12.02.2018 Views

Norman Davies - Avrupa Tarihi

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

i'inı anakaraya götürerek kısa sürede halkın çok okuduğu yazarlar haline geldiler.<br />

Atinalı elitleree küçük görülse de. on sekizinci yüzyıl kitap katalogları çok satıldıklarını<br />

göstermekledir. Gerçeklen de Dionysius Solomos'un (1798-1857) ve lyonya<br />

Okulunun çalışmasından önce. Giril oyunları lek önemli halk repertuarını oluşturuyordu.<br />

Yunanlılara modern, okur yazar tur ulus olarak haşlama fırsatını veren Giril<br />

Rönesan siydi. 2<br />

Ot uz Ytl Savaşları (1618-1648) İmparatorlukla prensler arasındaki yüzyıllık<br />

Alman çelişkisindeki perdelerden biri olarak görülebilir. Başka bir düzlemde,<br />

Kaıoliklerle Protestanlar arasındaki uluslar arası din savaşlarının uzantısı olarak<br />

da görülebilir; yine <strong>Avrupa</strong>'nın çoğu devletini ve hükümdarını ilgilendiren<br />

kıtasal güç savaşının önemli bir aşaması olarak da görülebilir. Bohemya'da Arşidük<br />

Ferdinand'ın destekçileriyle muhalifleri arasındaki bir kavgadan gelişti<br />

ve dört ayrı safhada tomurcuklandı. Savaşın en tanınmış tarihçilerinden biri<br />

"katılanların neredeyse tümü" diye yazıyordu, "fethetme şehveti veya inanç<br />

tutkularıyla değil korkuyla harekete geçmişlerdi. Barış istediler ve bundan<br />

emin olmak için otuz yıl savaştılar. Savaşın sadece savaş doğurduğunu o zaman<br />

öğrenemediler ve hâlâ da öğrenmiş değiller." 54<br />

1618-1623'teki Bohemya safhası, 23 Mayıs 1618'de bir Çek soyluları delegasyonu<br />

Prag'daki Hradçany Kalesine girdiğinde ve Habsburglu valiler Jaroslav<br />

von Marlinitz ile Wilhelm von Salvata'yı yüksek bir pencereden gübre yığınına<br />

attıklarında (düşüşlerini yumuşatmıştı) başladı. Protestan kiliselerine son<br />

zamanlarda yapılan saldırıları, Arşidük Ferdinand'ın seçimsiz Bohemya tahtına<br />

talip olmasını ve onun 1609 tarihli Krallık Hoşgörü Antlaşmasını, Majesiatsbriefi<br />

sözümona İhlallerini protesto ediyorlardı. (Prag'ın bu şekilde pencereden<br />

fırlatılması iki yüz yıl önceki Husçu Savaşı ateşleyen olayın bilinçli<br />

taklidiydi.) O sıralarda Ferdinand imparatorluğun tahtına oturmak için kampanya<br />

yürütüyordu ve Alnıanya'daki dini barış sallanıyordu. Palatinat Seçici<br />

Prensi Friedrich'in liderliğini yaptığı Evangelist Birliğin, Bavyera Seçici Prensi<br />

Maximillian'in liderliğini yaptığı Katolik Birlikle karşı karşıya gelişini Lutherci<br />

prensler hoşnutsuzlukla izliyorlardı. Sonunda Bohemyalı asiler Viyana'yı yağmaladılar<br />

ve Avusturya'da bir ayaklanma başlattılar. 1619'da Ferdinand imparatorluk<br />

tahtına oturduğunda, yerine Kalvinist Palatinat Seçici Prensini seçerek<br />

onu Bohemya Krallığı tahtından resmen indirdiler. Bu açık savaş demekti<br />

(Bkz. Ekili s. 1340).<br />

7 Kasım 1620'de Prag yakınlarında geçen Büyük Bilahora Savaşında (Wrissenberg<br />

veya Beyaz Dağ), Bohemya ordusu İmparatorluk güçlerince ezilip<br />

yenilgiye uğratıldı. Sonra korkunç bir intikamla Bohemya'nın yerli soylu sınıfı,<br />

idamlar veya müsaderelerle bastırıldı. Çek toplumunun resmen başı kesildi.<br />

Ülke sistematik bir şekilde Katolikleştirildi ve Almanlaştırıldı. Kalvinistler ülke<br />

dışına sürüldü. "Kış Kralı" kaçtı. Palaıinat'daki toprakları İspanyol Alçak

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!