23.03.2018 Views

Andrews’ Deri Hastalıkları Klinik Dermatoloji

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

22 FİZİKSEL FAKTÖRLERLE OLUŞAN DERMATOZLAR<br />

İkinci derece yanık sonrası oluşan vezikül veya büller patlatılmamalı<br />

fakat hasardan korunmalıdır. Çünkü bunlar mikroorganizmaların<br />

kontaminasyonuna karşı doğal bariyer görevi<br />

görmektedirler. Eğer hassas ve çok ağrılı hale gelirlerse içleri<br />

aseptik koşullar altında steril bir iğne ile delinerek boşaltılır ve<br />

bülün altındaki yaranın üzerine kollabe olması sağlanır. Gümüş<br />

sülfadiyazin merhemi (Silvadene) yanık yara enfeksiyonlarının<br />

kontrolünde etkilidir fakat sulfamid allerjisi ve lökopeni silvadene<br />

kullanımını zorlaştırır. Bu nedenle %0.005 gümüş nitrat solüsyonu<br />

ya da gümüş emdirilmiş kaplayıcı örtüler yanık ünitelerinde<br />

tercih edilir. Şiddetli derin yanıklarda nekroz varsa Sulfamylon<br />

sıklıkla kullanılmaktadır. Kollajen sentetik bilaminat<br />

membranlar bu tür yaraların örtülmesinde kullanılan yakın zamanda<br />

geliştirilmiş deri örtüleridir. Birçok merkezde hem otolog<br />

hem de allojenik epidermal greft kültürleri iyi sonuçlar alınarak<br />

kullanılmaktadır.<br />

Şiddetli yanık sonrası mortalite ve morbidite sıklıkla bakteriyel<br />

ve mantar enfeksiyonlarına bağlı oluşur. Bu nedenle tedavi<br />

bu komplikasyon üzerine yoğunlaştırılmalıdır. Tanımlanmış<br />

tedaviler arasında antişok tedaviler, ayrılan deri ve kirin debridizasyonu<br />

ve gümüş sülfadiyazin uygulanması bulunmaktadır.<br />

Antibiyotikler ve sıvı-elektrolit desteği verilir. İyi beslenme vitamin<br />

desteği ile sağlanır.<br />

<strong>Deri</strong>n dermal ve tam kalınlıktaki yanık yaralarının uygun<br />

primer eksizyonu ve ardından greftleme standart tedavidir. Şiddetli<br />

2. ve 3. derece yanıklar özellikle vücut yüzeyinin %15’ini<br />

kaplıyorsa en etkili tedavi için yanık ünitesinde birlikte çalışan<br />

özel doktor grubuna ihtiyaç vardır.<br />

Elektrik yanıkları<br />

Elektrik yanıkları temas ya da şimşek<br />

çakması ile oluşur. Temas yarası küçük fakat derindir. Alttaki<br />

dokularda nekroza neden olur. Düşük voltaj yaralanmaları sıklıkla<br />

evde olur, konservatif tedavi verilir ve genellikle kolay iyileşir.<br />

Dudak komissürlerinde olan yanıklarda rekonstrüktif işlem<br />

gerektirebilir. (Resim 3-2). Yüksek voltaj yaraları sıklıkla işte<br />

olur. <strong>Deri</strong> yüzeyindeki küçük değişiklik internal hasarı maskeleyebilir<br />

ve gizli ve yavaş gelişen sekel oluşumu ile komplike<br />

olabilir (Resim 3-3). Ekstremite kaybını sınırlandırmak için erken<br />

cerrahi müdahale ile dolaşımı arttırmak ve dokuları tamir<br />

etmek faydalıdır.<br />

Şimşek çakması ile oluşan yanıklar sıklıkla geniş bir alanı<br />

kaplar ve herhangi bir yüzey yarasına benzer şekilde tedavi edilir.<br />

Yıldırım da doğrudan çarptığında yanıklara neden olabilir<br />

(Resim 3-4) ve burada giriş ve çıkış bölgesindeki yaralar görülür.<br />

Bu yıldırım çarpmasının en öldürücü tipidir. Kardiyak arrest<br />

ya da iç organ yaralanmaları görülebilir. Diğer tipleri indirekttir<br />

ve ter bulunan bölgelerde patognomonik olduğu düşünülen<br />

tüysü veya ağaç dalları görünümünde lineer; multipl, derin,<br />

halka lezyonlarla birlikte punktat; veya yanmış giysi veya<br />

ısıtılmış metal ile oluşan termal yanıklardır.<br />

Sıcak Katran Yanıkları<br />

Neosporin merhemindeki polioksietilen<br />

sorbitan veya ayçiçeği yağı, yanıklarda sıcak katranın<br />

kaldırılmasını kolaylaştıran çok iyi ayıraçlardır.<br />

Resim 3-3 Elektrik yanığı<br />

Resim 3-4 Yıldırım<br />

çarpması (J.<br />

Fitzpatrick MD<br />

izinleriyle)<br />

Resim 3-2 Kordonu ısırmaya bağlı elektrik yanığı

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!