama<br />
at ang dahilan kung bakit hindi nairehistro ang<br />
kapanganakan sa loob ng 30 araw mula sa<br />
pangyayari nito. Kailangan din ang dalawa<br />
sa alinman sa mga sumusunod: Baptismal certificate,<br />
school records, income tax return of<br />
parents, insurance policy, medical records at<br />
iba pang dokumento tulad ng barangay certification.<br />
Bukod dito, kailangan ng Affidavit of<br />
Two Disinterested People na maaaring<br />
nakasaksi o nakaalam ng pagkakapanganak<br />
ng aplikante.<br />
Pagkatapos nito, ipapaskil ng local civil<br />
registrar sa bulletin board ng munisipalidad o<br />
lungsod ang patalastas na nagpapaalam sa<br />
publiko ng nakahaing aplikasyon. Kailangang<br />
nakaposte ito nang hindi bababa sa sampung<br />
araw.<br />
Kapag lumipas na ang sampung araw at<br />
walang kumokontra, susuriin ng local civil registrar<br />
ang kawastuhan at katotohanan ng<br />
aplikasyon. Kung kumbinsido ang nabanggit<br />
na opisyal sa katotohanan ng mga alegasyon<br />
na talagang naganap ang kapanganakan sa<br />
kanyang hurisdiksiyon, irerehistro niya ang ulat<br />
nito.<br />
Sakaling may oposisyon sa aplikasyon,<br />
tungkulin ng local civil registrar na magsagawa<br />
ng imbestigasyon. Kailangan niyang kunin ang<br />
testimonya ng kapwa panig at ng kanilang<br />
mga testigo. Matapos ang imbestigasyon,<br />
ipapasa ng local civil registrar ang kanyang<br />
mga natuklasan at rekomendasyon sa Office<br />
of the Civil Registrar-General na siyang<br />
magsasagawa ng nararapat na aksiyon. Ang<br />
huli ang siyang magpapasya kung pagbibigyan<br />
o tatanggihan ang aplikasyon.<br />
Maraming salamat sa iyong pagsubaybay,<br />
bes C.G.! Good luck sa pag-aayos mo ng iyong<br />
birth certificate.<br />
May katanungan ka ba, reklamo o nais ihingi ng tulong? Sumulat sa<br />
POEsible ni Grace Poe, <strong>BULGAR</strong> Bldg., 538 Quezon Ave., Quezon City<br />
o mag-email sa poesible.bulgar91@gmail.com<br />
Gustong malaman kung sapat<br />
nang basehan ang pagbabayad<br />
ng pinsan ng kaibigan sa mga<br />
branded bag na ginamit nito<br />
upang maipawalambisa ang<br />
isinampa niyang kaso laban dito<br />
J.B.L. Reyes, in People v.<br />
Nery, viz:<br />
The novation theory<br />
may perhaps apply prior to<br />
the filing of the criminal information<br />
in court by the<br />
state prosecutors because<br />
up to that time the original<br />
trust relation may be converted<br />
by the parties into<br />
an ordinary creditordebtor<br />
situation, thereby<br />
placing the complainant in<br />
estoppel to insist on the<br />
original trust. But after the<br />
justice authorities have<br />
taken cognizance of the<br />
crime and instituted action<br />
in court, the offended party<br />
may no longer divest the<br />
prosecution of its power to<br />
exact the criminal liability,<br />
as distinguished from the<br />
civil. The crime being an<br />
offense against the state,<br />
only the latter can renounce<br />
it (People vs. Gervacio, 54<br />
Off. Gaz. 2898; People vs.<br />
Velasco, 42 Phil. 76; U.S.<br />
vs. Montañes, 8 Phil. 620).<br />
x x x x<br />
Novation is not a<br />
ground under the law to<br />
extinguish criminal liability.<br />
Article 89 (on total<br />
extinguishment) and Article<br />
94 (on partial extinguishment)<br />
of the Revised<br />
Penal Code list down the<br />
various grounds for the<br />
extinguishment of criminal<br />
liability. Not being included<br />
in the list, novation is limited<br />
in its effect only to the<br />
civil aspect of the liability,<br />
and, for that reason, is not<br />
an efficient defense in<br />
estafa. This is because only<br />
the State may validly waive<br />
the criminal action against<br />
an accused. The role of novation<br />
may only be either<br />
to prevent the rise of criminal<br />
liability, or to cast doubt<br />
on the true nature of the<br />
original basic transaction,<br />
whether or not it was such<br />
that the breach of the obligation<br />
would not give rise<br />
to penal responsibility, as<br />
when money loaned is<br />
made to appear as a deposit,<br />
or other similar disguise<br />
is resorted to.”<br />
Nararapat na inyong<br />
malaman na sang-ayon sa<br />
nabanggit na desisyon, hindi<br />
batayan ang novation sa<br />
pagpapawalambisa ng kasong<br />
kriminal na kasalukuyan<br />
nang nakabimbin sapagkat<br />
ang estado lamang ang<br />
mayroong karapatang iurong<br />
o talikdan ang kriminal na<br />
aksiyon laban sa isang<br />
akusado. Dagdag pa rito, ang<br />
novation ay mayroong<br />
epekto lamang sa pagbabago<br />
ng katangian ng obligasyon<br />
bago pa man mayroong<br />
kasong kriminal na naisampa<br />
laban sa akusado at hindi<br />
kapag mayroon nang<br />
nakabimbin na kasong<br />
kriminal laban sa kanya.<br />
Nawa ay nasagot namin<br />
ang inyong mga katanungan.<br />
Nais naming ipaalala sa inyo<br />
na ang opinyong ito ay<br />
nakabase sa inyong mga<br />
salaysay sa inyong liham at<br />
sa pagkakaintindi namin dito.<br />
Maaaring maiba ang opinyon<br />
kung mayroong karagdagang<br />
impormasyong ibibigay. Mas<br />
mainam kung personal<br />
kayong sasangguni sa isang<br />
abogado.