Norman Davies - Avrupa Tarihi

Savaşmak islemiyoruz, ama zorunluyuz.
Gemimiz, adamımız ve paramız da var
Ayıyla daha önce savaştık ve Brilonlar da doğru davranırsa
Ruslar Konstantiniye'ye sahip olamayacaklar.' 1
Birçok yönden Kongrenin Avrupa güç oyununun en kinayeli taraflarını OTtaya
çıkartması gariptir. Balkan halklarından hiçbiri yeterince temsil edilmemiştir.
Hiçbirine önem verilmemiştir: Bosna ve Hersek Avusturya işgaline verilmiş,
Bulgaristan ikiye bölünmüş ve Ege'den uzaklaştırılmış, Sırbistan, Karadağ ve
Romanya'nın bağımsızlıkları teyid edilmiş ve hepsinin en önemli saydığı toprak
parçaları reddedilmiştir. Güçler buna karşıt olacak şekilde sadece kendilerini
düşünmüşlerdir: Rusya, boğazların reddedilmesiyle, Romen müttefiginden
Besarabya'yı almış; Britanya, Osmanlı'dan Kıbrıs'ı almış; Avusturya Yeni
Pazar'ın Sancak'ını almış ve Disraeli Berlin'i "Onurlu Bir Barış" iddia ederek
terk etmiştir. Balkan milletlerinin hemen akabinde çoğu zaman şiddet içeren
kendi çözümlerine başvurmalarına hiç şaşırılmamalıdır. Avrupa devletleri güç
dengesini bırakıp, kendi ikili anlaşma ve ittifaklarında güvenlik bulmaya çalıştılar.
Ulusal çıkarlar uğruna frenler her yönden kaldırılmıştı.
Kara kuvvetleri hâlâ Avrupa siyasetinin anahtarıydı. Bu böyle oldukça,
Almanya ve Rusya genel bir çatışmada yön verici rolü oynayacaktı. Beş Avrupa
gücünden üçünün ciddi askeri açıkları vardı. Britanya'nın dev bir donanması
vardı, fakat ordusu yoktu. Fransa, doğum oranındaki korkunç düşüşten kaynaklanan
askere alma oranının düşmesiyle karşı karşıyaydı. Avusturya ordusuysa,
teknik olarak ve moral açısından Almanya'ya bağımlıydı.
İki karşıt askeri ve siyasi bloğun oluşması otuz yıldan fazla sürdü. İlk önce,
Britanya ve Fransa sömürge yarışı yüzünden ayrı kaldı, Britanya ve Rusya
Orta Asya'daki karşılıklı güvensizlikten, Rusya ve Fransa Çar taraftarı, Cumhuriyetçi
düşmanlıktan. Böylece Bismarck bir süre Almanya'yı Fransız intikamından
koruyacak bir sistemi kurmak için serbest kaldı. 1879'da Avusturya'yla
ikili ittifaka öncülük etli, 1881-1887 arası Almanya, Avusturya ve Rusya
arası Dreikaiserbund, 1882'de Almanya, Avusturya ve halya arasındaki üçlü ittifaka,
1884-1887 ve 1887-1890 arasında da Rusya'yla iki "sigorta anlaşmasına"
öncülük etti. Fakat Avrupa'nın en güçlü iki siyasi ihtirası olan Fransa'nın
Almanya'ya karşı duyduğu nefret ve Rusya'nın boğazlara karşı duyduğu özlem
kendini belli edecekti. Fransa'nın Bismarck'm büyük ustalıkla ördüğü ağdan
kurtulması ve Rusya'nın da Balkan ihtirasları konusunda harekete geçmesi gerekiyordu.
Böylece Bismarck'm görevden alınmasından sonraki yıllarda Rusya'nın
Almanya'yla olan ilişkileri soğudu ve Çar yeni ortaklar arayışı içine girdi.
1833 yılında zaten Ruslar lehine yatırımda bulunan Fransız bankalarıyla
beraber Paris ve St. Petersburg arasında İkili Antlaşma imzalandı. Fransa birdenbire
yalnızlığından çıkmış, güvenini kazanmış ve Almanya'yı iki taraftan
lehdit eder duruma gelmişti. 1903'te Fransa Britanya'yla olan anlaşmazlığını
düzeltti ve Entente Cordiale'i imzaladı. 1907'de İran üzerindeki Ingilız-Rus
Antlaşmasından sonra, nihayet Fransa, Britanya ve Rusya arasındaki üçlü ittifakın
yolu açılmış oldu.