bulten2

SİZLERLE YOLA DEVAM!
Sabahattin Ali Anısına...
ÖYKÜ
Ölüş / Ian Crichton Smith
Çev. Pınar Akseki
ÖYKÜ
Öykü
Kayboluş- Şeniz Baş
ÖYKÜ
Garip Bir Hırsızlık Vakası
Ferdi Demiray
sayı
2

SİZLERLE YOLA DEVAM
İkinci sayımız bizim için önemli anlamlar taşıyor. İlk defa sizlerden gelen hikayeleri
paylaşıyoruz. Çok heyecan ve umut verici hikayeler geldi. Bunlar arasından bir tanesini seçtik,
üzerlerinde editörlük çalışması yaptık ve yazarından son hali için onay aldıktan sonra bu
sayıda yayınladık.
Bu sayımızda yer verdiğimiz hikaye Ferdi Demiray’ın akıcı bir dille kaleme aldığı Garip Bir
Hırsızlık Vakası. Günlük hayatın basitliği içinde yaşanabilecek beklenmedik olayları hatırlatan
bir sürpriz oldu bizim için hikayesi. Rahat ve sade bir üslupla, keyifle okunacak bir hikaye
yazmış Ferdi Demiray. Kendisini tebrik ediyor, yeni hikayeleriyle buluşmak için
heyecanlanıyoruz.
Bu sayının başka bir anlamı da, geçen ay ölüm yıldönümünde andığımız Sabahattin Ali’ye
ithaf ediyor olmamızdan geliyor. Bizden bir öykü ve bir çeviri paylaşıyoruz ona ithafen.
Hayatını kendi hikayeleri gibi yaşamış ve kendi hayatı da hikayelerindeki gibi okuyucuyu
çaresizlik içinde bırakan, sonunda ne olduğu bilinen ama kabul edilmek istenmeyen şekilde
bitmiş. Onun öyküleri öykücülüğün nasıl yapılması gerektiğini, anlamın ve duygunun okura
net bir şekilde nasıl aktarılması gerektiğini bize gösteren kılavuz eserler.
Sizden gelen öyküler de bize doğru yolda olduğumuzu ve yalnız olmadığımızı gösteren
kılavuzlar oldu. Önümüzdeki sayılarda da sizlerden öyküler yayınlamaya devam edeceğiz.
Mutluyuz, umutluyuz! Sizlerle herşeye varız !
Editörlerden

IAN CRICHTON SMITH
“Sabahattin Ali'nin Anısına”
Ian Crichton Smith (1928-1998) İskoçyalı şair ve yazar. Biyografilerinde özellikle belirtilmesini istediği bir husus
İskoçya’nın ücra bir adası olan Lewis’te dünyaya geldiği. Babasını erken yaşta kaybetmiş ve annesi tarafından türlü
zorluklarla büyütülmüş. Yaşadıklarının izdüşümlerini eserlerindeki ana temalarda görebiliyoruz; yaşlı kadınlar ve toplumdan
izole insanlar. Dergimizin bu sayısı için seçtiğimiz hikayesinde de yaşlı bir kadının ölüş anında en yakınındakiyle vedalaşmasını
konu etmiş. Konu, dergimizin bu sayısını ithaf ettiğimiz Sabahattin Ali’nin hayatını kaybetmesinin hikayesiyle tezat
oluşturuyor çünkü Sabahattin Ali’nin ölümü bir veda edemeyiş hikayesi. Ne o sevdiklerine, ne sevdikleri ona veda etme
fırsatı bulabilmiş. Bir sevdiğinin ölümünün yasından daha ağır olan, zamansız ve vedasız gidişleri kabullenmek olmalı.
Okuyacağınız hikayenin bir ölüşü anlatmasına rağmen okura huzur veriyor olmasının altında, vedalaşabilmiş olmanın
yarattığı hafiflik hissinin çok ustaca aktarılmasının bulunduğuna inanıyorum. Bu hikayeyi YKY’nın bir çeviri atölyesinde,
Yurdanur Salman hocamın değerli katkılarıyla, severek çevirmiştim. Umarım sizler de severek okursunuz.
Pınar Akseki

ÖLÜŞ
Ian Crichton Smith John Berger
Soluk alışlar kötüleşince yan odaya geçti ve Dante
cildini aldı. O gece ve önceki gece boyunca, bunun
bir ölüş olduğunu bilmese de ölüşü seyrediyordu. Başı
çevreleyen kır saçlar, pusulanın ibresine benzer
biçimde panik içindeymiş gibi görünüyordu, bazen
açık bazen kapalı olan gözler de sürekli ona
bakıyormuş gibi görünüyordu. Daha önce hiç ölüş
görmemişti. Soluk yetmezliği, biraz astıma ya da ağır
bronşite benziyordu; bazen de, istasyondan çıkan tren
gibi yükselerek bir çeşit ıslık sesine dönüşüyordu. Ses,
konuştuğunda kızgın ve tersti. Su, çok fazla su, süt,
çok fazla süt, susuzluğunu giderecek bir şey istiyordu;
o zaman bile o, bunun bir ölüş olduğunu bilmiyordu.
Süt verirken dil ona çok soğukmuş gibi geliyordu.
Soğuktu, neredeyse kaskatıydı. Bir keresinde, gece
yarısına doğru, yanakların aniden kıpkırmızı kesildiğini,
gözlerin üstlerinden zorla bakabileceği kadar şiştiğini
gördü. Bir aynanın getirilmesini istediğinde kadın
aynaya bakıyor, kafasını huzursuz huzursuz bir o yana
bir öbür yana sallıyordu. O ise, şişliğin bir çeşit kanıt,
dıştaki karanlıktan gelen bir ileti, bir kehanet olduğunu
biliyordu.
