Norman Davies - Avrupa Tarihi

Helenistik ve Romalı dünyanın nihai olarak eriyip kaynaşması ve buradan
melez Yunan-Roma uygarlığının dogması, antik Yunan'ın ölüm tarihini
belirlemeyi olanaksız hale getirmektedir. Ama Helenik ve Helenistik gelenekler,
sanıldığından çok daha uzun süre yaşamıştır. Delphoi'deki Kehanet-evi,
MS 267'de yağmacı barbarlar tarafından yıkılıncaya kadar işlerliğini sürdürmüştür.
Olimpiyat Oyunları, MS 392 yılında 292. Olimpiyata kadar her dört
yılda bir yine yapılmıştır. Atina Akademisi, MS 529'da Roma İmparatoru Justinianus
tarafından kapatılıncaya kadar öğrencilerini eğitmeye devam etmiştir.
İskenderiye Kütüphanesi Caesar'm kuşatması sırasında çok kötü biçimde yanmış
olmasına rağmen, MS 641 yılında İslam Hilafeti gelinceye kadar açık kalmış,
ancak ondan sonra bir daha açılmamak üzere kapatılmıştır. Bu arada, Girit'in
alacakaranlığının ve Miken şafağının kaybolmasından itibaren yirmi
yüzyıl veya tam iki binyıl geçmiş olmaktadır.
Yunan uygarlığının önemli bir kısmı kayıptır. Büyük bir kısmı Romalılar
tarafından özümlenmiş, buradan da Hıristiyan ve Bizans geleneklerine aktarılmıştır.
Önemli bir kısmı da Rönesans sırasında ve sonrasında yeniden keşfedilmeyi
beklemiştir. Ama şöyle veya böyle, küçük bir Doğu Avrupa ülkesinin
bile, düzenli biçimde "Avrupa'nın Anası", "Batının Kaynağı", Avrupa'nın tek
çeşme başı değilse bile hayati bir unsuru olduğunu bağıra çağıra söyleyip durmasına
yetecek kadarı bugüne ulaşmıştır.
Syracusa, Sicilya, 141. Olimpiyatın birinci yılı, İkinci Pön savaşının altıncı
yılının yaz sonlarında kalyan kenti Roma ile Afrika kenti Kartaca arasındaki
efsanevi mücadele, kaderin bıçak sırtında dengelenmiştir. Kartacalı general
Hannibal, kendisini durdurmak üzere gönderilen birkaç Roma ordusunu yok
ettikten sonra İtalya çizmesine yürümüştür. Güneyde zorlu bir mücadele vermekledir.
Tarentum limanım ve kalesini tamamen ele geçirmiştir (Bkz. Bölüm
III, s. 179). Onu doğrudan yumuşatamayan Romalılar, müttefikleri olan Kuzey
italya'nın Keklerinden, lllirya'yı istila eden Makedonya Kralı V. Philipposian
ve Yunan kenti Siraküza'dan ayrı tutmaya çalışmaktadırlar. Heın Siraküza
Anibal'in ikmal yollarının anahtarını elinde tuttuğu hem de kendileri
Sicilya'yı yeniden fethetmek istedikleri için özellikle Siraküza'ya boyun eğdirmek
istemektedirler. Sonuç olarak Siraküza, M. Claudius Marcellus komutasındaki
inatçı bir Roma kuşatmasının ikinci mevsimine katlanmaktadır.
Büyük Yunanistan'ın kraliçesi Syrafeousai, batıdaki Yunan kolonilerinin
en büyüğü, en zengini ve söylentiye göre en güzelidir. Pek çok kent devletinin
işgal gördüğü bir Helenik dönemde bagımsızlığıyla övünen Siraküza, uzun süreden
beri Atina üzerinde üstünlüğünü kanıtlamış ve Büyük iskender'in dikkatini
çekmemeyi başarmıştır. Zaman zaman rekabet ettiği Kartacalılar tarafından
yerle bir edilip hiçbir zaman tam olarak onarılmayan ünlü Akragas
kentini onarıp elden geçirmiştir. Yararlı rolünü, MÖ üçüncü yüzyılda, birbiriyle
örtüşen Roma ve Kartaca nüfuz alanlarını ayırmak için kullanmıştır. Yunan
uygarlığının fethedilmemiş son büyük temsilcisidir.