12.02.2018 Views

Norman Davies - Avrupa Tarihi

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Medıum: Ortaçağ, v. 750-1270 375<br />

hatla çocuklar "Haç"ı almak ve sonunda Kutsal Topraklardaki kafirlerle savaşmak<br />

için toplandı.<br />

MORES<br />

ON BİRİNCİ YÜZYILDA bir Bizans prorscsi Doge'vle evlenmek için Y'enedik'e geldiğinde,<br />

yemeğim allın çatalla yediği anlaşılmıştı. Piskopos taralından toplum dışı<br />

davranışı nedeniyle azarlanmıştı. Ortaçağda Batı'da insanlar yemeklerini ortak bir<br />

tabaklan parmaklarıyla alıp yerlerdi. Çatal ancak Rönesans'la, o da ancak lokmaları<br />

kendi tabağına almak için yaygın olarak kullanıma girdi.' Bıçak, çatal ve kaşıktan<br />

oluşan masa donanımı on sekizinci yüzyılın yeniliğidir,<br />

<strong>Avrupa</strong> görgü kuralları insanlara uygun davranış kurallarını anlatan elyazmaları<br />

salgınından tamamen incelenebilir. Bu tür elyazmalarının en eskilerinden bırı<br />

olan. Hughes St Vicıor'ıın (öl, 1141) yazdığı De inslilutione novitarum din adamları<br />

sınılina hitap ediyordu, Tannhauser'e atfedilen on üçüncü yüzyıl Bavyera yazması<br />

liofzııeht (Saray Adabı), on beşinci yüzyılda John Rııssell'in yazdığı Bookor Counesye<br />

gibi kaba saraylılara hilap ediyordu. Bu türün en (.ikili örneklerinden biri olan<br />

Krasmus'tın yazdığı De Civiliıaıe Morum Pucrilıum (1530) yüz otıız kez yayımlandı.<br />

Rusya'da Büyük Belro iki yiiz yıl sonra ülkesini "uygarlaştırmak" istediğinde basıldı.'<br />

Baldassure Casiiglione'uıı II Corlegiano (1328) ve Lııkasz Gornickı'nin benzer<br />

Latince risalesi 0566) uzun süre uluslararası ilgi gördü. Bunlardan sonra, özellikle<br />

Fransız modelinde sayısız 'yüksek sosyete' rehberi sürekli genişleyen toplumsal çevrelere<br />

görgü kurallarını yaydı.<br />

Bir zamanlar tarihçiler görgü kurallarım geçici modalar olarak değerlendirirlerdi.<br />

fakat ciddi çözümlemeler, bu türün geniş toplumsal ve psikolojik değişikliklerin<br />

dışsal kanıtlarını orlaya koyduklarını savunmaya başladı. İler türlü harekete<br />

! karşı geliştirilen tulum, zaman içinde saptanabilir ve uzun erimli eğilimlerle ilişkilend<br />

iıi lebi lirdi.<br />

Örneğin tükürmeyle ilgili öğütler bir dizi temel değişikliği orlaya koyar:<br />

'fabağın içine veya üstünden tükürmeyin (İngiliz, y. 1463).<br />

j<br />

Avcılar gibi tabağın üstünden liikürmeyın (Alman, 15. yüzyıl),<br />

j<br />

Tükürürken arkanızı dönün ki tükürüğünüz başkasına gelmesin. Kger yere (e-<br />

< m iz olmayan bir şey düşerse ayağınızla ezin (Krasmus. 1530).<br />

| Hğer mümkünse masada tükürmekten kaçının. (İtalyan, 1558).<br />

Rskiden. mevki sahibi kişilerin önünde yere tükürmeye izin verilirdi... Bugtin<br />

bu hareket-yakışıksızdır (Fransız. 1572).<br />

Sık sık tükürmek hoş görülemez. Önemli evlerde insan mendilinin içine lükiij<br />

rür... Tükürüğünüzün üstüne basmak için aramak zorunda kalacağınız kadar uzağa<br />

' tükürmeyin (Liege. 171-1)<br />

Tükürülmesi gerekeni yulmak çok kolu bir davranıştır... Mendilinize tükürdükten<br />

sonra hemen onu katlamalı ve bakmadan cebinize koymalısınız (La Salle, 1729).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!