Dışarıda devamlı bir kar yağıyordu; karmakarışık
kar taneleri, anlaşılmaz bir örüntü dokuyordu. Işığı
kapatacak olsa, o zaman ölü bir gezegenden
geliyormuş kadar yabancı olan o öteki ışık, ayın ışığı
odaya girecekti, hasta bir pırıltı, neredeyse soyut bir
ışık. Bu ışık, şimdi her zamankinden daha çok
gereksinme duyduğu Dante’nin sayfalarını
aydınlatacak, kof parlaklığını şiirin üzerine yayacaktı.
Sayfaları açtı ama devamlı yüze bakıp
durduğundan bu sayfalar hiçbir şey ifade etmiyordu.
Ölen kişi ellerinin arasından kayıyordu. Kadın ölüşünün
içine çekilmişti ve o neler olduğunu anlamıyordu.
Ölmek öylesine olağandışı bir şeydi, öylesine özel bir
meseleydi ki! Bazen elini uzatıyordu, kadın da bu eli
sıkı sıkı kavrıyordu; o kendini sanki bir kayıktaymış,
kadın da kayığı çevreleyen karanlık suların içindeymiş
gibi hissediyordu. Bütün bu süre boyunca soluklar,
sanki bir şey uzaklarda olmak istiyormuşçasına daha
da hızlanıyordu. Alın soğuktu ama ağız hala su
istiyordu. Vücut huzursuz huzursuz bir o yana, bir bu
yana dönüyordu. Gittikçe güçsüzleşiyordu, üstüne bir
şey gelmişti ve o güçten düşüyordu.
Senin İradendedir Benim Huzurum... Dante’nin
bu sözleri, onun zihnine aktı. Bu sözler, pencerenin
ötesinde kaynaşarak yağan yoğun karlardan çıkıp
geliyor gibi görünüyordu. Hayalinde Dante’nin
evrenini bir saat olarak düşündü. Saat sabahın beşini
gösteriyordu. Üşüdü, ışık pencereyi mavileştirmeye
başlıyordu. Dışarıda sokak insansız ve trafiksizdi.
Dünyada kendisinden başka canlı yoktu. Sokak
lambaları, donuk ışıklarını sokağa yayıyorlardı. Bütün
gece, kendi halelerinin üstüne eğilip öylece
durmuşlardı.
Tekrar baktığında, ıslık sesi takırtıya
dönüşüyordu. O soğuk elleri kendi ellerine aldı. Baş
yeniden yastığın üstüne düştü, ağız, karaya vurmuş
bir balığın ağzı gibi açılmıştı, gözler geri dönülemez
biçimde onun ötesine dikilmişti. Tek çubuklu elektirik
sobası, odanın bir köşesinde mırıldanıyordu, koyu ve
çiğ bir kırmızı. Dante cildi elinden düştü, yatağın
yanında süt ve çorba lekeleriyle dolu kırmızı yün
halının üstünde öylece kaldı. Baş aşağı asılı duran bir
uzay gemisinde oturuyor ve bütün o masmavilik
içinde siyah, ortaçağa özgü bir miğfer biçiminde
kendisine doğru gelmekte olan başka bir gemi
görüyor gibiydi. Uzay gemisinde siyah, kauçuk içine
hapsolmuş en az bir adam vardı ama onun yüzünü
göremiyordu. Adam ya ona fırlatacağı bir iple veya
ona ateş edeceği bir tabancayla uğraşıyordu. Şekli bir
Eskimo’nunki gibi tıknaz ve yabancıydı.
Bütün bu süre boyunca pencere masmavi
kesildi; vücut da kütüğe benziyordu; soluğun tümüyle
çıkıp gittiği ağız çarpılmıştı. Yastığın bir tarafına doğru
devrilmişti. Ölüm onurlu değildi. Ölü bir yüz, ölüşünün
acısını, bir kütük haline gelmek için neler çektiğini
gösteriyordu. Sessizce ağlayarak hiçbir yeşilliğin ve
hiçbir eğretilemenin bulunmadığı geri dönülmez
merkezin bu olduğunu düşündü. Böyle bir zamanda,
şiir çaresizdir. Beden bir taş kadar boş, çarpılmış
ağzıyla ona bakıyordu. Tanıdığı hiç kimseye ait değildi.
Dante cildi bir uçuruma düşmüş gibi
görünüyordu. Kırmızı halının üzerinde bir ateşin
ortasındaymış gibi duruyordu. Oysa kendisi o kadar
üşüyordu, öylesine uyuşmuştu ki! Yüzü buz gibi ve
hareketsiz kalsa da, birden titreyişlerle sarsılmaya
başladı. O yabancı mavi ışık, karların beyaz pırıltısıyla
karışarak gittikçe artıyordu. Pencerenin dışındaki
manzara, insana özgü bir manzara değildi. Yataktaki
beden, insan değildi.
Yaşlar gözlerinden yavaş yavaş akmaya başladı.
Sağ elinde, her nasılsa eline almış olduğu küçük bir
altın saat olduğunu farketti. Onu eline aldığını
anımsayamıyordu. Saatin tiktak seslerini bile
duyamıyordu. Nazik bir mekanizmaydı bu, küçük ve

altından. Kulağına tuttu ve o anda, beyaz, donuk
pırıltının içinde göz yaşları boşanıverdi. Gözyaşlarının
arasından saati, onun ötesinde kırmızı halının üstünde
duran Dante cildini, onun da ötesinde gene, değişmez
göründüğü halde, herşey değiştiği için değişecek olan
kütüğü gördü.
