martios

ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ
PEYONG CHANG 2018: Πιασμένοι
χέρι-χέρι
ΔΕΥΤΕΡΑ 12 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2018
Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες στη Peyong Chang της
Νότιας Κορέας μόλις ξεκίνησαν με τον καλύτερο τρόπο:
την είσοδο στο στάδιο της Νότιας και της Βόρειας Κορέας
υπό την ίδια σημαία και πιασμένες χέρι-χέρι.
Όπως πρέπει να είναι.
Όπως δηλαδή πρέπει όλοι να είμαστε, αρκεί να
σκεφτούμε πως είναι πολύ περισσότερα τα πράγματα
που μας ενώνουν σε αυτόν τον κόσμο από τα πράγματα
που μας χωρίζουν.
Και οι πραγματικές ανόθευτες αξίες του αθλητισμού
μέσα από την διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων
μπορούν αυτό να μας το υπενθυμίσουν με τον καλύτερο
τρόπο.
Αρκεί να θέλουμε να το ακούσουμε, να το δούμε, να το
αισθανθούμε, να το κάνουμε κομμάτι της κουλτούρας
μας και της εκπαίδευσης των παιδιών μας.
Όμως πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι ακόμα και τα
διαμάντια χρειάζονται τον καθαρισμό τους για να
αποδώσουν τη λάμψη τους. Και οι Ολυμπιακοί Αγώνες
είναι αλήθεια πως στο πέρασμα των δεκαετιών
λερώθηκαν αρκετά από φιγούρες σαν αυτή του Αδόλφου
Χίτλερ, που τους χρησιμοποίησαν ως κομμάτι της
προπαγάνδας τους για την επίτευξη των εγκληματικών
σκοπών του. Ταλαιπωρήθηκαν από πολιτικές αποφάσεις
ψυχρού πολέμου στις διοργανώσεις του 1980 και του
1984 με τα αμοιβαία μποϋκοτάζ Αμερικανών και χωρών
του πρώην Ανατολικού μπλοκ. Βάφτηκαν με αίμα από τη
δολοφονία 11 Ισραηλινών αθλητών μέσα στο Ολυμπιακό
χωριό του Μονάχου το 1972. Περιθωριοποίησαν και
στιγμάτισαν αθλητές με σθένος και ακτιβιστική δράση,
όταν τόλμησαν να υψώσουν στο Ολυμπιακό βάθρο τις
μαύρες γαντοφορεμένες γροθιές τους, καταδικάζοντας
τον ρατσισμό και τις φυλετικές διακρίσεις. Αμαυρώθηκαν
από την υποτίμηση και την υπόκρυψη εγκληματικών
σκανδάλων ντόπινγκ επιπέδου Ανατολικής Γερμανίας
τη δεκαετία του ’80, αλλά και της σύγχρονης Ρωσίας.
Καταδικάστηκαν στις συνειδήσεις των εθνών από
τα επαναλαμβανόμενα οικονομικά σκάνδαλα και τις
συνεχείς πτωχεύσεις κρατών-διοργανωτών των αγώνων.
Πληγώθηκαν από υποθέσεις καταπάτησης ανθρώπινων
δικαιωμάτων, όπως η πρόσφατη μαύρη σελίδα
ομαδικής σεξουαλικής παρενόχλησης γυμναστριών της
Αμερικανικής Ολυμπιακής Ομάδας από τον ίδιο τους
τον προπονητή. Και τόσα άλλα, που κάποια πέρασαν
απαρατήρητα στους πολλούς, υποτιμημένα από τη
δύναμη της υποκρισίας της Διεθνούς Ολυμπιακής
Επιτροπής, που επιθυμεί να προβάλλει ό,τι εξυπηρετεί
τους σκοπούς της και να θάβει ό,τι τους απειλεί και
κάποια άλλα που πόνεσαν μεμονωμένα λαούς, χώρες
και εθνικές συνειδήσεις και τα οποία δυστυχώς άγγιξαν
και εμάς στο πρόσφατο έπος της διοργάνωσης των
Αγώνων του 2004.
Όμως… Υπάρχει ένα μεγάλο όμως που κρατάει πάντα
τους Ολυμπιακούς Αγώνες ψηλά στις συνειδήσεις μας.
Εκεί δηλαδή που πρέπει να είναι.
Για να συνεχίζεις να αγαπάς τους Ολυμπιακούς Αγώνες
πρέπει να ξεχνάς δύο πράγματα: την προσβλητική
εμπορευματοποίησή τους και την καθοδήγηση του
μαζικού συναισθήματος σε πρόσωπα και καταστάσεις
που δεν το δικαιούνται και δεν το αξίζουν και ταυτόχρονα
να προσπαθείς να θυμάσαι πάντα άλλα δύο, ένα που
προέρχεται από το μυαλό και ένα που προέρχεται από
την καρδιά.
