Norman Davies - Avrupa Tarihi

Rrnfllio Rcjtıcsrtnslm ve fie/ormlar, y. J 450-1670 555
: görülen kabuk bağlamış çatlaklardan yararlanıp insanın cinsel organlarında yerleşil.
Birkaç hafta içinde içi cerahat dolu kabarcıklarla lüın vücudu sarıyor, merkezi sinir
sistemine saldırıyor ve bütün saçı döküyordu. Bunun ardından gelen birkaç ay
içinde de acılar içinde öldürüyordu. Doktorlar islemeden hastalarını zehirleyerek kabarcıklara
cıva sürmeyi lercih elliler. Allı ya da yedi on yıl boyunca spiroehav kendi
direncini yarattı ve hafifledi. Bu yüzden deforme olmuş ve kısır kalmış taşıyıcılarına
daha uzun bir süre tanıyan üç aşamalı yaygın bir zührevi hastalığın nedeni olabilirdi.
O güne gelene dek hastalığın milyonlarca kurbanı arasında Papa II. Julius, Kardinal
Wolsey, VIII. Ilenry ve Korkunç Ivan bulunuyordu. Penisilinin bulunmasına dek
de evcilleştirilemedi. l-ıenginin etkileri uzun bir döneme yayıldı. Aristokrasinin dışında
kalan bütün sınıfları hâkimiyeti allına alan cinsel sofuluk, o güne dek popüler ve
izinli olan hamamların yasaklanması, halk içinde öpüşmenin yerini el sıkışmanın alması
ve 1570'lerden itibaren güçlenen peruka modasıyla bağdaştırıldı.
133l)'da İtalyan şair Girolamo Pracasloro Fransız hastalığına yakalanmış bir
çobanla ilgili bir şiir yazdı. Kısa bir süre sonra da eğilimli kişiler tarafından hastalı
ğa bilinen adım vermek için kullanıldı. Çobanın adı Syphilus idi. 3
Kuzey Amerika'da Avrupa kolonileri 1536'da Kanada'da Bröton denizci Jacques
Cartier (1491-1557) tarafından Montreal'in ve 1565'ıe Florida'da Pedro Menendez
tarafından St Augustine'nin kurulmasıyla başladı. Menendez, yakında
bulunan Amerika'nın ilk dini sürgünlerini "Lutherciler olarak" astığı bir Huguenot
yerleşimini (geleceğin Güney Carolinasmda) yeni ortadan kaldırmıştı. Üç
yıl sonra Htıgucnotların vatandaşı Dominique de Gourgues aynı yere geldi ve
İspanyol garnizonunu "hırsızlık ve katillik" suçlamasıyla astı. Batı uygarlığı
harekete geçmek üzereydi.
Hollandalılar ve ingilizler kolonileştirme hareketine daha geç katıldılar,
fakat on altıncı yüzyılın sonlarında her ikisi de bunun faydalarını görmek için
mücadele ettiler. 1597'de Java'da Batavia'yı kuran Hollandalılar Doğu Hint
Adalarını Portekizlilerden zorla almaya başladılar. 1598'de keşfedilen tngiliz
Virginia kolonisi ilk başarılı yerleşimini 1607'de Jamestown'da gördü. Yüz yirmi
püriten "Hacı Baba" ve onların ailelerini taşıyan Mayflower gemisi Massachusetts
Körfezine 11 (21) Aralık 1620'de ulaştı, ingiltere'deki dini zulümden
kaçmalarına rağmen, kendilerine zulmüdenlerden daha hoşgörülü değillerdi.
Rhode Island kolonisi (1636) Massac h use tıs'den atılan muhalifler tarafından
kuruldu. Artık tüm dünyaya yayılmış Avrupa kolonileri ağı ve bunların deniz
üzerinden iletişim hatları kabul edilmiş bir gerçekti.
Uluslararası deniz ticareti de sıçramalar ve geri tepmelerle arttı. Batılılar
için Atlantik'i geçen yol uzun bir süredir İspanyolların hâkimiyeti altındaydı.
1600'de her yıl Yeni Dünyadan gelen iki yüz gemi Sevilla'ya giriyordu. 1591-
1600 arasındaki doruk on yılda onlarla birlikte on dokuz milyon gram altın ve
yaklaşık üç milyar gram gümüş de geldi. Ümit Burnunu dolaşan güney rotası
ise ilk önce Portekizliler, daha sonra da aynı zamanda Kuzey Denizi ile Akde-