O anda bunu düşünemeyecek olsa da,
kendisinin de değişeceğini anladı. Değişeceğini
biliyordu, kütük de değişecekti; onu ağlatan,
herşeyden çok buydu; kütüğün bir zamanlar ne
olduğunu düşünmek, acı çeken bir vücut, büyüyen,
evlenen ve çocukları olan bir kız. Bu kütüğün bütün
bunlar olabilmesi o kadar tufaftı ki! Bu kütüğün bir
zamanlar, damatahtası gibi kareli elbiseler giymiş
olması, onu yemeğe çağırmış olması,geleceği
düşünerek geceleri uykusuz kalmış olması o kadar
tuhaftı ki!
Bu , öylesine tuhaf, öylesine yerine konamaz
bir şeydi ki bir acı ve merhamet depremiyle sarsılıyor
gibi sarsıldı. Dante’ye bakmayı göze alamıyordu;
hareket etmesini bekliyormuş gibi kütüğe sadece
bakabiliyordu. Kütük yanlızca kendisiyle ilgileniyordu.
Hala nefes almak istiyormuş gibi duran o çarpık ağız
hiçbir söz, hiçbir ödün vermiyordu.
Orada otururken yavaş yavaş pencerenin
dışından gelen çekiç seslerinin farkına vardı, aynı
zamanda odanın bir ucundan bir ucuna çakan mavi
şimşeğin de farkına vardı. Atölyeyi unutmuştu.
Yürüyerek pencereye gitti ve akkor alevin üstüne
eğilmiş kasklı adamları gördü. Mavi parlamalar başka
bir dünyadan geliyormuş gibi soğuk ve garipti. Aynı
anda, işle uğraşan insanlardan gelen anlaşılmaz
bağırışları duydu; arkasına bakmak için dönen kasketli
bir baş gördü. Onun ötesinde sabahın keskin mavisi
yerine oturuyordu. Onun önünde de savrulan kar
tanelerini gördü. Harap olmuş yüzüyle yere, Dante’ye
baktı; çekiçlerin vuruşlarıyla çizgileri birleştirdiğini, bir
evren oluşturduklarını, insanların mavi bir ışığın
içinden bağırdıkları bir dünyayı bir arada tuttuklarını
hissetti. Çekiç, kütüğü döve döve bir vazoya,
mermere, mavi taştan yapılmış çiçeklere,
eğretilemelerin en dayanıklısına dönüştürüyor gibiydi.

KAYBOLUŞ
Şeniz Baş
“Sonra çıkıyorsun dışarı, bakıyorsun güneş hala
tepede. Bir cigara yakıyorsun ve yıllardır kurduğun
cümleyi bilmem kaçıncı kez kuruyorsun; ne yapalım,
kısmet değilmiş.” Sabahattin Ali
Bir ıssızda taka tuka bir kamyonun arkasında
köşeye sinmiş gidiyorsun. Araba taşların üstünden
geçip hopladıkça senin de yüreğin hopluyor. Olsun
ama iyi geliyor, biraz olsun ferahlıyorsun. Saatlerdir
kımıldamadığından mı, evladından karından
uzaklaştıkça karanlıklara daldığından mı için daralmış,
o hoplama bulutları dağıtıyor sanki. Bir yaşam
belirtisi, hareket ediyorsun en azından. Vücudun
kaskatı, başını hafifçe kaldırıp bir delikten bir nefes
aralığından dışarıya bakmaya dahi korkuyorsun.
Birisi görür diye mi kendi göreceklerinden korktuklarından
mı bilmiyorsun. Ama dağlardan geçiyorsun
belli, yağmurun ıslattığı toprağın, ağaçların
kokusu geliyor burnuna. Sert kokular bunlar, oldukça
yükseklere çıkmış olmalıyız diye düşünüyorsun.
“Dünya gözüyle görmediydim ben buraları, keşke
daha çok yeri gezseydim, insan bir ideale kapıldı
mı diğer güzellikleri unutuyor mu ne? Ama bir gün
elbet bu kasvetli havalar dağılır, dönerim buralara.
O zaman kendime söz, toprağıma söz kızı da alıp
geleceğim buralara. Şu kokusu ıtırlı tıtırlı genzime
dolan ağacın altında piknik yaparız.” Sonra
kızın geliyor aklına; “Daha çok küçük, beni
hatırlar mı ileride? Kimbilir bir daha
hangi yaşında buluruz birbirimizi?
Bulur muyuz? Elbet buluruz. Bu ne
kasvet efendi!” Ama içinde bir
boşluk, yalnızlık. Evlat özleminin
çırası yüreğindeki bütün ateşleri iyice
harlıyor.“Bir daha vatana döner miyim, İstiklalde
şöyle bir yürür müyüm, iki kelam Türkçe laf
eder miyim?” Daha toprağını terk etmeden
binlerce özlem geçiyor. Boğazında bir
yumru, gözünde birikmiş yaş, yüreğinde
amansız bir korku. “Bu adamlara
güvendik, hayırlısı! Güvendik mi
değil de ne yapacaksın, başkaca
çaren mi vardı. Vardı belki

aklın ermedi. İnsan körleşiyor bazen, en güçlü
gelen ihtimale sarılıyorsun. Belki de gücünün yettiği
ihtimale. Şuracıkta indirip boynumu sıkıverseler,
bitti gitti. Yine gama kasavete bürüdüm yüreğimi,
aklımı. Ben niye çıktım bu yola, umuda yolculuk
etmiyor muyum? Şu zavallı ömrümü biraz daha
uzatabilmek değil ki tek muradım, kızıma karıma
biraz daha omuz verebilmek, birkaç kelime daha
olsun kâğıda nakşedebilmek için değil mi! Silkin bir
kendine gel. Azıcık dursaydık, bacakları açıp biraz
yürüseydim, bir cigara yaksaydım, şu hava iyice bir
yüzüme çarpsaydı toparlardım hemen.”