Πως ο στόχος των Ολυμπιακών Αγώνων είναι στο
να καταφέρει να χτίσει έναν ειρηνικό και καλύτερο
κόσμο, εκπαιδεύοντας τους νέους στην κουλτούρα του
Ολυμπιακού πνεύματος, που αφήνει στο περιθώριο τις
διακρίσεις κάθε τύπου και αναδεικνύει την κατανόηση
και την αποδοχή στην ατμόσφαιρα της φιλίας, της
αλληλεγύης και του εύ αγωνίζεσθαι.
Σε ένα κόσμο σαν τον σημερινό, στον οποίο αξίες,
όπως η ειρήνη και η φιλία είναι τεράστιας σημασίας για
την επιβίωσή μας, οι Ολυμπιακοί Αγώνες μπορούν να
λειτουργήσουν ως βαλβίδα απελευθέρωσης της έντασης
διεθνών συγκρούσεων. Ο αναβιωτής των σύγχρονων
Ολυμπιάδων, Πιερ ντε Κουπερντέν, οραματίστηκε τους
Αγώνες μέσα από την προσωπική του απογοήτευση
για την αδυναμία των συμπατριωτών του να χειριστούν
τις καταστάσεις στον σύντομο πόλεμο με την Πρωσία
το 1870. Το δικό του αθλητικό φεστιβάλ θα μπορούσε
να είναι ένας πόλεμος χωρίς σφαγές, δοκιμάζοντας
την ανθρώπινη δύναμη απέναντι στην ανθρώπινη
δύναμη και την εθνική ικανότητα απέναντι στην εθνική
ικανότητα. Δεν υπάρχει τίποτα εχθρικό και πολεμικό
στην πεποίθηση του Βαρώνου, πως το σημαντικότερο
πράγμα στη ζωή δεν είναι η κατάκτηση, αλλά το να
παλεύεις σωστά για την όποια κατάκτηση.
Θέματα όπως η τιμή, το κουράγιο και η εθνικότητα, που
στην πραγματικότητα βάζουν μπροστά τις μηχανές, στην
περίπτωση των Ολυμπιακών Αγώνων διοχετεύονται
μέσα στα πεδία των σταδίων και όχι στα πεδία των
μαχών. Χώρες μικρές ή μεγάλες προτάσσουν την
κυριαρχία τους και εκφράζουν την υπερηφάνεια τους. Το
μαχητικό αυτό πνεύμα αναδεικνύεται σε συμβολισμούς,
εκφράσεις και λόγια, όπως αυτά του Ολυμπιονίκη
Σημαιοφόρου του Βασιλείου των Τόνγκα, Pita Taufatofua,
που προέταξε το γυμνό του στήθος στις παγωμένες
θερμοκρασίες της Νότιας Κορέας στην τελετή έναρξης
των Αγώνων, τονίζοντας: ‘’Δεν παγώνω. Είμαι από το
Βασίλειο των Τόνγα. Διασχίσαμε τον Ειρηνικό για να
φτάσουμε μέχρι εδώ. Αυτό δεν είναι τίποτα.’’
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες μας μαθαίνουν να προτιμάμε τους
συμβολικούς πολέμους σε σχέση με τους πραγματικούς
και αυτό είναι το νόημα. Και δεν θα πρέπει να το
πληγώνουμε με λάθος πρακτικές και κινήσεις. Δεν θέλω
να σκέφτομαι πως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα δεν
θα ξόδευαν εκατοντάδες εκατομμύρια στα προπονητικά
τους προγράμματα, αν δεν αντιμετώπιζαν τους
Αγώνες ως ένα σημαντικό πεδίο της οικονομικής τους
αντιπαράθεσης, ούτε πως η Ρωσία δεν θα ενθάρρυνε το
συστηματικό ντόπινγκ, αν δεν ήθελε απεγνωσμένα να
καταλάβει μια θέση ανάμεσα στους ισχυρούς αυτού του
πλανήτη και ακόμα περισσότερο πως η Βόρεια Κορέα
δεν θα έστελνε τους αθλητές της στη Νότια Κορέα, αν
δεν έβλεπε κάποιο άλλο πιθανό μέλλον πέραν αυτό της
απομόνωσης και της μοναξιάς.
Υπάρχει κάτι πάνω απ’ όλα αυτά και αυτό είναι η αγάπη
που πηγάζει βαθιά μέσα από την καρδιά και αναδεικνύει
την καθαρή ομορφιά της ανθρώπινης προσπάθειας να
αγγίξει την τελειότητα. Οι φιλόσοφοι έχουν προσπαθήσει
για αιώνες να προσδιορίσουν το στοιχείο εκείνο που
μας διαχωρίζει από τα υπόλοιπα είδη. Και νομίζω πως
μας βοηθούν να πλησιάσουμε στο συμπέρασμα πως
το στοιχείο αυτό είναι η φιλοδοξία μας, η ικανότητά
μας να θέτουμε στόχους και να υπομένουμε κακουχίες
προκειμένου να τους πετύχουμε. Και αυτή την ειδοποιό
ανθρώπινη διαφορά ποιότητας τη συναντάμε σε
αμέτρητους δρόμους ζωής, πολλοί δυστυχώς από τους
οποίους κάποιες φορές είναι πλασματικοί. Κάποιοι
προσπαθούν να είναι καλοί γονείς, άλλοι παλεύουν να
είναι καλύτεροι φίλοι ή γείτονες ή συνεργάτες και στους
Ολυμπιακούς Αγώνες παρακολουθούμε το ίδιο σχεδόν
πράγμα, αλλά σε μια άλλη κλίμακα, όπου αθλητές
απ’όλο τον κόσμο προβάλλουν τους καρπούς των
προσδοκιών τους μέσα από τις απίστευτες ταχύτητές
τους, τις ακροβατικές κινήσεις τους, τη μυική τους
δύναμη, την νίκη επί της βαρύτητας, την αντοχή στο
κάψιμο των πνευμόνων, την διαχείριση του φόβου και
κάθε συναισθήματος.
