Andrews’ Deri Hastalıkları Klinik Dermatoloji

BÖLÜM
30
Melanositik Nevuslar ve Neoplazmalar
Dr. Zeynep Meltem Akkurt Antonov
Melanositler embriyonel nöral krestten köken alır ve epidermis,
dermis, leptomeninksler, retina, mukoza epiteli ve iç kulak, koklea
ve vestibüler sisteme göç ederler. Nevus hücreleri, hücre kümeleri
yapacak şekilde gruplaşmaya eğilim gösteren melanositlerdir.
Dendritik uzantıları yoktur fakat bu özellik dışında diğer
melanositlere benzerler.
EPİDERMAL MELANOSİTİK LEZYONLAR
Dermoepidermal bileşkedeki melanositler, deriye melanin sağlayan
dendritik hücrelerdir. Bu hücreler melanozom denilen
pigment granülleri içerirler. Melanin içerdikleri için dopa reaksiyonuyla
ve gümüş boyalarıyla boyanırlar. S100, HMB-45 ve
Mart-1 gibi immünohistokimyasal boyalar melanin varlığına ihtiyaç
duymamaktadır. Bu boyalar biyopsi örneklerinde melanositlerin
saptanmasında gümüş boyalarının yerini almışlardır.
Epidermisteki melanositler melanozomları ince dendritik uzantıları
aracılığıyla keratinositlere transfer ederler. Melanosit sayısı
anatomik bölgeye göre değişmekle ve güneş hasarlı deride
artmakla beraber ırklar arasında çok az farklılık gösterir. Deri ve
saçların pigmentasyonunu melanozomlardaki melaninin tipi,
miktarı, boyutları, dağılımı ve derecesi belirler.
Epidermal pigmente lezyonların tedavisi, pigmente keratinositler,
melanositler veya melanozomlar hedeflenerek yapılabilir.
Q-anahtarlı lazerler melanozomu hedefler. Milisaniyeler
süren uzun pulse süresi olan lazerler melanosit yıkımına yol
açar. Lazer tedavisi efelidlerin renginde açılmaya yol açar fakat
sütlü kahve (cafe-au-lait) makülleri, Becker nevüsü ve nevüs
spilus için durum değişkendir.
de olabilir. Aynı kişide çok sayıda bölgede bulunabilir ve normal
deri bölgeleriyle genişçe ayrılmış olabilir.
Nevus spilus, nevus flammeusla kombine bulunduğunda
fakomatozis pigmentovaskularis adını alır (bkz Bölüm 28). Fakomatozis
pigmentokeratozikada ise benekli lentijinöz nevüs,
organoid nevus, hemiatrofi ve kas zayıflığı gibi nörolojik bulgular
vardır. Jeneralize nevüs spilus, nevus anemikus ve primer
lenfödem ile birlikte bulunmuştur.
Histolojik olarak düz ten renkli zeminde sütlü kahve lekede
olduğu gibi yalnızca bazal hiperpigmentasyon görünebilir veya
epidermiste bülböz rete çıkıntılarıyla beraber lentijinöz proliferasyon
izlenebilir. Daha koyu olan benekler genellikle nevus hücreleri
içerir ve bazen mavi nevus veya Spitz nevus görülebilir.
Koyu beneklerde sıklıkla nevus hücreleri bulunduğundan
nadiren melanom ortaya çıkabilir. Değişen bir lezyondan biyopsi
yapılması gerekir. Q-anahtarlı ruby lazer veya Q-anahtarlı
alexandrite lazer ile yok edildiği nadiren bildirilmektedir fakat
kabul edilebilir sonuçlar için bir çok seans gerekebilir.
Resim 30-1 Nevus
spilus
Dierickx CC: IL-37 Lasers ih pigmentary disorders. Pigment Cell
Res 2003; 16: 590.
Efelidler
Çiller, açık tenli insanlarda güneşe maruziyet sonrasında ortaya
çıkar. Histolojik olarak pigmente bazal keratinositler ve melanosit
sayısında hafif artış görülür.
Nevus Spilus
Nevus spilus (benekli lentijinöz nevüs) üzerinde küçük koyu
renkli maküller veya papüller bulunan açık kahve veya ten
renkli bir maküldür (Resim 30-1). Sıklıkla gövdede ve alt ekstremitelerde
bulunur ve toplumun yaklaşık %2’sinde görülmektedir.
Nevus spilus 1 cm’den küçük olabilir veya zosteriform lentigo
olarak adlandırılan oldukça büyük ve segmental yerleşimli