Neden sonra kamyon duruyor, biraz ara verelim
diyor adamlardan biri. Dileğin kabul oluyor. Belki
bütün dileklerim kabul olmuştur. Demek ki döneceğim,
evladıma kavuşacağım, yine kalemimi kağıdımı
masamın üzerinde bulacağım. Hadi bakalım, in
efendi in. Kurtul şu aklının cenderesinden,” deyip
atlıyorsun kamyonun kasasından aşağı. Derin nefes
alıyorsun, şöyle bir gökyüzüne bakıyorsun. Şükür
diyorsun yine de hayat güzel, yaşıyoruz be kardeşim.
Son nefesin, son bakışın, son düşüncelerin
oluyor. Önce bir acı bütün iyi dileklerini dağıtıyor,
sonra bir karanlığın içine doğru düştüğünü hissediyorsun,
dudaklarından tek kelime dökülüyor. “Filiz!”
Sesin İstanbul’da bir sokakta bir kadınla bir kız çocuğunun
içinde yankılanıyor o an. Sonra, ama çok
zaman sonra seni hiç görmemiş ama kardeşi kadar
sevmiş milyonlarca insanın kalbinde...

GARİP BİR HIRSIZLIK VAKASI
Ferdi Demiray
Mahalle kahvesinde gereksiz bir konu üzerine çok sert
bir tartışmanın en can alıcı yerinde aniden bir sessizlik
oldu. Kahveden içeri giren küçük çocuk tüm masalara şöyle
bir göz gezdirdikten sonra, aradığını bulmuş olmanın
sevinciyle, üzeri kırmızı masa örtüsü ile örtülmüş okey
taşlarının ve tahtalarının bulunduğu masaya doğru
yönelerek heyecanla bağırdı:
-Koş, Zeki Abi koş! Senin eve hırsız girdi.
Zeki Abi boş gözlerle şöyle bir çocuğa baktı, afalladı,
önündeki ıstakaya bir göz attı, eli çok güzeldi ve tek taşa
bitmek üzereydi. Ne yapacağını bir saniye düşündü
düşünmedi, yerinden fırladı. Kalkmak için tüm gücüyle
yüklendiği masa ve üzerindekiler önce bir sallandılar sonra
hızla yere saçıldılar. Düşmeden yakaladığı ıstakayla Zeki
Abi, peşinden mahallenin gençleri, hemen arkalarından
kahvedekiler hızla dışarı çıktılar. Kapıdan çıkarken küçük
eşiğe takılan Hacı Ömer sendeleyip hızını kesince, arkadan
koşan ihtiyar Faik Amca, Hacı Ömer’e arkadan bindirdi.
İkisi birden yere kapaklandılar. Haydar Abi yerdeki ikilinin
üzerine basmamak için o koca gövdesiyle zıpladı
zıplamasına ama önce yerde yatmakta olan ve kalkmaya
uğraşan Faik Amca’nın üzerine yıkıldı. Faik Amca, Haydar’ın
gölgesini gördü görmedi, ağrıyan belinin üzerine bir çuval
gibi yeniden düştü. Haydar’ın iri vücudunun üzerindeki
kellesi gitti bir de Hacı Ömer’le kafa kafaya toslaştı.
Arkadan gelen birkaç kişi artık hırsız kovalamak için koşmak
yerine yerde aygın baygın yatan bu zavallıları kaldırmaya
uğraşıyorlardı. Haydar ile Hacı Ömer kafalarını tutarak
birbirlerine bakıyor, kızıyor ama hiç bir şey söylemiyorlardı.
Yine de içlerinde en ağır yarayı zavallı Faik Amca almıştı.
Tıslıyor, inliyor yardım etmeye gelen Kahveci Hasan’ın
uzattığı eli tutmuş tutmasına ama yerden bir türlü
kalkamıyor, bu arada ikinci çarpışma sırasında cebinden
düşen bir kaç bozuk parayı uzattığı eliyle yakalamaya
uğraşıyordu.
Kahveden fırlayan Zeki Abi nefes nefese kalmıştı. Kilolu
olduğu için çok iyi koşamıyordu. Mahallenin gençleri içinde
Zeki Abi’nin evini bilmeyenler ile Zeki Abi ile akran olanlar
bu koşuda bilerek onu geçmiyor, evini bilenler ise arkadan
gelen grupla arayı fazla açmamaya özen gösteren
tempoda koşuyorlardı. Zeki Abi’nin evi yokuşun hemen
sonunda iki katlı eski bir binaydı, evin önündeki ağaç ile
penceresindeki korkuluk arasına gerilmiş ipte bembeyaz
çarşaflar salınıyordu. Kahve halkı evi kuşattı, Zeki Abi
elinde ıstaka kapının önüne geldiğinde bacakları titriyordu.
Önce soluk soluğa çıkan kısık bir sesle:
-Nebiye, diye hırladı sonra kendini topladı. Daha gür
bir sesle bir yandan kapıyı yumruklarken bir yandan
bağırdı:
-Nebiye, aç kapıyı Nebiye!
