20.06.2018 Views

TIPKIBASIM_2017-2018_içerik

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

VAHDET-İ VÜCÛD KAVRAMI VE SPİNOZA<br />

Vahdet-i vücûd; ‘varlıkta birlik’ ve ‘varlığın birliği’ anlamına gelen tasavvuf terimidir.<br />

Muhyiddin İbnü’l Arabî tarafından sistemleştirildiği söylenir ama bazı kaynaklar ise bu<br />

terimin Muhyiddin İbnü’l Arabî’nin değil de, ders verdiği öğrencilerinin sistemleştirdiğini<br />

söyler. Vahdet-i vücûd terimi Allah’ın varlığının kesinliği ilkesine dayanır ve varlığın<br />

“mümkün” ve “zorunlu” diye yapılan ayrımına karşı bir teoridir. Nitekim Muhyiddin İbnü’l<br />

Arabî’nin, “Varlık birdir, o da Hakk’ın varlığıdır.” sözü bunu anlatmaktadır. Yani özetlemek<br />

gerekirse vahdet-i vücûd kavramı Allah’ın tek varlık olduğu ve evrenin, Allah’ın dışlaşmış<br />

biçimi ve yansıması olduğu ve Allah’ın da evrenin özü olduğu fikridir. Vahdet-i vücûd<br />

inancında tek varlık olarak Allah kabul edilmekle birlikte, Allah’ın dışındaki varlıklar ise<br />

Allah’ın tezahür ve tecellisi yani yansıması sayılmaktadır. Oysaki Allah yarattığı her şeyi<br />

ayrı ve gerçek varlıklar olarak yarattığını bildirmiştir. Örnek vermek gerekirse bunun gibi<br />

birçok ayette Allah “…Göklerde ve yerde ne varsa hepsi onundur…” (Bakara, 2/255, 284;<br />

Nisâ, 4/131; Yunus, 10/155; Lokman, 31/26) buyurarak bunların gerçek ve ayrı birer varlık<br />

olduğunu söylemiştir. Bizim varlığımız da gerçek bir varlıktır. Konu ile ilgili çok sayıda<br />

ayetten ikisi de şöyledir: “Allah’ın gökleri, yeri ve ikisinin arasında bulunanları, gerçek<br />

olarak ve belirli bir süre için yarattığını kendi kendilerine düşünmezler mi? Doğrusu<br />

insanların çoğu, Rablerine kavuşacaklarını inkâr ederler.” (Rûm, 30/8) ve “Allah, gökleri ve<br />

yeri bir gerçek olarak yaratmıştır. Böylece herkes kazancına göre karşılık görür. Onlara<br />

haksızlık edilmez.” (Câsiye 45/22). Aynı zamanda Allah, biz insanlara, doğru yolu<br />

göstermek için, yarattığı şeylerde işaretler bulundurmuştur. Bir ayette şu şekilde<br />

95

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!