12.02.2018 Views

Norman Davies - Avrupa Tarihi

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Geniş kapsamlı dinsel bir canlanma olarak başlayan şey, zamanla sonraları Kalolık<br />

Reformu ve Protestan Reformu olarak bilinen iki ayrı ve birbirine düşman<br />

harekete bolündü.<br />

On beşinci yüzyılın sonunda açıkça görülen dini canlanma, büyük ölçüde<br />

ruhban sınıfının çöküşünden duyulan popüler nefret ve bıkkınlıkla yönlendiriliyordu.<br />

Genel Ruhani Meclisin her on yılda bir toplantıya çağrılacağı ilan<br />

edilse de, Kilise 1430'lardan beri bunu bir kere bile yapmamıştı, St Vincent<br />

Ferrer OP (y.ö. 1455) ve Sienalı Sı Bernardine'den Polonyalı St Casimir'e kadar<br />

(1458-1484), uzun bir azizler soyunun aziz mertebesine yükseltilmesi bir<br />

bütün olarak Kilisede görülen aşikâr aziz yokluğunu azaltamadı. <strong>Avrupa</strong> papazlık<br />

gibi kutsal değerleri satın alan piskoposların, akrabalarını kayıran papaların,<br />

rasgele cinsel ilişkide bulunan rahiplerin, aylak keşişlerin ve hepsinden<br />

önemlisi Kilisenin müthiş dünyevi zenginliğinin öyküleriyle çalkalanıyordu.<br />

Tabii yine yakın gelecekle olacakların habercisi Floransa'dan geldi. Fanatik<br />

birader, Fra Girollamo Savonarola'nın (1452-1498) vahşi cehennem ateşi<br />

vaazları, 1490'larda geçici olarak Medici ailesini ülke dışına süren ve sadece<br />

biraderin yakılmasıyla sonuçlanan bir ayaklanma başlattı. İspanya'da Kardinal<br />

Ximenes'in yönetiminde dini disiplin, enerji dolu bilginlikle birleştirildi.<br />

1498'de kurulan Alcala Üniversitesindeki yeni ilahiyat okulu, çokdiliı Kitabı<br />

Mukaddesi (1517) hazırladı. İtalya'da ise Kardinal Giampietro Carafa'nın<br />

(1476-1559) yönetiminde, geleceğin IV. Paulus'u ve 1511 'deki İlahi Aşk Kilîsesi'nin<br />

(Oıatoire), yani Romalı kilise mensuplarının sözü geçen topluluğunun<br />

kurucusu, kendilerini diğerleriyle birlikte yoğun iman uygulamaları ve hayır<br />

işlerinin yer aldığı bir sisteme bağladılar. Bunlardan ne keşiş ne de birader<br />

olan kilise mensuplarının bir dizi yeni Katolik dinsel örgütü doğdu (bunların<br />

arasında Theatineleri (1523), Barnabiteleri (1528), Cizvitler! (1540) ve Oratoirecılan<br />

sayabiliriz).<br />

Dini canlanmanın etkileri Rodrigo de Borgia (IV. Alexander, 1492-1503)<br />

ve Giuliano della Rovere'nin (II. Julius, 1503-1513) papalıkları sırasında Kilisenin<br />

ününün en kötü olduğu zamanlara denk geldi. Alexanderen tutkuyla<br />

bağlı olduğu şeyler altın, kadınlar ve piç çocuklarının kariyerleriydi. Julius "içten<br />

gelen bir savaş ve fetih aşkını" yüceltti; kendisi tam zırh kuşanarak savaşa<br />

katılan, San Pietro'yu yeniden inşa eden ve Papalık Devletlerini kuran papa<br />

olarak anımsanır. 1508'de Almanya'da "günahların pişmanlık getirerek affedilmesinin"<br />

satışı (Arafta cezalandırılmaktan kurtuluşu garantileyen kâğıt sertifikalar)<br />

yoluyla savaşlarının maliyetini ve San Pietro'nun inşaatını ödemeyi<br />

planlarken, Roma, Saksonya'da bulunan Wittenberg'den Augustinus tarikatından<br />

genç bir keşiş tarafından ziyaret edildi. Martin Luther gördükleri karşısında<br />

dehşete kapıldı. "Ahlak bozukluğu bile" diye yazdı, "mükemmelliğe ulaşabilir."<br />

13<br />

Böylece Luther (1483-1546) on yıl içinde kendini ilk "Protestan" isyanının<br />

başında buldu. Wittenberg'de ilahiyat hocası olarak verdiği dersler "sadece<br />

inançla haklı çıkmanın mümkün olduğu" öğretisinin birkaç yıldır olgunlaşmakta<br />

olduğunu gösterir; dahası, kendi içsel kanılarıyla boğuşan bir adam ola-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!