Kapı açıldı, içerden küçük bir kız kafasını uzatıyordu ki
Zeki Abi tüm gücü ile kapıya yüklendi. Küçük kız
kaçamadan kafasını önce kapıya, ardından duvara vurup
kapı ardına düşüp öylece bakakaldı. Dışarıdaki kalabalık
içeri girmekle girmemek arasında tereddüt ediyordu ki
kimden geldiği anlaşılmayan “Dalın içeri” komutuyla
harekete geçip eve girdiler. Mutfak kapısında Zeki Abi’nin
eşi Nebiye Yenge elinde taze fasulye dolu plastik kapla
olan biteni anlamaya çalışıyordu. Üst katlara doluşan
mahalleli neden sonra şaşkınlık içinde birbirine bakmaya
başladı. Zeki Abi sedire oturmuş soluk alıp veriyor,
aşağıdan küçük kızın ağlama sesi geliyor, bir de Nebiye
Yenge’nin teselli edici sözleri duyuluyordu. Çok geçmeden
kapıda iki polis de göründü. Herkes oradaydı ama hırsız
filan yoktu. Zeki Abi, Nebiye Yenge’yi sorguya çekerken
mahalleli kadınlar kapı önüne toplanmış, olan biteni
anlamaya çalışıyorlardı.
***
O sırada yokuşun başında, bir taksinin arka koltuğuna
boylu boyunca uzanmış Faik Abi geçiyordu. Ön koltukta
Kahveci Hasan perişan durumdaki adamcağıza ağrılarının
yerini soruyordu.
Çok geçmeden kahveye dönenler hırsız mırsız yokmuş
diye hayıflanırken, bir köşede oturmuş belini tutan Hacı
Ömer ile başka bir köşede oturmuş kafasını ovuşturan
Haydar sükûnetle ve boş gözlerle gençleri dinliyorlardı.
Kahvenin çevirmeli eski telefonu çaldı, telefona bakan
Emanetçi Halil Abi:
-Tamam, tamam! Olsun. İyi, iyi, dedikten sonra
telefonu kapattı. Tüm kahve halkı pür dikkat ona
bakıyordu.
-Arkadaşlar Faik Amca iyiymiş, birkaç ezik varmış,
düşerken kafasını bir yere çarpmış, biraz da şişi varmış o
kadar, geliyorlarmış.
“Oh oh iyi şükür!” sesleri duyuldu. Ne olmuştu böyle
kimse anlayabilmiş değildi, herkes birbirine bir şeyler
soruyor, olayı anlamaya çalışıyorlardı. Küçük bir çocuk
gelmişti, kimin çocuğuydu onu bile bilmiyorlardı, doğrudan
o sırada okey oynayan Zeki Abi’nin masasına gitmiş “abi
sizin eve hırsız girdi” demişti sonrası, sonrası işte buydu.
Üç kişi yaralanmış, Zeki Abi’nin evi ile bahçedeki çamaşırlar
yardıma koşanlar sayesinde çamur olmuştu.
Herkes çayını yudumluyor, sakinleşmeye çalışıyordu.

Sakın mahallenin çocukları böyle bir oyun edip bir kenardan
olup biteni seyredip eğleniyor olmasınlar! Bu oradaki
herkesin aklına gelmişti ama böyle şaka mı olurdu?
Zeki Abi’nin evi katar katar mahalleli kadınlarla
doluyordu. Nebiye Yenge’ye geçmiş olsuna gelenler de
vardı, olayı çözmeye gelenler de, yeni dedikoduların
peşinde olanlar da. Nebiye Yenge’nin küçük kızı kafası
tülbentle sarılı bir elinde çıplak oyuncak bebeği, diğer elinde
bir bardak şerbet oturuyordu. Yaşlı kadınlardan biri dualar
okuyup küçük kızın yüzüne üflüyordu, bir başka yaşlı kadın
yüreğini ölçmek lazım, yavrucak çok korkmuş belli diyordu.
Nebiye Yenge şaşkın gözlerle konu komşuya olan biteni
anlatmaya çalışıyor, ama eve her yeni gelen aynı soruyu
sorduğundan, döne döne anlatmaktan yorulmuş ve sıkılmış
bir halde bir yandan eve ayakları ile dalan mahallenin
erkeklerine içinden söyleniyor, bir yandan da evin derli
toplu olmamasından mahcubiyet duyuyor, keşke dün azıcık
ortalığı toplasaydım diye hayıflanıyordu. Kurusun diye sağa
sola asılmış çamaşırlara gözü takılıyor, utancından yerin
dibine geçiyor sonra komşu bir kadının saçma sapan
sorusunu yanıtlamak için lafa atılıyordu. Ama heyecan ve
yılgınlıkla yarım yamalak cevaplar veriyordu.
-Hırsız vurmadı Hafız Ana, çocuk kapı ile duvar arasında
sıkıştı. Yok yok, hırsız girmedi zati. Eksik bir şey yok, hem
neyimiz var ki, her şey ortada.
Fazla meraklı bir komşu:
-Çocuklar sesini mi duydular?
-Yok, ben bağırmadım ki duysunlar.
-Eee, ama sen de niye bağırmadın?
-Yahu, niye bağırayım hırsız falan yoktu ki!
-Hiç hırsız olmasa bu kadar insan dökülür mü? Ateş
olmayan yerden duman çıkmaz. Sen görmemişsindir,
çocuklar görmüşler.