Και έτσι έχουμε ένα οφθαλμοφανές σημάδι του τι
κρύβεται πίσω από όλα αυτά τα ανθρώπινα επιτεύγματα:
χρόνια ολόκληρα με ξυπνητήρια που χτυπάνε πριν
ξημερώσει, μοναχικές προετοιμασίες, σπασμένα
κόκαλα, πονεμένα σώματα, αγνόηση των ευκολιών και
υπερπήδηση των αμφιβολιών για ένα και μόνο σκοπό.
Για να τιμήσουμε, στην εποχή κάθε λογής διαφημιστικής
εκστρατείας, αυτά τα παραδείγματα του γνήσιου
ανθρώπινου μεγαλείου.
Αυτό είναι το Ολυμπιακό πνεύμα που δεν πρέπει να
ξεχνάμε.
Σε μια εποχή που μιλάμε και πάλι όλο και περισσότερο
για υπαρκτούς πολέμους στις γειτονιές όλων μας. Σε
μια εποχή που βιώνουμε για πρώτη φορά ίσως τέτοια
έκρηξη παγκόσμιας μαζικής βίας και σε μια περίοδο που
τα πρώτο θέμα στις σχολικές μας ζωές είναι αυτό του
bullying και κάθε είδους εκφοβισμού, ο αθλητισμός ίσως
να έχει μια απάντηση και μια πρόταση.
Αν δεν κλείσουμε τα μάτια μας και δεχτούμε πως η βάση
κάθε μορφής βίας είναι η αίσθηση που ο καθένας έχει για
το θέμα της διαφορετικότητας, τότε ίσως έχουμε κάνει το
πρώτο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Αν δεν συνεχίζουμε να θεωρούμε ως εχθρό μας
καθέναν που δεν μας μοιάζει, τότε ίσως πραγματικά
καταφέρουμε να δούμε με καθαρά μάτια πως η ομορφιά
του κόσμου μας βασίζεται στην ποικιλία του, όπου ο ένας
συμπληρώνει τον άλλο και δεν τον καταπίνει.
Και ο αθλητικός αγώνας είναι αυτή η μικρογραφία των
κοινωνιών μας, όπου άνθρωποι από διαφορετικές
χώρες, με διαφορετικές κουλτούρες, διαφορετικό χρώμα
στο δέρμα τους, διαφορετική γλώσσα και θρησκεία,
διαφορετική εκπαίδευση, διαφορετικό οικονομικό
επίπεδο και οικογενειακή κατάσταση, διαφορετικό
σεξουαλικό προσανατολισμό και διαφορετικά ‘’πιστεύω’’
στέκονται ο ένας δίπλα στον άλλο, περιμένοντας την
εκκίνηση του αφέτη και αντικρίζοντας το ίδιο φως
μπροστά τους, που δεν είναι άλλο από το φως του
ονείρου τους, που τους φέρνει τόσο κοντά.
Αν δείξουμε στα παιδιά μας αυτά τα σημάδια,
αν προωθήσουμε αυτές τις καταστάσεις και
ισχυροποιήσουμε αυτές τις βάσεις, τότε ίσως
καταφέρουμε να ξεχωρίσουμε επιτέλους το λαμπερό
από το λαμπρό, χωρίς να έχουμε ανάγκη τη βοήθεια
υπόγειων μεθόδων για μεγαλύτερες επιδόσεις, γιατί η
ουσία δεν βρίσκεται στο ρεκόρ, αλλά στον ίδιο τον αγώνα
και τότε, ίσως μόνο τότε πάψουμε να εντυπωσιαζόμαστε
από το αυτονόητο, που είναι φυσικά το να μπαίνουν χέριχέρι
οι αθλητές της Νότιας και της Βόρειας Κορέας μέσα
στο στάδιο και κατ’επέκταση όλοι οι άνθρωποι αυτού του
κόσμου μέσα στα στάδια των κατακτήσεων τους και των
ονείρων τους.
Νίκος Μιχαλόπουλος
22 ΕΝ ΤΗ ΠΟΛΕΙ - ΜΑΡΤΙΟΣ 2018
en th polei_martios_2018.indd 22 28/2/2018 00:20:50