Bir başka teyze:
-Hani şu masa örtüsünün örneğinden verecektin.
Bir diğeri:
-Kız televizyon başında uyuya mı kaldın duymadın
hırsızı?
Bir başkası:
-Bu aralar mahallede yabancılar dolaşıp dururmuş,
demek ki hırsızlığa gelmişler.
Öteki:
-O fasulyeden zeytinyağlı olmaz, çok kılçıklı hiç
uğraşma.
Kötü niyetli bir komşu:
-Hırsız evi de çok dağıtmış. Nebiye, hırsız girmedi diyor
ama şu evin haline bakılırsa bir değil birkaç hırsız birden
girmiş.
Nebiye Yenge iyice daralmıştı bir ara mutfağa gitti
Hacer’in küçük kızı Meryem de mutfakta küçük televizyonun
başındaydı. Meryem, Nebiye Yenge’yi görünce yüzünü
kaçırdı, hatta bir ara oradan uzaklaşmayı düşündü ama
vazgeçti.
-Meryem kızım ne yapıyorsun burada?
-Hiç, televizyona bakıyorum
-Okula gitmedin mi?
Meryem gülümsedi, kulakları kızarmıştı.
-Yok, gitmedim bugün. Son sınıfların deneme sınavı var
o yüzden bize okul yok.
-İyi kızım, meyve suyu vereyim mi?
-Yok, sağ olun.
Nebiye Yenge az soluklandıktan sonra telaşlı telaşlı odaya
geri dönerken kapının önündeki terlik ve ayakkabılara şöyle
bir baktı, ev mevlit evi gibiydi.
Akşam büyük kız Hande okuldan geldi. Evdeki karmaşa
yeni bitmiş, el ayak konu komşu çekilmişti. Olan biteni
annesinden dinleyen Hande çok korkmuş ve üzülmüştü.
Biraz sonra elinde ekmek poşeti ile Zeki Abi de evdeydi.
Ailece salondaki büyük masada yemeklerini yediler, çaylarını
televizyonun karşısında içtiler. Nebiye Yenge, Zeki Abi’ye
olup biteni bir türlü anlayamadığını söyledi, Zeki Abi de “Al
benden de o kadar!” dedi, biraz daha oturduktan sonra ışıkları
kapatıp yatmaya çekildiler. Hande ve kafası sarılı küçük
kardeşi olan bitenin sersemliğiyle derin bir uykuya daldılar.
Sabah uyandıklarında Nebiye Yenge’nin “Gitti, gitti!
Kefenliklerim gitti,” çığlıklarıyla soyulduklarını anladılar. Gece
eve hırsız girmişti. Nebiye Yenge’nin tüm mal varlığını
sakladığı, turşu kavanozlarının arkasındaki sarı kapaklı
kavanozu eliyle koymuş gibi bulmuş, ne var ne yok
götürmüştü. Nebiye Yenge’nin dişinden tırnağından artırdığı
üç beş kuruş, bir kaç bilezik, ata yadigârı kolye ile rahmetli
anacığının Hac’dan getirdiği, takmaya kıyamadığı saat uçup
gitmişti. Polisler geldiğinde ağlamaktan gözleri şişmiş Nebiye
Yenge ile sinirden kıpkırmızı kesilmiş Zeki Abi ve yine dışarıda
toplanmış ne olup bittiğini anlamaya çalışan mahalleli belki
de tüm hayatları boyunca karşılaştıkları en ilginç olayın
şaşkınlığı içindeydiler. Polisler etraflıca sorup soruşturduktan
sonra Zeki Abi’yi alıp karakola götürdüler.. Nebiye Yenge ise
yarı baygın halde geçmiş olsuna gelen komşularına bir şeyler
söylüyor, sıkça hırsıza ileniyor, yaşlı teyzelerin “sidiği
bağlansın” beddualarına tüm komşular hep bir ağızdan âmin
diyorlardı.
Hacer’in küçük kızı Meryem yine mutfaktaydı, yanında
Hande vardı.
-Murat’laydın dün değil mi?
-Sana ne kızım kimle olduğumdan, sen ne karışıyorsun?
-Senden nefret ediyorum, çok adiymişsin.
-Ya gitsene sen kızım. Evimize hırsız girdi sen ne
diyorsun!
-Sen benim ne dediğimi çok iyi biliyorsun. Bizi ayırmak
için yaptıklarını unutmadım.
-Ben kimseyi ayırmadım. Murat ile sen anlaşamadınız,
kendin söylüyordun.
-Allah belanızı versin ikinizin de.
-Kızım defol git evimden!
Mutfak kapısına doğru elinde bardak dolu tepsiyle gelen
bir komşu bu ikilinin konuşmasını böldü.
-Hadi kızlar yardım edin azıcık, bak bir de genç
olacaksınız.
***

GARİP BİR HIRSIZLIK VAKASI
Zeki Abi kahvenin önünden geçerken içerdekilerin daveti
üzerine bir masaya oturdu. Kahve ahalisi geçmiş olsun
dedikten sonra Zeki Abi’yi sorguya aldılar. Hiç ses duymadınız
mı? Kavanoza değerli şey saklanır mı? Kapıyı kilitlemiyor
musun? Dünkü olaydan sonra bu garip değil mi?
Kahvenin nispeten sakin bir köşesinde oturan ihtiyar
kurt Memduh elindeki on yedilik sarı kehribar tespihini
çekerken kafasını sağa sola salladı. İçinden çok eski bir
numara, ama kim yaptı bunu diye geçirdi. Memduh’un
mazisini bilen yoktu, herkes onu eski bir balıkçı sanıyordu.
Velâkin çarşının eskileri ile emekli polisler nam-ı diğer
Matkap Memduh’u çok iyi tanırlardı. “Hey gidi günler, hey!”
diye iç geçirdi. Büyük caminin arkasındaki eski pazarda az
işe yaramamıştı bu numara. Bilen bilir, hırsızlar yolsuz
kaldıklarında en çok bu numarayı yaparlar. Bazen artık
bilmem kaçıncı kez bir zavallının daha ağına düştüğünü
görmemek için kahveciler, Memduh dükkâna girdimi usulca
yanına yanaşır, çayını iç topukla, diye uyarırlardı. Bir tek
büyük kahvenin sahibi Topal Haşmet, Memduh’u gördü mü
elini ovuşturur, kulağına eğilip zekâtımı isterim, derdi. Hiç
sevmezdi Topal Haşmet’i ama iş için kabul eder, her
seferinde bir daha gelmem bu son der, ama sıkışınca aynı
oyun için yine uğrardı. Kahvenin en kalabalık zamanı
önceden gelip masalara oturan hırsızlar beklemeye başlarlar.
Biri kahveden içeri dalar soluk soluğa ağabeylerim,
amcalarım az önce hırsızlık oldu herkes emanetini parasını
kontrol etsin, hırsız karakolda eksiği olan salınmadan gitsin
alsın diye figan eder, o telaşla herkes elini cüzdanı ya da
Ferdi Demiray
değerli eşyası neredeyse oraya atar, kimi ceketinin iç cebini,
kimi pantolonunu, kimi gömlek cebini yoklar çıkarır, bakar
tabii. Etraftaki hırsız takımı da gözlerine kestirdikleri
kurbanlarının cüzdanlarının, paralarının yerini böylece
öğrenmiş olurlar. Bir sonraki iş olarak, kurbanı takip edip en
uygun kalabalıkta yanlışlıkla çarpıverirler, elleriyle koymuş
gibi buldukları cüzdanı mesleki hünerle kendi ceplerine
atarlar ve bin bir özür ile kurbanın gönlünü alarak hızla
uzaklaşırlar. Matkap Memduh akşama doğru Topal Haşmet’e
uğrar, içinden küfür ederek, işin tüm pisliğini, tehlikesini
kendi ve tayfası yaşamasına rağmen olan bitene ses
çıkarmadığı için mecburen kazançtan birazını verirdi.
Gözlerini cebinden çıkardığı mendile silen Memduh,
gırtlağından gelen sesi ile herkesin duyacağı şekilde lafa
girdi:
-Dikkat edin beyler, hırsız karda gezer izini belli etmez.
Herkes hep bir ağızdan haklısın, dedi. Ben öyle hırsızın
deyip küfür sallayan birkaç gence gülümsedi Memduh.
***
Emekliliği gelmiş Komiser masasının karşısında oturmuş,
yakın zamanda kendi yerine geçeceği belli genç komiserin
açık çayını karıştırmasını izledi.
-Bu hırsızlık olayında bir gariplik var, dedi.
Genç komiserin cevap vermesini beklemeden;
-Şu kahveye gelip evine hırsız girdi diyen çocuğu bulalım,
diye devam etti.
Genç komiser, tamam bulalım amirim der gibi kafasını
salladı.

Mahallenin bütün veletlerini köşe bucak bulup tatlı dille
sorup soruşturdular. Kimi şu top oynayanların arasındaki sarı
kafalı çocuktu dedi, kimi sevmediği ne kadar akranı varsa
ismini verdi. Ama nafile, ta ki küçük Ahmet olaydan birkaç
gün sonra annesine Meryem’den aldığı parayla
yakalanıncaya kadar. Annesinin sorgusu yanında polislerinki
hiç kalırdı, terlikle evire çevire dövdüğü küçük Ahmet’in
babasını çalıştığı bisiklet tamircisinden çağırttı. Olayı dinleyen
adam bir anlam veremedi ama tuttuğu gibi oğlunu karakola
getirdi.
Halef-selef komiserler çocuğu ve babasını oturtup
korkutmadan sohbet eder gibi konuştular.
-Dışarıda oynuyorduk, Hacer Teyze’nin kızı Meryem Abla
geldi, beni usulca bir kenara çekti. Kimseye söylememem
için yemin billâh ettirdi para verdi, git kahveye Hande’nin
babası Zeki Amca’ya, sizin eve hırsız girdi de. Ama benim
söylediğimi kimseye söyleme, dedi.
İki polis birbirlerine baktılar, yeni olan neyse de eskisi
bunca yıllık meslek hayatında böyle bir olay duymamıştı.
Çocuğu ve babasını gönderdiler, karakoldan iki polisi Hacer
Hanım’ın evine yollayıp kızı ile birlikte gelmesini istediler.
Hacer Hanım okuldan yeni gelen kızı ile birlikte korka
çekine karakola geldi.
Yaşlı komiser rahatlatıcı ses tonuyla olan biteni anlattı.
Hacer Hanım kıpkırmızı oldu, Meryem oturduğu sandalyede
dikleşti, kafasını kaldırdı gözleri ateş gibiydi, şirretleşti.
-Murat ile Hande bana bunu yapmayacaklardı. Birisi
sevgilim, diğeri birlikte büyüdüğüm kapı komşum, ikisinin
de… dedi sustu.
Sonra o diklenmiş hali gitti, ağlamaklı bir sesle devam
etti.
-Ben Murat için deli oluyorum. O da beni seviyor
biliyorum. Ama en başından bu işin içine o köpek Hande’yi
sokmakla hata ettim. Onunla dertleştim, sırlarımı açtım.
Birlikte büyümüştük, oysa o ilk fırsatta bana kazık attı.
Murat’la bozulan aramı düzeltmek bahanesiyle onunla
konuşmaya, takılmaya başladı. O gün son sınıfların sınavı
vardı, bize okul yoktu ama aynı sınıfta okuduğum o köpek
süslenip püslenip okula gidiyor gibi evden çıktı. Camdan
gördüm, Murat’la buluşmaya gidiyordu. Ben de delirdim.
Aklıma bu geldi. Küçük Ahmet’e para verip kahveye yolladım,
Zeki Amca’nın evine gelmesini sağlamak istedim. Ben de
oralarda olacak, okula gitmediğimi gösterecektim. Tüm
mahalle ve Nebiye Teyze, kızlarının ne işler çevirdiğini
öğrensinler istedim, dedi ve hüngür hüngür ağlamaya
başladı.
Hacer Hanım elindeki çantayı kaldırıp olanca hızıyla
kızının kafasına indirdi. İkinci darbeyi ise genç komiser
engelledi.
Yaşlı komiser, iyi de kızım bir sonraki gün yaşanan
hırsızlık nasıl oldu peki, diye şaşkın şaşkın sordu.
-Valla billa bilmiyorum Komiser Amca, diye ağlarken
gözlerini siliyordu.
Hacer Hanım ve kızı karakoldan çıkarken itişiyorlardı.
Kadın ellerini gökyüzüne kaldırıp kaldırıp önce dua eder bir
hal alıyor, sonra kızının sırtına sırtına indiriyordu.
***
Okul çıkışı buluşan Murat ile Hande çarşıda el ele
geziyorlardı, hava açık ve güzeldi. Kalabalık çarşıda bir o
yana bir bu yana sürüklenen insan yığınları sırtlarında küfeleri
ile koşuşturan hamallar, çıraklar, bir dükkândan diğerine
giren ama pek fazla para harcamayan ihtiyarlar, çarşı adeta
bir insan cümbüşü içindeydi. Genç sevdalıların az önce
önlerinden geçtikleri kuyumcuda sırtı vitrine dönük Zeki Abi
sıkı bir pazarlık sonunda sattığı bileziklerle değerli saatin
parasını cebine koydu. Bu zamanda bir emekli için sadece
emekli maaşı ile geçinmek ölüm gibiydi. Çok sevdiği
Nebiye’sine bunu yaptığı için vicdanı son derece rahatsızdı,
birlikte ne zor günler atlatmışlar, aç kalmışlar ama asla
yılmamışlardı. Yaşlandıkça insan paranın kıymetini anlıyordu.
Büyük kızı kendini kurtarmış sayılırdı, çok zeki değildi. Lise
bitince mahalleden biri gelip isteyecekti. Göz açıp
kapayıncaya kadar büyümüştü ama ya küçük kız, onun
önünde daha yılları vardı.
O velet gelip evine hırsız girdi demese, gece boyu
yatakta dönüp dururken şeytan aklını çelmese, belki de bu
iş hiç aklına gelmeyecekti. Yıllardır Nebiye’sinin dişinden,
tırnağından, pazardan, yorgandan artırdığı paraları ile bu
bilezikler ve şu koluna bir gün bile takmadığı saat yine turşu
kavanozlarının arkasındaki kavanozda öylece duruyor
olacaktı. “Nebiye ne yapacaksın onları?” dediğinde “Zor
günler için Zeki Bey,” diye parmağını sallardı hep. Eh be
Nebiye, al sana zor gün, sakın üzülme elimiz rahatlayınca
ben bu işi telafi ederim.
***
Çok geçmeden şehrin karşı yakasında bir kahveden içeri
kara kuru bir çocuk girdi, oyun oynayanların şaşkın bakışları
arasında bir masanın önünde durdu.
-Koş abi koş, sizin eve hırsız girdi, diye bağırdı.
Zavallı adam karşısında duran çocuğa ağlamaklı şaşkın
bir gözle baktı. Ayağa kalktı, kahvenin kapısına doğru
yayından çıkan bir ok gibi fırladı. O ilk şaşkınlığı üzerlerinden
atan kahvedekiler hep birden ayağı fırladılar.
Her şey ocağın önündeki masada oturan Matkap
Memduh‘un istediği gibi olmuştu. Eski günlerdeki gibi
heyecanlanmıştı, yanındaki delikanlının kolunu sıktı, usulca
kulağına eğildi.
-Hadi bakalım sıra sende, öğrettiğim gibi tamam mı, evin
anahtarını al ve neyi nereye sakladıklarını iyi belle, dedi.
Son

Yazdıklarınızdan Hemen Vazgeçmeyin!
Bugüne kadar metinlerinizi hiç kimseye okutamamış
Eserinizi gönderdiğiniz yayınevlerinden geri dönüş alamamış
Edebiyat dergilerinde kendinize yer bulamamış olabilirsiniz
Bu Yolda Yalnız Değilsiniz
Her eseriniz için bir yazar, bir editör ve Yazım Kılavuzu’ndan
kapsamlı değerlendirmeler gönderelim
İlk cümlenizden son cümlenize kadar sizinleyiz
www.yazimkilavuzu.com.tr
Redaksiyon
Yazar Danışmanlığı
Yazar Koçluğu
Atölyeler
Geliştirici Editorlük
Yayın Danışmanlığı
Kurumsal Yazarlık